ee?
I-6BUBA
eijn
51
JD
loenen!
<AAN
ng.
LAME
NIEUWS. 'ÉN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCARELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, QUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, eaa
68* 'Jaarlang
Na. 17187
Maandag SO^Soatambar 1929
Dit blad verschijnt dagelijks bshalve op Zon- en Feestdagen
ELANGES
t
FEUILLETON.
EFOON 762
aanbeveling.
H. Kok.
Moderne
uurt 2
IENKANDEL
RSTRAAT45
ig 4 Oct.
e 2r|» ons
5
de dat hij
zaak in
arden,
artikelen
DE WENTELTRAP.
Hernieuwingsvraugd en herdenkingsviering. Aanzijn
en aanzien. Polen’s bonte aspecten. - Zijn
schamel volk.
Hen.
5.08B
60
uitend
BUITENLANDSCH NIEUWS.
we van
(Wordt vervolgd.)
hel
Gaper”
natte voeten
rooral in het
•getijde, de be-
i gezondheid.
'n groote col-
nde gemakke-
leersoorten.
keurige
tuinka-
op
reetuin.
ouda met
tl 20
erssingel b. d. Klei-
EISCHEN EN
E SMAAK -
Uit het Amerikaansch van
mary roberts rinehart.
(Nadruk verboden).
ïn het publiek,
maken, zonder
5RT HEUN’S
die van den „geef
ment aan had g.
■°esf was, dat ze er geen mo-
gedacht om dieni noodkreet
met mijn verdwijning in verband te bren
gen!
Ik besefte dat als ik hier r
blijven, het bewustzijn zou vf
ABONNEMENTSPRIJS» per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zo»
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per Looper g
Franco per pest per kwartaal 8.16, met Zondagsblad 8-80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bü onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Intere. 82;
Redactie Telef. 8& Postrekening 48403.
Elks gaaf is aangenaam, die deelt naar
dat hij heeft:
Ood rekent niet hoeveel, maar van hoe-
veel men geeft
noch straten. Daarom zijn de straten in alle
Poolsche steden nu nog jammerlijk, en de
wegen slecht. Begrijp, dat de Poolsche Re
publiek van heden 388.390 KjM.2 beslaat en
dat dit halve land verwoest lag, tien jaar
geleden, toen het nieuwe tijdvak begon. De
Staat zat sindsdien nog met de vijandschap
der Sovjet opgescheept, maar wist ondanks
den oorlog, die nog duurde, in dezen strijd
toch al «heel de industrie, die uitgeplunderd
en verwoest lag, weer op de been te bren
gen, 6200 nieuwe scholen op te richten.
1100 kilometer bruggen te herbouwen, over
2000 kilometernieuwe spoorlijnen aan te
leggen en over 10.000 kilometer nieuwe we
gen! 1200 locomotieven werden aangeschaft
2000 wagons voor reizigersvervoer en
60.000 wagons voor goederenvervoer. Er
lagen 1.837.305 gebouwen verwoest bij het
einde van den oorlog. Daarvan heeft Polen
er 82 pCt. heropgericht zonder dat de Re
publiek ook maar de rttinste schadeloosstel
ling kreeg bij den vrede dien zij sloot. En
dit alles waar de bouw eener nieuwe
haven niet te vergeten valt haast uitslui
tend met eigen middelen, daar Polen alléén
maar met de Vereenigde Staten een leuning
sloot.
Over een lengte van 800 kilometer haar
rivieren geregulariseerd en 10.000 hectaren
grond in ontginning gebracht; haar steden
opgeknapt„Je had Wil^o moeten zien
toen de Russen er de baas wepl^nl” Daw.
gebeurde niets. «fe lie^\)ver nöffR’fi trotfoïrs
die in het water der straat lagen te rotten,
zoodat het vuil telkens tegen je kuiten
spoot. Alle staatsgebouwen zagen er uit als
vieze stallen. Ei- heerschte nergens orde,
noch zindelijkheid. Want het czarenrijk had
maar één wiren één doel: het land kapot
maken, alle welvaart fnuiken en alle levens
vreugde verstikken. Polen moest een woes
tenij worden, waarachter Rusland zich vei
lig voelen zou.
