pr* Deze Courant komt
Had
GüllDSCHE coörut
ieder leest ze dan I
Kleine Annonces 8 regels II-.
s
ara
X
mi
in meer
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD* VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
dan 7000 gezinnen in Gouda en Omgeving
N0. 17297
3
-J
EERSTE BLAD.
0
FEUILLETON.
Bahlmann Gouda
hofstad
68® Jaargang
Zaterdag 8 Februari 1930
-1-
BOSKOOP. - GOUDERAK. HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELEE,
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
3
'E1
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
I
225
1925, dut
op
s
HAGENAAR.
HOOFDSTUK XXX.
In de Villa.
80
(Wordt vervolgd).
BRIEVEN UIT
MV
Elegante Dames en
Kinderkleedlng; Stoffen
wat
nder
sf 3-
f2.-
NOEL
30II DA
S. BOUTER
24
)0
■r kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
enis zullen krijgen,
it tot nu toe helaas
in haar tasch hadze had den brief ontvan
gen vóór ze de kostbare juweelen aan den
hoteldirecteur teruggevraagd had.
Nieuwste Japonnen
en Stoffen
Prachtsorteering
ontvangen
Is
y
Plaats dan Zaterdags
Uw AANVRAGE in de
Hebt U
PERSONEEL noodig?
Zoekt U PLAATSING?
Inzending tot Zaterdagmorgen
9 uur aan het Bureau
-- MARKT 31 -
gegarandeerde oplage 7000 e«
Door geduld en zelfbeheersching krijgt
een flink karakter eerst een hoogere
wijding.
liOUISIHK COURANT.
t levensonderhoud.
an van het ievpns-
jaar zijn gepubli-
wezen uit dat er zoo goed aid
daling is geweest in vergelijking met
jaar. Zóó is het
a|.uk en we moe-
hoop Opgeven, dat er nog
i is. Misschien brengt de
der belastingen
:h de porties zyn
De slavin van het zwijgen.
Uit het Engelsch van
FRED. M. WHITE.
(Nadruk verboden.
Hij deed het op mijn aandringen. Ik
slaagde erin om met hem in* verbinding te
komen en verzekerde hem dat er geen
kwaad zou gebeuren, dat ik Beatrice waar
schuwen zou. Dat zou ook gebeurd zijn als
ik maar geen domme streek had uitgehaald.
Maar het is nu eenmaal met anders dat
Beatrice bmnen is, de diamanten bij zich
heeft en tusschen twee vuren zit. Het komt
voor
Mary maakte haar zin niet af, want Mark
stak een hand uit en trok haar nog juist
bijtijds achter een groep struiken. Er kwa
men twee menschen het pad op. Het waren
Reggie en Cora ze bleven op de stoep
staan fluisteren. Het was een stille avond
”n het tweetal achter de struiken konden
duidelijk hooren wat ze zeiden.
Wat nu? vroeg de man.
Onze kans afwachten, zei de vrouw.
We kunnen hier toch wel toevallig komen,
om instructies te vragen of zoo. Sartoris
moet haar voor belangrijker dingen hebben
dan voor een paar onnoozele steenen. En
Als hij niets van die steenen afweet
Geloof maar gerust dat hij dat wel
ste jaren door vooraanstaande economen op
gewezen, dat de verminderde goudprod ac
tie zou leiden tot goudschaarschte en stij
ging van de waarde van het goud, wat voor
de landen met den gouden standaard be-
teekent daling van het prijsniveau. Deze
daling is nu waarschijnlijk ingetreden. Dat
zij rich in de eerste plaats bij de groot-
handelsprijzen doet gelden, is een natuur
lijk gevolg van de omstandigheid, dat hier
de geringste weerstand aanwezig ia, wijl op
de wereldmarkt vraag en aanbod onbelem
merd werken.
Met dit al is het wel waarschijnlijk, dat
deze daling der prijzen zal leiden tot eenc
periode van loonstrubbelingen. Vooral in
de akkerbouwende gedeelten van ons land is
de toestand in de laatste maanden door de
geweldige daling der prijzen van de voor
naamste producten eenvoudig onhoudbaar
geworden. Komt daarin niet spoedig ver
andering, dan zal men den akkerbouw moe
ten vervangen door den weidebouw met liet
gevolg, dat de werkloosheid enorm toe
neemt.
