HET BURGERRECHT, dat de Nutsspaarbank te Gouda heeft
is verkregen door DEUGDELIJK BEHEER
Lewenstein's
Rijks H.B.S. Gymnasium
Boekhandel VAN BURK
PlalBsllialtkBfij „ZH1D-HBLLAHB"
Firma 8. I. SCKilTTELAAI 8 h
Adverteert in dit Blad
ALBEIT DEUN
EAU DE COLOSNE
DE G0GDSCHE FRUITHANDEL
ANTON COttPS
n.v. Utrechtsche Hypotheekbank
KLEIWEG 88
Goudsche Dienstverrichting
Is U reeds gebruiker
KOFFIE EN THEE
27
RADIO
lEEIEI-KIIIMITIKiEl
4711
4'|2 °/o Pandbrieven a 981|2
ALLE DRUKWERKEN
A. BRINKMAN ZOON
flOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 24 AUG. 1929 - TWEEDE BLAD
Mooi en goedkoop wonen
Dat kan
Maar dan een hnis koopen
op het O.N.A. - terrein.
Engslsche riandalscorresponilentie
Duitseh
WISKUNDE
Steno-T y pist (e)
P0NTSCB00L, Westhavin 45, Gouda
Wij staken niet^
Fa. P. J. Revat en Zonen
Eau de Cologne
Toiletzeepen
Fraai
Sterk
Goedkoop
Verzekering
Geldbelegging
Te koop acht stuks goed verhuurde Burgerwoonhuizen
Fa. A, VINGERLING, v.h. S. D, Boon, en Co. Spoorlaan
Jongens en Meisjes,
Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda
Zeer ineQe verhuizingen met auto-verhuiswagens van
en naar alle plaatsen.
Transport van Piano's, Orgels, Brandkasten, enz. enz.
ALTIJD ONDER GARANTIE.
Goedkoope prftaen. Zeer nette behandeling.
BdaM «■b.r.kod. l. n. POLDERVAART.
ZATERDAG a.s I
24 AUGUSTUS
PALEISBANKET
ZANDRINGEN
NOUGATBATONS
ALLÉËN DE N.V. EERSTE
NEDERLANDSCHE
MAATSCHAPPIJ VOOR
ZiEKENHUIS-
VERPLEGING
Slagersjassen
Koksbuizen
„DE KLEINE WINST"
BOERS Co. R 'dam
Volcinr-Mlliii BE BUI i h
Hygiënische artikelen en
Patentgeneesmiddelei
S. S. van Dantzig
Wijdstraat éonda
EEN NAKLANK
Geen verwondering, maar ergernis.
Een spel van politieke aspiraties.
MODERNE FRISSCHE WON1NOEN.
Nog 7 van de 42 woningen
disponibel.
PRIJS f 3900.-.
Benoodigd kapitaal in overleg.
Te bevragen:
G. J. v. Wingerden, R. v. Cats-
weg 3, Tel. 99.
G. v. d. Horst, Turfmarkt 42,
Tel. 815. Op het werk, Tel. 840.
Opleiding Praktijk-diploma (Vereen, v.
Leeraren en Mercurius).
Privé-les 10.— p. mnd.
C. J. KNOP,
Leeraar Engelsch M. O.
Krugeriaan 197.
Opleiding voor M. O. A., L, O., Mercu
rius, Vereeniging v. leeraren enz.
VELE GESLAAGDEN.
Privaatles 7.50 per maand.
W. J. D. S. VAN EIJK, Leeraar Duitseh
M. O. A. en B., Krugeriaan 31.
Uaaan aangeboden, op zeer billijke voor
waarden, voor leerlingen H. B. 8. en
öytnnanium, voor candidates BOUWKUN
DIG OPZICHTER, enz. door
P. S. DAUVILLIER.
751 10 BJV1ARTENSSINGEL 12
BOUWKUNDIG BUREAU
J. C. HENRI VAN INGEN
Rotterdam - Vlietstraat 8b - Tel. 11748.
Verzorging van Exterieur, Interieur, Hin
derwet, Drankwet, enz. Alles tot het vak
behoorend.
nieuwe cursussen beginnen op
3 SEPTEMBER in -
Machineschrijveu, Stenografie,
Boekhouden, Talen enz.
Inschrijving op 30 Aug. en 2 Sept. a.9.
Vraagt Inlichtingen en Prospectus gratis
15
Dir. A. v. d. G1ESSEN.
doch hebben grooten voorraad^
PLATEEL
tot lagen prijs.
A. den Hollander, Turfsingel 40
A. Broekhuisen, Karnemelksl. 73
Schilders, Oosthaven 65, Tel. 280
GOUDA.
