OR-'E'S 'fsgl
ONZE MEUBELOPRUIMING
COUPONS
J. G. POTHARST Zn.
Koopt bij onze Adverteerders
Hel
SCHOENEN
AUTOMOBIELEN
Asbest Cementplaten
ZIE ETALAGES!!
JAN VAN DAM
Sanguinose
RADIO
VoleaBiseer-lDricblingIDE HUN s Zn.
Winkeljassen
Groote Uitverkoop
JAN VAN DAM
DE GOUDSCHE FRUITHANDEL
De udnter naderi
Gotidsche Dienstverrichting
DE RIJNSTREEK
Publiciteit
Fa. HOOGENBOSCH
Flux' Sehoenhandel
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 11 DEC. 1930 TWEEDE BLAD
WISKUNDE
Dultsch
S. S. van Dantzig
GOUDSCHE KAAS
BOERS Co. R'dam
Kantoor-
„DE KLEINE WINST''
bijna VOOR NIETS
Spotkoopjes
J. HULLEMAN - KLEIWEG 20 - GOUDA
A. Hermenet - Vierde Kade 77, Gouda
Koopjes Koopjes
BIJZONDER LAGE PRIJZEN TAPIJT^FDEELING
VERLAAGDE ZEIL- en LINOLEUMPRIJZEN
KINDERWAGENS, VOUWWAGENS,WIEGEN
Kleiweg Gouda
Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda
WEEKBLAD
DE RIJNSTREEK
Zesde Begrootingszitting.
lessen aangeboden, op seer tri 11 fyke voor
waarden, toot leerlingen H. B. S. en
Gymnasium, voor cand!daten BOUWKUN
DIG OPZICHTER, en*. door
P. S. DAUVILLIER.
751 10 B. MARTENSS1NGEL 12.
Opleiding- voor alle examens Pri
vaatles 7.50 per maand.
W. J. D. S. VAN EIJK, Leeiaar
M.O. A en B. Krugerlaan 31.
Boekhouden Handelsrekenen
OPLEIDING VOOR PRAKTIJK
EN EXAMENS
J. L. A. BRAAK
Leeraar M. O. Burg. Martenss 24
Handelsrecht Handelskennis
N. W. O. Goederen van
Jansen Tilanus
Friezenveen.
2.per Week. GEHEEL COM
PLEET GEPLAATST 125.—.
HAPPEL, Snoystraat 69. GOUDA
C- van Leeuwen
Tuinstraat 185 Qouda
In- en Verkoop van
alle soorten ledige vaten
LINNENKASTEN, THEEK ASTEN,
THEEMEUBELS,
KINDERLEDIKANTEN in alle kleu
ren laqué. "KAPSTOKKEN en
PARAPLUIEBAKKEN tegen uiterst
concurreerende prijzen bij
J. VAN HEEREN Jz.
RAAM 276 V- GOUDA.
BOUWKUNDIG BUREAU
J.C. HENRI VAN INGEN
Rotterdam - Vlietstraat 8b - Tel. 11748.
Verzorging van Exterieur, Interieur, Hin
derwet, Drankwet, en*. Alles tot het vak
behoorend.
V\tii
BOEKHANDEL J. VERSCHOOR,
Oouda Dubbele Buurt 3
adres voor prima volvette
P. G. TEEKENS, Gouwe 55
Stempel- en Naamplaatfabriek
KEIZERSTR. 6 HANG 52
1ELEF. 57194, (GEEN FILIALEN)
H. BROUWER DE KONING
Spieringstraat 153 Gouda.
Ons brood werd bekroond:
Arnhem 1028, '«-Bosch 1924, R'dam 1929,
Dordrecht Hl Utrecht 1927.
Steeds voorradig idle maten prima
gebruikte Aulpbandtn,
2eWeenastraat 17, Tel. 43929, R'dam
Het adres voor
•n
it
Korte Tiendeweg 22
GOUDA
DEZE WEEK IS ONZE
BEGONNEN I
ZIE DE ETALAGE BIJ
KEIZERSTRAAT 62 en 45 - TELEPH. 338
Firma Wed A. Rlatvald.
LANOE T1ENDEWEO 27
In voorraad
TELEF 313
BLAUWE DRUIVEN
TAFELPEREN
TAFELAPPELEN
SINAASAPPELEN
MANDARIJNEN
CITROENEN
BANANEN
NIEUWE VIJGEN
DOOSJES TUNIS-DADELS
DOFFE KASTANJES
VRUCHTEN IN GLAS
VRUCHTEN IN BLIK
DIVERSE SOORTEN NOTEN
BUSGROENTEN (merk Sleutels)
gebruikt, doch in prima conditie.
Diverse Auto's aangeboden waaronder Ford vracht-
auto'i, coupé's en Sedan, Citroën Sedan 4 portieren,
Renault, Cadillac en Studebfiker, bij 40
Qegolfde en Vlakke
tegen concurreerende prijzen. 20
Uwe voeten hebben meer be
schutting noodig. De voort
durende aanraking rofct den
kouden grond, 't gain door
modder en sneeuw ver^ischen
een bijzondere voorziertiugi
Doe daarom als velen, en koop
het ijzersterke C.R.E.S. schoei
sel, dat Uwe voeten volkomen
beschermt tegen koude en vocht.
