Foto „LUX" - Kleiweg 80 - Gouda
Uwe Uitgaven
Uw Belang!
ORES
Vulhaarden en Kachels
M Moor Mill 12 is dagelijks gtoptoi.
JAN VAN DAM
Uw adres voor vergrootingen naar alle oude en verbleekte foto's
BOELHUIS
t RADIO
Gieters en Garneerders
Schijn bedriegt
7,
Fa. HOOGENBOSCH
Flux' Sehoenhandel
P. ROND Pzn.
Goudsche Dienstverrichting
DE G0CDSCHE FRUITHANDEL
Voor Lips' Brandkasten en Slotenfatoiek
IS DE AGENT :P. ROND Pa.. GOUDA.
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 12 OCT. 1929 TWEEDE BLAD
botoor Notaris Mr. PBtNIEN Ie Gouda.
om contant gold, verkoopen
op WOENSDAG, 16 OCTOBER 1928
19 melkkoeien,
4 kuiskalveren,
6 zeugen,
pln.48.0ff9K.6/DistgswinmHioi
Notaris BM. Nagtglas Boot
publiek verkoopen
Een huis en erf
Een hnis en erf
Een hnis en ert
Een hnis en erf
Een hnis en erf
Een winkelhuis lf2
S. S. van Dantzig
Aan de Plateelbakkerij ZUIDHOLLAND
kunnen
geplaatst worden.
Zorgt steeds er voor, dat onder
de Nutsspaarbank voorkomt. Het is
Léder-scKoen met
ihhee onderieerlt
mdmaklng.
BERTELS - ZEUGESTRAAT 44 - GOUDA
Fa. A. VINGERLING, v.h S. 0. Boon, en Co., Spoorlaan
lavtrlU BESTE ANTHRACIET
Wie
wil,
die
kan
Dellt's Roem
OE ECHTE OVALINE
D. BOUWER
llle loortoD lekakjes 8 etui
Verschillende TearMen nul 12.-
81. lieelaas 10, 10 en 10 cent per ent
Prima Honingkoek 40 cenl per tink
Siroopwalels 0 cenl per slak.
EEBB. K1MPHU1ZKI.
ValeaDiseer-Ioriohljng DE BUK t h
Hygiënische artikelen en
Patentgeneesmiddelea
Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda
Zeer snelle verhuizingen met auto-verhuiaw.ffens vu
en naar atle plaatsen.
Transport van Piano's, Orgels, Brandkasten, enz. enz.
ALTIJD ONDER GARANTIE.
Goedkoope prijzen. Zeer nette behandeling.
r Sla dit nlat over I
Het Waterleiding spel voortgezet
te Waddinxveeu,
(wegens opheffing van bedrijf).
De waarnemend Notaris
J. H. A. M. ANTEN te Oouda,
zal, ten verzoeke van den Heer
ANDRIES VAN VUUREN te Wad-
dinxveen,
des morgens ten 10 ure, aan de Bouw
manswoning L 39 in Bloemendaal
bij Gouda
VerderHooihark, breede- en smalle
schouw, electrisch gedreven karn,
electromotor, waschmachine, kuipen,
staren, kaasvaten, pekelbak, 2 wring-
tobben, kaasplanken en schragen,
waterfornuis, kachel, bergheeft met
boomen, hooislede, melk- en bouwge
reedschappen, partij takkenbossen, enz.
enz. 52
Te bezichtigen gedurende één uur
vóór den verkoop. Gelegenheid tot
stalling van fietsen (niet van wagens)
Oouda
zal op Maandag 21 October 1929
om half acht in Hotel „DE ZALM"
■an de Markt aldaar
aan de Gouwe no. 129, te Gouda,
kadaster Sectie D nummer 2733,
groot 2 A. 27 c.A.
Bovengedeelte verhuurd voor 250
's jaars tot 1 Januari 1933.
Beneden ontruimd te aanvaarden.
aan de Raam no. 103, te Gouda,
kadaster Sectie D no. 1457, groot
32 c.A.
Ontruimd te aanvaarden.
aan de Lethmaetstraat no. 58 te
Gouda, kadaster Sectie E no. 2719,
groot 64 c.A.
Verhuurd voor 5.25 per week.
aan de Lethmaetstraat no. 64 te
Gouda, kadaster Sectie E no. 2682,
groot 70 CvA.
Verhuurd voor 5.25 per week.
aan de Lethmaetstraat no. 68 te
Gouda, kadaster Sectie E no. 2795,
groot 75 c.A.
Verhuurd voor 5.25 per week.
aan de St. Anthoniestraat no. 9 te
Gouda kadaster Sectie C no. 1385,
groot 30 c.A.
Verhuurd voor 7.per week.
Betaling der kooppenningen 18
November 1929.
Bezichtiging volgens plaatselijk
gebruik.