Daarom was de eetste zorg van den Rus-
seichen overweldiger, om in Wilno, de oude
koningsstad, eenmaal verliefd op de kunst
van Italië en den glans van het Humanisme,
de universiteit op te heffen, die sinds 1578
de glorie der stad geweest was! Een uni
versiteit, die een afzonderlijke faculteit had
ingericht voor de aesthetica, waar de
schoonheidsleer werd onderwezen naast
muziek en dans en schermkunst
Over drie weken zal Wilno ruischpn van
bonte feetelijkheid. Daarvandaan ook de
sidderende ijver, waarmede er overal wordt
geverfd en verfraaid. Wiant dan zal het 350
jaar geleden zijn, dat de Hoogeschool er
door koning Stefanus Batory werd gesticht
en tien jaar geled'en, dat zy, als een der elf
hoogescholen van de Rupubliek, werd her
opend.
4000 hectaren afgezonderd als natuurpark.
Dit blijft door menschenhand onaangeroerd.
Hier wordt de natuur vrij sp®l gelaten.
Boomen en takken blijven er liggen, zooals
de storm ze ontwortelt en afscheurt, of
zooals ze er neervallen, ontkracht door
ouderdom. Een eik van zes eeuwen vormt
er het merkwaardigst curiosum. Het is lou
ter observatie-terrein, studieveld voor 't
boschbeheer, waar allerlei wild en vreemd
gevogelte een paradijs vonden, sneeuwwitte
uilen, gieren en valken. Op het dak van het
jachtslot heeft de ooievaar zijn nest.
Dit land draagt allen denkbaren zegen op
zijn aanschijn en alle schatten der aarde
in z|jn schoot. Ontroerd zie ik daarnaast
de armelyke hutten zijner kleine boeren,
donker van planken saamgetimmerd, met
zwart riet gedekt. Een gemetselde haard is
het pronkstuk der eenige woonruimte. Op
het „dak? van dotten vuurhaard legt zich
heel het gezin voor den nacht ter rust. Dit
volk heeft nooit welvaart gekend, en was
toch tevreden. Het werd sterk in het harde
leven, vol ontberingen en zorg. Het bleef
gezond van ziel en van lichaam, gelukkig
met zyn rijken kinderzegen. Eenvoudig van
hart, en trouw van aard.
iMoet er geen groote toekomst weggelegd
zijn voor dit volk, dat zooveel prachtige
mogelijkheden in zich sluit?
an huis.
MiriisuiE wiiham.
ADVKBTENTtEPWJS: U» Good* ui»ili*w (Muxnwxta tot den bowti*rti*>i
1-4 nw* Z4M 'V' f Vn tartten Goode «s den taxotckrinci
1—4 regel* f LM, elke reonl moet (M. AdeortentUn in het Zatnrde<nanimer 9
bijel», op den pitte. Urfdedigheidnedeertentita do helft vu du prik
INGEZONDEN MBDBDBBUNGBN: 1-4 n<ela t US. m**T O.W. Op
de roorpudu 60 hoofor.
Gejrene edvertenüfa u laneundu modedeeUncu M contract tot «oer predueeerden
prUe. Groote letten, en renden worden berekend naar ptantaruünte.
Artnrtentito kannen worden taceundu door .-yL—O—vu «oliede ■ookhude-
laran, AdvorteeiUetaueaux en oase «futen u moeten du*> vóór de piute4a< «u hot
Bureau «tja ingekomea, teneinde vu opname vereetard te «ün.
nog lang moes1
verliezen en als
ik niet meer in staat zou zijn om te roepen,
was mijn eenige kans op redding verkeken.
