»EKENi
K.I.G.
Een foto fan de „FOTO LUX", Kleiwei 80, Gouda, zal t zeker Migao
khEsmi-nmp
v.ROSSEM'1 ZEEPAARD 15 CT. IN PATENTVC»LpAKKn?c'
A. Verblaauw, Meubelfabrikant
A. BLOEMEN
hm. Utrechtsche Hypotheekbank
J. VAN DER BEEK
5
41. u
■na"
m
LAATSTE BERICHTEN,
Beurs van Amsterdam.
Zie de etalage
Doelenstraat I
ESSEX EN HUDSON
ESSEX- EN HUDSON AUTOMOBIELEN
Kleiweg 41-43 45 Telef 810
BiNKET- EK 81B00PW1PELB1XIEBIJ
1
G. KIELLIGER
BANKETBAKKERIJ
Boterkoekjes, Banket, Taarten en Gebakjes
Pandbrieven a l00,2Oo
Pandbrieven a 98
het beste middel bij k^rctA
l kolenbakaandoeningeniaa\»_J
de adewhalingsnmhiige-
U men JBoy* -pexjua
BINNENLAND.
In Oud Batavia hebben allé groote maat-
«chappijen hun hanteren. Van Weltevreden
trekt 's morgens tegen hsK seven een stroom
van allerlei voertuigen naar ie benedenstad
om de duizenden werkers ntar hun arbeid
te brengen. De Europeanen, die hier werken,
hebben het hard te verantwoorden. Tegen
elf uur begint het in de benedenstad gloeiend
heet te worden en terwijl men overal elders
in Indië van 2 tot 4 uur rust, werkt met
hier van 2 tot 6 uur door
Voor ons, nieuwelingen, is de warmte nog
wel te harden. We transpireeren buitenge
woon en moeten ons soms wel 2 ieer per
dag verschoonen, maar dat echte deprime
rende, dat verslappende, dat men hier op
den duur krijgt, heelt ons nog niet te pak-
leen.
Op ons middagprogramma komen twee in
stellingen voor, die toevallig hier op 't papier
broederlijk vereenigd zijn maar in werke
lijkheid 'n felle tegenstelling vormen.n.l. het
Centraal Burgerlijk Ziekenhuis en de Opium-
iabriek. Van den omvang van een zieken
huis in Indië heeft men geen flauw idee.
Laat ik u alléén zeggen, dat een professor
zich op de fietB van zijn kamer naar de ope
ratiezaal begeeft. Men Jieeft plaats, voor
dikke duizend patienteh. Het Gouvernement
betaalt alles en uit sociaal oogpunt bekeken
i» dit goed, want 86 pet. der patiënten be
taalt niets en is ook niet tot betalen der
dure verplegingakoateu in staat. Het zieken
huis ia voorzien van de nieuwste vindingen
op medisch gebied. De Röntgenafdeeling
b.v.. die onder leiding van Prof v. d. Plaats
■taat en binnenkort een groote uitbreiding
ondergaat, werkt geregeld met Philips te
Eindhoven samen en beschikt momenteel
over de beste lampen ter wereld.
Dat aan deze inrichting hoogleeraren zijn
verbonden, vindt zijn oorzaak in het feit,
dat naast het C. B. Z. is de voor eenige jaren
geopende School tot opleiding van Inland
aohe artsen, in.de wandeling altijd Stovia
genoemd.
Merkwaardigis het groote vertrouwen dat
de Inlanders en de Chineezen in de kundig
heid vau onze doktoren hebben. Met de vor
ming van Inlandsche artsen verricht het
Gouvernement uitstekend sociaal werk, want
bijna alle opgeleide artsen worden 'in dienBt
der volksgezondheid aangesteld.
Het bezoek aan de Opiumfabriek gaf
'n minder bevredigenden indruk. Zooals men
weet wordt de opium bereid uit het sap
van de papaverbol, afkomstig uit Britsch-
Indiê, Turkije en Perzië. Dit sap wordt door
koken en roosteren tot een bruinachtige brei
gemaakt. De opiumschuiver haalt met een
naald die brei uit de verpakking, maakt het
even warm boven een olielampje en laat het
dan in het kleine gaatje van een opiumpijp
loopen. Meteen begint hij de rook met volle
teugen in te zuigen, inhaleert zooveel en zoo
lahg mogelijk en raakt dan langzaam het be
wustzijn kwijt. Zijn blik verstart, zijn li-
ohaam wordt stijf en na eenige minuten
zou men meenen dat de man dood was. Het
gif van de opium heeft z'n eerBte werking
gedaan. De schuiver weet van niets meer,
alleen heeft hij allerlei heerlijke drooinen.
Uit zijn verdooving ontwaakt zijnde, voelt
de schuiver zich allerellendigst en heeft
slechts een verlangen weer zoo spoedig mo
gelijk in een dergelijke riaaj» te vallen. Dit
het groote gevaar van het opium schuiven,
dat men er zoo gauw aan verslaafd raakt
De zucht er naar is veel sterker, dan bij
one bij alcohoilisten.
Het Gouvernement heeft de bereiding en
de verkoop van dit gevaarlijke goedje aan
aiéh gelrokken, eendeels om controle uit te
oefenen, anderdeels om het verbruik door
allerlei bepalingen te beperken. Zoo wordt
in streken* waar geen opium verbruik is.
geen verkoopplaats geopend, wordt alleen
aan licenthouders verkocht, wordt de prijs
zoo hoog mogelijk gehouden De Inlander
moet tegen zich zelf beschermd worden, want
vult hij eenmaal in handen van Chineezen
Arabieren of Britsch Indiërs dan ia hij eco
nomisch gesproken, slaaf geworden, want
dan verhuizen al zijn bezittingen en wat hij
verdient in de zakken van deze heeren.
De controle is natuurlijk buitengewoon
moeilijk, want behalve opium, smokkelt de
Chinees amfioen, morphine en andere ver-
doovende middelen. Een inlander is eigen
lijk een groot kind, voelt zich gauw terneer
geslagen ,en niet senang (lekker). Een hulp
waardig Chinees geeft hem een, injectie en
spoedig is hij weer heele maal opgeknapt.
Deze vriendendienst koet de inlander niets.