Rotterdam
ian, Breukbindi»
Ijtcouranf jritli.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 ct
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voÓrpagine 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhande
laren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het
Bureau zyn ingekomen, teneinde van.opname verzekerd te zijn.
De daling van haf prijsniveau.
Onder prijsniveau is te verstaan het ge
middelde van alle prijzen of, naar men ook
kan zeggen: de waarde van het geld. Hooge
waarde van het geld beteekent hetze! fd* al»
lage prijzen en omgekeerd.
In het algemeen wordt de waande van
het geld bepaald door de verhouding tuo-
schen de hoeveelheid ruilmiddelen (geld)
en de hoeveelheid goederen, die daarmede
moeten worden omgezet. Neemt de hoeveel
heid ruilmiddelen sterker toe dan de goeue-
renproductie, dan rijzen de prijzen. Wij heb
ben dit in de oorlogsjaren gezien, toen de
goederenproductie verminderde en de regee-
rihgen de biljettenpers lustig lieten draaien.
Neemt daarentegen de hoeveelheid ruil
middelen minder sterk toe dan de goederen
productie, zoo dalen de prijzen. In eene dier
gelijke periode verkeeren wij thans.
Wat ons land betreft, steeg het prijs
niveau in de jaren 1917’20 tot ongeveer
het drievoud van 1913. Stelt men het ge
middelde van de groothandelsprijzen van. 48
in het Maandschrift van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek vermelde artikelen
in 1913 op 100, dan was het in 1919: 301.
In 1922/23 kwam er echter vrij spoedig
eene daling tot op ongeveer de helft. Het
gemiddelde indexcijfer der genoemde 48
artikelen kwam t»<lw JareB- «cmweuew.. .mid., toil» hestolAAük i» er «n.de.
150. Deze daling bracht toen groote moei
lijkheden te weeg, daar men zioh op het
hooge prijsniveau van 1917/20 had üige-
richt Vooral nu men in arbeiderskringen
de opvatting huldigt, dat de loonen kunnen
worden onttrokken aan de wet van vraag
en aanbod, gaat aanpassing van de loonen
aan een dalend prijsniveau met groote moei
lijkheden gepaard. Men kan dan ook wel
zeggen, dat niettegenstaande sedert 1920
verschillende loonen zijn gedaald, toch het
loonpeil in verschillende beschutte bedrijven
in de laatste jaren te hoog was in verhou
ding tot het algemeene prijsniveau der
groote stapel producten. Het gevol g daar
van is geweest eene groote wam er hou ding
tusschen de loonen in de -beschutte en die in
de onbeschutte, d. i. voor de wereldmarkt
werkende bedrijven. Wij wezen er reeds
meer op, dat vooral zij, die van landbouw-
arbeid moeten leven, hiervan de dupe wer
den. Op den duur is deze tegenstelling zoo
wel uit sociaal als uit economisch oogpunt
onhoudbaar. Zij kan worden opgeheven door
daling der loonen in de beschutte of door
den heeft beoordeeld. Er wordt over derge-
lyke critici altijd zeer verschillend geoor
deeld. We hadden den indruk, dat hy naar
zijn beste weten zyn oordeel gaf riiaar wij
waren er niet altyd van overtuigd dat zijn
weten best was. Hij leefde niet in de wereld
der kunstenaars; hij werd steeds meer een
filosoof, die ethische bespiegelingen hield
en het heeft ons niet toegeschenen dat hij
een diep denker was. Er werd hard wegge-
loopen met gijn boeken, althans door een
groepje personen. Ze hebben ons nooit kun
nen bekoren.
Of zijn kritieken voor de kunst iets be-
teekend hebben? Het kritiek-vraagstuk is
een kritiek vraagstuk en wij zullen er niet
verder op in gaan. Maar aan zyn oprecht
heid en zijn liefde voor de kunst twijfelen
w[j niet en daaraan brengen wy gaarne eer
biedige hulde.
ryzing in de onbeschutte bedryven. Met liet
oog op het bewaren van. den bedryisvrede
zou de laatste zeer te verkiezen zyn. Zij
was echter niet mogedyk zoolang ae piyzen
op de wereldmarkt niet stegen. Daarvan
moest dan ook redding worden verwacht.