BOUWKUNDIG BUREAU
J. C. HENRI VAN INGEN
Rotterdam - VUstsftraat 8b - T«L 11748.
Verzorging Exterieur, Interieur, Hin
derwet, Drankwet, ens. Allee tot het vak
behoorand.
H. BROUWER DE KONING
Spieringstraat 153 Gouda.
One brood werd bekroond:
Arnhem 1928, 's-Boeck 1924, R'dam 1928,
Dordrecht en Utrecht 1927.
N. W. O. Goederen van
Jansen Tllanus
Friezenveen.
nar week. GEHEEL COM-
OEPLAATST 125.—.
HAPPEL, Snorstraat 69. GOUDA.
Aanmelden bij den Portier VERLORENKOST 7.
Elke schoen met rubber-
onderwerk is daardoor nog
geen C.R.E.S. schoen, noch
bezit hij zijn alom geprezen
voordeelen alst
Prima leder binnen- en boven
werk} onverslijtbaar rubber-
onderwerk losgaan niet
mogelijk; gepatenteerde voet
steun tegen doorzakken; aan
gename pasvorm; altijd
waterdicht.
C.R.E.S. is niet te evenaren, let
daarom bij aankoop op 'tmerk
C.R.E.S. op de zool en weiger
namaak.
De schoen voor elke beurs l
Overal verkrijgbaar, waar niet,
vraag inlichtingen biji
HEVEA-FABRIEKEN,
HEVEADORP, (Gld.).
Maanden
Schriftelijk.*
Qarantie
Verkrijgbaar bij20
Markt SI
Wlldatraat
Kalzarstraat,
10
Wij hebben het voorrecht, deel uit te maken van de machtigste
Inkoop-Coöperatie in Nederland, gevestigd te
Rotterdam, Goudscheweg 55.
Deze vereeniging omvat meer dan 250 zaken I
in Manufacturen en aanverwante vakken
Gesteund door deze Inkoop-combinatie
kunnen wij veel goedkooper leveren dan de groot
ste winkelpaleizen, die natuurlijk veel grooter onkosten hebben.
Koopt dus bij ons. 30% besparing
voor Wintervoorraad. Ook WALES anthraclet.
Alle andere brandstoffen. Telefoon 33
in den komenden winter ENGELSCH lee
ren, of zjjn kennis ervan opfrisschen
doch niet in de gelegenheid
is privaatleasen te nemen,
bovendien mèt hot benoodigde stu
diemateriaal nogal kostbaar zijn,
zyn doel ook bereiken door een FRY-
CURSUS voor ZELFONDERRICHT te
koopen die maar 5.90 kost.
Vraag prospectus by:
Boekhandel J. VERSCHOOR
GOUDA. Dubbelebuurt 3.
SMBKHOUWERIJ
A, ROODBOL
HARDSTEEN BANDSTEEN
SCHOORSTEENMANTELS
GRAFWERKEN.
ACHTER DE KERK - GOUDA.
70 cent per pond
(Vervangt Natuurboter)
Alleen verkoop voor Gouda
P.G TEEKtNS, Gouwe 55 Gouda
Kaashandel in 't groot en klein.
wmr- LEES DIT UI
Kaehalglana
Ditp Zwsrt Blijft Bllmmss
Alleen verkrijgbaar a lO cant
per doos bij
MagsiIJn „Os Drlskliar"
Wederverkoopers FLINK Rabat.
Steeds voorradig alle maten prima
gebruikte AulObaildBn,
2e Weenastraat 28, Tel. 43929, R'dam
SPKOIJIAL BORIS IM
Consult ook per brief.
Mlevr. J, DM
Goudschestraat 7 - ROTTERDAM
VAN GENT-FOKKERS
DUBB. BUURT 9 GOUDA
Speciaal
Damaahandwarkan
Handwarkwollan
Wij hebben in dit seizoen een prachtcollectie
van de meeit vooraanstaande fabrikanten als
JAN JAARSMA, E. M. JAARSMA, FRISIA,
INVENTA, enz. -
Wij houden ons voor Uw bezoek ten zeerste
aanbevolen en zijn gaarne bereid U met des
kundige adviezen ten dienste te zijn.
Zeugastraat QOUDA
Beleefd aanbevelend. L. N. POLDERVAART.
•■Irma Wad A. Rlatvald.
LANOE TIENDEWEO 27
h.att te ...rremd
TELEF 313
BLAUWE DRUIVEN.
PERXIKBN.
MELOENEN,
TAF1LPERHN,
TAJWLAPPELEN
MKAASAPPELEN
CITROENEN
BANANEN
TOMATEN.
VRUCHTEN W BLIK
VRUCHTEN IN GLAS
IEVW0E SOORTEN NOTEN
SMJDBBfTEN HAVER
Neem des morgens, na uw ontbijt, en 's middags een uur vóór den hoofd
maaltijd één eetlepel Sanguinose; en gij zult heel spoedig de goede gevolgen
daarvan ondervinden. De Sanguinose wordt door de zwakste gestellen verdragen.
