lisrlrtlta no Mm
Trekking der
Staatsloterij
Koopt bij onze Adverteerders
HOEDEN I
III r
MOET U VERHUIZEN?
Bouwgrond voor 1ste klas Hulzen
Wed. L. Bisschop
Electro Technisch Bureau JOH. BEU
SCHOONMAAKARTIKELEN
TRANSVALIA
RADIO
ALRO" CERTIFICATEN
ALRO" obligaties
ALRO" Kantoor - Gouda
De Goudsche Fruithandel
0 111 tNh IQ6EEIIIBI Ti
HOE
TE LEGGEN
BERTELS
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 22 MAART 1930 TWEEDE BLAD
Notaris J. KOEMAN,
Een Woonhuis met Poort,
Een Woonhuis met Tuin
en Schuur,
Een Winkel- en Woonhuis
4 Een Woonhuis,
Woonhuis met grond
Burgerwoonhuis
WISKUNDE
P. S. DAUVILLIER.
J. C. HENRI VAN INGEN,
BOERS Co. R'dam
TE KOOP
KAPPEN VAN DAMES
P. ZIERE - AdresKleiweg 4 r- TeL 141
Aanleg en onderhoud Electrioche
Licht-, Kracht- en Telefoon-Installaties
I Lekker Gezond m
I. 1EIBB86, Sp»rii|itnii 55
S. S. van Dantzig
BOUWER'S GLASHANDEL
TEGEN FABRIEKSPRIJS.
HET AAN
Nutsspaarbank te Gouda,
JAM VaWDERUMP
REUZENKOOPJES
Kleedjes - Kousen - Sokken Zelfbinders enz.
Vraagt U den nu eerst onze prijzen
Door aanschaffing van een der grootste en
modernste tappisieres zijn we In staat
U goedkooper dan wie ook te verhuizen
L. N. POLDERVAART.
34 Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Goods
De nota Van-Staal
Uit ons Parlement
zal verkoopen op MAANDAG 31
MAART 1930, dei avonds 7 uur in
HOTEL DE ZALM, aan de Markt
te Gouda
1.
aan de P. C. Bothstraat No. 83 b.
te Gouda.
2.
aan de Doelenstraat 11. te Gouda.
3.
aan de Groencweg No. 50 te Gouda.
aan de Prin8 Hendrikstraat No. 12
te Gouda.
5. Een geheel vernieuwd
aan de Tuinstraat 63 te Gouda.
Ontruimd te aanvaarden bij de be
taling der kooppenningen of eerder
als kan worden overeengekomen.
6.
aan de Zwarteweg te Reeuwiik bg
Gouda. Thans bewoond door De
Recht. Verhuurd per week voor 18.50
Alle perceelen ontruimd te aanvaar
den 1 Mei 1930.
breeder by Biljetten.
Nadere inlichtingen ten kantore van
Notaria J. KOEMAN te Haastrecht
lessen aangeboden, op teer bilUjke voor
waarden, voor leerlingen S. B. S. en
Gymnasium, voor candidaten BOUWKUN
DIG OPZICHTER, enz. door
751 10 B. MARTENSSINGEL 12.
Boekhouden Handelsrekenen
OPLEIDING VOOR PRAKTIJK
EN EXAMENS
J. L. A. BRAAK
Leeraar M. O. Burg. Martenas. 24
Handelsrecht Handelskennis
BOUWKUNDIG BUREAU
Rotterdam - Vlietatraat 8b - TeL 11748.
Verzorging van Exterieur, Interieur, Hin
derwet, Drankwet, enz. Alles tot het vak
behoorend.
Stempel- en ffaampïaatfabrïek
aFJZERSTR. 6
I LLEF. 57194.
HANG .V
(GtEN FILIALEN)
2.per week. GEHEEL COM
PLEET GEPLAATST 125.—.
HAPPEL, Snoystraat 69, GOUDA.
M. J. om JONG
dameskapper
L. GROENENDAAL 110, b. d. Gouwe
Blijft zich beleefd aanbevelen voor
het kappen van Dames voor elke
gelegenheid. Ook Bruidscoiffure.
Ook aan hui» te ontbieden.
met 12 el prime Satinet vanaf I 7.50.
Ruime keuxe effen Satinet.
Stalen vrorden U Jratis toekézonden
zonder eenige verplictltint bij frnnco
toezending, franco retour. Zendt brief
kaart nnn
Enrntn Eleotr. D.kenevurtrnlknrii
Renner da Hooge
Snellemnirotraat 87b, Rotterdam.
G.v»tl«il >ind> 1904. 15
Op den besten stand vsn Gouda te koop
alaook voor Induitric lerrein of aoder»zin«, groot 2500 M1, alles gelegen
aan groot vaarwater. 30
Schriftelijke aanvraag bij het Techniach Bureau voor Bouwkunde van
J. H. DE WILDE te GOUDA.
,«xc*lolor"
Kon. Chr, Oratorlune Varaan.
