J.
Baby-Artikalsn
Snircs
J. L. BRUNS
Nouveauté'! in Dames-
Meisjes-, en
Kindermantels
Japonnen en Hoeden
SPAARBANK
Van lanè vervlogen dagen.
Tabak'
OOR LAS'
DIVIDEND-THEE
Gwsft méér dan 10°/».
Raadsels voor de Jeugd.
Oplossing
Notaris 6. W. Nagtglas Boot
naar
(UB. BANTZINGER
GOUDA
Ontvangt steeds de laatste
J. HULLEMAN
Kleiweg 20 - Tel. 350
Gouda.
het stadhuis gesticht zal worden, verstandig
zal zijn en dat vooral met de mogelijkheid
wordt rekening gehouden om dit uit te brei
den naar belang zich de behoefte doet ge
voelen. Geen afgerond monumentaal gebouw
dus, maar een hoofdgebouw met vreugels,
die gemakkelijk kunnen worden vergroot.
•Alleep op die wijze is het mogelijk voor vele
jaren berekend te zijn op den groei der
overheidsbemoeiing die steeds meer onder
dak vraagt. Geen der tot nu toe ontworpen
gebouwen voldoet aan dezen eisch, waar
schijnlijk omdat men dien niet gesteld heeft,
maar w\j hopen dat men daarop nu eens be
dacht zal zijn.
De vraag rijst al wat er met het oude
stadhuis moet gebeuren en wij meenen dat
men die ook niet te lang onopgelost moet
laten. Het eigenlijke stadhuis op de Groen
markt is heel klein. Doordat verschillende
winkelpanden die er tegen aangebouwd zijn
door de gemeente zijn aangekocht en bij
het eigenlijke raadhuis zijn getrokken, lijkt
het groot, maar aan den buitenkant is het
alles foei-leelijk en van binnen is het een
doolhof van gangen geworden. Behoud van
dit geheele complex gelijk het nu is, is niet
gewenscht. Misschien is het mogelijk het
oude gedeelte te behouden, het daaraan vaat
geplakte af te breken en het oude door
.eenige restauraties tot een aardig gebouw
tje te maken dat voor een bepaald doel wel
geschikt is. Uitwendig is het voor een mu
seum aardig, maar of het daar inwendig
voor deugt is een tweede. Men kan dit on
derzoeken. "Wanneer door afbraak der lee-
lyke aanhangsels een grootere Groenmarkt
wordt verkregen is dat zeker toe te juichen.
Zondag heeft heel den Haag den Zeppelin
bewonderd. Het was prachtig weer, het
prachtigste dat men had kunnen bedenken.
De hemel was klaar als glas, er was geen
wind, er was wel een zwakke zon! In het
gèdeelte der stad waar wij ons bevonden,
was het druk--- °P de daken. Alles was op
het dak en op de hoogere duinpunten bijeen
en vandaar uit haar men een prachtig
uitzicht.
De eenige die heel sterk leden onder het
bezoek van de Zeppelin waren de kerken,
die naar wij hoorden alle zeer slecht bezocht
waren. Vooral het,jongere geslacht gaf de,
voorkeur aan het bijzondere schouwspel bo^
ven een kerkgang. In de kringen der vóór-
lieden heeft dit verschijnsel eenige versla
genheid gebracht en men heeft daarover
zeer gemopperd. Dat nu dok deze gebeurte
nis juist op Zondag moest vallen en dat het
nu juist zulk bijzonder mooi weer moest
zijn. Menige theorie is door dit feit eeniger-
mate in den war gebracht. Vóór 12 uur Zon
dags is geen vermakelijkheid op aarde toe
gelaten, maar de lucht was nog vrij!
Veel vroeger dan wy ooit hadden kunnen
vermoeden is het plan tot annexatie der ge
meenten Rijswijk en Voorburg weer op het
tapijt gebracht. Twee jaar geleden heette
/het, dat „vooralsnog" daarvan geen sprake
mocht zijn. Dat vooralsnog schatten wy'
toen op een jaar of acht, twee verkiezings-
perioden van den gemeenteraad waarmede
een annexatie in den regel wordt samenge
voegd. (Hét Zal nu in één periode al zijn
afgedaan. Gedeputeerde Staten zijn van
meening veranderd en het is nu waarschijn
lijk dat het plan doorgaat. Wy verheugen
ons daarover.
De toestand van dit oogehblik is bespotte
lijk. Rijswijk is zoo geheel en al aan den
Haag aangebouwd dat niemand de grens
kan aanwijzen. De beide aangrenzende ge
meenten betrekken gas, water, electriciteit
en telefoon van den Haag, ze profiteeren
van de Haagsche instellingen. Wie in Rijs
wijk of Voorburg woont, woont dichter by
het centrum van den Haag dan wie in Sche-
veningen of Loosduinen zijn verblijf heeft.
Natuurlijk heeft het altijd haken en oogen
gegeven tusschen de gemeentebesturen; den
Haag wilde zijn ideeën laten prevaleeren en
die andere verzetten zich daartegen. Daar
aan moest een einde komen en dat is nu in
het zicht. Men stelt het wel voor alsof de
gewijzigde financieele verhouding van Rijk
en gemeenten, die het volgend jaar zal wor
den ingevoerd de aanleiding is, maar wij
gelooven dat dit slechts een bijzaakje is.
Hoofdzaak zal wel zijn dat op den post van
commissarissen der Koningin in onze pro
vincie een andere dignitaris is gekomen, die
het Haagsche belang en de verhoudingen
precies kent en wil meewerken om deze aan
gelegenheid tot oplossing te brengen.
Het verzet tegen de annexatie is indertijd
uit een bepaalde hoek gekomen en het is
zeer de vraag of dat verzet) niet uit gansch
andere overwegingen ftyboftkwam dan uit
het belang vaiï den Haat. Het oplossen van
dergelijke kleinere gemeenten in éen groote
brengt allerlei gevolgen: de autoriteitjes
moeten verdwijnen en de machthebbers we
ten dat zij hun «lacht zullen verliezer! en
dat de richting waarin het stadsbestuunzal
gaan nu annexatie anders zal zyn dan zy
die begeeren. Daarby komen dan opvattin
gen omtrent de positie der overheid aan den
dag en men stelt het voor alsof men de
kleine gemeenten wil behoeden voor dt in
vloedsfeer der groote.
