L
>T
a
fflw
it za dan!
lekbank
D'
<KEN
ZOON
1007.
98°/.
>.D.
van wetenschap-
istelling, dat del
doodt en de huid I
proeft lacon ulUI
ImMqi
tal prijzen
No. 17940
88; Jaargang
iber 1929
EERSTE BLAD
BAHLMANN
Gouda
'j
Heden begint
onze bekende
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen VÖMMBslfiCS
s 8 regels fl-,
DERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
[OVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Zateril,,,8 80
Naar Indië.
w
Een tocht naar an door tropisch Nederland.
Blauwbaard.
S'
[a1
I
iiiiiiiiiintmtiw
3
kapitaal, en is daardoor dé kans op wel-
4
i, nogcnmauiciM,
Avondjaponnen,
Verkoop a contant
IM
it
iHiHlhUUUWDlU
(Ward I vervelgtf).
riOORWEG.
voor
llijke
verd.
misschien
idig in onzen
vd eens
aan de
in loo-
chpar-
/erlegen
buiten
waarop
im niet
cwaliteit
i enkele
leid op
Geen zichtzendingen.
100
het
Ge
Oij
Oij
HAAG
b
St. Nicolaas.
Ziet de xniuui scayui, uuur ue Doornen,
kutxkexs Ht-aaai, uw wua geraas—.»
f 100.-
Waar allen werken onverdroten,
Rest niemand tijd tot klacht of zucht.
r, gen hoftaal, ean
dit"onderwerp niet
niat, dat men in
>v«r de bevolking
it Mn volk ven In-
110- miUioen ïnen-
wnen, heeft men
e echte
e door
teerde
en
dat
)or
op
jnvoor-
leischen
aam op
van elk
vol te houden.
Pas dien middag na hun eenvoudig avond
maal, toen ze in de met eikenhout betimmer
de woonkomer zaten met die ramen wijd open
om de zoele avondlucht binnen te laten met
de geuren der lila en witte violieren «herin
nerde Alix zich het zakboekje.
Hier is iets waarmee je de bloemen,
begoten hebt, zei ze en gooide het op zijn
schoot.
Heb ik het tuaschen de bloemen laten
vallen, zei je?
Ja, en nu weet ik al je geheimen
Niet schuldig, zei Genalden schudde
het hoofd.
Wat is dat, die aanteekening van 9 uur
vanavond.
O, dat Hij scheen een oogenblik van
de wije gebracht, toen glimlachte hij alsof
Iets speciaals hem amuseerde Het is een
afspraak met een bijzonder aardig meisje.
Alix, Zij heeft bruin haar en blauwe oogen
en zij lijkt op jou.
Ikbegrijp het niet, zei Alix met voor
gewenden ernst, je draait er om heen.
Neen, warempel niet. Het is een feit
dat die aanteekening mij moet herinneren
dat ik vanavond negatteven moet ontwikke
len en jij moet mij daarbij helpen.
Gerald Martin wan een enthousiast foto
graaf. Hij had een beetje ouderweteche ca
mera, meteen uitstekende lens en hij ont
wikkelde zijn eigen platen in een kleinen
kelder, die hij als donkere kamer had inge
richt.
En moet dat vanavond precies om 9
gebeuren, zei Alix plagend. Gerald koek een
■V 1
ntot do dringend noodigl iugitaalvoxmin^
helst. Want oen gsmsenaéhap die haar in
komen verteert, is op wetf naar haar verval.
uxrten 'beseffen, dat
van hel bestaande
ia!» Levert de ge
il- vrachten op
hetgeen teza-
t wordt, dan
teerd op haar
Zoo zou ik tal van gebruiken kunnen noe
men, die op ons Westerlingen, een eigen
aardige indruk maken, doch die voor,den
Oosterling gewoon 'n kwestie van beleefd
heid zijn. Bij ons ataat men op, wanneer
een meerdere binnenkomt. De Javaan gaat
onmiddellijk hurken, wanneer iemand, die
in zijn oogen de meerdere is, bij hem komt.
Door de invloed der Europeanen zijn in de
groote steden, waar een mengelmoes van al
lerlei volken woont, deze gebruiken verdwe
nen. In de binnenlanden vindt men ze ech
ter terug.
