OPRUIMING VAN EENI
FRANS
Oorlas'oebroktD Thee
REGENJASSEN bij
In CAMP
1
LEERLING-SCHILDERESSEN,
w*
I
FIN IITOIILEN
°|o
SPORTLUI.
N.V. V an derMarel'sKunstmesthandel
BETONIJZER
ZAAL's Banketbakkerij - larfct 32
Hotel „De Vergulde Wagen
Bruiloften en Partijen b
DAMES - KAPSALON
SPAARBANK
en eenige JONGENS,
KENN|SQEV|WQi
Raadsels voor de Jeugd.
CORN. DE BRUIN - Goudsche Lederhandel
Firma GEBR. BODEGRAVEN te Nieuwkoop.
'"'knYppe'n* -"shamponhkbkn
J. HULLEMAN
Kleiweg 20 Tel. 350
I
■1
in de minuut, iedere 5 tellen één wat niet
anders is dan een onafgebroken file. En
dat was maar één weg van het strand naar
de stad. Er zijn er zoo minstens drie en
dus kan men begrepen wat een aantal
auto's er op zoo'n avond op Scheveningen
bijeen is. Ontelbaar is natuurlijk het aan
tal fietsers en onschatbaar is het aantal
wandelkAA. Het tram en busvervoer is na
tuurlijk-neer hoog en ook dat loopt in de
duizenden.
Helaas komen die avonden niet veel voor.
Het is 's avonds tegenwoordig altijd al aar
dig kil éfr opmerkelijk is het, zoo weing
aangenMüAn als de meeste menschen het
schijnéü'fi* vinden. De vrees voor kouvatten
schijnt voor velen een obsessie. Wij zijn
altijd zoo vrij daarvan niet veel te gelooven.
Er zit een groote massa verbeelding in die
eeuwige angst voor kou-vatten.
Van boosaardige pogingen om de vreem
delingen af te zetten hebben wij gelukkig
nog niets gehoord. Dat men voor een con
cert van Richard Tauber met De Revellers
tien gulden voor alle plaatsen in het Kur-
haus durft vragen is natuurlijk gruwelijke
afzetterij maar de menschen moeten zelf
weten of ze dat er voor over hebben. Als er
zoowelen zijn die voor een dergelijk vermaak
dit bedrag over hebben moeten ze het maar
betalen. Het is alleen jammer dat men voor
betere dingen dikwijls niet één gulden kan
loskrijgen.,Tenslotte: Ieder zijn meug. Voor
muzielf geven velen nu eenmaal groote be
dragen uit etf een ander mensch kan het
niet schalen. Men zegt dat die meneer Tau
ber tweeduizend gulden per avond verdient
met zijn liedjeszingerij. Als het publiek
eenmaal eens niet naar zoo'n avond ging
zou het wel uit zijn die dwaze dingen.
HAGENAAR.
MODËPRAATJE.
D« eerste nouveauté s voor het
Herfstseizoen.
Bij den terugkeer in de grootstad na
wekenlange afwezigheid vinden wij er
veel veranderd, treft het ofts, dat vooral de
groote modehuizen peeds op het herfstsed
zoen zijn ingesteid.
Weg zijn de artikelen voor den uitverkoop
v aarmede heel**a6ten vol in wanorae'ijken
chaos gevuld waren.
De res^anteiwün tot den inl.eu t van «-én
zoo'n kas? tesaffmjéd ronden en in de menig
vuldige andenj éta, .igi i .i.ten bevinden
zich de nouveaoSs, die al een typisch-
herfstachtigen indiuk maken. Het is weer
duidelijk te zien, dut Je mode de seizoenen
~teeds vooruitloopt!
Terwijl buiten de zon schijnt en de dames
.n zomersche klee ig vourby wandelen, kun
nen zij zich in de/.e diepe modehnllen ri eds
op de hoogte stelle 1 van de eerste nnuvtau-
té's die het herfst3*iz brengen zal.
Is het toeval np opzet, dat alles ;n geel
bruine herfsttinten gehouden is?
Dat beige met .bruin, bruin namelijk in
alle toonaarden, de modekleuren voor den
herfst schijnen te zyn!
Zoo schept de herfst zich een eigene, har-
monieuse décoratie en is het ons of wy door
liet aanschouwen hiervan reeds smaak in de
nieuwe herfsttinten beginnen te krijgen.
«jflaar zyn de hoedjes. Beige, van beige tot
bruin, bruin met beige gemengeld, bruin
met beige opgewerkt, dat zijn de oploopende
tinten en dat schijnen de gewenschte combi
naties te zyn.
Wanneer we al deze kleinere en grootere
hoedjes bekyken, is het ons een raadsel wat
we er eigenlijk voor nieuws aan vinden. Ze
kernen ons zoo vertrouwd vóór met hunne
ronde- of gedrapeerde bolletjes, met hunne
druipranden, die steeds aan één kant bree
der zyn, met hunne inkeepingen die wille
keurig de rand opslaan tegen de bol, of hem
vouwen en plooien tot... somtijds grillige
fatsoenen. Toch merken we he*, dat deze
vilthoedjes weer anders zijn, dan de
airooien klepjes van dezen zomer, ze zijn
alc 't ware nóg coquetter en vooral, ze
schijnen gedragen te worden naar ieders
wensch en smaak, zoodat ze sóms haast
tegen het achterhoofd geplakt staan, sóms
diep iityde oogen, sóms heelemaal op één
oor gedrukt.
