Steom-en Chemische Wasscheuj
G. van den Berg - Expediteur
T. P. van Loon
Goudas'
FOTO LUX
„DE GROOTE ZWAAN"
J, F. W.'TORION
Technisdi-bureau Wetfymalf
GOUDSCHE COURANT - DINSDAG 31 DEC. 1929
TWEEDE BLAD
üe iepenziekte..
Foto ..MODERN
H. L' Luynenburg
Glasonderneming GOUDA" (G.O.G)
F - T. Scharlem;
Autodlenst 2 maal per dag
GOUDA-ROTTltOAM.
J. de Weger
A. van der Weijden Zoon
f- ]rikw
Tabak an Sigarenmagazijn „De Harder"
Het jaar 1929.
ZtrZS, gel°°'ld' d°l het 'doc«'
ïïutïniiF
Hotel, Café-Restaurant
DU COMMERCE,
Kleiweg 83, 5
A. VAN DER KROFT.
J. C. MEESTER,
Filiaal Albert Heijn.
AUTO-BESTELDIENST.
Transporteert Brandkasten en Piano's en Verhnizingen.
Telef. 616. Keizerstraat 52.
P- 20
W. F. KlIJKEN,
Melksalon.
8 N^AIERSTRAAT 6.
D. V. LIT,
V ischhandel en Verterschingen.
Aaltje Baksteeg 9.
X L. MIMPEN,
Brood -, Koek- en Beschuit bakker
wenscht zyn geachte begunstigers
Vrienden eeen gelukkig Nieuwjaar.
Kuiperstraat 48.
Wydstraat IC.
A. H. KULIK,
Metselaar,
boven de Firma T. ZAAL,
Markt 33.
Nieuwe Haven 208.
Centraal-Garage
Luxe-Verhuur van Auto's
Stalling en Reparatie.
Nieuwe Markt 2627. Tel. 819.
p. f. 10
H. KUIK,
Handel in Aardappelen, Groenten en Fruit.
Nieuwe Haven 160.
P- t. 5
C. MOERMAN,
Bloemist.
Aanleg en onderhoud van Tulpen.
Groenendaal 74
SCHOENHANDEL EN REPARATIE-INRICHTING.
A. KWINKELENBERG,
Smederij,
Nieuwe Markt 32,. NieuwBteeg 14.
Nieuwe Haven 306.
D. LORIUaS.
Huisschilder.
Lange Dwarsstraat 20.
L. a. van COLLEM Gro.nendaal 38
RUND- EN SCHAPENSLAGERU.
N. J. MOKVELD,
Herstelplaatn voor Machinerieën
Motoren.
GROENENDAAL 93—95.
G. KNOL,
wenscht al zyn Clientèle een gelukkig
Nieuwjaar. 9
Firma C. LOURENS, v
In Wjjften en Gedistilleerd.
Lange Tiendeweg 57. 'Telef. 57.
P- f- 5
G. H. Forsthüvel en Zoon
Kleermakers,
JOH. Dp MOL,
Doelestraat 17,
HET SCHORTENHUIS
W. KEIJ,
Lange Dwarsstraat 3 b.
G. J. LUGTHART,
Spekslagerij,
KLEIWEG 108.
Telefoon 400.
JAC. MUL,
Brandstoffenhandel.
Spieringstraat 97.
„Kns-Kras" Winkelgalerij
Gorida.
Gelukkig Nieuwjaar.
Aan mijn Cliëntèle veel geluk en
voorspoed in 1930 toegRwensoht.
Raam 213.
RUITEN- EN GLAZENWASSCHERTJ.
CRABETHSTRAAT
AUTO-BODEDIENSTEN
MIJLDER DE MAN.
GoudaRotterdamDordrecht.
h.: Turfmarkt 1, Tel. 344.
Stoofsteeg 810.
wenscht hare Cliëntèle en Bekenden een voorspoedig 1930.
JOH. LAFEBER,
in Manufacturen.
Walesteeg 202i.
p. f. 5
Hartelijke Nieuwjaarsgift aah cljëttèle,
vrienden en beker. Ien.
A. LAKERVELD.
5 Keizerstraat 78.
likog'isterij „Blauwe Kruis''
J. C. LANGERAAR,
Gedipt. Drogist.
Burgemeester Martenssingel.
h. g. 5
W. LANGERAAR,
Handel in Tabak, Sigaren en Sigaretten,
KguidenierswaiWR, Wijnen, Chocolade enz.
p. f. Raam 66.
Fa. MULDER en OOMS,
Wijnhandel.
Groenendaal 53-55-68 «i
p. f.
Het bekende Fotografisch Atelier
MUZIEKHUIS „LUXOR",
Specialiteit in Gramofopns, enz.
Kleiwegstraat.
aan den
KLEIWEG 80
wenscht zijn geachte Clientèle en
Stadgenooten
VEEL HEIL EN ZEGEN.
Blijft zich het volgend jaar beleefd
aanbevelen voor de levering vai^een
uitstekend gelijkend, artistiek uitge
voerd PORTRET, alsmede van alle
Reproducties en Vergrootingen.
N. NIBBERING,
Paarden vleeschhouwerij
Keizerstraat 86.
P. NOBEL,
Lunchroom
Nieuwe Markt 11.
W. C. LANGERAAR,
Tabak- en Sigarenmagazijn „Het Hoekje*
Groeneweg 91, hoek Doelestraat.
p. f.
TH. *X NOBEL,
in Lompen en Metalen.
Fa. A. VAN MAAREN,
Behangerij - Stoffeerdery,
Tuinstraat 78.
