Lewenstein s
Naaimachines
Cutis speculaas m hul Gouda
DQRLAS verpakte koffie
een half pond fijne speculaas.
m
PÜRÖL.
Levende Ratten,
KLEIWEG 88
CADEAU
JAN VAN DAM
r
-Qieters en Garneerders
v vv",
k. d°°r A V
De u/inter naderi
Fa, HOOGENBOSCH
Flttx' Sehoénhandel
VICKS VA PO RlJb
ANTON COOPS
DALENDE (DEKEN
K
DG G01IDSCBE FRUITHANDEL
RADIO
GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 16 NOV. 1939 TWEEDE BLAD
Wij zoeken
LICHTBEELDENAVOND
WISKUNDE
\>L
S.l& S. Van D&ntzig
it Fraai
Sterk
Gohdkoop
EEN HALF POND
,oo J- C. DORLAS, Gouda
Aan de Plateelbakkerij ZUID-HOLLAND
kunnen
geplaatst worden.
IP
Jf H.H. Timmerlieden, Bouwers of Particulieren
Bouwgrond
f 330878- omzet
f 234885 -
1687 aantal
spaarders
en rek.
1518 houders
f 79802 -
f 18884-
Voor Uw
Jaeger Ondergoederen
VEREENIGING VOOR
FACULTATIEVE LIJKVERBRANDING
DE BUI S Z|,
Hygiënische artikelen en
Pategtgeneesmiddelen
Smakelijk en Voordeeligis
WlttTERJASSEN
T. O., rtEPAROS
Fa. P. J. Rovet en Zonen
De Reeuwijksche en Sluipwijksche Plassen.
Uit. den Goudschen Raad.
•20
Wij openen dadeliik in Üwe
streek een distributieplaats en
zoeken voor deze positie een
betrouwbaar heer als filiaal
houder. Beroep of woonplaats van^
geen belang. Winst maandelijks
f 300—f 500. Ook kan tegenwoor
dige werkkring bij behouden
worden. Geen winkel,geen reizen,
geen kapitaal! Reflectanten schrij
ven o. nr. 15, Advert. Kantoor
JANSSENS 8c Co. Amsterdam C
£ROT. NEDERLAND Afd. Gouda
en KERKELIJK LEVEN.
3378 30
D.V. DONDERDAG 21 NOVEMBER
a.8. des avond9 8 uurjo de kleine
Kerk, Peperstraat.
Spreker
Ds. A. 0. H. v. H00GENHUIJZE
van Amsterdam.
Onderwerp
„ROME, DE EEUWISE STAD"
a. De kerkelijke Staat,
- Paus en Mussolini
b. Het Katholieke Rome
c. Het. oude Rome
d.'De doodenstad Pompei
(met 150 lichtbeelden)
Toegang 10 cent.
DE BESTUREN.
De Gemeentelijke
Reinigings- Ontsmettingsdienst
betaalt voor
ingeleverd aan het dienstgebouw aan
4e Vest, tot een aantal van 2 stuks
per dag 16
I 0.25 pee
ituk.
Boekhouden Handelsrekenen
OPLEIDING VOOR PRAWIJK
EN EXAMENS
J. L. A, BRAAK
Leeraar M. O. Burg. Martenss. 24
Handelsrecht Handelskennis
iesMjn aangeboden, op zeer billijke voor-
waard8|, voor leerlingen H. B. S. en
Gymnasium, voor Candida ten BOUWKUN
DIG QPZICHTER, enz. door
P. S. DAUVILLIER.
761 10 B. MARTENSSfNGEL 12.
b*e
C. van Les uwen.
Tufnstraat 85 Gouda
In- en verkoop van
alle soorten ledige vaten.
N. W. O. Goederen van
JanserkA Tilanus
Fri^&nveen.
H. BROUWER DE KONING
S^erlnRslyaat 153 (Jtrtrda.
Onbrood werd bekroond;
Arnhem 1923, 'u-Bosch ÏW4, R'dam' 1®2«,
Dordrecht oo Utrecht 1827-
N BOUWKUNDIG BUREAU
VJ. 0. HENRI VAN INGEN
Otterdam - Vlietatraat Sb -TeL 11748.
Verzorging van Exterieur, Interieur, Hin-
jerwet, Drankwet, ënz. Alle» tot het vpk
loo^nd
i
Bij aanknop van
gedurende de week' van 16 t. m. 23
November geven wij bij ALLE winkeliers
te GOUDA
DEZE RECLAME GELDT VOOR AL
ONZE SOORTEN VERPAKTE KOFFIE.
Aanmelden bij den Portier VERLORENKOST 7.