Mede door zijn a e,patente er den
voetsteun is C.R.E.S. volgens
H.H. Doktoren het m est hygië
nisch en aangenaam schoeisel.
Koop C.R.E.S., weiger namaak.
De schoen voor elke bejirs!
Overal verkrijgbaar, waar niet, vraag
inlichtingen bi|
HEVEA-FABRIEKEN,
HEVEADORP, (Gld).
Leder-scHoen met ACarenhef
RubberoriderMjerk^ r
am iiiiMMiimi v
EXTRA AANBIEDING
OPRUIMING;
Zeer snelle verhuizingen met auto-verhuiawagens van
en naar aHe plaatsen.
Transport van Piano's, Orgels, Brandkasten, enz. enz.
ALTIJD ONDER GARANTIE.
Goedkoope prijzen. Zeer nette behandeling.
Beleefd aanbevelend. L. N. POLDERVAART.
WIE IN
Bodegraven Alphen a. d. Rijn
Zwammerdam Hazerswoude
Nieuwkoop Noorden Nieuwveen
Ter Aar Woubrugge Zeven
hoven
noodig heeft, hetzij voor reclame voor
eigen zaak of artikel, voor aankondi
ging van verkoopingen, voor aanvra
gen van personeel of aanbiedingen
van diensten, die plaatse zfyn adver-
tentiën in het
dat in zeer talrijke gezinnen in alle
bovengenoemde gemeenten dezer
nfyvere industrie- en bloeiende land
bouwstreek gelezen wordt.
BillijkTarief: 15 cent per regel
Advertentiën zende men in aan het
BureauHOOFTSTRAAT 77.
ALPHEN a. d. RIJN, Tel. 121 of
MARKT 31, GOUDA, Tel. 82.
VfPHEULLCr
Verkrijgbaar bij2
10 Kslzsrtlraal,
t
Markt BS
3J
Wl|dstraat
Sanguinosë is een zuiver plantaardig versterkingsmiddel, en bevat dus het
plantaardig staal, dat gemakkelijk in het bloed wordt opgenomen.
Het versterkt* en verrykt het bloed, en is daardoor het aangewezen middel
in alle gevallen van bloedarmoede, bleekzucht, zenuwzwakte, slapeloosheid, over
vermoeidheid, gebrek aan eetlust en algeméene verslappingstoestanden.
4 Velen, wien niets hielp, vonden baat bij de Sanguinose.
Hgys per flesch met gebruiksaanwijzing 2.6 fl. II.12 fl. 21.
By Apothekers en Drogisten yjerirrygbaar.
WACHT U VOOR NAMAAK.
VAN DAM Co.
De Riemerstraat 2c/4.
Den Haag.
Avondzitting Vrijdag 10 Jan. '30.
Replieken van Heerkens, Verkerk, Mr. de
Witt Wijnen, Mevr. Riesz, Kamphuizen.
Goudsche Financiën. Goudsche Politiek. Waar
schuwende woorden. Verkeersproblemen.
Onderhoud ook vroeger. De Waterleiding-
quaestie moet opgelost. Geen klassenhaat,
maai- door waaraeering tot samenwerking.
De algemeene beschouwingen worden
voortgezet.
Met kennisgeving wegens ongesteldheid
afwezig de heer Muylwyk.
REPLIEKEN.
Repliek van den heer Heerkens.
De heer, ttELKKKiMS (rdc.) acnt het ge-
wensent terug te Komen op 'netgeep uoux
den deer r ousels ten aanzien van ue prui-
cipieeie verscmntn tuascnen de r.k. en s.ü.
m 't midden is georacht.
8pr. neemt direct aan dait geen der l^den
goedkeurt datgene wat in stryd ia met de
goeue zeden. öpr. heelt de simpeie vraag
gesteld wat B. en Vvkunnen doen tegen ue
pornogralische lectuur. Va» r.k. zyde is
daarmede geen uittarting bedoeld. Wat
daarop door den Voorzatter is geantwoord
daarby kan spr. zich neerleggen.
Spr. wydt thans verdler uit over hetgeen
de lieer lokkers naar aanleiding van Viie-
gen's Kerstrede hoeft gezegd. Sper. zet uiteen
dat de soc.-dem. wel zeggen er voor te zfyn
om aan groote gezinnen steun te verleanen,
maar de practyik in het sigarenimakcrsbe-
drijï toont aan dat waar geen kindertoe
slag wordt betaald, Je moderne vakorgani
satie er voor bedankt actie te voeren.
De denkbeelden vay spr. inzake hel
koningschap staan lynrecht tegenover die
van de hoeren Fokkers c.s. Spr. houdt het
koningschap hoog, en in de r.k. kerken
wordt dat ook eiken Zondag hoog gehoudien.
Spr. vraagt inlichtingen op zyn vraag
inzake het verbod tot het houden van byen
op bepaalden afstand van plaatsen van
komkommerteelt.
De behandeling van de aangelegenheid
dei Reeuwfyksche Plassen wil spr. gaarne
in den Raad zien vóór dit vraagstuk in de
Staten komt.
.Spr. vraagt aan wethouder van Staal of
het juist is dat 1 ij wel de Waterleidiu»-
tantiènie kan krygen als hy het zelf komt
halen?
