FRANS van CAMP 30 JAREN ASPIRIN te geheele wereld Raadsels voor de Jeugd. PRACHTSORTEEMNG PET mandoer trokken we et heen. Taxi's zyn hier zeldzaam en duur. Doch kleine wagen tjes in den trant van onze oude victoria's ziet men er genoeg. Het paardenmatetiaal dat men hier heeft is meer dan erbarmelijk. Kleine, magere paardjes. sommige niet grooter dan een schaap, strompelen voor de karretjes. Met de zweep en de noodige ruk ken aan de teugels worden de dieren op de heen gehouden. Alles ziet er hier even ir- moedig Uit. Df kussens in de wagentjes kapot en versletèn. De rijtuigjes zelf dik onder de modder en het stof. Het is, dat men van het loopen erg warm wordt, an ders kan men niet zoo goed te voet gaan, want zooals deze rossinanten „draven", kan men het met een gezonde pas gemakkelijk bijhouden. We hoorden dat de koetsiers deze wagentjes met paarden voor een aantal uren huurden, en dat dit schoone bedrijf dag en nacht voortgaat. Het is dan ook geen wonder dat bij een dergelijke behan deling het inheemsche paardenras gedege nereerd is. Over de Wajang Wong hoopt ik*U later te vertellen. Hier in Solo werd Javaansch gesproken, waar we niet veel van snapten. In Soerabaja zullen we op de Pasar Malam nog eenige malen een Wajang Wong bij wonen. Vermoedelijk wordt daar Maleiscji bij gesproken, zoodat ik dan in staat zal zijn er wat van te vertellen. P. E. v. B. BRltfVBN tTÏT DE DOFST VP -v - - ,MÏV. Öp 1 Januari j.l. waren er in de residen tie 39.1T1 vrouwen meer dan mannen. Inder daad eep merkwaardig hoog cijfer. Men zou er een stad van flinke grootte van kumum Itebben. die enkel uit vrouwen bestond. Het verschijnsel kan bespiegelende geesten tot allerlei beschouwingen vperpn, oppervlakki ge zoowel als diepgaande. Het lijdt e -en twijfel of dit groote aantal heeft inderdaad wel eenigen invloed, al zou liet alleen r-eds hierin zijn dat de huwelijkskans er door •vermindert en dus de bezetting van betrek kingen door vrouwen noodzakelijk voor haar is om in het levensonderhoud te voorzien Daardoor eéihter wordt de positie voor de mannen als regel «iet heter en als gevolg daarvan wordt de kans op een huwelijk ook al weer niet beter. Het zou iu dit verband wel eens interesant zijn te weten hoe vele vrijgezellen er in den Haag rondwandelen boven den leeftijd waarop men mag aannemen dat liet grootste deel der mannen in den echtelijkenrsf aut pleegt te zijn overgegaan. Wij vreezen dat dit aantal nog niet gering i, en ook daar door' wordt het aantal gehuwde vrouwen dus nog geringer. Daarbij zou het ook weer .aardig zijn het aantal echtparen te kennen. Er zijn in onze stad op de 432 duizend zielen ongeveer 110000 woningen. In het grootste deel daarvan is een echtpaar te Winden, maar er zijn ook weduwnaars en weduwen en zelfstandig wonende vrouwen. Het aantal echtparen zal' misschien honderd duizend zijn. Dan zijn daarnaast 96 duizend onge huwde mannen en 135 duizend ongehuw le vrouwen. Het scheelt dus niet veel of er zijn np 2 van deze mannen 3 vrouwen, een ver houding die al zeer ongunstig voor de vr ■«- wen is. Verder zullen wij maar niet gaan in on ze beschouwingen en andere conclusies zul len we nu niet fantaaoeren Voor do lief hebbers geeft het verschijnsel voldoende stof. I)e bevolking ia in 1929 met 7545 zielen toegenomen. Minder don wij verwachtten, uuiaf de laatste maanden van het jaar zijn 'nu eenmaal In dit opzicht minder gunstig. Do burgenfeester heft in zijn nieuwjaars rede met genoegen geconstateerd dat de alastrim vrees verdwenen is. Er zijn nier 70 gevallen geweest waarvan een enkel met 'ioodelijken afloop. Zonderling is het dat publiek er niet veel geloof aan slaat. Dood kalm wordt hier beweert dat het grootste deel van die 70 eledhts verdachte gevallen waren maar dat men die heeft opgeld azen om er wat meer schrik in te brengen en tot vaccinate aan te zetten. In ieder geval is het nu achter den rug. Sinds een naar weken heeft men zelfs geen verdacht geval meer gevonden. Met de roodvonk, die eenige jaren lang inderdaad hevig heeft gewoekerd is het nu ook gunstig Het aantal gevallen is tot het normale teruggezakt. De algemee ns gezondheidstoestand is zeer gunstig te achten. Het sterftecijfer is zeer laag. zóó zelfs dat het eigenlijk niet lager kan worden De economische positie is in den aanvang van het vorig jaar zeer veel verbeterd, maar het slot van "het jaar is veel minder gun stig geworden. De beurscrisis heeft tich in do bedrijven ernstig doen gevoelen n tiet laatste kwartaal was aanzienlijk veel min der dan het eerste. De vooruitzichten der Indische cultures, de financieele en de eco nomische toestand in naburig landen zijn allerminst van dien aard, dat men optimis tisch kan zijn voor de naaste toekomst. Tn '29 ia een hoogepunt bereikt en het vat! te duchten dat wij nu in dalende lijn zijn ge komen. Het is te hopen dat liet gemeente bestuur de. grootst mogelijke zuinigheid zal