Üafé-Restaurant „HET SCHAAKBOIID"
VLAG-THEE
Koopt bij onze Adverteerders
VAN NELLE'S
„CPNVENABLE
KIES NU VOORTAAN
PAKJES-KOFFIE
Bouwgrond voor 1ste klas Huizen
BELASTINGZAKEN
MOET U VERHUIZEN?
Witte tanden
'fl/il
HOOGSTRAAT 14.GOUDA
VAN
DEN BERGH's
GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 3 MEI 1930 - TWEEDE BLAD
De Goudsche Fruithandel
WISKUNDE
Miison
van Sijll-Uittenboiaard
BOERS Co. R'dam
H. Brouwer de Koning,
HEDEN ZATERDAG HEROPEND
Kleiweg »3
JDBSETBANDEN,
_JË)UÏKBANDEN EN
ORSETS metBinnenband
(octrooi N°14122J
Vraagt slechts Uw dokter
EEN KOFFIE UIT
NAAR UW SIV9AAK
EN PROBEER EENS
Administratiekantoor W. H. DE VEEN
FIJNE HAAGSCHE HOPJES
VOOR FIJNPROEVERS!!!
FLUX' SCH^OENHANDEL
VRAAGT U DAN NU EERST ONZE PRIJZEN.
Door aanschaffing van een der grootste en
modernste tappisières zijn we in staat U goed-
kooper dan wie ook te verhuizen.
L. N. POLDERVAART.
Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda.
Motorbootdienst Gouda-Oudewater-U trecht.
Maindagarond 1 uur Woensdagmiddag 2 uur flonderdagmiddag 12 oir
Duur en goedkoop Water.
Lotto. Karetof
Do „Rechterhand van Óroekhuys".
O. |CB Siroopwafelsn
Nieuwe Markt 25. Tel. 865
lessen aangeboden, op zeer billijke voor
waarden, voor leerlingen H. 'B. S.
Gymnasium, voor candidaten BOUWKUN
DIG OPZICHTER, enz. door
P. S. DAUVILLIER.
751 10 B. MARTENSSINGEL 12.
Gedempte Slaak 87, nabjj Oostplein.
Schie.damscfyeweg 83 Rotterdam.
GOEDKOOPSTE ADRES voor
I voor oudere dames)
555 Bloemen, Veeren en Lint
Enorm© sorteering
Laat Uw oude hoed vervormen vanaf
1.75, U krijgt het nieuwste mode!
weer terug.
Stempel- en Naamplaatfabriek
'•nZERSTR. 6 HANG r>?
I E'LF.F571&4. 'GEEN FILIALEN
Spieringstraat 153 Gouda.
Ons brood werd bekroond:
Arnhem 1923, 's-Bosch 1924, R'dam 1926,
W% Dordrecht en Utrecht 1927.
M. J. D* JONG
DAMESKAPPER
L. GROENEN DAAL 110, b. d. Gouwe
Blijft zich beleefd aanbevelen voor
het kappen van Dames voor elke
gelegenheid. Ook Bruidscoiffure.
Ook aan huis te ontbieden.
Levert vlug en accuraat
BOEKHANDEL J. VERSCHOOR
Gouda Dubbele Buurt 3
het geheel opnieuw gerestaureerde
Tot een bezoek uitnoodigend, 40
Hoogachtend, G. J. v. BLITTERSWIJK.
EEN IEDER
IS GEBAAT MET EEN GIROREKENING
BIJ DEN GEIHEEWTELIJKER
STORTINGS OIEH8T
EN MET EEN SPAARBOEKJE VAN DE
SPAARBANK
ni VRAAGT onze aiphabetischa
RENTE VAN n..mll|st van rek.nln9-houd.r1
^UF 10 DAG TOT DAG m,t
GOUWE S Dagelijks open van 93 uur.
44
GEVEN Uw LICHAAM
DEN ZOO NOODIOEN STEUN
VRAAGT U&EN WINKELIER
IN ALLE PRIJZEN VAN AF 28 CT. TOT 70 CT.
PER HALFPONDSPAKJE,
TE KOOP
Op den besten stand van Gouda te koop
alsook voor Industrie terrein of anderszins, groot 2500 M2, alles gelegen
aan groot vaarwater. 30
Schriftelijke aanvraag bij bet Techniach Bureau voor Bouwkudde van
J. H. DE WILDE te GOUDA.
SOUDA LANGE TIENDEWEG 71 20
60
PRIJS per ons 40-38-34 en 31 ets.