H. VAN DER GRAAFF
Blauvratraat 19 Tel. 763
op eik gebied.
gslegen aan het begin Zwarteweg welke onherroepelijk in stand vooruitgaan,
door dat slotendemping en wegverbetering plaats zullen hebben.
l a Pan"en sijn nieuw en op solide paalfundeering gebouwd, en gunstig
gelegpn ten eerste aan de onmiddellijke grens van de stad, geen la9t van over
wegen wat betreft spoor, bruggen of pont. welke eeuwigdurend een groote
last én tijdverlies bezorgen.
De koopprijs is slechts f 3800.- per stuk.
Tevens 10 in aanbouw zijnde woningen, met groote sousterrain a.d. Bree-
vaart, voor de somma van f 3BOO.- Benoodigd kapitaal desgewenscht
eveneens nader overeen te komen.
Tc bevragen bjj J. KOOL, Zoutmanitraat 56, Tel. 817. 40
Vocjr de levering Uwer SCHOOLBOEKEN en TEEKENBEHOEFTEfo
ia het adres:
KLEIWEG 39 TEL. 287
Vhngige en accurate bediening.
Laat in de vacantie Uw oude schoolboeken inbinden. Mijn binderij
doet dit voor U tegen billijken prijs. -
levari U BESTE ANTHRACIET
yoor Wintervoorraad. Ook WALES anthraciet.
Alle andere brandstoffen. Telefoon 33
Firma Wad A. Rl(
LANQE TKNDEWEO 27
itvald.
hfI ia raarraad
TELEF 313
BLAUWE DRUIVEN.
PERZIKEN.
MELOENEN,
PRUIMEN.
BESSEN,
TAFELPEREN,
TAFELAPPELEN
SINAASAPPELEN
CITROENEN
BANANEN
TOMATEN.
VRUCHTEN IN BLIK
VRUCHTEN IN GLAS
DIVERSE SOORTEN NOTEN
STUDENTEN HAVER
In verschillende afdeeiingen worden GEVRAAGD
ook voor oplaldlng schilderen
Aanmelden bij den portier, Verlorenkost 7. 40
van onze
ZOO NIET
Probeer die dan eens en over de
kwaliteit zult U tevreden zijn
Markt
Zoutmanstraat
HEERLIJK
per half pond. 35
per'hall pond. 25
per half pond.
Iets fjjns fot bijzonder
lege prijs,
Alleen ZATERDAG a.s. bij
GOUDA Markt 51
R. 513 2583 50 f
TURFMARKT 120.
geeft
le. Uitkeering gedurende 56
dagen.
2e. Vrij vervoer.
3e. Verbandmiddelen en ge
bruik der operatiekamer.
75.000 contribuanten.
Het adres voor
en
is
Korte Tiendeweg 22
GOUDA
H. BROUWER DE KONING
Spieringstraat 153 Gouda.
Olu brood word bekroond]
Arnhem 1428, 'i-Booek 1924, R'dam 1828,
Dordrecht on Utrooht 2927.
Room
Kilo
Kaaafaa
voor I i.so
Kaashandel
P. G. TEEKENS
GOUWE 53-55
Stempel- en Naamplaatfafiriek
KEIZERSTR. 6 HANG 5?|
reier. 571a4(geen fuia'fJ
Steeds voorradig alle maten prima
gebruikte Autobanden,
2e Weenastraat 28, Tel. 43929, R'dam
2.per week. GEHEEL COM
PLEET GEPLAATST K5_
HAPPEL, Snoystraat 69, GOUDA.
GRAFZERKEN GRAFKRUIZEN
SCHOORSTEENMANTELS,
Ornamenten in alle stijlen.
Beleefd aanbevelend, 2526 10
Firma i. M. van Buuren
Steenhouwerij
VIJVERSTRAAT 12, GOUDA.
Alle soorten gebakjes 8 cent per stok.
Verschillende taartsoorten vanaf 2.
Prima Honingkoek 40 cent per stuk.
Gemberkoek 55 cent per stok.
Stroopwafels 6 cent per stuk.
GEBR. KAMPHUIZEN.
O. van Leeuwen
Tuinstraat 85 Gouda
In- en verkoop van
alle soorten ledige vaten.
SPIOIIIL ADRES IS
Consult ook per brief.
Mevr. J. DAM
Goudschestraat 7 - ROTTERDAM
Ruime Keuze
Bij:
Pandbrieven ff 49.000.000.—
De BANK stelt beschikbaar
in stukken van f 1000.f500.— en f 100.-
40
De Di r e c t i e
Mr. A. J. S. VAN LIER, Mr. P. R. HOORWEG.
voor den Handel, Vareenigingen én voor
Particulier gebruik worden tot zeer billijke
prijzen accuraat en vlug door one geleverd.
Er is in het Gouds ch Volksblad
naklank verschenen over onze beschou-
„ing van de jongste raadszitting, welke
door 5 leden van den Raad in de vacantie-
periode van Burgemeester Gaarlandt, is ge-
forceerd.