Directeur BEeSARO DIAMANT
Bach's „MATTHAEUS PA8SION"
VRIJDAG 4 APRIL *30. «roods 7'/4 aar, siidi 10.15. ia de
ZUIDKBRK. (GUikim) Rottardaai
SslistssMEVR. J0 VINCENT, Sopr MEJ. Th. VERSTEE8H, Alt LOUW VAN TULDER
Tspon TOM DENIJS, Bariton; J. v. BU08ENUM, Bas.
Kaarten f 2.50 en f 1.80 (plaatbespr' f 0.15) worden aangenomen door
P. J. W. Jongeneel, Markt 41, Gonda.
Vier do Uitvosrlni op Dondirdag 3 April mg snksl» kssrtsn vsn M.20
|4T Wordt olot por radio uitgezonden
Koopt Uw Witte Stad OHigatiên bü
het van ouds bekende adres.
1/20, 1/10, 1/4, 1/2, 1/1 LOTEN
vanaf heden verkrijgbaar.
Ondergeteekende beveelt zich beleefd aan voor het
n san huis zonder prijsverhooging.
Knippen in alle gewenschte modellen, Haar-
wasschen, Haarverven, Ondulation Marcel en
Bruidskappen. Tevens voor de levering van
alle voorkomende haarwerken, parfumeriën
en toiletartikelen. - Speciaal kappen aan huis.
M
99
99
MET ONGEVALLEN VERZEKERING
UITLOTING A PARI VOLGENS AANWIJZING DER
NED. STAATSLOTERIJ VERKRIJGBAAR IN BET
KLEIWEG 59
TELEFOON 769
40
l6enën behooreo f
O' Vtt4en. Niet •--
SCh
K<>i
70
Firma Wad A. Rlatvald*
LANGE TIENDEWEG 27 S
hoeft ie rnorrand
TELEF 313
BLAUWE DRUIVEN
TAFELPEREN
TAFELAPPELEN
SINAASAPPELEN
MANDARIJNEN
CITROENEN
BANANEN
NIEUWE VIJGEN
DOOSJES TUNI8-DADEL8
PERZIKEN EN PRUIMEN.
VRUCHTEN IN GLAS
VRUCHTEN IN BLIK
DIVERSE SOORTEN NOTEN
BUSGROENTEN (merk Slenteto)
BLIUWSTMIT12. TH. BB, UOUP*
b
Vraagt onverplicht Offerte voor Uw
aan te leggen Electrinche Innullaties
WIJ vertegenwoordigen voor Goud. de GANZ MOTORE»)Iwwdoo.j» «g|
60 zijn deze Motoren aan de bedrijven tegen SPECIALE PRIJ2
TURFMARKT 12.
UNNENKA8TSN, THBEKASTEN,
THEEMBUBELS,
KINDERLEDIKANTEN ln nlle kleu
ren laqae. KAPSTOKKEN en
PARAPLUIEBAKKEN teren nlteret
eoncurreerende prijzen bij
J. VAN HEEREN Jz.
RAAM 216 GOUDA.
Neemt het dan van one.
Wij bikken met succee:
Echt Groninger
Roggebrood
Zeer smakelijk Zoet
Roggebrood
Roggebrood mot Rozijnen
Natuur Roggebrood
Wordt detverklezend tan holt kezergd
N. W. O. Gooderon van
Janssn A Tilanua
Friazenvsan.
H. BROUWER DE KONING
Spieringstraat 153 Gonda.
Ons brood werd bekroond:
Arnhem 1923, 'g-Botch 1924, R'dam 1934,
Dordrecht ën Utrecht 1927.
MAGAZIJN DE DRIEKLEUR
MARKT 54 TBLEPHOON 254
Speciaal adres voor DEURPLATEN
Steeds voorhanden in 159 maten.
Specialist in mooi afgedepëh Etalageplatea
en Spisgelplataaux.
Voor Winkelier* hebben wij extia prijzfO.
Vraagt gratia prijscourant.
BOUWER'S GLABHANDEL
Telephoong 254
Magazijn oFttrieklonr.
O. Leeuwen
Tuinstraat 85,Oouda,Tei. 351
In- cn verkoop van
alle soorten ledige vaten.
om langs geleidelijken, min bezwarenden wag in het
bezit van eenig kapitaal te komen
Brengt geregeld Uwe kleine besparingen naar de
Oosthaven 12
60
MARKT - QOUOa
AANGEKOCHT EEN REUZEN PARTIJ ONGEREGELDE GOEDEREN
WAARONDER PRACHTIGE
SPOTPRIJZEN
ZIE DE ETALAGES
ZEUGESTRAAT 44 GOUDA
40
of kom ereis varen
We komen aan het tweede deel van onze
causerie: de Nota van Van Staal, een onbe
duidende commentaar door hem toegevoegd
aan de uitgave van ons „Materiaal inzake
de droogmaking". Heeft hy daarin ons ma
teriaal aan gruis geslagen? Staat de ver
dediging ook maar 'n héar minder sterk?