Kleinere, groote randjes, opgeslagen
randenM(ü§ een toque-vorm teweegbrengen,
flink uiictekende randen, al dat is daar, om
ons te Jjewyzen dat de mode variatie te
over1 bii_9e randen heeft.
Er i* beel dun en glad vilt, er is vilt dat
er harig uitziet en toch dun is, er is taupe"
geschoren vilt en èr is gevlochten vilt,
waarvan het ingewikkelde vlechtwerk dicht
met uitstékende haren bezet is.
Wanneer we de hoedjes voor oe mantels
verlaten, dan treft ons hier ook het kleu
rengamma van bruin en beige.
De meeste mantel-nouveauté s zyn ge
maakt van mélange stoffen, grove tweeds,
waarin de bruine jyji beige woldraden innig
verweven zyn to^g^p geheel nieuw patroon.
Zij. geven strepen en ruiten weer, deze
sloffen en hebben soms zware relief-dessins
die aan klein faconné patroontjes doen den
ken. A
Sommige zien er uit als ware het figuur
erin geperst in plaats van geweven. Zoowat
alle herfstmantelB ztfn met bont gegarneerd
dat meestal kortharig is, een enkele maal
ook goed dik in zyn haar zit en altyd
bo<ge, bruinbeige of bruin van kleur is.
De mantels zyn eenvoudig genoeg, doch
niet meer recht van model, ze zyn min of
meer ruim geknipt en deze ruimte wort bij
eengebonden door eene flinke ceintuur, die
hun steeds een sportief aanzien geeft.
De bruin-beige kleuren van hoeden en
mantels vindt men cok in de „berfststof-
fen" terug. Hierin schynt de mode zich
vooral uit te spreken voor het .eerachtige
genre. Zoo was er eene prachtige kwaliteit
„Duvelline" een nieuw en zeer fraai soort
l.uvetine dat de gloed van fluweel aan zyn
p«-au-de-suèdeachtige genre paarde.
Ook het nieuwe Diavellaine heeft dien
diepen gloed. Het ziet er nog zwaarder en
leerachtiger uit dan Duvelline en heeft, on
danks zijne dikte zulk een soepele valling
dat het zich zeer zeker voor de prachtigste
herfstkleeding leenen zal.
GRAGE ALLAN.
IETS NIEUWS!
Oranjenierk.
GEURIG SMAKELIJK
Prijs 36 cejit.
fien kiekje in het rjjk der
techniek.
t)e bezoeker van de Philips' Fabrieken te
Eipdhoven, wordt er steeds weer opnieuw
door getroffen, dat by de fabricage der
gloei- en radiolampen tal van ingewikkelde
bewerkingen door machines worden ver
richt, Dit zyn dan ook inderdaad zeer ver
nuftig geconstrueerde machines, waarvan
mén, hun werk gadeslaande, byna gelooven
zou, dat ze niet alleen „handelen", doch ook
„denken".
De Philips' Machinefabriek is in den loop
der jaren uitgebreid tot een der grootste
en best geoutilleerde van het geheele land.
Bedroeg een jaar geleden de oppervlakt.
6000 M2. thans is deze reeds 15000 M2. Ook
deze cyfers vindt men natuurlijk een
weerspiegeling van den geweldigen groei
van het Philipsbedrijf.
In de machinefabriek zelf zyn thans ca.
1000 arbeiders en ambtenaren werkzaam,
terwijl nog egn zeshonderd menschen direct
of indirect aan de machinefabriek zyn ver
bonden, n.l. het personeel der teekenkamer::,
en de bankwerkers en andere vaklieden, die
at beiden in de kleinere werkplaatsen, welke
toegevoegd zijn aan de fabricage-afdeelln-
gen der gloeilampen-, radiolampen-, glas-,
■paraten-, bakelietfabrieken, enz.
Een wandeling door de uitgestrekte ruim
ten der machinefabriek is by uitstek belang
wekkend. Men loopt door hooge zalen, waar
door groote ramen het daglicht overvloedig
binnenvalt. En in die zalen zien we reeksen
moderne machines, van velerlei soort, vorm
ei. grootte; stuk voor stuk worden dezé ma
chines electrisch aangedreven, waarbij voor
een goede beveiliging is zorg gedragen. Men
schen en machines werken hier samen om
weer nieuwe machines voort te brengen.
We nemen een kykje in de gietery, waur
groene vlammen slaan uit de deksels dei-
smeltkroezen, waarin koper gesmolten
wordt in de smederij, waar een reusachtige
hamer, onder oorverdoovend geraas
gloeiend ijzer bewerkt, waar geweldige
knipscharen dikke yzeren platen knippen,
als waren ze van papier en ponsmachines,
in een oogwenk, heele hoeken er uit nemen.
In de autogene lasschery straalt het felle
licht der spattende fonkenfonteinen, waai-
tegen de oogen der arbeiders door donkere
brillen worden beschermd.