OP IEDER ONS EEN DOOSJE
VRAAGT ZE UW WINKELIER
ALLEENVERKOOP VOOR GOUDA EN OM
STREKEN VAN DE ''WERELDBEROEMDE
SALAMANDER - SCHOENEN
IEDER PAAR IS VOORZIEN VAN
ONDERSTAAND FABRIEKSMERK
IN PASVORM,
KWALITEITEN
LEGANCE
ONVERBETERLIJK
WIJDSTRAAT 19
GOUDA.
170
r.r..?.ntaTt nJStaXX der tanden «I. oo™.k
iSt den mond worden daarmede geheel verRBdetd. ?ora!.lvoor dame.
tube van 8B cent, groote tube 60 cent. ÜBorodont-tandenboratel
76 cent (zachte borstels), voor heeren 75 cTnt (harde ^0r8t®1")- Oreral
blauw groene origineel# verpakking met let opschrift „Chlwoüonr
varkryibMS.
uur
De Ondernemer: FIRMA WED. K. A. VAN DEN HEUVEL
0" 80 Ligplaats GOUWE bij da Groaaandaal. Tal. 437
Goederen worden dagelijksaangenomen GOUWÊ 184.
Firma Wed A. Rietveld.
LANGE TIENDEWEG 27
heeft in voorraad
BLAUWE DRUIVEN
TAFELPEREN
TAFELAPPELEN
SINAASAPPELEN
MANDARIJNEN
CITROENEN
BANANEN
NIEUWE VIJGEN
DOOSJES TUNIS-DADELS)
PERZIKEN EN PRUIMEN
VRUCHTEN IN GLAS
VRUCHTEN IN BLIK
DIVERSE SOORTEN NOTEN
BUSGROENTEN (merk Sleutels)
Bakerpraatjes van den
Wethouder-Waterleiding-Gecommitteerde.
m.mma A
TELEF 313
We zitten weer midden in de Waterlei
ding-affaire. Het feit dat wy er op gewezan
hebben dat Rotterdam zyn jaloerschen blik
op Gouda heeft gevestigd omdat de Water-
leiding-My. hier kans ziet goed water te
leveren aan de industrie vooiyeen prys van
10 en 8 cent en aan de zeer glroote gebrui
kers zelfs nog goedkooper, voor 6% cent,
terwijl de Rotterdammers moord en brand
schreeuwen dat zij voor water, dat zij geens
zins kuithen waardeeren 23 cent, zegge en
schrijve drie en twintig cent per
kub. Meter moeten betalen, heeft onze ge
meentelijk gecommitteerde b\j de Waterlei
ding, voor wie het Goudsche Waterleiding
bedrijf, omdat het geen overheidsbedrijf is,
een steen des aanstoots is, niet kunnen ver
kroppen. En daarom heeft hy zyn soc.-dem.
lijfblad te hulp geroepen om in lang-ademige
beschouwingen, die byna een pagina van
het „Goudsch Volksblad" vullen, alles en
nog wat aan te voeren, behalve datgene
waar het om gaat, n.l. de erkenning van
de j u i s t h e i d dat Gouda goed water le
vert voor, we mogen zeggen een derde
of nog minder vart den prys dien Rotterdam
vraagt. In alle kolommen, die het blad aan
de Waterleiding wydt, komt niet éénmaal
voor dat Rotterdam zyn afnemers, particu
lieren, zoowel als industrieelen, ook de
grootverbruikers van meer dan 200.000 M3.
23 cent per kub. Meter laat betalenDat
vindt het blad natuurlijk te mal, want dan
is het immers al te duidelijk dat alle beroe
ringen over „duur water" in Gouda gezwets
zyn, daar de waterpryzen tegenover Rot
terdam en vele andere
zee
Voor 't „Goudsch Volksblad:' is het alleen
van belang er op te wijzen dat de Goudsche
Waterleiding verscheidene jaren belangr^ke
winBten heeft gemaakt en dat de directie,
commissarissen, en aandeelhouderB die gul
zig hebben opgeslokt. Nu doet het wel heel
vreemd aan, dat deze particuliere Maat
schappij by zulke lage waterpryzen toch
nog in staat is een behoorlyke winst te ma
ken. Bij een prijs van 23 cent per kub. M.
zou dit natuurlyk niet te verwonderen zijn,
maar nu? Het „Goudsch Volksblad" heeft
de verklaring daarvan direct bij de hand.