Heeft hfj de droogmaking 'n sikkepit waar
schijnlijker gemaakt? Lezer, wanneer U
eerst met kracht van redenen en klem van
betoog allerlei beweerd hebt, en er komt
er een voor U staan met opmerkingen als:
t is nietes; onjuist; je bent mis; je ziet
spoken; Jan, Piet of Klaas weet beter? enz.,
dan is *t eenige juiste antwoord: „hoepel op
vent!" En hiermee zou aan het geschrift,
getiteld Nota, voldoende eer zyn bewezen,
ware het niet dat het krioelde van Van Staa-
liaantjes. Wat dat zyn lezer? Het zyn
struikelingen op de weg van menschenmin,
waarheidsliefde, vertrouwen in zyn naaste
enz. enz. in één woord: tekortkomingen wat
betreft de meest nobele karaktereigenschap
pen die onze Van Staal in zoo overdadige
wijze sieren. Zuilen evenwel deze eigen
schappen zyn gezellen blijven, dan moet
aan twee voorwaarden zyn voldaan: 's we
relds beloop moet leiden tot zyn, Van
Staal's, glorie en macht. En de weg wordt
hem niet gemakkelijk gemaakt! Mehige por
in zyn Rotterdamsche zwarte-zieltje-van-
vroeger brengt hem op de bres om zich met
een houw en een snauw te verdedigen. Ver
telt hij met pathoB dat de S. D. A. P. zich
altijd ontdaan heeft van slechte elementen,
dan wordt er uit de zaal geïnterrumpeerd:
„moeten ze dan ook Rotterdam uit?" In
zyn politieke party kan hy zich alleen hand
haven door steeds nieuwe schandalen te ont
dekken, die t zijne van vroeger moeten doen
vergeten. Hjj overdekt de „bourgeoisie" in
't algemeen, en haar leden stuk voor stuk,
met smaad, hoon en verdachtmaking, aldus
werkende op de instinkten en aandriften
van de massa. En, helaas, bepaalt zyn poli
tiek de politiek van de S. D. A. P.. Hy is
heerscbzuchtig en moet de steeds groeiende
oppositie van de betere elementen in eigen
partij ook nog de baas blijven.
Wanneer hy nu iets gaat ondernemen,
ö.v. de droogmaking der Plassen, ep het
botert niet, dan glijdt hy toch wel héél vaak
uit op het pad der menschenliefde, die hem
anders zoo vervult. Wij conBtateeren dat in
een ruime overvloed van Van Staaliaantjes.
Hen luistere slechts!
Het Comité tot behoud van de Plassen...
twee doctoren in de letteren (hoon en... af
gunst; hij zou liefst nog mr. in de rechten
worden)... paedagogen (hoon)... lui in hun
stand nogal gezien (verdachtmaking) enz.
werken met een Geheim Dossier (leugen; 't
?iin aantekeningen van particulieren) ach
ter de rug (verdachtmaking) van tal van
deskundigen van Rijk en Provincie die in
eer en goede naam worden aangetast (leu
gen). Hij, v. Staal, deelt ook in dat lot
(ijdelheid; hij is graag in goed gezelschap).
Wanneer men eenmaal attent is gemaakt,
is de oogst aan Van Staaliaantjes overwel
digend en... ongenietbaar.Jiet is niet de
vroolykste zyde van 't leven, maar we zul
len onze Vertrouwensman in Stad en
Provincie bij zyn droogmakings-acrobatiek
nog een wijle moeten vergezellen. En, ik
moet zeggen, er zit winst voor ons, ver
dedigers, in de positie. In zijn Memorie
je wordt suf van al die gewichtige stukken
die h\j schreef; dit is 6 kolom Dagblad van
Gouda, geschreven naar aanleiding van het
afwijzend prae-advies van Ged. Staten in
zake droogmaking in zijn Memorie dan
heerscht de bazige braltoon van de man die
't wéét, die het in zijn overmoed met zyn
argumenten niet te nauw neemt, die Ge
deputeerden kapittelt als een stel school
jongens, buigende voor een clubje Goudsche
natuurliefhebbers! Hij, v. Staal, zal ze 't
eens anders vertellen: Onze voorouders heb
ben tal van polders drooggemaakt (accoord;
blijkt daaruit de noodzakelijkheid een vol
gende droog te maken? Als ik tien lootjes
gehad heb, moet ik dan ook noodzakelijk
het elfde nemen „Onze voorvaderen ston
den minder angstvallig tegenover het doen
van daden op dit gebied" (minder dan Ge
deputeerden!). Voor de Haarlemmer meer
polder is „geen jaren commissoriaal werk"
noodig geweest Zij zagen niet op tegen het
parool „de cost gaat voor de buit (sic!) uit".