Spr. bepleit kuip voor degenen die we
gens huurschuld geen gas en electrisch Kchi
krijgen I
Met h
Iet het oog op de rioleering van Kort-
IJftiirlem vraagt tpr. of het juist is dat Ie
kosten van huisaansluiting 200.— kunnen
beiragen.
Spr. wijst er op dat het plaveisel, zoo
als het hier in Gouda
heel slecht is.
voor die paarden
De heer Verkerk repliceert.
De heer VERKERK (a.r.) zegt dat de
zange onwetendheid van Jcl en W. inzake
ue lU'uhcieeie gevolgen van de wet-de Geer
was «m in
luigen zyn vraag te steilen, waarop de uit-
nvrnend verzorgoe tinancieele opzet is ver-
bcnenen.
Spr. had verwacht van den wethouder
uat hy een sterke aanval pp spr.'s bewe
ringen zou doen; er zyn echter slechts zy-
sieken gekomen en geen front-aaiwal. Ber-
lyn stond onder curateele en naar spr.
n.eent zal Gouda onder curateele komen.
Het algemeen administratief beheer der
gemeente Gouda gaat naar spr. heeft na
gegaan c.a. 15 Vo uit boven de gemiddelde
Kosten van gemeenten van 50.000 inwoners.
Spr. is van oordeel dat wanneer men straks
don Minister verhooging van opcenten zal
vragen, de Minister «1e uitgaven van Gouda
zal toetsen aan die van andere gemeenten.
Dan zal de wethouder worden gedwongen
zich te beperken. Dan staat Gouda onder
curateele 1
Wanneer de wethouder op den dienst 1930
J 90.000 zegt over te houden, vraagt spr.
of de ibegoooting niet te ruim is genomen
of dat hiermede reeds op het komende
jaar is gerekend.
Als de wethouder de hoogste uitktering
van den Minister mocht krfygeai, dan zaï
er toch een tekort zyn van 100.000.
Spr. vraagt hoe zal de wethouder dit dek
ken? Ligt het in zyn bedoeling in 1932 de
Personeeie belasting te verdubbelen?
Wanneer men de wet-de Geer van soc.
standpunt beziet, dan heeft de heer Wibaut
gelijk. Spr. begrijpt dan ook niet waarom
alle socialistische Kamerleden zich tegen
Wibaut hebben gekeerd.
Spr. herinnert aan hetgeen de heer Fok
kers heeft gezegd dat, wanneer mocht blfy-
ken dat deze wet voor de gemeenten on
voldoende middelen verschaft om te doen
wat de soc.-dem. gewenscht achten, de
massa mobiel zal worden gemaakt. Daaruit
blijkt volgens spr. de erkenning dat het
tekort niet zal zyn te dekken.
Spr. is van oordeel dat er van dat mo
biel maken niet veel terecht zal komen.
Immers de groote gemeenten komen met
de nieuwe regeling wel uit en de kleine,
behoudens enkele, ook, maar er zullen toch
enkele provinciale steden zyn, die in het
nauw geraken. Tot die behoort ook Gouda.
Elke gemeente zal naar spr.'s overtuiging
zich zelf moeten redden.
De wfyie waarop de wethouder van Staal
gemeend heeft spr.'s betoog in eerste in
stantie te moeten bestrijden, door te zeg
gen dat spr. zfyn wijsheid eens heeft- wil
len luchten, pleit niet voor een serieuze be
handeling van deze aangelegenheid door
dien wethouder. Daarmede heeft de wet
houder zfyn ejgen batoog verzwakt. Spr.
blijft bfy zijn'meerling dat, wanneer de r.k.
raadsfractiar wat ernstiger wjas op bet ge
bied van de financiën, de toestand niet zijn
zou ziooa/s die thans is. Een eigen geluid
der r.k. factie over de gemeerete-financiën
heeft spr. nog steeds niet gehoord.
Spr. komt thans terug op de reden, waar
om hij met 9 andere leden van den Raad,
gesteund door industrieelen en particulie
ren uit deze gemeente by Ged. Staten van
Zuid-Holland tegen de hier gevoerde finan
cieel politiek heeft gerequesteerd. Dat
was om aan te toonen het gevaar dat. het
gevoerde financieel beleid voor de toe-
Komsc oplevert. Uui dit request met nee
gebaat betreurt spr. Ln auiKs te meer waar
bpr. nu in de nieuwe ,v et-de Leer een tegen
strydigheul ziet tegenover net stanupunt
dat door Geo. Staten is ingenomen, ue ze
nieuwe wet legt toen meerdere beperkin
gen op. Spr. beschouwt deze wet der Jiyks-
legeering als een repiimanue op de
sing van Ged. Staten.
Wanneer de bezwaren door spr.
voren gebracht, hadden moeten worden be
oordeeld door een ander college Van Ged.
Staten, Ixv. dat van Utrecht, dan is spr. er
van overtuigd dat de beslissing
ccih'ge geheel anders zou zyn geweest dan
die van Ged. Staten van Zuid-holland. Spr.
is van oordeel dat van 1930 af de tering
naaa et nering zal moeteen worden gezet.
J-r zfyn door den wethouder van finan
ciën beiastingcyfers genoemd, welke zou
dun moeten aantoonen dat de nieuwe wot
aan de belastingbetalers voordeel
zal. Spr. is daarvan allerminst overtuigd.
