IDT L ier >OC 8 NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUW1JK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. No. 17280 Dinsdag 24 88" Jaargang mber 1928 Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen l! hi ff FEUILLETON^ R BRANDING p schriftelijke aan- ;n heer Mr. A. A. J. ^Bericht. beide Kerstdagen NIET VERSCHIJNEN. 80 De bevolking van bet Ertsgebergte zingt i wezen? afdoend middel tegen treat 2c/4. en het slot van dezen zang: 4 Me over zichzelve een afkeurend oor- (Wordt vervolgd). uuuïiuiuiuÏMNM >k wtl een» iel u. 4e vin 10e- mtekpar- n verlejen 't bulten- it, waarep naaai niet Ie kwaliteit een enkele jkheid op •N HAAG let. O, Keritnacht, schooner dan do dagen! Hoe kan Herodea t' licht verdragen, Dat in Uw dniatenüMe blinkt, En wordt gevierd en aangebeden ene, het Oe Olj Olj deel uitspreekt, verwacht tegenspraak. 20 Ge echte che door trteerde n en i dat rvoor larop j onvoor- :ds eischen i naarn op van elk ut dragen. Het schenken van kerstgaven, da kerstboom met zijn appelen en vergulde no ten, de boom zelf, de alttfd groene die aan Wodan was gewijd, doen ons denken aan den Noorschen oppergod. Zoo leefde het oude Heidendom voort in de Christelijke geloofsleer, en de oude Fransche en Duit- sche Kerstliederen, de Ghristmas-carols in Engeland, onze oude mysteriën en kerst spelen, de kerstbrooden en kerstkransen, de kersthulst en de maretak zijn de schakels, die Heidendom en Christendom verbinden. Ik noemde daar straks terloops de kerst liederen in de ons omringende landen, maar ook wij hebben een groote verzameling van schoone kerstgezangen. De mooiste van alle blijft nog steeds Vondels reyzang van Klae- rissen: Hugenborg’a aotia tegan het plan Young op niets uitgaioopen. lijk grooter zou zjjn geweest, wanneer dr. Schacht zich niet zoo zeer had geroerd. In de groote steden heeft de referendum beweging uit den aard der Mak weinig weerklank gevonden, doch op het platteland bleken Hugenberg c.s. vrij veel aanhangers te bezitten. Men mag thans benieuwd zijn, at dn rechts-radicale elementen, die thana nog den parlementairen en wetteHjken weg heb ben bewandeld om hun doel te bereiken, vandaag of morgen, nu de meerderheid der stemgerechtigden niet in hun vaarwater wilden zeilen, op gewelddadige wijze zich „recht” zullen trachten te verschaffen. De uitslag van het referendum, dat dit maal geen aanleiding heeft gegeven tot woeste tooneelen de botsingen, die Mei en daar plaats hadden, droegen geen sen sationeel karakter toont duidelijk aan, dat Duitschland thans een vrij sterk repu- blikeinsch bolwerk is geworden en dat het meerendeel der Duitachers niet het slacht offer wenscht te worden van een radicale wanhoopspolitiek, doch liever langs den weg van onderhandelingen met de vroe gere vijanden tot een accoord verlangt U komen* akte. van misselijkheid en >ren? Pijn in den rug alles te veel? Hebt gjj nuwiohtig KERSTMIS. Wederom zijn de huizen vervu'd van de oude vreugde en de oude zangen. Ojmieuw is liet feest aangebroken, dat de Christen heid over de geheele wereld steeds als het hoogtepunt van haar vierdagen heeft be schouwd. In de kerken, alom, valt men in aanbidding voor het licht, dat ruim negen tien eeuwen geleden opging over de wereld. De gansche Christenheid vereemgt zich op deze feestdagen in één gedachte: vrede. Vrede! Heerlijk ideaal juist wegens de vele en velerlei stroomingen, die in onzen tijd door en over de wereld gaan. Want het woelt en bruischt overal: de wereld zoekt; zoekt naar verlossing. Er is een geweldige worsteling om te komen