Jwe voeten heében meer be-
schutting noodig« De voort
durende aanraking met den
kouden grond, 't gaan door
nffidder en sneeuw vereischen
een bijzondere voorziening»
Doe daarom als velen, en koop
v het ijzersterke C.R.E.& schoei
sel, dat Uwe voeten volkomen
beschermt tegën koude en vocht.
Mede door zijAgepatentebden
voetsteun is C.R.E.S. volgens
H.H. Doktoren h& meest hygië
nisch en aangenaam schoeisel.
KoopC.R.E.S., weiger namaak.
De schoen voor elke beurs!
Overal verkrijgbaar, waar «iet, vrarfg
inlichtingen bij i
HEVÈA-FABRIEKEN,
HEVEApORP% (Gld.).
schriftelijke
Gsrenf/e
Leder-schoen met
Rn alhtberonderwerk.
f- verheul S.CO
i
Verkrijgbaar bij20
Markt 82
Wl|dstraat
Kalzarstpaat, 1q
VOOR ALLE VERKOUDHEDfeN
Póften a 85 cent én f 1.25
BIJ
Drogisl Wijdatraat 31 Tel. 328
Gebruikte TELEFOONPALEN van 2 - 9 M. Gebruikte DEUREN
p. st. f2.--, 10 st. f 1.7vgrootere partijen f 1.50. Gebruikte BINTEN
PLANKEN en DIVÉRSE, Gebruikte LOODS 16X24, 16X2l',
16X18M., alles zoo goed als nieuw. Nieuwe geheel complete
DEUR- en LICHTKOZIJNEN in bijna alie maten.
eventueel met teekening en bouwcrediet a t 4,— per M'. - 40
Te bevragenVAN DEN BERG, Zwarteweg. Telef. 809,
deeren U niet, indien
Uw geld VEILIG is
belegd bij de
Gem. Spaarbank
en Storingsdienst
GOUWE 2
Dag. open
9V>-3^p.
Zaterdags
ook
6'/i-7V»u.
WAARBORG
der OVERHEID
O C0| rente van
[0 dag tot dag
90
15 Aug. 1 Sept. 1 Oct. 1 Nov. 13 Nov.
VERTROÜWD half wol of zuiver wol koopen.
Fabrikaten van Scholl, Engberts Scholten en Benger.
STEEDS VOORRAAD.
Aparte modellen te leveren binnen drie dagen.
Inlichtirifenbladen en Tarieven en Voorwaarden op schriftelijke aan
vraag verkrijgbaar bij den Afdeeiings-Serrffctaris den heer Mr. A.J.J.
Rijkeen, Markt 46, Ggjsda. 20
Firma Wed A. Rietveld.
LANGE TIENDEV^EO 27 - TELEF J13
heeft in voerraad
BLAUWE DRUIVEN.
PERZIKEN.
MELOENEN,
«TAFELPEREN,
TAPELAPPELEN
Sinaasappelen
CITROENEN
BANANEN
TOMATEN. ék
VRUCHTEN IN BLIK W
VRUCHTEN IN GLAS
DIVERSE SOORTEN NOTEN
STUDENTEN HAVER,
1
Zeer leerzaam vopr Jongens
Oonalpuctls-doozen
in Mecano, Stabiel en Matador
in alle soorten, tegen de bekenden-
lage prijzen.
Aanbevelend
D. Bouwer, Markt 04
Magazijn „De Driekleur''
«iMT Dit Is h»t doelmatigst»
15 St. Nicolaisgsschtnk voor Jongons.
ft.Der wedt. GEHEEL COM
ET .CK^LAATST126.—
PEL, Bnoystraat 60, GOUDA.
Steeds voorradig alle maten prima
gebruikte Autobanden, 1
2e Weenastraat 28, Tel. 43929, R'dam
8PE0IAAL ADRES IA
Consult ook per brief.
Mevr. J. DAM
Gopdschestraat 7 - RQTTERDAM
een volvet Kilo Kaasje .1.25
een busje groene Kaas 25 cent
een pond Delft's Roem 70 cent
een pakje, Margarine 17 cent
P.p. TEEKEN8,Gouwe 55,Gouda
Kaashandel in 't groot en klein
bijzonder concurreerend bij
Keizerstraat 38 Gouda-
RLmMAKEO
Schilder», Oosthaven 65, Tek 280
--GOUDA.. - 15
Hat Statenlid van Staal contra Gedeputeerde Staten.
Nieuwe onderhandelingen bepleit met de Regeering
en de belanghebbende gemeentebesturen.
Het afwyzend praeadvies door Ged. Sta
ten van Zuid-Holland uitgebracht op het
adres der gemeente Reeuwyk, waarin*»op
droogmaking der Plassen wordt aangedron
gen, heeft zooals to verwachten was het
Statenlid K. R. van .Staal, de voorsteller
der droogmakings-motie, welke in de .Sta
tenvergadering van 15 Juni 1928 is inge
diend, niet -bevredigd.