't Is nogal duidelijk, redeneert het blad, in
1921 heeft de Raad op advies van het col
lege van B. pn W., waarvan toen burge
meester My 8 en wethouder Knuttel deel uit
maakten, die beide commissaris waren der
Waterleiding Mij., een tariefsverhooging
toegestaan van 20 en zoo heeft men de
winst voor
de Waterleiding binnengesleept,
onder het motief dat bij weigering van die
ywhooging den aandeelhouders het meeat
matige dividend zou worden onthouden. De
toenmalige burgemeester Mys heeft in de
raadszitting van 13 Juni 1921 de voorge
stelde nieuwe concessie verdedigd o.a. op
deze gronden: (Analytisch Verslag 1921
pag88)
„Hetdoé 1 dezer copcessiewyzighgg is
vooral om te komen tot een betere water
voorziening, waarnaar men reeds lang
reikhalzend uitziet. (Er waren vele klach
ten over het IJselwater, dat sterk ver
ontreinigd was.) iDÉr"EëlNwatervoorzie-
ning is .onuitvoerbaar gebleken, men
tracht thans langs een ander® weg tot
verbetering te komen. Daarvoi
dig een kostbare installatie en
8oneel en de kosten daarvan n
het bedryf komen. Was het eei
tel ijk bedryf, dan kon ook de
die kosten dragen, doch thans
die niet anders gevonden worden
een verhooging der tarieven. Het betere
water echter zal zeker eeh tariefsverhoo
ging waard ajijn. Bovendien zijn by alle
industrieele ondernemingen de exploita
tiekosten aanmerkelijk gestegen en het
spreekt vanzelf dat de redenen daarvan,
de maatschappelijke conjunctuur, ook
voor de Waterleiding-My. gelden. In aan
merking genomen dat hier een dubbele
reden is voor verhooging, is de voorge
stelde verhooging alleszins billy k te noe
men en in vergelijking met hetgeen el
ders is geschied, behoeft men geenszins
bevreesd te zyn dat de Maatschappij in
het vervolg te hooge dividenden zal ma
ken. Integendeel, spr. gelooft dat men
het op den duur zelfs niet eens tot de
6 welke in de laatste jaren zijn uit
gekeerd, zal kunnen brengen, doch dit
zal de ervaring moeten leeren."
Aan de gaafheid van deze motiveering
door den toenmaligen burgemeester Mys en
door anderen gegeven, wordt nu door het
^Goudsch Volksblad" ernstig getwijfeld en
het blad is van oordeel dat als de toenmalige
Raad op het moment dat hij had te beslis-
fcn, maar een flauw vermoeden zou hebben
Sehad dat ook zonder tariefsverhooging ten
minste 6 dividend zou worden bereikt, er
Keen sprake van geweest zou zyn dat hjj
y&n de burgery een hooger tarief zou heb
ben laten opvorderen. Wat in andere woor
den beteekent dat de Raad er door het ad-
rïes van B. en W. fijn is ingeloopen om de
"«terleiding
een flink voordeel te bezorgen,
"aarmede alweer een blaam geworpen
*ordt op het toenmalige college, inzonder-
den oud-burgemeester Mys en den
^-wethouder Knuttel. De feiten wyzen uit
daartoe in geen enkel opzicht reden be-
V®«L In 1921 kon er noch bij het bestuur
Waterleiding Mij., noch bij het college
'lw B- en W. eenig vermoeden bestaan dat
"e exploitatie zich op een gunstiger wijze
Zou ontwikkelen dan in voorgaande jaren
het geval was geweest. En wie ook de cijfers
van de waterproductie en de afname door
de gebruikers vanaf 1921 kent en die
moeten toch ook aan den huidigen gecom
mitteerde by de Waterleiding iMy. bekend
zyn, die kan daaruit dit ook duidelijk con-
stateeren dat
niet de verhooging
die de concessie aan de Waterleiding toe
stond, oorzaak is geworden van een gunsti
ger ontwikkeling van het bedryf, doch om
standigheden, die met die verhooging niet
het minste verband houden, waüruit dan ook