Zy vermeerdert de roode bloedlichaampjes; en voedt daardoor uw zwakke ze
nuwstelsel; verschaft U eene algemeene levensopgewektheid, en neemt met vaste
hand de oorzaak weg van vele kwalen, die allen samenhangen met zwakke zenu
wen en arm bloed.
SANGUINOSE kost
per fl. 2.—, de 6 fl. 11.—, 12 fl. 21.—
Verkrijgbaar bij Apothekers en Drógisten.
WACHT U VOOR NAMAAK. 4"
VAN DAM Cc.
k Be Riemeratraat 2c 4. Den Haag.
RUSLANO-AMERIKA.
Rusland en de Vereenigde Staten van
Amerika vormen do grootste landen der
wereld. Beide bezitten binnen hunne gren
zen vrij wel alles, wat voor den opbouw van
oen welvarend volksbestaan noodig is. Rus
land leeft nu sedert een twaalftal jaren
onder communistisch regime. De Vereenig
de Staten daarentegen vormen het meest
kapitalistische land der aarde. Het is onge
twijfeld interessant beide onder zoo
verschillend regime staande landen met el
kaar te vergelijken, al vailt daarby wel in
het oog te houden, dat Rusland verarmd en
ontredderd uit den wereldoorlog is te voor
schijn gekomen en het communistische re
gime er van der. grond op moest woraen
opgebouwd, terwijl Amerika loor üen oor
log is verrijkt en zijn economisch regime
het product is van een tientallen jaren
voortgezette ontwikkeling. Niettemin ver
dient de aandacht, wat van arbeiderszyde
over beide landen in den laatsten tyd is ge
publiceerd. Wy willen in dezen in de eer
ste plaats noemen het resultaat der bevin
dingen van eene commissie van Engelsche
arbeiders, naar wij meenen mijnwerkers.
De omstandigheid, dat onder zyne arbei-
ders het communisme welig tierde, gaf aan
een Engelschen mijneigenaar aanleiding, aan
zijne arbeiders te verzoeken uit hun mid
den een, commissie samen te stellen, die op
kosten van den werkgever naar Rusland
zou gaan, ten einde ter plaatse na te gaan,
hoe de toestand nu eigenlijk was en of ge
loof moest worden geslagen aan de gun-
stigé mededeelingen, die van communisti
sche zyde werden verspreid dan wel aan de
ongunstige berichten, welke van andere
zijde de wereld werden ingezonden. De
mymeignaar verbond aan de opdracht ech
ter ééne voorwaarde. Indien de commissie
in haar rapport tot de conclusie mocht ko
men, dat de toestanden in Rusland belang
rijk gunstiger waren dan in Engeland, dan
zouden de leden der commissie door hem
worden ontslagen doch in de gelegenheid
worden gesteld, zich op des werkgevers
kosten wederom naar Rusland te begeven
en zich daar te vestigen.
Het rapport der commissie nu werd on
langs gepubliceerd en het hangt een droe
vig tafereel op van den toestand der Russi
sche arbeiders, zooals de uitgezonden ar
beiders dien met eigen oogen hadden leeren
kennen.
Nu kan men natuurlijk opmerken, dat,
ook al waren de toestanden in Rusland
gunstiger dan in Engeland, toch de bedoel
de arbeiders er bezwaar in zouden hebben
gezien naar Rusland te verhuizen en daar
om een ongunstig rapport zouden hebben
uitgebracht. In deze opmerking ligt een
kern van waarheid. Men kan hier echter
eene andere even juiste opmerking tegen
over plaatsen, n.l. dat deze omstandigheid
er wel toe zou kunnen Rebben geleid, den
toestand niet gunstiger voor te stellen dan
dien in Engeand, maar hoegenaaiyd
geen reden kon zijn, den toestand zoo zwart
te schilderen als is geschied.
En thans de Vereenigde Staten van
Amerika. Ook omtrent die arbeiderstoestan
den aldaar is eenigen tyd geleden eene be
schrijving gegeven door een West-Europee-
schen arbeider. Een Franse he monteur-
bankwerker was in Amerikaansche fabrie
ken gaan werken, om met dé toestanden en
den geest onder de Amerikaansche arbei
ders op de hoogte te komen. En deze arbei
der met name H. Dubreuil die blijk
baar iemand is van voor een werkman
meer dan gewone ontwikkeling, heeft zijne
bevindingen in een boek gepubliceerd.