Peperstraat 72.
GOUDSCIIE COURANT
REDACTIE EN ADMINISTRATIE
C. LEEFLANG,
Café „HET CENTRUM".
Gelukkig Nieuwjaar toegewenscht aan
Begunstigers, Vrienden en Bekenden.
St. Anthoniestraat 6. 5
C. NEDERHOF,
Huisschilder,
w Spieringstraat 59,*
wenscht vrienden en begunstigers een ge
lukkig Nieuwjaar. 6
FIRMA P. K. VAN MAAREN.
Schoenmagazyn en Reparatie-inrichting.
Vijveretraat 10.
p. f. 5
1. MANséUOT Jr..
Naaierstqkpt 9 Gouda.
Behanger,
Wenscht begunstigers en vrienden een ge
lukkig Nieuwjaar.» 0 5
Het Compliment van den Dag aan be
gunstigers, Vrienden en Bekenden, by de
intrede van het Nieuwe jaar.
C. VAN LEEUWEN,
Kuiperij. Handel in vaten.
Tuinstraat 86.
FIRMA P DEN lH-RTOG EN ZONEN
GOUDSCHE METAAI.WAKENFABRIEK
Firma OOSTERBEEK,
Melk, Boter, Kaas en Eiéren.
- Turfmarkt 72.
Garage „Gt
P. C. MAI
Versehe Visch
Haring eq Zuurwareh
Kuiperstraat 40.
Geweekte Stokvisch.
D. MARTYELDT.
{n Aardappelen? Groenten en
Kruidenierswaren.
•ey Karnemelksloot 141.
A. DEN OUDEN,
In Melk, Boter, Kaas en Eielten.
Peperstraat 66.
5V Prima Oule
C. R. MASSAAR,
Banket fabriek.
G. v. OUDSHOORN J. DE Hfl lN
Stucadoors,
Vlamingstraat 8 F. W. Reitzstraat 11,
GOUDA.
p. f. 6
Wenscht allen een gelukkig Nieuwjaar
Gouda.
Peperstraat 156,
p. f. -
GEDIPLOMEERD ELECTftOTECHNICtS.
C. N. VAN MEERTEN,
Groothandel in Klompen.
/Magazijn Vrouwesteeg.
P. R. BEEK,
Veer fetal 20.
Coiffeur en Sigarenhandelaar,
wenscht zyn Cliëntèle en Bekenden een
Gelukkig Nieuwjaar. 6
N. V. Amsterd. Naaimachinehandel
v.h. A. LEWENSTEIN.
g- n. f
L. MANSCHOT,
'ijn van Behangselpapieren.
Nieuwe Haven 225.
Compliment van dejt dagaon mijn ge
achte Cliëntèle, Vrien^i en Bekenden.
X t.EXMOND,
Melkslyter, OosUiaven 72.
H. J. LIJSTER, I
Schoenmagazijn,
Wenscht zyne geachte Cliëntè'e en Ge
lukkig Nieuwjaar en houdt zich by
voortduren beleefd aanbevolen.
Vlamingstraat 12.
BRANDSTOFFENHANDEL
Jj^pekei ssingel 77.
A. PERDIJK,
Schoenmaker.
Woonplaats: F. W. Reitzstraat 22.
Werkplaats:.Aaltje Baksteeg.
Aan frtijn geachte Cliëntèle Vrien
den "en Kennissen het Compliment
van den dag.
J. VAI DER MEER
v.h. H. C. DE MAN.
B. PERDIJK,
randstoffen^andel,
4 Karnemelksloot 77.
Fruithandel Van StrQenstraat 14
wenscht zijn geachte Begunstigers, Vrienden en Bekenden bij den aan
vang van het "Nieuwe Jaar veeï heil en zegen.
Electrische Handelsdruktftrij cn Boekbinderij „Volharding"
F. W. REITZSTRAAT 1—3 GOUDA
Kantoor-,, en Schrijf behoeften.
P. v. d. LINDE?
Makelaar,
C. PERDIJK,
Assurantiën o|f^elk gebied.
F. W. Reitzstraat 6 Gouda.
Kleiweg f 10.
Firma A. LOK,
Blikwarenfabfiek.
LjF. KEVET ZONEN,
Veeretar 30 Gouda.
Zeilmakerij, Scheepstuigerij,
Dekkleedenfabriek.
Onze hartelijke gelpkwenschen bij den
aanvang van het Nieuwe jaar. b
J. F. REVET ZONEN,
Wachtelstraat 12,
Drogisterij Handel in Chemicaliën,
brengen hunne hartelijke groeten aan a'le"~
by de intrede van het Nieuwe jaar. 6
JAC. SCHAAP,
Dames- en Heerensalon,
Parfumeriewinkel. .3
p. f. Lange GroenendaaUjS-
Hartelijke gelukwensch aan mijne geachte
Cliëntèle, Vrienden en Kennissen, bjj de
intréde v%p het nieuWe jaar.
J. SCHOONÜERWOERD,
Kleermakerij, Niëuwe Haven
J. N. v. d. VALK.
Beeldhouwer, 5»
Atelier, RAAM 48.
Wenscht zyn geachte Cliëntèle, Vrienden en
Kennissen een voorspoedig Nieuwjaar. J
Heil en Zegen toegewanscht ian al onze
Begunstigers en Bejg^en, zoowel buiten
als binnen de stad. 12
DE ERVEN A. VAN MFURS
Markt 44.
Wiiikels: Oosthaven 36, Nieuwe Haven 149.
Handel in Binnen- en 'Buitenlandse!»