Vaststaat echter dat deze gemeenten
geen eigen maatschappelijk Complex meer
zy'n en dat zij reeds te veel onder de sfeer
der nabijgelegen groote stad zijn dan dat de
overheid nu nog kunstmatig een andere
sfeer in stand wil houden. Kunstmatig is
hier wel het juiste woord want het eigen
aardige is dat zy die deserteerden uit de
groote stad naar de kleine zich zeer weinig
aan het gemeente-beheer dier kleine gelegen
laten liggen. Zy zy'n en blijven bewoners der
groote stad waarin ook hun richting ligt.
Scheveningen heeft veel meer een zelfstan
dig karakter dan Rijswijk en het is nooit
een eigen gemeente geweest maar heeft
veel aan den Haag te danken.
Als tien jaar verloopen zullen zijn na de
annexatie zal niepiind terug verlangen naar
den ouden toestand. Daarom hoe eer hoe
beter de nieuwe geschapen ook tot heil der
kleinere! HAGENAAR.
VAB OK
HANDELS ENLANDBOUWBANK
RENTE
INGELEGD OP:
1 Jan. 1927
f 1.973.859.-
1 1928
f 2.175.411.-
1 1929
f 2.314.114 -
MODEPRAATJE.
Garnituur in Reel en oranje.
In onzen tijd van luxe en verfijning wordt
er hoe langer hoe meer zorg besteed aan
onze lingeriën. Het liefste worden com-
pleete garnituren gedragen, wier kleur, ver
siering en ornament aan elkaar gelijk zy'n.
Nog niet zoo lang geleden kende men als
garnituur de „chemise-enveloppe" de pan
talon en de onderjurk. Somtijds werd ook
een sierlijk nachthemd tot een dergelijk
garnituur gerekend. Thans is dat anders, is
het met diverse onderdeelen uitgebreid.
Onder het gangbare „garnituur" verstaat
men thans de chemise de combi-
na i s o n (bestaande uit onderjurk
met aangehechte directoire)
de c h e m i s e-d e-n u i t, een in tint bij
passende p y a m a met s a t ij n e n
overjakje en ten slotte een kamer
japon wier kleurencombinatie en gamee-
ring by al het overige passend moet zijn.
Dit lykt nu wel byzonder gezocht, maar
levert in werkelijkheid voor haar die eenige
dagen op rei# gaan een bijzonder gemak op.
Logeert men by familie, dan doet de ge-
kleede pyama dienst voor het rondscharre
len in de logeerkamer, vóórdat men gekleed
beneden komt, men kan er zelfs vriendinne
tjes, een nichtje, eene medestudente in ont
vangen, er 's avonds op z'n kamer thee in
drinken, onder het genot van een cigaretje.
Mogelijk vindt gij dit niets voor degelijke
meisjes? Maar ik verzeker U, ook zij heb
ben tegenwoordig luxieuse neigingen er» ook
zij willen zich tegenwoordig op haar best
voordoen, tegenover leden van het eigen ge
slacht. Zoo flatteus als de pyama is de ka
merjapon wel niet, al zal ze buitengewoon
aardig staaitvan een fleurig, eenigszins
opzichtig gepatroond kunstzydje, dat echter
wat de tinten betreft, geheel in het genre
van het overige dessous gehouden moet
worden. Ook voor kostschoolmeisjes is zulk
een vlugge kamerjapon (of peignoir zooals
men het noemen wil) eon zeer gemakkelijk
kleedingstuk.
Nu er veel „en club" gereisd wordt, ook
door meisjes, kan men er nog bijpassende
pantoffeltjes bij nemen, die in een vroolyk
gekleurd hoesje worden meegenomen. 1
Voor het verblijf in de jeugdherbergen is
«oo'n kleedingstuk haast onontbeerlijk. Nie
mand belet de trekvogels echter in plaats
van zyde, een eenvoudig crètonne of ka
toentje als materiaal te nemen.
Doch laat ons terugkomen tot het garni
tuur. Dat behoeft werkelijk zoo kostbaar
niet te worden, als men aanvankelijk ge
dacht zal hebben. Om goedkoop klaar te
zijn, moet men het echter zelve maken en
dat is gerust geen heksentoer. Gesteld dat
we daartoe overgaan, wat inoeten we dan
doen? Vooral geschilde stof nemen, liefst
zyden Yersey die in allerlei kwaliteiten en
prijzen, van het stuk te koop is.
Daar „geel" èn voor zijden- èn voor wol
len japonnen zeer in de mode is en men in
kleur daaraan-gelyke dessous draagt, kie
zen we geel „Milanese" (een zeer geschikt
Middagtoilet van zwart crêpe satin met
licht zijden plastron en das.
zyden tricot) en garneeren dat ihet Oker
gele kant, bij wijze van langs hals en armen
uitgediept empiècement, wat een smaak
volle lijn geeft.
Op het midden van het vóórpand of een
ietsje meer naar den linkerkant, plaatsen
wij een aardig ornament in oranje borduur
werk, hetzy een hartje met pijl doorboord,
een paar dooreengeslingerde ringen, een
bloem, een takje of iets dergelijks. Natuur
lijk moet hetzelfde motief op alle onder-
deefen voorkomen. Hfet eigenlijke dessous, de
onderjurk benevens de directoire dient ook
langs den onderraiid met kant versierd te
worden. De directoire wordt met kant inge
legd en daartoe wat ruimer van pijp dan
gewoonlijk geknipt.
Het pyamajasje krygt een wyd schootje
met een kant la*gs den zoom. Het heeft
eene langwerpigron#» halsopening en een
zijden lint om het middel. Natuurlijk r^oet
het overjakje van oranje satyn genomen
worden. Dat hangt open en Iaat aan den
vóórkant eene lief gebloemde voering zien,
terwijl de zoom met een randje wit donB
omzet is. De lange pantalon wordt op een
enkelboord ingehaald. De kamerjapon wordt
Bomtyds in plaats van het overjakje over
den pjfama heen gedragen, du*, wordt er ge
zoogd dat de lengte zyner revers dieper is
dan deze halsafwerking. Deze revers en een
paar kleine zakjes zijn van effen gele Mi-
lanez en maken aldus, dat ook de kamer
japon in het „garnituur" wordt opgenomen.
Aan te raden is het, om voor het garni
tuur een grondpatroon te bestellen!
