k
0^ Deze Courant komt in
Gouda
Bahlmann
IKEN
ZOON
u
den?
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOK GOUDA EN OMSTREKEN
GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
ONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
meer dan 6500 gezinnen in Gouda en Omgeving
No. 17210
Zaterdag 28 October 1929
I
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD.
1
ENUWEW
XAT 5
FWEG
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop,
l.IEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCH<
Naar Indië.
FEUILLETON.
DE GESTOLEN DIADEEM.
156
Dit nummer bestaat uit twee bladen
WIJ TOONEN U EEN PRACHTSORTEERING -
en
HOOFDSTUK XI.
ga ik
Het dubbelspel.
spel bederven, protesteerde
(Wordt vervolgd).
voor
(lijke
iverd.
bOUkSIHE COURANT.
APARTE DAMES- EN KINDERKLEEDING
Onze afdeelingen zijn wederom met een schitterende Collectie
MANTELS, JAPONNEN,
HOEDEN ENZ. bijgevuld
te spelen, eindigde zij met zich gewon-
geven toen mevrouw Amherst haar
ilgenden morgen kwam opzoeken en
over
Oanarandoord» oplag* 8BOO
69"Jaargang
langd, wanneer
len en dan wu
moeilijk bun te
•om hebben wij
egeheele familie
offie Hag te ge-
heb ik van een
I plelzier en nut
offie Hag is jui
chte koffie, zeer
tak en van een
aroma, zonder
ijke uitwerking,
ordcoffelnevrij.
et verschil spoe-
enuwen kunnen
ben thans veel
mijn werk
iger.
een
er
sre,
i is.
ste
ker
:en.1
del-!
rne
/an i
3
krijgen zelfs
offle Hag net als
len zich er ritste*
e melk, die hun
uw tegenstond,
leinen thans veel
n klein scheutje
an toegevoegd
Protectie of eigen kracht.
Door de „Nederlander” is onlangs gepro
testeerd tegen de benoeming van den oud-
burgemeester Lambooy tot burgemeester
van Hilversum. Dat protest gold hoofdzake
lijk den godsdienst van den benoemde in
verband met het feit, dat- slechts 30 der
Hilversumsche bevolking tot den Roomsch-
Katholieken godsdienst behoorde, die de
benoemde beleod. Maar achter dit protest
zag men toch tevens een verzet tegen be-
noeipingen, die niet te danken zijn aan
eigenschappen en bekwaamheid van den be
noemde, maar aan den invloed, waarover
dezt beschikt, bij den minister, die voor
dracht, of bij den commissaris der Konin
gin, die een aanbeveling opmaakt, of in
kringen, die dezen zeer na staan. Tegelij
kertijd ongeveer schreef een Amsterdamsch
advocaat naar aanleiding van de bekende
strafzaak van Giessen-Nieuwkerk over de
benoeming van leden van de rechterlijke
macht en stelde de vraag, of de Kamer op
der gel ijke benoemingen wel genoeg invloed
uitoefende. Wij bedoelen „openbare" in
vloed, voegde de schrijver aan deze vraag
toe. En in deze toevoeging school niet
alleen de erkenning van het oefenen van
zjjdelingschen invloed door vriendjes-kame-
leden van gegadigden, maar was tevens een
veroordeeling te lezen van het oefenen van
dit sóórt invloed. 'Het is de veroordeeling
van het stelsel van protectie, dat zich hier
evengoed als in het verzet van de „Neder
lander” uitspreekt En het wijst op een fout
in ons publieke leven, die niet alleen voor
dat leven, maar voor de individuen evenzeer
allerschadelijkste gevolgen moet hebben.
Wij kennen allemaal die fout. Wij weten
allemaal, dat zonder protectie de meeste be
trekkingen en ambten niet bereikbaar zijn.
In het particuliere leven geldt dat natuur
lijk ook wel eenigszins. En er zal wel nooit
geheel aan te ontkomen zijn, dat de vriend
schap of genegenheid van hem, die een
postje te vergeven heeft, of van anderen,
die op dien man of vrouw invloed oefenen,
zich bjj het vergeven van zoo’n post eenigs
zins laten gelden, dat eigen sympathie of
voorspraak mede beslist, waar feitelijk
alleen bekwaamheid of persoonlijke eigen
schappen van den sollicitant moesten tellen.
Wie een keus moet doen uit een aantal sol
licitanten zal allicht allerlei overwegingen
laten meespreken. Maar van tal van open
ons stonden de Inlandsche vorsten, de ma
joor der Chineezen, het hoofd der Arabie
ren, allen in hun eigenaardige kleedij.