Na in het voorbijgaan nog even de fitterij
te hebben bezichtigd, die de zorg heeft voor
de water- stoom-, gas- en lucht (druk en
•acuum) leidipgen in de fabriek, komen we
de grofbankwerkerij met de machines
voor het walsen en het electrisch punt-
lasschen.
We zien djm een kranig werkstuk van de
koperslagerij in de edelgasfabriek, waar
zware bundels koperen py'ipen, die honderd-
•yftig atmosfeeren druk moeten doorstaan,
gereed liggen voor efen nieuw toestel voor
het produceeren en behandelen van vloei
bare lucht.
Na dezen kleinen omweg gaat de tocht
door de machinefabriek verder naar de fmi
sery, waar op tientallen van fraisebanken
schroefdraden, gleuven en veelsoortige
groeven in het harde staal worden aange
bracht.
Daarna komen we terecht in wat we bij
eersten blik wanen de werkplaats te zijn
van Vulcanus, den God van het Vuur en dc.
Metalen, doch tot onze geruststelling verne
men we, dat dit de hardery is, waar de ver
schillende metalen tot op den vereischten
graad worden verhard, welke hardheid met
een speciaal meetinstrument kan worden
opgenomen. Het verhitten geschiedt in gas-
of electrische ovens, het afkoelen door dora-
peling in een water- of oliebad. Er stapt
een reservoir, dat 2200 Liter raapolie be va.,
en even flitst ons de gedachte door het
VAN DC
HANDELS ENLANDBOUWBANK
INGELEGD OP:
1 Jan. 1927
f 1.973.859.-
1 1928
f 2.175.411
1 1929
f 2.314.114 -
hoofd, hoeveel oliebollen hiermede wel zou
den kunnen worden gebakken.
In de montageruimte worden die groeps-
plannen dan tot machines samengesteld
Dit is de „jp-aamkamer" der machines, waar
men ze langzaam ziet geboren worden.
In de beproevingsruimte worden de ver
vaardigde machines beproefd en eventueel
gewijzigd.'
Merken we nog even op, dat er een aparte
reparatiewerkplaats is en men op de nor-
malisatie-afdeeling al de genormaliseerde
onderdeelen der hier \ervaardigde machines
vinden kan.
De afdeel ing „Gereedschapmakery", is
als het ware een kleme machinefabriek op
zichzelf.
Hier worden onder meer gemaakt boot
en fraismallen, matrijzen voor bakeliet en
stempels voor ponsmachines. De boor- en
fraismallen zyn hulpgereedschappen, die
het mogelijk maken vele duizende onder
deelen zeer nauwkeur g te boren of te frai-
zen.
De stempels dienfen tot het stampen van
metalen onderdeelen. In de bakeiietmatiy
zen word^n^in de bakelietfabrieken d<
honderdduizenden baKelietonderdeelen voor
de verschillende radio-apparaten geperst,
b.v. de voorplaten der luidsprekes. Men zal
begypen, dat het vervaardigen van deze
hulpgereedschappen voor de fabricage een
uiterst fijn en precies werk is, want hun
graad van nauwkeurigheid bepaalt dien van
de verschillende onderdeelen en deze is be
slissend voor de kwaliteit der producten.
Met gerechtvaardigden trots toont de af-
deelingschef een drietal der nieuwste Zwit-
sersche boormachines, waarmede afstanden
van gaten verkregen kunnen worden tot op
een honderdste en een tweehonderste milli
meter nauwkeurig.
De geheele weg van teekening, van ruw
materiaal, tot .afgewerkt product" kan op
deze afdeeling worden gevolgd. Het gemak
kelijkst geschiedt dit in de controleruimte,
waar de teekeningen, de mappen mei op
drachten binnen komen, het ruw materiaal
en het gereedschap worden uitgereikt en
het werkstuk, telkens na iedere bewerking
opnieuw, en tenslortc dus kant en klaar,
wordt gecontroleerd. Ook by de andere af-
deelingen treft men een dergelijke controle
ruimte aan.
We vernemen nog, dat er voor de bekwa
me en ijverige vaklieden een prachtige ge
legenheid is om vooruit te komen, daar in
de leidende functies zoowel in de machine
fabriek, als by de verschillende fabricage-
af deelingen bij voorkeur menschen uil het
eigen bedrijf worden aangesteld, die uiter
aard met den gang van zaken volkomen
vertrouwd zyn. Voorts wordt aan de leer-
'ngen-opleiding de grootst mogelijke zorg
Op het gebied der woningbouw is en
wordt door de vennootschap zeer veel ge
daan Duizendtallen gerieflijke arbeiders
woningen met tuin zyn en worden door
Philips gebouwd in een gezonde omgeving:
de naam „Philipsdorp" geniet in dit opzicht
eer. wereld-vermaardheid. Voor de kinderen
zyn scholen gesticht. Voor de niet-leerplich-
tigen, jongens en meisjes èn ouderen, is ce.i
groote 4-verdiepingenhooge bedrijfsschool
verrezen, waar het't echnisch en kantoor-
onderwys is geconcéntreerd. Verder is er de
huishoudschool, waar meisjes, die in de fa
briek werkgn, het huishouden kunnen lee-
ren, waartoe ze thuis vaak onvoldoende ge
legenheid hebben. -
Aan de ontspanning der arbeiders na hun
dagtaak wordt de voile aandacht besteed.