Het was de combinatie van onvoldoende
frisscihe lucht en hitte, waardoor ik het te
kwaad kreeg; de luchtkokers waren te smal
om voldoende luahtverversching mogelijk te
maken. Ik trachtte hij mijn positieven te
bliijven door mijn gevangenis op en neer te
loepen, maar ik had de kracht niet meer om
dat vol te houden en ik ging maar weer op
de tafel zitten, met mijn rug tegen den muur.
Het was doodstil in huis. Eenmaal meen
den mijn ingespannen luisterende ooren een
geluid van beneden op te vangen. Het was
vlak onder mij, waarschijnlijk in mijn eigen
kamer voetstappen Ik greep naar den stoel
en stampte daarmee ’als een dolle op den
vloer.
Maar et» gebeurde niets en ik dacht met
bitterheid, dat zoo inijn noodsignaal al ge
hoord was. het bij het geklop zou worden
gerekend bij de hier in huis langzamerhand
gewone verschijnselen.
Ik zocht een middel om te weten te komen
hoe snel of beter gezegd hoe langzaam
de tijd voorbijging. Ik mat vijf minuten af
door mijn pols te voelen ik rekende 72 sla
gen per minuut. Maar het duurde een
eeuwigheid en op het laatst raakte ik den
tel kwijt, zoo dof was ik in het hoofd.
En toen hoorde ik iets beneden mij iiï
het huis, een eigenaardig trillend geluid,
dat ik eigenlijk nog meer voelde dan hoorde
ging zitten, met mijn voeten op den stoel.
Ik verbeeldde mij dat ze in huis naar mij
aan het zoeken waren en op een gegeven mo
ment hoorde ik voetstappen in den 'koffer-
kamer, ik hoorde ze heel duidelijk.
In den schoorsteen’. In den schoor
steen
Ik riep het uit alle macht ,en het eenige
antwoord was een doordringende gil van
Liddy en een krachtig dichtslaan van de
deur van de koHerkamer.
Ik voelde me wat nieq$ op mijn gemak nu
dit gebeurd was, ofschoon de atmosfeer in
'mijn gevangenis drukkend en ontzenuwend
was. Ik twijfelde er niet aan of ze zouden
nu in de goede richting gaan zoeken en na
een poosje viel ik opnieuw in slaap. Hoe
lang ik geslapen heb, weet ik niet.
Het moet echter eeu heelen tijd geweest
zijn, want ik was doodmoe geweest na den
drukken dag, dien ik had gehad en toen ik
wakker werd, was ik stijf door de ongewone
houding waarin ik had zitten slapen. Ik
kon mij het eerste oogenblik niet herinneren
waar.ik was en mijn hoofd was zwaar en dof.
Maar langzamerhand wist ik alles weer en
ik merkte dat ondanks de aanwezigheid van
de luchtkokers, de atmosfeer bedorven was
en steeds slechter werd. Mijn ademhaling
ging moeilijk en mijn gezicht was vochtig en
klam. Ik moest r-u al een heelen tijd hier
zijn, bedacht ik en ongetwijfeld was mijn,
afwezigheid opgenierkt. maar Ze zochten me
natuurlijk buitenshuis. Ze waren waarschijn
lijk op het oogenblik de kreek aan het af-
dreften of organiseerden een klopjacht, in
het struikgewas.
Die koe van een Liddy had natuurlijk zoo
vast geloofd dat de stem uit den.schoorsteen
bewys van het ernstig streven, het krach
tig willen, het prachtig bereiken van een
volk, dat nu eindelijk de weelde genieten
mag van het vrije, zelfstandige bestaan en
dit waard wil blijken door heel de duizeling
wekkende expanse van zijn arbeidskracht.
Het nieuwe aanzijn nu ook tot aanzien
brengen; dat schijnt de geheimzinnige leuze
te zijn, waarover alle, overigens met elkaar
strijdende, politieke partijen het eens zijn.