betrachten om te voorkomen dat belasting- De spaarbanken toonden een achteruit gang in den inleg en de bouwerij legde zich een groote beperking op, hetgeen blijkt uit een aanzienlijke vermindering van de opper vlakte aan terreinen die in erfpacht is uit gegeven. Met groote voorzichtigheid zal nien al deze verschijnselen moeten blijven gade slaan. Toch hebben wij illusies van uitbreiduig. Herinnerd moge worden aan de instelling van do Commisiie van Adviee door Gedep. Statenin het leven geroepen die tot taak heeft Gedep. Staten zoowel als de gemeente besturen voor te lichten inzake de uitvoe ring van verschillende bepalingen dor Wo ningwet. Het name voor die deelen der pro vincie. waarvoor zulks mogelijk en ge- wenscht is ten einde een ..Bteekplan" voor bebouwing te ontwerpen. Het groot»* belang van zoodanig oommis sie en zoodanig plan is duidelijk De inter communale verhoudingen worden In hoofd zaak nog beherrscht door de wetgeving uit den tijd waarin diligences en trekschuiten wél. spoor-en tramwegen nauwelijks bekend waren en van automobielen en vliegmachines niemand ook maar droomde. Dat nieuwe verhoudigen zioh onder diie antieke wetge ving vrij zouden kunnen ontwikkelen, was niet verwachten en de nadeelen van dien a< hterstand heeft menige gemeente onder vonden. Het Haagsche gemeentebestuur heeft op de instelling dier cOmmieeio aan gedrongen en liet is toe te juichen dat Ge deputeerde Staten niet vertrouwd hebben op dp voortvarendheid van den wetgever, doch zelf trachtte langs den weg van onder ling overleg de bezwaren eener verouderde wetgeving zooveel mogelijk op te heffen. In dezelfde lijn ligt ook het besluit van 'die Staten om Voorburg en Rijswijk bij Den Haag te voegen. Het: streekplan omvat de gansehe kust- sfrook van Den Haag tot Hoek van Holland Het zal als alles gunstig verloopt niet heel lang meer duren of Den Haag en Rotterdam ontmoeten elkander aan de kust der Noord zee. HAGENAAR MOPEPRAATJK. Handschoenennieuws. Evenals voor een heeleboel andere w?n- terartikelen, is het ook voor handschoenen heel jammer dat het maar niet winteren wil. De barometer behoorde onder nul te dalen, de menschen moesten zich in de han den wrijven van de koude, dan pas kwamen de echte winterhandschoenen aar. de beurt, die men met koud weder broodnoodig heeft en die nu eene broeierige warmte geven, waarvan men niet gediend is. Doch, we weten het niet, het weer kan soms in één dag overslaan, en wé hebben het uit ondervinding, dat het soms na Nieuwjaar plotseling en langdurig koud kan worden .waardoor het warme wintergoed dadelijk in eere komt. Met de handschoenen is het gelukkig zóó, dat ze niet zoo dadelijk uit de mode zijn en dat voor een volgend jaar kan dienen, wat er dit jaar van ever- blijft. Dat is maar goed ook, want ten eer ste, de gewone tricot handschoenen geraken hoe langer hoe meer op den achtergrond en ten tweede... de lederen handschoenen die ze vervangen hebben, zijn een stuk duur der dan al wat tricot is. Ze zijn echter ook sterker, hebben een mooiere pasvorm en... zijn nu eenmaal in de mode} allemaal rede nen die ze met graagte doen dragen. Geen wonder dat het uiterlijk van „lee- ren" handschoenen zóó sterk gewild is op het «ogenblik, dat men ook de tricot liamd- bedkking geheel het aanzicht van leder geeft. De kloeke, breede vingers, de over elkaar geschoven naden, met de duidelijk zichtbare stiksels of opliggende platsteken, het is allemaal aangebracht om het fijn- vaste tricotweefsel een aanzien als vait ledtr te geven, om er het leder: vooral het peau-de-suède en gemsleder, óp frappante wijze door te imiteeren. Toch, zooals gezegd, blijft de voorkeur naar „echt" leder uitgaan en dus worden de handschoenen daaruit vervaardigd, tot groote perfectie opgevoerd. Niet dat ze zoo bijzonder luxieus zijn! Integendeel, als ooit eenvoud geregeerd heeft, dan is het Alle broderietjes, alle tierelantijntjes, alle kapversieringen, schulpen en punten zijn van de waarlijk fijne handschoenen verdwe nen en wat er overblijft is de eenvoudige gladde handschoen, die wy van oudsher kennen. Het begint reeds met de kinderhandèchoe- nen- Die zijn ook niet meer eigenwijs van allerlei prachtige versiering, maar heel een voudig, doch van fijn of zwaar leer, zoodat ze in waarheid het handje beschermen tegen koüde, wind en slechte weersinvloeden. Ook deze vindt men tegenwoordig zoowel in glacé alp in nappa, zoowel in gems- als in het kostbare mochaleer of mocco. Natuurlijk bestaat er in den winter maar weinig interesse voor glacé, maar er zijn toch altijd dames die geen last hebben van koude en dus het heele jaar door met een Bierlijk handje kunnen loopen. Maar zelfs glacéhandschoenen zijn door dé opliggende naden en breede vingervormen heel wat lomper dan vroeger! Het tweeknoops rechte model is zeer gewild en kan zelfs tot een éénknoops gereduceerd worden, waardoor het natuurlijk iets korter