als conclusie moet volgen dat hieruit vol
komen blykt dat de motieven voor het ver
krijgen der verhooging aangevoerd, wel ter
dege gaaf waren, dat niet in het minst aan
de goede trouw van hen, die daarop Hebben
aangedrongen, mag worden getwijfeld. Voor
alles stond voorop: het verkrijgen van
goed drinkwater voor de burgerij 1
De cijfers staven zulks. Zy toonen aan
dat door het treffen van maatregelen tegen
de aanzienlijke waterverspilling die er in
de jaren 19201923 plaats had een bedui
dende besparing op de hoeveelheid afge
leverd water werd verkregen, zonder dat dit
ging ten koste van het nuttig waterver
bruik der afnemers. Dit blyict b.v. hieruit
dat terwijl in 1920 van den watertoren werd
afgeleverd 1.090.000 M3., in 1921 1.125.000
M3.. in 1922 1.212.000 M3., in 1923
L140.000 M3., dat in 1924 was terugge
bracht tot 967.000 M3. Met tariefsverhob-
ging heeft dit natuurlyk niets te maken,
daar de voor nuttig verbruik toegestane
hoeveelheden al die jaren ruim en ruim vol
doende zijn geweest. En nu komen merk
waardige cijfers uit de volgende *jaren ver
klaren, waarom de exploitatie der Wa
terleiding verdör
gunstiger uitkomsten
heeft opgeleverd. In 1925 werd door den
Watertoren 'afgeleverd 944.000 M3., dus
nog minder dan in 1924 en in 1923. Ver
bruikte de groot-industrie en ny verheid in
1923 33.000 M3., in 1924 was dit 48.000
M3. en in 1926 was dit gestegen tot 81.000
M3. Ving in 1923 de waterlevering in Goude
rak aan met 22.000 M3., in 1924 verbruikte
Gouderak 27.000 MS. en was ook haastrecht
aangesloten met een verbruik van 66Q0M3.
Het daarop volgend jaar 1925 brachtSiog
verrassender cijfers n.l. een verbruik door
Gouderak van 29.000 M3. en van Haastrecht
vai) 23.000 M3, Na 1925 is een zeer sterke
toeneming gekomen in het waterverbruik
door de industrie en nijverheid, terwijl
ook het verbruik in Gouderak en Haastrecht
ia toegenomen. De volgende cijfers spreken
dharVan voor zich zelf:
1926
1927
1928
1929
Watertoren Nijverheid
1.105.000 178.000
1.109.000 185.600
1.200.000 233.000
1.276.000 269.000
Haai trecht
31.000 3L000
34.000 43.000
32.000 41.000
36.000 42.000
Uit deze cijfers blijkt nu welke een
enorme besparing de Waterleiding op de
waterverspilling heeft weten te bereiken. In
1928 werd nog minder water afgeleverd
door den watertoren dan in 1922, niettegen
staande in 1928 aan Industrie en nijverheid
benevens aan Gouderak en Haastrecht wer
den afgeleverd 306.000- M3., terwijl in 1922
door ny verheid en instellingen slechts werd
afgenomen 112.000 M3. en geen water aan
omliggende gemeenten geleverd werd. Daar
de laatste jaren vooral de toeneming van
het waterverbruik door de industrie zoo
aanzienlijk is geweest, door
de verlaging van den waterprys
van 20 cent, zooals in de concessie is aange
geven, tot 10 cent zondei
concessiewijziging, is daar
mede verklaard, waaruit de gunstige
resultaten van het waterleidingbedrijf
zyn voortgekomen. En daaruit is dan
tevens duidelijk dat de tariefsverhooging
in de concessie van 1921 aan de Waterlei
ding toegestaan, met de resultaten van
thans, niets en niemendal te maken hebben.
Dit spreekt ook trouwens klaar uit het
feit dat de bevolking van Gouda sinds 1921
zoo weinig is vooruitgegaan, dat het nor
maal waterverbruik uit dien hoofde heei
weinig verandering heeft ondergaan; toen
was echter door waterverspilling het hui
selijk gebruik gemiddeld per hoofd per
etmaal 103 L. en thans bedraagt dit 78 L.
per hoofd.