En de trilling van deze gedachte, tot daad
omgezet, vaart door heel het land in al zijn
geledingen, door al zijn districten, hoe ver
scheiden van kleur. Hier verbaast nog geen
welvaart; maar hier verbluft wat het
zekerste onderpand is van toekomstigen
voorspoed: deze ingespannen arbeid, deze
wijdgrij pende ondernemingsgeest, deze ge
weldige energie die voor niets stilstaat, en
straks als het moet, óók letterlijk, eenvou
dig bergen verzetten zal wanneer een
kanaal noodig blijkt tusschen de zee en den
Weichsel.
Polen bezit nu reeds twaalf steden met
meer dan 100.000 inwoners en Warschau
zelf is, wat inwonertal betreft, de vyfde
stad van Europa. Elk jaar neeipt de bevol
king der 30 millioen met een half millioen
geboorten toe. Een agrarische wet, die den
kiemen boer aan grondbezit helpt ten koste
van den grootgrondbezitter, is in werking
getreden'. De werkloosheid vermindert. Drie
kwart millioen arbeiders vinden hun be
staan in de industrie, mijnbouw, petroleum,
staal, ijzer, zink, chemische producten,
textiel, hout wier statistieken een door-
loopende, geweldige stijging aangeven. Een
Woud van schoorsteenen rookt boven Lublin,
■boven Lodz en Leopol, het Lemberg der
Oostenrykers. Het stedennet van Boven-
Silezië, waar de arbeid dreunt in de heftig
ste trillingen, zet ’s avonds een gloed af
tegen de donkere lucht, alsof er heel het
land in lichte laaie stond.
Geen beter bewijs van de industrialisa
tie vart het nieuwe Polen, dan de geweldige
groei zijner steden, in het gebied waar de
myntorens ryzen en de daver der ijzeren
hamers de heete lucht doet gonzen zonder
verpoö^tn.
Nóg een aspect van het nijvere Polen.
Wij stappen af te Bialowieza. Hier liggen
130.000 hectaren bosch, staatseigendom.
Het is als een provincie op zich zelf. En
kele dorpen liggen binnen dit gebied, met
een jachtslot dat door den czaar bezocht
werd, toen deze er kwam jagen op beren
en bisons, herten, evers en wolven. De
Poolsche Staat stond een tyd lang de ex
ploitatie hiervan af aan Engelschen. Maar
later werd deze concessie ingetrokken. Nu
heeft de Staat zelf het beheer in handen,
dat over twee honderd beambten loopt. De
omliggende dorpen leveren de noodige ar
beidskrachten. Wij tuften 25 Kilometer om
de naastbyzynde grens, van het middelpunt
uit, te bereiken; naar andere zijden heen
bedraagt die afstand er ruim vijftig. By
het jachtslot zelf werd, het omringende
park niet meegerekend, een terrein van
met verdubbelde kracht terug ik hoorde
haastig geloop van vele voeten op de trap
pen en toen het geluid dichterbij kwam,
kon ik verstaan wat er gezegd werd.
Bewaak de trap van onderen! hoorde
ikJamieeon roepen. Toen: Verduiveld, er is
geen lioht hier!
En een minuut later:
En nu allemaal tegelijk'. Een. twee
dtie......
De deur van de koHerkamer scheen thans
aan den binnenkant gealoten te zijn. Maar
door den aanval, die op Jamieson’s comman
do gevolgd was, bezweek zij. viel met een
smak open tegen den muur en ik hoorde
iemand de kamer half binnenvallen. Op het
zelfde oogenblik hadden de steelsche vingers
den knop achter het paneel in de juiste
righting geschoven, de schoorsteenmantel
bewoog van zijn plaats, ging een eindweegs
open en viel weer dicht. Ik wae niet meer al-
le»n in mijn gevangenis,’ Er was nog
iemand in de duisternis, iemand wiens adem
zwaar en hijgend ging en die zoo dicht bij
mij was. dat ik hem met mijn hand kon aan
raken. Ik was verlamd van angst. Buiten
klonken opgewonden stemmenik hoorde een
collectie vloeken, die ik onmogelijk zou kun
nen herhalen. Koffers werden woest van
hun plaats gesleurd, de ramen werden open
gegooid. De man die bij mij in de kariler
was. leunde tegen de schoorsteenmanteldeur
en luisterde. Hij had zijn vervolgers over
troef d. Ik hoorde een zucht van verlichting
ov0r zijn lippen komen en toen begon hij zijn
weg te tasten door de duisternis. Hij raakte
mijn hand aan-
De Russen hadden allen de gebouwen la
ten staan van de oude Universiteit, die se
dert dienden tot administratieve doeleinden.