wordt. De „slip-on" handschoenen, met een hoo- gere polskap worden ook veel gedragen en hebben óf een driehoekje ter aanbrenging der wijdte en een elastiek om ze bijeen te houden, of een schuin uitloopende kap die vanzelf den pols omsluit. Ze moeten dan echter van zéér soepel leder, liefst suède zijn, om zonde^ plooien om den pols te sluiten. Suède of gemsleer, ook wlldleder ge noemd, dat is wel wat het meest gaat in een lauw winterseizoen als het huidige. Suède is wel wat dun en wordt dan ook een enkele maal met tricotzyde gevoerd, maar wildleder is zeer populair en staat deson danks zeer fyn en ofschoon het een dure dracht is, gaat het geweldig. Wie wildleder te duur vindt, kan het ver vangen door wat men „waschleder" noemt, dat duidelijk afwijkt in kwaliteit, maar toch zwaar en dus warm genoeg is en... alleen maar wat grover aandoet, voor wie erop attent gemaakt is. Evenals suède en gems- leer is het goed waschbaar en dat is wel noodig ook, omdat alle dof leder ontzettend aanhangt en er gauw vet uitziet. Men tracht dok daaraan tegemoet te komen door öf witte of donkere tinten in de mode te bren gen en niet meer de bleek- of hardgele tin ten, die juist in de' laatste jaren zooveel gebracht werden. Tusschen suède en gemsleder ligt in dikte het mocco in ,dat uit de fijnste en soepelste kwaliteiten bestaat, afkomstig van Arabische schapen, zoodat het zich bijzon der fraai om handen en polsen voegt. Nappa wordt niet veel meer gedragen, ofschoon er altyd dames zyn, die er een blijvende voorkeur voor hebben. Zoowel in doffe leersoorten'als in het meer glanzende Nappa worden vele handschoenen aange troffen met bont gevoerd en met bontrand jes versierd. Soms is het zwart electric seal die voering, soms kortharig, ruig geitevel, soms, by grijs genuanceerde handschoenen, grijsgetint konyn. Zulke handschoenen zien er voornaam uit, doch kosten dan ook soms het drievoudige van een paar ongevoerde of met wol gevoerde. Een aparte soort handschoenen zyn die voor de auto-WÈstuursters. Ze zyn van nappa, hebben eén dubbel leeren handvlak, dat vernieuwd khir worden en grof gecou peerde, korte mbdell#h. Sommige hebben styf-uitstaande hooge polskappen en zijn met naturel wol gevoerd. Voor de sport heeft men lange gebreid- wollen handschoénen met genuanceerde ran den en zeer stevige handschoenen van een soort Jaegerwol en in een Jaegerkleur, die er even soliede, als practisch van vorm uit zien. GRACE ALLAN. Wat biedt Duitschland den toeristen in 1930? Duor Dr. ERICH MARCUS. Alle wegen leiden in dep zomer van 1930 naar Oberainii.ergau. Men schat. dat300.000 bezoekers per spoor, per autobus en zelfs per vliegtuig naar- het kleine dorp aan den Anuiier zullen kouien, om er de passiespelen bij te wonen. Hiteruit blijkt, dat in onze ge materialiseerde wereld niet alleen de bok sera en de voetbalspelen de massa's in be weging zetten. De invloed van een uit het geloof geboren en sinds eeuwen met het volkskarakter vergroeide schouwspel maakt zich hier niet alleen bemerkbaar bij hen, die uitdrukking' van hun godlsdienstige ge voelens zoeken, maar ook bij diegenen, dbe alleen uit nieuwsgierigheid overkomen en die ondanks bun scepticisme, vaak diep onder den fndhik komen, van hetgeen zij te üherammergau te aanschouwen krijgen. 33 opvoeringen zijn tusschen 11 Mei en 28 Sep tember aangekondigd. Gespeeld wordt van .8 tot 12 uur s ochtends en 's namiddags van 2 tot 6. Aan de spelfers worden dienten gevolge groote eischen gesteld en dit vooral, daar bij eik weer in open lucht gespeeld wordt. Door de Passiespelen van Oberammergau zal Beieren in den aanstaanden zomer ver moedelijk het middenpunt worden van het vreemdelingenverkeer in Duitschland. Alle Beiersehe steden zullen trachten zooveel mogelijk bezoekers der Passiespelen over te halen ook in hun muren te vertoeven. Het programma, dat de hoofdstad Münahen voor den aanstaanden zomer aankondigt, is bui tengewoon rijk. Hier zal van Mei tot Sep tember „Kunstzomer" zijn. Deze „Kungt- zbjnier" zal worden geopend met een con cert, te geven door liet Symphonie-Orkest van New-York, onder leiding van Toscanöni. Na München zal dit orkest ook in andere Duitscfm steden, zooals te Leipzig en Ber lijn. concerten geven. In de Duitscihe hoofd stad zal het bijdragen tot hot opluisteren van de van einde Mei tot midden Juni te houden „Festepiele". De ..Kunstzomer" van München zal het bewijs leveren, dat in deze kunststad ook de meest moderne richtingen tot hun recht komen, dit o.a. door de op voering van „Dae Totenmal", „een „drama- tisch-ehorische Vision" van Albert Talhoff, gewijd aan de nagedachtenis van de slacht offers van den wereldoorlog. Dit werk zal, in een bijzonder voor dit doel opgerichte hal onder leiding en met medewerking van de bekende danseres Mary Wigman van 18 Juni tot 2 September worden opgevoerd. De schouwburgen van München zullen feestvoor- •tellingen geven, die aan Wagner. Mozart en Schiller gewijd zullen zijn. De reeds tra ditionele teuteoonstelling in diet „Glaspa- last" zal ditmaal aan de Duitsche kunet in haar geheel zijn gewijd. Ten slotte zal ook de sport niet worden vergeten. Wie in Aug. ie München vertoeft, zal zeker niet nalaten de „Starnbergerseewoché" mee te maken. Hiei zullen sport," kunst en gezelligheid tot hun recht komen. Van München begeeft de muziekliefhebber zich natuurlijk naar BayreuÜi, alwaar de „Tannhauser" in een geh.