Nadat de komst van den G.-G. was aan-
gekondigd, schreed deze gevolgd door zjjn
adjudanten en de commissie van ontvangst
naar de troon, waar hij werd toegesproken
door den Voorzitter der Volksraad. Nadat
de G.-G. deze rede had beantwoord, verliet
hij onder het klinken van het Wilhelmus de
groote zaal en was de plechtigheid afge-
loopen.
zei ze op een toon, die geen tegenspraak toe-
liet, en u vertelt alles aan uw moeder... alles
begrijpt u?
Hij keek haar met een vragende blik aan
alsof hij maar half verstond wat ze zei, toen
draaide hij zich om en ging heem Voor ze
de kleine tuinpoort achter hem sloot, bleef
ze hem een paar seconden nakijken; daarop
staarde ze met een matte glimlach naar het
pakje in haar hand.
Wij vrouwen zijn toch allemaal pre
cies eender, zuchtte ze halfluid. Ik geloof
vast, dat ik, als hij niet zoo aandoénlijk jong
jong en mooi was geweest, ernstige moreele
bezwaren zou hebben gehad om he te helpen.
Voor „meneer” Warden zou ik het tenminste
niet gedaan hebben I
De meeste Europeanen in Indië doen tus-
schen 2 en 4 uur hun middagslaapje. Wij
hebben daar evenwel geen tyd voor. Wij
komen om veel te zien, dus moeten met
onzen tijd woekeren. Als er een moppert
dat hij moe is of slaap heeft, dan. troosten
we hem altijd door te zeggen, dat hij vanaf
S.ibang tot Maxatikle drie weken lang aan,
boord kan slapen. Om twee uur waren we
op het Proefstation voor Waterleiding te
Mangarai bij Batavia.
Ieder, dio «enigszins met de tosstanden
in Indië bekend is, weet wat waterleiding
voor een streek telcekent, niet alleen voor
de Europeanen maar in 't bijzonder voor de
Inlanders. Een Inlander heeft niet ’i min
ste besef van hygiëne. Voor hem is d« kali
(rivier) aVc*3. Daai wascht hij zich in, daar
spoelt of beter elaat hij zijn vuile goed in
uit, daar komen zyn faecadiën in en - daar
naait hij als <r geer andere gelegenheid is,
zijn drinkwa+ei vai.daan. Heldere rivieren
zijn op Java onbekend. Het water heeft ’n
br.tengewion boeg slibgehalte en ziet per
manent geel tot grijsbruin. Van de talrijks
gevaarlijke bacteriën die er in leven, heeft
de Ir.landsche heelemaal geen idee. Het ge
volg is dat ziekten als typhus, cholera, dy
senterie etc. alleen dan met eenig succss
zijn te bestrijden, als men de bevolking
goed drinkwater geeft. Gelukkig zijn er tal
van bronnen en putten, maar ook daarvan
is het water niet altijd te vertrouw-'iK Een
Europeaan drinkt dit ten minste alleen, als-
het gekookt en gefiltreerd is. Het Proef
station voor waterleiding nu is een advies-
v.n-1. Amboineezen, Menadoneezen en Soen-
daneezen. Om zeven uur was alles afge-
loopen en trokken de verschillende korpsen
met de muziek voorop weer naar hun stand
plaatsen.
Voor ons was de pret evenwel nog niet
afgeloopen. Om negen uur moesten we pre
sent zijn bij het Openbaar Gehoor ten pa-
leize van den G.-G. gehouden. Dank zy de
goede zorgen van Mr. Sandkuyl, die ons
programma te Batavia had opgesteld, had
den we ook hiervoor een introductie gekre
gen. Na ons ten koste van vele zweetdrup
peltjes in rok gekleed te hebben, kwamen
we om negen uur by het paleis aan. Hier
was het een gaan en komen van auto’s, een
schittering van uniformen en een mengel
moes van alle mogelyke autoriteiten, gou
verneurs, assistenten, regenten etc. Wij
kregen een plaatsje in den hoek, aangeduid
als „Handel”, een andere hoek was „Leger”,
een volgende „Vreemde Consuls”, precies
als op de beurs in Amsterdam. Wij hadden
een heel goede plaats, want recht tegenover
ADVEKTENTlETKUHi Uit Good* <a omttrakaa (Muaraide tot dal bexor^rtogl l
1—««aio f 1.30, elk» rag* moor BA6. Voa buiMO Gouda an den bnorc*rin«l
1—4 reëels L£6, albe rajal meer AM. AdrartantUn in hot Zeteriiiinnniiaw M
btydag op den prife. LieftUdigbeidaadTertontidn do helft Tan dm prijs.