GRAGE ALLAN.
lats «ver de „Ostmark".
Van onzen specialen medewerker.
De „Ostmark" is de Duitsche grensstreek,
die zich, ten Oosten van de Oder uitstrekt
tot de Poolsche grens, met Pommeren is het
ten onrecht vergeten en verwaarloosde ge
west met zijn heerlijke bosschen en zijn
fraaie oude steden. Hoe mooi is dit gebied
in den Herfst! Hoe interessant een bezoek
aan de steden Frankfort a. d. Oder, Kiistrin,
Landsberg a. d. Warthe, Guben, Crossen en
Grünberg, dat eigenlijk reeds in Silezië ligt.
Frankfort a.d. Oder is met zyn 70.000
inwoners de grootste stad van de „Ost
mark". Wie hiér voor de eerste maal ver
blijft, staat verstomd over de weeiae aan
historische gebouwen, moderne architectuur,
fraaie hoekjes, parken en plantsoenen. Van
de middeleeuwsche gebouwen der stad is de
eerbiedwaardige Marienkirche uit de "XVde
eeuw wel het belangrijkste. Haar geweldige
bruinroode baksteenen toren beheerscht de
sta'd. In de kerk zelf vindt men een bijna 5
M. hoogen zevenarmigen vergulden kande
laar uit de XlVde eeuw, die versierd is met
fraaie reliefs, een indrukwekkende doop
kapel, waardevolle schilderijen en glazen
vensters uit de laatste jaren der Gothiek.
Indrukwekkend is ook het Stadhuis met zijn
gothischen baksteen-gevel en zyn eigenaar
dige feestzaal. Aan een ijzeren stang hangt
een blikken haring aan den gevel van het
stadhuisEen bewijs, dat Frankfort eens
een Hansastar was. Een fraaien gevel bezit
ook de Nicolaikirche van het vroegere
klooster der Franciskaner. De „Reformierte
Kirche", de oudste kerk der stad is minder
gelukkig gerestaureerd en heeft hierdoor
aan werkftig verloren. Langs droomende ba-
rokhuizen wandelt de toerist naar het ge
bouw van de oude Universiteit. Frankfort
a. d. Oder was namelijk van 150(5 tot 1811
zetel van de „Viadrina", de eerste Branden-
burgsche hoogeschool, Ulrich von Hutten
was een harer eerste studenten. Ook Hein-
rich Zschocke, de gebroeders Humboldt en
Heinrich von Kleist hebben hier gestudeerd.
In de straten vindt men nog vaak met
glas overdekte binnenplaatsen, die herinne-
ren aan het midden van de vorige eeuw1,
I toen te Frankfort jaarbeurzen werden ge
houden. Frankfort gaat echter ook met zijn
tyd mee. Wijken van moderne huizen scha
ren zich om de oude stad. In een dezer
wyken staat de modernste school van
Duitschland. Elk kind heeft hier een rijden
de bank en een eigen bord. De onderwijzer
zit niet op een podium, maar tusschen de
kinderen.
Daar waar de Warthe in de Oder stroomt,
ligt de oude vestingstad Küstrin. Haar
voornaamste bezienswaardigheid is het uit
he;t midden van de GVIde eeuw dagteeke-
nende slot, waar eens de Markgraaf Johann
van Küstrin zyn zetel had. In de herfst van
1730 zat Frederik de Groote, toen hy als
kroonsprins had pogen te vluchten, hier op
gesloten. De beide vertrekken, die hy hier
bewoonde, bevatten tal van herinneringen
aan den jeugdigen Fredericus.
Iets verder aan de Warthe ligt Landsberg
In een heerly'k landschap van bosschen, heu
vels en meren. Landsberg is een park- en
bloemenstad. Van haar oude gebouwen is
alleen de „Pfarrkirehe St. Marien" behou
den gebleven. Voor de in 1768 gebouwde
Konkordienkirohe staat een standbeeld van
den vermaarden predikant Schleiermncher,
die hier van 1794 tot 1796 werkzaam was.
Ten Noorden van Landsberg strekt zich de
Baltische vlakte uit met zyn bosschen, zyn
verborgen meren en idyllische dalen: Een
heerlyk gebied voor den Herfattocrist!
Een reeks romantische stadjes kan men
per spoor of zelfs te voet van Küstrin en
Landsberg uit bereiken: Königsberg in de
Neumarkt, met een goed geconserveerden
middeleeuwschen toren, een gothische kerk
en een rykversierd stadhuis. Soldin met zyn
baksteenen kerk en zyn oude vestingen. Ber-
linchen, dat tusschen heeriyke bosschen ge
legen is aan het Berlincher Meer en een
kerk uit het jaar 1400 bezit. Arnswalde, met
een nog vrywel geheel geconserveerde stads
muur en de Marienkirche, de trots der stad.
Zoo naderen w(j langzaam de grensstreek
Posen-Westpruisen. Hier liggen Schneide-
mühl, dat U treft door zy'n moderne ge
bouwen en zyn modernen geest, Deutsch-
Krone, Kreuz, Jastrow, Schlochau en tal
van andere plaatsjes, wier kerken kunst
schatten bergen.
Ten Zuiden van Frankfort ligt Guben, aan
den Sfunenloop van Neisse en Lubst. Het
stadje is omgeven door groote tuinen, die
zich op de hoogten uitstrekken. Wanneer de
vruchtboomen in bloei staan, zyn de om
liggende bergen gehuld in geurig wit. Maar
ook in den herfst is het uiterst aangeiiaam
te zitten in een der vele uitspanningen in
de omgeving en versch van de boomen ge
plakte appels, peren of pruimen te veror
beren en daarby een glas vruchtenwyn te
drinken. Heerlyk is ook het park op het
„Schutterseiland". Hier worden in den zo
mer belangrijke openlucht-voorstellingen
gegeven.
Crossen a. d. Oder, dat /ten Oosten van
Guben ligt, bezit een mooie harok-kerk als
ook een fraai slot. In de omgeving van dit
stadje vindt men overigens ook wijnbergen
en kenners verzekeren, dat de wyn van
Crossen best te drinken is, Te Grünberg in
Silezië, dat niet ver van Crossen %t, vormt
de wynbouw ook heden nog een belangryke
bron van inkomsten dér bevolking.