Voor droogmaken van 1000 H.A. wordt door
deze Ged. Jarenlang commissoriaal ge
arbeid". Dit College is „danig in de war
geraakt" door een actie uit Gouda. Van dit
College had niet mogen „worden verwacht"
dat het op de eisoh van 3 ton van de Minis
ter van Defensie tot niet-droogmaken zou
hebben geadviseerd. „Als Ged. Staten ge
bukt zyn gegaan onder (lees: gebukt heb
ben voor) de adressen" van de Natuurlief
hebbers, „dan hadden zü beter gedaan
royaal van hun verandering van inzicht blijk
te geven" enz. enz. Nu is het toch zeker
niet onze taak Ged. Staten in bescherming
te nemen. Aan de poort van de droogma-
Hngshemel zit hier voor de Sociaal-Demo
craten als Gedeputeerde de heer Schaper.
Als die mocht meenen dat in het optreden
Van „mynheer van Staal" een zekere „ge-
**gsondermyning en verlaging van het peil
der welvoeglijkheid" zit (om met de woor
den van Van Staal te spreken) dan zal hy
rolks onse Vertrouwensman wel aan 't ver-
stand spijkeren. Alleen zouden wij deze de
road willen geven zyn neus vast te houden,
**nt heeft het in Gouda bij een ophaal-
*Nëging uit de hemel gebliksemd en ge-
de rd, in 't Haagje siddert en splijt de
••'del Immers van Schaper gaat de anec-
d"te gj non e vero, e bene trovato
d*t» toen iemand hem vroeg of v. Staal nog
wel eens 'n kans had op een Kamerzetel,
hij verontwaardigd zei: van Staal...? van
Staal...? Mynheer van Staal bedoelt U
zeker? en verder zweeg in alle talen!
Wie de v. Staal uit de Memorie kent,
vindt in de Nota niet dezelfde man terug.
Er is hem wat overkomen... Hy heeft met
Sandifort kennis gemaakt. Hij is terneer
geslagen. Blies hy in de Memorie nog hoog
van de toren over het valsche lied van de
natuur bewonderaars, die zich met geen ta
xaties moesten bemoeien, in de Nota heet
het onderworpen dat het meer op hun weg
gelegen had zich te verzetten tegen verlies
van natuurschoon. Hy is gedeprimeerd,
zingt 'n laag toontje, zoekt bescherming bij
de Groote Broer, de Provincie, die hij even
te voren zoo geringschattend heeft behan
deld. En deze wordt verondersteld hem
vriendschappelijk en vol mee-gevoel te ont
vangen: „Zoo Karei, ben je daar? Je hebt
gehuild Karei! Heb je op de popelepo ge
had Kon je in die vergadering niet schreeu
wen van: SchandaalLeugen! I Oóóh.
was Sandifort je de baas! En ging dat vlie
gertje van die brochure, die 'n schandaal
was, heelemaal niet op? En heb je je be
wering dat die ton Goudsche bijdrage een
leugen was smadelijk in de volle vergade
ring moeten inslikken? Ja Karei, je moet
altyd even uitkijken met wie je begint.
Daar loopt soms 'n verkeerde onder die lui.
Ze maken in Gouda over die droogmaking
flauwe grapjes met jou, Karei! Dat z\)n
leelyke menschen- We zullen ze niet meer
gelooven! Niets meer, van wat ze zeggen!
En je zal zien, de Plassen maken we droog.
En dan mag Gouda (dat ben jij) pompen.
We hebben er wel ruw-oliemotoren voor,
maar dan nemen we electriache. En, lek
hè, Karei Wees vol goede moed. Hier, koop
'n dubbeltje Piraten en verzin een nieuw
schandaal!..."
8 8
Een heel ergerlijk Van Staaliaantje is het
geval v. d. Torren. De integriteit (onge
reptheid), eerlijkheid en goede trouw van
de heer v. d. T. is boven alle twijfel ver
heven. Hy werd door de regeering geroepen
om met twee landbouwconsulenten, waar
van de een, dr. Pfeiffer partij is, oon. de
waarde van de bovenkomende grond aan
her-taxatie te onderwerpen. Partij was Ir.
Pfeiffer, die ais taxateur de waarde per
H.A. in het Rapport van het Bureau van
Hasselt en de Koning geschat had op ƒ2300
2600. Conclusie: De droogmaking be
droop zichzelf. De Commissie v. d. Torren
merkte op, dat de waarde van de grond
genomen was in een verre toekomst; dat
onmiddellijk na droogmaking deze was te
stellen op ƒ900 k 1000 en er een tekort
zo° MJLW 8 Li <m* Materiaal merken
wij óp: „persoonlik komt het deskundige
lid van de Komm. v. d. Torren, n.l. de heer
v. d. Torren zelf, tot een bedrag van 6 700
gulden. Het tekort stijgt met 294 ton (784
H.A.) tot 1 mill. 75 duizend gulden".
Deze persoonlijke taxatie van de heer
Van der Torren had ik ook al genoemd in
mijn debat met de heer Beekenkamp in
Reeuwijk. Nieuws was het niet. Bij de
droogmakings-acrobatiek van onze Vertrou
wensman is dit cyfer, steunend op de on
aantastbare autoriteit van den heer Van
der Torren, een leelyk struikelblok. Boven
dien kwam op de Debatvergadering de heer
Sandifort vertellen een bewering die we
voor zyn rekening zullen laten dat de
heer v. d. Torren tegen droogmaking was.