Gedistilleerd, Wyn- en Likeurhandel.
Peperstraat 140.
5
COIFFEUR.
Hoofdagent van „DE WITTE STAD'
J. VAN LOON.
JLti „DE RIETVOORN".
MijiyC >este wenschen bij de intrede van
rtJfleuwe Jaar.
Yeerstal 32.v 5
Nieuwe Markt 17.
N. TH. MELKERT.
In Galanteriën,
Keizerstraat 76.
P, f. l
W. MELKERT,
Dames- en "HeerenkaW*aI°n.
Raam, hoek Kuiperstraat, Gouda.
p. f." 4
M. J. VAN LOON,
Schoenmaker.
PEPERSTRAAT 56 TELEFOON 789
10 met hartelijke gelukwensch.
Keizerstraat 98.
R. LAUKENS,
Coiffeur,
Carosserie-, Rijtuig- ei Wagenmakerij Nieuwstceg 78.
Firma A. H. J. WIJTENfeURG,
p, f, 10 1 T v W«d8traat 43.
wrtischt alle cHGntéle,
een gelukkig Nieuwji
iende'o en bekenden
LOEF^S
VOGEL- EN AQUARIUMHANDEL
Kleiweg 69. -
Gouwe 149.
G. MIDDELKOOP,
Handel in Y*lk. Boler' Kaas en Eieren-
Groeneweg 79.
M. VAN LEEUWEN,
Brandstoffenhandel,
Katten singel 15.
Het is zo van zelf sprekend, dat de
niensch. die nog volkrachtig in het leven
3taat en zijn werkzaam aandeel aan dat
leven beeft, vooruit ziet naar de toekomst
Daar vóór, niet adhter hem. ligt zijn weg.
zijn werk. zijn tank. ligt het nieuwe en on
bekende. waarnaar we altijd weer in nieuw
verlangen en nieuw verwachten, de begee-
rige handen strekken. Daar tin de toekomst
moeten we ons oen nieuw leven maken.
Maar hoe we ihet maken zullen, hangt niet
•enkel ven ^nze toekomstige daden af
„In t verleden ligt het lieden. In het nu
wat worden V-al Wanneer we ons daar
van bewust zijn. dan begrijpen we ook. dat
lieden en verleden voor ons beteekenis heb-
in uitgedrukt staan, dan weten we. dat we
goed doen. dat het onvermijdelijk is voor
den goeden gang van ons toekomstig leven,
dat wa den groêi van het voorhljë leven,
waaruit het nieuwe leven zal opbloeien, tel
kens w«er trachten te overzien, de beteekenis
van hut voorbije gebeuren trachten vast te
stellen, dat we geregeld de balans opmaken.
En wanneer zouden we dat beter dden dan
op den Oudejaarsavond*
Het leven gaa» zoo ontstellend vlug aan
ons voorbij. En het eischt al onze werk
kracht, al onze aandacht op We hebben
nauwelijks den tijd om na<^ denken en te
overwegen. Daarom is het goed. dat we
vluchtheuvels hebben langs de.n weg, waar
op we ons eennogenblik kunnen terugtrek,
ken. J
De Oudejaarsavond is er eene. We hooren
weer de klokken uit den verren mist van
liet verleden. En als de schemering daalt
over de velden en de stilte, dToomende stad
jes, dan worden onze bezige handen stil en
onze jagende gedachten en in weemoedige
overpeinzing herdenken we het verleden,
zien we terug naar de jaren, naar het jaar.
dat voorbijging.
-Het wax een jaar als ieder ander, met
verwachting en hoop en zorg en leed en
vreugde. Maar het had toch ook zijn eigen
aard, zijn etgeh karakter. Zijn gebeuren
heelt ons allen, heef) ook de mertschheid
rader gebracht op den weg. Waarheen?
Het ia altijd moei'
beweging een eind verder bracht. In den ar
beid van deze drie mannen, die in 1929 zo,
«teëk in het internationale leven op den
voorgrond traden ia ongetwijfeld hot stre
ven tot uiting gekomen dot steed. sterker
het internationale leven gaat beheersclien en
naar welker verwezenlijking, de mensohheid
steeds dringender begint ni» te zien En het
resultaat van dezen arbeid, het succes der
jiBucu ni «fircucii vuor ons oeu-eKenis heb-— Jira, ltul
ben Vn er da mogelijkheden der toekonfljj bevracht liet nog. De Tpanning in Middel*
Kurona dip nn«
va»Waa a.uciu, net succes der
tie "an! 1 e° de viootconferen- verzoeningacoiimiieaie noemda men het
tie. die in Januari zal plaats hebben, jnaor
waarvoor sn dit jaar de hasis werd gelegd
18 belichaming en het resultaat tevens
van het streven van 1929.
Het waa in dit jaar 10 jaren geleden, dat
de vrede van Versailles aan den bloedigen
waanzin van dan wereldoorlog een einde
maakte. Die oorlog heeft het internationale
leven die 10 jaar lang beheeracht en be-
ei lijk de beteekenis van
een janr onmiddellijk vast te stellen. Eerst
de toekomst kan Ieeren. wat het voorbijë
jaar precies heteekend heeft voor'het leven
der menschheid en voor de vervulling der
idealen en de bereiking van het d^ej. dat
f.7,ste,de- Ma«r wanneer we een verge
lijking treffen met vorige jaren, met het
voorlaatste jaar vooral, dan kunen we toch
zeggen, dat 1929 in de duidelijke verleven
diging van de vredesbeweging en de vorde
ringen inzake de liquidatie van den oorlog,
EEN STERKER ÓTREVEN NAAR
INTERNATIONALE TOENADERING
heeft te zien gegeven.