-.-l nieuwe ensceneering van Siegfried Wagner zal worden opgevoerd en waar ook Trscnninii als dirigent zal optreden. De „Pestspiele" van Bayreuth beginnen overi gens op 22 Juli niet „Tannhauser" om op 21 Augustus met „Parsifal" te eindigen. Op de reis naar Bayreuth moet men te Neuren berg uitstappen, om hier een opvoering van de ..Meistersinger" bij te wonen. Zij, die Mozart boven Wagner verkiezen, zullen ech ter "ook op hun kosten kunnen komen. Van 12 tot 14 Juni vinden in het liefelijke Boco- co-Slot van Bruchsal in Baden de histori sche concerten van kamermuziek plaats, die wellicht op een zelfde peil staan als het be roemde Wurzburger Mozartfeest. Op het ein de van den zomer komen alle Mozart-ver- eorders daarna weer to Schwetzingen bij- pcn, alwaar zij van een uitvoering van een opera van Mozart op het liliput-tooneel in het purk van het Slot der stad kunnen ge nieten en tevens kunnen smullen van de heerlijke asperges, die hier worden geteeld. Wie ten slotte een vriend is van mannen koren. zal zich ook niet moeten vervelen: Te Kassei. Koblenz, Ludwigshafen. Wurz- burg. alwaar den zevenhonderdstien sterf dag van. Walter von der Vogelweide zal wor den herdacht.' en te Villingen in het Sohwavzwald. komen de zangverenigingen bijeen. Het zal den bezoekers van Oberammergau en Augsburg, Mfinohen en Bayreuth zeker niet gemakkelijk vallen. Bieieren weer te verlaten Want te veel schoons wacht hen bier Wij denken hierbij in de eerste plaats aan de oude volksfeesten en -spelen: De ..Meistertrunk" te Rotihenburg (6 en 9 Juni. alsook één Zondag in Juli, Augustus en Sep tember). de „Kinderzeche" te Dinkeflsbuhl (20 en 21 Juli), de „Landshuter Hocheeitf' (begin Juli), het ..Heimatspiel" te Nord- lingen, in Augustus. Buiten Beieren wach ten de volksspelen te Sohwabisoh-Hall. dat niet ten onrechte het Rothenburg van Zwa- benland wordt genoemd, de ..Wurstmarkt" vn Durkheim in September, de Walpurgis- nacht op den Broeken (30 April), het „Ker- senfee8t"' te Naumburg en vele andere fees telijkheden. SPORT EN WEDSTRIJDEN. Programma voor Zondag 12 Januari 1930. K. N. V. B. Afd. I 1ste klasse. RotterdamSparta- D.F.C. Den Haag: H.B.S.-ADO Haarlem R.C.H.—Aiax. Veisen: V.8.V.—Hilversum. Haarlem: Haarlem—Excelsior. 3e klasse D Culemborg Culem borg—Zeist. Zeist: Z.N.Cc-TTtreeht. Utrecht: Voorwaarts—Alphen. .Utrecht: D.O.S.—Holland. LeerdamLeerdam— Amsvorde. Afd. II 1ste klasse RotetrdamFeijenoord—H.V.V. Zaandam Z.F.C.H.F.C. Hilversum't Gooi- Stormvogels. Amsterdam: Blauw Wite-E.D. 5. 2e klasse B. Vlnardingeu: Fortuna—V.O.U. Gouda: Gouda—O.D.S. üorinchem: IJnitas—U.V.V. Maassluis: V.DJ,.—St. Hooger. Rotterdam: JCerxeR— Neptune*. RUILBUREAU voor bons en plaatjes Ons rui.bureau hoeft het doel bons plaatjes te ruilen. EHw bon of elk plaatje heeft een w-iariie (deze lijst is>juist vorige week afgedrukt). Uitsluitend wenschen we te ruilen, we koopen of verknopen niets. Datgene wat U missen wilt, kunt U zen den, sluit dit in een envelop, doe er een briefje by, waarop inhoud en Uw wc-nsch en, niet te vergeten, Uw naam en adres:. Verzuim ook niet 10 cent in te sluiten, hetzij in geld of postzegels). Ontbreekt dit laatste, clan wordt het U toekomende gehalveerd. Js er voorraad van het gevraagde, Jifl wordt het U per post toegezonden. Ls er echter geen voorraad, dan .vonk Uw aanvraag genoteerd en naar volgorde van binnenkomen, verzonden. Hebben flinke voorraad Verkade's Pad denstoelen, Van Houten'» bons, Van Nolle'» achteiv.tiketten, Koffie Hag bons en wapen zegels, Molenbons en Droste's bons. Zouden gaarne elk aantal van de volgen de bons en plaatjes ontvangen. Verkade's Paddenstoelen, Sunlight-, iin-, Rinso- en Lux bons, Klaverbladp'.aaijes, Pelikanen, Dobbelmann's plaatjes, Viruly's linnenkastbous, Donszelmann's bona, Droste's plaatjes „Indie", Radeniaker'a bons en Leupen's bons en plaatje». Laat U door bovenstaande vraag en aan bod piet van de wijs brenger.. U kunt allies zenden, uitgezonderd: ^an Nelle's achter etiketten, alles vragen behalve Lever's bons, linnenkast bons en Pelikanen. Noteerden voor G. D. te Gouda 128 Peli kanen. Hebt U reuzengeduld A. van VV. te Gouda zendt ons een z.ft. ruiladvertentie, deze behoort niet in de ruil- rabriek, maai- in de afd. advertenties. In'het tijdschrift van de la. Van H"Uteii kunt U bedoelde aanvraag gratis p!artsen. Wendt U tot die redactie. HET RUILBUREAU. 