Dg^heerlyke open gaanderijen van haar ze
ven groote en kleine binnenhoven waren
dichtgemetseld. Al het everige, bibliotheek,
verzamelingen, instrumenten, herinnerin
gen en kunstvoorwerpen, alles was naar
Moscou gesleept of naar elders verdwenen.
Maar aanstonds opent de nieuwe Staat de
oude poorten. Professoren, studenten en
studiemateriaal, het kwam daarna alles van
zelf. En na het inwendige hersteld, den
geest, de oude ziel herwekt te hebben, heeft
Wilno in deze laatste maanden nu ook nog
de kracht en de middelen gevonden, om
eveneens den uitwendigen glans weer te
verlevendigen; de gebouwen staan nu wel
haast hersteld in den vroege ren luister, in
die melkachtige blankhdd die heel de stad
haar verrassende bekoorlijkheid geeft, en
de heropende Renaissance-hoven harer Uni
versiteit, die wijding en die weligheid, die
van Italdaanschen praal laat droomen onder
de bries der Balthische zee.
Wij sporen Zuidwaarts terug door niets
dan bosch. Overal nieuwe stations langs de
lijn, wit met roode daken, in een stijl die ze
„Poolsche Renaissance” noemen. In één
dier stations zyn we afgestapt, om tegen
den middag iets te gebruiken. Een wille
keurig station, waar we wachten op aan
sluiting voor een zyl|jn. Goed. Ik geef toe
dat dit geen kleurig Hblland is. Maar dit
is alles hier niettemin eindelijk. En zie je
dit ontroerend streven friet naar „nieuw
leven"? Mijn vriend vertelt me van den
vMegenzwenn, die onder Russisch bewind
hiep alle spijs ongenietbaar maakte. Nu is
.er al het ettbare' in glfrten kasten geborgen.
iederen^gtfïftm,^IT^arm vleöfch, by
kaas en boter en koekjes, ligt een groen
takje tot sieraad; en versche groene blade
ren van heesters en nceaciè’s geven het
buffet een verhoogde aanlokkelijkheid. Bloe
men in vazen, op de tafels, bloemen in bak
ken voor de vensters, bloemen in ijzeren
hangers buiten langs den stationsgevel.
„Op 't onverwachtst komt de minister in
eigen persoon, inspecteert den boel met de
noodige standjes als dat moet, ook geldboe
ten, ook belooningen... zoo maken
het oude Polen een nieuw land!”
Dat Wilno’s station zelf een
wachtsalon bezit, gesierd als een
mer, met vergulde kaarsenkandelaars
elke tafel en bloemen in overvloed, moet Tc
hier nog even aan toevoegen, om niet te
verzwijgen, dat ’k daarby vergelijkend aan
de dito's onzer zuidelijke buren dacht. Wer
kelijk, de heerschende opvattingen over
Polen, gegrond op den toestand van vóór
tien jaar, moeten grondig herzien worden,
evenals alles wat er aan boekwerken over
het land verscheen, die niet van de laatste
jareij zyn. En wie als de Duitschers bljjft
schermen met een minachtende uitdrukking
als „Polnische Wirtschaft” loopt hard kans,
zichzelf belachelijk te maken.
Van Noord tot Zuid een zelfde beeld en
DtUTSCML^D.
De oplichterijen van de Gebroeders Sklarek.