En daarby nog sloeg de heer v. d. Torren
onze Droogmaker het mooie cijfer van
1000 per H.A. opbrengst van het land in
de polder Wilnis uit de hand. „Nog geen
700 gulden in publieke veiling" interrum
peerde de heer v. d. Torren. Dat was te
veel! 11
En nu raakt hij met al zijn edele begin
selen in oorlog. Eerst wordt het Comité nog
eens belasterd; dan gelanceerd dat de heer
v. d. Torren door het Comité op unfaire
wyze in het... Geheim... Dossier... wordt
behandeld (hopelyk komt er ruzie) en daar
na geeft hy de heer v. d. Torren een ezelen-
trap (de heer v. d. T. vergeve ons het woord)
in de hoop dat de Regeering hem haar ver
trouwen opzegt...
Uitgewerkt in de Nota lezen we een en
ander aldus: „Het doet niet prettig aan in
„het geheim rapport (lees: Materiaal) te
„lezen dat de heer v. d. Torren als persoon
„de grond taxeerde op een bedrag van 600
,A 700 per H.A. en als voorzitter van de
„commissie op ƒ900 k 1000 per H.A."
Overbodig op te merken dat het keurige
v. Staaliaantje waarbij hij de heer van der
Torren een dubbeltongige taxatie in de
mond legt, niet van ons is. Wij stellen te
genover elkaar: de uitspraak van een Com
missie van drie leden (waarvan een partij)
tegenover die van het eenige werkelijk des
kundige lid v. d. Torren.
Nooit heeft de heer v. d. Torren, deel uit
makende van een Commissie, één enkele
conclusie tot welke deze Commissie mocht
zyn gekomen ruchtbaar gemaakt, zoolang
het Rapport van deze Commissie niet ge
publiceerd was. Dat na publicatie op een
of ander onderdeel de heer v. d. Torren van
®ijn persoonlijk afwijkend inzicht blyk geeft,
ia zijn recht en in dit geval ptidrt. Zoo droe
gen wy kennis van de waardeschatting door
den heer v. d. T. van zes tot zevenhonderd
gulden de H.A. En hoe gelukkig dat deze
taxatieprijs publiek is geworden ,al smaakt
dit de Droogmaker allerminst. Hij zal
wraak nemen en insinueert als volgt:
„Zou het wel waar zijn, dat de heer v. d.
„Torren mede feen rapport uitbrengt, waar-
win hij tot een waardeering van de grond
prijs komt van 9001000 per H.A. en
SPITS
20
„het Comité in de gelegenheid stelt namens
„hem in 't geheim(!) te verklaren, dat hy
„als persoon de grondprijs waardeert op
600 700 dan (nu komt de ezelen-trap)
„zou het voor de Provincie met de keuze
„van haar deskundigen treurig gesteld zijn."
En dan dit Van Staaliaantje: „Ondergetee-
.kende gevoelt behoefte als zyn persoon
lijke meening hieraan toe te voegen, dat
„hij de heer v. d. Torren niet in staat acht
„zich voor een dergelijke methode te lee-
„nen."
„Niet in staat achten" -lezer beteekent:
dat men van iemand denkt dat hy een of
ander niet met zijn geweten in overeen
stemming kan brengen. „Zich k-enen voor"
wil zeggen: dat doet een net mensch niet.
De heer v. d. Torren doet een volkomen ge
oorloofde mededeeling, maar mynheer van
Staal doet voorkomen of de heer v. d. Tor
ren iets heel ergs doet!
Dit soort verdachtmaking is 't moeilijk
ste aan te toonen. Van Staal is in dit genre
heel knap. Wanhopen wij evenwel niet, dat
hij het pad der Deugd bervinde...
8 8
Onvriendelijk zyn wij in ons Materiaal
tegen Ir. v. Panhuys, Directeur van het
Rijksbureau voor ontwatering. Wy noemen
hem groot droogmaker. Wij zeggen ook:
Rapporteur. Immers op pag. 5 van zyn
Nota blijkt hij in 't bezit van een „gede
tailleerde berekening" van de onteigening
die wij hoogst onbillijk vinden en waarop
de eigenaars, wordt tot droogmaking over
gegaan, zullen moeten hangen. Wij zeggen
verder: „is lid van het Comité voor droog
making der Plassen, Objectiviteit ongeveer
nihil". Als lid verschijnt de heer v. Pan
huys in de pers; later als adviseerend lid.
Evenwel, in beide gevallen is hy party en
als zoodanig niet objectief.
Van Staal merkt op dat wij soms de heer
Ir. v. Panhuys noemen waar de heer Ir.
Pfeiffer moet staan. Dit is uit de rappor
ten niet op te maken. De beer Ir. v. Pan
huys wil wel, waar noodig, de andere naam
in de plaats van de zijne stellen.