Wij hebben vorige week als onze meening
oitgesproken dat het doen bijeenroepen de-
ter aparte raadsvergadering getuigde van
niet één greintje begrip van hoffelijkheid
jegens den burgemeester, waar deze raads-
ritting betrof een dienstorder, door burge
meester Gaarlandt ter uitvoering van een
raadsbesluit voor zyn vertrek met verlof,
uitgevaardigd. Verwacht had mogen worden
dat deze aangelegenheid niet zou zijn be
handeld dan in tegenwoordigheid en onder
presidium van den burgemeester en niet
onder leiding van den wethouder, die hem
gedurende zijn vacantieperiode vervangt.
Nu doet het „Goudsch Volksblad" bet
voorkomen alsof wy onze verwondering over
deze geforceerde raadsvergadering zouden
hebben uitgesproken en van meening zou
den zijn dat „de heer Burgemeester „de Al
machtige" is in Gouda en bij zijn aan we-
.igtaiddc vijf aanvragers zich nog wel een
keertje zouden hebben bedacht."
iZulks is geenszins het geval. Verwonde
ring over handelingen en daden van de aan
vragers van deze raadszitting en over uitin
gen van den Volksblad-schrijver, hebben wij
geenszins. De ervaring heeft wel geleerd
dat wjj ons over niets meer behoeven te ver
bazen. En dat deze zitting bij aanwezig
heid van den burgemeester niet zou zijn
aangevraagd, daaraan hebben wij ook geen
oogenblik gedacht.
Overwegingen van anderen dan van poli
tieleen aard, hebben bij het besluit tot het
doen houden dezer aparte raadszitting* niet
gegolden; ware de burgemeester aanwezig
geweest, óók dèn zouden ze niet hebben ge
golden.
Onze critiek ging dus in dit opzicht niet
allereerst tegen het bijeenroepen der aparte
zitting, maar wèl tegen het doorzetten daar
van tydens de afwezigheid van den
burgemeester, jiie daardoor niet bij
machte was zich teiT volle te verdedigen
tegen den blaam, die thans op hem is ge
worpen dat bij het raadsbesluit van de ge
wijzigde vacantie-regeling voor het ge
meente-personeel heeft gesaboteerd,
hetgeen neerkomt op een handeling in strijd
met de wet. En nu maakt het Goudsch
Volksblad er nog by dat de Burgemeester
wel heeft geweten wat hy deed, dat hy
„precies voor zyn eigen langdurig verlof de
verkeerde dienstorder de deur uitgooide en
wethouder Donker met de misère liet zit-
Men moet wel een zeer bijzondere
liteit hebben om* op dusdanige wijze den
staf te durven breken over den burgemees
ter-voorzitter van den Raad, die niet is „de
Almachtige" in een gemeente, maar die wel
is de eerstaanwezende, aan wie de uitvoe
rende taak is opgedragen, die aan zijn ambt
krachtens de wet is verbonden. Indien de
uitvoering van deze taak niet naar behooren
geschiedt, dan zyn er andere wegen te vol
gen, dan die welke liggen op het gebied der
politieke machtssfeer, welke niet behoo
ren te worden gebezigd.
Door deze wyze van behandeling der zaak
hebben de aanvragers der aparte zitting het
respect uit het oog verloren, dat zy aan den
burgemeester als voorzitter van den Raad
verschuldigd zyn. Dit is ook zoo juist door
den presideerenden wethouder Donker ge
voeld en gezegd. Welk versthil van mee
ning ook over het raadsbesluit zelve en de
uitvoering daarvan mocht hebben bestaan,
tijdens de afwezigheid van enkele weken
van den burgemeester, had deze zaak moe
ten rusten.
Wat geschied is, is volgens de wet en dus
formeel juist, maar in wezen is hier jegens
den burgemeester een daad gepleegd, die in
beteekenis aan een beleediging gelijk staat.
Dat geeft reden tot ergernis.
De discussie welke is gevoerd, waarby de
wethouder Van Staal de leiding nam om op
de meest onheusche wijze des burgemeester's
daad te qualificeeren, vermag ook geen an
deren indruk te geven. De verhouding tus-
schen dezen wethouder en den burgemeester,
het is reeds bij andere gelegenheden geble
ken, is die van een vredestoestand, waarby
beiden telkenmale de wapens tegen elkan
der keeren. Het blijkt ook thans, zooals het
tegenover anderen reeds zoo vaak is geble
ken dat de wethouder Van Staal het stand
punt huldigt: Wie niet vóór my is, die is
tegen my. En wie tegen my is, tegen dien
gebruik ik alle wapenen.
De naklank in het „Goudsch Volksblad"
op de zitting van 12 Aug. is hei; begin van
een nieuwen strijd, in een andere richting,
dan die welke tot nu is gevolgd.