3e klasse A. Hillegom: HHlinen-G.S.V. Den Haag: R.V.C.—Laakkwartier. Alphen: Alphia-U.V.S. loeiden: A.H.U.—Rijswijk 3e klasse B. Schoonhoven—OrN; A- Trahsvalia— Lugdunjnn. U.D.I.D.C.L. St. Volharden Olynipln 4e klasse A. Den Haag: D.V.V.—V.D.6. Bodegraven: Bodegraven- U.V.-.. LeidenR.C.L.—Norvicu*. 4e klasse B. SchiedamS.F.C.-V.O.G.E.L. Schiedam: S.O.A.—Terlaak 4e klasse D. RotterdamE.D.S.—Lekkerkerk. Rotterdam: DJ.8.-8.M.V Reserve 2e klasse B. Gouda: Olynipia 2— Gouda 2. Rotterdam: St. Hooger 2—Sportn 3. Rotterdam: Feijenoord 3— B.F.C". 2. Reserve 3e klasse A. Den Haag: H.V.V. 4-R.V.C. 2. Den Hung: A.D.O. 3-A.fi.C. 2 Leiden: U.V.8. 2-B.E.C. 2 Alphen: Alphen 2—V.I.O.S. 2 Reserve 3e klasse B. Vlaarclingen V.F.C.-D.H 8. 2 Vlanidigen: de Hollandiaan 2- -Cone. 2 Delft: D.H.8. 3V.D.L. 2 SchiedamH. D.V.S. 3—Bodegraven 2 H. v. Holland: H. v. Holland Kortim* 2 Reserve 3e klasse C. Gouda: O.N.A. 2—S.V.V. 3 Rotterdam: R.F.C. 2-Trnnsvsiia 2 Rotterdam Overmaas 2—Excelsior 3 Rotterdam: D.C.L. 2—V.O.C. 3 Afd. Ill 1ste klasse Enschedé: Enschedé-Z.A.C. Apeldoorn: A.G.O.V.V-Go Head Almelo: Heracles—TubantJA Afd. IV lste klasse. Eindhoven. P.S.V.—Willen II Rotterdam Rotterdam Rotterdam moesf wel fen deel vallen aan een product als ASPIRIN, dat bij alle verkoudheidsziek- fen, rheumafiek, hoofd- en kiespijn, griep, zenuwpijn enz, een zoo zekeren en genees- krachtigen invloed uitoefent, zonder schadelijke bijwerking. Het is daarom geen wonder, dol thans de roem ven Aspirin tot in, de meest afgelegen lenden is doorgedrongen. Aspirin Mnig op df wereld. BAYER Prij»vraag No. 27 I Breda: N.A.C.—Roermond Maastricht. M.V.V—Eindhoven Tilburg: N.O. 1 W 'helmina Afd. V lste klasse. Veeiidam: Veendam—Friesland Winschoten: W.V.V.—Alcidee Groningen Be QuickG.V.A.Y. G. V. B. Ie klasse. Olympia 3—O.N.A. 3 2e klasse, flrfjuda 4—Zevenhuizen 1, 11.30 uur. Waddingsveen 2—G.8.V. 3 Schoonhoven 2—Haastrecht 2. 12 uur. 3e klasse A G S.V. 4Waddingsveen 3, 11 uur. 3e klasse B. Gouderak 2 G.8.V. 5 Moordrecht, 3—Nieuwerkerk 1 Zevenhuizen 2—Lekkerkerk 2 3e klasse C Nieuwerkerk 2Lekkerkerk 4 O.N.A. 6—Groeneweg 1, 11 uur. STADSNIEUWS. GOUDA, 11 Jan. 1929. Zorg vóór en Onderwijs aan Geestelijk misdeelden. Een der verblijdende kenmerken,*»-*» Hedendaagse!ie maatschappij is wel te vin den in het feit, dat althans in de be schaafde wereld in stijgende mate be langstelling en daaruit voortvloeiende zorg te constateeren valt voor dat deel der menechheid, dat öf lichamelijk óf geestelijk of ook wel beide soms) blijft beneden liet normale peil. We behoeven in de ge schiedenis niet zoovtele eeuwen terug te gaan 0111 te stuiten op behandeling van lichamelijk of geestelijk zwakken, dia wij in t pze dagen heneden alle critiek zoudeu vin- deu. Te stuiten, inderdaad! En afstuitend is het voor ons, wat niet alleen in den grij zen voortijd, maar nog gedurende vele eeuwen daarna door het normale deel der uienschheid gedaan (of nagelaten) werd 0111 zich de zorg voor liet minder volwaardigs deel zoo radicaal mogelijk van den hals te schuiven. Wat het onmiddellijk eigenbelang dikwijl» meebracht. Wanneer, zooals de his toriebladen melden, de Spartanen de licha melijk misdeelde kinderen, de mismaakte, ..afmaakten" zal dat wel voor een belang rijk deel geschied zijn om den Staat van alle mogelijke zorg af te helpen, die al ware ze toegepast, toch niet tot het resultaat ge leid zou hebbende vorming van (voor zoo ver het de mannelijke kinderen betrof) bruikbare verdedigers van het vaderland. De tijden, dat het zeer radicale middel van ..afmaken" toegepast werd, liggen gelukkig verre achter ons, evenals de tijden, dat bijv. de krankzinnigen behandeld werden als beesten, ware het misschien al met de „goe de" bedoeling die geestelijk misdeelden of verwordenen op hardhandige wijze van hun „bezetenheid" te genezen. We leven, alweer gelukkig, in andere, betere tijden en de evolutie der menschheid heeft ook verbete ring met -zich gebracht van dfe behandeling dief genen, die lichamelijk of geestelijk te" zwak zijn om aan den strijd van hej, bestaan daadwerkelijk deel te nemen ten gerieve in «le «'erste plaats van zich zalf en tweedens van liet geheel, dat maatschappij heet De lichamelijk of geestelijk onvolwaardigen zijn hef. die zich. in de maatschappij geplaatst, niet uit en door zich zelve kunnen handha ven op de zeker reeds sobere en weinig be nijdenswaardige plaats, welke hun nu een maal door het lot schijnt aangewezen. ..Schijnt" aangewezen. Wimt de plaats, wel ke nog heden ten dage door tal van onvol waardigen wordt ingenomen, kan door nie mand, die conige aanspraak maakt op het preadicaat ..weldenkend" gehouden worden voor de plaats welk die door de natuur misdeelden toch krachtens hun mensch zijn toekomt.Het begrip „onvolwaardig" in al- gemeenen zin omvat tal van rubrieken: blinden, lammen, mismaakten, doofstom men en de groote rubriek, de zwakzinnigen, de geestelijk zwakken, welke