Naast de Philips' Schoolvereeniging is er
It Philips' Sportvereeniging, waar verschil
lende takken van sport en athletek worden
seoefend. Het Philips de Jongh wandel park
geeft gelegenheid zich te veipoozen te mid
den van het prachtige Brabantsche natuur
schoon, terwijl een ontspanningsfonds is ge
sticht om het personeel uitstapjes te laten
":en. De Philips' Harmonie geeft geregeld
concerten, welke op hoog peil staan en zeer
gewaardeerd worden.
Voorts is eeir monumentaal Ontspannings-
gtbouw gesticht, dat overdag in verschil
lende eetzalen aan 1200 personen gelegen
heid tot schaften biedt; de tooneelzaal kan
850 toeschouwers bevatten; verder zjjn er
een bibliotheek, leeszalen, gymnastiek-,
schaak-, dam-, en biljartzalen, benevens
twee groote -zalen voor vereenigingen.
IN HET ALLGAU
(Van onzen by zonderen medewerker).
De sneltrein brengt ons naar het Allgïu,
een uitstekende streek, om er zjjn vacai» ie
op het einde van den Zomer door te bren
gen. Kort na Kaufbeuren krygen wy dc
Alpen te zien, wat ons terstond vroo'ijk
stemt. Kempten, het volgende station, is
reeds echt Allgau, met zijn bergen en da
len, zijn fahrieken van kaas, gecondenseer
de melk en kindermeel. Heerlyk frissche
weiden, met flinke gryze koeien, snellen uan
ons oog voorbij. Plotseling ryst een indruk
wekkend breede berg midden in den weg
voor ons op. De treir. moet een omweg ma-
ken naar Immenstadt, met het vriendelijke
kleine en groote Alpmeer. Deze berg is de
Grünten, die trouw de schoonheden van het
opperste dal van de filer, van het Opper-
Allgau bewaakt. Op zijn 1700 M. hoogen
top staat het hoogstgelegen gedenktetken,
dat Duitschland aan de nagedachtenis zijner
gesneuvelden hééft gewijd. Prachtig is hier
het uitzicht: Het brc-ede dal van de I.ler
daalt langzaam naar Kempten af, nas^r het
Meer van Konstanz, i.aar Fiissen met zijn
koninklijke paleizen, naar de Alpen van den
Wetterstein tot Vorarlberg. Het moest n-iby
gelegen zyn de Hoehvogél, Nebelhorn, Hö-
fats, Madelegabel, Hohes Licht, Gottesnc-
kerwande, Hoher Ifen, de hoogste topper
der Alpen van het Allgau. Geen h unner ii
lager dan 2000 M.
Van Immenstadt brengt ons een lokaal
tje over Sonthofen naar Oberstdorf midden
in het gebergte van het Allgau. In het dal
zien wy weiden, boomgaarden en vriendely
ke dorpen. Links en rechts verheffen zich
styl de groene bergweiden en soms ook enn
donker dennenbosch. Als indrukwekkende
coulissen staan in den achtergrond de kale
toppen der rotsen. Loofboomen zyn hier
schaarsch, maar waar zij groeien, zooals in
der. moerassigen grond aan de oevers van
de Iller of aan den Schöllanger Bergrüc
ken" naby Fischen, bieden zy een heerlijk
uitzicht, vooral einde Augustas en begin
September, als hun gele en roode kruinen
bonte vlekken strooien over het groen van
dennen en weiden.
In de dorpen woont een uiterst beschei
den volk. De goedverzorgde koeien zyn haar
grootste rijkdom. Van de opbrengst van
boter en kaas moeten de menschen hier
le^en. Zwaar moeten zij werken van den
vroegen ochtend tot den laten avond. Des
ondanks stralen vriendelijkheid en tevreden
heid uit deze door de zon bruingebrande ge
zichten. Iedereen groet U met het gemoede
lijke „Grüss Gott"!
Talloos zijn hier de kleine plaatsjes, waar
rren kan uitrusten van de vermoeienissen
van een jaar arbeid. Daar is, by voorbeeld
Burgberg aan den Griinten. Achter Sentho-
fen ligt het dorpje Altstadten en in het dal
van den Ostrach, ten Oosten van Senthofon,
vinden wy Hindolang, Oberdorf en Hin-
terstein. Aan den voet van de „Sonnen-
kopfe" en van den Rubihorn liggen Schöl-
lang, Reichenbach en 'Rubi. Uiterst mooi
ligt Fischen aan de lller. Van hier heeft
men het prachtigste uitzicht op de bergen
van Oberdorf, op de geweldige toppen var.
de Madelegabel, het Hobe Licht, de Trettach,
den Rubihorn, den Nebelhorn en den Ent-
schenkopf. Het indrukwekkendst is hier wel
het uitzicht op Nebelhorn, Rubihorn en
Entschenkopf. In de nabijheid van Fischen
liggen voorts Obermaiselstein, Madera!m,
Wasach, Tiefenbach, dat een goed zwavel
bad bezit, en Bad Au, met êen bron, die
welsmakend mineraalwater levert. Wie er
de voorkeur aan geeft te wonen in de w.!d-
romantische dalen der bergen, die trekke
naar den zuidelijken uithoek van het Allgau.