Nu de r.k. wethouders in het college en
de r-k, leden in den Raad als één phalanx
front hebben gemaakt tegen de agressieve
strydmethoden van de S.D.AP.-sche leiders,
wier beleid thajis door hen als „bestuursloos-
heid" wordt aangemerkt, nu wordt de aanval
ook op die zyde gericht en met grof geschut
geschoten, totdat zij weer voor de „volle
„honderd procent kunnen meedoen aan de
„herstellende, opbouwende saneerings- en
„sociale politiek", zooais in de gezwollen
S.D.A.P.'sche tale in het roode dagblad het
werk wordt betiteld dat de SJXA.P. in
Gouda zich tot taak heeft gesteld.
Zoolang dat nu nog niet het geval is,
reikt de Volksblad-schryver met een aller
beminnelijkst gebaar de hand aan de a.r.
fractie, waarin het „Goudsch Volksblad"
schryft het „de geest Sedert het vertrek
„van den aartsconservatieven heer Vinger-
„ling, belangryk ten goede gewijzigd is."
Met welke schoone titels de wethouder
Van Staal tijdens de periode-Vingerling en
daarna, den a.r. heer Verkerk en de zijnen
heeft begiftigd, staat daarbij niet vermeld.
In het kader vin den vriendschapsband zou
«lat ook wel wat wringen.
Wait zich thans afspeelt is een voorspel
van hetgeen komen gaat: een spel van po
litieke aspiraties, waarby het gemeentebe
lang steeds verder naar den achtergrond
wordt gedrongen. Wat by de jongste raads
zitting reeds op klare wyze is gedemon
streerd. Niemand kan in ernst beweren dat
in die zitting het gemeentebelang is ge
diend. Ze was een politieke demonstratie en
anders niet.
Dé beteekenis dar Piassan voor
stadganoot an vreamdsllng
duidalijk geblsken,
Toen nog maar korten tyd geleden by de
pogingen tot behoud van de Reeuwyksche
en Bluipwyksche Plassen ook het argument,
werd aangevoerd dat deze mooie Plasser,
een onschatbaar bezit beteekenen voor stad
genoot en vreemdeling, om den rykdom dei
natuur, die dit waterlandschap biedt, is
door hen, die pm welke reden dan ook deze
Plassen willen doen droogmaken, wat sma
lend gezegd dat geen sterveling die Plassen
bezocht en dat een dergelijk argument niet
de minste waarde hebben mocht.
Dat is nu heel anders geworden.
Sinds korten tyd is er, zy het een nog
wat primitieve gelegenheid gekomen om
deze Plassen, die voor een wandeling wat
ver van de stad af liggen, te brengen on
der het bereik van hen, die van mooie na
tuur houden en daarvan wilien genieten.
Het eenvoudige motorbootje dat de Ver
eeniging voor Vreemdelingenverkeer des
Woensdags- en Zaterdagsmiddags en ook
des Zondags laat varen naarhet mooie
PI assen gebied, waarmede een vluchtigen in
druk wordt verkregen van dat schoone, aan
nagenoeg allen onbekende waterland onder
den rook onzer stad, heeft aan al deze
bezoekers, die in de enkele weken dat deze
tochten zijn georganiseerd, duidelijk
gemaakt, waarom voor het behoud van
deze Plassen zoozeer is gepleit, welke be
teekenis deze wijde wateren hebben a's
oord van ontspanning, waar men genieten
kan van de mooie vreedzame natuur en van
de geneugten, die dit bekorende waterland
biedt.
De Plassen zijn thans opengelegd voor
ieder, die in de vrye natuur vreugde vinden
kan. En die zijn er, zooals thans reeds ge
bleken is, velen in onze stad en velen daar
buiten. Ook van verweg zyn ze gekomen om
deze Plassen, waarvan zy hebben hooren
spreken en waarover zy hebben gelezen,
met eigen oogen te aanschouwen. En na ze
te hebben gezien, op het water en vanaf de
wegen, die de wyde watervlakten omzoo
men, zyn ze teruggegaan, verrukt over dc
ongerepte schoonheid dezer natuui.
Het bezoek van veie honderden m enkele
dagen tijds heeft nu op duidelijke wijze
doen zien dat deze Plassen uit eeii oogpunt
van natuurschoon op hoogen prijs worden
gesteld. En daarmede is aan stadgenoot en
vreemdeling de groote beteekenis dier Plas-
sen duidelijk gebleken.
Wat is de Volkenbond precies?
Het werk van Genève.
Dat Genéve sinds het vredesverdrag van
Versailles de zetel is van den Volkenbond
en het Internationaal Arbeidsbureau, weet
iedereen. Ook vertellen wij niets nieuws,
wanneer wy zeggen, dat op den Volkenbond
de oogen gevestigd zyn van alle vredes-
vrienden, hoezeer ook de pogingen om door
middel van dat lichaam tot een algemeene
vermindering der bewapening te geraken,
tot dusver niet met succes bekroond zyn.