tot een nieuwen tijd, tot een betere en mooiere samenleving. En toch, hoe ingewikkeld en moei! ijk de problemen ook schijnen, alles wat men zoekt is tenslotte: vrede. Vrede tusschen de vol ken, vrede op staatkundig, politiek en. economisch gebied maar vooral ook: vrede tusschen de menschen? vf?3e tusscKen de klassen onzer samenleving. De wereld ziet efi voelt haar idealen; zy verlangt, zij hygt er naar. Maar het is zoo ontzaglijk moeilijk om er iets van te ver wezenlijken, Het groote oorlogrdrama heeft ons tot de overtuiging gebracht, dat zoo iets nooit meer mag gebeuren. En toch, de wereld is nog steeds vol onrust, vol strijd en vol verwarring. En wat het aller ergste is: vol wantrouwen. De staatslieden zeggen terecht: wil de materieele ontwape ning mogelijk zijn, dan moet de moreele ontwapening, dat wil zeggen het verdwij nen van het wantrouwen tusschen de vol ken, voorafgaan. Maar dat wantrouwen is er helaas nog steeds. Gelukkig staat boven de branding van dezen tyd de vuurtoren van der. Volken bond. Zeker, zijn licht is zwak, maar toch hü wijst den weg. Door hem wint de idee, die den oorlog wil uitbannen, veld, zij het ook uiterst langzaam Want de goede wil om tot den wereldvrede te geraken is er wel, maar het geloof is er nog niet. En het geloof daarin zal de wereld, moeten leiden. Kerstmis geeft ons het diepe besef: als eenmaal de wereld door allen strijd heen gekomen is tot den grooten vredesdag, dal de zwaarden zullen zijn omgesmeed tot ploegscharen en sikkelen, dan zal de kern gedachte van het Christendom zijn vervuld. Daarom is het Kerstfeest telkens weer als een symbool: vrede tusschen vrede tusschen de menschen en 'rede ook voor de eigen ziel. Laat ons gelooven, dat die ware vrede eenmaal komt. Maar laten wy dan ook allen strijden voor dat verheven ideaal: den dag waarop het morgenrood der ver lossing den nacht zal hebben verdreven! gewoonte, om, na de godsdienstige heid, het „Mettyspiel" op te voe- ;,.._stuidat de verkondi- wegerf, die naar het ge- zijn. als de terugtocht aan- feeetelijk- Kreriicht. Voor alle ide kaarsen. fetet in het Ertsge- de volken, de klassen, De slavin van het zwijgen. Uit het Engelsch van FRED. M. WHITE. (Nadruk verboden. pe directeur was een en al gedienstigheid. Hij verzocht mevrouw Richford alles maar aan hem over te laten. Doodmoe ging Beatrice naar beneden om te dineeren toen het etenstijd was. ze had een gevoel alsof ze nooit meer lust zou heb- ben om ook maar een stukje te eten. Be drukt keek ze naar de opgewekt-pratende heeren en dames in avondtoilet na het eten Ring ze in een hoekje van den salon zitten om uit te rusten Een knappe, buitenlandscfc uitziende da- kwam naar haar toe en zette zich op de ’elfde canapé. Ik hoop dat u mij niet onbescheiden •uit vinden, begon de dame op een toon waarvoor, a op de at BUITENLANDSCH NIEUWS. DUITSCHLAND. De nieuwe Minister van Financiën. Moldenauer benoemd. De rijkspreaident heeft op voorstel van den rjjkskanaelier dr. Moldenauer, den mi nister van Economie, tot minister van Fi nanciën benoemd, oud-mmister Robert Schmidt, lid vah den Rijksdag, tot minister van Economie. Oudejaarsavond te Berlijn. In de Berhjnsche hotels, restaurants, kof fiehuizen en danslokalen wordt reeds druk gewerkt aan de voorbereiding voor het aan- Ma fod. dat had ik heelemaal vergeten! riep de gravin. Ga niet weg, cherie. zei ze tegen Beatrice De generaal zal je wel aan genaam bezighouden tot ik zoo terug ben. De generaal was inderdaad zeer conver sabel. Hij hield het gesprek gaande. Beatrice leunde achterover