Ook de tweede en derde inspuiting kost niets
totdat de inlande* er niet meer buiten kan
en nu betaald hij voof elke injectie 25 A 50 ct-
wat voor 'n inlander, tamelijk veel is. Doch
afgezieu van het financieele, gaat de man
onherroepelijk naar den kelder. Men voelt
wel, dat dergelijke gevallen moeilijk zijn na
te gaan doch een heel leger van rechercheurs
•n commiezen bijgestaan door de veldpolitie
houdt nauwlettend toezicht. Hoe vindingrijk
de Chineezen smokkelaar zijn, vermeldende
kranten meermaleh. Het opiumvraagstuk
is evenala het alcoholvraagstuk in Europa
en Amerikfr, nog lang niet opgelost en voor
Indië is het eerste dubbel moeilijk, omdat
men hier met 'n tamelijk onontwikkelde be
volking te maken heeft, die althans wat ge
zondheidsleer betreft, mijlen ver afstaat van
b.v. onze arbeidersbevolking Eer men de 40
milioen inwoners van Java om van de Bui
tengewesten nog maar niet te spreken, zoo
ver heeft dët tij begrijpen met opiumgebruik
hun lichaam verwoesten en hun nageslacht
degenereeren, zal nog wel tientallen van ja-
ren duren.
In ieder geval heeft het Gouvernement ook
hier 'n schoone taak te vervullen.
P. E. v. B.
BANDOENG* 7 Sept. '29.
Vogt's radiorede.
Vragen van het Kamerlid Floris Vos.
Naar de Tel. verneemt, heeft -het Tweede
Kamerlid Floris Vos aan den minister van
Waterstaat de volgende schriftelijke vragen
gesteld
1 Is het den Minister bekend, dat de uit
zending van een radio-redevoering van den
lieer Willem Vogt, directeur van het om
roepbedrijf van de Algemeene Vereeniging
iladio-Omroep, gehouden op Maandag 21 Oc
tober 1.1. des avonds, van ambtswege plotse
ling is afgebroken
2. Is de Minister bereid, mede te deelen.
of deze handeling strekte tót uitvoering van
artikel 3ter der Telegraaf- en Telefoonwetr
3. Indien de voorgaande vraag bevestigen I
wordt beantwoord, wil de Minister dan me-
•ledeelen, welke bewoordingen of uitdruk
kingen, door den heer Vogt gebezigd, ge
vaarlijk zijn geacht voor de veiligheid van
den Staat, de goede zeden of de openbare
orde?
4. Indien vraag 2 ontkennend wordt be
antwoord; wil de Minister dan mededeel en,
op grond van welke wettelijke bepaling(en)
tot den sub 1 bedoelden maatregel is over
gegaan?
Ongeluk aan boord van de
„Hertog Hendrik".
Een marinier door het onvoorzichtig
omgaan met een geweer gedood.
Bij het departement van Defensie is be
richt ontvangen, dat Zondagavond j.l. aan
boord van de „Hertog Hendrik" te Willem
stad (Curasao), vermoedelijk door onvoor
zichtig omgaan met een geweer, de marinier
Manus, gedood is.
Het stoffelijk oversqhot is te Willemstad
begrave^'. Aan de te Doesburg wopende
familie van den overleden e is van de droeve
gebeurtenis vanwege het departement van
Defensie kennis gegeven.
TWEEDE KAMER.
De Ambtenarenwet.
Hecht van beroep ook bij misbruik van
bevoegdheid door de administratie.
In de zitting van gisteren werd aan mevr.
de Vries—Bruins toegestaan op een nader
te bepalen dag een interpellatie te houden
over de verspreiding en de behandeling van
•Ijl pokken.
^Jbaarna is de Kamer voortgegaan met de
artikelsgewijze behandeling van de Ambte
narenwet. Hard daarmede opgeschoten is
zij niet. In de eerste plaats bleef zij gerui-
men tijd stilstaan bij artikel 57, volgens het
welk een griffierecht verschuldigd is van
f 5 bijde behandeling van een zaak voor de
ambtenarengerechten en f 10 in hooger be-
loep voor den Centralen Raad van Beroep.
Daarbij ia bepaald, dat voor de betaling
vai> dit bedrag kan worden vrijgesteld in
geval van onvermogen. Het artikel behelsde
verder, dat het betaalde bedrag geheel of
gedeeltelijk in het gelijk werd gesteld. De
heer Beunier (a.-r.) en verschillende andere
Kamerleden meenden, dat ook indien de
klager gedeeltelijk in het gelijk werd gesteld
het volle bedrag diende te worden terugbe
taald. Daartegen had minister Donner geen
bezwaar en hij bracht de verlangde wijziging
aan. Doch wel verzette hij zich tegen een
nmendement-J. ter Laan (s.-d.) om vrijstel
ling van griffierecht te verleenen aan allen,
die een inkomen hadden van minder dan
2000, een amendement, dut eigenlijk slechts
subsidiair door den heer Ter Laan was inge
diend, want hij en zijn medestanders het
werd nog uitvoerig betoogd door zijn partij
genoot den heer Sanne# waren van oor
deel, dat er in 't geheel geen griffierechten
moesten worden geheven. Zij konden zich
daarvoor beroepen op een beslissing der Ka
mer in 1925, om voor de beroepsprocedure
bij de Invaliditeitswet geen griffierechten
te heffen. Daartegenover wees de heer Beu-
mer er echter op, dat bij he* beroep in pen-
Biocnzaken eveneens in 1925 door de Kamer
besloten was wèl griffierechten te heffen. Ook
de minister meende, dat dit laatste praece-
deat van meer beteekenis wasbij het be-
loep inzake de Invaliditeitswet betrof het de
sociale wetgeving, bij de Pensioenwet ging
het, evenals hier, om ambtenarenzaken. De
minister verdedigde het heffen van deze
rechten als een boete op het lichtvaardig
procederenanders zouden om de grootste
cnbenulligheden processen kunnen worden
gevoerd.
De Kamer gaf den Minister gelijk.
Daarop kwam een der belangrijkste arti
kelen van het wetsontwerp aan de orde:
artikel 58, dat de competentie van de amb
tenarengerechten regelt en bepaalt, dat be-
voep glleen is toegelaten van handelingen
van het administratief gezag die in strijd
njn met de wet. Een aantal amendementen
v. aren op het artikel ingediend, waarvan de
voornaamste ongeveer dezelfde strekking
hadden, te weten uitbreiding van dit beroeps-
recht tot gevallen, waarin de administratie
'*n onredelijk gebruik van haar bevoegd
heid had gemaakt.