8 8
Nog één uitlating die ii^een publiek ge
schrift niet door de beugel zou kunnen,
komt ten onzen laste. Wij lichten toe waar
om de Sluipwykers in hun motie stichting
van een flink fonds vragen „voor later
door verzakking ontstane schade aan hui
zen en landen buiten de omringing". Zoo-
als men weet, hebben Ged. Staten in hun af
wijzend prae-advies, al is het niet in de
zelfde woorden, in deze eisch toegestemd.
In 't algemeen toonden wy ons in ons Ma
teriaal ontstemd over de gevolgde gang van
zaken en wy voegden er deze zinsnede aan
toe:
„Van Hasselt en de Koning en Ir. v. Pan
huys weten niet van een dergelyke schade,
of... veinzen het niet te weten." Veinzen
die uitdrukking is niet geoorloofd! Men
leze; 't is wonderbaarlijk dat ze er niet van
weten.
Dit, en wat wy in onae causerie „Uren
met Alva" omtrent „Wethouder" hebben
beweerd, is al wat ons Comité aan „aan
tasten in eer en goede naam" van „verschil
lende autoriteiten" op zyn geweten heeft
Terwiïle van deze uitlatingen is ons Comité
met naam en toenaam en kwaliteit in stede-
lyke en groote pers door het slyk gehaald.
Deze laster is niet te achterhalen en onge
daan te maken. En zoo iets levert „Wethou
der" niet alleen èns... het iB zijn dage-
lyksch bedrijf, Gouda in opspraak brengend
tot in de uiterste hoeken van het land.
8
8
Ten slotte nog een bemoedigend toe
spraakje tot de „Wethouder". In ons „Ma
teriaal" zeggen we, dat „wy op het Club
gebouw der Roei- en Zeilver. onze gasten
ontvangen". „Wy"? teekent de „Wet
houder" aan, „de gemeenteraad van Gou
da?" Neen „Wethouder". Van Staaliaansche
ydelheid is er wel als de kippen -by of in
Gouda van Staal het eerst genoemd wordt!
Ook in onze waardeering komt in Geuda op
de eerste plaats de stedelyko Magistraat,
dan verder de fatsoenlyke burgers en bur
geressen; vervolgens komt er een heele tyd
niets en dan op verre afstand b.v. van Gouda
tot Rotterdam... „Wethouder" Van Staal.
Lydt onze formuleering van de apprecia
tie (waardeering) van „Wethouder" door
zoo tallooze medeburgers (dat wij uit naam
van velen spreken, daar kan „Wethouder"
verzekerd van zyn) misschien aan onduide-
ly'kheid? „Wy"?? Van Staal ontvangt niet
«n wordt niet ontvangen op de Roei- en
Zeilvereeniging. Men begrypt... een Be
stuur dat de leden respecteert, en leden die
hun Bestuur respecteeren... Er zyn gren
zen... dit kèn niét! „Wethouder" nu zegt
in zyn Nota die is voor de dames en
heeren Statenleden dat dit kleine clubje
oppast dat het niet te groot wordt (wat tot
zekere hoogte juist is) maar hy voegt er by:
dat dit clubje de Plassen voor zich wil hou
den. Voor zich? En ieder mag er varen!
Wat kan 'n inenach zich jaren lang ver-
chagrijnen over iets wat eën hersenschim
is! „Wethouder" mag er vaten. Hy hure
zooals velen doen een pieremachochel by
v. Dam en dan maar varen, in een bochtje...
om het Clubgebouw van de Roei- en Zeil
vereeniging!
En de avondster
Die lonkt van ver...
van ver... van ver... van ver...
(vry naar Celliers).
Dr. W. ZUYDAM,
lid v. h. Comité.
Tweede en Eerste Kamer.
Meer en meer wordt de Eerste Kamer ene
doublure van de Tweede Kamer. Zy bezit
niet meer alleen de wetsontwerpen als een
Kamer van reviaiesjj geeft meê leiding,
precies als de Tweede Kamer. Er worden
vaak knappe speeches gehouden, maar wie
het weken en nog eens weken lange debat
in ons Hoogerhuis aan de Ryksbegrooting
volgt, komt onder den indruk, dat het ty
pische verschil in karakter van Tweede en
Eerste Kamer versohil ,dat zoo duidelijk
spreekt in het feit, dat de Tweede Kamer
het recht heeft wetsontwerpen en begroo-
tingsposten te wyzigen, terwijl de Eerste
Kamer alleen ja of neen heeft te zeggen op
de wetsontwerpen, die haar bereiken
minder en minder in aéht wordt genomen.
Alles wordt, hoofdstuk voor hoofdstuk, nog
eens van voren af aan besproken en het
resultaat is, dat de Eerste Kamer er langer
over doet dan haar zuster aan de overzijde
van het Binnenhof, welke tweemaal zooveel
leden telt. En met het eenige resultaat, dat
alles natuurlijk ongewijzigd wordt goedge
keurd...