Maar al weet men, dat het voornaamste
doel, waarmede de Volkenbond is opgericht,
de verzekering van een meer duurzamen
vredestoestand dan in het verleden is ge
weest, van de vele andere werkzaamheden
van den Volkenbond, in het bijzonder op
economisch gebied, is men over het alge
meen veel minder op de hoogte, terwyl van
de inrichting van den Volkenbond zeer velen
flechts een vage voorstelling hebben. Voor-
het Internationaal Arbeidsbureau en wat
daaraan vast is, geldt vrywel hetzelfde.
Men weet, dat er geregeld Arbeidsconferen-
ties worden gehouden, die ontwerp-verdra-
gen aannemen. Maar hoe nu eigenlijk het
werk van dit Arbeidsbureau en van die con
ferenties is geregeld, is minder alge
meen bekend. Wij stellen ons daarom voor
in een drietal artikelen in vogelvlucht een
overzicht te geven van het werk van Ge
nève en de samenstelling en werkwijze der
organen, die dit werk verrichten. Achter
eenvolgens zullen wy behandelen het werk
op politiek, op economisch en op sociaal
gebied, waarbij wy al dadelyk opmerken,
dat de vraagstukken, die te Genève worden
behandeld, meermalen verschillende kanten
vertoonen, een politisken, een economischen
en een socialen kant, terwyl ook de poli-
Jieke, en economische enjte sociale vraag
stukken vaak nauw nfètelkander samen
hangen, soms telfs samêngeweven zijn tot
één onafscheidelijk geheel. Er bestaat dus
nauw verband tusschen de werkzaamheden
op de drie door ons genoemde terreinen,
waarover wy in onderstaande regelen iets
willen zeggen.
Om te beginnen vragen wy ons af: wat
is nu eigenlijk de Volkenbond precies? Ons
antwoord luidt: de Volkenbond is een per
manente vereeniging van Staten, die zich
hebben aaneengesloten om gezamenlyk te
trachten het gevaar voor oorlogen te doen
verminderen en de waarborgen voor den
vrede te doen toenemen.' De samenstelling
van den Bond is omschreven in het z.g.
Volkenbondsverdrag of Volkenbondspakt,
dat het eerste deel vormt van alle vredes
verdragen (dus niet alleen dat van Ver
sailles met Duitschland, doch ook van de
vredesverdragen met Oostenrijk, Hongarye,
enz.) Op 10 Januari 1920, den dag waarop
de vertegenwoordigers van Duitechland het
verdrag van Versailles hebben bekrachtigd,
is het in werking getreden. De nationale
souvereiniteit van de Staten, die tot den
Volkenbond zijn toegetreden, blyft gehand
haafd. De Volkenbond is geen afzonderlijke
et een eigen bestaan buiten
en bQven de Staten, die er deel van uitma
ken, geen „Opper-Staat", maar een inter
nationaal organisme. Over dwangmiddelen
om genomen beslissingen te doen aanvaar
den, beschikt de Volkenbond als zoodanig
niet.
Wel kunnen maatregelen worden geno
men tegen Staten, die in stryd met het eens
gegeven woord tot oorlog overgaan zonder
zich te gedragen naar de procedure, inge
steld om geschillen op vreedzame wyze te
beslechten, of in stryd met de eenstemmige
beslissing van den Bond. De uitvoering van
die maatregelen geschiedt dan echter door
de leden van den Bond, de aangesloten Sta
ten, De leiding van de werkzaamheden van
den Bond is in handen van vertegenwoor
digers der regeeringen der verschillende
Staten. Alleen op voorstel van een of meer
dere regeeringen kan de Bond een nieuwe
zaak aanvatten, alleen door tusschenkomst
van de regeeringen kunnen de werkzaam
heden van den Bond tot uitvoering worden
gebracht. Wat de Bond doet, is het resul
taat van overeenstemming tusschen de re
geeringen. Het aantal leden van de Bond
bedraagt thans 64. De voornaamste organen
van den Bond zijn:
De vergadering de Raad en 't secretariaat,
terwyl nauw met den bond samenhan
gen het Permanente Hof van internatio
nale Justitie en de Internationale Arbeids
organisaties. De vergadering, samengesteld
uit vertegenwoordigers van alle leden, komt
jaarlijks in September byeen. Het werk
wordt verdeeld in commissies: 1. voor insti-
tutioneele en juridische vraagstukken; 2.
betreffende werkzaamheden der technische
organisaties; 3. voor ontwapeniiig; 4. voor
de begrooting en huishoudelijke zaken; 5.
voor sociale vraagstukken; 6. voor politieke
vraagstukken. De Raad bestaat thans uit 5
permanente leden (het Britsche Rijk, Frank
rijk, Italië, Japan en Duitschland) en 9
niet-permanente (voor 3 jaren gekozen) Het
permanente secretariaat, dat zich te Genève
den zetel van den Bond bevindt, is
samengesteld uit deskundigen op alle moge
lijke gebieden, aan het hoofd waarvan sir
Eric Drummond staat. Het geheele perso
neel (met inbegrip dat der bureaux te Lon
den, Parijs, Berlyn en Rome) telt ongeveer
500 personen, van meer dan 40 verschillende
nationaliteiten. De voornaamste afdeeiingen
van het secretariaat zyn: politieke af deeling
financieeie en economische afdeeling, ver-
keersafdeeling, afdeeling voor de gebieden,
waarover de Bond oppertoezicht heeft (Dan
zig en het Saargebied) en de minderheden;
mandatenafdeeling, ontwapeningsafdeeling,
gezondheidsafdeeling, afdeeling voor sociale
vraagstukken (opium en bescherming van
de jeugd), afdeeling voor intellectueele sa
menwerking en internationale bureaux, ju
ridische afdeeling, informatie-afdeeiing.