Minister Donner zette zijn standpunt
tegenover de amendementen uiteen. Om te
beginnen legde hij er den nadruk opijgat
-le regeling van het berrepsreqht in *S§n
ontwerp toch niet zoo beperkt was, als uit
de betichouwingen van de voorstellers en ver
dedigers der amendementen kon worden af
peleid In de eerste plaals immers waren
elle disciplinaire straffen voor beroep vat
baar verklaard, waarbij een volledige recht
spraak zou plaats vinden, dus niet alloen
over de wetsinterpretatie, maar wel degelijk
enk over de billijkheid \an de opgelegd*
etrat. In het wezen der zaak stond er z. i.
dan ook geen tegenstelling tusschen de
amendementen en hetgeen hij had voorge
steld in het ontwerp. Intusechen was hij be
reid en hiermede kwam hij inderdaad aan
de bezwaren tegen de redactie van zijn arti
kel voor een zeer groot deel tegemoet te
trachten een formule te vinden, waardoor
naaat de formeels ook de materieele onwet
tigheid grondslag zou woiden voor heroej,.
GEMENGDE BERICHTEN.
Zal deze moord worden opgehelderd?
Een paar jaar geleden «erden de aan-de
Zuid-Limburgsche grens gelegen gemeenten
in opschudding gebracht door de geheimzin
nige verdwijning van de ruim 26-jarige Bar
bara Doveren uit Bardenberg (D.). Het
meisje was daar in dienstbetrekking bij de
landbouwersfamilie Quix. Alle nasporingen
om 'f meisje op te sporen bleven vruchteloos.
Algemeen was hel gevoelen, dat haar een
ongeluk was overkomen of dat ze het slacht-
ofei was geworden van een misdaad. Weken
en wenen duurde het politioneel onderzoek,
t zonder resultaat Eindelijk werd in het
Wurmdal in het gras, bij toeval een hand-
taschje gevonden, nabij een Stolle, een lan
ge, smalle gang, die tal var jaren geleden
diende bij de ontginning van steenkolen in
het Wurmrevier.
Een Landjager uit Herzegen rath waagde
zich in cleze gang en vond daarin op 50 a
60 M. van den ingang het lijk van de ver
moorde Barbara. De veronderstelling lag
voor de hand, dat het lijk van het meisje
daarin gesleept was. Betrekkelijk kort bij de
plaats, waar zij gevonden werd, is een diepe,
met water gevulde oude mijnput. Was het
lijk daarin geworpen, dan zou de verdwij
ning wellicht nooit zijn opgehelderd.
Verschillende arrestaties hebben reeds
plaats gehad in Verband met dezen moord,
doch geen enkele ion gehandhaafd blijven
Langen tijd bleef de zoon van den landbou
wer Quix, die relaties met Earbara scheen te
hebben onderhouden, in arrest, doch ook
hij werd weer in vrijheid gesteld. De Mord-
kommisifon van de politie te Aken bleef in-
tusschen haar aandacht aan dezen moord
schenken en zette met geduld het onderzoek
voort. Quix bleef voortdurend onder haar
controle. Thans heeft de politie uit Aken
echter de gebroeders Quix gearresteerd, on
der verdenking van den nroord op Barbara
Doveren Beiden zijn in de gevangenis opge
sloten.
Barbara Doveren had in Kerkrade vele
bekenden. Geen wonder dat het geval ook
in de Linmburgsche randgemeente het onder
werp van den dag is.
Het ongeluk op de gymnastiekles te Delft.
Aangaande het noodlottige ongeval in
liet gymnastieklokaal van de r.k. school
aan de Raam te Delft, waarby het 16-
jarige meisje Aj G. Beu man het leven ver
loor, meldt men ons nader, dat de ingenieur
van den ryksvezeldienst het gebroken touw
van de ringen, waaraan het meisje heeft
gewerkt, in beslag heeft genomen en onder
zocht Daarbij is komen vast te staan, dat
de samenstelling ondeugdelijk was en het
touw versleten. Het lijk van het meisje is in
daarop gehouden. 3De poditie heeft van het
beurde proces-verbaal opgemaakt.
Uitslaande brand te Schiedam.
Het gebouw der N.V. „Fabriek v.
Machinaal Breeuwwerk' uitgebrand.
Gisteravond om |»ven uur is door onbe
kende oorzaak brand uitgebroken in, de N.V.
Fabriek van Machinaal Breeuwwerk, v.h. J.
Smit, aan den Buitenhavenweg 92 te Schie
dam.
De brandweer rukte onmiddellijk met groot
materiaal uit, maar bevond, bij aankomst
ter plaatse, dat hét vuur zich reeda over het
ongeveer 20 meter djepe pand had uitgebreid.
Niet zonder moeite slaagde men er in, den
brand tot het ecne fabriekspand te beper
ken; de vlammen lekten al aan de daklijsten
van twee belendende panden.
Motorrijder stort van de Leugenbrug.
De ongelukkige zwaar verminkt en
op slag dood.
Maandagmorgen omstreeks 7 uur is door
een schipper nabij de Leugenbrug aan den
Nieuwenweg te Looaduinen in het water ge
vonden het zwaar verminkte lijk van den
24-jarigen Wilhelm Stutser, uit Duitsohland
afkomstig en als volontair in het tuinbouw
bedrijf te Naaldwijk werkzaam.
Uit het door dc politie ingestelde onder
zoek is komen vast te staan, dat de heer 8.
in deu nacht van Zondag op Maandag uit de
residentie gekomen is, vermoedelijk even over
twaalven en toen door het springen van een
band (de achterband was leeg) met zijn mo
torrijwiel aan de linkerzijde van den weg
tegen de brugleuning is opgebotst. Dit moet
niet zoo'n enorme vaart geechied zijn, dat hij
met motor en al en een gedeelte van de
ijzeren leuning in het water is gesmakt, van
een hoogte van ongeveer 7 meter. Het lin
kerbeen is daarbij geheel van het lichaam
afgescheurd, terwijl het hoofd zwaar gewond
was. Uit het feit, dat de heer 8. met het
hoofd boven water lag en het stuur van het
motorrijwiel nog omklemde blijkt wel, dat
hij op slag gedood moet zijn. De politie heeft
het lijk en later het motorrijwiel geborgen.