rubriek onder de genoemde wel de grootste genoemd mag worden. In 't bijzonder over die geestelijk zwakken zij hêereen en ander gezegd. De actie voor en ten behoeve der hier dus bedoelde onvol waardigen is eigenlijk pas va^ lateren do- turn. Wat hier ter stede voor die onvolwaar digen gedaan wordt is zelfs nog wat be- gin betileft, van vrij recenten datum. We hebben hier een school voor buitengewoon lager onderwijs. Hierover straks nog iets meer. De meening schijnt hier en daar po»t gevat te hebben dat de scholen voor Bui tengewoon Lager Onderwijs - B. O. - wer- den opgericht met de bedoeling door die op richting de gewone lagere' scholen te onte lasten van die leerlingen, die als „rem" werden en zich in het lokaal een plaatsje gang vnn het onderwijs voor d« overige leer- togen. Ongetwijfeld wae ia de meening juiet. dat d„ aanwezigheid der zwakzinnigen in de klassen remmend werkt op den gang van het onderwijs, zelfs dan nog, wanneer zwak- zinmgan voor zoover mogelijk, geïsoleerd worden en zich in het lokaal een plaatgje zagen aangewezen, waar ze mits niet al te hinderlijk, van den Maandagmorgen tot den Zaterdagmiddag all® graden van ver veling konden doormaken. Moge dit in den beginne al de doelstelling van hst B. O. ge weest zijn, sinds dien heeft het B. O. een andere, een eigen doelstelling gekregen. En. niet alleen in doelstelling verschilt het B. O. van fint gewone onderwijs, maar ook wijkt het af daarvan wat de middelen be treft. Het andefj doel vereischt ook andere middelen. Meende men wellicht aanvanke lijk. dat het doel van het B. O. te bereiken zou zijn alleen door het tempo wat te ver tragen. dus door een gewone lagere school met vertraagd tempo, al ras bleek, dat bij het onderwijs van zwakzinnigen op die ma nier het doel niet te hereiken zou zijn en dat voor de school voor B. O. een geheel andere behandeling. een andere methode noodig was. dan die. welke voor de gewone scholen geldt. Geleerden van naam, Adler. Freud e.a. hebben over een en ander hunne neeningen gegeven. Zoo bleek handenar beid gewenscht en noodig. Bij het nastreven n het doel de zwakzinnigen te helpen, moet misschien wel in de eerste plaats in het oog gehouden worden het verschijnsel, dat de geestelijk onvolwaardigen zich in het milieu der geestelijk verderen niet thuis ge voelen, dat ze zich minderwaardig gaan ge voelen. Het streven van het B. O. moet zijn het minderwaardigheidsgevoel er weer uit te ha len. dat de geestelijk zwakken kregen door dat ze tusschen kinderen geplaatst waren, die - in verband met heb streven der maat schappij aan bepaalde eischen moeten voldoen. Het klassicale onderwijs van de ge wone lagere school is bij het B. O. a.ls regel niet toe te pasenbij Jiet B. O. moet elk individu naar zijn aard en aanleg behandeld worden, en door handenarbeid vooral moot de geestelijk onvolwaardige gesterkt worden in de gedachte, dat hij tot iets in staat is. dat ook hij iets bereiken kan. De lieer de Bode. hoofd der school voor B. O. hier ter stede, was zoo welwillend ons een en ander mee te deelen omtrent het onderzoek, dat ingesteld wordt bij kinderen, waarvan vermoed wordt, dat ze op de school van B. O. thuia belmoren. De wijze, waarop die onderzoek geschiedt. volgenB de metho de Binetr—Simon, bewerkt door dr. Herder schee) is zeer interessant en de manier, waarop bij de jeugdige candidaten het zoo genaamde intelligentie quotienti bepaald wordt is van dien aard, dat het ons een ge noegen zou zijn het daaromtrent vernomene mee te deelen. Doch. ook kortheidshalve blijve dit hier achterwege. We volstaan met te vermelden, dat het onderzoek niet is een onderzoek naar schoolsche kennis. Het B. O. dateert hier te lande van 1898. (Kohier) Begonnen is met de z.g. debielen. De imbecielen worden onderwezen in een speciale klasse, waarin onderwijs wordt ge geven. dat geheel andersoortig is als het on derwijs aan de debielen. In den laataten tijd staat dit onderricht, zeer terecht, in het teeken van ..de voorbereidende werkinrich ting." Voor het B. O. werd veel gedaan door de vereeniging van Onderwijzers en artsen. Wat de school voor B. O. hier ter stede betreft kan gemeld worden, dat deze school geopend werd op den eersten Mei 1928. Veel bezworen werden tegen de oprichting geuit Er zouden voor een dergelijke school geen kinderen genoeg zijn, werd beweerd. Doch de opkomst der ouders overtrof verre de verwachting. Er werden er 70 opgeroepen, die ook verschenen. Wegens t« lage intelli gentie wreden er 5 kinderen afgewezen, we gens te hooge intelligentie 20. Alzoo waren op 15 Juni 1928 bijna vijftig leerlingen toe gelaten. De school telde toen drie leerkrach ten. Op 1 Mei van het vorige jaar telde de school vier leerkrachten. Van de buitenge meenten komen acht leerlingen en zeer waarschijnlijk zal dit aantal nog sterk uit breiden. In het geheel hebben zes dorpen toezegging gedaan. De buitengemeenten betalten voor leer lingen die zij zenden, per hoofd omgeslagen de koeten welke de gemeente Gouda uitgeeft. Wat betreft het reisgeld zij gemeld, dat de provincie Zuid-Holland één derde van het reisgeld vergoedt, mits de gemeente ook - minstens - één derde bijdraagt. Het overige éen derde wordt - zoo mogelijk door de ouders gedragen.. Verwacht mag worden, dat de provincie steeds meer zal gaan doen! Wat het vervoer der zwakzinnigen betreft, zij opgemerkt, dat dit in den regel per bus geschiedt en dit voor hen niet meer gevaar oplevert dan voor andere kinderen. Waar ook de ervaring geleerd heeft, dat de hier ba- doelde kinderen zich strikt aan de met be trekking tot de reis gegeven voorschriften weten te houden. 