2yn opmerkingen omtrent de welvaart
der Amerikaansche arbeiders komen over
een met wat in de laatste jaren door ver
schillende schrijvers, die Amerika bezoch
ten, is medegedeeld. De Amerikaansche ar
beider geniet groote weivaart en deze wel
vaart is, naar Dubreuil betoogt, niet zoo
zeer het gevolg van sneller en zwaarder
werken dan de Europeesche arbeider doet,
maar van eene samenwerking van verschil
lende andere factoren: betere, meer weten
schappelijke organisatie, grootere mecha
nisatie, goed ingericht premiestelsel, groo
tere rykdom van den Amerikaanschen bo
dem, het schitterende spoorwegnet,, het
ontbreken van douanegrenzen en de gerin
gere dichtheid der bevolking. Merkwaardig
is echter, wat de schrijver opmerkt over
den geest van den Amerikaanschen arbei
der. Het verschil tusschen Europa en Ame
rika bestaat vooral daarin, dat men in
Amerika den klassenhaat niet kent. Tus
schen de arbeiders onderling en tusschen
hen en hun chefs is een geest van hartelijk
heid. Ten onzent, zegt de schrijver, heeft
de dikwijls barsche trots van den werk-
gsvr zyn tegen tegenhanger in den haat
van den arbeider. In Amerika, waar de ar
beider de minachting niet op zich voelt
^rU^D' ',an den anderen kant
evenmin afgunst of wrok. In dit verband
verdient het vooral de aandacht, dat men
bi de Amerikaansche fabrieken niet kent
dc kazernediscipline. Ieder arbeider doet
zijm plicht als autonoom werker, omdat hij
nu eenmaal beseft, dat dit voor den goeden
gang vaa het geheel noodig is en de resul
taten van dien goeden gang ook hem weer
tot voordeel strekken. Zoodoende kenmerkt
de Amerikaansche arbeider zich door rust
en zelfbeheersching, een uitvloeisel van de
gedachte, dat wij allen een taak in het le
ven hebben. De een lie eft tot t^ak te beve
len. De ander be gehoorzamen. Dit leidt er
toe, dat een bevel met eene zekere natuur
lijke kalante wordt ontvangen. Gemopper of
tegenspraak is vrijwel onbekend.
Het gaat precies zooals we het in onze
publicatie inzake de Vaterleiding My.
vorige week hebben verwacht: de Waterlei
ding My., haar bestuur van thans en ook
dat van vroeger, zyn als het zwarte beest
geteekend en nu is er geen goed woord meer
over te zeggen: het doel van de agitatie in
zekere perB is de openbare meening tegen
de Waterleiding My. op te zetten door liaar
in het meest ongunstige daglicht te plaat-
sen, door het te doen voorkomen dat deze
Maatschappij sedert jaren burgerij en stad
aan groote gevaren hebben blootgesteld...
en wat men er verder maar aan griezeligs
by denken wil. Wat het „Goudsch Volks
blad" deze week naar aanleiding van onze
publicatie van 5 dezer weer heeft geschre
ven, zou waarlyk ijzingwekkend genoemd
kunnen worden, ware het niet dat ieder wel
weet dat de beschouwingen in het orgaan,
waarin de wethouder Van Staal zijn verhe
ven gedachten pleegt te uiten, met een kor
reltje zout moeten worden genoten: Gevaar
voor opwinding door deze lectuur bestaat
er geenszins, al is de vorm, waarin ze ge
goten is, nog zoo kwaadaardig.
Op de herhalingen, die het „Goudsch
Volksblad" ten beste geeft, gaan wy Ümihs
niet meer in. Het rapport van denTrigfénfeur
van Gemeentewerken met de daartoe be-
hoorende bescheiden, is voor kennisgeving
aangenomen. Het is momenteel in ruste tot
het oogenblik dat deze aangelegenheid op
nieuw in den Raad aan de orde komt, hetzij
by de begrooting, hetzij op het moment dat
B. en W. er in geslaagd zullen zyn uitvoe
ring te geven aan hun voornemen tot in
stelling der bekende commissie van onder
zoek, die deze quaestie van jaren nu eens
precies zou kunnen uitzoeken, teneinde een
oplossing van het geschil te verkrijgen.
Wij kunnen ons levendig voorstellen dat
de burgerij, die toch per saldo de belang
hebbende is in deze, beu raakt van al het
geschrijf over deze zaak en er naar
snakt dat er een eind komt aan het kra
keel. Dat eind kan er komen als B. en W.
maar willen treden in een absoluut objec
tieve beoordeeling door een oommissie van
bevoegde personen, die onafhankelijk zijn
Van elk der partyen. Gebeurt dat niet, komt
een dergelijke commissie niet tot stand, dan
wordt daarmede de indruk gevestigd dat
het Gemeentebestuur een dergelijk zuiver
onderzoek niet wenscht en de consequenties
daarvan niet wil aanvaarden.
Naast de in den vorm kwaadaardige lec
tuur over de Waterleiding, welke wy hier
boven hebben aangehaald, is er vorige week
nog andere lectuur verschenen over dit on
derwerp, z.g. neutrale lectuur, waarbij ech
ter o n z e publicaties als hoofd van jut heb
ben dienat gedaan. Wat dan wel het eenige
positieve is, wat wy in het geestesproduct,
dat in het Dagblad van Gouda op 5 Oct.