Zooals hierboven reeds vermeld is, vertrok
de heer S. in den nacht van Zondag op
Maandag per motorrijwiel van hier naar
Naaldwijk, terwijl zijn vriend van H., die
per auto ging, nog 'even toefde, doch kort
na hem huiswaarts reed en bij het passeeren
van de Leugenbrug niet vermoedde, dat zijn
kameraad daar in het water onder de brug
reeds den dood had gevonden.
HADIO-NIEUWS.
Woensdag 23 October.
Hilversum:
6.45 en 7.15 Cursus Italiaansch.
89.15 Kamermuziek.
9.15 Causerie prof. dr. J. J. van I.oghem.
9.45 A.V.R.O. radio-tooneel; na afloop
tot 12.gramofoonplaten.
Huizen:
6.— Gramofoonplaten.
7.Uurtje voor da rypeae jeugd.
8.Voorzitter N.CJLV.
8.30 Uitzendavond en concert.
Dsventry:
8.05 Omroeporkest.
9.55 Tooneel.
11.2012.00 Dansmuziek.
De te verdeelen zendtijd.
Men wil de AÓV.R.O.: 50 pet., de
K.R.O.: 20 pet., de N.C.R.V.: 17.5 pet.
van den zendtijd toebedeelcn.
Volgens de Tel. blijkt de Radioraad in
overweging te hebben genomen den zend
tijd als volgt te verdeelen:
De leider der A.V.R.O.-morgenwijding.
H u i z e rr: Orthodox-protestaten 35 pCt.
Roomscli-Katholieken 40 pCt.
Kleine groepen 5 pCt.
Nationale omroep 20 pCt.
Totaal 100 pCt.
Hilversum: V.A.R.A40 pCt.
A.V.R.O50 pCt.
Kleine groepen 10 pCt.
Totaal 100 pCt.
Aan de V.AJR.A. komt de eer toe het
schema, zij het dan in eenSgszrns gewyzig-
den vorm, te hebben ontworpen. Daar zij in
zendtijd ongeveer 400 pet. zou vooruitgaan,
is het vanzelfsprekend, dat zij met de plan
nen van den Radioraad hoogst ingenomen
is.
•Minder ingenomen is de A.V.R.O., die in
hoofdzaak het gelag te betalen zou krijgen
en haar zendtijd van 90 tot 50 pet. terug
gebracht ziet. Zij kan daarin niet berusten,
omdat zij krachtens haar wezensdoe! tot
taak heeft alle luisteraars in de griegenheiu
te stellen te luisteren naar een partijloos
program, in de uren, dat de eigen groep
niet aan het woord is. Dit standpunt komt
niet in botsing met de belangen der V.A.
R.A., daar de A.V.R.O. reeds maanden ge
leden aan de regeering vergunning vroeg
ten einde in de gelegenheid te worden ge
steld zich uit het politieke moeras terug te
trekken en een eigen zendsysteem op eigen
risico te bouwen. De V-A.R.A. zou dan, wat
de A.V.R.O. betreft, desgewenscht over een
vollen zender kunnen beschikken en de
geheele week kunnen uitzenden, wan
neer haar politieke collega's dit haar zou
den
Een beroep op de luisteraars'.
De leider van de A.V.R.O morgenwijding
heeft gistermorgen in den korten dienst voor
de microfoon tot de luisteraars enkele woor
den gesproken, mede namens alle 15 predi-
kantenmedewerkers. Tk
Al kennen wij elkander niet, zoo aeide hij,
wij vereenigen ons eiken morgen om den
Bijbel, wij bidden Bamen God om zijn zegep
voor den dag en voor onzen arbeid daarin,
Wij dragen Hem onze zorgen, onze zieken,
onze verwanten op. Een kwartier daags valt
oveT ons aller leven het licht van Gods
Evangelie, met z'n vreugd en z'n troost. Het
valt over duizenden, die dat Evangelie ken
nen en over duizenden, die het niet kennen
en odk luiateien. Het in d« woningen van
njken en armen, in ziekenhuizen, in sana
toria, op de schepen op onze rivieren en op
zee
Voor deze uitzendingen heeft de A.V.R.O.
de gelegenheid geschapen. Zij heeft met de
grootste welwillendheid onzen arbeid ge
steund, die haar duizenden kost, ook. al wer
ken alle predikanten geheel belangeloos
mede.
Mag ik er daarom op rekenen, dat voor
morgen van u een briefje op briefkaart is
aangekomen bij het secretariaat van den
Radioraad,, van Bleiswijkstraat 26, Den
llaag, waarin door u verzocht wordt, dat
aan de A.V.R.O. gelaten worde haar vollen
zendtijd en haar volle vrijheid en dat haar
toegestaan worde het bouwen van een eigen
vrijen zender.
Als gij dat doet, vergeldt gij met een klei
ne moeite een groot en niooi werk, dat de
AVRO. tot u deed.
RECHTZAKEN.
De moordzaak Lans.
Voortzetting van de zitting.
Bjj heropening der zitting werd de inspec
teur Kiupers nog gehoord, die omtrent den
agent Brons als zijn meening weergaf, dat
deze in het politiecorps niet thuishoort, om
dat hij leugenachtig, fantastisch en onbe
trouwbaar is.
Het rapport van dr. Hesselink.
Het rapport van dr. W. F. Hesselink, schei
kundige te Arnhem, die in deze zaak als dear
kundige benoemd en beëedigd is, behelsde
het resultaat van het ondeizoek omtrent de
volgende vragen lo. op welke wijze het mis
drijf zich vermoedelijk heeft toegedragen en
met welk voorwerp de wonden vermoedlijk
zijn toegebraqht, gezien wat omtrent het mis
drijf ia gebleken of nog zal blijken, 2o. of
het mogelijk is, dat de pleger van zulk een
moord als hier begaan, zelfs on bespat van
bloed kan blijven en bij ontkennende beant
woording van deze vraag, of op verdachtes
kleeren alsnog bloedspatten zijn te ontdek
ken.