Re is. aan dit streven «ei» naam verbon--
den. die Europa en de werSl aan het einde
van dit jaar met eerbied zullen herdenken.
Het is die Van den, zoo plotseling gestorven
Du.tschen minister van buitenlandsohe za
ken. Dr. Stresemann. die meer dan iekiand
anders onder de leidende staatsliedjh de
'i natiorthle gedachte vertegenwoordigde
en nan wiens volhardend streven Europa
voor een niet gering deel de internationale
toenadering en de versterking der vredepge-
dachte dankt, die Zich in het succes der
Ilutipsehe- eonferentieKoo duidelijk hcefb4
uitgesproken. Naast Striwemnnn is het Bri-
nnd geweest, die tot het «lagen van dit stre
ven het moest heeft bijgedragen en die in
|iJn plan tot stichting Van de Vereenigde
aten vap Europa van oen idealisme hfeft
dijk gegeven.'dat. als uiting van het geloof,
^nat gplf in do officieele Europoesohe wereld
well nog durft .uitspreken, «for de toekomst
der wereld het beste belooft.
aonl°!f- dTle dCT van "«^tagapeë.
«onen. die zich een ruimer doel durfden stel-
-%dan het eng-natiomale en daarnaar hun
ymitiek durfden richten, verschijnt MtfèDo-
1 jnieUWe m,niater-Pre««derft van En-
^eiand. die door zijn werken voor Verdere
óeperking vafrde maritieme Ifewapeniing en
de resultaten, dit hij ten dien opzichte Jn
"lerika bereikte, de internationale vredes-
Europa die nog vof.rtdurend met een oor-
U)g hlijft dreigen, de oeconomische malaise,
het algemeene wantrouwen, dat nog sterker
bewapeningen <tan in J914 in het leven
beeft geroepen, en de felheid der huidige
tegenstellingen, die zich overal openbaart
zyn van dezen oorlog grootendeels fet ge-
volg. Maar het is duidelijk, dat de wereld
zich daarvan boe langer zoo meer bewust
gaat worden en dat zelfs de overwinnaars
uit dien oorlog gaan begrijpen, dat hij ecu
-chrikkehjk misrekening is geweest. Bit
heeft zich op wel markante wijze in de tien
jarige herdenking geopenbaard. Want het
was met het vieren van de overwinning,
maar de gedm-hto aan het ondergane on.
recht dat op herdenking haar stempel
drukte. En efertff bewustwording kan een sti
mulans worden tot nieuwe toenadering, een
steun voor het. zoeken naar een nieuwe we.
reld van vrede en internationale samenwer
king.
DE A.S. VLOOTCONFERENTIE.
Voorshands zijn we van deze wereld nog
2..T2 "'Y ™rwlider!i De vetetegenstel-
imgen houden nog de wereld verdeeld en
openharen telkens .haar belemmerenden in-
vloed op heWintornationale streven Het
streven van Mac Donald, dat, ofsthoon het
niet geheel vrij was gan de bedoeling een
Jiauwer toenadering tusaehen Engeland en
Amerika tot stand te Drongen en al, zL,
Vjig egoïstisch nationale motieven had. op
liugen had vastgesteld. Het was vooral En
geland's weigering om met verlaging van
zijn aandeel in <te Duitsche betalingen ge
noegen te nemen, dat hier het voornaamste
struikelblok vormde. Maai daarnaast was
het ook Frankrijke aarzeling om in een'
snelle ontruiming van het Rijnland toe te
stemmen en lijn wensch om door de samen
stelling van een soort controle-oouiniissie
je ontwapening als middel tot het verz'eke-
Vvtan den algemeenen vrede gericht was
wordt op cjrnstige wijze belemmerd door het
nog zoo sterk heerschend algemeen
trouwen en m het bijzonder dbor de Ameri-
kaanscte—Japan sche en de. Franach-Itali-
aansche tegenstellingen. Nadat Mae Donald
het met'den Amerikaanschen gezant in En-
geland, generaal Duw», over de grondalagen
vener overeenkonwt inzake de beperkii^^Pr
marilieme bewapening tussohen EnJH|fi|
en Amerika was eens geworden en dieoSB
eonAtemmiHg ,in de gesprekken tussohen
nSer^evEfd™' H°°.V" w«'tin8ton
L r, f T' F'anktiik
en Italië tot een vlootconfeientie te Londen
«""fiMidsotic be-
dró. deze
Wta afe ,dU;Itb0Oten' aie En«8l»dd en
Amerika, nis de twee sterkste zeemogendhe-
den begeeren. Maar bovendik verlangt Ja
pan een grooter aantal kruisers dan men wil
toestaan en kunnen Italië en Frankrijk het
Zkten7wrllnge ve""°ud",s*5
sterkten met eens worden, omdat Italië niet
de mindere wil zijn van Frankrijk En het
zal zeker nog heel „at VCK.ten de
hebben, voor men het i„ Januari te J®jen
w con» geworden. De mislukking coneTvroa
E* »'™»f«k"ie doet zelf, vreezen. dat
DE DUITSCHE HERSTELBETADINOEN.
