O
oer Deze Courant komt in
u
Gouda
Bahlmann
t Blad
Omgeving
na eer dan 6500 gezinnen in Gouda
en
j
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
-a-
i-
No. 17222
Zaterdag 9 November 1929
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
lUIK
ird
FEUILLETON.
I
M
f U-
van
-LA-
oon,
t in-
?rk,
rk.
Een voordeeliga November-Aanbieding
Naar Indië.
OE GESTOLEN DIADEEM.
ABONNEMENTSPRIJS
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
EERATR RI.AI)
30
getroffen door deze
J
(Wordt vervolgd).
u dan ook wel zoo
van
aote
ven
i de
liteit
ver
net
dat
tt te
met
Smart en ondervinding zijn de beste,
maar ook de strengste leermeesters.
•EN,
or
Elegante Dames- en Kinderklecding, Hoeden en Stoffen
MANTELS EN JAPONNEN
ENORME KEUZE
Ook in BLAUW en ZWART
Een tocht naar en door tropisch Nederland.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 ct.
bijslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpaginevSO hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhande
laren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het
Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjfl.
i was, niet zooals
we dat beseffen,
m zijn gebeuren
hoek zien. En zoo
m juist oordeel
dgen, maar ook
an «ondanks zichzelf
laatste mededeeling.
Ik meende, vervolgde mevrouw Hem
mings, dat ik met mijn vrouwelijke instinct
tot op den bodem van deze duistere zaak
doorgedrongen was. Maar ik had mij leelijk
vergist.
Ik dacht dat u en uw medeplichtigen, vree
zend dat u spoedig ontdekt zou worden, ge
poogd hadden mijn onschuldiger zoon bij
de zaak te betrekken terwille van de be
scherming die zijn hooggeplaatste familie
leden voor u zouden vormen. Zop stelde ik
mij de gang van zaken voor, maar "het bleek
dat ik ontrelijk had.
Ja, volkomen ongelijk.
Ik bleef bij mijn besluit om naar de
politie te gaan. Hij smeekte mij medelijden
met u tc hebben, omdat u er in geslaagd
bent zijn genegenheid te winnen. Maar dat
maakte me juist nog onverzettelijker.
-- Dat begrijp ik, merkte Lilian op.
En toen... en toen. kwam de afschu
welijke waarheid voor den dag.
Lilian ging rechter zitten Vertelt u mij
die afschuwelijke waarheid alstublieft, vroeg
ze.
Hij bekende me datTuj behoorde tot uw
bende.
Vertelde hij u dat, riep Lilian, verbaasd
Haar oogen begonnen te schitteren. Vertelde
hij dat hij lid was van de bende.
Eerst kon ik het niet gelooven, maar hij
gif bewijzen.
Hij vertelde mij dat hij bij zijn eerste in-
braakpoging gearresteerd werd een huis
cp Seamore Place en alleen de invloed van
zijn oom den minister van binnenlandsche
zaken,heeft hem uit een vreeselijke situatie
kunnen redden.
Weet u waarom hij dat verteld heeft?
Alleen maar om mij te beschermen! Dat is
nobel van hem!
Ja, nobel is hij, nobeler dan de door
trapte misdadigers die zoo’n onschuldige
jongen hun gevaarlijk werk laten opknap
pen. Gemeene b'ende, bah
Lilians gezicht had een opgewekte uitdruk
king. Ik zou het nooit van hem geloofd
hebben, mevrouw Hemmings, u geeft me een
hoog denkbeeld van het karakter van uw
zoon.
Uw lof strekt hem anders niet tot eer,
klonk het smalend.
Het moet we] echte liefde zijn dat hij
zooveel op het spel zet, zei Lilian zacht, meer
tut rich zelf dan tot haar bezoekster. Ze
bloosde en een verteederd lachje speelde om
haar lippen.
Het woord liefde in dten mond van
iemand als u is heiligschennis, verklaarde
mevr. Hemmings minachtend, en nu weet
u waarom ik'hier gekomen ben. Om u te
waarschuwen dat de dag nabij is dat u en
al uw medeplichtigen in de gevangenis zult
worden opgesloten, als
Al mijn medeplichtigen? En wie zijn
dat als ik vragen mag?
De meeste leden van uw bende ken ik,
zei mevrouw Hemmings. Een ervan is uw
tante, juffrouw Watt.
Anne, lieve tante, dat zou ik nooit van
haar gedacht hebben.