Merkwaardig in den kraton is de tegen
stelling tuaschen oud en nieuw. Langs groote
koperen kronen, waar men vroeger olie in
brandde, loopt nu een electrische draad. In
de stallen ziet men de prachtige draagstoe
len van vroegere vorsten. Daar naast gouden
koetsen, doch in de nieuwe stal éenige zeer
moderne auto's. In de voorgalerij van het
vorstelijk verblijf 'hangen geschilderde por
tretten van de voorvaderen van dan tegen
woordige sultan, prijken de portretten van
leden van ons Koninklijk Huis.
vena een bestaansmogelijkheid moeten
scheppen. Met nuchtere woorden gezegd:
zjj zal telken jare zooveel ter zijde moeten
kunnen leggen, dat uit deze besparing vol
doende nieuw kapitaal kan worden ge
vormd ten behoeve van dezen bevolkings
aanwas.
Dit nu brengt mede de onafwijsbare
noodzakelijkheid, dat geen te zware druk
wordt gelegd op het economisch leven. Een
guidon aan belasting uitgegeven, kan men
niet meer als loon uitgegevn. Een onder
nemer is nu eenmaal geen toovenaar, die *n
gulden twoe malen kan uitgeven: eenmaal
aan den ontvanger en eenmaal aan zijn
personeel En in een hooge betasting be
taalt de arbeider direct of indirect mee.
Beiden hebben derlulve belang bij een zoo
drageljjk mogeljjkcn belastingdruk, welke
Allen die een inkon ie j genieten uit arbeid,
grond of vermogen, m<
dit inkomen is een deel
maatschappelijke kr.pitai
meeoschappelijke arbeid'
die ten rotte opwegen tl
men aan inkomen ontva
heeft de maatschappij
t u
-L noodig?
LAATSING?
i Zaterdags
?AGE in de
Zaterdagmorgen
het Bureau
KT 31
aarvoor,
op de
De reis van Bandoeng naar Djokjakarta
is een overgang van het Soendaneeeche naar
het Javaansche laad. De omgeving van Ban
doeng een vrijwel aaneen gesloten bergland;
midden-Java een gebied van eenige vulkaan-
rijen, welks hellingen tot groote hoogte voor
de natte rijstbouw geterrasseerd zijn. Ook de
bevolking van West- en Midden-Java vdt-
achilt sterk. De Soedanees ós 'a edhte berl-
Kewoner, phyaiek sterk, zedr gehecht ai
oude gebruiken en wat zijn godsdienst bét
treft, fanatiek Mohammedaan. De Javaan^
van Midden-Java mist het robust© van den
Soedanees, is sl&afsch en onderdanig en
heeft niet die geloofsijver, die men in Wesy
Java aantreft. In Midden-Java hebben om
meer vreemde invloeden gewerkt dan/in
West-Java. De Hindoes van Voor- en AcMter-
Indië hebben in Midden-Java gedurfde
eenige eeuwen gekoloniseerd. Hun godsdien
sten, het Brahmaisme en later het BoW
dhiame, hebben bevruchtend gewerkt op Hel
Javaansche aninistne en op de Javaanschl
kunet. De Javaansche adel heeft zich in dien'
tijd vermengd met de Hindoo's. Mogen de
verschillen in karakter en beschaving voor
den oppervlakkige» toeschouwer niet zoo
sterk spreken, anders is dit met de kleeding
en de huisvesting. In de Soendalanden val
len de kleurige baadjes en de warme tinten
der sarongs en slendangs op. In Midden-
Java en speciaal in de Vorstenlanden zijn
alle kleuren eombef, van donkerblauw tot
zwart. Ook de mooie huisjes der Soendanee-
zen met hun prachtig vlechtwerk, zoekt men
tevergeefs in Midden-Java. Ten slotte is er
nog een groot verschil, de taal. Misschien
is het beter om te spreken van de talen, want
èn bij het Soendaneesch èn bij het Javaansch
kent men eenige talenvan het laatste b.v.
Bij wa« onzer doet dit kinder’lodjo mot
pretuge h&iiuuexmgcn opaomea uit lan^
vexviugun jaruu. nerinnermgen aan oei
bun, AMuu.uasavod, u«n avonu vol mysterie,
waarop ue ouuao xrguur van den uwxuamgen
Üoea xieiugman ziüi overal vertoont: Ui
uen tauuueKring, op de Oasen, op de stre
len en piemen, trouw gevolgd uoer zyn
zwarten dienaar Pieterman.