Wat zien wy nu echter gebeuren Du.,
het prijsniveau op de wereldmarkt in de
laatste maanden in plaats van. te rijzen, be
langrijk is gedaald. Het indexcyier van
genoemde 48 artikelen was in Nov. 1929
reeds gedaald tot en sedert is de daling
voor verschillende artikelen nog doerge
gaan. Hieronder volgt een staatje, waarin
de pryzen van enkele artikelen omstreeks
midden-Januan zyn aangegeven, uitgaande
van het jaargemiddelde van
100 is gesteld.
tarwe
rogge
mais
gerst
lymaad
petroleum
tin
katoen
wol
rubber
suiker
koffie
thee «.Xm..
72.7
70.4
60.5
61.9
89.1
66.1
66.2
75.1
54,5
20.9
61.3
57
72.4
Vermoedelyk vindt dieXialing veel meer
dan in factoren, die liggen''op het to* rein
van voortbrenging en verbruik, haar oor
zaak in de daling van de waarde van het
De kosten van
De cijfers over de kostei
onderhoud in het vorigj» ji
ceerd en ze
geen
1 het daaraan voorafga»
nu al eenige jaren aan
ten dus wel de 1
veel te wachten
aanstaande vermindert
weer een kleine daling,
over het geheele land too gering, dat men
haast wel kan verwfchten, dat het niet
merkbaar zal zyn. Met“groote stukken is de
verhooging indertijd Bangebracht en toen
bespeurde men de gevolgen wel. Nu het
meerdere er met kleine schepjes afgaat,
merkt de detailhandelaar er niets van.
Reeds is becijferd dat wy van de verla
ging van den suikeraccjjns ook niets zullen
bespeuren en herhaaldelyk is verzekerd dat
een afschaffing van de accijns op het ge
slacht zeker geen cent voordeel aan de con
sumenten zou oplevereh. Hoogstens is hier
of daar eenige verruiming van arbeidsge
legenheid te wachten als gevolg van groo-
teren omzet en missclpen indirect vermin
deren van de lasten vair steunverlening aan
de werkloozen. Het zijn echter alle zulke
microscopische onderdelen dat de belas
tingbetaler er niet veel van bespeurt.
Men houdt er den moed in dat alle klein
tjes te samen een betei
maar de cijfers wijzen
heelemaal niet pit. Del
verinfhderen niet J an.yu wwr -icw
anders dat deze tegenhoudt. Nu is het weer
de vrees voor de gevolgen van de crisis die
in het najaar in de financieele wereld plaats
had, die tot uiterste voorzichtigheid maant
en in de tweede plaats wil men afwachten
wat de nieuwe regeling der financieele ver
houding van Rijk en gemeenten zal opleve
ren. Zóó is er altyd wat en als er ruimte aan
geld is, komt men altyd met een overstel
pend aantal wenschen, die al lang vervuld
hadden moeten zyn en die men nu naar
voren schuift.
Wy zyn dus zeer sceptisch ten aanzien
van de mogelijkheid eener belangrijke da
ling in de index-cyfers. Nu zijn er wel, die
zeggen dat dit alles niets beduidt, want dat
de waarde van het geld ook verband houdt
met die cijfers, maar dat is een theorie die
voor velen weinig nut heeft.
De danscommissie.
De bemoeizucht van de overheid gaat
steeds verder. Nu is er weer een commissie
voor onderzoek naar het z.g. dans-gevaar.
Grappig is het haast dat in die commissie
geen enkele Hagenaar zit. Twee Amster
dammers, twee Rotterdammers en een Del-
venaar. Het is een allerzonderlingst stel
doet. Misschien heeft hij haar daarom ook
wel hierheen gelokt... in de hoop dat ze ze
niet onbewaakt zal «lurven laten en zij bij
rich hebben. Hij is er heusch niet vies van.
Neen, ik ben erg bang dat we te laat zijn,
doordat die lainma taxi niet verder wilde.
Maar als we nog het geluk hebben de dia
manten in 'handen te krijgen
Kan Richford naar de centen fluiten,
vulde dë edele Cora aan.
En dan «ouden we morgen om dezen
tijd meer geld hebben, dan we ooit hadden
durven droomen, vervolgde Reggie, nu weer
iets hoopvoller door het schitterende voor
uitzicht. Ik houd anders niet van dergelijke
gevaarlijke karweitjes; geweld gebruiken is
mijn genre niet. Als we de steenen krijgen,
moeten we ze maar zoo gauw mogelijk van
de hand doen. Dan gaan we er vandoor en
moeten Radjah en Sartoris maar hun
eigen boontjes doppen, wat zeg jij?