Op een wel wat ongewone wyze, toezen
ding eener gedrukte memorie vóór de zit
ting, heeft dat Statenlid zyn misnoegen
over dit praeadvies aan zijn mede-Staten-
ledegi kenbaar gemaakt. De heer Van Staal
ia van oordeel dat de Staten recht hebben
op een betere voorlichting als in het afwij
zend praeadvies is gegeven. Naar des hee-v
ren Van Staal's opvatting eischt ook de
vertroebeling, sedert maanden van buitenaf
veroorzaakt, eerf rustige pro-beschouwing
,vóór de openbare zitting, tegenover het vrij
wel niet geargumenteerd advies van Gede
puteerden.
De aanhef waarmede het Statenlid Van
Staal zyn bezwaren tegen het praeadvies
van Ged. Staten hierboven aanvangt, is
niet bijster vriendelijk.
Daaraan willen we echter, als van veel
voorkomenden aard elders, geen aandacht
1 schenken.
In 18 pag». druks heeft de heer Van
Staal zyn bezwaren tegen het praeadvies
samengevat.
Allereerst wydt de heer Van Staal zyn
aandacht aan het rapport der Commissie-
Van der Torren (bestaande uit de heeren J.
H. van der Torren Kzn., voorzitter, A. A.
Neeb, nu wylen Van Elzelingen, en J.
Pfeifer, secretaris), uitgebracht aan den>
Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw op 22 Sept. 1927. Dat rapport
beoogde een onderzoek naar het risico, ver
bonden aan de eventueele droogmaking.
Naar aanleiding van dit rapport zegt jle
heer Van Staal het volgende:
„Het siert deze Commissie dat zy den
„lezers van haar rapport de gelegenheid
heeft ontnomen, zelfs maar één enkele
„aanwijzing te vinden, die de verliespost,
„zooals zij deze aan het slot raamde
te weten 300.000.zou kunnen ver-
,hoogen."%
Tot "koed begrip van de beteekenis van
deze uitspraak van den beer Van Staal wil
len wy hier laten volgen de beschouwing
over de reëele verkoopwaarde, welke de
commissie-van der Torren laat voorafgaan
aan deze door haar aangegeven waarde
bepaling van het niet geëgaliseerde land op
900.a f> 1000.waarvan het hoogste
bedrag door den toenmaligen hoofdingenieur
van den Prov. Waterstaat in zyn berekening
is aanvaard.
Op pag. 11 Bijlage B. 5 staat:
- „Ten aanzienWan de bij onmiddelly-
v „ken verkoop te bedingen pry zen ont
breekt de maatstaf geheel. Allerlei niet
„te voorspellen of aan sterke wisseling
„onderhevige factoren, zooals de oogen-
„blikkehjke welvaart in de veehouders-
bedrijven, de arbeidsprijzen, het al of
„niet mededingen van het grotft-kapitaal,
„de toestand waarin het land bovenkomt,
„de meerdere of mindere ondernemings-
„geest der koopers spelen daarbij
„een overwegende rol. Het is
dan ook niet te verwonderen dat de
„schattingen van tlaaromtrent geraad
pleegde landbouwers in de omgeving
„buitengewoon uiteenliepen, zoodat op-
„gave daarvan nutteloos^Wordt geoor-
„deeld. De Commissie is zich dan ook
„zeer wel bewust hieromtrent slechts
een op zoo goed mogelijke
„gronden 'gebaseerde achat-
V «tin g, maar ook niet meer
i Hdan dat te kunnen sneven."
Wanneer men nu woet daVJde waardebe
paling op deze aldus geargumentet rde schat
ting is gebaseerd, dan is ook maar' met
geen schijn vaiy zekerheid aan te
v nemen dat de door den heer Van
Staal aangevoerde becijferde verlies
post 8 ton en niet meer dan dat
«>u bedragen. En er blyft zelfs geen
glimp van <jezen schyn over wanneer men
weet dat de Voorzitter der Commissie-Van
der Torren onder geen omstandigheid de
'door die commissie genoemde waarde
van 900—1000 aanvaardbaar acht, en
van oordeel is dat deze belangrijk lager is.
Waaruit dan wel blylct dat er wel een
heel groote aanwijzing is te vinden, die den
verliespost van 8 ton zou kunnen verhoo-
4 ken!
De he^r Van Staal heeft uit het rapport
der hier iemoemde Commissie-Van der Tor
ren nog ejikele citaten ontleend omtrent het
kwelbezwhar, maar aangezien in de andere
bijgevoegde Tapporten gansch andere mee
ningen daartegenover worden gesteld, heeft
het geen waarde deze aan te halen: de ge
leerden zyn'het over deze moeilijke quaestie
totaal oneens
De verdere aangehaalde citaten nit dit
rapport zyn alle eerder gepubliceerd en kun
nen hier onbesproken blijven.