De juiste gezichtshoek.
Het is wonderlijk, noe weinig menseden
in staat zün, het leven, de dingen, zichzel-
ven onder den juisten gezichtshoek te zien.
En het is nog wonderiyker wellicht, dat
ioovelen zich van ce gemaakte fout met
a'leen niet bewust zyn, maar haar ook vaak
niet als een fout begrijpen. Zoo oordeelen
ze volkomen te goeder trouw verkeerd en
veroordeelen met de beste bedoelingen.
Ik bedoel hier niet het afgaan op een
vooroordeel, het oordeelen met onvoldoende
gegevens, krachtens onberedeneerde geheel
toevallig sym- en antipathieën, naar aller
lei oncontroleerbare indrukken. Dat is ook
een fout, die veel gemaakt wordt. Maar
gewoonljjk is men zich daarvan wel min of
meer bewust. De fout, hier bedoeld, draagt
een geheel ander karakter, is van geheel
anderen aard. Zy ontstaat door een gebrek
ia ons waardeeringsvennogen en is een
fout, die we ook met den besten wil vaak
niet vermeden kunnen. En zy is een gevolg
hiervan, dat we ons niet op den goeden af
stand, niet in de juiste verhouding plaat
sen tot wat we*te beoordeelen hebben, ’t zij
we dit zelven zyn of de menschen en din
gen en verhoudingen om ons heen of ook
het leven in zyn geheel.
We hebben de haast van zelf sprekende
gewoonte alles, ook het verledene, te be
oordeelen naar de kennis en het inzicht, die
we hebben op het oogenbllk, dat we het
oordeel vormen, naar de kennis en dat in
zicht eigen en anderer doen en laten een
maatstaf aan te leggen en zelfs by anderen
stilzwijgend die kennis en dat inzicht te
veronderstellen. Toch is het duidelijk, dat
elk ding, elke daad, elke verhouding beoor
deeld moet worden naar den maatstaf van
kennis en inzicht, die op het oogenblik, dat
ze ontstonden, aanwezig waren, dat de
dingen gezet moeten worden in het licht
van hun eigen tyd, willen we ze juist en
in hun ware gedaante zien, dat we dus bij
ons oordeelen niet moeten kyken met de
oogen van dit oogenblik, niet vanuit den
hoek, waarin we ons op het oogenblik be
vinden, maar dat we den stand moeten zien
terug te vinden, dien we vroeger innamen
en van daaruit, onder den gezichtshoek van
dien tijd, de ware gedaante moeten trach
ten vast te stellen, maar ook, dat we ande
ren niet de maatstaf mogen aanleggen van
de kennis en het inzicht, die wij bezitten,
Van Sindanglaja konden we moeilijk
scheiden. Doch ons programma, dat van
dag tot dag geregeld is, liet geen ruimte
voor onze wenschen over. Dies togen we
naar Bandoeng. Althans we poogden het.
Daar we veel bagage bij ons hadden, zou
eep autobus ons via Tjandjoer naar Ban
doeng brengen. Veel vertrouwen in auto
bussen hebben we in Indië niet gekregen.
De meeste diensten worden geëxploiteerd
door Chlneezen, terwijl Javanen als chauf
feur dienst doen. Hiermede wil ik niets
kwaa.ls van deze menschen zeggen. Integen
deel! Want een Chinees ziet kans een auto
bus voor ’n prikje in handen te krygen en
zijn Javaansche chauffeur presteert hetgmi
dit rammelend vehikel vol met Inlanders en
belast met pakken bagage, langs diepe ra
vijnen en door scherpe bochten te sturen.
Maar motoren zyn lastige dingen, vooral in
handen van menschen, die er niet het min
ste verstand van hebben. We bereden nog
geen groote weg in Indië, of er stond min
stens één autobus in reparatie langs den
vriéndelijk zijn om mij op de hoogte te bren
gen.
- Ik had gehoopt, zei mevrouw Hem
mings, dat u zou inzien hoe nutteloos het is
om uw rol vol te houden, ons gesprek had
korter kunnen zijn. Volkomen openhartig
heid
Is juist wat ik wensch, viel Lilian
haar scherp in de rede. Zoudt u mij willen
zeggen waaraan ik de eer van uw bezoek te
danken heb?
Mevrouw Hemmings beheershte zich.