Evenmin staat het geheel vast dat het
succes der Haagsche conferenüe. dat andere
resiil^at van het sterker streven naar toe
nadering. dat 1929 geopenbaard heeft ver
zekerd zal. blijven. Het heeft reeda heel wit
moeite gekost om in Den Haag tot overeen
stemming te k„,„en. ofschoon'de dXndT
gen.oo„lm„Bi„f die in het begin va„ dit jir
lanjs was bijeengekomen, reeds het
voorbereidende werk had gedaan en een"
fJan-Young voor de Duitsche emtelbeta.
zijn zeggingschap over het Rijnland te be-
liouden,' die ^ïet slagen der coofth'entiie in
den weg schenen te staan. Door verlaging
van het aandeel der kleine crediteur-staten,
verhooging van hqt contingent, dat Bulga
rije, Hongarije en Oostenrijk te betalen heb
ben en nieuwe offers van Duitschland kon
aan Engèland's eisch voldaan worden, ter
wijl het aanvaarden van de commissie uit
liet Locarnoverdrag fels verzoeningscommis
sie door Frankrijk'en een overeenkomst,, die
den uitersten termijn vau ontruiming op 30
Juni 1930 stelde, de andere moeilijkheden
ophief Het omverwerpen van het mhniste-
rie-Briand door de Fransche Kamer en de
door de DintscJi-nationaieA en nationaal-
socialisten ep touw gezette volkspetitie, oin
een verwerping van het Young-plan uit te
lokken, bewezen eehter. dat de .getroffen
regeling niet de algemeens instemming der
betrokken volken had. De Fransclien hebben
zich spoediger tot een verstandiger inzioht
bekeerd, en met het ministerie-Tirdieu, dat
het ministerie-Briand opvolgde met Briand
al« minister van buitenlandsche zaken en
met Bi lands politieji genoegen genomen.
Maar in Duitschland is. niettegenstaande
de verwerping van de zoogenaamde vrij-
nejdswet. die tegen Let Young-plan en de
verzoeningspolitiek der regeering gekeerd
wae. door den Kijkdag, het verzet levendig
gebleven en heeft nu ook de president van
de Rijksbank, die zelf aan de vergaderingen
der deskundigencommissie heeft deelgeno
men. een memorandum met bezwaren tegen
de nieuwe door'Duitschland te brengen of
fers gepubliceerd. Man weet dat het referen
dum dat zich tegen het Young-plan keerde
geen succes had
Toen in de Septembervergadering van
VOLKENBOND
de Japansche gedelegeerde Adatci, rich zeer
geestdriftig over de resultaten van de voor
bereidende commissie voor <fe ontwapenings
conferentie uitliet, waar door het toegeven
aan den Fransclien etach om bij de bepaling
van dp leg*rsterkte de, geoefende reserve-
troepen niet mee te tellen, alle beperking
der bewapening bij voorbaat deifkbeeldig
was gemaakt. kon graaf Bemstorff. een dët
actiefste leden deeer commissie, een glim-
I lach en een ironische opmerking niet onder
drukken. Het»is desw glimlach, die telkens
weer opkomt, wannéér we geneigd zijn one
geestdriftig te toon en over de resultaten, die
de vredesbeweging en de internationale ge
dachte schijnen bef«4t te hebben en die ons
ook aan het einde v^ 1929 niet geheel ve*
laten wil. Vredesbeweging. Kellogg-tractaat.
volkenbond zijn nog altijd niet in «taat ons
een gevoel van veiligheid te geven. Is het
wonder, wanneer zeis de vredesapostel. Mac
Donald een nieuwen wereldoorlog in 1935
voorspelt? De spanning openbaart rich niet
alleen in de moeilijkheden met de vlootcon-
ferentie en de ontwapening te land en de
Pranseh-Duitsche tegenstelling Tn poat-Azie
vechten de Russen en de Chineozen en wijet
pusland bemiddeling krachtens het Kellogg-
tractaat waartoe Amerika het initiatief
nam af. En in Europa dreigt nog overal het
minderhedenvraagstuk, dat de vele teren-
stellingen komt verscherpen en waarvan de
Vo kenbond zich maar wemig schijnt aan te
trekken ondanks het dringen van de kleine
staten, ook van
NEDERLAND,
dat zeLl dit jaar in de herdenking van de
TJnie-van Utrecht den strijd herdacht, dien
het voor hot zelfbeschikkingsrecht gestreden
heeft. De^rinnering daaraan „aB „el ge
schikt om de gehechtheid aan Orania, dat
d«»n strijd leiding g^. te ver»terï»n en
met bijzondere opgewektheid het jubileum
te doen meevieren van de Koningin-Moeder
die haar 50-jarig verblijf ip ons land her
dacht Te pijnlijker inoest by deze herinne
ring liet affront ons treffen, ons nationaal
gevoel aangedaan, door den overval van Cu
rasao. waar een troep Venezuiaansche ban
dieten een oogenblik lieer en meester wweu
en den gouverneur en militairen comman
dant als gevangenen meevoerden. Dat hot
ook zoodanig gevoeld ward, bewees de reac
tie ui onze volksvertegenwoordiging en in
het land. die der regeerin». tot het ontslag
van dep- gouverneur noodzaakte.
Het was een tier eerste daden van den
nieuwen minister van koloniën, die tenge
volge van de gehouden verkiezingen als mi
nister in het kabmet-Ruya de Beerenbrouck
was opgetreden. Deze verkiezingen hadden
in den parlementairen toestand zoo goed als
g.-en verandering gebracht, maar waren niet
temin1 tengevolge /au het pogen van Ruys
de Beerenbrouck om het extra-parlementai
re kabinet door een parlementair te vervan
gen de oorzaak van een ministeriëele crisis.