Tusschen de Warthe in het Noorden en
de groote bocht, die de Oder in het Zuiden
maakt, wemelt het van stadjes en dorpen,
die een bezoek waard zyn. In de eerste
plaats Lagow, de kleinste op «ten eiland ge
legen Duitsche stad. Men kan haar met
hondervyftig stappen doorschryden. Het
stadje bezit overigens een oud slot der Jo-
haimiters. Vermelden wij nog Schwicbus,
met zyn fraaie landhuisjes, Reppen, dat zes
honderd jaar oud is en vele middeleeuwsche
gebouwen heeft. Drossen, met zy'n wereld
vermaarde meibloementeelt, Meseritz, met
zyn fraaie poorten, de oude bisschopstad
Lebus en ten slotte het klooster Neuzellp
aan de Oder, een wonder van barok.
Misschien is er geen land ter wereld,
waar het gebruiken van tabak zoo alge
meen verbreid is, als juist in ons land,
waar by jong en oud, arm en ryk het roo
ken zoo veelvuldig geschiedt, als hier. Toch
ld. gelyk bekend is, de tabak geimporteerd
uit Amefika, en is lang niet het eerst naar
ons vaderland overgebracht. Het waren de
Spanjaarden en de Portugeezen, die het al
lereerst met deze plant kennis maakten, en
toen hier nog byna niemand iets van ret
bestaan, er van af wist, dampten de Portu
geezen en de Spanjaarden er al duchtig op
los.
De Fran ache gezant aan het Portu gee-
sche hpf Nicot, naar wien het gewas eeuwen
lang den naam van het Nicotiaansche kruid
heeft gekregen, bracht deHabaksplant naar
Frankryk over, en ging ze dk^j- telen. Oor-
spronkelyk werd ze daar meer als genees-
dan als genotmiddel gebruikt, en men ver
baast er zich over, wat voor kwalen men
al niet meende te kunnen genezen met deze
exotische plant. De Engelschman Sir Wal-
ther Raleigh, die de tabak in Frankryk had
leeren kennen, was waarschynlyk de eerste
in. het Vereenigd Koninkryk, die rookte.
Aardig is het verhaal over zyn dienstbode,
die op zekeren morgen zyn studeerkamer
binnen trad met een pot gekruid bier in de
hand, juist toen de groote zeevaarder zich
ii. wolken van tabaksdamp had gehuld. Op
het zien van dp rookkringen, die zyn mond
verlieten, meende ze niet anders of haar
meester stond in brand, en fluks Wierp ze
hem als bluschmiddel den pot met bier in
't gelaat'. Hoe 't verder afliep vermeldt de
historie niet. De Hollanders hebben waar
schynlyk de plant leeren kennen door de
Engelschen. Een der eersten die van het
bestaan er van op de hoogte was, was de
bekende kruidkundige Dodonacus die ze be
schreef en in zyn groot werk over plant
kunde, zyn „Cruidtboeck" opnam, Oor-
spronkeiyk werd de plant riet niet als ge
notmiddel gebruikt, maar als medicyn. Vóór
het jaar 1600 werd ze maar sporadisch als
rookmateriaal aangewend. Maar alp medi
cyn genoot ze een buitengewone reputatie:
ze kon alle wonden reinigen, was een tegen
gif tegen alle schadeiyke dingen, ze kon
waterzucht, klieren, kropgezwellen, nier
ziekten verdry ven al ierlei wonder en zwe
ren genezen. Ze verdreef de benauwdheid
op de borst, en was t-en uitstekend middel
tegen worraeji, enz. enz. Men ziet, het was
zoo ongeveer een panacee tegen alle kwa
len, uitstekend als medicyn, maar als genot
middel werd ze in het laatst der 16e eeuw
gebruikt. langzaam aan nam bet getal
„toebacksmokers" of „toebacksuygers"
evenwel toe, maar in den beginne werd
tegen de nieuwe gewoonte heftig getoornd.
Toebackdrinken en brandewijn zuipen werd
op een lyn gesteld, en het oordeel der kerk
was lang niet malsch. De consistoriën ver
boden het met buitongewone gestrengheid
en lieten hen, die tot nieuwe leden der ge
meente werden aangenomen, plechtiver
klaren, 't fenynigr cruyt toeback, een werek
ende inventie des satans, te schuwen als
pestlocht, ja de toebackers werden van
wege de geestelijke overheid onder censuur
gesteld! Toch, misschien wel juist ten ge
volge van die strenge verboden, nam het
gebruik er van meer en meer toe, en gang
men er al gauw toe over eerst in Zeeland,
later ook by Amersfoort zelf tabak te tee-
len. Het rooken geschiedde evenwel nog niet
in eigen huis, dat kwam eerst veel later,
maar geschiedde m z.g. toebackwinkels,
waar meestal een vrouw de rookwaar ver
kocht in den vorm van bladen. Op een
bankje gezeten, kwam dan het mes voor
den dag, kerfde de rooloer zyn eigen tabak,
en stak er den brand in. Naar de gewoonte
dier dagen hadden de huizen, waar de ta
bak verkocht werd', een uithangbord. Op
een daarvan, dat te Leiden stond, las men
het volgende:
Admiraal Tromp heeft nooit de vlag voor
zyn vyand wilden stryken,
Zoo heeft ook mijn tabak voor geen andere
te wijken.
Verder kwamen op die uithangborden
voor: de rookende ntoriaan, rookende boe
ren, zeelieden of soldaten. De kraakzinde-
ïyke huismoeders uit de 17e eeuw duld'ie 't
rooken eerst niet in hare pette woonkamers
maar veranderden later van meaning, toen
ze zeiven ook een pypje begonnen te roo
ken. De vrouw van den wentman, den krui
denier, den kleinen koopman volgde lang
zaam aan het voorbeeld van haar echtge
noot, en toen was onder den burgerstand
ten minste, het rooken al gauw zeer alge
meen, al heeft de welgestelde en hooger op
de maatschap pel yken ladder staande Hol-
landsche jonkvrouw nimmer deze gewoonte
aangenomen die trouwens onder het vrou
welijk volksdeel later weer is gaan verdwij
nen, om thans weer, zy het nog sporadisch,
weer oip te leven. Hevig is er door Generale
en Provinciale Staten tegen het tabaksge
bruik gevochten, maar zonder succes. Zwa
re belastingen, keuren, verbodsbepalingen,
niets hielp, het rooken was eenmaal in
zwang en 'bleef het tot den huidigen dag
toe. De Duitschers hebben het rooken weer
van de Hollanders geleerd, en bekend is,
hoe Frederik Wilhelm I van Pruisen elke
week oen aantal hooggeplaatste officieren
in zyn paleis noodde, waar lustig werd ge-
danpt, en naar Duitsche gewoonte, even
lustig werd gedronken. Men verhaalt, dat
de monarch kans zag, op zoo'n rookavond
tusschen de 20 en 30 pijpen achtereen te
rooken!