Goed, ik zal u vertellen waarom ik gekomen
ben. Gisteravond ontdekte ik in de slaapka
mer van mijn zoon den vermisten diadeem
Ivan Lady Halsmore. Hij lag in denzelfden
doos flie ik in zijn handen gezien heb, on-
iniddelijk na zijn onderhoud met u.
Ja, zei Lilian, ik heb die aan zijn hoe
de toevertrouwd.
Dus dat geeft u toch toe, U begint dus
al in te zien dat uitvluchten geen doel heb
ben.
Ga voort met\uw verhaal, zei Lilian
Misschine wilt u er aan denken dat mijn
tijd en mijn geduld allebei beperkt zijn.
Geen van beiden zal ik lang in beslag
nemen. Nadat ik dit echter ontdekt'had,
heb ik natuurlijk om een verklaring ge
vraagd., die echter achterwege bleef. Ik deel
de daarop mijn zoon mijn besluit mede om
den diadeem aan de politie te overhandigen
en die bedreiging was voldoende om hem aan
het spreken te krijgen. Mijn zoon smeekte
mij dit niet te doen en gaf als reden op dat
hij u wilde beschermen.
Uw zoon heeft een goed hart, zei Lili-
reeds sprak, is te Batavia ook de Rechts-
Hoogeschool opgericht. Bandoeng zal zich
dus tevreden moeten stellen met een be
scheiden plaats, doch op deze plaats zal het
gelegenheid hebben zyn natuurlyke voor-
deelen, als ligging en klimaat, tot bloei der
stad uit te buiten.
Reeds nu heeft Bandoeng in zün villa
parken, tal van bewoners, die vroeger naar
den Haag en elders trokken, doch thans de
voorkeur geven aan Bandoeng, om daar
rustig hun .ouden dag door te brengen.
De Technische Hoogeschool, die ik zoo
juist noemde en die van verre reeds zicht
baar is door zyn Menangkabonsche dak
constructie, is een zeer moderne inrichting.
De Inlandsche studenten worden er opge
leid tot ingenieur, voorloopig alleen nog
maar civiel-ingenieür. Men geeft ongeveer
een zelfde hoeveelheid stof als in Delft,
doch meer aan de Indische praktijk getoetst.
Speciaal voor de kennis der bouwmaterialen,
die zoo geheel anders zün dan in Europa,
werkt men samen met *t onderzoekstation
der B.O.W., dat in één der afdeelingen van
do Hoogeschool is gevestigd..
’s Avonds wachtte ons een interessante
tocht naar de Bosscha sterrewacht. Bosscha
was een planter uit de Preanger, die een
groot deel van zyn vermogen voor allerlei
doeleinden bestemd heeft. Hoog tegen de
helling der vulkanen, dicht bij het plaatsje
Lembang, staan de groote koepels, waarin
de reuzenkykers zyn opgesteld. Toen we
„boven" kwamen, was het er flink koud eri
zaten we te rillen in onze witte pikjes.
Doch het panorama der vlakte van Ban
doeng, te midden van de donkere silhouetten
der vulkaankegels, deed ons al spoedig alle
kou vergeten. Dr. Voute, de directeur der
sterrewacht, leidde ons rond en bracht ons
natuurlyk bij de groote, nieuwe Zeiss-kyker,
die onder zyn leiding gebouwd is Verbluf
fend is gewoonweg de moderne techniek.
De stalen koepel, het dak en de kyker zelf
kunnen door eenvoudige handles electrisch
bewogen worden. De kyker, die naar schat
ting 10 M. lang en 1.5 M. doorsnede
heeft, maakt alle bewegingen, die de waar
nemer wenscht. Aparte toestellen voor in
stellen, fotografeeren e.d. zyn op de doel
matige wyze aan gebracht. Van de sterren
zelf hebben we niet veel gezien. Een dichte
maar ons moeten inleven in den gedachten
gang, in het wezen van die anderen. Alleen
zoo kunnen we tot het juiste oordeel komen
over ons zelven en anderen en tot een juist
oordeel ook over het leven en zün verhou
dingen. En wü zullen er ons zelf en ande
ren veel leed door kunnen besparen.
Maar het is zoo moeilyk, zoo uiterst
moeilük. Telkens weer, wanneer we onze
eigene of anderer daden uit het verleden
aan ons oog laten voorbygaan, denken we:
dat hadden wy of zü zoo moeten doen, ge
heel anders natuurlük dan wü of zü ge-
aaan hebben. Maar we vergeten, dat ons
oordeel van het oogenblik veelal het gevolg
is van later opgedane ervaringen, van nieu
we kennis, ander inzicht, veranderde le
vensbeschouwing vaak, van motieven, die
nog niet konden meespreken op het oogen
blik, dat de daad gepleegd werd.