De Chnstelijk-Historischen toch weigerden
samenwerking met de Katholieken en Anti
revolutionairen op den grondslag van een
nauwkeurig omlijnd program. En waar do
twe» andere partijen alleen op zoodanigen
grondslag een rechtsche regeering mogelijk
achtten, moeet de heer Ruys de Beeren
brouck tot de vorming van een extra-parle
mentair kabinet liesluiten. dat echter. zooalB
hij verklaarde, leeft uit tie beginselen de?
rechterzijde. Onder dit ivieuwe ministerie is
thans reeds een Ambtenarenwet, de wijzi
ging van de Pensioenwet en van de curateele
van drankzuchtigen tot «tand gekomen, ter
wijl het Buikerwetje door de Eerste Kamer
verworpen werd. Maar verreweg het grootste
deel van het resultaat der parlementaire
werkzaamheid komt natuurlijk nog op reke
ning van het oude ministerie. Het bestaat
uit: de wet tot regeling van de financieele
verhouding tuasehen rijk en gemeenten, de
wet tot goedkeuring van het verdrag tot
afschaffing van in- en uitvoerrechten, de we»
tot verlaging van het gedistilleerd, die to!
nieuwe regeling van de Taden^in beroep,
tot wijziging van de ouderdomswet, de be-
palingen omtrent de rechterlijke coliegt» en
de ouderlijke macht,, de drie ontwerpen tot
wijziging van ons strafstelsel, de wet tot
wijziging van de staatsinrichting in Indië,
de Landbouwuitvoerwet. dié waié borgen
geeft voor bepaalde eigenschappen van land
bouwproducten. enz.
Maar het was niet alleen, het was wellicht
zelfs niet in de eerste plaats het parlemen
taire werk. dat de algemeene aandacht ge
vangen hield. Naast de verkiezingen en de
malaise. die zich in den landbouw open
baarde. waren het de problemen, door de
Gieasen-Nieuwkerksche en Culerpborgsche
strafzaken, die het vertrouwen in de rech
terlijke macht edhokten. het bioscoopcon-
fhet in "t Zuiden, het radio-conflict en zeker
niet liet minst door de publicatie van de
Brusselsihe falsificaties door het Utrecht-
sche Dagblad, geschapen, waardoor ons
openbare leven beheeracht werd. Deze publi-
opties, waaruit een weinig vriendschappelij
ke houding van België tegenover ons bleek
en die tot allerlei explicaties omtrent de
houding onzer regeering aanleiding gaven
brachten nis van zelf weer de kwestie naar
voren, die we nog altijd met
BELGIE
hebben en die de wisseling van enkele nota's
f nog gel n stap nader tot de oplossing heeft
kunnen brengen. We weten wat België wil
ten opzichte van de Schelde en het Antwer
pen—Rijnkanaal. maar we weten ook. dat
we dat niet willen toestaan. En daarmee is
de onwaarschijnlijkheid van een oplossing
aangegeven Blijkbaar tracht België nu
langs internationalen weg zijn doel te be
reiken en wil het probeeren de tusschen-
wateren tussohen Rijn en Schelde ook onder
internationale controle» te krijgen, -evenals
den Rijn. een poging, die van een nieuwe
publicatie van het ■trechtsoh Dagblad, dit
maal van een brieFvan prof. Van Eysinga
aan de internationale Rijnvaarteommissie,
de oorzaak is geweest.
Voorloopig zal echter de Belgische regee
ring het wel te^volhandig hebben met het
taalvraagstuk. De vrijlating van Dr Borms
na 10-jarige gevangschap, bewees al. dat
er oen beetje andere wind in de Vlaamsehe
kwe«tie begon te waaien. De verkiezing ven
- Naar aanleiding"* van een rap
port van Prof. Dr. Johanna
Westerdyk en Dr. Christin."
v J. Buisman.
Van de Nederlandsche Heidemaatschappij
ontvingen wjj onlang ter bespreking' in d>
oudsche Cpqgaijt een exemplaar van het
rapport van Prof. Dr. Johanna Westerdyk
eriF Christine J. Buisman over hun
onderzoek naar de Iepenziekte. ï)e uitvoer
"ng van- dezo omvangrijk onderzoekingen
fföschiedden ten 1 fes te van het prijsvragen-
instituut van den Oranjebond vap Orde
e«n stichting van Jhr. J. Hora Siccama van
«e Harkstede - dat in 1923 geschpnken
"lS W» d® _N^er]andsch^Ieidemaatschap-4 staan, die de aanleiding tpt de riektever-
schiiinselen vormden
PIJ. De verschillend? proetfen en werkzaam
heden werden veWhUVi het laboratorium
op. het teraeitNv^i het PhytopaÜiolo
a SS!» ^oratorium ..Willie Commelin
I rootten te Baarn. waarvan Prof. Wester-
«'jk directrice is.
In verband met de groote belangrijkheid
van dit rapport en het feit, dat ook onz<f
^oudsche Iepen zy 't dan tot op heden
Ji«t m ontstellende mate door de Iepqi-
«tekte zyn aangetast, meenen wy goel te
Poen eens 't een en ander over die ziekte,
aan de hand van dit rapport, te
«rtellijtj. Ter vèrduidelijking moge hier
®enenkete opmerking over, plantenziekten
1 v «'««neen aan voorafgaan; vooral om-
dat over de,e Iepeariekte aller,ei nwenta-
gen, van bevoegden en onbevoegden, rifti
en groen, pi de pers de ronde hebben ge-
daan.