Hy vraagt dan ook wat er van die becijfer
de voordealen zal overblijven, wanneer do.
tekorten zullen moeten worden gedekt doo:
verhooging der personeeie belasting oi
door venhpoging der prijzen voor elec rici-
teit en gas.
Er is door spr. gewezen op Zaandam er
naar aanleiding daarvan heeft de wethou
der gezegd dat het belastingbedrag van
Zaandam 1 millioen gulden bedraagt. Dat
is niet juist. Het totaal belastingbedrag
bedraagt 1% millioen.
van den neer Miuüer heeft spr. veischei-
aene bewermgen genoom, wewte met mei
reuentn van wetenscnap zyn omKleeu. Spr.
noopt daaromtrent nog iets naders te ver-
i.eHi.«n en ook door weike beginselen de
Lconomische party zien iaat leiaen, in wei
ke ncuitmg naar uenk.be ekllen zulten gaan.
in de afüeeüngen is door een iid gewezen
op het verbreken der poiaueke overeen
komst tusscnen de sociaal-democraten ei:
een deel der roonisch-katholieken in den
raad, die later tot een fractie zfyn vereenigd
op grond waarvan dat iad van oordeel was
dat de politieke verhoudingen in het wet-
houderscoilege niet meer zyn een afspiege
ling van de meerderheid in den Raad. Spr.
heelt die vraag gesteld en wil die ook thans
herhalen. Het .bestaan van een dergeiyke
overeenkomst is ontkend. Daarom wii spr.
aantoonen dat ze wel degelfyk bestaan heeft
Allereerst zet spr. uiteen wat onder een
overeenkomst moet worden verstaan. Die
kan op tal van wyzen bestaan, zelfs door
middel van een „knip-oogje". Er bestaat
ook een bewys op vermoedens. Op grond
van dat bewys is spr. in gemoede overtuigd
dat een politieke overeenkomst heeft be-
«iaau. Spr. licht ditr nader to«. Hoe Juin een
soc- dem. wethouder spreken van «en
tweede periode van zyn wethouderschap als
er gieen eerste is geweest?
rioe kan een soc. dem. wethouder spreken
vas voornemens van de raadsmeeruerneid,
wanneer ny met daarvan is verzekerd Lie
meerderheid bestond niet uit de soc. dem.
met de a.r., noch met de Doeraten, en kon
daardoor aueen bestaan met een deel der
r.k. in den Kaad.
Nadat ae r.k. ledan zich tot één f.actie
m den itaad nebben hereenogd is een finder
geiUid in den Raad gehoord, op grond
waarvan spr. heeft moeten concluueeren
dat de bestaan hebbende politieke overeen
komst verbroken was.
Dat de r.k. leden de satellieten zoudien
zyn van de soc. democraten in den Raad
meent spr. te kunnen aantoonen uit het feit
dat de r.k. leden hun steun hehben gegeven
voor de nieuwe openbare bewaarschool.
Spr. vraagt hoe het mogelfyk is dat de
rJc. fractie, die principieel staat tegenover
het openbaar onderwijs tegen haar principe
in stemt vóór een openbare bewaarschool.
Er is bij deze begrooting ingekomen een
aanvrage van rJc. zyde tot verhooging van
de subsidie voor het by zondter buiten
gewoon lager omderwys van 20 "op 30
ptr Leerling. Spr. heeft het vermoeden dat
de contra-prestatie aan de katholieken za!
bestaan in den steun der S.D.AP. vóór deze
aanvrage. Dat zou niet behoeven te verba
zen daar spr. van r.k. zyde al eerder heeft
hoorni spraken van stemmen op „tacti
sche" gronden. Dat kan nu weder gebeu
ren.!
Interrupties: Insinuaties!
De heer VERKERK zegt tot den Wet
houder Van Staal dat deze hem steeds eer.
verkeerd etiket heeft opgeplakt: De leden
der a.r. fractie hehben gevoelens voor de
sociale nooden. Wanneer de Wethouder, die
gezegd heeft dat hy de harten der a.r.
v/el zou willen opensnfyden om ze van bin
nen te bezien, (De heer Fokkers: Een
noodslachiting!) dan zegt spr. dat hy zou
ervaren dat zy gelykvormig zyn en dat
daarbinnen bfy allen te lezen staat: Tegen
de revolutie, vóór het Evangelie!
Repliek
van Mr. de Witt Wynen.
De heer Mr. DE WITT WIJNEN (Ub.\
wil niet zooals door anderen is geschied,
critiek oefenen op het beleid van het hoofd
dier politie, maar een woord van hulde spre
ken voor de wfyze waarop het politiekorps
in de maanden van staking zich van zyr.
moeiiyijg taak heeft giekweten. Een derge
iyke periode eischt van de politie een tact
vol optreden opdat door somwijlen opge
wonden gemoederen geen onheilen op
straat gebeuren. Iets ernstigs is hier niet
voorgekomen. Spr. is van oordeel dat daar
voor dank verschuldigd is aan het korps in
zyn geheel en in 't bijzonder aan den in
specteur van Hoorn en den hoofdagent
Negrfyn.