Er was een tijd, dat het Sint Nicolaas
feest burgerrecht nud verkregen in byna
geheel ons land. Doch de evolutie der tjjden
welke in de gan&cbo maatschappij valt op
te merken, is ook op de viering var. dit spe
cifiek vaaerlandsche leest van invloed ge
weest. km dat as boel jammer. Meer en
meer wordt gehoord: wy doen daar niet
meer aan, wy vierer. het Kerstfeest doch
met allen eerbied voor hen, die dit feest
der gansche Christenheid wenschen te vie
ren, mag opgemerkt worden, dat het een
het ander toch niet behoeft uit :e sluiten.
Men blyve zich hou-ien aan <1® Sint Nico-
laasviering, in de eerste plaats met het oog
op de kinderen, by wie de spanning op het.
gezicht valt te lezen. Maar vooral ook, om
dat dit feest de harten neigt tot weldadig
heid, tot geven, tot het werpen van vrién
delijke zonnesralen op paden, die dikwerf
een gansch jaar schuil gaan onuer naar
geestige sombere schaduwen. Op den Sin+
Nicolaasavond vinden de harten elkander,
en klopt ook in de borst van menig volwas-
sen mensch het hart vol verwaclxting, zoo
wel van hem of haar die verwacht als van
hem of haar die geeft.
Helaas zijn er ook op Sint Nicolaasavond
vele verwachtingen, waarvan nt.g steads
geen uitzicht op verwezenlyking bestaat.
Koevele jaren reeds nog wacht iedere be
lastingbetaler op een Sint Nicolaas-verras-
s.ng van Regeeringswege in den vorm var
een flinke belastingverlaging, maar hoezeer
wekt het uitblijven van deze surprise tel
ken jare opnieuw teleurstelling!
Nog steeds durft de Minister van Finan
ciën geen uitzicht te openen op belasting
verlaging op den normalen dienst, hoezeer
ook hij erkent dat xeriaging van aiuk nood
zakelijk is.
Onze Nederlandsclie bevolking zal tel
ken jare voor honderdduizend nieuwe le-
Zoowel in gekleurd als* zwart en blauw een schitterende
keuze Mantels, Japonnen enz.
.1111 .|W. ■■K.lh,
Spotprijzen in Kinderjurken. Hoeden, Regenmantels,
Bontmantels,. Pelterijen, Middag- en
Shawls ens. ene.
STOFFEN, FLUWÉELÊN, ÏIJDE
enorme prijsverlaging.
ADVERTENTIEPRIJSUit Gouda en omatrekan (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regel» 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en ’de bezorgkring:
1—5 regel» ƒ1.55, elke regel meer 0.80. Advertentie in het Zaterdagnummer 20 ct
bijslag op den prjjs. LiefdadigheicU-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regel» ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer geraduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Aavertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan
het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
verguld beeldhouwwerk voorzien, Me» werk^
beklemmend en over 't geheel ligt ‘n waaa
van geheimzinnigheid. Aan de hofetiquette
wordt streng de hand gehouden. Alle gebrui
ken, ceremoniën e. d. zijn geregeld bij de
adat. Dit is eigenlijk 'n soort wetboek, deels
uit geschreven, deels uit van-vader-op-zoon-
overg&ande gebruiken bestaande. De «dat
regelt voor den Javaan alle». Bij geboorte,
huwelijk, overlijden, bij koop, verkoop of
verdeeling, men kan zoo gek niet bedenken,
of overal komt de adat aan te pas. Wij za
gen een regent, die op audiëntie kwam bij
zijn vorst. Bij elke poort de noodige buigin
gen en plichtplegingen. Het laatste stuk naar
de ontvangzaal werd kruipende in het stof
af gelegd. Nu moet men vooral niet denken,
dat 'n regent 'n gering peraoon is. Ongere
kende de twee vorsten van Djokja- en Soe-
rakarta, zijn het de hoogste inlandache amb
tenaren, die men kent Zij staan in rang
ongeveer gelijk met 'n assistent-resident en
velen hunner hebben 'n uitstekende oplei
ding genoten aan Nederlandache univerai-
teiten.
beetje geërgerd op.
Mijn lieve kind, zei hij eenigsins knor-
rrig, men moet de dingen altijd op een be
paalden tijd doen. Dan komt men altijd
goed door zijn werk heen.
