ekbank
Mantelstoffen
tegen spotprijzen
GEBR. SPAAS
u
M
'EN,
FLUWEEL
Deze Courant komt in
IR GOUDA EN OMSTREKEN
EAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
In, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VO(
me«r dan 6500 gezinnen in Gouda en Omgeving
I
No. 17234
Zaterdag 23 Noveml
1829
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOV1
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
I
I
ENUW*9
Naar indië.
Groote partij lappen
4
I
OO2’
98-/.
100.
e
OORWEG.
OfArandoorde 6600 oi
B8«Jaargang
HET STOFFENHUIS
BRlèvEN UIT DE HOFSTAD.
EERSTE BLAD.
Bedenkalijke Plannen.
FEUILLETON.
DE GESTOLEN DIADEEM.
BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDE1
tt vzL/iuVJiVZA V lull, UuOIlvV/r\j\JUUlj
to
3*1
Australië
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
slecht als
in
wondering voor zijn groote gaven.
HOOFDSTUK XXII.
éi/
Het symbool.
zijn
bel
(Wordt vervolgd).
Een tocht naar en door tropisch Nederland.
XVI.
van
>ote
ven
i de
krijgen zelfs
Woffle Hag net als
den zich er uitste
le melk, die hun
iuw tegenstond,
leinen thans veel
:n klein scheutje
■an toegevoegd
Een groote schok. Ze schudde ernstig
het hoofd en de lilaveer op haar hoed schud-
de mee. Ze bedekte haar rozig gezicht met
iteit
ver-
dat
t te
met
Li-
van
LA-
son,
in
ert een
MARKT 16 - GOUDA
25
W*,
rk.
BN
Extra lage prijzen in
rlangd, wanneer
kten en dan was
moeilijk hun te
irom hebben wij
ie gelicele familie
(offle Hag te ge-
t heb ik van een
si pleizier eu nut
Collie Hag is zui-
schte koffie, zeer
laak en van een
aroma, zonder
‘lijke uitwerking,
oord.-coffeïnevrij.
iel verschil spoe-
zenuwen kunnen
ben thans veel
Ij mijn werk cn
tiger.
u misschien denkt, zei ze ern-
half uurtje. Door een krater met stoom-
bronnen, fluitende solfatoren, een dicht oer-
bosch en "n uitgestrekte weide met bosch-
jes, bekend als het L’ngelsche parit, liepen
we vier en een half uur. Ook *n verrassing.
Een niet minder aangename, want de wan
deling bracht ons door een stuk natuur,
zooals er op het sterk in cultuur gebrachte
Java nog maar weinig voorkomen.
Den volgenden dag reisden we af naar
Djokjakarta, een reisje van acht uur by een
temperatuur van een Hollandschen hitte
golf. P. S. v. B.
CMXCVU.
De concurrentie ia de^winkeliers-
wereid.
Het loopt al weer aardig naar Sinter
klaas en de winkels zetten hun beste been
tje voor want deze tyd is gunstig voor hen
en kan de rekening van het ten einde spoe
dende jaar nog een Aardig stukje opvoe
ren.
Er wordt hier ter stede een horde stryd
gevoerd in de winkeüerswereld. Overal el
ders zal het ook wel hard tegen hard gaan
maar de verschijning hier van De Bijen-
korff heeft den stryd op de spits gedreven.
Het lijdt geen twijfel of byna in alle zaken 1
voelt men den invloed van deze enorme zaak.
Het van ouds bekende Warenhuis, dat een
maal al een glorie was van moderne ver-
koop-inrichting, heeft ongetwijfeld een flin-
ken knauw gekregen. Wie er maar eens
even ging kijken zag dat wel zonder eenig»
verdere statistiek. Het heeft het er niet op
laten zitten en is tot een enorme uitbreiding
overgegaan, waardoor het een gevel kreeg
Laat ik u even in een stoel helpen. O
het spijt mij toch zoo dat u zoo slecht loopen
kan. Ik hoorde dat u weer zoo’n last van
jicht had.
Het is gelukkig al veel beter. Ik ben
vandaag voor het eeret uit en ik wilde je
graag spreken. Ik heb zulke grappige verhar
len over je gehoord.
Over mij? vroeg Lilian. Ze hielp haar
bezoekster in een stoel en ging toen zelf ook
zitten. Ze stak een nieuwe draad in de naald
Ik mag zeker wel doorgaan met mijn
werk? vroeg Lilian. Het moet gauw af.
Wat voer je uit?