op de canapée en hoefde «leen maar zoo nu en dan te glimlachen. Plotseling zweeg de generaal zoo plot seling, dat Beatrice opkeek en merkte, dat hij er vreeselijk geagiteerd uitzag. Voelt u aich niet goed? vroeg het meisje Mischien is het hier te warm voor u. De generaal mompelde ietsmet gebogen hoofd echeen hij te trachten den blik te ont wijken van een man. die juist den salon binnengekomen was. Teen de binnenkomen de op een dame toeging, schoot de gfeneraal weg. terwijl hij iets stotterde over een tele gram, dat hij verzenden moest. Hij was nog niet weg of Beatrice velde een huivering door zich heengaan. D e man deed beslist verdacht GOUDSCHE (OIHAM. KERSTNACHT IN KERSTLAND. (Van onzen specialen medewerker). Het eigenaardigste en mooiste Kerstfeest wordt in Duitschland zeker gevierd door de bevolking van het Ertsgebergte, deze bevol king van speelgoed-arbaiders, gewezen mijn werkers, kantmakers, industrie- en bosdfar- beiders. Voor menigeen, die dit gebied kent, is het Ertsgebergte het ware Kerstland. Hier wordt immers in de vele hutten van het gebergte het bonte bouten speelgoed ver vaardigd, dat in Duitschland haast nim mer bij de Kerstgeschenken ontbreekt. Het is voornamelijk te Olbernhau, Seiffen, Grün hainichen en voorts in tal van andere plaats jes. dat de kleine houten kudden schapen, de paardenstallen, de poppenkameis met hun meubeltjes, de hobbelpaarden, de mi- niatuur-trams en andere verkeersmiddelen en ten slotte ook houten notenkrakers ont staan. De houten dieren worden gesneden uit het hout van verach ontwortelde sparren van het Ertsgebergte. Dit bedrijf sterft uit. Mijnwerkers waren het overigens, die in de XVIde eeuw, toen de zilver- en tinmijnen van de streek uitgeput waren, speelgoed be gonnen te snijden. Reeds weken voor Kerstmis hangt in alle woningen aan de zoldering een met kaar sen en kleurige linten versierde Advents krans. Haast elk gezin in het Ertsgebergte beaat een zelfvervaardigde „pyramide”, of ..permett", zooals men in het dialect van da streek zegt. Door de warmte der kaarsen wordt dez® -pyramide In beweging gezet en draait steeds door. Zij bestaat uit verschil lende houten strooken, die elk een tooneel uit de Heilige Geschiedenis weergeven. In tal van steden van het Ertsgebeigte wordt elk jaar een „Kerstberg” opgericht., die de geboorte van Christus weergeeft. De „Kerst- berg" van Neustadtel bij Schneeberg heeft een omvang van 20 M. en een hoogte van 3 M. De gansche bevolking van het Ertsge bergte verlaat de bergen, om deze „Kerst- bergen” te gaan aanschouwen. Maria draagt zooals de vrouwen uit het Ertsgebergte, een kleurige doek om het hoofd en Jozef is een timmerman uit het gebergte. Zij zijn omge ven van engelen en herders met rijke kud den. De heilige drie Koningen zijn eveneens menschen uit het gebergte en de geschen ken. die zij brengen. ®ijn stukken erts. Op den Kerstberg staat ook de oyerige bevol king van het gebergte afgebeeld: Kantwerk sters en vrouwtjes met groote manden op den rug. bezembinders, landbouwers. Han dige houtsnijders hebben aan al deze pop pen het uiterlijk van bekende menschen uit de streek gegeven. En ook de „Stulpner Karl”, die de held is van de sagen uit het Ertsgebergte, ontbreekt niet. Men ziet °P den houten berg het landschap van de streek met haar spanen huisjes, haar berg- kerkjes en burchten, haar dorpsbruggen uit wortelhout allës netjes met mos getooid. De gansche Heilige Geschiedenis is op den berg samengevat in enkele tooneelen. Op Kerstavond verschijnen niet minder dan negen gerechten op den