'Er wordt ook voor gezorgd, dat leerlin gen in den zomer uitgezonden worden, wat geschiedde dank zij de goede zorgen van de Goudsche Vereeniging voor Gezondheidsko- lonies. Er is een speciale kolonie voor zwak zinnigen. Ook de Vereeniging „Steun voor Hulpbehoevende kinderen" interesseert zich voor de uitzending, welke dit jaar weer plaats zei hebben. Dit werk za] overgeno men worden door de vereeniging „Zorg voor geestelijk misdeelden", welke verging in de toekomst onder den populaipen naam „Zorg bekend moge zijn. De taaie van dteze vereeniging is uitgebreider - Beeft d doelstellingen. Eerstens: uitzending van zwakzinnigen naar speciale kolonies voor zwakzinnigen TweedensNazorg het met raad en daad bijstaan van kinderen, die de •obool al verlieten, en ten derde dat is vooralsnog toekomstmuziek!) da oprioh- ting van een werkinrichting voor imbecielen (jongens en meisjes) o.a. een weefkamer. De nazorg is hier al begonnen en het hoofd der school heeft reeds enkele malen zijn bemiddeling gegeven voor plaatsing van leerlingen, die de school verlieten. N» wil men trachten, zoo spoedig mogelyk een im- becielen-afdeeling te vormen en te plaat sen, welke wel tot de organisatie der school voor achterlijken zal behooren, maar ove rigens daarvan gescheiden zal zijn. Wat aangaat de hier gevestigde school zy nog vermeld, dat des morgens onder wijs gegeven wordt in de intellectueele vak ken en dat 's middags de handenarbeid, zingen en gymnastiek aan de beurt komen. Later, wanneer de school beter geoutilleerd zal zijn, en nog meer bevolkt, komt het tot splitsing in arbeidsklassen voor jongens en huishoudklassen voor meisjes,en wel voor de hoogste twee afdeelingen. Ons werd mee gedeeld, dat wat de debielen betreft, de verhouding van de aantallen jongens en meisjes, door 't heele land, is als één tot twee. By de imbecielen schijnt de verhou ding voor de jongens iets gunstiger te zijn. Rest ons thans nog even stil te staan bij het bezoek dat we brachten aan de school voor B. O. Deze school staat onder een af zonderlijke Inspecteur, ressorteert dus fei telijk niet onder de Inspectie Gouda van het Lager Onderwijs. Wat we hoorden en zagen over den gang van het onderwijs, de ge bruikte hulpmiddelen by het onderwijs in de intellectueele vakken, leek ons zeer in teressant en de vondsten welke men gedaan heeft om ook by de geestelijk onvolwaardi gen althans eenige begrippen en vaariig- heden aan te brengen, kwamen ons meer malen zeer ingenieus voor. Bijzonder veel werk wordt o.a. ook gemaakt van het tee kenen, waarmee bij enkelen zeer goede re sultaten worden bereikt. Het lokaal voor den handenarbeid geeft allereerst te zien de afdeeling cartonwerk. Vooral dit werk geeft mooie resultaten. Dan is er de timmerafdee- ling, waar eenige keurige werkbanken ge plaatst zijn, waaraan met uitstekend ge reedschap (de leerlingen moeten er heel handig mee weten om te springen!) menig eenvoudig maar aardig stuk werk wordt vervaardigd. En, het zij nadrukkelijk ge zegd, dit werk heeft nipt de bedoeling spe ciaal timmerlieden te vormen. En de carton- arbeid, èn de hout- ook de klei-arbeid, hebben uitsluitend ten doel de leerlingen de handen te leeren gebruiken, hun vaardig heid te doen verkrijgen, hen bruikbaar te maken in eenig onderdeel van de maat schappij en last, not least het geeste lijk onvolwaardige kind de overtuiging bij te brengen, dat het iets kan en dat het in staat is iets te bereiken. (Zie verder Tweede Blad). Mijn eerste is een mooi dorp in de pro vincie Utrecht, mijn tweede en derde vormen samen een kleine, mooie bloem en mijn geheel is de titel van een bekend sprookje. Oplossingen inzenden aan de redactie van de Goudsche Courant, Markt 31. GEMENGDE BERICHTEN. De tragedie in de spiegelkamer. De Londenschie zangeres Rosy Bernard is het slachtoffer van een ernstig auto-ongeluk geworden. Ze is zenuwlijdend en pas kort geleden uit een ziekeninrichtiug ontslagen, waar ze langen tijd verpleegd was. Een paar dagen later is het ongeluk haar overkomen. Rosy Beruand was twee jaar geleden de heldin van een senBatiezaak, welke de Lon- densclie society maandenlang heeft 1 ezlg geliouden. Ze had in 1927 kennis