Lilian liet niet zonder trotsdi haar naai
werk zien. Het is een boezelaar legde ze
uit. Ik heb toevallig gemerkt dat het werk
meisje door haar schorten heen is. Daar
om heb ik geen minuut te verliezen.
Wat doe je er mee, vroeg Lady Harls-
more nieuwsgierig.
Zoomen,, ja ziet u, schorten zoomen is
een symbolische handeling.
Hoezoo?
Ja, Lady Harlsmore ,ik ben niet lan
ger het lichtzinnige meisje van vroeger. Ik
ben mezelf aan het verbeteren. Mijn stief
moeder komt binnenkort met mijn vader te
rug en ik zal haar vragen om mij op te voe
den.
Om je op te voeden?
Ja ,ik moet langzamerhand eens een
behoorlijk mensch worden, een beetje beza
digder, weet u?
Voor hoe lang? vroeg Lady Harlsmore
terwijl zij rimpeltjes om haar oogen kreeg
van plezier.
Menige redevoering treft geen doel,
omdat men slechts in het oog heeft ge
houden, waarover men zal spreken,
maar niet tot wien.
Het bevolkingsvraagstuk is een van de
belangrijkste problemen, waarvoor ons land
zich in de naaste toekomst geplaatst ziet.
Immers, de bevolking van Nederland neemt
voortdurend sterk toe, zoodanig, dat wy
over enkele tientallen jaren het dichtst be-
urclkte land van ons werelddeel zullen zyn.
r Tot dusver kon onze sterk groeiende be
volking een behoorlijk bestaan vinden, dank
zij den geweldigen opbloei van onze indus
trie. Want niet de handel en het verkeer,
maar de industrie trekt in ons land de mees
te menschen tot zich. By de industrie zyn
byna tweemaal zooveel menschen werkzaam
als bij handel en verkeer, en in 1920 reeds
ruim anderhalf maal zooveel als by land-
tuinbouw en visschery. En waar het wel
vaartspeil van de arbeiders geregeld stij
gende is, komt men tot de conclusie, dat de
industrie het meeste van alle bedrijven by-
draagt tot verhooging van de Nederland-
sche welvaart. Van alle landen is Nederland
bezig zich het snelste te industrialiseeren,
en met het oog op den sterken bevolkings
aanwas is het een belang van de eerst orde
voor ons volksbestaan, dat deze industrieele
ontwikkeling zich zoo rustig en geleidelijk
mogelyk voltrekt en dat haar geen noode-
looze belemmeringen in den weg worden
gelegd.
Als een zoodanige belemmering kan in-
tusschen zonder twijfel worden beschouwd
de wettelyke regeling inzake bedryfsraden,
welke blijkens de aankondiging in de Troon
rede in voorbereiding is. Vooropgesteld zy,
dat de begrippen omtrent bedryfsraden zeer
uiteenloopen; teneinde geen overdreven
voorstelling te wekken, moge worden vast
gehouden aan de mededeeling, dat er moe
ten komen „organen in de daarvoor vat
bare bedrijven”. Dergelyke bedryfsraden,
worden kunstmatig door de wet in ’t leven
geroepen.
Reeds tot tweemaal toe is in ons land
een mislukte poging gedaan om van boven
af een wettelyke bedrijfsorganisatie tot
stand te brengen: de wet-Kuyper omtrent
de Kamers van Arbeid en de Radenwet van
Minister Talma. De oorzaak van deze mis
lukking is in het kort deze, dat getracht is
een bedrijfsorganisatie by de wet tot stand
te brengen zonder dat de feitelyke verhou
dingen reeds in de richting van samenwer-
ten worden gestapeld om aan zoodanige be
slechte regelingen, die by voorbaat een
roemloozen dood zyn gestorven. Maar de
ervaring, welke in Duitschland in de prac
ht is opgedaan met bedryfsraden, noodigt
al evenmin uit tot navolging en in dit ver-
band moet ook het voorbeeld van
genoemd worden.
Zou men de bedoeling hebben om aan de
organisaties van werkgevers en arbeiders
zelve op ruimere schaal by de wet bevoegd
heden tot medewerking aan de uitvoering
van de sociale wetgeving toe te kennen, dan
zou moeten begonnen worden met een wet
telyke regeling van de vakvereenigingen.
Zoodat de eene wet op de andere zou moe
ten worden gestapld om aan zoodanige be
drijfsorganen publiekrechtelyke bevoegd
heden toe te kennen.