Dat je groot gelijk hebt! Hoe eerder hoe
liever. Maar hoe wou jij de schoone Beatri
ce haar schat ontfutselen?
Het is hier stil en ik 'heb mijn reuk-
flacon bij me,
Cora lachte en klapte in de handen
als een verheugd kind. Dat was het juist
het idee dat zij ook had. Ze klopte haar
metgezel op den schouder.
Maar we konden veel beter wachten,
tot ze weggaat, zei ze. Doe de deur open met
de sleutel. Het is frisch in de avondlucht
en ik heb zin om wat te eten. We zijn ons
diner mts geloopen met al die drukte.
De deur ging open en sloot zich zacht
weer en de twee samenzweerders waren ver
dwenen. Woedend liep Mark op het huis
toe, haastig gevolgd door Mary.
Wat gaal u in hemelsnaam doen?
vroeg ze angstig. 'Wilt-u met uw ongeduld
alles bederven? O, als u wist welke gevaren
daar in alle hoeken verborgen liggen.
Mark beet zich op de lippen. Er waren
nog heel wat moeilijkheden te overwinnen
dat werd hem meer en meer duidelijk.
ABONNEMENTSPRIJS: per
per kwartaal 2.90, per week 21---
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 88. Postrekening 48400.
dat daar bijeen gebracht is. Hoe vindt men
zoo’n combinatie? Men had bijvoorbeeld
mogen verwachten dat daarin eenige onder-
wysmenschen waren opgenomen, dat eeni
ge sociologen of psychologen daarin zitting
hadden. Maar wat nu juffrouw Meyer van
het dansgevaar weet en begrijpt, is ons een
raadsel. We maken ons sterk dat geen van
dat vijftal de edele danskunst verstaat!
Natuurlijk loopt die commissie op een
fiasco uit. Over eenigen tijd komt er een
rapport dat aan alle zyden uit elkaar wordt
gerafeld en dan is de minister nog net zóó
ver als te voren. Iedere bemoeiing \an de
overheid met dergelyke aangelegenheden
loopt op een mislukking uit. De bioscoop
leert het ons immers ook al, dat alle over-
heidsbemoeiing op dit gebied larie is Me.i
kan een bepaalde ontwikkeling die het ge
volg is van de tijdsomstandigheden niet
tegenhouden. Wie dat doet, doet fout want
hy rekt het leven van het niet-goede, hy
drijft de ontwikkeling naar het verborgene,
hij kweekt een kwaad.
t^Yjr|yeiis wachten wy rustig het rapport
‘der 'commissie af.'Verwachting hebben wv
er niet van: het zal wel met oude praatjes
aankomen over de verderfelijkheden, die
men weet te kunnen aanwijzen, maar een
zoo weinig deskundige commissie zal niet
anders dan op gissingen kunnen afgaan. Er
wordt veel gedanst maar er is altijd veel
gedanst. Het eenige verschil is dat het nu
in het openbaar geschiedt en juist dat
openbare maakt dat er veel meer controle
is. We kunnen wel „ondeugden” opnoemen
die veel erger zyn, maar als de overheid ze
maar niet in het openbaar ziet, ziet ze ze
ook niet, althans acht ze ze niet belangrijk.
Weet de overheid eigenlijk wel wat er om
gaat in de wereld? Het valt ons vaak op
dat we noch ministers, noch Kamerleden,
noch raadsleden ooit zien. Ze zitten altyd
maar in hun politieke kringen en kibbela
rijen. Waarom kijken ze zelf niet meer uit
hun 'doppen?
Het overlijden van Just Havelaar.
Jtiist melden de bladen het overlijden van
een man wiens naam in de wereld der kunst I
niet onbekend was, n.l. van den kunstcri
ticus Just Havelaar die tien jaren lang de j
Haagsche schilderkunst in een der dagbla- i
Beatrice was, onbewust van het gevaar
dat haar dreigde, naar Wandsworth gegaan.