INGEZONDEN MEDBDHEUNGKN: 1—4 rafels 2.ÏS, elke regel meer OJM. Op
de raerpaffins 60 booger.
Garens adTBrtmtün en Incaandat medodeeUrxm Ml contract tot soar isredumerdai
prijs. Groote letten» en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiftn kunnen worden ingezonden door tosschenkomet van soliedo Joeknanfle-
laren, Advertentiebureau en oom agenten en moeten daag» vóór de plaatsing aan het
Bureau rijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd U rijn.
bare betrekkingen by staat, provincie of ge
meente is het algemeen bekend, dat protec
tie feitelyk de eenige kracht is, die ze
iemand bezorgen kan en dat daarbij de be-
teekenis van de kwaliteiten der sollicitan
ten geheel in het niet verzinkt. En over ’t
algemeen speelt protectie ook wanneer ze
niet feitelijk beslissend is, in het openbare
leven een zeer groote rol.
De nadeelen, die dit stelsel met zich
brengt, springen in het oog. Wanneer het
vervullen van de betrekking niet aan den
meest geschikte wordt opgedragen, dan
heeft njen voor de richtige vervulling geen
enkelen waarborg meer. Maar bovendien
werkt dit stelsel in de hoogste mate onrecht
vaardig en dus verbitterd, geeft het aan
sommige personen en kringen een door niets
gerechtvaardigden en gevaarlijken invloed
en kweekt het een onzuivere sfeer van
oogendienerij en vleierij en een {eest van
kruiperige onderdanigheid. En ten slotte
werkt het verslappend op de individueele
energie. Wellicht is dit nog de noodlottigste
uitwerking van het stelsel. Het leeft ver
trouwend op hulp van vrienden, familie en
kennissen, op den steun van afkomst en
maatschappelyken stand, op den invloed van
relaties, kortom op allerlei behalve op het
eene, waarop een mensch in de eerste plaats
steunen moet: op eigen kracht. En het
tegenspeler stond.
Blijft u bij uw besluit om niet met me
neer Hemmings in de emdwedstrijden te
spelen? vroeg mevrouw Amherst, die moeite
deed om het gesprek gaande te houden. Ik
weet dat meneer Hemmings het dolgraag
zal doen als hij een geschikte partner zal
vinden.
Neen, onder geen voorwaarde. Ik kan
golf niet meer uitstaan.
Mevrouw Amherst begon het jonge meisje
buitengewoon grillig en humeurig en onsym
pathiek te vinden en in een geprikkelde
stemming ging ze haar voor naar het club-
his.
Ze zijn er nog niet, zei Lilian met een
gevoel van opluchting.
-r Jawel, daar komen ze aan. Laten we
maar geen tijd verliezen.
Ze liepen de twee jongemannen tegemoet.
Lilian knikte kort tegen lord Harlsmore en
negeerde George Hemmings.
Ik dacht dat u gezegd had* dat u niet
kwam, zei de graaf tegen Lilian.
Ik was het ook nietvau plan, maar me
vrouw Amherst heeft me tenslotte overge
haald, bovendien ze keek rond, om zich
te overtuigen dat de anderen haarniet kon
den hooren zou ik graag even met u wil
len praten. Hebt u het uw moeder verheid?
De jonge graaf voelde zich verre van op
zijn gemak. Ik heb nog geen gelegenheid
gehad, antwoordde hij aarzelend.
Nu, haast u wat. Ik wil dat ding nöet
langer houden.
U kunt het beter aan mij teruggeven.
Lilian staarde hem aan Ik denk $r
bureau voor eigen en gouvernements-water-
leidingen. Het houdt zich bezig met opspo
ring, onderzoek en zuivering van water.
Reisbrigades, voorzien van de noodige ap
paraten, trekken er op uit om in afgelegen
streken aan het werk te gaan. In de meeste
groote steden vindt men thans waterleiding.
In de Inlandsche wyken der stad heeft men
bad- en waschhuizen gebouwd, waar men
giatis over net zoo veel water kan beschik
ken, als men wiL Voor degenen, die altijd
beweren, dat de Javaan van nature lui ia
en niet gesteld op al die hygiënische maat- -
regelen, wil ik er even bijvoegen, dat van
deze wasch- en badplaatsen een zeer druk
gebruik gemaakt wordt. Op Sumatra, in de
moderne kampongs der contractarbeiders,
als op Java in de Inlandsche wijken te Ba
tavia, Buitenzorg en Bandoeng, ziet men
honderden, die van heinde en ver komen
met bamboekokers, emmers en oude petro-
leumblikken ,om dit water te halen.