Het bedenkelykste is echter, dat voor de
bedryfsraden de‘ mogelykheid zou worden
geschapen om in te grypen in het inwendige
bedrijfsleven. Hiervan zouden de verbrui
kers in de eerste plaats het gelag moeten
maar uitstekend hotelletje te Pengalengan
gebruikten, bezochten we het Waterkracht-
station te Lamadjan, Waterkracht stations
zyn in Holland onbekend, doch komen in
byna alle bergpreken in ’t buitenland voor.
Het principe is heel eenvoudig. Men maakt
gebruik van de kracht v(m het stroomende
of vallende water om een dynamo in bewe
ging te brengen, die elecjriciteit ontwikkelt.
De praktyk is echter w*t gecompliceerder.
Het moderne station, dat we bezichtigden,
had eenige millioenen dufrpnt. Als de zaak
echter eenmaal draait, zyn de kosten gering
en heeft men voor een groot gebied vol
doende electrischen stroom.
Door de vlakte van Leles met ’t aardige
meer van Bagendit waar de Soendaneesche
meisjes met hun van bamboeriet vervaar
digde ankloengs een aardig concert gaven,
bereikten we'de vischvyvers rondom Garoet.
Ook Garoet ligt evenals Bandoeng te mid
den van een door vulkaantoppen omgeven
vlakte en heeft misschien nog koeler kli
maat dan Bandoeng. Vroeger waren beide
vlakten, waarschynlyk meren, die door vul
kanische bodembewegingen van niveau ver
anderd zyn. Het vulkanisme is hier echter
nog lang niet uitgewerkt en verschijnselen
als warme bronnen b.v. te Tjipanas, solfa-
taren en fimarolen wijzen nog op een hef
tige werking in den bodem.
Ik heb vroeger al eens over ons zoo goed
verzorgd programma gesproken. Het heeft
bovendien nog deze bijzondere aantrekke
lijkheid, dat het van tyd tot tyd voor een
aardige verrassing zorgt. Ons programma
vermeldde eenvoudig: Lunch in het Radium
hotel. Onze chauffeurs maakten degelyke
voorbereidingen. Groote hoeveelheden olie,
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den besorgkring)
1—5 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en dan beaorg kring:
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnuauner 20 et.
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prtfi.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 225, elke ngai mew Op
de voorpagine 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot MHr gBaedMMrtkta
prys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatamimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van aoiMte IMMMNla-
laren, Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daags vóér d» ptaflMaf aan het
Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te x|n.
betalen, maar het zouoovendien leiden tot
achteruitgang, zelfs ondergang van de bd-
dryven die met zware buitenlandsche con
currentie hebben te kampen. Het zou ten
slotte ook neerkomen op een zoodanige be
perking van de individueele vryheid in do
ondernemingen, dat het gansche bedryfs
leven zeer gevoelig den terugslag zou on
dervinden. Het bedryfsleven, dat aan zoo
velen een bestaan verschaft en ook in do
toekomst aan zoo talrijke nieuwe burgen
het dagelyksch brood tnoet brengen. Hel
zou derhalve zeer bedenkelyk zyn, wanneei
de eerste stap, werd gezet op een weg, die
leiden moet tot ontwrichting der bedryfs-
verhoudingen, die den natuurlyken groei
van ons bedrijfsleven zou fnuiken en daar
door talloozen in hun bestaan zou aantasten.
haar wit-gehandschoende hand.
Arme lady Harlsmore 1-0. wat doet mij
dat e^n verdriet Nee, u lacht!
‘Ja kjndje, zei lady Harlsmore be
schaamd. Het was maar een glimlach. Ik
kon er niets aan doen. Wat denkt je dat die
aap van een jongen van mij gedaan heeft?
Lilian wendde het gezicht af. Ik durf
niets te denken.
Hij heeft mijn diadeem aan een k>m-
raerdhouder verkocht voor tweehonderd
pond.
Lilian klemdte haar handen ineen van
schrik. Dus, die ellendeling van een War
den heeft hem ten slotte toch gekregenIk
had dat moeten voorkomen. ik had... wat
bent u vreeselijk zenuwachtig, lady Harls
more.
Ik weet niet wat zenuwen zijn, kindlief.
Waarom doet u dan niets als lachen?
Neem mij niet kwalijk, kindje, zei ladf
Harlsmore nederig. Ik weet dat het niet van
fijn gevoel getuigt. In mijn hart heb ik wer
kelijk heel veel verdriet. Het is vreeselijk
dat mijn zoon tot zooieta ia gekomen om een
paar ellendige woekeraars te betalen.