Sartoris was eerst in een best humeur, om
dat zijn toeleg om Richford te ruineeren,
zoo schitterend gelukt was. De kreupele,
wetende hoe innerlijk-rot de zaken van
Richford waren, had uit wraak dat de
beursman niet ’aan zijn bevelen gehoor
zaamde en in de eerste plaats eigen belan
gen najoeg, door zijn handlangers geruchten
in d<< City laten verspreiden, die het ver
trouwen in Richford hadden geschokt en
zoo geleid hadden tot een débacle.
Sartoris had genoeg vin een bondgenoot
die zich niet naar zijn hand liet zetten en
had tot dit middel zijn toevlucht genomen
om zich van hem te bevrijden Richford
zou het land moeten verlaten om nooit weer
terug te komen en hij zou zijn gericht nooit
meer op Audley Place vertoonen, evenmin
als elders in Engeland.
Maar het bezoek van de twee Burman en
had Sartons’ goede stemming wel grondig
bedorven- Toen Berington de aanvallers
verjaagd had., ging juist de bel van de voor
deur weer, en zij zou nog eenige malen moe
ten gaan voor de bezoekster zou worden
toegelaten. Maar hoe dat kwam kan beter
in een volgend hoofdstuk worden verteld.
Beatrice moest dus tamelijk lang wachten
op de stoep van het geheimzinnige huis op
Audley Place en als dat wachten nog even
langer had geduurd of als Mary niet op den
hoek van het plein uit de taxi was gestapt,
was de waarschuwing om niet, binnen te
gaan, nog op tijd gekomen. Het was ook
wel cen ongelukkige samenloop van om
standigheden dat Beatrice, die per spoor
naar Wandsworth was gegaan, aan het Sta
tion direct een trein had gevonden en ge-
ruimen tijd eerder op Audley Place was, dan
zoowel Mary als het tweetal dat haar ach
terna zat om de diamanten, hadden beté
kend. En het was niet minder ongelukkig
dat Beatrice niet een halve minuut eerder
gevolg had gegeven aan halr voornemen,
om nu er niet werd opengedaan en net in
huis overal donker bleef, maar weer weg te
gaan in de veronderstelling dat er niemand
in huis was en Berrington inmiddels mis
schien zijn vrijheid had teruggekregen.
Maar zooals het zoo vaak iin het. leven
gaat, kleinigheden en toevalligheden
len soms een beslissende rol en zoo ging
juist op het oogenblik dat het meisje rechte
omkeerd wilde maken en even voordat Mary
het huis bereikt had. de voordeur open. In
de hall zag ze een kleinen man in een zie
kenstoel, die de deur scheen geopend te
hebben. Het verbaasde Beatrice niet, aa
hetgeen ze van Berrington en Field had ge
hoord, dezen invalide hier te vinden, rtiaar
toch gaf het haar een pijnlijken schok van
aangezicht tot aangezicht to staan met den
man. die waarschijnlijk medeplichtig was
aan de verdwijning van het lijk van haar
vader. Ze hoopte nu maar dat hij haar zoo
gauw mogelijk in de tegenwoordigheid van
Berrington zou brengen, op wiens verzoek
ze hier immers gekomen was.
Hij begroette haar met een goedenavond,
mevrouw Richford, wat haar het eerste
oogenblik verbaasde. Maar ze begreep on
middellijk dat hij natuurlijk van dit be
zoek aan zijn gevangene op de hoogte was.
Ik heb een brief van mijn vriend, kolo
nel Berrington, gekregen, zei Beatrice koel.
Hij vroeg mij of ik hem hier wilde op zoe
ken. Ik kan hem zeker wel direct ontmoe
ten?
Ik twijfel er niet aan, antwoordde Sar
tori» droog, of de kolonel heeft gegronde
redenen gehad om u tot dit bez-oek uit te
noodigeneerlijk gezegd deed hij het om mij
eep genoegen te doen, omdat ik graag een
onderhond met u wilde hebben. Maar me-
ne*r Berrington is op het oogenblik uit. Hij
logeert hier zooals u wel begrepen zult heb
ben en zal wel terug zijn voor u heengaat.
Beatrice voelde zich heelemaal niet op
haar gemak. Ze wist dat de man loog en
begon te Vreezen, dat haar een valstrik
was gespannen, misschien was de brief wel
een vervalsching 1 Maar waarom? De kreu
pele kon toch niet weten dat zij diamanten