Hier vindt hy, in het da'l van de Trettach,
Spiemannsau en, in het dal van de Stil lach,
Birgsau en Einödsbach, dat 1440 M. hoog
is. Einödsbach is het meest zuidelijk gele
gen plaatsje van Duitschland. Hier komt
men volkomen onder den indruk van de
hooge bergen. De groene weiden, de schaar-
sche dennen, de vaa< nog met sneeuw ge
vulde rotskloven, de steile', gekloofde wan
den van het gebergte en de grillige toppen
van de Madelegabel zij vormen om
Einödsbach een van de heerlijkste land
schappen der Beiersche Alpen. Ongeveer
400 M. lager ligt Bergsau. Van hier is voor
namelijk het uitzicht op het dal uiterst
mooi. Het panorama omvat de meest indruk-
wekkendewekkende gedeelten van de berg* i
van Oberstdorf: de Trettach (2595 M.), de
Madelegabel (2648 M.), de Hochfrottspitze,
de Bockkarkopf, de Wildemann, de Rot-
grund (2485 M.), de Linkerskopf (2456 M.),
de Rappenkopf (2468 M.), de Schafelkopfe
(2320 M.) en de Giesfcundkopf (2162 M.).
Behalve Immenstadt en Sonthofen is
Obersdorf de meest bekende plaats van de
Allgauer Alpen. Ook de wintersport wordt
te Obersdorf hoog in éere gehouden. Hier
wordt niet alleen gezorgd voor den eenveu-
digen toerist, die een bescheiden verblijf
wenscht en rust zoekt en voornamelijk toch
ten in de omliggende bergen wil onderne
men. M?ar ook hij, die de gezelligheid zoekt,
die liefhebber van muziek en dans is, komt
hier op zijn kostw. Op den „Kurplatz",
achter de fraaie Gothische kerk, heerscht
gezellige drukte van een ver-
maarde badplaats. Men ziet hier elegante'
dames wandelen. Er wordt druk gebabbeld
gelachen, geflirt, 's Middags komt men ba
elkaar op een van de „Thé's" in de voor.
name hotels. Ook 's avond» klinkt overal
muziek. Vaak Is het nog de citer, die hier
wordt bespeeld. In de gelagealen der li,,
vcudige herbergen zitten di gasten w „t
bewoners van de streek gezellig bfl een glas
bier naast elkaar.
Het landschap van het opperste dal vai,
I de Iller is zoo ryk aan schoonheden, Jat
men het m één jaar tijds niet kan leeren
kennen. Tusschen den Grünten in het Noor
der, en het Hohe Licht in het Zuiden'kunnen
ontelbare wandelingen of uitstapjes per
spoor, autobus- of rijtuig worden onderno
men. Men kan baden in het zoo romantisch
gelegen Freibergmeer, in het nieuwe zwem
bad van Oberstdorf jf in de Iller. Een wan
deling van twee uur brengt u van Oberst
dorf naar de „Breitachklamm", een der
fraaiste grotten van Beieren. Van den
hoogst gelegen uitgang der grot kan hef
Oostenrijksche dal van den Walser, met zyn
schilderachtige kleedeidrachten, in weinige
minuten worden bereikt. Naby Fischen be
wonderen wy den „Hirschspring" en het
wonder van de Sturmanshöhle" met zyn
eigenaardige onderaardsche beek. Zelfs de
minst geoefende klau'eraar kan tochten on
dernemen naar den 2224 M. hoogen Nebel
horn (de meest interessante weg gaat van
F-schen door den Gaisalptöbel, terwijl van
1 Februari 1930 af den Nebelhorn ook met
de langste zweefbaan van Europa zal kun
nen worden bereikt), naar den Hochvogel,
den indrukwekkenden Heilbronner Weg, den
Widderkopf, den Bes'.er enz. De meeste
wegen zyn goed onderhouden en voorname
lijk in den Zomer kaa men ook zonder gids
deze tochtjes wagen.
TER OPFRISSCHING VAN HET BLOED
drinke men eenige dagen achtereen 's och
tends vroeg een gias natuurlijk „Fraftz-
Josef"-bitterwater. Het door vele genees-
heeren voorgeschreven „Franz-Josef'-water
regelt den darm, versterkt de maag, ver
betert het bloed, kalmeert de zenuwen w
geeft dus een schoon lyf en helder hoofJl.
Wat in Duitschland aan
Nederland herinnert.
(Van onzen specialen medewerker.)
Toen onlangs bekend werd, dat het Diut-
sche Ryk hef Stamslot der Oranjes te Diez
a. d. Lahn aan den Nederland«chen Staat
ten geschenke had aangeboden, werd plot-
ling weer de aandacht gevestigd op het vele
dat in Duitschland aan Nederland herinnert,
op de vele sporen, die Nederland in Duitsch
land heeft achtergelaten. Want het kasteel
van Diez is werkelijk niet het eenige...