Naar van bevoegde zijde wordt gemeld,
hebben de gebroeders Max, Leo en Willy
Sklarek, die er van verdacht worden de Ber-
lijQBche Stedtbank veor 10 millioen ftfr-heb;
ben opgelicht, een gedeeltelijke' békêntenis
rtfgélegd. De rechter van instructie heeft te
gen hen en den boekhouder, Lehmann, be
vel tot inhectendsneming uitgevaardigd.
De oplichterijen zijn mogelijk geworden,
doordat de Berliner Stadtbank het niet noo
dig geoordeeld heeft de deposito’s in de dis
tricten te laten onderzoeken. Men verwacht,
dat de directeuren zullen worden ontslagen.
Naar verluidt zal voorloopig geen voorstel
worden gedaan om een instructie te openen.
Het door het stedelijk bestuur geboerde on
derzoek duurt onveranderd voort. Door den
stedelijken persdienst wordt verklaard, dat
nog steeds de indruk bestaat, dat van de
zijde der ambtenaren geen strafbare hande
lingen zijn gepleegd. Burgemeester Sdiolz
beeft uit deze overweging van een voorloopig
.imbteiijk verlof der betrokken amtenaren
afgezien. Overigens heeft hij besloten, over
te gaan tot het instellen van een diciplinair
onderzoek ten aanzien vajj den directeur der
Stadtbank Schmitt, den directeur Hoffmann
en den afdeelingsdirecteur Schröder. Hier
uit trekt men de conclusie, dat op het ge
drag van deze ambtenaren nog wel iets valt
asn te merken en dat ten minste een nauw
keurige opheldering noodig wordt geacht.
Dok tegen de meeste andere voorname amb
tenaren der Berlijnsche Stadsbank wordt een
disciplinair onderzoek ingesteld.
het deed me denken aan het trillend stam
pen van motorbrandspuiten, dat ik uit d6
stad kende. Een ondeelbaar oogenblik was
het alsof mijn bloed stilstond in mijn ade
ren'; als het huis eens in brand stond! Maar
het volgende moment wist ik wat het was
‘het geronk van den motor van onze auto.
Halsey was thuisgekomen. En dat vervulde
mij met nieuwe hoop, Halsey’s heldere kop
en Gertrude’s vlugge opmerkingsgave, zou
den datgene misschien doen waartoe Lid
dy's bijgeloof en het combinatievermogen
van drie detectives (waarvan een notabene
de blauwdrukken van het huis had, waarop
deze holle ruimte ongetwijfeld aangegeveu
stondniet in staat waren geweest.
Na een poosje dacht ik dat ik gelijk had
gehad. Er was beneden iets gaande, deuren
sloegen, er liepen menseihen door de hall en
langs de trappen, opgewonden stemmen dron
gen tot me door. Ik hoopte dat ze dichterbij
zouden komen, maar na een tijdje stierven
de geluiden weg en ik was opnieuw overgela
ten aan de beklemming van mijn angstige
eenzaamheid en de den adem benemende
benauwenis.
De eerste waarschuwing dat erXwat gebeu
ren ging, was een steelsch morrelen aan de
sluiting vatède schoorsteendeur. Ik had mijn
mond al ojlen om te roeper., maar ik deed
hei niet. Misschien hadden ze zenuwspan
ning en de slechte lucht mijn energie ver
lamd, misschien waa het instinct. Maar wat
het mag zijn geweest, ik zat onbeweeglijk en
aan den anderen kant van mijn kerker be
woog iemand zijn vingers over het snijwerk
van den schoorsteenmantel en vond h?t
paneel.
Juist kwamen de geluiden van beneden
door Dr. FELIX RUTTEN.
IVJ
Zoo juist kom ik van Wilno terug, in den
noord'-oostelyken uithoek van Polen, by de
grens van Lithauen, Het kost, van War
schau uit, een dag of een nacht reizen.