Een geheel hoofdstuk heeft de hed* Van
Staal gewijd aan de vroegere droogmakin
gen fan af het jaar 1612 tot aan 1876.
J Daaraan ontleenen we:
„Onze voorvaderen stonden minder angst
vallig tegenover het doen vanNjwJgn op JHt
gebied. Zij hadden geen jaren hoodig voor
commissoriaal -werk om een polder ais de
- I
Haarlemmermeer met een oppervlakte van
24.000 H.A. droog te nudsen. Zij zagen er
niet tegen op het parool „de cost gaet voor
de baet ait" in acht te nemen, toen het ge
weldige crediet voor deze grootsche droog
making moest worden gevoteerd!
„En daar desondanks is aangetoond, dat
aan de gemeenschap met al de genoemde
droogmakingen een goede dienst is be we
zen, wordt nu over de droogmaking van een
oppervlakte van nog geen 1000 H.A. aan
plassen, jarenlang commissoriaal gearbeid,
om ten slotte te hooren terwyl alle rap
porten de droogmaking als een voordeel be
pleiten (aldus de heer Van Sta»l)
dat/ gezien de halsstarrige houding
van den Minister van Financiën en ge
zien de uit de lucht gevallen financiëele
nota van het Depaitement van Defensie
(vroeger waren onze voorvaderen nog zoo
„verstandig" niet), Gedeputeerde Staten,
hoezeer zy dit ook in menig opzicht betreu
ren, de droogmaking niet mogen aanbeve
len.
„De heer Van Staal kan het gevoel niet
van zich afzetten, dat Gedeputeerde Staten
waarvan reeds lang bekend was, dat zy
om economische overwegingen, uit een'oog
punt van verhooging' van de bodemproduc
tie en in het besef de belangen van den
boeren- en arbeidersstand te dienen, gun
stig gestemd waren voor de droogmaking
van de Reeuwijksche en Sluipwijksche Plas
sen danig in de war zyn geraakt door
de actie vanuit Gouda door een kleine
groep gevoerd, om de Plassen zoogenaamd
als natuurmonument en schoonheidsobject
voor droogmaking te vrijwaren.
„De heer Van Staal is tot dit oordeel ge
komen, omdat van een College, dat ge
steund o.m. door een crediet vkn de Pro
vinciale Staten tot taak hqd een belang
rijke aangelegenheid als deze voor te berei-
cren, door een volledig onderzoek in te stel
len en de begrootingen te maken, niet
mocht worden verwacht, dat het door de
weigeiing van den^liniater van Financiën
om meer dart 300.000 ter beschikking to
stellen en door den nieuwsten eisch van
den Minister vgn Defensie, zoo maar zon
der meer tot niet-droogmaking zou advi-
seeren.
Van het College van Gedeputeerde Sta
ten had de heer Van Staal verwacht, dat
het de Staten wel in kennis zou hebben
gesteldi van het onveranderd standpunt van
den Minister van Financiën en van het
nieuwste standpunt van den Minister van
Defensie, maar daaraan vólkomen in de lijn
zou hebben toegevoegd, dat alsnog pogin
gen in het werk zouden moeten worden ge
steld om zoonoodig de geheele regeering
van den plicht, om de meerdere gevraagde
gelden uit een oogpunt van nuttigheid en
noodzakelijkheid te voteeren, te overtuigen.
Ook hadden Gedeputeerde Staten moeten
zeggen overleg te willen en zullen plegen
meit den. Minister^van Defensie, om te be
reiken, dat het (bedrag van 300.000 be
langrijk zou worden gereduceerd.
„Het zal toch het College van Gedebi
teerde Staten wel bekend zyn» dait bij de
inpoldering van den Bieschbosch ook aan
de hierbij optredende Veimootschap uit een
oogpunt van defensiebelangen de eisch
werd gesteld 500.000 voor Defensie te re-
serveeren.
„Men was in die dagen niet zoo ge
makkelijk klaar om zoo maar het woord
„afwijzend" néér te schrijven en ging dus
o «er. tot onderhandelen, waarvan het resul
taat was, dat de 4l.50Q.000 werden terug
gebracht tot slech* 27.000.
Dat de heer Van Staal zyn «■«0edenheid
uit op e^n wyze als hierbo-^gdWchreveri,
houdt verband met den vora^waarifr het
College vanfltedeputeerde Staten het af-,
wijzend pifcJKdvies heeft gegoten. Het af
wijzend prae-advies ademt alleen een finan-
ciëelen geest. Met geen woord wat na
tuurlijk heel moeilijk zou zyn wordt ge
rept over de opoffering van het natuur
monument.