Verscheen, hebben kunnen ontdekken. Op
welke wyze dat orgaan deze aangelegenheid
bespreekt, moge blijken uit de volgende pas
sages:
„Gouda kan niet normaal, rustig leven.
„Als wij zoo 't laatste dozijn jaren
„eens aan ons geestesoog voorbij laten
„trekken, dan komen er... krokodillen
tranen uit„ Onze stad heeft vaak iets
„pathologisch, iets ziekerigs over zich,
„zonder cause célèbre kan men 't hier
„niet doen en nauwelijks is de eene vecht-
„partjj of opwindende „episode"' aohter
„den rug of men snakt naar nieuwe emo-
„tie, nieuwe stof, tot opbouw van een
„schandalig dit-of-datje.
„Er is weer een nieuwe episode. Niet
wy vonden dit woord, 't Is een andere
„courant wier met een versleten liberale
„hooge hoed getooide redactie de eer
„toekomt. Deze „episode" is dan een
„nieuwe fase in den stryd welke de so-
„ciaal-democraten met weth. Van Staal
„aan het hoofd tegen de N.V. Goudsche
„Waterleiding My. zou voeren. Precies
„gezegd: inderdaad voert. Of daar reden
„voor is? De tijd zal het leeren. Vóor-
„loopig achten wij den wethouder van
„Openbare Werken, wien deze zaak stel-
„lig aangaat, niet iemand voor het voe-
„ren van een redelooze actie."
Nu willen wy geenszins gelooven, dat de
door de betrokken arbeiders opgedane er
varing geldt voor alle deel en der landen,
die zy bezochten. Maar toch blykt er o.i.
wel een düig uit en wel dit: Het commu
nisme brengt nog niet per se een hemel op
aarde. iJn het kapitalisme brengt niet over
al een hel.
Na te hebben betoogd dat het beter ware
geweest dat men vroeger met wat wyderen
blik had vooruit gekeken, dat de voorziening
van water, gas en electriciteit aan de ge
meente behoort en daarover geen discussie
meer mogelijk is, laat het Dagblad dan vol
gen:
„Overal is dit zoo, overal hebben ge-
„meentoebestuiurderen dit tydig inge
zien, alleen de Goudsche hoeren van
„vroeger niet. Episodenmakers...
Het is duidelijk dat het Dagblad van
Gouda van oordeel is dat alleen dèt blad
een neutraal oordeel geven kan.
Over het rapport van den Ingenieur van
Gemeentewerken sprekend, deelt het blad
het eindresultaat van het onderzoek der
brandkranen medé. Wanneer daarby wordt
vermeld dat het niet bekend is hoevee de
gecontroleerde brandkranen minder geven
dan de vereischte 1000 L. per minuut dan
doet zulks vreemd aan, daar in het Dag
blad toch het geheele rapport met die
details is vermeld! Of de schrijver aan die
dietail-uitkomsten van het onderzoek ook
aandacht heeft geschonken!
Hoewel het een ernstig feit wordt ge
acht als er minder dan het vereischte quan
tum bluschwater is, meent het blad toch
„dat men niet moet overdrijven en de
zaak voorstellen alsof onze brave bur-
„gerij door dit rapport vam nijpend
^doodsgevaar is gered." r
Dat wy den wensch van den opperbrand-
meester om voor de moderne spuiten meer
biuschwater te erlangen, duidelijk naar
voren hebben gebracht wordt door het Dag
blad van Gouda genoemd
...het begin der vertroebeling welke
„niet-neutrale bladen in hun vooringeno-
„mertheid zoo licht veroorzaken."
Het Dagblad volgt hier hetzelfde recept
dat ook door het soc.-dem. Goudsche Volks
blad is klaar gemaakt. En het voegt er nog
een paar vriendelijkheden aan toe:
„De G. Crt. heet gebakerd „om zekere
„belangen te dienen, pleegt met een
„effen gelaat, en infantiel hopende op
„een defect aan het 'begripsvermogen
„harer lezers, boerenbedrog en doet net
„of er niets aan de lucht is. Al is dit
„niets" dan wel weer voldoende om er
„een dirie kolom lange verdediging van
„de in verzuim gestelde wnterleveran-
„cierster op te baseeren, waarbij het
„liberale addertje tusschen het schrale
„gras doordringt naar de beenen van de
„gehate socies!"
By het leaen dezer regelen hebben we
ook moeten danken aan die sobere qualifi-
caties van dien fijnen geest, die ons in een
I Volksblad-artikel van 25 September j.i. in
zoo bijzondere mate getroffen hebben. Wat
een geestesgemeenschap spreekt daaruit.
Die gemeenschap verdwijnt echter om het
„neutrale karakter" weer te herstellen wan
neer het blad het lichtelijk vertroebeling
acht
„wanneer de soc. dem. pers niet kan na.