Een enkel woord wil spr. ook wijden aan
het door den heer Fokkers ingediend amen
dement betreffende de ongehuwd^ moeder
in het ambtenarenreglement. Zooals thans
de redactie van het betreffende artikel luidt
zou aan een in deze moeilijke positie ver-
keerende ambtenares geen verlof kunnen
wordep verleend in de periode aan haar
moederschap voorafgaande. Spr. neemt niet
aan dat eenig lid in den Raad daarmede zou
kunnen instemmen en zeker niet zij, die op
grond van hunne christelijke beginselen
zich tegenover het principe van deze bepu-
luig hebben gekeerd.
in het algemeen vindt spr. liet onjuist dal
wanneer een quaestie pas door den Raad is
beslist, een poging wordt gedaan daarop
terug te komen. Wat ten deze is geschied,
betreurt spr. De verwerping van hetgeen
tiians opnieuw wordt voorgesteld, geschied
de door afwezigheid van den heer Van Wij
nen door staking van stemmen. Waar de
heer Van Wynen nog door den wethouder
Van totaal hierover is opgebeld, had het af
wezige hd de verantwoordelijkheid van de
verwerping moeten aanvaarden. De indie
ning van liet amendement-Fokkers ia uit
ontstemming, direct r*a die verwerping aan
gekondigd. iNu het is ingediend, wil spr
die voorstander daarvan is, zich om de zaai
zelve, niet aan stemming onttrekken, maar
toch acht spr. het gewenscht dat indiening
van voorstellen of amendementen niet op
zoo korten termijn na een gevallen bei"
suig geschiedt.
Wat het financieele betoog van den heer
Verkerk aangaat, zonder d« cijfers daarvan
geheel voor zijn rekening te willen nemen,
acht spr. de kern juist. Voor de beoordee
ling der zaak blijft het momenteel trouwens
gelijk of er straks een tekort zal moeten
worden gedekt van een ton, zooals wethou
der Van btaal heeft becijferd, dan wal van
24 ton, zooals de heer Verkerk meent.
Spr. komt er tegen op dat waar de wette
lijke regel zal zijn dat 80 opcenten zullen
komeu op de igemeentefondsbelaating hier
in Gouda direct het geluid wordt verkon
digd dat men kan gaan tot de volle 100
die alleen als uitzonderingspositie in de wet
is aangewezen. Daartegen wil aprc ernstig
Die waarschuwing is gebaseerd op de fei
ten. De wethouder van financiën heeft aan
gevoerd dat de vermogenspositie in Neder
land stijgende is, op grond waarvan door
hem een hoogere opbrengst uit de verrno-
genBopcenteu voor Gouda wordt geraamd.
De door B. en W. in de Memorie van Ant
woord gegeven inlichtingen toonen aan dat
in Gouda geen stijging van vermogen is,
maar een teruggang. Opcenten: l»27-'28
33080, l928-'29 J 32724 en over 1929 tot 17
Dec. 29655. Het beeld van dezen teruggang
tegenover den algeweenen vooruitgang in
Nederland maakt de verhouding met Gouda
nog ongunstiger. Dat men ook elders niet
zoo optimistisch ia als de wethouder van
financiën van Gouda blijkt ook uit de
Nieuwjaarsrede van den Haagschen burge
meester Mr. Latijn, die wijBt op de nadee-
iige gevolgen van de beurscrisis en op de
minder gunstige uitkomsten van het be
drijfsleven en daarom alle voorzichtigheid
bepleit. Thans hoogere inkomsten te ramen
uit de dividendbelasting acht spr. ook on
juist. Spr. dringt er ernstig op aan, dat in
1930 niet meer geld wordt uitgegeven dan
voor hetgeen dringend noodig is.
Het verwijt spr. door wethouder Van
Staal gedaan dat hij twee begrootingsspee-
chea zou hebben gehouden één voor de Li
bera^ Staatsparty on\Wo ia den Raad
werpt spr. van zich af. De bezwaren die spr.
tegen de begrooting heeft zijn ook hier in
den Raad te berde gebracht of komen bij de
posten aan de orde.
Spr.'s bezwaar gaat in 't algemeen hier
tegen dat door het college alles tegelijk over
hoop wordt gehaald, waardoor men niet
alles kan omvatten en tot afdoening bren
gen.
Wat de roetplaag betreft, het ware spr.
toch wel aangenaam geweest in de lange
verstreken tijdsruimte eenige mededeelingen
over het onderzoek te ontvangen. By de ge
zondheidscommissie zooals by de leden van
den Raad komen nog steeds klachten in.
Het wegenvraagstuk, en meer speciaal
den toegangsweg van uit het westen naar
de stad besprekend, kan spr. nie^ enthousi
ast ?ijn over de door B. en W. thans het
best beschouwdfe oplossing om het verkeer
door de stad te leiden langs Veerstal, West
haven, brug. Oosthaven, N. Veerstal, langs
den molen in de richting Utrecht. Dat lijkt
wel een achtbaan, en vereischt om zoo te
zeggen caroussel Tijden. Dat is een zeer
moeilijke weg. Hoewel uit schoonheidsoog
punt demping van de Haven niet mag plaats
hebben, meent spr. dat verkeersbelangen
wel eens zoodanig kunnen zijn dat alle an
dere overwegingen moeten wijken. Ook het
verkeer langs do Westhaven dóór DubbeL-
Buurt, Wijdstraat en Kleiweg heeft groote
bezwaren. Spr. vraagt of gedacht is aan de
mogelijkheid van een weg vanaf sluis
direct naar de Wachtelstraat en aanslui
tend aan den Kattenslngel? Niemand kan
zeggen hoe het snelverkeer zich langB den
weg zal ontwikkelen. Niemand weet ook of
het scheepvaartverkeer door de Haven, na
het gereed komen der nieuwe sluis, nog van
eenige beteekenis zal zijn.- Het is ook de
vraag of wanneer de Haven open blijft met
het oog op de daar aanwezige industrieën
Dessing en van der Want en Barras inplaats
van de thans ontworpen basoulebrug van
75000.een vaste brug geen aanbeveling
verdient. Het zijn slechts denkbeelden die
spr. naar voren brengt ter overweging.