Zoo heeft Willem de Zwijger in Duitsch
land twee standbeelden: een te Berlijn, dat
het meest bekend is, en een te Wiesbaden,
op het Marktplein voor het lyceum. Te Kiel
staat in den tuin van de Marine-Akademie
het standbeeld van Benjamin Raule naast
dat van den Grooten Keurvorst. Wie was
Benjamin Raule en wie was de Groote
Keurvorst Benjamin Raule, reeder oh wet-,
houder te Middelburg, was, als het ware, de
eerste admiraal van de Brandenburgsch-
Pruisische vloot. Nadat hy de tegenstan
ders van Brandenburg op zee met succes
bestreden, werd hy in 1677 benoemd tot
Directeur-Generaal der Marine. Hy rustte
gansche vloten uit ter verovering van kolo
niën, maar leidde alle operaties meestal van
Berlijn uit. Zijn Berlijnsche woonhuis „Rau-
les Hof" staat nog heden in de hoofdstad
van het Duitsche ryk. Hoeveel Berlijners,
hoeveel vreemdelingen, kennen het echter?
Raule overleed in 1707 op zyn bezitting te"
Wittenber« niet te verwarren met de
Lutherstad Wittenberg en had don Groo
ten Keurvorst, zyn beschermheer, bijna
twintig jaar overleefd.
Keurvorst Frederik Willem I had den
naam van „Grooten Keurvorst" te danken
aan zyn militaire overwinningen en aan zijn
gelukkig economisch beleid. Hy hield veel
van Nederland en bracht er drie jaar van
zyn leven door. Hy studeerde te Leiden, ten
zij hy aan het Hof vertoefde of zien in het
kamp van Frederik Hendrik bevond. Na
den dood van zyn eerste gade trad hij in
het huwelijk met Louise Henrietta van
Oranje, die hij uit Nederland haalde en
wier standbeeld te Oranienburg, niet ver
van Berlijn, in 1858 werd onthuld. In dit
haar genoemde stadje, vertoefde Louise
Henriette het liefst. Oranienburg dient ove
rigens weer niet te worden verward met
Oranienbaum, dat zich in de nabijheid van
Dessau bevindt en zyn naam te danken
heeft aan Prinses Henriette Katherina uit
het Huis der Oranjes.
Te Augsburg vinden wy twee belangrijke
werken van den in 1560 in den Haag ge
boren beeldhóuwer Adriaen de Vries. H«t
zyn de uit het jaar 1599 dagteekenende
„Mercuriusbrunnen" en de „Herkulesbrun-
die in 1602 ontstond. Van deze fontei-
zegt de kuAstkenner Adrian Buchwaldf
dat zy zich onderscheiden door hun sierlijk
heid van bouw en door de fijnheid der tal
rijke figuren. Adriaen de Vries schijnt ook
geen profeet in zijn eigen land te zyn ge
weest!
Talrijke sporen van Nederlandache kunst
vinden wy trouwens te Potsdam terug. Hier
leefde de Nederlandsche architect Johannes
Bouman, die in 1706 geboren werd en die
door Frederik den Grooten, den achterklein
zoon van den Grooten Keurvorst naar Pots
dam werd ontboden en tot „Overbaudirek-
tor" werd benoemd. Van Bouman stammen
te Potsdam het „Berliner Tor", de Fransche
kerk, de huizen der Nederlandsche kolonie
en ook het stadhuis, dat in verkleinden
maatstaf, volgens het model van het Am-
sterdamsche stadhuis werd gebouwd. Bou
man is ook, wat wellicht niet algemeen be
kend is, de schepper van de katholieke Hed-
wigskirche, die zich te Berlijn achter de
Opera en naast de oude Universiteit verheft.
Men ziet het: Duitschland bezit tal van
herinneringen aan Nederland!
Ruilbureau voor bons en plaatjes
Misschien zyn de ruilers verzamelaars
een klein beetje nieuwsgierig of het ruil
bureau in de afgeloopen drie. maanden nog
wat verhandeld heeft of ze werkelijk haar
levensvatbaarheid heeft getoond.
In de 15 weken van haar bestaan verhan
delden we de navolgende bons en plaatjes:
1413 Kamerplanten, 164 Molenbons en
plaatjes, 192 Lever's bons, 762 Koffie Hag
bons en wapenzegels, 94 Van Nelle's ach-
teretiketten, 632 Klaverbladplaatjes, 24 van
Huuten's bons, 166 Droste's bons en plaat
jes, 180 Donzelmann's bons, 135 linnenkast-
bons en 101 Pelikanen. Totaal dus ruim
3300 bons en plaatjes.
Wy zyn met dit begin meer dan tevreden.
Een wensch moeten we echter nu uitei\:
dat we spoedig een groote voorraad van alle
soorten hebben, zoodat we iedere aanvrager
direct kunnen helpen. Een ieder kan hier
voor medewerken. Laat een ieder vragen
datgene wat hij of zy ter completeering van
hunne verzameling van noode hebben en na
tuurlijk aanbieden hun overcomplete bons
en plaatjes.
Heeft nu iedere Gouwenaar reeds een al
bum van Verkade's Kamerplanten?
We hebben nog een mooie voorraad, n.l.
473 bons en plaatjes. Ruilwaarde 8 punten.
Hier zyn inbegrepen twee complete stal
len.
Verder hebben we nog 26 Molenplaten,
ruilwaarde 16 punten.