„laten p.g. van Staal voor te stellen als
„de man, die dé Goudsche burgerij van
„een dreigende brandstapeldood redde.
En in denzelfden stijl doorgaande, heet
het dan van den Ingenieur van Gemeente
werken dat
„dé ingenieur tevens opperbrand-
„meester, zeer pijnlijk bezorgd zal
zijn geweest inzake Gouda's brandblus-
„scherij en misschien wel al te hooge
„drukop het rapport heeft gezet.
Zóó is dan de zdch als „neutrale beoor
deeling" aandienende kyk op de Waterlei
ding-affaire.
Over de Waterieiding-quaestie zelve en
dc manier waarop deze tot oplossing is te
brengen wordt geen sterveling wijzer. In den
Goudschen Raad heet dit standpunt: het
kan vriezen en het kan dooien. Maar als
de'„Goudsche Courant" In het geding kan
worden gebracht, dan is er ineens tusschen
het roode en het zich noemende neutrale
orgaan een gemeenschap des geestes, die
het „z.g. neutrale" karakter en den rooden
sensatievorm doen ineenvloeien tot venijn.
Merkwaardig toch!
1 toeschouwer van zijn innige belangstelling
hebben laten blyken.
In elk geval heeft Severing laten uitko
men, dat het niet met opzet is, dat hij tegen
rechts te keer gaat, doch dat hy tegen
links dezelfde maatregelen zou hebben ge
nomen, wanneer van deze zyde handelingen
plaats hadden, welke dezelfde strekking
hebben als die van dein Stahlhelm.
Op het oogenblik valt niet te beoordee-
len, of minister Severing, die blijkbaar van
oordeel is, dat de houding van den Stahl
helm een bedreiging voor de republiek
vormt, in zijn ijver ook te yer is gegaan,
daar bij' de talryke huiszoekingen, die heb
ben plaats gehad, blijkbaar niet ulleen com-
promit tee rende stukken in beslag zijn ge
nomen, maar tevens documenten, die be
trekking hebben op het volksreferendum,
dat rechts tegen het plan-Young op touw
zet Trouwens laatstbedoelde stukken zijn
weer aan de eigenaars teruggegeven, waar
mee feitelyk wordt toegegeven, dat inzake
de referendum-kwestie een ingrijpen niet
op zyn plaats is. De nationalisten zetten
begrijpelijk een grooten mond op en bewe
ren, dat Severing en zijn handlangers zich
ten nadeele der rechts zich oriënteerende
Duitschers schuldig hebben gemaakt aan
schending der grondwet. Trouwens: Seve
ring zelf schijnt van oordeel te zyn, dat de
rechercheurs geen recht haddten ook de
hand op de referendumstukken te leggen,
want er valt reeds te beschikken over een
verklaring, hierop neerkomende, dat een
en ander geschiedde, doordat een bepaalde
order verkeerd was begrepen.
Hoofdzaak is echter, dat blijkbaar mili
taire oefeningen zyn gehouden, waardoor
Duitschland in binnenlanidsche en buiien-
landsche moeilijkheden kon geraken, daar
bewuste oefeningen niet alleen indruischen
tegen de bepalingen der ryksweer, maar
ook in stryd zijn met het verdrag van Ver
sailles.
Severing tegenstanders zyn echter van
gevoelen, dat bewuste oefeningen slechts
een voorwendsel zyn om de rechtsche par
tijen te treffen. Onder deze omstandig
heden is het dan ook jammer, dat Seve-
ring's rede door de radio, die zich met de
door Hugenberg's aanhangers op touw ge
zette volksstemming bezig hield, zich ont
wikkelde tot een rede tegen het referen
dum. Daardoor heeft Severing den schijn
van partijdigheid op zich geladen Doch hy
kan alles grootendeeQs weer goed maken,
wanneer hy met concrete feiten voor den
dag komt, waaruit blykt, dat de Duitsche
nationalisten handelingen verrichten, waar
door de grondvesten der republiek aan het
wankelen zouden kunnen worden gebracht.
Deze afdoende bewijzen worden ook door
bezadigde, zin voor recht en rechtvaardig
heid bezittende, republikeinen noodzakelijk
gaud*.
BU1TKNLANBBÜH M1BUWS.
URIAHS.
President Donmergue te Brussel.
Koning Albert juicht de toenade
ring tusschen de volken toe.
By het galadiner, gegeven aan het Belgi
sche hof, heeft Koning Albert de beste
wenschen uitgesproken voor het herstel van
Poincaré en er aan herinnerd, dat België en
Frankrijk samenwerken met andére groote
staten aan èen werk, dat het begin kan be-
teekenen van een nieuw tijdperk en aan de
vestiging van een volkenrecht, ten doel heb
bendé den oorlog te verbannen en een
vreedzame regeling van internationale ge
schillen te organiseeren. Beide landen bou
wen hun hoop op de ontwikkeling van een
geest van samenwerking en toenadering
tusschen de volken, die, wanneer hy het
economisch leven bezielt, niet alleen den
vrede hechter zal maken, maar ook de alge
meene welvaart zal doen toenemen.