Docht by heit Proefstation dër Waterlei
ding, bezoeken we ook de irngatiewerken
van Batavia. Deze zyn aangelegd door de
Burgerlijk Openbare Werken, kortweg ge
noemd B.O.W. Batavia ligt aan een rivier.
In Holland zou men dit een groot voordeel
voor een stad noemen. In Indië is men er
minder op gesteld. Door (het klimaat, dat
een half jaar droog en een half jaar zeer
vochtig is, wordt de waterstand in de ri
vier bepaald. In dezen tijd (September) is
alles uitgedroogd, hebben de rivieren zoo
goed als geen water, doch half October be
gint de natte tyd met zijn geweldige tropi
sche regens. In Holland meent men veel
regen te krijgen. Dit is meer schyn dan
werkelijkheid. De regenval in ons land be
draagt ongeveer 720 m.M., doch is verdeeld
over de kleine drie honderd regendagen. Op
Java valt in vyf a zes maanden, dus onge
veer honderd zestig regendagen 30005000
m.M.I
De bodem kan dit niet zoo vlug opnemen
en d<e rivier het niet zoo snel afvoeren.
Het gevolg is dat de waterstand enorm
ry’st en het smalle riviertje in eenige dagen
veranderd in een woeste bergstroom, die de
Ondanks Lilian’s vaste vcornemen om niet
mee
aen te
den volgenden morgen kwam opzoeken
een stroom van vriendelijke verwijten
haar uitstortte.
U zult ons t~o
de doktervrouw. Als ik het eerder geweten
had dan had ik voor een plaatsvervangster
kunnen zorgen, maar dat is nu te laat. Ik
vind heusch, jufrouw Turnerf, dat ik niet
verdien, dat u mij zoo behandelt. Ik heb
zoo mijn best voor u gedaan
Lilian aarzelde. De gedachte dat een in
bruin papier gewikkeld pakje in haar hoe
la duidelyk, dat dit aankweeken van eigen
kracht doet verwaarloozen. Men acht het
niet noodig meer zich iri te spannen, omdat
het toch niet die inspanning is, die aan
den mensch zyn beteekanis geeft, en gaat
die beteekenis miskennea. Men verleert het
werken aip. eigen vorming en het streven
en stryden naar buiten toe. En men verliest
daarmee ook de voldoening van het winnen
en veroveren. Men krijg# het besef, dat men
dank zy allerlei omstandigheden en invloe
den, waar men buiten staat, de dingen toe
geworpen krygt en inspanning, energie en
aangeboren of verworven kwaliteiten geen
waarde hebben. Het stelsel doodt bovendien
het verantwoordelijkheidsgevoel. Zoo werkt
het doodend op de geheele persoonlijkheid
en de ontwikkeling van het leven. En de
gemeenschap, die rechtstreeks van het stel
sel van protectie zoo groote schade onder
vindt, ondergaat zoo nogmaals de schade
lijke uitwerking ervan.
Alleen het vertrouwen en steunen op
eigen kracht, het besef, dat men er door
I eigen inspanning komen moet en dat men
van dat komen even goed de verdienste
heeft als men voor het. er niet komen de
verantwoordelijkheid dra.agt, kan de krach
tige, zelfstandige, emsljjg willende en be
kwame persoonlijkheden kweeken, die onze
tyd behoeft.
Een tocht naar en door troplach Nederlind.
XII.
Koninginnedag te Batavia is een bijzon
dere gebeurtenis. Om vyf uur werden we al
gewekt om toch maar tijdig bij de parade
te zijn, die om half zeven aanving. Een in
troductie van den legercommandant ver
schafte ons ’n plaatsje op de tribune. Even
voor half zeven werden de trompetten ge
stoken en kwam de Gouvemeur-Generaal-
het Waterlooplein oprijden. Terwijl de mu
ziek het Wilhelmus speelde, de troepen keu
rig in de houding stonden en ieder van zijn
plaats was gerezen, werd de G.-G. ontvan
gen op de gereserveerde tribune. By na alle
legerafdelingen waren tegenwoordig. Van
een eskader, dat in Tandjong Priok lag, wa
ren de Jantjes en de mariniers met muziek
op het appèl; van de vliegdienst cirkelden
een veertigtal Fokkers in groepen van zes
door de lucht; de mitraiHeurafdeeding kwam
in volle uitrusting, gepakt op paarden, voor
den dag; de bij ons zoo gesmade infanterie
was hier ’t sterkst vertegenwoordigd en
had de meeste belangstelling. Dit komt om
dat bij’ dit wapen de meeste Inlanders zyn
Van het verhevene tot het belachelijke
is maar een stap. Van ’t belachelijke tot
het verhevene een ganschen weg.