Aan dit rapport is het volgende ontleend
„De bloedsporen waren thans bij onderzoek
ter plaatse door de reiniging en het overwit-
ten grootendeels verdwenen. Wel heb ik in
het keukentje nog versqhiliende spatjes aan
getroffen, n.l. vooral op den muur boven het
fonteintje, van het venster «tf tot bij de
deurbijna geen spatjes op de deurpost bij
den schakelaar, eenige zeer kleine spaties
op het deurruitje aan den kant der schtrnie.
ren en verscheidene spatjes op den binnen
muur.
Beneden op de deur, tegenover de buiten-
deur vond ik bij de sponninggleuf recht vlak
bij de deurknop, op een hoogte van 1.45 ]g
een nog gaaf bloedspoor, kennelijk veroon
zaakt doordat een vrij groote bloeddrnpel
vermoedelijk in samenhang met het bloe<k
spoor, dat op het rechterpaneel aanwezig
moet zijn geweest in de sponninggleuf
is, alwaar het bloed verder niet 't oog viel
Dnt het bloed was, is lang? micro-spectro.
scopische weg vastgesteld.
Of de veertien deuken in den deurpost vsa
de buitendeur versch waren, is m.i. niet met
voldoende zekerheid vastgesteld Daartoe had
b.v de afwezigheid van vuil en stof op de
houtvezels moeten zijn vastgesteld. Ik acht
het zeer goed mogelijk, dat zulke deuken lan-
gen tijd den schijn behouden „versch" te
zijn, en ook, dat zij langen tijd aanwezig
kunnen zijn geweest, zonder dat zij de aan-
dacht hebben getrokken. Ik kan mij niet
voorstellen, hoe veertien van zulke gelijkma-
tigo deuken vlak bij elkaar tijdens het njjg.
drijf kunnen zijn ontstaan.
Op den hoed van het slachtoffer zijn twee
strefipvormige deuken aanwezig, kennelijk
veroorzaakt door twee van achteren toege-
brachte slagen met een staatvormig voor.
werp.
Uit verscheidene aanwijzingen mag worden
afgeleid, dat de bedoelde slagen eerst van
achteren zijn toegebracht en dat toen een
slag van voren is gegeven. De op drie vsr-
schillende plaatsen aanwezige bloedsporen
wijzen erop, dat het misdrijf in drie tempo's
is geschied. Er is m.i. geen reden om aan
een opzettelijke enscèneerfng te denken
Blijkens overjas en hoed was de heer Lan»
gereed om naar huis te gaan. Voor den eer
sten aanval was het portaaltje beneden veel
geschikter dan de ruimte boven waar de heer
Lans veel meer bewegingsr rijheid zou heb
ben geli ad.
Ook al zou de dader voor zijn daad de
keuze hebben gehad tusschen boven en be-
neden, dan is het toch het meest waarschijn
lijk, dat hij het laatste gekozen zou hebben.
Het blijkt, dat de heer Lans beneden is aan-
gevallen met eenige slagen op het hoofd en
dat hij daardoor bloedig verwond is, mag
men afleiden, dat hij dien hoed aanvankelijk
nog opgehouden heeft.
Het feit toch, dat op de trap geen bloed
sporen zijn aangetroffen, is aldus te verkl».
ren, dat het bloed door den hoed tegenge-
houden is. Dit moet het bloed zijn, dat later,
toen de hoed boven op het portaal van h«f
hoofd is gevallen, ale bloedkoek in den hoéfl
is achtergebleven.
ROTTERDAM, 28 Oct. Hedenmorgen is
voor de Rotterd. Rechtbank de behandeling
van de moorzaak Lans voortgezet.
Als eerste getuige werd gehoord Mevr.
I Laais, die mededeelde dat haar na de vorige
'behandeling ia ingevallen dat haar man op
den dag van den moord heeft gezegd, dat
hij vroeg thuis kwam, omdat er weinig
werk was. Dat beteekende dat hy om zes
uur zou thuis komen. Wanneer z\j zich al
eens ongerust had gemaakt over het laat
thuiskomen, dan had hy altyd geantwoord
dat verdachte hem vergezelde.
Mr. Kokofski noemde deze verklaringen
van nul en geener waarde.
Dun wordt besproken het feit dat de
heer Lans altyd alleen achterbleef, als
iedereen weg was.
De verdachte zegt dat hy onder vief
oogen hiervar moer zou kunnen vertellen.
Vervolgens werden eenige leden van het
personeel gehoord, die verklaren dat het op
den dag van den moord druk was.
Door de verdediging waren twee getui
gen gedagvaord, die op den avond van den
moord iemand een pakje in het water op
de Oost Adnriraaliteitskade hadden zien
De Pres. zegt dat deze verklaringen al
ontzenuwd zyn.
Als eerste getuige dan wordt gehoord Thijs
de Jager, die men ernstig op het gewicht
van dien eed w-yst.
Getuige de Jager verklaart dat hij op
den avond van den nioord op de Admirali
teitskade liep, Hy zag iemand uit het hok
van het kantoor der firma Perridon ko
men, dat ongeveer 109 Meter van het kan
toor van de Haas gelegen ia. De man keek
links en rechts, en liep toen in de richting
van dat kantoor, een' pak onder den arm
dragende. Deze man was veel grooter dan
de vèrdaehte van O.
Getuige beweert pertinent dat het geen
andere avond geweest kan zijn. Hij deelde
voorts mede, dat hy zich niet in den weg
vergist kan hebben, omdat hy dien dag niet
gewerkt heeft,
L)e Pres.: Weet u, dat er getuigen zyn,
die kunnen verklaren dat op dien dag wel
gewerkt werd, terwyl het ook uit de ar
beidskaarten is gebleken. By wat u gezega
heeft zyn veel leugens. Dc kan u bewijzen
dat u onwaarheid spreekt.
De Officier van Justitie neemt getuige
de Jager ondertanden.
"Weet u dat u wegens meineed kan wor
den vervolgd? Denk nog eens ?oed na.
De Jager: ik trek myn woorden in, h«
ie afgeloopen. (Groot hilariteit in de wal)-
De Pres. vraagt hem waarom hy nu pa8
voor den dag komt met die Verklaring-
Getuige blijft het antwoord schuldig.