Laat ons van de Tweede Kamer allereerst
vermelden, dat de Winkelsluitings
wet, gelijk te verwachten was ,met groote
meerderheid van stemmen is aangenomen.
Wy kunnen over deze wet niet enthousiast
zyn :haar noodzakelykheid kunnen wy niet
erkennen, noch haar wenscheiykheid op een
tydatip, waarop tal van winkleiera wel in
de allerlaatste plaats verlangend uitzien
naar nieuwe en voor niet weinigen knellende
banden. Het wetsontwerp is er bovendien
gedurende de behandeling niet beter op ge
worden en het feit, dat het gedeelteiyk sa
menvallen van de materie deser wet met
de vergeelde Zondagswet van... 1815 de
Rechterzijde en den Minister tot de overtui
ging hebben gebracht, dat een nieuwe Zon
dagswet noodig is, doet vreezen, dat de
dwang van de Winkelsluitingswet ons óók
nog een nieuwe Zondagswet zal brengen,
waarbij dwingelandij en schynvertoon om
den voorrang zullen kampen!
8 8
De gewoonte van de Kamer om iedere in
terpellatie toe te staan (tenzy het onder
werp der aangevraagde interpellatie weldra
by een ander agenda-punt aan de orde
komt) heeft ons twee communistische in
terpellaties bezorgd, die even goed achter
wege hadden kunnen biy'ven. De heer Wyn-
koop snoepte zyn vriend-en-vyand L. de
Visser een interpellatie af over huiszoekin
gen, door de Justitie gedaan by communis
tische adressen .De Regeering bleek er ge
heel buiten te staan en wat de Justitie had
gedaan achtte zy noodig en was overeen
komstig de wet Deze interpellatie was dus
geheel misplaatst, al gaf zy den beiden
communisten aanleiding tot wat propagan
da. De heer de Visser ging zelfs zóó te keer,
dat de Voorzitter hem het woord ontnam.
Daarna was de beurt aan den heer de
ViBser om te interpelleeren over de werke
loosheid. Ook zonder eenige reden. De Re
geering zit hier waariyk niet stil en on
danks al het gebulder van den communist,
die hier vol loon voor werkloozen eischt,
kwam vast te staan, dat zyn geliefde Sovjet-
Rusland de werkloozen met 94 tot 94 van
hun loon afscheept. Er is moed voor noodig
om als filiaalhouder van de Moskousche
heeren zóó op te treden wanneer het by d&
heeren, wier woord men spreekt (moet
spreken) een misère is als thans in commu
nistisch Rusland. Er zyn ter gelegenheid
van deze interpellatie verstandige woorden
gesproken, maar niet door den interpeilant,
noch door zyn makker-concurrent in het
zuivere communisme, die het weer in blaas
kakerijen zochten. Een paar moties voor
vol loon aan werkloozen en voor dadelijke
invoering van den 7-urendag en de 40-uren
week zyn niet voldoende ondersteund en dus
niet in behandeling gekomen.
Minister Ruys heeft het bedrijfsleven er
mee getroost, dat de nieuwe sociala lasten
niet al te spoedig na elkaar zullen wol-den
opgelegd. Indien men echter weet, dat in
1930 de Ziektewet is ingevoerd, de Winkel-
sluitingswet op komst is, in '82 de verzwa
ring van de Invaliditeits- en Ouderdomswet
in werking moet treden en daarna de Werk-
loozenverzekeringswet (wij noemen nu maar
het voornaamste), dan kan men begrijpen,
hoe veel het bedrijfsleven van deze Regee^
ring te wachten heeft.
Een wetsontwerp, dat beoogt rechtszeker
heid te scheppen in het wegenrecht en o.a.
mogelijk maakt tot geleidelijke afschaffing
van tollen te komen (terwyi het nieuwe tol
len verbiedt), de x.g. Wegenwet, bleek zóó
goed door de Staatscommissie voor de Wa-
terstaatswegeving, het Departement van
Waterstaat en de desbetreffende Kamer
commissie voorbereid te zyn, dat debat van
eenige beteekenis niet heeft plaats gehad.
En ten slotte heeft de Kamer meer dan
een dag besteed aan een herziening van de
Arbeidswet, waarin verschillende wijzigin
gen noodig waren. De voornaamste wijzi
ging had ten doel den districtshoofden der
Arbeidsinspectie een bevoegdheid te geven
ter zake van voorschriften voor winkelB en
apotheken, waar vrouwen en jeugdige per
sonen werken, een bevoegdheid welke z(j op
Lotte bladen uil hel Dagboek
oan een Gouwenaar,
8
„Solang der Wirt nur weüerborgt
Sind sie vergnügt und unbesorgt."
Ooethe.
Donderdag, 27 Maart.
Het is eene goede gewoonte van my
een dagelyksche wandeling te maken.