Wie komt er nog Donzelmann's bons te
kort? Hebben er 101 van In voorrraad van
twee punten, ruilwaarde per bon 15 punten.
De firma Van Houten te Weesp geeft
maandelijks uit een tijdschrift. Een tijd
schrift voor één bon. Voorraad 12 bons.
Ruilwaarde 70 punten.
Van Droste's bons 14 af te geven, ruil
waarde 18 punten.
Van Nelle's achteretiketten, ruilwaarde
20 punten. Hiervan te ruilen 165 stuks. Voor
40 bons ontvangt men een leesboek.
Voor de verzamelaars van de Nederland
sche gemeentewapens van de Koffie Hag
My. hebben we 33 böns en wapenzegels ter
beschikking, ruilwaarde 11 punten.
Ziedaar onze aanbieding en nu wat we
gaarne a.s. week volop toegezonden zouden
willen hebben:
Allereerst beginnen we maar met de bons
der Lever's Zeep Mij.
Verder de linnenkastbons (8), Van Leu-
ptn's bons en plaatjes (13), Klaverblad
plaatjes (6), ze hebben ons totaal beroofd
er wat hadden we hiervan geen prachtvoor-
raad. Dan ten slotte, niet te vergeten de Pe
likanen (3%).
Van elk dezer gevraagde soorten onge
veer 200 stuks, dan zyn we er wel.
Laat een ieder datgene vragen, dat men
van noode heeft en aanbieden wat er te mis
sen is. Hoe meer aanvragers, hoe meer te-
vieden ruilers. Laat geen bon of plaatje
vcvloopen, breng alles in omloop.
Vergeet by Uw aanvraag vooral niet 10
cent postzegel, Uw juiste naam eu adres en
een duidelijke, eenvoudige omschrijving van
hei geen men wenscht.
De premie is weg. Gelukkig.
Mej. M. V. te Gouda was de gelukkige in
zendster van de mee3te Lever's bons in de
afgeloopen week en die daarvoor. U hebt de
album met glans verdiend, U bracht uit
komst by vele ruilers. Hartelijk dank. We
zenden U een compleet album Verkade's
Kamerplanten, 50 Molenplaten (1 tot en
met 50) en 160 Klaverbladplaatjes.
Hebben thans nog in nota voor U 800
punten of 133 KJaverbladplaatjes, dit was
toch Uw bedoeling?
Mej. C. v. E. te Gouda: Voor U 34 linnen-
knrtbons genoteerd.
Mej. F. B. te Gouda: U 56 van deze soort
gezonden.
Cor S. te Gouda. Het eerste complete stel
Verkade's Kamerplanten werd Uw eigen
dom plus 8 plaatjes. Viel het mee of tegen
Album kost 75 cent.
J. C. F. te Gouda: Voor Uw client zonden
we U 114 Kamerplanten.
Joop L. te Gouda: Zonden U reeds 100 Pe
likanen, hadden er 320 in nota, dus nog ge
noteerd 220 stuks. Uw nieuwe aanvraag gaf
recht op 160 «tuks. Ruilwaarde Pelikanen
3',i punt, Verkade'» Kamerplanten 8 pun-
Prijsvraag No. 17
PLATEELBAKKERIJ .ZENITH" VRAAGT
leeftijd 14—18 jaar. Zich aan te melden: PRINS HENDRIKSTRAAT 101
a a'
In verband met werkzaamheden aan het hoogspanninganct Leiden,
bestaat de mogelijkheid dat de stroomlevering op Zondag 25 Attguatus
8 uur v.m. en 5 uur n.m. eenige malen gedurende korten tijdiiOndeubroken
zal worden. .,f<f
WATER EN LICHTBEDRIJVEN der Gemeente Alphen a.d Rijn
3054 20 De Directeur M. VAN MUISWINKEL.
Maar man ,heb je niet eens een paar stoeltjes voor de kinderen meegenomen?
Aan de inzendster van dit onderschrift, Mej. VERBOOM, Nieuwebaven 89, hebben
wij «den prijs toegeken^. Mej. Verboom kan haar prys, een bon ter waarde van 2.50
te besteden b(j een in dit blad adverteerende firma, aan ons Bureau, Markt 31, in
ontvangst nemen.
Prijsvraag No 18
Voor het geestigste onderschrift onderdeze teekening, wordt —h bon uitgeloofd
ter waarde van 2.50, welk bedrag moet worden besteed in een der winkels, welke
in de Goudsche Courant adverteeren, in de periode van 14 dagen na heden.
Op de enveloppe op den buitenkant ver-melden: „Prijsvraag".
Alleen abonné's op de Goudsche Courant kunnen aan deze prijsvraag meedoen.
ten.
Mevr. A. H. B. te Gouda: Restant Koffie
Hag wapenzegels (11 stuks) U toegezon
den.
Mej. M. B. te Gouda: 57 Lever's bons aan
U verzonden.
T. L. te Gouda: Aan U 70.
Mej. A. v. D. te Gouda: 19 stuks werden
Uw eigendom.
D. v. d. N. te Gouda. Hadden nog een
klein restje, zonden U dus het U toekomen
de, 5 stuks.
Thans weder 29 stuks genoteerd.
J. P. T. U 29 kamerplanten gezonden.
E. W. te Gouda: Mits U 10 cent postze
gels inzendt, noteeren we 39 Lever's bons.