„Wénneer wy nu weten, dat sedert jaren
de regeering bereid is gebleken 300.000
al is dit bedrag niet voldoende te votee
ren, waarmede dus principieel de nuttig
heid en de noodzakelijkheid npn de droog
making der Plassen zyn uitgesproken,
wanneer wy hebben ervaren, dat het Col
lege van Gedeputeerde Staten door het ver
richten van daden »zieh niet alleen bereid
verklaard heeft by de Provinciale Staten
een crediet voor de droogmaking te verde-
(j^gen vah 300.000.maar ook zelfs ge
zegd hèeft ^rder te willen gaan, wanneer
wy lezen, dat hetfCollege van'Gedeputeer
de Staten aan het slot van eyn prae advies
schrijft, dat hat in meer dan ëén opzicht te
betreuren zou zijn, wanneer van de droog
making niets zou kómen, dan ib het onver
klaarbaar, dat een omvangrijke arbeid,
.waarop al deze uitspraken zijn gebaseerd,
ihet slechts een paar regals wordt vteïriet
gedaan door voor te stellen op het adres
van den raad der genjfente Reeuwyk af
wijzend te beschikken.
„De heer Van Staal acht zich overtuigd,
dat zelfs de tegenstanders der droogma
king uit een oogpunt van natuurschoofi, het
met hem eens zullen zijn, dat met de
historie voor oogen de afwy zingsmotie-
ven van het College van Gedeputeerde Sta
ten in hét prae-adviés vastgelegd, niet als
reëel kunnen worden aanvaard.
„Als Gedeputeerde Staten gebikt zijn ge
gaan onder de adressen van hai, die «ich
bet recht aanmatigen alléén de waarde te
kannen van de schoonheid der natuur en op
gmrtd daarvan bet ongerept houden van het
groot aantal plassen eischen, dan hadden
zy beter ged&an royaal van hun verande
ring van inzicht blijk te geven."
„De heer Van Staal betreurt, dat ook Ge
deputeerde Staten nu ineens tot de ontdek
king zyn gekomen dat „door de droog
making een aantal woningen en erven zal
zakken en dat mede op grond vin dit argu
ment de begrooting van de onteigemings-
kosten, zynde 300.000, zeer globaal moet
worden opgevat. >M. a. w., „het is nog lang
niet zeker, dat wy met 300.000.— voor
de onteigeningskosten toekomen."
Een volgend gedeelte van de memorie
handelt over verhooging der Bodemproduc
tie en is ontleend aan „désMaasbode".
En dan vervolgt de heer Vkh^jtaal:
„In de droogmaking der Reeuwijksche
Plassen ia nu een gelegenheid om in de
toekomstige jaren pl.m. 800 H.A. vrucht
baar land ter beschikking te stellen. Van
beteekenis is daarbij, dat onze provincie en
vooral de omgeving, waaraan de Plassen
grenzen, deze gronden hard Boodig hebben.
Noodig, omdat Boskoop ten noorden met
den uitbouw van haar wereldberoemde cul
tures door gebrek aan gronden vrijwel* aan
het einde is, noodig, omdat Gouda ten zui
den door stadsuitbreiding aan de uit-nood-
zaak-geboren boeren en tuinier» geen gron
den voor voortzetting van het land- en
tuinbouwbedrijf kan aanbieden. En óók noo
dig, omdat Gouda als centrum voor een
zeer groot deel ^an ge we zen is op de ont
wikkeling van haar veilingen, kaas- en
veemarkt, om vanjkaar abattoir, dat ook
ten dienste staat ten de omliggénde plaat
sen, maar niet té spreken. Voor Gouda is
de toekomstige verhandeling op de mark
ten van de producten der eventueel droog
te leggen plassen van buitengewoon be
lang. Van zoo'n groot belang zelfs, dat
menig bewonderaar van natuurschoon in
het stadsbestuur het behartigen van dit
commercieele belang boven het "bezit van
de Plassen, waarvan slechte een klein deel
der ingezetenen weet te profiteeren, stelde."
Dit „hoofdstuk" wordt besloten met een
aanhaling uit het adres van 16 Oct. 1928
der Werkcoonmissie voor de droogmaking,
(tot welke commissie ook de huidige Mi
nister van Defensie Mr. Dr. Deckers be
hoort), waarin wordt betoogd dat degenen,
die thans van de Plassen gebruik maken,
wel elders een soortgelyk ontspanningsoord
zullen vinden.
Daaraan is dan nog toegevoegd
„dat by aanvaarding van het voorstel
„een belangrijk w erkver achaf f mg aobjeut
„zal worden geboren, dat voor Gouda en
..voor de slechtbeloonde visschers uit
„Reeuwyk ntfrt is te versmaden. Voor
„werkverschaffing en werkloosheidsbe
„stryding alleen paradeert op de Goud-
„sch^ begrooting 1928 al een bedrag van
55.000.om over de veel groote re.