De Pres.: Hebt u misschien iets willen
verdienen of hebt u een belangrijke rol wil
len spelen
Getuige: Dat weet ik niet meer, ik schyn
my in den datum te vergissen.
Dp Pres. wfl dan Mej. Valk, die in de
zaal aanwezig is, hooren over de brieven
die op 29 Nov. geschreven rijn, waartegen
Mr. Kokofsky bezwaar maakt.
STADSNIEUWS.
GOUDA, 23 Oct. 1929.
De K. I. G.-dagen.
Hoogstraat, Kleiweg en Doelestraat
electrisch verlicht.
Het Comité van de KJ.G.-dagen, ver
zoekt ons er de aandacht op te vestigen,
dat hedenavond de Hoogstraat, de Kleiweg
en de Doelestraat electrisch verlicht zullsr.
worden.
Het Comité zou gaarne zien dat de vlag
gen werden uitgestoken, om den aanblik
van de stad zoo levendig mogelyk te ma-
De wedstrijd voor de jeugd.
Hedenmiddag werden de K.I.G .-dagen in-i
gezet met een wedstrijd voor autopeds en
vliegende Hollanders op de Markt. Het aan
tal deelnemers was 32 jongens en 11 meisjes
met autopeds en 13 vliegende Hollanders.
Examen Handenarbeid.
Te 's-Gravenhage is gelaagd voor de akte
handenarbeid (afd. Hout) de heer D. van
Wijk, alhier.
Aankoop auto Lichtfabrieken.
De hooge reparatiekosten van den in
1925, ten behoeve van de Gemeente-Licht
fabrieken aangeschaften Ford-auto, maken
het voordeediger thans tot aankoop van een
nieuwen wagen over te gaan. Te dien einde
heeft de directie by twee verschillende fa
brieken prijsopgave gevraagd.
De voordeel igate aanbieding werd gedaan
door de Ford-fabrieken, die een wagen wil-^
len leveren vpor een bedrag van 2390.—.'
De directie i£ van oordeel, dut op deze
aanbieding moet worden ingegaan, aange
zien een auto van dit merk blijkens eigen
ervaring en ook volgens inlichtingen van
anderen in een bedryf als dat van de Licht
fabrieken goed voldoet.
Onder overlegging vqgi het terzake be
trekkelijk advies van de commissie van by-
stand in het beheer der Gemeente-Lichtfa
brieken, stellen li. en W. voor over te gaan
tot aankoop van een Ford-auto, uitgerust
als boven omschreven, ten behoeve der Ge-
raeente-Lichtfrubrieken voor een bedrag
van 2.390.—te betalen uit den kapitaal-
dienst 1929 van het bedrijf.
Overname van grond van de Coöperatieve
Producenten Handelsvereeniging.
De Coöperatieve Producenten Handels-
vereeniging, alhier, heeft zich by schryven
van 25 September j.l. bereid verklaard een
voor haar nieuwe pakhuis aan de Wachtel -
straat gelegen strook grond, aan de ge-
meenté in eigendom over te dragen.
Gelet op het betrekkelijk advies van den
directeur van Gemeentewerken, stellen B.
en W. den Raad voor de bedoelde strook
grond, welke deel uitmaakt van de perceee-
len, kadastraal bekend in sectie E nos. 2745
2746 en 2747, van adressante aan te koopen
voor een som van 0.10, onder bepaling,
dat de gemeente Gouda den grond zal be
stemmen voor en onderhouden als openba
ren weg.
Verkoop van alcoholhoudende dranken
"By hét ath^ 'Van 4 September j.l., met
hygevoegde memorie van toelichting, heeft
het Drankweer-cómitó, alhier, zich tot den
Raad gewend met het verzoek te bepalen
dat op de sportterreinen geen alcoholhou
dende dranken verkocht zullen mogen wor
den.
In de vergadering van 30 September jJ-,
werd dit verzoek om advies in handen van
B. on W. gesteld.
Afgeschd'den van de vraag of met het
doel, dut genoemd comité met zyn verzoek
beoogt, al dan niet instemming moet wor
den betuigd, hebben B. en W. zich by de be
oordeeling van het adres gesteld op de ba
sis van wettelyke mogelijkheid van uit
vaardiging van het gevraagde verbod.
De Drankwet beperkt in' artikel 35 sub 2
de bevoegdheid van den gemeenteraad tot
aanvullende regeling tot het vaststellen
van een verordening, waarby nadere eischen
worden gesteld, waaraan een verlofslocali-
teit moet voldoen. Van deze bevoegdheid
heeft Uw raad gebruik gemaakt by zyn be
sluit van 16 Maart 1926, waarby zoodanige
nadere eischen werden tfesteld.
Uitbreiding van de weigeringsgronden
hyv. door een verbodsbepaling tot het ver
kenen van verloven op sportterreinen is
niet geoorloofd.
Voor den verkoop van alcoholhoudende
dranken is voorts alleen een verlof noodig,
indien de verkoopplaats vindt in een lpca-
Mteit By verschillende uitspraken, zoowel
van den gewonen, als van den administra-
btven rochter is uitgemaakt, dat daaronder
hyv. niet valt een tent of kiosk, zooats op
de sportterreinen in deze gemeente worden
aangetroffen. Verlof voor don verkoop van
slcoholhotttada dranken in der^Hjke ge-
«genheden ia derhalve niet noodig.
Zouden de afmetingen of de constructie
van tent of kiosk zoo zyn of worden, dat
wel van locallteiten in den rin der Drank
wet kon worden gesproken, dan zouden de
bepalingen van de voormelde verordening
toepasselijk worden en. uit dien hoofde tot
weigering van het verlof moeten worden
overgegaan, indien aan de daarby" gestelde
zwaardere eischen niet werd voldaan.
Om deze redenen stellen B. on W. den
naad voor niet tot het vaststellen van het
gevraagde verbod over te gaan.
Ver. van Huisvrouwen.
Weefdemonstratie.
Demonstratie Deventerkoèk.
Mej. Ina Nieuwenhuyzen uit Rotterdam,
heeft gisteren voor de leden van de Ver.
Van Huisvrouwen een demonstratie gegeven
van weven op het tafelweefgetouw. Voor
demonstratie was veel belangstelling,
«et aandacht werd door de aanwezige da-
toes dit moderrte handwerk aanscnouwd.