Doordat aan den Bond werkzaamheden
op zoo verschillend gebied zijn opgedragen,
is het noodig geworden bizondere organi
saties in het leven te roepen, die in twee
groepen kunnen worden verdeeld: 1. de
technische en financieeie, de hygiënische en
de verkeer3vraagstukken; 2e. de raadgeven
de organen, n.l. voor de vermindering van
bewapeningen, voor de mandaten, voor de
bescherming van de jeugd, voor de opium
kwestie en voor de intellectueele samen
werking.
Zoo is in groote trekken de samenstelling,
'de politieke taak en het overige arbeidster
rein van den Volkenbond.
Da poliliake spanning in Oostanrijfc.
De houding tan Dr. Seipel.
De bloedige botsingen, die onlangs
Sankt Lorenzen, waar Heimwehr- en Schutz
bundlteden slaags raakten, plaats vonden,
waren een uiterlijk blijk van de felle bin-
nenlandsch-politieke tegenstellingen in
Oostenryk.
In dit verband mag niet verzuimd worden
er den nadruk op te leggen, dat mgr. Sei-
pel, de voorganger van Streeruwitz als
bondskanselier openly k van zyn genegen
heid voor de Heimwehren, de fascistisch ge
tinte burgerwachten van Oostenryk, heeft
laten blijken. Wel bekleedt hy niet meer de
hooge officieele positie, maar hy is toch nog
steeds de leider der Christelyk-sociale par
ty. Bondskanselier Streeruwitz, die zyn
plaats heeft ingenomen en eveneens tot de
Christelyk-sociale party behoort, is echter
vrywel machteloos, ofschoon gebleken is,
dat de overeenstemming met de sociaal-de
mocraten, waarnaar hij streeft, reeds goede
vruchten heeft gedragen. Zonder deze over
eenstemming zouden de huur- en woning-
bouwwet nog steeds niet zyn afgedaan en
met een aantal andere wetten, die na Sei-
pel's heengaan op vlotte wyze werden be
handeld, zou men evenmin klaar zijn geko
men. Een blad als de Kölsche Zeitung acht
het onbegrijpelijk, dat Seipel niet inziet,
dat een burgeroorlog, dien hy door zyn
steun aan de Heimwehren in de haqd werkt
Oostenryk kan vernietigen. Oostenryk en
Oostenrijks bedrijfsleven zouden een bur
geroorlog niet kunnen verdragen en boven
al: hoe zou dan de houding der buurstaten
zyn?
Seipel is in werkelijkheid nog steeds ge
kant tegen de aansluiting van Oostenryk
by het Duitsche Ryk. Hem is het voortbe
staan van Oostenryk zonder de aansluiting
liever, omdat hy nog altijd hoopt op het
herstel der oude Oostenryksche-Hongaar-
sche monarchie of tenminste een surrogaat
daarvan. Voor een Donau-federatie voelt hy
in elk geval veel meer dan voor de aanslui
ting. Zijn verzet tegen de aansluiting is
sinds hy niet meer bondskanselier is en niet
meer rekening hoeft te houden met de Groot-
Duitschers en de boerenbonders, veel krach
tiger gewprden. Thans wordt zelfs gezegd,
dat hy wegens het van de hand wijzen der
aansluiting zich voor de Heimwehr heeft
verklaard en zich in Tübingen heeft uitge
sproken ten gunste van de ware democratie
der Heimwehr, omdat hy van deze organi
satie, die wel z.g.' „bodenstandig" is, maar
zich nooit ten gunste van de aansluiting
heeft geuit ook de verwerping dezer aan
sluiting verwacht. De leider van den staf
der Heimwehr, majoor Pabst, vroeger
Duitseh kapitein, is anti-Marxist en ook te
gen de Duitsche sociaal-democraten, die
thans aan het hoofd der regeering te
Duitschland zyn gekomen. Op hem kan dus
worden gerekend.
Dat de stryd om de macht in Oostenrijk
een nieuw stadium is ingetreden, kan ook
nog worden afgeleid uit een bericht van den
Weenschen correspondent der K. Ztng, die
uit goede bron verneemt, dat de Landes-
hauptmann van Stiermarken, dr. Rintelen,
één der meest toonaangevende persoonlijk
heden in de Christelyk-sociale party, Maan
dag en Dinsdag te Weenen vertoefde. Ala
Landeshauptmann en eigenlyke beheerscher
van Stiermarken is hy mede verantwoorde
lijk voor de bloedige gebeurtenissen in St.