„poet van het Burg. Armbestuur, waar-
,/jnder niet-georganiaeerde werklozen
„fallen, mkar te zwygen".
Verder betoogt de schr.
„dait de stad Gouda, in 't byzonder
„de -middenstandakringen, (de winkel
„stand) er btf voortduring by zal wel-
Aan het „Natuurschoon" wydt de heer
van Staal wederom een apart hoofdstuk.
Hierin wordt de propaganda besproken,
welke vanuit Gouda is gevoerd voor het
behoud der plassen en wordt verteld dat
niettegenstaande de oproep tot een bezoek
aan tienduizendenin de pers is gericht,
8Ïechts enkele honderden zijn gekomen
waarvan het allergrootst percentage niet
voor de tweede maal op de Plassen zal ver
schijnen.
De heer van Staal schrijft daarover;
.„Dit laatste laat zich gemakkelijk ver
klaren, immers wegen, wandel paden/booten
en andere vervoermiddelen, ontbreken vol
komen. Trouwens in de tientallen jaren, die
achter ons liggen is wel bewezen, dat de
Reeuwijksche Plassen niet die schoonheid
bieden, dve tot terugkomen trekt. Daardoor
heeft niet één persoon laat staan meer
deren het aangedurfd in de omgeving
van de Plassen een behoorlijk hotel of
restaurant te vestigen. En dit laatste is
toch noodig om een herhaald bezoek aan de
Reeuwijksche Plassen te bevorderen.
En fan gaat de heer Van Staal alt
verlep
„Met deze wetenschap doet een aan het
College van Gedeputeerde Staten gezonden
adres van de afdeeling Rc^frdam 9 der
S. D. A. P. van welk adres alle Leden
van de Provinciale Rtaten'afschrift hebben
ontvangen wel wat naïef aan, als wij
lezeif, lat de Reeuwijksche en Sluipwijk
sche Plassen moéten worden behouden, om
dat zy bij uitstek geschikt zyn als ontspan
ningsoord. Als» men dit van de Reeuwijk
sche en Sluipwijksche Piassen zou willen,
maken, dan moet allereerst volgen ont
eigening van alle plassen, daar
A&MAMMMfcMÉMUM'ato -v
van millioenen en millioenen guldens."
De inpoldering van den Biesbosch be
vestigt voor den heer van Staal, de juist
heid van de opvatting van hen, die op de
zelfde motieven 4» droogmakijyj: van do
Reeuwijksche Plassen willen bevorderen.
In het bovenstaande hebben wij uit de
Memorie-van Staal wat maar eenigwtns
„positief' leek naar voren gebracht. Dat er
niets nieuws in staat, kunnen wy waarlyk
niet helpen.
W willen naar aanleiding van het boven
staande enkele opmerkingen maken.
Het is bijzonder opvallend dat het schrij
ven van de Commissie van der Torren van
6 Dec. I9t8 aan den Minister van Land
bouw dat Gedeputeerden bij hun afwijzend
prae-advies hebben gevoegd door den heer
van Staal totaal is genegeerd. Dit schrijven
is voor de behandeling thans van meer be
teekenis. Wy willen daarom hieruit een en
ander aanhalen.
Over de grondwaarde zegt de Commissie
dat verkoop onmiddellijk na het droogvallen
by gronden als hier bedoeld tot teleurstel
ling leidt wat betreft de daarvoor te bedin
gen prijzen.
De Commissie becijfert, uitgaande van
de onderstelling dat het land bij onmiddel-
1 ijken verkoop per HA 1000.zou op
brengen, na een 5-jarige exploitatie den
kostprijs, vermoedelijk ongeveer 1660.- zal
bedragen zonder woning of eenigèn
anderen opstal.
De Commissie is van oordeel dat de kans
dat na een exploitatie van 5 jaar een ver
koopwaarde van minstens 1650.za'
worden bereikt, aanmerkelijk grooter is dan
die, dat bij orrmiddel! ijken verkoop 1000
per H.A. zal worden geboden, zoodat naar
het oordeel der Commissie een exploitatie
als door haar aangegeven tot beperking van
het risico zal kunnen bijdragen.
"Waar juiste cijfers onmogelijk kun
nen worden gegeven, ligit het in den aard
der zaak dat echter onder ongunstige om
standigheden de kostprijs van het land na
5 jaar hooger kan zyn dan hier is becijferd.
In de berekening is aangenomen dat de
benoodigde werkkrachten een 40-tal ge
oefende arbeiders zyn.
Ligt het in de bedoeling ook de exploita-
tiewerkzaamheden gedeeltelijk door werk-
loozen te doen uitvoeren, dan zal natuurlijk
de post werkloonen veel hooger kunnen
komen.