Dat niet verder met Goudalite-dekking zal
worden voortgegaan voor dat de Raad hier
van kennis krijgt, verheugt spr.
Het niet gereed zijn van de brandweerka
zerne en het nog niet aanwezig zijn van de
nieuwe spuiten acht spr. niet in orde, die
ongewenschte toestand duurt nu reeds een
jaar.
Tegenover de opsomming van heretelwer
ken onder wethouder Van Staal verricht,
waarbij critiek werd geoefend op de nalatig
heid van den vroegeren wethouder Bokho
ven, geeft spr. uit de authentieke gemeente
verslagen 1925 en 1926 aan wat er aan her-
stelwerk is' verricht. Dat is evenzeer een
lange lijst. Dat er aan de bruggen niets
zou zijn gedaan, wordt weersproken o.a.
door het feit dat in 1925 38 bruggen zijn ge
verfd en vele andere werken zijn verricht.
Dat is niets bijzonders. De bruggen werden
toen evenzeer gebikt.
De heer HOFFMANWel gebikt, maar
niet gephotografeerd !(Gelach).
Naar aanleiding van de critiek op de
Goudsche Waterleiding Mij.
Het uitvoerig betoog van wethouder Van
Staal over de Waterleiding-quaestie geeft
Mr. DE WITT WIJNEN (lib.) aanleiding
te zeggen de werkmethode van B. en W. in
deze onjuist te vinden. Spr. had mogen ver
wachten dat de Raad naar aanleiding van
de in de afdeelingen gestelde, vragen om
standig schrifteiyk zou zyn ingelicht en nu
is alleen gekomen een uiteenzetting van den
wethouder-gecommitteerde, welke aanlei
ding in geworden voor een motie tot intrek-
idng van de nog van kracht zynde moiie-
Vingerling en daarenboven inhoudt waar
deering uit te spreken voor het werk \an
den gecommitteerde. Spr. staat op 't stand
punt dat de motie-Vingerling wel kan ver-
dwynen, maar waardeering uitspreken je
gens den gecommitteerde, terwyl deze aan
gelegenheid alleen door hem zelf is belicht,
acht spr. praematuur.
Waar al meermalen gebleken is dat men
spr. wil beschouwen als de pleitbezorger
van de Waterleiding My. en ook van de
Nutsspaarbank, verklaart spr. allereerst dat
hy zich door niemand in het gareel iaat
spannen! En dus zyn eigen vrye oordeel
over deze zaak geeft.
Op twee punten in de Waterleiding-af
faire kan spr. het standpunt der Waterlei
ding niet onderschrijven: het antwoord van
de Waterleiding op het degelyke brandkra-
nen-rapport van Ir. Nugteren was voor spr.
zoo onduidelijk dat hfy een „vertaling" daar
van heeft gevraagd. En het aanvragen van
een obligatieleening met het oog op de wa
terlevering aan Reeuwyk zonder toelichting
acht spr. ook niet in orde.
Ten aanzien van de samenstelling van de
commissie van onderzoek is spr. het met
de uiteenzetting van wethouder Van Staal
niet eens.
Spr. is van oordeel dat het hoog tijd is
dat de Waterleiding-quaestie nu wordt af
gedaan; die zaak moeten naar spr. meent
kèn ze ook van de baan.
Spr. noemt het niet juist dat men hier
spreekt van twee leden van de commissie,
aangewezen door de Waterleiding en een
derde lui dat B. en W. willen aanwijzen.
Het is hier niet een arbitrage-commissie,
waarbij twee partijen een lid aanwijzen en
een derde door deze beiden of door een
daarvoor aangewezene, het is hier een com
missie van onderzoek, waarvan de leden
in gemeenschappelijk overleg tusschen B.
en W. en de Waterleiding behooren te wor
den aangewezen; drie personen, die vol
strekt onafhankelijk zyn zoowel v»n
B. en W. als van de Waterleiding en aan de
verschillende eischen van deskundigheid
voldoen.
Uit de stukken, die spr. heeft nagegaan,
is hem gebleken dat de Waterleiding MiJ.
voor een lid-jurist aan B. en W. de keuze
heeft gelaten tusschen den Deken van de
Orde van Advocaten te Rotterdam, dien in
den Haag en Mr. Salomons te Dordrecht.
Van deze is eerstgenoemde door B. en W.
aangewezen. Deze aanwyzing is dus ge
schied voor beide partfyen. Hetzelfde geldt
voor het technisch deskundig lid, waar
voor overeenstemming werd verkregen
door voor beide te aanvaarden de Directeur
van het Rijksbureau voor Drinkwatervoor
ziening.