Het kan best zün, dat ons tegenwoordig
inzicht het juiste is. Maar op het oogen
blik, dat we de daad deden, beschikken we
nog niet over dat inzicht
We moeten ons dat, vooral wanneer we
ouder worden telkens herinneren. Dan den
ken we voortdurend, wanneer we ons leven
overzien: „had ik toen toch maar zoo ge
daan!” en verwütend vragen we ons zelven
af: „waarom toch heb ik toen niet zoo ge
daan?” We moeten begrijpen, dat toen we,
ter vindt om op het oogenblik niet met haar
te praten
Toen dit antwoord aan de bezoekster was
overgebracht haalde ze haar visiteboekje te
voorschijn en schreef met bevende vingers
op het kaartje „Een moeder vraagt om een
onderhoud”.
Toen Lilian het kaartje zag voelde zij, hoe
onaangenaam het ook was. een onderhoud
niet kon vermijden. Ze ging naar de zitka
mer om mevrouw Hemmings te ontvangen
en toen deze binnenkwam, bleek en <uet
onzekere bewegingen, voelde Lilian een diep
medelijden met haar opkomen.
U ziet er vermoeid uit, mevrouw Hem
mings, zei ze, ik hoop niet dat u ziek
bent, gaat u zitten.
Dank u, zij liet zich zwaar in een stoel
neervallen.
Ik heb u gevraagd om mij te ontvan
gen, juffrouw Turner, omdat ik een groot
verdriet heb, ik, behoel u zeker niet uit te
leggen wat het is.
Ik vermoed dat u verdriet in verband
staat met uw zoon.
Ja, het verbaast me niet, dat u jat ver
moedt, het betreft mijn zoon en zijn verhou
ding tot u.
Lilian kreeg een kleur. Ik ben er niet be
wust van dat zijn vefhouding tot mij ook
maar de minste ongerustheid hoeft te bezor
gen.
Mijn zoon heeft alles bekend.
Bekend? Ik begrijp absoluut niet wat
u bedoelt.
Ik weet allee.
Misschien wilt
XIV.
kant. Is het wonder, dat ons busje het ook
vertikte Onze chauffeur vond het vanzelf
sprekend, draaide het linkerachterwie!
eraf en toen daar niets aan mankeerde, het
rechter dito. En toen ook daar niets aan
haperde, kwam hy met de verrassende
mededeeling, dat de overbrenging van de
draaistang de achteras gebroken was.
Met een nogYiet-defecte bus werd ’n bood
schap meegegeven naar de baas van den
wagen, een Chinees in Tjandjoer en smaak
ten we het genoegen na een half uurtje
wachten, in een andere bus te kunnen over
stappen. We namen het zaakje nogal luch
tig op, wat met ’t oog op de toenemende
warmte ook wel wenschelyk was. Trouwens
men leert nergens beter, dat alles terecht
komt, dan in Indië. Hoe drukker men zich
maakt, des te minder men bereikt, want de
bilanders raken door het zenuwachtig gedoe
heel gauw de kluts kwüt en doen dan alles
precies verkeerd.
Met onze tweede autobus ging het een
half uur goed. Toen vertikte ook zü het.
per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per weeK 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwaHaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Intorc. 82;
Redactie Telef. 88. Postrekening 48400.
GOlIkSIHE COURANT.
O«8W«ndwd» opma» «BOO d»
68° Jaargang
Uit het Engelseh van
ARCHIBALD ITRE.
31 (Nadruk verboden).
„Verhaal is waar. Maar een grap, zooals
George wel, verteld zal hebben. Maak je niet
bezorgd. Uitstekend zijn moeder vertrouwen
maar was beter geweest als hij gezwegen had
Hij moet onafhankelijker worden, Alfred.
Dus het was waar. De woorden, maai een
grap, hielden geen troost en het was eerder
een bevestiging. George had haar verteld dat
hij het zoo aan zijn oom voorgesteld had.
De laatste zin echter trof haar als een scher
pe Pijl- „Hij moet onafhankelijker worden”.
Dat was hij al moer dan haar lief was en h®t
had hem rechtsstreeks in de armen van een
gewetenlooze misdadiger gevoerd.