Deze uitspraken omtrent de waarde ge
toetst aan het oordeel van den voorzitter
der Commissie-van der Torren, of wil men
aan het oordeel van <ien in deze aangelegen
heid minstens even goed tot oordoelen be
voegden heer A. van Wijnen, dan wordt de
situatie wel zoo dat bij de becijferde ver
liezen nog komt een zee it belangrijk per
centage, oil gerekend de meerdere kosten,
die het Departement van Defensie vraagt
Maar daarover kan het Statenlid 'Can Staal
met zijn medelid in de Droogmakingscom
missie, Mr. Dr. Deckers, nu Minister van
Defensie gaan spreken.
En ten slotte .nog deze opmerking:
Wanneer de heer van Staal zooals hierboven
in den meest oyordreven zin is, aangegeven
al» behoorendf/ tot de taak der provincie,
een berekening maakt van millioenen en
millioenen guldens voor het mak»n van
wegen en doorgangen op de plassen dan
moet het geheele droogmakingsplan voor
de provincie in 't geheel niet te benaderen
zyn, want dan zou het miliioenental der
kosten niet te tellen zyn. En dan moet de
provincie er onder alle omstandigheden af
blijven.
Het is duidelijk dat het Statenlid van
Staal zijn memorie besluit met een opwek
king om het afwijzend prae-advies niet
zonder meer te aanvaarden. Maar aan t
slot voegt hy er nog aan toe
„en mogen zü zich straks in de open-
„bare zitting uitspreken voor nieuwe
„onderhandelingen op korten termijn,
„zoowel met de regeering, als met de
„by de droogmaking belanghebbende
„gemeentebesturen.
Wij wijzen vooral op deze laatste woor
den, want deze kunnen niet anders betee-
kenen dan dat een poging zou moeten wor
den gewaagd om de als belanghebbenden
voorgestelde gemeenten Gouda en Reeu-
wflk te doen bijdragen in de kosten der
droogmaking tot hoogere bedragen, dan die
wélke in het prae-advies van gedeputeer
den reeds zyn, vermeld.
Hetfeitdatde Raad van Gouda
g»en toezegging heeft ge
daan voor welk bedrag ook, erï
desniettemin aan de Staten een dergelyken
wenk wordt gegeven, teekent de mentaliteit
van het Statenlid van Staal, tevens Wet
houder van Financiën onzer gemeente.
Een zitting tot kt den nacht. Het rentetype van de gemeente-
bank en de bedreven wederzijds niet op 7 maai op
5y2 gebracht. Verlaging van zie winstmarge als
gevolg. Een klacht over onreëeie propaganda tegenover
de Nutsepaarbank weersproken. -*■ Bedrage voor het Fonda
voor ZiekenhttisverplegiAg. Behandeling van de markt-
verbeteringen als één geheel gewensdit. Een of twee
nijverheidsscholenof geen! Droogmaking Verloren
Kost en verdere plannen.
aar <^e wateren
eren, S dan Wal
imply mtfpTi
het bezit zyn van 'particulieren,
men een deel van het comple
droogmaken om behoorlyke we Am aan te
Jeggen, dan zal men op vele plaatsen door
braken moeten forceeren om de mogelijk
heid te scheppen, dat men van de «ene naar
dc andere plas kan komen, dan zal men
eenige tientallen behoorlijk ingerichte
landhuizen moeten maken, dan zal men
moeten zorgen voor althans één goed inge
richt restaurant en dan zal oen moeten-
zorgen voor dé noodige verkeersmiddelen
£ii wegen naar de Plassen.
'„Dit alles tesamen vordert een uitgave
Een week nadat de Raai in twee lang
durige middag- en avondzittingen bijeen ia
geweest ter behandeling van ge salaris- en
loonregelingen van het gemeentepersoneel,
is opnieuw een vergadering belegd welke
tot over het nachtelijk uur heeft geduurd.
Het lidmaatschap van den Raad is waar
lijk geen sinecure, indien men zich op de
hoogte wil stellen van de verschillende' aan
gelegenheden om daarover in de vele zit
tingen met kennis van zaken te kunnen
oordeelen. j 1
Met kennis van zaken, dat is zéér zeker
noodig, te meer waar het herhaaldelijk
voorkomt dat de woordvoerders 'in den
Raad van den Weahouder van Financier, en
Openbare Werken, die bij vele zaken be
trokken is en daarover zyn meaning doet
kennen, te hooren krijgen, ook al hebben
zy de zaak duchtig bestudeerd, d?t zy ér
niets van begrijpen en dat het daarom heel
anders is dan zy beweren.