Ik heb heel ernstig met hem gesproken en
hem duchtig de ooren gewasschen. Maar
toch moet ik lachen.
Waarom dan in vredesnaam? Ik kan er
niets grappigs in zien.
Mijn kind, als je hel dan met alle ge
weld wilt omdat hij... den diadeem., voor
tweehonderd pondaan dien vent verkocht
heeft.
-- Ik weet het. Meneer Grenville heeft
om het heele verhaal gedaan. Hij is een goe
de vriendelijke man. Hij heeft een uur lang
mijn slaapkamer gezeten, terwijl hij me
vrouw Hemmings hand en de mijne vast-
hie d, en hij heeft ons alles verteld.
Alles?
-4 Ja!
L lian keek haar bezoekster strak aan.
We<it u zeker dat hij u alles verteld heeft?
Dat zei hij tenminste.
Heeft hij u vertelt van
Van wie?
Hoe gaat het met Lord Harlsmore?
vroe? Lilian plotseling.
Die kwajongen? O. hij heeft vreeselijk
beroiw.
Dan, zei Lilian zacht, weet u alles.
Zij stond op en knielde naast haar bezoek
ster neer. Lieve Lady Harlsmore, het
moet een vreeselijke schok voor u geweest
fiOUDSCHE (lil RAM.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ225, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onse bureaux zyn dagelyks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 88. Postrekening 48400.
Uit het Engelsch van
ARCHIBALD EYRE.
42 (Nadruk verboden).
Ze was als met stomheid geslagen. Wa‘1
een man ben je toch, Josephmompelde ze
ten slotte en ze kuste hem in oprechte be-
benzine en water werden aangesleept en een
remmeninspectie gehouden om van te grie
zelen. Toen begon de tocht. Niemand onzer
wist precies wat er komen zou. Met groote
snelheid werden verschillende hellingen „ge
nomen” en een koele wind verkondigde ons
dat we al meer dan 1000 M. boven zeeniveau
waren.
De hellingen werden steeds steiler en de
afgronden vlak lang-s de bochten al dieper.
Onze auto’s zuchtten en zwoegden wat ze
konden. Het overschakelen, wat op deze
hellingen altyd met veel geknars gepaard
gaat, was ook al geen, bemoedigend geluid.
Doch het ergste kwam pas, toen onze weg
zich versmalde tot een eenvoudig zand
paadje, waar geen sterveling, laat staan
een auto zou kunnen passeeren. Een groot
bord met een vriendeiyke vraag in *t HoU-
landsch, Engelsch en Maleisch, of de rem
men wel goed in orde waren, voorspelde niet
veel goeds. En inderdaad begonnen we nu
to dalen van een hoogte om van te duizelen^
De bochten waren, als steeds, ’t ergste. Voor
vlaklandbewoners als wy zyn, geven berg
hellingen al iets onwennigs, bepaald onplei-
zierig wordt het war neer zoo’n helling by
een bocht plots ophoudt en je heel in de
diepte wat speelgoedbuisjes te midden van
’t groen ziet.
De bochten hier werden steeds scherper
en reeds maakten we by ’t begin van een
groote helling aanstalten om maar liever
op onze onderdanen naar beneden te gaan,
toen we in de verte een groepje Inlanders
onder leiding van een Mandoer ontdekten.
Iedere koelie was gewapend met een groote
steen. Zooals men onderaan reads- -ver
wachtte, schoof onze auto ondanks vier-
wielremmen langzaam door en daar de
bocht te scherp was om in één keer geno
men te worden zouden we rustig den afr
grond zyn ingegleden, als deze trouwe
wachters er niet een stokje of beter een
steentje voor hadden gelegd. In Holland
heeft men over den Haastrechtschen dyk
moord en brand geschreeuwd. Hier vat men
’t zaakje als een sóórt sport op. Als men
hier, evenals in Holland by elke gevaarlyke
bocht een Waarschuwingsbord wilde zetten,
had men wel dagwerk. De Java Motor Club
(J.M.C.) doet *t zuiniger en zet eenvoudig:
Vele bochten. We telden er eens acht en
tachtig!
Heelhuids kwamen we in *t Radiumhotel
lan, waar men ons een lunch aanbood, waar
:ndertyd Louis Couperus al uitvoerig in de
Haagsche Post over schreef. Ik kan dus
olstaan met de mededeeling dat ’t subliem
4/as en de verwyzing naar genoemd week
blad.