Lr waren twee weefgetouwen, op het
eene maakte Mej. Nieuwenhuyzen een
tweetal fraaie sjaals, op het andere werd
een breede sjaal geweven door een jonge
man, een stadgenoot, die ons vertelde in
zyn vryen tyd dit handwerk gaarne te be
oefenen.
Het eenvoudige tafeJweefgetouw is ge
maakt naar een ontwerp van Mejuffr. C.
Rademaker be Delft, en wordt in den lian-
del gebracht door Mej. Ina Nieuwenhuyzen,
die haar Kunstweefhuis heeft te Rotterdam
aan de Schietbaanlaan.
Verschillende mooie kleedjes, kussens en
sjaals die geëxposeerd waren, vonden tal
van koopsters.
Na deze demonstratie vertelde de verte
genwoordiger van de Deventer koekfabrie-
ken van de firma Bussink verchillende by-
zanderheden van de echte Deventenkoek. De
fabriek in 1593 te Deventer opgericht be
gon met het maken van de, ook thans nog
veel gevraagde, Ellekoek, maar maakt ook
sucade-, gember-, kruid- en peperkoek.
Van de verschillende soorten werden
proefjes aangeboden, t venzoo van de Joden-
koekjes, die mede verkrijgbaar waren.
Nog werd de aandacht gevestigd op de
plaatjes, welke door Buasink koekfabrieker.
by de koeksoorten worden by gepakt en de
mooie albums van ons. land.
Uitslag aanbesteding gehouden door
den Architect Dirk Stuurman.
De uitslutg van de dioor den Architect
Dirk Stuurman te Gouda gehouden aanbe
steding, tot het bouwen van een blok Mid-
tlenstandswoningen, bestaande uit 5 bene
den- en 5 bovenwoningen, te Gouda, voor
rekening van den heer Joh. C. van Winger-
tlen te Gouda, is als volgt:
F. Bestebroer, Woerden 52,751.
Fa. Gebr. Kasbergen, Goudtiuk 51.5ÖÜ.
A. P. de Klerck, Beeuwyk f 51.400.
A. M. de Korte, Gouda49.800.
Fr. Vink Zn., Moordrecht 49.787.—
Gebr. Middelkoop, Gouda f 49.600.
C. Vèrwey, Boskoop 48.945.
J. Valk, Gouda 48.600.
Gebj. Huisman, Stolwijk 48.482.
Fa» P. de Jong, Gouda 46.776.
P. G. van Willigen, Gouda 45.989.—
Joh. Blom, Ammerstol 43.855.
Uitslag aanbesteding gehouden door
den Architect Dirk Stuurman.
Uitslag der door den Architect Dirk
Stuurman te Gouda, gehouden aanbesteding
voor het bouwen van drie woonhuizen te
Bergambacht, voor rekening van de Bóeren-
Leenbank aldaar:
Metselwerk:
A. v. d» Lecq 6645.
G. de Vreugt 6267.
C. v. d. Oever 5992.
P. Bezemer 5748.
Timmerwerk:
S. v. d. Oever 6442.—
Gebr. Oskam 6354.
K. Klein f 5985.—
A. Macdaniël 5937.
Schilderwerk:
H. Veer 1412.30
A. C. Bezemer 1409.
'Fa. "Wed. IX V. d. Velden 1170.—
A. v. Steenis 1118.
Smidswerk:
C. Rietveld 715.
T v. Zoest 658.
P. C. v. Lit 625.—
Joh. de Lange 498.50
Lood- en zinkwerk:
1'. v. Zoest 773.
ti. Verhoek f 745.79
C. Rietveld 655.—
Joh. de Lange -509.
Electrische aanl.:
T. v. Zoest f 269.—
G. v. d. Velden v230.
Alle inschryvers zijn te Bergambacht
woonachtig.
Minderjarige aangehouden.
Maandagavond laat werd op straat aange
troffen de 12-jarige F. W. D. uit den Haag,
die van huis was weggeloopen.
Dinsdagmorgen werd de jongen napx zijn
woonplaats overgebracht.
Waarschuwingen,
ïn verhand met de in verschillende blAden
voorkomende advertentie „Westenburg",
bloembollen, dahlia's, Voorschoten, verzen
ding naar Indië, meent de burgemeester der
gemeente Voorschoten erop te moeten wijzen,
dat het niet raadzaam is met Westenburg
in relatie te treden, alvorens bij hem inlich
tingen te hebben ingewonnen.
vend*.
23 Oct. 8 uur Nieuwe Schouwburg tweede
IAbonnemenlsvoorsteLTing.
Oct. 8 uur Blauwe Kruis boven/.aal,
"jopenbare byeenkomst Goudsch Drank-
weercomité.
25 Oct. 8 uur Soc. „de Réunie" Eerste
lezing over Indië.
28 Oct. 8 uur Soc. „de Réunie" Lezing van
het Nat. Genootschap voor Gouda en Om-
stréken. Spr. Dr. Ir. P. H. Hermans,
jioofd-ingeniour van de Kunatzydefabric-
lcen te Breda.
4 Nov. 2 en 8 uur. Stadhuis, Raadzaal. Ge
meenteraad.
29 Oct. 3% en SYa u. Nieuwe Schouwburg.
Faal Br&nna Marionetten-theater.
UIT OEN OMTREK
GOUDERAK»
De afdeeling Gouderak der Zuid-Holland-
scbe vereeniging „Het Groene Kruis", komt
hedenavond in vergadering bijeen in de zaal
van den beer S. Ooms.
De agenda vermeldt o.m.
Aanbieding begrooting 1930. Verkiezing
bestuursleden, aftr. de heeren Dr. T. Bee-
keukamp en L. van Lange —Punten van
beschrijving voor de algemeene vergadering
op 81 October a.a.
DRAADLOOZE DIENST.
De P.H.A.E.M. te Bangkok.
Aneta-Vaz Dias verneemt, dat volgens een,
bij de K. L. M. ontvangen bericht, het twee
de retour postvliegtuig, de P.H.A.E.H., om
6.05 uit Medan is vertrokken en te 14.10 uur
te Bangkok is aangekomen
Morgen wordt de reis voortgezet. Aan
boord is alles wel
De moord (b Mariet je van Os.
De verdachte in het Huis van
Bewaring ingesloten.