Alix zat een paar minuten aül en keek
haar man oplettend aan, zooal» hij daar roo-
kend in zijn atoel lag, zijn donker hoofd
achterover en de scherpgesneden trekken
van zijn glad geschoren gericht tegen den
donkeren achtergrond. Eq^^loteelinge. uit
ongekende diepten van haar gemoed opwel
lende, een beklemmende angst beving haar,
aoodat zij, voordat zij de woorden kon bin
nenhouden, uitriepO Gerald, ik wilde dat
ik meer van je wist.
Haar man keek haar verbaasd aan.
Maar mijn lieve Alix, je weet allee van
mij. Ik heb je van mijn jongeajaren in Nor
thumberland verteld, van mijn leven in
Zuid-Afrika en deze laatste tien jaren in Ca
nada, die mij fortuin hebben aangebracht.
O, zaken, zei Alix, minachtend.
Gerald lachte plotiel^ig.
Ik weet wat je bedoelt liefdeshisto
rie» Jullie vrouwen zijn allemaal gelijk.
Niet» interesseert jelui meer dan het per
soonlijke.
Alix voelde haar keel droog worden, ter
wijl ze onduidelijk mompelde:
Wel er moeten toch, liefdesgeschiede
nissen zijn. Ik bedoel, als ik maar wist
Een paar ©ogenblikken was het stil. Ge
rald Martin fronste zijn wenkbrauwen en
keek besluiteloos. Toen hij begon te «pre
ken was hij ernstig, zonder een «poor van
rijn gewonen schertsenden toon.
hoog- en laag Javaansch.
volkstaal etc. Ik zou over
zoo uitweiden, ware het
Holland altijd spreekt oi
van India. Er bestaat niet
doneeièrs. Onder de ruim
«dien, die in Ned.-Indië s
ettelijke rassen, als Mencui
power,. Batak«,
etc., en op Java alleen al vijf groepen als
Soendaneezen, Badoewi's, zuivere Javanen,
.MdfloeJfeezen en Tenggereezen. Men vindt er
/&Tteeri*be»ohaafde rassen bij, met een eigen
cultuur, doch ook echter wilden, die nog in
den natuurstaat leven en waarvan enkele
stammen nog aan kanibaliame doen als on
der sommige Papoea-stammen gebruikelijk
is. Het eene ras vteracht het andere door
gaans, heeft geheel andere belangen en kent
de taal niet. Alleen de kustvolken hebben
als overgangstaal het Maleisch.
Ons bezoek gold de Vorstenlanden n.l.
Djokjakarta en Soerakarta. Zooal» de n&am
al zegt, zijn dit twee gebieden, waar de In-
\landsche vorst nog regeert. In de gelijkna
mige hoofdsteden dezer gebieden ligt mid-
aten in de stad een groote ommuurde wijk,
dm eigenlijk 'n stad op zich zelf is. Dit zijn
deikraton», waar de vorsten met hun uige
breide familie, hofhouding, lijfwacht, am
bachtslieden, kunstenaars etc. verblijf hou
den. \Wij bezochten onder geleide de kraton
van Djokjakarta. Enkele heilige plaatsen,
alsmede de woningen van de leden der hof
houding waren niet voor ons toegankelijk.
Onmiddellijk na het passperen der zware
poorten, voelt ’f”. dat men in 'n geheel
apart wereldje ie gekomen. De sombere kle
derdrachten, de zwaar gewapende wacht bij
elke poort, de groote open zalen, met rijk
Goederen uit de etalages worden niet voor ’.Maandag? -
morgen 9 uur veratrekt. Van 2—7 December
vaart vtrmindsrd.
Belastingverlaging MyfL^ d»
ieder hst meest ta begeerflpSi
rhalve voor
At Nicolaas-
gcschenk. Wtf allen hebbeer al zoo lang
den goeden Sint om .-gevMldgA- V!
zetten wy het nu eons gposd
schoen vinden 1
--T-
XVII.
(PhilomelCottage)
door
AGATHA CRISTIE.
3 (Nadruk verboden).