Jacob Cats, die op alles en nog wat, wist
te ry'imen, heeft natuurlyk ook het tabak-
rooken bezongen, en wel op de volgende
vryze:
„Wat magr er eenigh volck speek, vlees of
hammen w«Mchen,
„Al dat maeckt drabbigh bloet en otiver-
meughe mensehen;
„Voor my ick weet een spys, die ick al
beter hou,
„Die draegh ick in myn sack of in mjjn
wijde raou.
„Kom let op myn bedryf, 't en »yn geen
slechte sakc-n,
„De koek, dien ick gebruick, dat sjjn mijn
eigen kaken.
„Myn keuken is een pyp, een doos mijn
3chapperae (apyskast)
„Die draeg ick even staegh, waer dat ick
henen gae;
„Een blat is myn jfebraet: van rier, o grage
monden!
„Die schoorsteen is myn neus, is dgt niet
wèl gevonden?
„En roock, dat is myn dranck; wat pas ick
op de w(jn,
„Ick kan ook sonder hem gerust en vrolick
Oplossingen van de Raadsels
van vórige week.
1. Trap, part4
2. Diefstallen.
8. Oorvygen.
4. De winter.
5. Otto, Reinier.
6. Oom, room.
De prys viel by loting ten deel aan
KOtRS DE STKxTER, F. W. Reitzstraat 82,
Gouda.
Er waren ditmaal zooveel goede oplos
singen; daarom hebben wy nog een prijs
toegekend onder de inzenders uit de om
geving. Deze prys viel by loting ten deel
aan WILLEM BOTH, Prinsestraat 43, Bode
graven.
Nieuwe Raadsels.
1. Ik ben een vogel die in Mei in ons land
komt en altyd 't zelfde roept. Eerst
roept hy 'een viervoetig dier en dan een
lekker gebak.
2. Ik ben lekker om te eten en besta uit
9 letters.
Ik word gebakken in 1, 2, 8.
En ben een lekkere 6, 7, 8, 9.
Wat zouden de menscheh lachen, hls ik
viel in iemands 4, 6, 6.
3. Zet onder elkaar: een jongensnaam, een
stad in Gelderland, een stad in Noord-
Holland en twee steden in Zuid-Holland,
dan vonmen de eerste letters iets dat
alleen mannen dragen.
4. Myn eerste deel heeft doorgaans 4 poo-
ten, myn tweede deel heeft 4 pooten en
mijn geheel heeft doorgaans ook 4 poo
ten. Ra, ra, hoe kan dat?
5. Kunnen jelui dit lezen?
Ik ging eerst jlTjen later ook wear
Maak uit de letters van deze twee woop-
dén eens een anders woord,
ijzer - nar.
Oplossingen zenden aan de Redactie van
de Goudsche Courant, Markt 8^, Gouda.
Meisjes en jongens moeteh'" opgeven hoe
oud zy zyn. v
verdrijf*
f
gpQRT BN WEDSTRIJDEN.
programma^
voor Zondag 20 October 1929.
N. V. B.
Afd. I 1ste k'asse.
Dordrecht: D.F.C.-Spart».
Amsterdam: Ajsl tt.O H.
Hilversum: Hilversum—V.S.V.
Botterdam: Eléelaior-Haarllem.
3e klasse D
Zeist: Zeist—Culemborg.
Utreoht: Utrecht—Z.N.C.
AlphenAlphen-Voonvaarta
lArecht: Holland—D.O.S.
Amersfoort: Amsvorde—Leerdam.
Afd. II 1ste klasse.
Den Haag: H.V.V.-Feijenooxd.
Haarlem: H.F.C.-Z.F.C.
1 Imuiden: Stormvogels—'t Gooi.
Haarlem: ED.O.-Blauw Wit.
Schiedam: H.-D.V.S.—V.U.C
2e klasse B
Rotterdam: V.O.O—Fortuna.
Dordrecht: O D.S.—Gouda.
Utrecht: IJ.V.V.-Unitaa.
Rotterdam: St. Hooger-V D L.
Rotterdam: Neptunus-Xerxea.
3e klasse A
Gouda: Ö.S-V.-Hillinen.
Den Haag: Laakkwartier—R.V.C.
Leiden: U.V.S.-Alphia.
RijswijkRijswijk—A.9.C.
3e klasse B
Gouda: O.N-A— Schoonhoven.
Gouda: Olympia—St. Volharden.
LeidenLugdunum—Transvalia.
Rotterdam: D.O.L.U.D.I.
4e klasse A
Den Haag: V.D-S.-D.V.V
Den Haag: T.O.G O.—de Jagers.
Leiden: D.V.S.—Bodegraven.
4e klasBe B
Moordrecht: Moordrecht—Schiedam.
Den Haag: V.OG.E.L.-S.F.C.
4e klasse D
Lekkerkerk: Lekkerkerk—E.D.§.
Dordrecht: Fluks—Sliedrecht.
Res. 2e klasse B.
Gouda: Gouda 2- Olympia 2, 11,30 uur.
RotterdamSpart# 3-St. Hooger 2.
Dordrecht: D.F.C. 3—Feijenoord 3.
ReB. 3e klasse A.
Den Haag: R.V.C. 2-H.V.V. 4.
Leiden: A.8.C. 2-A.D.O. 3
Delft' B.E.C. 2—U.V.S. 2.
Den Haag: V.I.O.8. 2—Alphen 2.
Res. 5© klasse B.
Schiedam: D.H.8. 2-V.F.C.
Delft: Cigicordia 2—de Hollandiaan 4.
McassliusV.D.L. 2D.H.C. 3.
Bodegraven: Bodegraven 2—H.-D.V.S. 3.
Vlaardingen: Fortuna 2—H. v. Holl. 2.
Hes. 3e klasse C.
Rotterdam: Transvalia 2— R.F.C. 2.