Uit het Engelsch van
ARCHIBALD EYRE.
20 (Nadruk verboden).
U beut... u bent... heelemaal buiten
uzelf van angst, zei het meisje medelijdend.
Wilt u dit voor mij onder uw hoede
uemen? In 's hemelsnaam. Hij stak haar
net bruine pakje toe, weiger het niet. Stop
het vlug ergens weg. Verberg het, in gods
naam, verberg het!
Lilian nam het pakje aarzelend aan
Zal ik het doen? mompelde ze in zichzelf.
Toen kwam ze tot besluit
Ja, ik zal het voor jo herwaren, zei ze
den jongen, omdat je zoo dom en zoo
zielig jong bent. Het zal een goede les voor
U zijn.
Ze schoof het pakje snel onder haar boeze-
aar. Nu moest u maar gauw naar huis
gaan. Kom dan zal ik u door den achterdeur
uitlaten.
Hij stond op en volgde haar, Ze voerde
iem door de woonkamer van haar tante
naar den achter het huis gelegen tuin. De
issche lucht bracht weer een spoor van
*leur op zijn gezicht.
Hank u wel, mompelde hij nauwelijkz
^«rstaanbaar.
gaat nu in eenen door naar huis,
ABONNEMENTSPRIJS1 per kwartaal 2.25, per weak 17 cent, met Zondagklad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper .geschiedt,
Franco per pest per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureaui MARKT 81, GOUDA,
bij agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Otizo bureaux zjjn dagelijks geopend van 9—6 ’uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Bedactie Tetef. 8& Postrekening 48408.
den doos lag, bracht haar uit haar evenwicht.
Wat moest zij ermee gebinnen, het kan toch
niet in de eeuwigheid blijven.
-- Denkt u dat lord Harlsmore komt?
vroeg zij ten slotte.
Natuurlijk komt hij.
Maar ik heb hem gisteren gezegd dat
ik niet zou komen.
Dat is geen reden voor hem om weg te
blijven, antwoordde mevrouw Amherst
scherp.
Ik bedoel, vuldo Lilian aan, dat hij mis
schien denkt, dat de wedstrijd niet doorgaat.
Wanneer hebt u hem gesproken.
Gisterenmiddag om een uur of zes, toen
hij hier kwam theedrinken
O, ik heb hem daarna nog ontmoet, zei
mevrouw Amherst triomfantelijk.
Hij was op weg naar het kasteel en ik
herinnerde hem aan zijn afspraak. O, ja,
'det is ook zoo, zei hij toen.
Nu, dan zal ik méégaan.
Mevrouw Amherst wachtte terwijl Lilian
zich gereed maakte. De „kellnerin” had het
bij de doktersvrouw verbruid. Het was voor
haar een les geweest, zei ze bij zichzelf, om
nooit meer menschen die niet tot hun stand
behoorden in de club te halen; zij werden
er maar veel te vrij door.
Zwijgend liepen ze naar het golfterrein.
Na een poosje verbrak mevrouw Amherst
de drukkende stilte ep zeis
Ik hoop dat we een prettige wedstrijd
zullen hebben.
Ik vrèea ervoor, antwoordde Lilian ge
melijk. Ze dacht aan de eigenaardige verhou
ding waarin z« tot haar partner en tot haar
niet over.
Bedoelt u dat u van plan bent het te
houden?
Voorloopig wel.
Het spel begon inmiddels en het duurde
een poesje voor hij' weer gelegenheid had om
tegen Lilian te spreken.
Het zou onplezierige gevolgen voor u
hebben als u het duig in uw bezit gevonden
werd,
Ik denk alleen aan uw belang als ik u
aanraad om het niet langer te houden.
Ik ben ook niet van plan het lang te
houden. Uiterlijk morgen ga ik uw moeder
opzoeken.
Mijn moeder, riep d» jongeman ont
hutst.
Ja, ik geef u vier en twintig uur voor
uw bekentenis. Morgen tegen vier uur
naar haar toe met het pakje. Dat is mijn
laatste woord.
Mijn moeder is naar de stad terugge
gaan. Ik weet niet wanneer ze weer hier zal
zijn. Als ze terugkomt zal ik haar aHes op-
biechten.
Lilian geloofde hem niet. Als ze er niet
is, moet u haar telegrafeeren.
Zooiets kan men niet telegrafeeren. Het
is al erg genoeg om het haar te moeten zeg
gen. Ik weet dat ik een idioot ben geweest,
maar ik moet mijn moeder zooveel mogelijk
sparep.