Even na negenen verliet ik dezen avond
mijn woning en in de Doelenstraat ge
komen ontmoette ik mijn vriend Lucas
Longavita, oud-officier van het Indische
leger en een minnaar van goeden wijn en
geestrijke dranken. Met my medewande-
lende, vroeg hij my mijn meening om
trent een aangelegenheid, die hem zeer
dierbaar is. Hij uitte zich als volgt:
Waarde Bottelaar(dit is mijn naam)
„je kent de geestelijke meerwaarde, die in
spiritualiën gelegen is, en vindt jij nu
ook niet, dat in een van de jongste raads
zittingen, waar men zoo uitvoerig heeft
gesproken over de bestemming, die men
wil geven aan Huize „de Moriaan", deze
uitstekende gedachte" (hij bedoelde die
geestelijke meerwaarde) „op schrome
lijke wijze verontachtzaamd is 7' Hier
zweeg hij eenige oogenblikken en bezag
zijn sigaar met ernstlgen blik. Dan het
woord hernemend, vervolgde hy: „Ik
voor my, ik vind, dat er in onze stad
sedert lang een dringende behoefte be
staat aan een stadstaveerne. Den Bosch
en Utrecht hebben hun raadskelder,
waarom moeten wij hier achterblijven
Bemint een Gouwenaar niet evenzoo een
goed glas bier?
En, in vertroumen Bottelaar, gelóóf jij
niet, dat de goede verstandhouding onzer
magistraten er bij zou winnen wanneer
zij, vóór een belangrijke raadszitting, zich
in de tot stadstaveerne omgebouwde
„Moriaan" eenige oogenblikken zouden
vertreden Met welk een zwierigen tred
zouden zij zich, later op den avond,
groepjesgewyze, gezellig keuvelënde, in
de richting van ons marktplein begeven!
Met welk een verruimde en milde blikken
zouden zij elkander bezien, behagelijk leu
nende in hunne zetels, naproevende de
voortreffelijke glazen bier of wijn. Welk
een sublieme aanblik zou dit schouwspel
opleveren aan hen, die vanaf de publieke
tribune dit gezellig samenzijn zouden'
mogen gadeslaan! Welk een wijze woor
den zouden er niet gesproken worden en
van welk een onberekenbaar nut zou zulk
een raadszitting niet zijn voor onze goede
stadt"...
Hierop mijn vriend in de rede vallende,
zeide ik met warmte in mijn stem: „Uwe
gedachten zijn zeer oorspronkelijk waar
de Lucas Longavita; gij weet, dat de
wijnen uit mijn kelders van een buiten
gemeen goeden smaak zyn en zoo zouden
er mijnerzijds geene bezwaren bestaan
zekere bestellingen dienaangaande in
ontvangst te nenten,"
Wy waren op dat oogenblik bij de
woning van mijn vriend aan de Lage
Oouwe gekomen; zoo heb ik hem de hand
geschud en hem doen beloven mijne ge
voelens van hoogachting aan zijne echt-
genoote over te brengen. Hierop heb ik
mijn wandeling voortgezet.
tt
grond van een bestuursmaatregel reeds
meenden te hebben, doch de bepaling, waar
op dit steunde, was door den Hoogen Raad
niet 'verbindend verklaard. Misschien her
innert men zich nog wel, dat de quaestie
uitgevochten is over de petroleumkacheltjes
in de winkels van Jamin. Er is hier zwaar
over gedebatteerd, doch het wetje wordt
ongetwyfeld aangenomen, wellicht fcelfs
zonder stemming. De Minister van Arbeid
stond niet afwyzend tegenover den aan
drang uit de Kamer om een instantie in
het leven te roepen, welke hem zal achi-
veeren, wanneer de uitvoering van de Ar
beidswet tot conflicten aanleiding mocht
geven. Dat is tenminste iets gewonnen.
Hat ii«8M plan.
Frankrijk* Kamer moet de Haagsche
overeenkomst bekrachtigen.
Een financieels en politiek* kant.
Péret, de minister van justitie, heelt Don
derdag het wetsontwerp tot ratificatie van
de overeenkomst van den Haag en het plan-
Young irgedueml. Hij verzocht het naar
de financicale commissie te verwijzen. Paul
Bon cour, de voorzitter van de commissie
van biutenlandeohe zaken, verzette zich
hiertegen en weee er op, dat liet ontwerp
naast een financieelen ook een belangrij
ken politieken kant heeft, n.l. ten aanzien
van de ontruiming van het Rijnland. Van
een conflict tussoben beide commissies kan
geen sprake zijn, maar het ontwerp ver-
eiaoht om zyn politieke beteekenis ook het
advies der commissie van bnitenlandsche
zaken Tardieu, de minister-president, gaf
de politieke beteekenis van het ontwerp toe.
Het kan echter slechts naar een oonuniasie
om report gezonden wordende andere com
missie zou er zich alleen adviseerend over
kunnen uitlaten. Het ontwerp is vooral van
financieelen aard, want het is de tegenhan
ger van de wet tot regeling der schulden,
die reeds is aangenomen. Deze wet regelt de
uitgaven, het nieuwe ontwerp de inkomsten