Wy hebben daarvan nu ook weer een
sprekend staaltje gekregen bij de behande
ling van het voorstel tot voorloopige vast
stelling van hertjr entetype van" oè door de
gemeente en oe gemeentebedrijven weder
zijds gestorte gelden in rekening-courant
op 5V4
Het spreekt vanzelf dat Mr. de Witt
Wijnen die by de behandeling van het voor
stel tot instelling van e«N(atortii>gs- en
ophaaldienst gerechtvaardigöen twy'fel
heeft uitgesproken of sterker gezegd de on
mogelijkheid heeft betoogd vSn de winst
marge, die het gemeentebedrijf zou maken,
den Wethouder van Financiëp, eer.s even
door elkaatheeft geschud, nu deze zelf komt
verklaren dat het duidelijk is dat het niet
opgaat den stortings-en ophaaldienst op een
lyn te stellen met de andere bedrijven, daar
tij als geldschieters van de gemeente op
treden en dus geen 7 rente kan vorde-
/ren, maar dq reyita welke voor een tijdelijke
kasgeldleening wordt betaald n.1. 6%
Mr. de Witt fijnen heeft ook nu evenals
by de behandeling van het atichtings-voor-
stel4op 13 Mei 1929 te hooren gekregen dat
zijn beweringen geen grand hebben, dut de
Wethouder van Staal niet overstag is ge
gaan. Maar het Analytisch Verslag van de
Raadszitting van 18 Mei 1929 en het voor
stel dat thans door den Raad aanvaard ia
leveren het bewyg dat de wethouder aan de
werkelijkheid, die Mr. de Witt Wijnen in
Mei duidelijk naar voren gebrachtX/niet
heeft kunnen ontkomen. Zoomin als'oor de
thans gevolgde financiering der spaarbank-
gelden overeenkomt met de wijze- waarop
de wethouder van' Financiën, in Mei zich
voorgestelde .de gelden der spaarders te
kunnen benutten voor den gewonen dienst
de^ gemeente. De administrateur beeft ge
volgd het systeem <ibt voor de zekerheid
der spaargelden wordt vereischt, belegging
in soliede fondsen, een zekerheid, die tot
gevolg heaft dat de winstmarge van 314 tot
ongeveer 1 wordt teruggebrafchf.
De wethouder van Financiën heeft zich
zeer enthousiast uitgelaten over "den gezon
den groei van dezen gemeentelijken dienst,
en aan zyn optimisme in deze den vrijen teu-
gfel gelaten, maar of dit nu verstandig is,
zal in de toekomst moeten biyken. Men
moet geen hei roepen,' zegt het oud-Hol-
landscfie spreekwoord, voor men over de
hrdg i8. En over de brug is deze dienst nog
lange niet. Uit de eersve rekening en de be
grooting voor den volgenden dienst zal
moeten biyken of de groei een normqle dan
wel een kunstmatige is, of de dieftst' is uit-»
gevoerd conform het voorstel dat door den
Raad is aanvaard en of de cijfers van den
opzet, die in steftfee mate gecamoufleerd f
werden geacht, in de werkelijkheid ook
eenigermate juist zijn gebleken. Wy zeggen
„eetvigermate", omdat aan de geraamde cij
fers geen werkel ijken toestand ten grond
slag lag.
Mr. de Witt Wijnen heeft bij zijn ge
maakte opmerkingen toegezegd, zoodra de
begrooting er is, deze nauwkeurig te zullen
r...gaan, zoodat wy in den Raad daarover
nog wel een en ander te hooren zulten krij
gen.
Er in den Raad door Mevr. Riesz. een
klacht geuit over de niet-reëele propaganda
van den gemeentelijken dienst tegenover de
Hptsspaarbank. Een dergelijke klacht war.
ook, naar wethouder Van Staal mededeelde,
door den directeur der Nutsspaarbank bü
den ontvanger en den adptinistrateur van
den gemeentelijken dienst gedaan. En het
onderzoek zou hebben uitgemaakt dat een
onreëeie propaganda niet zou zijn gevoerd.
De wethAüdeT*,é*4 zeer positief in zijii ver
klaringen -daaromtïteiit, waarbij dé Raad
zich natuurlijk heeft neergelegd. Dat die
verklaring de overtuiging heeft geschon
ken dat die klachten ongemotiveerd zijn,
gelooven wü niet We nemen niet aan dat
een directeur van een zoo invloedrijk
lichaam als de Nutsspaarbank op losse
geruchten afgaat, maar het hem ter oore
gekomene eerst wel terdege zal zijn ondei>a
zocht voor daarover een klacht is geuit.
Uitgaande vsn*d» overtuiging dat noch
de wethouder, noch de administrateur door
hunne instructies aanleiding hebben gege
ven tot het doen van mededeeltrrgert, welke
als nlet-reëel moeten worden beschouwd,
moet het toch ook voor hen duidelijk