Schiedam: 8.V.V. 3-O.N.A. 2.
Rotterdam: Feijenoord 4— G.8.V. 2.
Rotterdam Excelsior 3-rOvermaaa 2.
Rotterdam: V.O.C. 3-D.C.L. 2.
Afd. III 1ste klasse.
Zwolle: Z.A.O.—Go Ahead.
Apeldoorn: A.G.O.V.V.—Tubantia.
Almelo: Heracles—Rob. et Velocitas.
Arnhem: Vitesse—Wagentngen.
Enschedé: Enschedé— P.E.C.
Afd. IV. lste klasse.
Tilburg: L.O.N.G.A.-Wilhelmina.
EindhovenEindhoven—P.S.V.
s-Bosch: B.V.V.—Roermond.
Maastricht: M.V.V.-Willem II.
Afd. V lste klasse.
Groningen: VelocitasW.V.V.
Groningen: G.V.A.V.—Friesland.
Leeuwarden: Frisiar—Alcides.
LeeuwardenLeeuwardenAchillas.
Veendam: Veendam—Be Quick.
G. V. B.
1st» klasse
Gouderak 1—Haastrecht 1.
O.N.A. 3—Waddiuxveen 1,11 uur.
2e klasse.
Gouda 4—G.S.V. 3.
Waddinxveen 2—Moordrecht 2.
Haastrecht 2—O.N.A. 4.
3e klasse A.
O.N.A. 5—Lekkerkerk 3, 11 uur.
Olympia 4-Bodegraven 3, 11 uur.
3e klasse B.
Schoonhoven 3—Lekkerkerk 2.
G.S.V. 5—Gouderak 2, 11 uur.
Nieuwerkerk 1—Moordrecht 3.
Zevenhuizen 2—Gouda 5.
3e klasse O
Groeneweg 1—Gouderak 3.
Moercapelle 1—O.N.A. 6.
Overzicht.
Bijna alle Goudsche voetballers in
Gouda in actie. Overladen menu.
Een derby in zakformaat.
Het vlotte begin der ccmpefótiel heeft in
alle klassen, de laagsten nog even uitgezon
derd, reeds onmiddellijk alle clubs tot de
uiterste krachtsinspanning aangezet, 't Is nu
zoo: als je geen kampioenscandidaat ben.
dan moet je oppassen, anders laat men de
laatste plaats aan je over. Een middenmoot
ontstaat ongeveer halverwege het seizoen,
o®n groepje, dat het leidend peleton niet bij
kan houden en iets te snel is voor de elf
tallen, die adem te 'kort komen. Dikwijl»
blijken de eerst binnengehaalde punten later
van onschatbare waarde. De Goudsche 2de
klasser verkeert in zoo'n periode. Nu bezit
Gouda vier punten uit vijf wedstrijden, niet
veel, maar dat aantal zal zoo gauw riliet door
Ü-V.V. of Unitas bereikt zijn. Waar 't moge
lijk is zullen de rood-witten hun buit wel
vergrooten, maar dat zal in de meeste geval-
jen wel thuis gebeuren. Van de beide kee
pen, die uitgespeeld werden, werd geen enkel
Goudsch doelpunt! gemaakt. Bij O.D.S. zal
morgen ook niet gemakkelijk gaan. Eén
W'flMpuntje zal heel wat beteekenen om
en voorsprong te behouden, vooral nu de
'aagst geplaatsten elkaar te Utrecht in de
naren vliegen en een van de twee wat in zal
oopen. Ook Neptunua któ_g*n> puntje van
Aerxes afsnoepen, zoodat Gouda weet wat
naar te doen staat. De aanval zorge nu eens
voor een paar welgerichte schoten.
Het derde klasse menu is in onze stad
r»jkelijk, te rijkelijk voorzien. G.S.V., Olym-
P'a 60 O.N.A. kunnen natuurlijk op hun
vaste klanten rekenen, maar de neutrale toe-
«chouwer weet niet wat hem te doen ataat.
Prijsvraag No. 21
Voor het geestigste onderschrift onder
deze teekening, wordt een bon uitgeloofd
ter waarde van 2.50, welk bedrag moet
worden besteed in een der winkels, welke
in de Goudsche Courant adverteeren, in de
Bij O.N.A.—Schoonhoven valt op een for-
schen strijd denkt er om binnen de gren
zen te rekenen. Olympia speelt voor het
eerst in eigen huis, hetgeen thans een keu
rig verzorgden indruk maakt. A1b de tribune
nog een verfje krijgt dan ia de accomodatie
up to date. Na het succes tegen O.N.A. is
ook nu weer een uitstekend partijtje te wach
ten. En dan hebben we nog G.S.V., waar
voor de vette jaren schijnen aangebroken.
Deze organisatie telt nu honderd leden," welk
getal nimmer is bereikt. In de verrichtingen
van het eerste elftal komt de volhardende
clubgeest dadelijk tot uiting en men zal ook
hier de Gouwenaars wel eens aan 't werk
willen zien. Als de dluba ieder voor een
mooie overwinning zorgen en de kans hiertoe
is niet gering, dan behoeven de bezoekers
geen berouw van hun gang te hebben.
Wie bovendien nog van ochtend-voetbal
houdt kan van een plaatselijke ontmoeting
in zakformaat genieten. De reserves van
Gouda en Olympia ontmoeten elkaar voor
t eerst in den N.V.B. Van het te verwachten
resultaat valt niet veel te zeggen. Beide elf
tallen hebben tot nu hun supporters verba
zingen laten slikken, zoodat nu moet blijken
wie superieur is van de twee
In onze omgeving wordt ook druk gevoet
bald. De vierde klassers komen gedriato in
actie. Bodegraven zal de overwjnniOiginïet
laten ontgaan, maar Moordrecht en (L«ker\
kerk krijgen in hun eersten thuiswedstrijd
tegenstanders op visite, welke niet gemakke
lijk te slaan zijn en met de punten Btellig
zullen vertrekken
In Alphen speelt Alphen tegen VoorwaartB
wat een overwinning voor de thuisélub wordt
Alphia zal bij U.V.S. tevergeefs trachten
voor een Alphenlbh resultaat te zorgen.
De andere reserves krijgen eveneens zwaar
werk en de overwinningen zullen di
i zijn
G. V. B.
Vele elftallen in actie. Een be-
langryk treffen te Gouderak.