Maar de ongeveer 450 kilometer mogen niet
tellen. Móet Wilno zien: de tweede kunst
stad van het uitgestrekte rijk, de tweede
koningsstad van het oude Polen, waar Na
poleon verblijf hield toen hy de Berezina
tegemoet ging, waar de Poolsche romantiek
is opgebloeid met de grootste dichters van
het land, Adam Mickiewicz en Julius Slo-
wacki. Daar ook is Kosciusko geboren, de
held en opstandeling, die als symbool werd
van het vaderland en de vrijheid; en even
eens is het de bakermat van den president
der republiek, maarschalk Pilsoudski, die
Wilno van de Russen bevrijdde, den 19den
April im.
Tusschen de ruïnen van den konings-
burcht te Wilno en. het hersteld koningsslot
te Kkkaw wentelt heel de geschiedenis van
het vry'e Polen. Hoe kan er een „Lithuaan-
sche kwestie" zyn om het bezit dezer stad,
wier inwonerstal van 180.000 bestaat uit
55 pCt. Polen, 40 pCt. Joden en 5 pCt. Rus
sen, Ruthenen en Lithauers, waarvan de
laatste zelfs geen 0.5 pCt. vertegenwoordi
gen?
Had ’k niet ergens gelezen, dat deze stad
al heel Russisch is en bijna Oostersch Het
is een stad vol verrassingen als Krakaw;
doch even vol van Italiaansche invloeden,
rpicpco-pronk en klassieke willen; even aan
minnig en boeiend en bekoorlyk in haar lie-
felyk heuvelgroen, langs de kronkelende
oevers der zangerige Wil ja: een Noordsch
Florence in een Fransch landschap!
En ook hier weer, in deaen uitersten uit
hoek, waar de houthandel nu stil ligt, en
het Russisch pelswerk nog maar schaarsch
zijn weg zoekt naar de Beltische zee
daar Russen en Lithauers mokken toch
diezelfde bedrijvigheid van overal in dit
herlevende land, diezelfde koortsachtige lust
tot hernieuwen en heropbeuren, die flikke
rende levenswil en gespannen energie,
waardoor overal het woord bewaarheid
wordt, dat Pilsoudski sprak in 1919: „ar
beid zal het kenteeken zyn van dezen nieu
wen tyd, die volgt op een tydperk van ijzer
en Jiloed.”
Straten opgebroken, huizen in aanbouw,
gioote restauratiewerken aangevat, de par
ken vol bloemen, de pleinen vol vroolyke le
vendigheid: heel die stad ligt er, blank als
melk, als een fantastisch visioen in den
blauwen en zonnigen dag.
„Maar je had moeten zien, toen de Rus
sen er huisden!”
Ik laat me vertellen van den ellende-tyd
der vergeten vervuiling, der voorbije sme
righeid. De Russen verzorgden noch wegen,
56
Ik ging op den ongemakkelijken stoel zit
ten en dacht erover na hoe lang een mensch
het zou kunnen uithouden zonder voedsel en
water. Toen dat verveelde en ik zelfs 'n beetje
Pijnlijk werd, stond ik op en tastte mijn weg
langs de wanden van mijn kerker. Het was
g^en lange wegIk voelde niets andere dan
ruwe planken en bij mijn pogiygen om mijn
stoel weer te bereiken,, sloeg iete tegen mijn
gezicht aan en viel met het geweld van een
ontploffende bom op den grond. Toen mijn
zenuwen weer een beetje de baas was, be-
Rreep ik dat het de lamp van een aan de
zoldering slingerend electrisch lichtpunt
moest zijn geweest en dat, wanneer dit onge
val niet had plaatsgehad, ik den hongerdood-
nad kunnen sterven iu een helderverlichte
grafkamer
Ik moet ingedommeld zijnik weet zeker
dat ik niet ben flauw gevallen. Integendeel,
geloof dat ik nooit in mijn l^ven zoo hel-
bllrVan 8eeS* ben ?ewee8t- a,s °P dat oogen-
t*ik. Een paar keer hoorde ik muizen en
gevolg daarvan was dat ik op de tafel