In zyn antwoord gewaagde president
Doumergue van de gevoelens van groot
vertrouwen en natuurlijke sympathie, die
steeds tusschen Frankrijk en België zullen
bestaan. *De wooirden van den koning ten
aanzien van de internationale samen wer
king beamend, zeide Doumergue, dat het
karakter en de neigingen der staatslieden,
die thans de politiek der beide landen lei
den» dé zekerste garanties bieden voor het
welslagen der pogingen inzake die samen
werking.
Ter gelegenheid van het bezoek van den
president der Fransche republiek aan Brus
sel heeft koning Albert aan den Franschen
onbekenden soldaat het Belgisch oorlogs-
kruis geschonken.
Op het zelfde uur dat president Doumer
gue aan het Congreskolom vertoefde, is lui
tenant-kolonel Du Bois, Belgisch militair
geattacheerde te Parys, die decor itie gaan
neerleggen op het graf van den Franschen
onbekenden soldaat aan den Triomfboog.
M. Plainlevé, minister van oorlog, woonde
die plechtigheid by. De troepen bewezen
daarby de militaire eer.
Rond den Triomfboog waren plaatsen
gereserveerd voor deputaties van Belgische
en Fransche oorlogsverminkten ei^ oud-
stryders.
President Doumergue heeft by zyn be
zoek talryke geschenken medegebracht.
Aan H. M. de Koningin schonk dé president
een prachtige vaas in porselein van Sèvres,
voorzien van de wapens der koningin. Aan
prinses Astrid schonk hy een groep, even
eens in porselein van Sèvres, voorstellende
de geboorte van Bacchus.
DUITSCHLAND.
De zaak-Sklarek.
De terugroeping van burgemeester
Böss.
Ten aanzien van het besluit van den Ber-
lynsohen gemeenteraad om den eersten bur
gemeester terug te roepen, moest eerst een
beslissing van de magistraat vallen alvorens
het besluit van kracht kon worden.
De magistraat heeft het besluit van Don
derdag niet goedgekeurd. Een en ander is
burgemeester Böss telegrafisch gemeld.
De bontmantel van mevr. Böss.
Gistermorgen is een der vrouwelijke be
ambten van de „Kleiderverwertungsgesell-
schaft" verhoord. Volgens haar verklaring
heeft eel der gebroeders Sklarek op een
goeden dag haar een pakket laten bezorgen
by mevrouw Boss. In dat pakket zat de
bontmantel. Het meisje herinnerde zich dat
een der chefs haar gezegd had dat den eer
sten burgemeester voor den mantel 400 M.
moest berekend worden. De getuige wist
niet of deze rekening ook betaald was. Ook
andere beambten zouden van een en ander
op de hoogte zyn; zy zullen ook verhoord
worden.
CHINA.
De burgeroorlog.
Een oorlog tusschen Fcng cn de
nationalisten onvermijdelijk.
Reuter meldde gisteravond uit Nanking:
Een oorlog tusschen de nationalistische
regeering en het leger van Feng Joe-Sjang
schijnt onvermijdelijk. De nationalistiscne
regeening heeft order gegeven voor de ar
restatie van twee van de voornaamste gene
raals van Feng Joe-Sjang, omdat deze tegen
haar hebben samengezworen, doch beiden
hebben de vlucht genomen.
Naar verluidt zijn de troepen van Feng
Joe-Sjang den opmarsch tegen de nationa
listen begonnen met als eerste doel Hankou.
RUSLAND.
De roode terreur.
De roode terreur, die een tyd geleden
scheen te luwen, is in den loop van dit jaar
opnieuw veel sterker geworden. In het bui
tenland weet men alleen van de bijzonder
opvallende terechtstellingen, die de sovjet-
overheid zelf in het binnen- en buitenland
bekend maakt (zooals de slachtoffers van
het z.g. Sjachty-proces, von Welitsjko, von
Meck en Paljtsjinsky enz.), maar over de
vele honderden, die de G.P.Oe op eigen ge
zag neerschiet, weet men niets. Dit ge
schiedt met opzet: de bolsjewiki willen iy
het buitenland den indijik wekken, dat de
Sovjet-overheid alleen resten van de
hoogere klassen tegen zïcn heeft, terwijl de
groote massa en vooral de boeren voor
standers van het tegenwoordige regime
zijn. In werkelijkheid woedt nu een felle
Stryd tusschen de overheid en het platte
land en de G.PX)e schiet veel personen neer,
die zij als eventueele leiders beschouwt Vol
gens de statistiek van de centrale van de
G.P.Oe werden in de negen maanden, eindi
gende 31 Juli 1929 eenige duizenden perso
nen terechtgesteld (hoeveel precies ver
meldt de centrale niet); 20 der terecht-
gestelden zyn in de lijsten opgegeven als
„mogelijke organisators van het koelaken-
dom,", eenige honderden zyn terechtgesteld
Voor het „nadeel berokkenen aan de graan-
campagne van den staat", by zeer velen
Staat als redeh van de terechtstelling opge
geven „voor actief verzèt"; waarin dat?