Mej. A. J. te Gouda: 95 Kamerplanten
aan uw adres verzonden.
Mevr. M. te Gouda: Voor u noteeren we
26 Donszelman's bons, indien u 10 cent post
zegels inzendt.
L. V. te Amsterdam: U kunt ruilen uit
sluitend die bons en plaatjes, die wy ver
handelen, niet die u in voorraad hebt of
kwijt wilt.
Denkt u om uw zending juist te fran-
keeren en om de 10 cent postzegels
Na de vacantie meer. n»
HET RUILBUREAU.
Eventjes Lachen.
Het hielp niet.
Een vrouw klaagde dén pastoor, dat
haar man zoo'n liederlijk leven leidde, dat
zij het niet langer by hem kon uithouden.
De pastoor maande tot geduld en vroeg:
Heb je al eens beiproefd vurige kolen op
zijn hoofd te stapelen?
Neen, mynheer Pastoor, antwoordde
de vrouw, maar ik heb toch al een keer een
emmer water op hem leeggegoten, maar
het hielp niet.
De levenskans.
Ik zou toch niet in Frankrijk willen
leven, zegt de Schep.
Waarom niet? vraagt Caprol.
Wel, dé statistieken bewijzen dat hét
sterftecijfer daar hooger is dan het ge
boortecijferEen mensch heeft daar
meer kans om te sterven dan om geboren te
worden.
Alles stijgt.
Jonge zeeman: „Op mijn laatste thuisreis
zag ik golven van vijftig voet hoog."
Oude zeeman: „Ga weg! Ik vaar al
veertig jaar en nog nooit heb ik ze zóó hoog
gezien."
Jonge zeeman (peinzend): „Nou, maar de
dingen zyn ook veel hooger dan vroeger. Let
maar eris op de prijs van een pakkie tabak."
Oplossingen van de Raadsels
van vorige week.
1. De arenlezers, dat zyn de menschen die
de aren verzamelen.
2. De schoorsteenveger.
3. V
o L m
vlier
VLINDER Vlinder,
b a D e n
v E e
R
4.
A
1
m
e
1
O
L
O
c
h
e
M
p
P
e
1
E
e
m
e
L
e
i
d
e
n
O
d
O
O
r
n
5. De basalt (bas en alt).
6. Vijf vingers.
Er was geen enkele goede oplossing.
Nieuwe Raadsels.
1. Wanneer komt de soep vanzelf uit de
pot?
2. Wanneer staat de jager, de boer, de
ruiter, de koning en de keizer op een
been?
3. Is mijn eerste letter een k, dan ga ik
en tik ik en loop ik en blijf toch op
dezelfde plaats; met b ben ik meestal
zwaar en zonder fatsoen; met s ben ik
voor velen, mannen en vrouwen en voor
al ook voor kinderen een ramp; met v
ben ik van sneeuw zuiver en rein, van
stof smerig en vuil.
4. Welk meervoudig woord vormt men uit
letters: 1 n n e H a t a i r ('t Is een
nieisjessieraad. Niet voor jongens.
5. Een jaargetijde en een klinker en een
stadsdeel vormen een plaats in Gelder
land. Welke?
6. Ik ben een vlug dier uit de wildernis,
veraftder mijn hoofd en men eet mij.
Met de lepel en als 'n kan met een
beetje suiker er op! Wat ben ik?
Oplossingen inzenden aan de Redactie
van de Goudsche Courant.
Voor het a.s. SEIZOEN hebben wij een pracht sorteering
PRIMA ERGEL8CHE VOETBALSCHOENEN
ontvangen welke wij voor de LAAGST mogelijke prijzen
verkoopen. Verzuimt vooral niet eerst even onze Specitle
Etalage te bezichtigen STOOFSTEEG 22. Worden verkocjfjt bij
STOOFSTEEG IS
50
BODEORAVEN A*L.S,M?fR
Telef. 71, Telef 36
beveelt zich beleefd aan voor de levering van alle soorten
Kunst must stof f sn
tegen scherp concurreereode prijzen. itirt
Gebluschte, gezeefde LANDBOUWKALK in papieren zakkenu*An 25 K.G.
KLAVERRUITERS. ,f"B. 1
wordt zeer voordeeïlg geleyerd door de 22 20
GROOTE VOORRAAD. Telef. nr. 4. LAGE PRIJZEN.
BIJ VERJAARDAG, HUWELIJK OF ANljER HUISELIJK FEEST,
bestelle men m
asbak- G«bak|M Ko«k|aa
Bruidsuikers enz. bl|
Prima adres. Billijke prijzen.
Specialiteit v. d. Echte Goudsche Siroopwafelen en Sprlta:'
TE ALPHEN AAN DEN RIJN
IJ
heeft ZALEN DISPONIBEL voor het geven van
TELF. No. 8
Aanbevelend, A. STEMPELS
133 40
toijMrlKhg n
- ONDULATION MARCEL
aaB Aparte Salons KttAiS
Aanbevelend, W- WHCTl Zonsn KADERS
Luxe- en Vrachtautomobielen in diverse modellen uit voorraad
j leverbaar. Vraagt demonstratie en proefrit.