Na deze keuze voor beide partfyen zyn
B. en W. gekomen met het voorstel Mr. J.
Dnys in de commissie op te nemen.
Spr. wfyBt er op dat waar de heer fluys
op 30 Dec. 1926 met den heer Van Staal
in een openbare bijeenkomst hier ter stede
feitelyk als openbare aanklager van de Wa
terleiding My. is opgetreden; hy heeft toch
gezegd dat het de vraag zou zyn of op het
bestuur der Waterleiding My. niet de artt.
336 en 306 W. S. van toepassing konden
worden gebracht. Het is duidelijk dat dit
optreden het zitting nemen in een commis
sie van onderzoek als hier noodig is, uit
sluit.
Spr. stelt nu de vraag of het nu niet
mogelijk is tot overeenstemming te komen
over het derde lid der commissie. De Wa
terleiding Mij. heeft zich op het standpunt
gesteld dat aanwfyzing van een derde, een
bekwaam boekhoudkundig lid kan geschie
den hetzij door het Ned. Instituut van Ac
countants, hetzy door den Commissaris der
Koningin. En spr. vraagt nu warneer deze
hooge autoriteit of dit lichaam niet moch
ten worden aanvaard of dan geen: commis
sie kan worden samengesteld op a.wiwyzing
van andere onafhankelijke hooge autoritei
ten of colleges: de President der Neder-
landsche Bapk, een der Juridische facultei
ten, de Technische Hoogeschool of welke
daarvoor anders het meest aangewezene
kan worden geacht.
Waar de gecommitteerde zelf zfytn uit
voerig schrijven aan den Raad van Maart
1929 besloot met de verklaring aJ^te zyn
opvatting te handhaven
„een opjectief onderzoek te doen i 'jistel-
„len, hetwelk opgedragen dient te wor-
„den aan een commissie van 3 Heden,
„waarin opgenomen een boekhouc ikun-
„dig en een technisch specialiteit, met
„een bekwaam jurist als voorzitter."
daar moet het naar spr's oordeel m ®ge-
lfyk zyn dat overeenstemming tuss chen
beide partyen in deze wordt verkregen, om
gezamenlijk een absoluut onpartijdige kttuze
te doen.
Het benoemen van een party-man in de
commissie zou er toe kunnen leiden dat ee.n
minderheidsnota zou verschijnen en dan be
gint de misère opnieuw.
Spr. meent dat dit punt tot oplossing kèn
worden gebracht. Dat is geen heksentoer.
Deze quaestie moet nu voor eens en voor
altijd in orde komen.
Hetzelfde geldt ten aanzien van de af
schrijvingen. Ook die qoaestie kan en moet
tot oplossing komen.
Uit de correspondentie blfykt dat de Wa
terleiding My. zich op 4 April 1928 tot B.
en W. heeft gèwend met e«n schrijven
waarin B. en W. verzocht worden betref
fende dc afschrijvingspercentages voorstel
len te doen. Dat schrijven nu is door B. en
W. beantwoord op 27/28 December 1929,
een kleine twee jaar later!
Hierin ligt een fout van B. en W., die
niet op den rug der Waterleiding Mij. mag
worden geschoven. Spr. acht deze fout zoo
ernstig omdat hoe langer quaestries sleepen-
de worden gehouden, hoe moeilijker ze tot
oplossing te breftgen zyn; de verwijdering
wordt steeds gyeoter.
Ten slotte merkt spr. nog op dat gisteren
door den wethouder is medegwleeld dat de
heeren Dudok van Heel, Jasper s, Dr. Mon-
tagne en Dr. Broekhuizen rich ten aanzien
van de buizanquaestie aan 'a wethouders
zyde zouden hebben geschaard. Spr. heeft
toevallig den heer Dudok van Heel by een
ontmoeting hierover gesproken. En deze
heeft hem verklaard nooit met den heer
Van Staal over de buizenquaestie te hebben
gesproken! Spr. moet thans uiterst scep
tisch staan tegenover de overige mededee
lingen, welke door anderen zouden zijn ge
daan.
Spr. besluit met de verklaring dat de li
beralen ook in deze zaak op het standpunt
staan niet te willen dienen een groepsbe
lang, maar het algemeen belang.
Mevr. Riesz repliceert.
Mevr. RIESZ (lib.) vindt in het gespro
kene ook aanleiding tot repliek. Spr. heeft
dezer uagen in handen gekregen een ex. van
de N. Goudsche Courant van 1906, waarin
een biografie over haar vader is opgenomen.
Daaruit blykt dat deze in dien tyd door
ging voor een democraat. Thans gelden de
mannen uit die periode voor oer-conaerva-
tief Spr. wijst hierop om aan te toonen hoe
onjuist het is van de soc.-democraten thans
de liberalen neerhalende critiek te oefenen
om wat door hen, die ons zyn voorgegaan,
in het belang der gemeenschap is verricht.
Men moet alle dingen zien in het licht van
zyn tyd om ze juist te kunnen beoordeelen.