verzet heeft bestaan wordt niet medege
deeld. Interessant is de ontwikkeling van
do terreur. In December 1928 werden 307
personen terechtgesteld, in Maart 1929 605,
in Juni 1113; in Juli werden in doorsnee
eiken dag 76 personen terechtgesteld. De
meeste terechtgestelden zyn boeren en
priesters; de priesters worden nu niet zoo
zeer als „verspreiders van het opium des
geloofs" terechtgesteld als wel omdat zy
openlijk party kiezen voor de boeren en
hier en daar als organisators van de boeren-
beweging optreden.
BINNENLAND.
J. C. Cramwinckel.
Benoemd tot commandant van het
Regiment Genietroepen.
By Kon. besluit is ove^Ste J. C. Cram
winckel van het regiment Genietroepen te
Den Haag benoemd tot kolonel, comman
dant der Geietroepen.
Het nieuwe tandheelkundige instituut
te Utrecht.
In bijzijn van tal van autoriteiten en ge-
noodigden heeft gistermiddag de officieele
opening plaats gehad van het nieuwe tand
heelkundige instituut der universiteit te
Utrecht aan de Jutphaasscheweg aldaar.
GEMENGDE BERICHTEN.
De moord in den Blydorppolder
in Rotterdam.
In aansluiting op de berichten van gis
teren betreffende den moord in den Bly
dorppolder kan nog het volgende worden
gemeld:
De drie personen, over wie gisteren spra
ke was en die op verschillende bureaux wa
ren aangehouden, zijn in den loop van den
dag weer vrijgelaten, omdat is gebleken,
dat geen van hen de gezochte was.
Gistermiddag is daarop een vierde man
aangehouden, wiens voorkomen weliswaar
niet aan het signalement beantwoordde,
maar die Dinsdag voor een zedenmisdrijf
têrecht had moeten staan, die ten stelligste
had ontkend tydens de verhooren, maar die
niet op de zitting was verschenen om zijn
bfelangen te bepleiten. Temeer omdat de
aard van het misdrijf, waarvoor hij zich te
verantwoorden had, eenigszins gelijkt op
hetgeen in den Blydorppolder is gepleegd,
heeft men hem aangehouden. Maar ook hij'
kon aantoonen dat hy Woensdagavond niet
in de buurt van de Coolschestraat is ge
weest. Men heeft hem weer laten gaan.
De sectie op het lijkje is verricht en
Maandagmorgen zal het slachtoffer worden
begraven op de r.-k. begraafplaats.
De kleeren Zijn in beslag genomen en zul
len naar ds. Hesselink worden opgezonden
tér onderzoek.
Ministar Severing tegen de Organisatie
ven den Stahlhelm
Een protest van de rechts radicalen.
De Pruisische minister van binnenland-
sche zaken heeft een nogal sensationeelen
stap gedaan, daar hy het noodzakelijk ach-
te zoowel in het Rijnland als in Westfalen
de organiaatie-Stahlhelm op Jbe heffen. Dit
is een rechts-radicale bond, die in het ge
heim ageert, en er zich nog steeds niet mee
kan verzoenen, dat Duitschland een repu
bliek is geworden en stellig gelukkig zou
zyn, wanneer een nieuwe omwenteling
weer een vorst op den troon bracht. Deze
ultranationalisten hebben Duitschland al
menigmaal in opspraak gebracht en meer
malen in het buitenland de idee gewekt,
dat Duitschland nog ndet bijster repubii-
keinsch gezind is. Militairen en industriee-
len steunen de beweging in vele gevallen.
Severing zal er stellig een bizondere re
den voor hebben gehad, dat hiji in Rijnland
en Westfalen den Stahlheta, alsmede de
daarvan afhankelijke en daaraan verwante
instellingen met een bestaansverbod' beeft
getroffen.
De nationalisten roepen al by voorbaat,
dat een daad van schromelifke willekeur is
gepleegd, maar daarentegen valt ook te be
schikken over berichten, waaruit valt af te
ledden, dat de Stahlhehnmaimeri zich ook
aan militaire actie bezondigden en dat zy,
bijvoorbeeld dezer dagen nog uitgebreide
nachtelijk» manoeuvres hebben gehouden,
waaraan een achtduizend man uit het in
dustriegebied én het Rijnland moeten heb
ben deelgenomen. Öök een pri«B zou al-s
Geestesgemeenschap tusschen
„Volksblad'' en „Dagblad"