Na een goed maal is het ook goed rusten,
(ins programma verleidde evenwel een
v andeling naar Paseh. Hoe lang ’t duurde
bevroedde niemand. Men rekende op een
L— Voor eeuwig en altoos, hoop ik. U hebt
n ituurlijk gehoord in wat vreeselijke moei-
li kheden ik geraakt ben door mijn lichtzin-
ni jheid' en aan wat voor gevaren ik ternau-
w< rnood ontsnapt ben?
- Ja, dat heb ik, antwoordde Lady Harls
more hartelijk lachtend. Mevrouw Hem-
m: ngs logeert op het oogenblik bij mij en we
he iben veel over je gepraat.
Jlian schrok. Lady Harlsmore ik ben niet
zo« e
sti
Het slot van ons programma te Ban
doeng was een bezoek aan de Gouverne-
me-nts kipaonuernerning. Onae reisroute
was zoo bepaald, dat we langs het graf van
Jungheuhn te Lembang kwamen. Te mid
den der Jdnabosschen ligt de stichter der
kina cultuur op Java begraven. Een eenvou
dige zerk tooit het graf van den man, die
duizenden aan zich verplicht heeft. Men
kent zyn geschiedenis, even romantisch als
verheven. Junghuhn, de Duitache officier,
die na een duel naar Nederland kwam en in
Indie als officier van gezondheid geplaatst
werd.’Een onvermoeide zwerver, die nu
byna zeventig jaar geleden in een tyd, da’,
er geen bergwegen waren byna alle vulka-
kaantoppen van Java beklom en die een
werk over Java schreef, dat naast de heden-
daagsdie handboeken nog een eere plaats
inneemt In samenwerking met z’n vriend
Hasskari, die uit de Zuid-Amerikaansche
Andesstaten kinazaden importeerde, heeft
Junghuhn op de Preanger vulkaanhellingen
de eerste kinaboomen gekweekt. Met de
ontwikkeling der chemie leerde men uit de
kinabast op betere wijze de kinine bereiden,
het geneesmiddel tegen de hiér zoo veel
vuldig optredende malariakoortsen. Hoewel
het verkregen kininegehalte in den beginne
zeer giering was-en het gewas veel van
ziekten te lyden had, wist men vol te hou
den en door selectie het percentage op te
voeren.
In de schadüwryke bosschen waar de Di
recteur van het Kmaproefstation onze gids
was, zagen we het bedryf in vollen gang.
De bereiding der z.g. pharmaceutische bast,
die in pypen geleverd wordt en de gewone
kinabast. Na de lunch, die we in een klein,
i Lilian zat in den salon van haar vaders
huis op Seamore Place en naaide ijverig aan
schort.
Ze was niet heel handig met de naald,
ze deed erg haar best en hield van
Jd tot tijd haar werk in de hoogte om het
te bewonderen.’
lotseling sprong ze op en drukte op de
«lectrische bel.
d® bediende verscheen keek ze hem
•iwezig aan.
- Hebt u gebeld juffrouw?
Ja, ik wilde alleen maar weten of de
«’«reing. Ga dadelijk een> probeeren
of alle bellen in huia werken en die van de
voordeur ook.
De man keek haar verbaasd aan. Goed,
juffrouw, antwoordde hy.
Er kunnen zooveel onaangenaamheden
voortkomen uit kapotte bellen, vterduidelijki
Lilian. Ik hoop dat je ze iederen dag zult
probeeren.
Zooals u wilt, juffrouw.
- Ik heb zoo’n idee dat de bel van de
voordeur weer kapot is. Ga dadelijk eens
kijken, Robert.
Een bel klonk door het huis.
Dat is de bel van de voordeur, juf
frouw.
- Wel, dan heb ik me toch vergist. Wie
kan dat zijn; niemand weet dat ik thuis
ben?
Bent u thuis, juffrouw? vroeg Robert
aarzelend.
Natuurlijk Robert, ik ben voortaan al-
tyd thuis, als ik thuis ben, hoor, in ’t ver
volg wordt alleen de waarheid gesproken.
Robert verliet de kamer en Lilian ging
naar haar naaiwerk terug.
Ik hoop dat het iemand is, zei ze half
luid.
Haar hoop werd verwezelijkt, daar wa» ie
mand. De deur ging open.
Lady Harlsmore, diende Robert aan.
Lilian stond haastig op.
Wat lief van U, riep ze, Ik hoopte al
dat u het zou zijn.
Lady Harlsmore die met een stokje liep
kuste haar hartelijk.
Wat zie je er goed uit kindje. Men kan
wel rien dat je buiten bent geweest.