Lorenzen en voor het niet tydig ingrijpen
der overheden, die reeds den dag tevoren
ervan op de hoogte konden zyn, dat de
Heimwehren zouden oprukken.
Rintelen heeft té Weenen besprekingen
gevoerd met politieke, economische en
Heimwehrleiders. Bovenal confereerde hy
lang met den Tiroolschen Heimwehrleider
dr. Steidel en met dr. Seipel. Men diene
rich te herinneren, dat tusschen Rinteler en
Seipel sinds geruimen tyd een felle vyand-
schap bestond, dat Seipel Rinteler in poli
tiek opzicht opzy heeft geschoven en ook
nog by de jongste regeeringscrisia scherp is
opgetreden tegen de candidatuur van Rinte
ler. Woensdag zyn Seipel en Rintelar ech
ter als vrienden gescheiden. Van belang is
hierby, dat Rinteler, al is hy daartoe uitge-
noodigd, geweigerd heeft bondskanselier
Streeuwitz op te zoeken, wien hy als Lan
deshauptmann buiten kyf verantwoording
schuldig is. Men slaat vermoedeiyk de plank
niet al te ver mis, wanneer men aanneemt,
dat het nieuwe bondgenootschap tusschen
Seipel en Rintelen, die gebaseerd is op de
Heimwehren, rechtstreeks is gericht tegen
het voortbestaan der regeering-Streeuwitz.
Het heeft er allen schyn van, dat Seipel en
de Heimwehren de gematigde meerderheid
der Christelyk-sociale party willen overrom
pelen en zoo de regeering, die streeft naar
overeenstemming, uit het zadel werpen.
Dt Reman yin dn eheqee,
1
Ik was pas gehuwd, eenige maanden
slechts, toen ik op een barren winteravond
op ,m'n kamer zat en de meid aanklopte.
Ja.
Deze dame wenscht U te spreken,
mynheer I
Ik keek verrast op, nam het visitekaartje
en las:
Mevrouw Verborch van Versande.
Ik kende haar niet, maar zei natuurlyk
baar binnen te laten. Ze kwam. Ze had een
fHnk gebouwd, maar slank figuur, 'was
stemmig en elegant gekleed, en haar gelaat
drukte één en al verslagenheid uit. Ze
bracht telkens een zakdoek naar de oogen.
Ik stond aan stomme verbazing ten prooi,
maakte een buiging en gaf haar een stoel.
Mevrouw.
Slechts een onderdrukt snikken'» kJoitk.
Nooit had ik zoo melodisch hooren huilen.
Ik weid er wit en week van.
Plqteeling scheen zy zich te beheerscher.
en sprak zachtjes: „Mijnheer, ik kom hulp
inroepen!"
Ik was één vraagteeken.
Ja, mynheer, ik heb heel veel van u
gehoord, en u bent myn laatste redmiddel.
Alles aan me werd vraagteeken. Maar
tevens ontroering. Want de stem klonk
engelrein, en de smart lag er op als dauw
°P een bloem.
Ze wachtte even.
Ik zal het u zeggen, mijnheer. Myn
man ia my ontrouw.
En u moet me helpen. U moet 'm na
gaan. U moet het uitpluizen. U, de be
roemde...
Toen ging me een licht op. Ik woonde
vlak naast een vermaard detective, een man
die het land versteld deed staan van z'n
stoute stukken, we hadden geen van beiden
een naambordje op de deur, en de dame had
zich vergist in het huis.
Ik zal sterk zyn, mynheer. Als u wilt
luisteren. Ik woon Vosmaerstraat 16. Wy
zyn ryk, en pas een paar jaar getrouwd.
Maar...
Mevrouw, fluisterde ik, „laat my u..."
Ze Met mè geen tyd de zaak te verklaren.
En myn moed zakte.
Ze schreide als een symphonic. Haar
oogen gingen schuil achter een fyn zak
doekje. De kamer was vervuld var haar
smart.
Toen nam ik een kioek besluit. Waarom
zou ik die jonge vrouw teleur stellen?
Waarom zou ik haar door den grona doen
pinken van schrik met de mededeeling. dat
ze niet by den beroemden detective, maar
by een doodgewoon ambtenaar was* Zy
zou het recht hebben my te verwijten dat
ik niet dadelyk met stalen energie het mis
verstand had opgehelderd. En bovendien:
het was nie^ zulk een ingewikkelde zaak.
Mevrouw poogde ik nog eens
„het Bpijt me maar..."
Ze gaf me nog een paar inlichtingen. En
ik sprak af, dat ik den volgenden avond
haar man zou volgen, als hy het huis ver
liet. Hy vermoedde niets, de lafaard, want
zy had er met hem i.og niet over gespro
ken, doch haar leed in stilte gedragen
Op geld behoeft u nUt te zien! zei
ze „u kan disponeerqn wat u wilt!"