feestdisch in het Ertsgebergte. Het ..Neunerlei” noemt het volk dit feestmaal. Elk gerecht beant woordt aan een bijaonderen wenech. Zoo heteekenen deegballetjes groot geld, linzen veel klein geld, h&ringsla gezondheid en kracht, schapenvleesch voorspoed. vol sympathie- Wat een droevige tijd voor u. Hebt u uw vader wel eens over gravin de la Moray hooren sprken? Beatrice herinnerde aich den naarn heel goed. Ze had haar vader dikwijls met be wondering over haar hooren spreken als over een oudere vriendin, die in haar jonge jaren een veel bewonderde schoonheid moest zijn geweest. Ze had de dame echter nooit gezien. We waren heeJ goede vrienden, ging de gravin met een weemoedig lachje voort. Ik herinner me nog. dat U in Parijs was, nog maar een heel klein meisje. Het was kort voor uw lieve moeder stierf. Ik weet nog dat u dol op chocolade was. De dame praatte verder, ze had allerlei aardige herinneringen aan Beatrice’s vader en moeder en dat verteedenfe het meisje, dat noo’n behoefte had aan sympathie op dat oogenblik. Ze werd vertrouwelijk met haar nieuwe kennis en tot haar eigen ver bazing merkte Beatrice, dat ze de gravin ongemerkt allee verteld had van haar leven van den laataten tijd. U hebt gelijk, zei de gravin op een toon van begrijpen. Het hart komt het eerst altijd het eerst. Dat is de eenige manier om waren alle feestelijkheden streng verboden, maar in den kerstnacht werd de donkere kerkkleedjj door lichtgekleurde sieraden vervangen, klonken vrooljjke liederen in steden van de boetgezangen, die voordien werden aangeheven, de van goud en edelge steenten schitterende beelden werden dan voor den dag gehaald, en in een stroom van licht baadde zich het kerkgebouw, dat in de dagen van afwachten slechts zeer spaar zaam was verlicht. In de kerken zelf werd de geboorte van den Zaligmaker aanschou welijk voorgesteld en de kribbe, met de os en den ezel, het kindeke Jezus zelve, Maria en Jozef eveneens hadden hun plaats ge kregen by het altaar. Het „kindje wiegen” was nog eeuwen later, vooral in sommige streken van Duitschland zeer populair ea in Amsterdam gingen later veel ouders ter kerke, die aan hun hand een kleinen dreu mes meevoerden, die een wiegje en een bel droegen. Als de geestelijke voor het altaar de wieg met het kindeke Jezus liet schom melen, rinkelden alle kinderen met hun bel len en lieten ook hun kindje wiegen. Be halve herinneringen aan de oude Saturna liën, zijn in de aloude kerstgebruiken ook gewoonten gebleven, die aan htet Noorsche heidendom herinneren. Midwinter was voor de oude Noorsche volken de tyd van het Joelfeest. Wodan was de god van het veld, hém werden de offers van den oogst opge- Kerstmie. Toen de Christelijk^ godsdienst in de landen van West- en Éoord-Europa werd ingevoerd, heeft de kerk, bij de tijdsbepa ling van haar feestdagen rekening gehou den met de aloude vierdagen, onder het Heidendom in gebruik. Jk het oude Rome vierde men omstreeks iWecember het 3a- turnaljënfeeat, ter eere jve Saturaus, eerst drie, later vjjf, eindelijk zeven dagen achter elkaar, een feest ter herinnering aan de re- geering van Saturnus, toen vrede en vreug de, algemeene vrijheid en gelijkheid onder de meenschen moest hebben geheerscht, en waarin zelfs de slaven deel hadden aan de algemeene feestvreugde. De Christelijke overheid zag in het karakter van dit feest eenige overeenstemming met de gedachte nis aan Hem, door wien allen werden ver lost van de zonde, en die alle menschen gelijk naar den geest achtte en Kinderen had genoemd van éénen Hemelschen Vader. De