Lang was ze in tweestrijd wat ze doen
moest, maar eindelijk had ze haar besluit
genomen. Ze liet de auto voorkomen en liet
rich naar de lunchroom van juffrouw Watt
m High street rijden. Toen de wagen voor de
banketbakkerij stopte zei ze den schauffeur
dat hij moest aanbellen en vragen of juf
frouw Turner haar ontvangen kon.
Het dienstmeisje dat had opengedaan,
kwam Lilian den boodschap brengen.
Zeg mevrouw Hemmings, zei Lilian
na even gedacht te hébben, dat ik het be-
het deden we anders dachten, voelden, wil
den dan op het oogenblik, maar vooral ook,
dat we toen nog niet de gevolgen zagen,
die we nu begrypen en dat het juist is om
die gevolgen te vermüden, die ons later
leven ons .heeft doen ervaren, dat we die
vroegere daden anders hadden willen doen.
Hoe weinigen zullen er zyn, die aiet tal
van daden en dingen, wanneer ze er nu op
terugzien, anders zouden willen en hoevelen,
die zouden willen vragen, hun leven nog
eens over te mogen doen! Het zyn üdele
wenschen, maar welker, vervulling, ook
wanneer ze mogelük wal, ons waarschün-
lük niet veel verder zou brengen. Ja, als
we met de kennis, het «Uitzicht, de erva
ring, die we aan het eind van ons leven
bezitten, met de veranderde begeerten en
behoeften, het leven nog eens over konden
doen! Maar wanneer we er opnieuw voor
stonden, als vroeger, dan deden we weer
zoo, omdat ons doen en laten van het ver
leden voortkwam uit onie persoonlijkheid,
zooals die in het verleek
die nu is. Alleen warmee
kunnen we dat leven I
onder den juisten gezicht
alleen ook kunnen wé I
vormen niet enkel voor eig<
over anderer doen en laten.
We hadden niet anders verwacht. Deze keer
mochten de achterwielen aan den wagen
blijven. De motor moest het thans ontgel
den. Met ons zevenen tuurden we naar mo-
gelüke defecten boven de geopende motor
kap, terwijl de chauffeur hardnekkige po
gingen deed om ons in vloeiend Soenda-
neesch uit te leggen, wat er nu eigenlük
aan scheelde. Onnoodig te zeggen, dat wü
nóch van het Soendaneesch, nóch van het
motordefect ook maar iets snapten. Na een
kwartier aan verschillende schroeven ge
draaid te hebben, beduidde de chauffeur
ons, dat we wel weer konden instappen. Na
nog eenige malen te hebben stilgestaan, be
reikten we eindelyk Tjandjoer, T)e Chinee-
sche autoeigenaar ontving ons aderbemin-
nelykst. We waren juist van plan, hem de
huid vol te schelden, toen zün zoon ons in
goed Hollandsch z’n excuses kwam maken
en ons twee luxe auto’s aanbood. Zonder
ongelukken bereikten we toen Bandoeng.
Door den heer Kerckhoven te Malabar
was een schitterend programma voor Ban
doeng en omgeving in elkaar gezet.
Den volgenden dag begon het met een
rondrit door de stad, aangeboden door het
Gemeentebestuur. De Directeur der Ge
meentewerken leidde ons rond en toonde,
wat Bandoeng op het gebied der volkshuis
vesting gedaan had. Verschillende woningen
in de nieuwe kampongs werden bezichtigd,
waarna de burgemeester van Bandoeng ons
op het Gemeentehuis ofttving en daar 'n
kort overzicht gaf van de uitbreiding der
stad. Veel moeilükheden heeft Bandoeng
ondervonden van Batavia. Men leefde n.l.
langen tüd in den droom, Bandoeng hoofd
stad van Java te zien worden. Deze droom
zal evenwel geen werkelykheid worden.
Hoewel Bandoeng met zün prachtklimaat en
zün gezonde ligging, veel voor heeft boven
Batavia, waar het warm en ongezond is,
schynen economische belangen tegen een
verplaatsing der groote kantoren van Ba
tavia naar Bandoeng te spreken. Voor on
derwijsinstellingen is Bandoeng evenwel
uitstekend geschikt en werd het daarom
waardig gekeurd de Technische Hooge
school te mogen huisvesten. Tot centrum
van Hooger Onderwijs zal Bandoeng het
nooit kunnen, brengen, want behalve de Me
dische Hoogeschool, waarover ik vroeger
ro
Cu