Kort geleden heeft de Wethouder van
Staal tegenover een der leden van den
Raad zich in dat college bij een discussie
de opmerking veroorloofd dat diens betoog
een bakerpraatje was. Wat deze wethouder
als gecommitteerde by de Waterleiding
onder bescherming der Volksblad-redactie
den lezers van dat orgaan in het Woensdag
j.l. verschenen nummer heeft opgedischt, is
met geen anderen naam te betitelen:
dat is 1 April-lectuur.
Wanneer de Waterleiding-gecommitteer
de Van Staal thans poogt een tariefsverlat
ging af te dwingen door zich te beroepen
op wat in 1921 by de totstandkoming der
concessie is geschied, dan raakt dat argu
ment kapt noch wal. Door dit aan te voe»
ren zegt hy practisch naar Russisch voor»
beeld tot de Waterleiding: „Gy hebt door
bekwamen arbeid verdiend, maar h i 4 r de
resultaten!" Maar zoover zijn we in Gouda
nog niet.
Wy komen er nog wel eens op terug.
In de overtuiging, dat Bilderdyk'e wyse
woorden
In 't voorleden
Ligt het heden
In het nu, wat worden zal,
ten opzichte van onze Wethouder- Vertrou
wensman honderd procent waauiard bevat,
zuilen wy heden het politieke ontbindings
proces, waarin de politieke figuur Karei
lüchard van Staal zich bevinut, icrachtzgi
bevorderen. Wij blijven dit doen „in de
quasi populaire volkstoon' niét omdat
die ons zélf zoo by ster welluidend in de
ooren zou klinken, maar wyi die voau
„mynheer van Staal" zoo goed verstaanbaar
is. Zelf heeft hy zich altyd van die toon
bediend; het eenige vreemde is misschien»
dat hy nu in eigen persoon het onderwerp
van het verhaal is. Heeft de schrik hem
met stomheid geslagen dat hy niet ant
woordt?
Hy roert noch voet, noch'hand, noch oog,
Alen hoort zyn krygsstem niet alarmen
Hy staat geiyk een marmer-boog.
zingt Johan Luyken. Wy hebben anders
pynlyke vragen genoeg gedaan, omtrent een
knoeikontrakt, knoeiiiandeiingen, Broek»
huysduiten by deze transacties in de wacht
gesleept. Onverhoord bleef ook ->rze bot
om een Eereraad. Mogen wy voorzichtigiy*
n^formeeren of er Eer genoeg overgebleven
is om er een Raad voor te benoemen,?
Zyn wy de heer Van Staal misschien niet
zakeiyk genoeg, dat hy niet antwoordt?
We zyn onmiddeilyk bereid héél zakeiyk te
worden. Onloochenbaar vast staat het
knoeikontrakt met de Broekhuys-bank,
waardoor hy Broekhuys méé te paard hielp
om zijn loterij te beginnen, waarbij het pu
bliek in massa er in liep door het koopen
van waardelooze tienguidensobligaties. Een
ingewyd schrijver noemt Jajem,
Van Staal,
de rechterhand van Broekhuys,
wat wy op diens gezag aannemen. De Dag
vaarding noemt behalve de oprichting (dit
deed Broekhuys zelf) óók de werkwyxe,
het financieel beheer, het Bestuur, de uit-
loting enz. bedrog. K. R. v. Staal
moet nu maar eens haarfijn uitleggen, in
hoever hij, genoemd de rechter
hand van Broekhuys, by dit
alles niet betrokken ia. Nu worden wij
uroog-zakelyk!
„Het bedrog, zegt de Dagvaarding,
had op de volgende wyze plaats: Wel
wetende dat aan hem, beklaagde (Broek
huys) wegens zyn zeer slecht finan
cieel en moreel verleden op de straks te
noemen voorwaarden gegn geld sou wor
den geleend, (obligaties van hem ge
kocht) heeft hy door middel van adver-
tentiën, die hij zelf opstelde en in ver
schillende be Rotterdam en elders ver
spreide dagbladen en tijdschriften (door
bemiddeling van K. R. v. Staal!!! 11!!)
deed opnemen .opzettelijk het publiek...
in de waan gebracht, diat er te Rotter
dam gevestigd was een vertrouwens-
waardige instelling, genaamd de Rot-
damsche Handels- en Landbouwbank,
dat die Bank bestond in een voor derge
lijke instellingen hier te lande gebruike
lijke vorm en bestuurd werd door een
directie onder toezicht van Commissa
rissen.