Dat er ook in de plantenwereld ziekten
bestaan is een feit. <Jat al sinds onhenge-
lyke tyden bekend ;s: in den Bijbel
immers is er sprake van „dén brand in het
koren Toen man in latere tijden de plM-
tenziekten meer en grondiger ging bestu
deert» en de phytopathologie (de planten-
ziektenlcimde) zich ging ontwikkelen on
geveer irf 't einde der 18de eiViet begin der
9de eeuw, werden vele theorieën over het
ontstaan van de zjekten opgestejji. De-^r-
ste draaiden allen om het weer, w
men ongjnstige iltvloeden op de pianl
toesohreet 7,ater meende men, dat door te
sterke bemesting (vooral met JmnAmest)
„kwade sappen" in dé plant zouden unt-
ie-^fcr-
laA,
ilanlln
achymselen vormden. Deze meen ingen
ren hoofdzakeijjk afkomstig van menschen
•uit de praetijk, aan welk feit het ook wel
licht is toe te Schrijven, At ze zoo iang
opgeld heljben gedaan. Franz Ungër. een
schoolmeester nit Tirol schreef in 1833 een
mooi en logisch geste ni boekje getiteld „Die
Exantheme derPflanzen". dat van vè«l in
vloed is geweest op de ontwikkeling deh
piaptenziektenkunde, z(j 't dan ook dat het
de verspreiding van meer juiaté denkbéel-
denv aanzienlijk heeft vertraagd. Weten
schappelijke plantkundigen hadden in 'die
dagen al langen tüd «A»die gemaakt vati
schimrqels en zwammen, die op planten
voorkwamen. *y hadden ook wel gezien,
dat die planten er minder goed uit zager,
en vaak doodgingen, maar het begrip, dat
de schimmel die ze erop vonden, de oorzaak
van den dood was, hadden- ze toen nog niet
gekregen. Nu meende Unger, dat die sehim:
mels een product waren van de plant zelf.
die koorts had gekregen en in die koorts
was de parasiet geborpi. Geruimen tyd
heeft deze opvatting algemeen als de juiste
gegdWen.
Een groote ommekeer, kwam toen in de
jaren 1843—1845 en 1847—1849 in Europa
de aardappelziekte uitbrak en o.a. Ier
land, Rusland en Poten locak met hon
gersnood teisterde. Dit was voor veV'bota
nici een stimulans om zich met nieuwer
moed op de studie der plantenziekten te
werpen. Een Duitsche onderzoeker, Julius
,Kiihn, dip in zich vereenigde de eigen
schappen van den practischen landbouwer
én dep wetenschappelyken bioloog was, met
Anton de Bary, een jAer eersten, die zich
een juriste' voorstelling van een planten
ziekte vormde en duideriyk als zyn meerang
te kennen dat die sehiyimels. die op
de planten -fm dat geval sp^iaaJ de aard
appelplant) voorkwamen de veroonjakers
van den ziektetoestand-waren. Daarmee was
een groote Btyp vooruit gedaan! Gevolg
ervan was edrter. dat er een. soort weten
schappelijke manie ontstond om alle ziek
ten-bij planten njaar aan parasitise!^ schim-
Een uittocht uit Ierland was het ge
volg ervan. De AmerijtaanscJie staat Ohio
is vooral bevolkt door Ierecfie kolonisten uit
dien tijd.
mek toette achrijven. Natuurlijk kwam opk
hierop weer een reactie en werd getracht do
klimatologische omstandigheden zooveel mo
gelijk er voor aansprakelijk testellen.
Thans is men zoover gekomen, dat men
zopwel met de parasieten als met de uit
wendige omstandigheden: bodem en klimaat
rekening is gaan houden. Gebleken is dat al
deze factoren, zoowel tezamen als afzonder
lijk. ziekteverschijnselen bij planten kunnen
veroorzaken. Telkens echter blijkt, dat de
menschen uit, de praetijk bij voorkeur de
oorzaak van allerlei ziekten aan de beide
laatate factoren willen toeschrijven. Ook bij
de Iepen ziekte, waarvan wij na deze inlei-
.cting thans onze aandacht „Uien schepten,
ïs dit het geval. En. zooale zoo vaak, is ook
Itierbij weer gebleken, dat de meening van
4ë mannen uit de praetijk. onjuist was.
f root,- belang, dat wetenschappelijke on-
derzoek'ngen voor do praetijk het,ben i. in
dit geval weer duidelijk gedemonstreerd.
Over de ziekte van de Iepen hel,ben. Vooral
enkele jaren geleden, de malste verhalen de
runde gedaan. De publieke opinie ging er
zith «Toe bazig houden, omdat men zich met
eenige angst afvroeg, hoe 't tortl wel in de
toekomst met onze Iepen, die >po "n in te- I
gruerand dieel vormen van pns stadsbeeld,
zou moeten gaan 't Ts dan ook niet verwon
derlijk. dat uien ook ging nadenken over
de mogelijke oorzaken yan het kwaad en van
dat denken in allerlei ingezonden stukken
in meerdere of mindere «ïate 'blijk gaf. Rare
gedachten hebben eoriHnlfcten gehad achter
eenvolgens zijn de elecwische kabels, t pe
kel water van den ijsconlan. afgietwatél van
aardappels, radiogolven V*, d» stofplaag voor
Dr.* Borms to Antwerpen met 80.000 stem
men en het buitengewoon succes der Vlaam
sehe nationalisten die door de verkiezing
het aantal hunner vertegenwoordigers in de
Kamer vau 6 tot 12 zagen stijgen, beeft die
windrichting blijkbaar totaal gewijzigd. De
nieuwe regeering begreep» dat het deu Vla
mingen ernst werd met tiun eisahen inzake
rechtsgelijkheid en heeft do vervlaamsching
van de Gentsche universiteit voorgesteld.