ROTTERDAM, 23 Oct. De verdachte van
den moord op Marietje van Os, gepleegd op
9 October in den polder Blijdorp te Rotter
dam, de 33-jarige tuinier W-V., die te Heer
len is aangehouden, is heden ter beschik
king van de Justitie gesteld en naar het
IIuis van Bewaring overgebracht. Hij is daar
verdacht van moord ingesloten.
De aanwijzingen waarover de politie op
dit oogenblik beschikt, zijn: Verdachte is
den dag na den moord te Maastricht aange
komen op een fiets, waarvan hij het bestaan
tegenover de politie ontkend heeft. Die fiets
wam van het bestaan doijr een logementhou
der is aangetoond, is een dag daarop spoor
loos verdwenen en niet meer teruggevonden.
Volgens getuigenverklaringen is verdachte
enkle dagen voor den moord in het bezit
geweest van een trouwboejkje op een anderen
naam, dat na den nioora bij zijn arrestatie
verdwenen bleek te zijn-
Men heeft door het onderzoek in Limburg
kunnen vaststellen dat verdachte pertinent
liegt bij het opgeven vip zijn alibi. Men
heeft do verklaringen over de dagen voor
en ua den moord kunnen nagaan, waarbij
deze juist zijn bevopden. Hij is evenwel in
Limburg niet terug te vinden van Woens
dagmorgen 9 October en den daarop volgen
den Donderdagmiddag, toen hij weer in Lim
burg verBcIieen.
Vele moeilijkheden ondeivond de politie
bij het onderzoek door het feit dat het bij
houden van de administratie van logement-
lijsten daar niet met die zorg geschiedde
zooals dat in groote steden, het geval is. Men
heeft echter veel steun gehad van het zeer
goede onderzoek van de ^daastriciitsche re
cherche. Het eerste sjjoor tegen verdachte
werd verkregen door een logementgast uit
Amsterdam die een vage beschrijving van
hem gat. Het onderzoek in Amsterdam heelt
de politie in staat gesteld den man geheel te
defiuieeren. Deze getuige herkent verdachte
pertinentHij heeft hem op den avond van
1 den moord in do Coolsche straat gezien, met
een meisje dat hij op een fietB tilde en waar
mee hij wegfietste. Ofschoon getuige den
man niet had gegroet ha^ 'deze tot tweemaal
toe zijn hand ter groet opgestoken.
Over de confrontatie met de kindereu
laat de politie zich niet uit.
Er is echter sinds enkele dagen een ge
tuige gekomen, wiens verklaringen zeer be
zwarend zyn voor den verdachte- Het is
n doofstomme man uit HRlegersberg die den
verdachte op den avond Vkn den móórd op
de Melkmarkt heeft zien fietsen.
Verdachte had een meisje achter op de
fiets en is met het meisje in de boschjes
verdwenen.
Getuige heeft dit na het bekend worden
van den moord direct aan zijn huisgenoo-
ten medegedeeld. De huisgenooten hebben
daar van eerst niets begrepen, daarom heb
ben zy de politie zoo laat pas van dit feit
in kennis gesteld.
Ook uit Maastricht zyn bezwarende be
richten voor den verdachte ingekomen.
WISSELKOERSEN.
22 Ottt.
230ct.
Officieel.
Londen
12.10%
12,09"/..
Berlyn
Parya
59.33
59.30%
9.77%
9.77
Brussel
34.69%
54.69%
Zwitserland
48.07%
48.07
Weenen
34.90
34.87%
Kopenhagen
§6.47%
66.45
Stockholm
66.70
66.67% -
Oslo
66.47%
66.45
Nfcw-York
2.48%
2.48%
Niet-officieel.
Praag
7.34%
7.34
Italië
13.00
12.99
Madrid
35.55
35.65
Prolongatie 4 Va
3 N. W. S, 75"/^
Beursoverzicht.
Reeds in de morgenuren werden op de
beurs voor verschillende fordsenaoorten veel
hoogere prijzen besteed. Nudat de eerste or
ders waren uitgevoerd, kreeg de markt even
wel toch weer een eenigszins aarzelend
voorkomen en liepen de koersen terug, doch
over het algemeen sluit de markt aanzienlijk
boven gisteren. De handel was van beschei
den afmetingen. De Philipsaandeelen zetten
ruim *60 pet. hooger in, docht zakten later
enkele punten. Margarine Unies behaalden
zelfs teen avans van 40 punten, doch konden
dit niet ten volle behouden. Aku's waren
aanvankelijk gevraagd, ondanks de ongun
stig e Duit8(jhe commentaren over het aftre
den van Dr. Hartogs.
Mijnaandeelen lagen vast in de markt.
Koninklijken verkeerden lichtelijk in reac
tie evenals Perlakken.
H.V.A 's kwamen wederom boven 6.20.
Tabakken zetten hooger in
RADIO-TELEGRAFISCH WEERBERICHT
23 October.
Verwachting: Meest matige westelyke
wind, zwaar bewolkt tot betrokjeen, met
tydéiyke opklaringen, mogelijk eenige
regen. Later iets koeler.
Beleefd aanbevelend,
40
Hierbij heb ik de eer mede te deelen, dat ik
naast het MORRIS Agentschap op mij
heb genomen de wepfegenwoopdiging
der
voor GOUDA EN OMSTREKEN.
Door groote uitbreiding ruime gelegenheid voor
stalling van Automobielen.
PRIMA GOUDSCHE SIROOPWAFELEN
Merk G. K.
Dagtl. versch verkrijgbaar 4 et, p. et.
Vraagt allcan bovenataaod merk en wach^U
1 "T 1 voor namaak y..i-
N. Markt 25, Tal. 865, Gouda
50
GROOTSTE SORTEERING
Aanbevelend.
40 Korte Oroenendaal 15 Tel. 760 Spoorstraat 3
Pandbrieven f 30.000.000.—
De BANK stelt beschikbaar:
in «tukken van f1000.fSOO.en f100.'"
40 D e Ds r e c t i e
Mr. A. J. S. VAN LIER, Mr. P. R. HOOIRWEG.
BoakoopP. L. BINKEN, Telel. 124;
Qouda: T. POELENIJK. Telef. 480
Waddlnxveen i A. J. JANMAAT 80