gemaakt met een jongen aristocraat, die op het mtoisje verliefd werd. Hij had het plan haar te trouwen, maar die stiet op hevigan tegen stand van zijn familie, die van een mesal liance niet wilde weten en alles deed om hem van zijn voornemen af te brengen. Men trachtte Ivem te overtuigen, dat de zangeres het slechts op zijn vermogen voorzien had en aan een ingenieur boven hem de voor keur gaf. l)e aristocraat liet Rosy nagaan en kwam spoedig tot de overtuiging,, dat zijn verwanten, ten minste ten deele, de waar heid hadden gesproken. Zoo kwam het Ins- schen de twee tot stormachtige tooneelen, tijdens welke hij de mededeeling deed den raad van zijn familie te ifttlen opvolgep en niet meer aan een huwelijV te denken Ze bezwoer hem haar een proeftijd toe to staan en alles to zullen doen om zich zijn lief «ie waardig te maken. Hij ging op dit voorstel in op voorwaarde dat Rosy tien dagen lang de kamer, welke hij voor haar zou huren, niet zou reelate» Nu nam de zaak een verrassends wending, welke tot het tragische einde ven desea ro man zou leiden. De zangeres moest bewoven tijdens deze tien dagen geen bezoek te ont vangen noch een krant of een boek te lezeu. maar een soort boete te doen. Toen ze het vertrek, waar ze tien dagen moest Ju 1V teu genbetrad, moest ze tot haar verbaang vaststellen, dat de wanden van de groote ki mar uit spiegels bestonden. Het vertrek was prachtig ingericht, maar zonder ven sters. Midden in het plafond brandde dag en nacht een groote elektrische lamp van bij zondere lichtsterkte. Het oontact van deze lamp was buiten de kamer, zoodat het meis je het licht ook niet een enkel oogenblik kon uitdraaien. In deze met verblindend licht gevulde spiegelkamer was Rosy zenen dagen en nachten, slechts zelden kon ze sla pen. ze zag mets anders dan haar eigen ge zicht en haar eigen gestalte, die de spiege lende wanden oatelbare malen weerkaatsten Dij, oefende een ellnndigen invloed op haar gemoed. Ze werd melacholiek, zat druilt# in een hoek en staarde urenlang voor zich uit Den achtsten dag kreeg ze plotseling een aanval van vernielingswaanzin en go#ide oen zware vaas tegen eon spiegelwand. Tren "T rende ze met het hoofd tegen een anderen wand om deze te vernielen. Ze moest in een ziekenauto naar een sanatorium worden ge bracht en vertoonde zóó duidelijk sympto- mon van razernij, dat ze in ehn oei geïso leerd moest worden. Het was geestelijk to taal nacht om haar en eerst kort geleden, na twoe jaar, mocht ze het sanatorium verla ten. Daarmede was de tragedie evenwél niet afgeloopen. want a^n de gevolgen von I et auto-ongeluk is ze overleden. De jonge aristocraat is er destijds afgeko men met een geldboete wegens de 1 *perküng van de persoonlijke vrijheid der roAgeres Prijsvraag No. 26 Oplossingen van de raadsels van vorige week. 1. Spinrag. 2. Hek, bek, lek, spek, vrek. 3. Pluim, luim, muil, ui, uil. 4. Een muisje. 5. Soerabaja. 6. Mauve, Ruysdael, Potter, Mesdag, Ru bens. De prys viel by loting ten deel aan CORRJE DE JONG, du Toistraat 5, Gouda. Nieuwe Raadsels. 1. Mijn geheel noemt een bekend spreek woord, dat met 5 woorden of 23 letters geschreven wordt. 1, 3, 5 is een visch. 8, 9, 28, 4 is een verkorte jongensnaam. Een 14, 2, 12, 20 kan nooit een dochter zijn. Een 17, 18, 11 kan ons soms een prya bezorgen. Een 18, 15, 16 is een onderaardsche gang. Een 17,19, 20, 21 is een brandend koord. 10, 18, 19, 8 is een plaats in Limburg. 6, 7, 21 is een verkorte meisjesnaam. 22, 2, 3, 17 is een ander woord voor plezier. 2. Verborgen plaatsen in het buitenland. Ik heb rem en schoen moeten gebruiken om mijn flets stil te laten staan. Deze jurk is voor eiken dag te mooi, Jenny. Je kreeg nog geld; heeft Hermance t in je beurs gedaan In een wip lag Oswald op den grond. Breng je me, Dina, of moet je naar huls? 3. Soms wil men de hoogt' inl Dan gebruikt men mQ, 'k Word onthoofd! gevaarlijk En dan schuwt men mij. 4. Midden in den strijd ben ik te vinden, maar ik heb toch nog nooit een wapen gezien. Hoe kan dat? 6. Ik spreek steeds dé waarheid En toch ben ik stom. Wil je niets meer zien soms? Keer mij dan maar 0kl Man in 't water. Help! Help! Ik kan niet zwemmen. De Hengelaar: Nou man, ik ook niet! Aan de inzendster van dit onderschrift, Mej. CLARA IN T VELDT, Boelekade 71, hebben wij den prijs toegekend. De prijswinster mag haar prys, een bon ter waarde van 2.50, te besteden bij een in dit blad adverteerende firma, aan ons bureau in ontvangst komen nemen. Voor bet geestigste onderschrift onder deze teekerJng, wordt een bon uitgeloofd ter waarde van 2.50, welk bedrag moet worden besteed in een der winkels, welke in de Goudsche Courant adverteeren, in de periode van 14 dagen na heden. Op de enveloppe op den buitenkant ver melden Prijsvraag". Alleen nonné's op de Goudsehe Courant kunnen aan deze prijsvraag meedoen. I

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1930 | | pagina 2