Na e«-n kort verzet, die een regeeringscrkiie
tengevolge bad, hebben ook d« liberalen
zich geschikt, zoodat de Vlamingen nu op
den goéden weg zijn.
Gok
FRANKRIJK
sukkelde dit jaar met binnenlandsohe moei
lijkheden tengevolge vau de automatische
beweging in den Elzas, Daarnaast baarde de
ïectificatie van het Fransch-Amerikaansch
schuldverdrag zorg. De Amerikanen wilden
van de betaling der op 1 Augustus verschul
digde 400 millioen dollars slechts uktstel ge
ven. wanneer Frankrijk voordien dit ver
drag rectificeerde. Ondanks de bezwaren te
gen dit verdrag heeft de Kamer wel moeten
toegeven.
Dat ze daArtoe besloot, was voor een niet
gering deel aan de invloed van l'oincaré te
danken. Toen diens ziekte hem tot aftreden
noopte, werd Briand minister-president Het
verzet tegen het Young-plan en de tegen
stand der radicalen tegen een regeering, die
op de rechtsche partijen en het centrum
steunde, heeft hem nu oylangs gedwongen
voor Tardleu plaats te maken. Hij is echter
minister van buitenlandsche zaken gebleven'
en als zoodanig leider van Frankrijk'a bui
tenlandsche politiek, die ook dut jaar weer
sterk onder den invloed stond van de ver
houding tot Duitschland en de tegenstelling
ITALIË,
waai Mussolini's dictatuur nog altijd een
sterke nationalistische tendenz aan het
openbare leven en de buitenlandsch poli
tik blijft geveu Do overeenkomst met het
Vaticaan, drie eindelijk aan de vijandschap
tuBschen Italië en den Pauaelyken stoel een
eind maakte en den Paus als wereldlijk
vorst herstelde, was voor den dictator een
buitengewoon succes. Zijn buitenlandsche
politiek bleef op versterking van Itaüë's.in-
vloed op dén
BALKAN,
waar in Zuid-Slavië koning Alexander
een* militaire dictatuur instelde met opzij-
schuiving van de grondwet, waardoor da
spanning tusschen Belgrado en de Kroaten
nog dreigt verhoogd te worcten, waar de vij
andschap tusschen Zuid-Slavië en Bulgarijë
nog altijd voortduurt en waar in Roemenië
tie regeering der Bratianu's een fin an doelen
warboel blijkt te hebben achtergelaten, en
in
MIDDEN-EUROPA
gericht, waar eveneens de spanning nog
voortduurt.
In Tjecho-Slowakije openbaarde zij zich
in «ie autonomsaahe beweging der Slowaken
die vooral'in 't proces tegen Dr. Tuka zoó
duidelijk aan het licht kwam, in Oostenfijk
in den feilen strijd tusschen de socialisten
en dt-m/invloed van Sohober, den nieuwen
munter-president, eindelijk haar beslag
kreeg^sohljnt deze strijd nog allerminst be-
«list, De burgerwachten spreken openlijk
bun ontevredenheid uit en verklaren, dat
dezo herziening slechts een eerste stap is.
wat voor de toekomst niet veel goeds be
duidt.
Ook in
POLEN
ie de etrijd tusschen Piiaoecteki. die naar
een dictatuur atreeft, en het parlement
thans beslist. Het parlement heeft nu pas
„een motie van wantrouwen tegen de regee
ring aangenomen, die daarop haar ontslag
vroeg. f
Eerst Icheen de IHNfent njet geneigd dit
verzoek iq te wiilJHAyrouwens het heen
gaan dezer regeerujpieeft "weer een nieu
we regeering-Pilsoedski ffengevo'ge gehad
dus in den toestand weinig veran-
<firing gekomen.
I" Polen'a verhouding tot zijn buren heeft.
te I
«te ziekte aansprakelijk gesteld. Sommigen
meenden in een lijdelijke daling van het
grondwater of in een strengen winter de
reden te mqeten zoeken, terwijl er zelfs wa
ren. die als hun opinie te kennen gaven,
dat de boom en stierven ten gevolge van
luehthonger.
Niet nleen in de lekenwereld, maar ook
in vakkundige kringen stonden de meenio-
gen scherp tegenover elkaar. De dichtrege
len van de Genestet
Btraks Icomt er een wijzer.
dde 't wegredeneert
Wat ons de wijzen als
iiTde
waarheid verkonden.
schetsen'de toenmalige situatie heel goed.
Toen Dr. Buismèn haar werk begon. Int-
stonden er hoofdzakelijk een drietal opinies
over de oorzaak van de sterfte onder onze
Iejïen. Brussoff en ziji! medewerkers meen-
den. dat een bacterie de verwekker was.
Pape beschouwde ongunstige weeraverhou-
dingen als onmiddellijke oprzaak. terwijl
-en nndertt leerlinge van Prof. Westerdijk.
Dr M Beatrice Schwarz. eeji nieuwe schim
melsoort GrapKiüm ulmi *als de boosdoen
ster aanwees, een opvatting die volkome»
door Prof. Waterdijk werd gedeeld. Het
zwaar, dat dim echter steeds tegen de'on
derzoekingen van Dr. Behwarz aanvoerde
was 't volgende:
Wanneer men wil aanloonen. dat een
gepaald, orgajysine - in <Mt £cvral de aohim-
meieoort. dp. uien uit icpenaiek hmi» had
welen te kweeken en te isoleeren - inder-
daad ook de verwekker van de riekte la.