Er draait een zoo goed als volledig pro
gramma, want met zooveel N.V.B. thuiswed
strijden is 't passen en meten. Als er au
maar geen velden afgekeurd behoeven te
worden
Gouderak—Haastrecht is de belangrijkste
ontmoeting iu verband met het bezetten der
eerste plaats. Haastrecht is favoriet en zal
om de kansen te behouden het stoute stukje
uit moeten halen Gouderak in eigen hol te
kloppen, wat tot dusverre niet geschiedde.
Een verdeeling der punten is zeer goed mo
gelijk. Waddinxveen heeft ook nog een kans
je eu daarom zal O.N.A. 3 een zwaren dobber
krijgen. In de tweede klasse is Gouda 4--
G.8.V. 3 van belang. De winnaar van deze
match is de toekomstige kampioen, althans
bij een behoorlijke verdediging der kansen.
In 3A is weinig van belang. In 3B speelt
Nieuwerkerk voor 't eerst thuis en als deze
wedstrijd in een overwinning wordt omge-
vooral als de Lekkerkerk-ri
puntje verspelen.
Zoowel voor den N.V.B. als G.V.B. gaan
slechts drie Goudsche elftallen naar buiten
De rest vertoont haar evoluties op Goudsch
grondgebied.
By het veertigjarig bestaan van
den N. V. B. Wat alzoo op het
programma prijkt.
Tijdens den oorlog bestond de N.V.B. 25
jaar, toen is echter geen feest gevierd. Nu
gaat de heugelijke dag heusch niet onopge
merkt voorbij. Op Zaterdag 7 December a.s.
wordt de herdenking ingezet met een bui
tengewone algemeene vergadering in het R.
A,l.-gebouw te Amsterdam. Daarna ia'ei re
ceptie, gevolgd door een feestmaaltijd in
hetzelfde gebouw. Daarvoor worden o.a. uit-
genoodigd de vereenigingen en erkende bon-
den, verder onderscheidene officials, land-,
provinciale- en gemeénte-autoriteiten. Er
zullen geen dames aan deelnemen. Mogelijk
zullen 500 personen aan dit dinét aanzitten
Zondag 8 Dec. wordt een extra Hollandr-
België-wedstrijd gespeeld in het Stadion
Een gedeelte der recette ia bestemd voor
liefdadige doeleinden en zoo noodig om het
tekort der feestelijkheden te dekken, indien
het fonds ad f 11.000.— (I) niet toereikend
mocht zijn. Verder spelen declubs jubileum
wedstrijden ®n verschijnt een gedenkboek
van den heer Hans.
Wanneer komt de Goudsche V. B. met de
fees tam voor tyn jubileum op de proppen?
periode van 14 dagen na heden.
Op de enveloppe op deel buitenkant ver
melden: „Prijsvraag".
Alleen abonné's op de Go ur&nt
kunnen aan deze prijsvraag
Ruilbureau voor bons eu plaetjes
Zooals reeds alle verzamelaars weten
heeft de firma VerkAde te Zaandam haar
nieuwe albus het licht doen zien en wel
onder den titel van „Paddenstoelen". Wis
ten allen, dat er zoo'n verscheidenheid van
bestond? en wel byna alle be-
kleuren
ch moeiten zyn ontzien om
deze, evenals vorige uitgaven te maken tot
een geheel, waarop de bezitter met recht
trots mag zyn, een sieraad wat het uiter-
lyk aangaat «>or Uw boekenverzameling
en wat nog rfter zegt voor veler uitbrei
ding van hun studie materiaal.
Verkade's album is niet alleen
samenvoeging van diverse plaatjes tot
beekje, neen, zeer terecht noemt deze fl
het een boeiend „leesboek", waar toch nie
mand minder dan Dr. Jac. P. Thysse den
tekst schreef op een wyae, zooals hy dat
al'een kan.
By het dooibïaderen van het album moet
een ieder blyken dat eersterangs kunste
naars hier aan het werk geweest zyn.
132 kleine en 12 grootere plaatjes moe
ten het album vullen en een ieder zal niet
eer rusten of hy moet dit prachtwerk com-
Koopt reeds heden dit album en begint
nu met verzamelen van bons en plaatjes.
Aanschaffingsprijs is 75 cent by Uwen win
kelier.
Na de K. I. G. week hoopt den heer Fick-
weiler een aparte etalage kan deze uitgave
te wyden. Het belooft iets moois te zullen
worden.
Vorige week beloofden we een album
„Paddenstoelen" aar. degene, die in het
tydvak tot 1 December de meeste Lever's
bons boven de 25 stuks inzond ter ruiling.
We hoopten, dat de voorraadschuren open
gezet zouden worden en ziedaar, meer dan
vorige maal kwamen binnen en daarmede
hielpen we direct de wachtenden. We zyn
er nog lang niet, maar met het eerste suc
ces zyn we tevreden. De inzending en mede
dinging blyft open lot 1 December a.s.
„Kamerplanten" nemen we na 1 Novem
ber a.s. niet meer aan. Ieder verzamelaar
in Gouda of omstreken biykt voorzien te
zyn. Stroomen komen er nog binnen, by
honderden tegelyk, waar moet het naar
ruilers,
Viruly's
voel vast.
stelt ge in
dan aan ons bureau. We kunnen er velen
Koffie*Hag bons en wapenzegels verhui
zen toch niet naar de papiermand? Het
kwam wel eens voor dat we in één week
enkele honderden zegels binnenkregen. Het
gaat nu zoo langzaam. Of is een ieder ver
in de gemeentewa-
De Leupen's bons en plaatjes komen byna
niet by inzendingen voor. We hebben er
wel liefhebbers voor.
Gaarne ook nog ruin* toezendingen van
Klaverbladplaatjes, Donszelmann's bons,
Droste's bons en „Indië" plaatjes, Dobbel
manm's plaatjes en niet te vergeten de Pe-
Wy kunnen aanbieden eenige duizenden
bons en plaatjes van Verkade's „Kamer
planten", "hog enkele Van Houten's bons,
verder de molenbons en plaatjes en de Van
Nellie's achteretiketten.
T. M. de H. te Gouda zonden We toe 42
Lever's bons.
D. v. d. N. te Gouda ontving er 29.
E. W. te Gouda 39 stuks.
A. H. S. te Gouda. 107 HagzegeJs.
Van D. te Gouda 14 stuks Koffie Hag My.