Ik dacht na.
Deksels! als ik het uitbracht, waarom
zou ik dan niet een flinke belooning vra
gen? Het zou mij en m'n Elly prachtig te
pas komen, dat geld. Ik begon er waarlijk
schik in te krygen.
Toen ik haar uitliet, kwam m'n vrouw
thuis, en keek naar de jonge, -elegante
vrouw die onze woning verliet, en die zoo
waarlyk weer een* glimlachje meedroeg
M'n vrouw zag ook my, en m'n ontroering
en vroeg toen ik weer binnen kwam: „Wie
was dat?"
Ik strééd.
Maar m'n eer als detective-stond op het
spel, en bovendien zou Elly my natuurlyk
van het plan afbrengen, en me een door
gefourneerde idioot vinden, als ze het wist.
Daarom weigerde ik elke inlichting. Ik
zei dat ze later wel ales hooren zou. En
hoe ze vroèg, ik zweeg als een paal.
Dién avond ging ik voor het eerst zon
der nacht-zoen naar bed. En ik droomd*
van de elegante jonge vrouw, en haar har-
monischen snik.
II.
Den volgenden avond ging ik, tot groo
te verbazing van Elly, plotseling uit. Ver
gadering.
Niet zonder spanning stelde ik my op in
de nabyheid van het buis der schoone jonge
Ik zal een kwartier gestaan hebben, toen
een heer na ar buiten trad en snel de straat
insloeg. Daar was hy dus, de ellendeling!
Ik kreeg aandrift om een flinke straatkei
r.aar zyn zondige hoofd te gooien, maai
aangezien ik bytyds bedacht, dat het niet
tot de, manieren van een detective behoorde
om zooiets te doen, bedwong ik myn hei
lige verontwaardiging en myn biceps en
sloop den misdadiger achterna.
Hy liep hard en ik had moeite om 'm
by te houden. Op den hoek van een druk
ke straat moest ik plotseling wachten voor
een aaniydende tuf. Toen ik kon overste
ken was de vent weg. Ik knarsetandde,
maar hoe ik ook uitkeek, ik ontdekte hen.
niet meer.
Ik had beloofd zooveel mogeiyk ieder? n
avond de bedrogen vrouw verslag te komen
uitbrengen en begaf my dus naar de Vos
maerstraat. Zy ontving my met brandende
spanning in de oogen.
Mevrouw, zei ik, uhoude het my ten
goede, maar wy mogen niet te haastig zyn
in onze conclusies. Ik houd 'm in de gaten,
maar ik kan u werkelyk nog niets mee-
deelen. Overmorgenavond ga ik hem weer
na."
Ze knikte berustend.
Het is my voldoende, zei ze, „dat een
beroemd man als u de zaak. in handen heeft.
Nu zal het recht zegevieren."
Ik voelde my' gevleid.
Mevrouw, zei ik, „u bent vandaag uit
geweest.
Hoe weet u dat?
En u hebt in den regen geloopen!
Hoe... weet u...l
Uw parapluie staat kletsnat in den
gang-bak. En het regent.
Ze keek me met een bewonderenden blik
aan en prevelde. „Hqe scherpzinnig."
Trotsch ging ik heen.
Nu ging ik bog tal van a*>ndey deti
bandiet na. Telkens als Elly wat vroeg, zei
ik iets van een vergadering of bureau-
arbeid ,en ze geloofde me. Maar verschei
dene malen deed ik vruchteloos werk. Want
herhaaldelyk raakte ik 'm kwyt in de druk
ke stad. Tweemaal nam hy een auto. Ik
ook. Maar de zyne reed toevallig steeds
veel harder. Telkens ging ik verslag uit
brengen aan de arme, bedrogen vrouw, die
geduldig wachtte...
Den zevenden avond had ik wel kunnen
jubelen van plezier. Ik kon hem heelemaai
volgen. In een buitenwyk van de stad trok
hy aan de bel van een net bovenhuis, en
ging naar binnen. Ik wachtte anderhalf uur.
loen kwam hy er uit. Alleen.
Op zyn volgenden uitgaansavond ging
ik niet naar de Vosmaerstraat, maar naar
het bovenhuis in de buitenwyk, en ver
school me in de buurt. Hy kwam, de sluip
moordenaar. Belde weer. Ging weer naar
binnen. Kwam weer naar buiten. Een paar
huizen verder was een kruidenierswinkel.
Ik kocht er wat, en ging vrager.. Uitvra
gen. Heel slim en scherpzinnig. Bn spoe
dig wist ik alles omtrent de bewoners van
het huis. Op de tweede verdieping woonde
een fatsoenlyk heer. Een leeraar, een soort
artist. Maar op de eerste een weduwe. Een
jonge weduwe met twee kinderen. Een knap