In het vakje voor dien dag stond iets
teechreven in Geralds gelijkmatige hand; 9
uur ’e avonds. Verder niets. Wat wilde Ge
rald doen om 9 uur 's avonds? Alix was er
boiieuwd naar, Ze glimlachte in zichzelf
toen ze eraan dacht, dat als dit een voorval
uit een verhaal was geweeat, zooala ze zoo
vaak gelezen had, het kalendertje haar zon
der twijfel een sensationeele openbaring zou
geweest zijn. Het zou misschien in verband
•taan met een of andere vrouw. Ze bladerde
Mhtsloo» in de achterste blaadje». Er waren
data, mysterieuze verwijzingen naar zakelij
ke aangelegenheden, maar slechte de naam
van één enkele vrouw de hare.
Toch, toen ze heit boekje in haar zak liet
jijden en met haar bloemen naar huis ging,
*as zij zich bewust van een vage ongerust
heid. Die woorden van Dick Windyford
•choten haar te binnen alsof bij ze zooeven
weer gezegd had: Die man ia absoluut
vreemd voor je. Je weet niets van hem af
wat wist ze van hem af? Ten alotte, Gerald
was veertig. In veertig jaar moesten er tech
vtöuwea in zijn ieven geweest zijn.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 8L GOUDA
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Admi“ «I
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Alix echuddehet hoofd. Zij moest niet zoo
aan deze gedachte toegeven. Er was iets dat
oogenblikkelijk onder de oogen gezien moest
worden. Moest ze haar man vertellen, dat
Dick Windyford had opgebeld of niet?
Hel wa» ook mogelijk dat Gerald hem 't
dorp al tegengekomen was. Maar in dat ge
val zou hij er zeker direct tegen haar over
beginnen en dan hoefde zij niets anders te
zeggeen.
Maar anders. Wat dan?
Alix werd zich bewust van een sterk ver
langen om niets te zeggen. Als zij hem 't ver
telde, zou hij zeker voorstellen Dick Windy-
fordte vragen hen te komen opzoeken. Dan
moest ze hem uitleggen dat Dick dat zelf
voorgesteld had en dat ze een excuus be
dacht had dat hij niet zou komen. En als hij
haar vroeg waarom ze dat gedaan had, wat
moest ze dan zeggen? Haar droom vertellen?
Maar hij rou haar uitlachen of erger, den
ken dat ze er waarde aan hechte, wat hij
niet zou doen.
Ten slotte besloot Alix met schaamte dat
rij niets zou zeggen. Het was haar eerste ge
heim dat ze voor haaar man had, en het be
wustzijn daarvan maakte dat zij zich niet op
haar gemakSvoelde.
Toen zij Gerald uit het dorp thuis hoorde
komen, boven voor koffiedrinken, liep ze ving
naar de keuken en deed alsof ze erg
druk met koken bezig was om haar verwar
ring te verbergen.
Onmiddelijk merkte zij dat Gereld Dlck
Windyford niet gezien had. Alix voelde zich
dadelijk opgelucht maar ook verlegen. Want
rij wa» nu gedwongen haar politiek zwijgen
Vind je het verstandig, Alig, om "bver
deze geheimen van Blauwbaard’» kamer te
spreken? Er zijn natuurlijk meisjes in mijn
leven geweest, ik ontken het niet. Maar ik
kan je waarachtig bezweren dat niet één ven
hen iets voor mij beteekende.
Er wa» een klank van oprechthsid in zijn
«tem die de luisterende Vrouw geruststelde.
Tevreden. Alix? vroeg hij met een glim
lach. Toen keek hij haar nieuwsgierig aan
Hoe kom je juist op dezen avond aan
zulke onpleizierige onderwerpen?
Alix «tond op en begon ónrustig heen en
weer te loopen.
O, ikweet niet, zei ze. ik ben dew heelen
dag een beetje zenuwachtig geweest.
Dat is vreemd, zei Gerald, alsof hij tot
zichzelf sprak. Dat is heel vreemd
Waarom is dat vreemd?
Maar mijn lieve kind, barst “iet «oo
tegen mij uit. Ik zei het alleen maaromdat
je andere zoo lief bent en zoo rustig.
Alix forceerde zich om te glimlachen.
Alles epant samen om mij vandaag te
ergeren, bekende ze. Zelfs de oude Geoige
had zich een besppttelijk idee in het hoofd
gehaald; dat wij naar Londen zouden gaan.
Hij zei. dat jij het hem verteld had.
Waar heb je hem ontmoet? vroeg Gerald
scherp.
Hij kwamvandaag werken inplaats van
Vrijdag.
Vervloekte oude gek. zei Gerald nijdig.