Voor P. F. te Gouda boekten we 12 lin-
J. V. te Gouda ontving 2 Van Houten's
>ons.
Mej. C. B. te Oudewater zonden we 49
J.. P. C. de B. te Gouda: Voor U boekten
we 42 linnenkast bons.
Joop L. te Gouda: ontvangt t.z.t. 41 Pe
likanen. Vanaf 12 October is de waarde der
Kamerplanten gedaald tot 4 punten.
Mevr. de P.—T. te Oudewater: Voor U
noteerden we 68 Droste's bons.
Mevr. Vm IX—P. t» Oudewatei vroeg
Lever's bons te noteeren. Dit doen we
helaas niet. Tot 1 Januari 1930, of zooveel
eer alle aanvragén zyn behandeld, boeken
we geen Lever's bons. Wat kunnen we U
voor de 597 punten zenden?
Alle aanvragen gaarne vvóór Woensdag
in ons bezit Vergeet niet de 10 cents post
zegel, by ontbreken hiervan wordt de helft
slechts genoteerd.
HET RUILBUREAU.
GEMENGDE BERICHTEN.
Een internationaal oplichter.
Ouders van zeelieden de dupe. Een
■ünder te waardeeren collega. Hy
telegrafeerde „al zyn oudere" om
geld".
Sedert Juni van dit jaar heeft de cenlrale
recherche te Rotterdam verschillende klach
ten gek legen over oplichtingen, die waar
schijnlijk van uit Nederlandsche havenste
den werden gepleegd. De oplichters gingen
meestal zoo te werk, dat zij telegrafisch aan
de ouders of aan de echtgéuoote van den
een of anderen Estlandschen zeeman een
ielegram stuurden, waarin zij om de een
of andere reden om gA vroegen. Wanneer
dit geld dan werd Gezonden kwam het
nociit bij den betrcMen zeeman terecht,
maar werd afgehaald door den onbekenden
man die het telegram verzonden had. Uit
ambtelijke mededeelingen kon men vaststel
len, dat er uit Antwerpen, Rotterdam en,
Amsterdam van dergelijke telegrammen wa
ren verzonden.
De recherche te Rotterdam heeft bij haar
onderzoek toen aldaar een telegram-formu
lier in beslag genomen, waarbij bleek dat
uit deze stad een telegram was gezonden
aan de ouders van den Estlandschen zee
man A. T. in Kyhelkona, op het eiland Saa-
raamar. In dit telegram stond dat de zoon
een schouderblad had gebroken, terwijl hij
zijn geld verloren had. Hij werd verpleegd
in een ziekenhuis te Rotterdam en vroeg
per omgaande een bedrag van 300 kronen,
dat men hem poste restante kon toesturen
Dit verhaal is door de ouders, waarvan de
vader den leeftijd van 100 jaar bijna had be
reikt, geloofd,-waarna zij een bedrag van
8 pond sterling, een gedeelte van een som
van 10 pond sterling die de zoon pas aan
hen had toegezonden, stuurden. Dit bedrag
is hier aan het postkantoQr afgehaald en
niet bij den werkelyken zoon terecht geko
men.
Voorts werd ontdekt dat ook een telegram
was gezonden naar de vrouw van den zee
man J. B., die in Hyimaste Or&je woonde.
Dit telegram luidde„Lieveling, geld en hor
loge zijn me ontstolen, zend 300 kronen,
vaar naar Marseille, zend poste restante
Rotterdam".
De liefhebbende vrouw Beinde terug„Heb
je het geld wel noodig?" waarbij de post
erin slaagde den werkelijken echtgenoot te
Rotterdam In een logement te vinden, die
niets wist van een telegram aan zijn vrouw.
Toen stond dus vast dat het hier weer den
onbekenden „schatgraver" betrof, die dit
maal in zijn poging niet slaagde.
Omstreeks denzelfden tijd werd er aan
de ouders van den Estlandschen zeeman B.
T. van uit Amsterdam een brief gestuurd,
waarin gevraagd werd 50 kronen te sturen,
daar hij er^|Jfck was. De post kon gestuurd
worden rujurHoutmarkade te Amster-
dam. Het opgegeven edre. Wedt een 80-
jarige sigarenwinkelier te rijn. die zich her
innerde dat eea Estlandsche zeeman hem
eens gevraagd had bij hem poet te mogen
laten komen. Daarin had hij toegeatemd.
Het geld werd evenwel niet verzonden, daar
de ouders paa naar Antwerpen naar den
zelfden zoon een bedrag van 90, kronen
hadden gezonden en het nu „welletjek" von
den.
Toen 4s het Estlandsche consulaat in h^,
geval gemengd. De Estlandsche regeering
werd op de hoogte gebracht en door deze
bemiddeling verschenen er in de Estland-
sahe bladen groote artikelen ter waarschu
wing. Onderwijl had meri hier van den
sigarenwinkelier uiit Amsterdam een vrij be
hoorlijk signalement gekregen van den man
die de afspraak met hem had gemaakt,
waardoor men ook al doordat het aantal
Estlandsche zeelui in Amsterdam niet zoo
heel groot 1b het oog liet vallen op den
Estlandschen zeeman J. A. T. uit Tarto.
Van het hoofdcommissariaat in Talinn in
Estland werd een zeer behoorlijk signale
ment van den man verkregen eau toen bleek
alras dat dit inderdaad de gezochte was.
T. werkte op het a.s. Triton, van de K. N 8.
M., dat op het o ogenblik van de ontdekking
in Guatemala was. Bij dei terugkeer van
het schip is de man aangehouden en naar
Rotterdam getransporteerd, waar hij bij zijn
verhoor een gedeeltelijke bekentenis afleg
de. H. is ter beschikking vau de justitie ge
steld.
ADVERTENTIEN.
bericht dat de
vailing van Hat p«r«««l Stuwt 129
op 21 October a.s.
nlwl doorgaat,
zoodat op dien datum om half
acht in Hotel „de Zalm" alleen
worden geveild de perceelen Raam
103, Lethmaetatraat 58-64 en 68
en St. Anthonièstraat 9 te Gouda.
Voor
Markt \8-19
Gouda
TURFMARKT
Hoek Gouwe
i.
Luxe- en Vrachtautomobielen in diverse modellen uit voorraad
leverbaar. - Vraagt demonstratie en proefrit.