Spr. wyst er op dat de steer welk» door
de soc.-democraten tegen de liberalen wordt
geschapen, er toe leidt, dat tal van libe
ralen, die steeds bereid waren zich aan
maatschappelijke belangen te wyden en
daaraan jsteun te geven, zich daaraan ont
trekken, waardoor die belangen ernstig
worden geschaad.
Er is geen weldenkend mensch, die niet
zal erkennen het goede dat door de sociaal
democraten is tot stand gebracht. Daarom
betreurt spr. het zoo dat de sociaal-demo
craten telkens weer opnieuw de liberalen
aanvallen in hetgeen hun voorgangers heb
ben gedaan.
De soc.-democraten staan thans in zóó
krachtige positie dat zij verguizing van an
deren waarlyk niet noodig hebben om hun
invloed te doen gelden. Die verguizing
strekt hen niet tot verheffing. Het neer
halen van anderen om zelf naar boven te
komen is onwaardig. Het prediken van den
klassenhaat brengt de menschen niet ver
der, integendeel, het vervreemdt hen van el
kander.
Wanneer de sociaal-democraten poogden
zich in te denken in de sfeer, waarin de
liberalen zyn opgevoed, waarin zy leven,
dan zou onder hen wellicht meer waardee
ring ontstaan, een waardeering die ondanks
verschil van politiek inzicht, vele liberalen
hebben voor wat de sociaal-democraten de
den. Eerbied voor ieder's beginsel leidt tot
waarjdeering van ieder's daden. Wordt die
aangekweekt, dan is samenwerking ondanks
politieke verschillen, aan welke zijde ook,
mogelyk. (Applaus.)
Mevr. Riesz betuigt haren dank aan Mevr.
van Dantzig-Melles dat zy door haar de ge
legenheid heeft gekregen haar medewerking
te kunnen geven aan het werk tot steun van
armen en behoeftigen in de hevige koude-
periode. Het heeft spr. verheugd toen op
ruime schaal te hebben kunnen helpen, wijl
de middelen tot hulpverstrekking zoowel
van de zijde van particulieren als van de
gemeente ruim vloeide».
Mevr. VAN DANTZIG-MELLES ver
klaart er prfys op te hebben gesteld Mevr.
Reisz als lid van den Raad deel te hebben
doen nemen aan het werk der hulpverleening
in die dagen van ernstige koude.
De heer Kamphuizen aan het woord.
De heer KAMPHUIZEN (c.h.) maakt en
kele opmerkingen. De lagere ramingen voor
de werkloosheidsvoorziening hadden hem
den indruk gegeven dat ze dienden tot het
sluitend maken der begrooting.
Tegen de rioleering heeft spr. geen be
zwaar, al is het een met-productiel werk.
Ten aanzien van de Waterleiding My.
geeft spr. een overzicht van de reden van
het ontstaan der waterleiding en de met
loonende exploitatie gedurende jaren. Ue
gemeente wilde destyds de exploitatie met
op zich nemen.
Wat de tantième van 800.voor den
gecommitteerde betreft ,spr. heeft den in
druk dat al moge het oedrag niet aan den
gecommitteerde worden uitgekeerd, de Wa
terleiding My. wel beroid zal zyn het aan
de gemeente uit te keeren.
Te 11 uur Wordt de vergadering verdaagd
tot Maandag 13 Jan. a.s. te 2 uur n.m.
De volgende zittingen zullen plaats heb
ben Maandagavond, Dinsdagavond en
Woensdagmiddag en Woensdagavond a.».
OeHaagsohe oonferentia
Het vraagstuk der sancties.
De positie der Duitsche afgevaardiging op
de tweede Haagsche bijeenkomst ia veel
moeilijker dan die op de Londeneclie con
ferentie, waar het plan-Dawes punt van
discussie vormde Toendertijd werkten niet
alleen do Amerikanen actief mee aan een
formuleering van het betalingsplan, die
voor Duitschland dragelijk waa, maar wierp
ook de Engelsche premier MacDonaeid, die
de conferentie persoonlijk leidde, al zijn
invloed op de weegschaal om den Fran-
sehen ministerpresident Herriot ertoe te
brengen de aanctieformule te laten varen
en het gebeele vraagstuk der schadeloos
stelling haar politieke karakter te ontne
men.
Op het oogenblik heeft de Duitsche de
legatie echter voor de zelfde doeleinden
strijd te voeren met een Fransche minister
president, die zich nog nvet heelemaal heeft
weten tg bevrijden van de mentaliteit, wel
ke in het verdrag van Versailles tot uiting
komt. De Amerikanen, bij wie op de Pa-
rijsche conferentie van deskundigen prac-
tisch de leiding der onderhandelingen be
rustte, hebben sindsdien geen kans meer
gehad in te grijpen, ai kan niet geloochend
worden, dat zij door de ondubbelzinnige ter
zijdestelling van het sanctie-denkbeeld in de
afzonderlijke overeenkomst, die Washington
en Berlijn hebben gesloten, Duitschland
moreelen steun hebben bezorgd.
Bovenal echter valt er, vergeleken bij den
tijd, toen de Daweaconferentie werd gehou
den. een aanmerkelijke wijziging vast te
stellen, wat het stèqdpunt betreft, dat de
Engelsche afgevaardigde inneemt. Macdo-
nald, indertijd de eigeilijke leidende geest
bij de onderhandelingen, ie noch op df