geboortedag van den Heiland moge, even als Zijn geboortejaar niet met juist heid zjjn aan te geven, en de bepalingen van den 25en December als zoodanig slechts berusten op een oude legende, men had een aanknoopingspunt in deze oude Heiden- sche feesten en hield dit vast. Bovendien werd die dag gekozen, omdat Hij, het Licht der Wereld werd genoemd, en in het laatst van de laatste maand des jaars de zon haar laagsten stand bereikte en nadien eiken dag wat hooger rees aan ’s Hemels trans en ook in de natuur, na het donker het licht weer doorbrak. De alleroudste Chris tenen hechtten oorspronkelijk minder ge wicht aan de geboorte van hun Meester dan aan Zijn lijden en sterven, vandaar dat eerst omstreeks het midden der vierde eeuw het Kerstfeest in de Romeinsche landen werd ingevoerd. Maar men vierde het toen dan ook met grooten ernst en geestdrift. Het werk lag geheel en al stil, en zelfs de sla ven moesten rust hebben, opdat ook deze zouden genieten van het voorrecht, dat den menschen was geschonken. In den Kerst nacht werden de kerken geopend, en velen brachten den ganschen dag in de heilig dommen door. In de dagen van advent gelukkig te worden. Uw vader was een goe de vriend van mij en ik wiï niets liever dan een goede vriendin van u zijn. Ik heb geen kinderenik heb een dochter verloren, ze zou zoo oud zijn geweest alz u. als ze nog leefde. De gravin zuchtte diep. Ik zou het ontzettend gevonden heb ben, als zij zulk een lot had gehad als u. Over een paar dagen ga ik terug naar mijn kasteel dn de buurt van Parijs. Het is er minsdhien een beetje stil, maar dat nou na de schokkende gebeurtenissen van den laat- sten tijd misschien niet slecht Voor u zijn. Het «ou mij veel genoegen doen, als u mijn gast zoudt willen zijn. Beatrice dankte de vriendelijke vrouw met tranen in de oogen Het was het eerste blijk vanvrouwelijke sympathie dat ze ondervon den had sedert haar moeilijkheden begon nen waren en het trof haar diep, vooral na de bejegening die van lady Rashborough ondervonden had. Het is heel, héél vriendelijk van u, zei ze. Een vriendin is op het oogenblik dat gene wat ik meer dan iets andere noodig heb. Als ik bedenk hoe vriendelijk u bent, terwijl u me toch eigenlijk niet een» kent Op de Woensdag 25 en Donderdag 28 December zal da Qoudsohe Courant gaarne en bezit natuurlijk ook een schat van Kerstliederen. Het vennfrardste dezer liede ren is het „Heiligohma jUed”, het lied van do Heilige grootmoeder, dat uit dertig cou pletten bestaat. Op Kgnrtochtend om vier uur worden de oeroudé Kerstkoren door mannen op de torens van de kerken ge zongen. Om vijf uur 'atOchtenda trekt oud en jong vervolgens naar de kerk, naar de ..Mette”. Bij echt winterweer is da stem ming het best. In somuige deelen van het Ertsgebergte bestaat de gewoonte den weg te verlichten met kleurde papieren lanta rentjes. In de kerk wordt bij da „Mette” de geboorte Christi elk jaa^ op ni^uw verkon digd Vtoeger waren d0 perken hij deze ge legenheid met duiaendéjr kaarsjes schitte rend verlicht. In enkel» gemeenten bestaat nog de plechtigheid, het „Metl ren, een oud herdersst ging voorstelt. De bergte leiden, vaard wordt, vensters staan branden< Zoo heeft het Kerstfc. bergte zijn eigenaardig karakter bewaard door de eeuwen heen. Dp referendumdag in Duitschland, Hu- genberg’s actie is, men weet het reeds, op niets uitgeloopen. Ueustaatsburgers -waadaa4a.4e gelagaw heid gesteld zich uit te spreken met be trekking tot het plan-Young, de financieele schikking, die Duitschland met de geal lieerden is aangegaan en waartegen de reohtsche elementen ageeren, omdat hJ. het plah Duitschland tót een land van slaven maakt De volksstemming over de wet tegen aanneming van t plan-Young, die in den rijksdag reeds met een groote meer deiheid werd verworpen en is ook ditmaal op een échec van Hugenberg en de zjjnen uitgeloopen. Dezen hadden ternau wernood de handteekeningen weten te ver zamelen van tien procent der kiesgerechtig den, een percentage, vereischt om het refe rendum een feit te doen worden. Ondertusschen kan niet geloochend wor den, dat ditmaal meer stemmen zich tegen het plan-Young verklaarden, dan den eer sten keer, toen de mogelijkheid van ’t refe rendum naderbij moest worden gebracht. Dït behoeft niet te verbazen. In de eerste plaats heeft het staatsgerechtshof te Leip zig uitgemaakt, dat staatsambtenaren er -beambten geen ongeoorloofde handeling verrichten, wanneer zij aan het referendum deelnemen. Bovendien heeft een persoonlijkheid van aanzien in Duitschland, dr. Schacht, de man van de rijksbank, juist den laatsten tijd fel le kritiek geoefend op het plan-Young en van deze omstandigheid hebben de tegen standers van genoemd plan ditmaal handig profijt weten te trekken. Het heeft hen evenwel niet geholpen, Hu genberg en de zijnen hebben hun zin niet gekregen, omdat lang niet 20 miMoen Duit- schers zich ten gunste van de anti-knech- tingswet hebben uitgesproken; de agitatie van Hugenberg en Hitler is du* op een mislukking uitgeloopen, die nog aanmerke- Breek je daar het hoofd maar niet over, viel de gravin haar opgewekt in de rede. Laten we eerst maar zorgen, dat we van dien vreeeelijken man wegkomen. Je moet hem die diamanten terugsturen. kind. O, ik ken ze, ik heb de beschrijving ervan in verschillende kranten gelezen. Of heb je hem ze misschien al teruggegeven? Neen, zei Beatrice. Ze liggen nog in mijn kleedkamer. Ik had ze aan den hotel directeur willen geven om in de brandkast op te bergen, maar het ia met door alle ellende door het hoofd gegaan. O, wat een zorgeloos meisje! Dat be wijst me hoe weinig je dergelijke dingen op prijs stelt. En, generaal, wat is er voor be langrijk nieuws, waarmee u mij komt sto ren? Met deze woorden wendde zij zich glimla chend tot een fore alien, militair uitzienden man, die op hen was toegekomen. Hij boog en werd aan Beatrice voorgesteld als „Ge neraal Gastang”. Aangenaam om kennis met u te maken, zei hij met ouderwetsche hoffelijkheid Ik heb uw vader oppervlakkig gekend: Mada me la comtesse, uw kamenier ie troosteloos ze loopt overal naar u te zoeken. Uw (d.w.z. Rachels) kindren sterven martelaren, En eerstelingen van het zaad, Dat uit uw bloed begint te groeien, En heerlijk tot Gods eer zal bloeien, En door geen tirannie vergaat. ABONNEMBOTSPRIJSi pet kwartaal ƒ2.25, per week M centi met 20naagsbla<i per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ3.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (beboerende tot den bexorgkring) 1—5 regels ƒ1.80, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en de bezorgkring: 15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 2(1 et bijslag op den pry's. Liefdadlgheids-advertentiën de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels f2M, elke regel meer ƒ0.50. W de voorpagina 50 hooger. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen btf contract tot seer geraduceeiden prjjs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek handelaren, Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te «ijn.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1929 | | pagina 1