Beklaagde (Broekhuys) die b(j deze
handelingen om bovengenoemde redenen
opzettelijk achter de schermen bleef,
wist
dat er niet alleen geen werkelijk bank
bedrijf maar zelfs niet ben behoorlijk
beheerde onderneming tot welk doel ook
bestond;
dat er geen boekhouding van het be
drijf werd gehouden en geen redelijk fi
nancieel plan was gemaakt;
dat de zoogenaamde Directeuren en
Commissarissen der Vennootschap geen
Directeuren of Commissarissen Wren,
doch deeis waren handlangers van \em,
Broekhuys, die zyn bevelen stipt hatftjga
op te volgen .deels louter figuranten, die
opzettelijk geheel buiten de zaken wer
den gehouden;
dat de zoogenaamde Bank het aan
haar geleende geld (van de Obligaties
dus, aan het publiek in de hand gestopt)
niet belegde, maar na aftrek van on
evenredig hooge onkosten (o.a. aan K.
R. v. Staal betaald) in de zak van hem,
Broekhuys, deed vloeien en niet in staat
was hare verplichtingen tot aflossing
van hoÖfdsom en betaling van renten na
te komey (de koopers bleven dus met
hun waardelooze lootjes zitten)
tenslotte dat zelfs de
premiën voor een d e,* 1
niet door het lot, m a-a
naar willekeur werden
toegekend." (Spatieering van ons).
Het bankbedrijf was bedrog.
Bovenstaande omschrijving is duidelijk
genoeg, K. R. v. Staal verleent zijn zeer
succesvolle en reusachtig betaalde mede
werking aan dit bedrijf. In een volgend ar
tikel zullen wy meer in bijzonderheden tre-
<len, maar mogen wij alvast deze vraag aan
X. R. v. Staal stellen, of n.l. onze van inge
wijde zyde verkregen inlichtingen juist zijn,
dat hij, v Staal, bij afwezig
heid van Broekhuys, de baa*
speelde, dat hij zoo g oe| als
maar iemand anders om
trent de gang van zaken
kon onderricht zijn?
Om de vraag nog duidelijker te stellen:
heeft 'hij welbewust aan
dit fraai gedoe meegedaan? Zijn
wy goed ingelicht dat hy, in slechte finan-
cieele doen zynde, Broekhuys kwam smee-
ken de advertenties te mogen plaatsen In
ieder gevalhy werd de adverten
tie-colporteur. Voor iedere trek
king werd, volgens de bladen, gemiddeld 26
duizend gulden aan advertenties uitge
geven, van welk bedrag K. R. v. Staal
bruto 30 (alzoo 7500) kreeg! Het aan
tal trekkingen liep in de twintig!! Meer
nog! De „rechterhand van
Broekhuys" K. R. v. Staal kreeg ge
durende iedere trekking
duizend gulden per week toelage Ml!
Geen deelnemer aan een kapitalistische
onderneming heeft ooit zulke fabelachtige
„winsten" gemaakt, in bedragen van tien
gulden gepompt uit de zakken óók van de
sloebers, de zwoegers, de berooiden, waarby
men zich bediende van onjuiste ge
gevens teneinde het vertrou
wen van het publiek tewinnen.
Wij herhalen .terwille van de zakelijkheid,
dat volgens de Dagvaarding hiertoe de
schyn verkoop van v. Staal's drukkery
óók behoorde!
K. R. van Staal heeft ontzettend op Kapi
talisten tegen, hoewel hyzelf Grootvorst-
Kapitalist is! Hy keurt af het maken van
winst, die hy te hoog vindt en die niet in
de Overheidskas vloeit. Hy zelf maakt „win
sten" vloeiende in eigen zak, in hoeveel
heden en onder omstandigheden die geeu
rechtschapen „kapitalist" hem zal willens
benydenü! Maar deze „kapitalist" noemt
zich sociaal-democraat en misschien ver
andert zulks in zyn oog de situatie! Let op
m ij n woorden en niet op m ij n daden?
Een van de Directeuren, de spekslager
V., werd het te machtig! Hy bedankte. De
rommel aan de Bank schildert hy by h<|
getuigenverhoor aldus (wy blyven zakeiyk)
„De ontvangen gelden (van de Obli
gaties =s lootjes dus) werden slechts ge-
deeltelyk ingeschreven op de giro-reke
ning van de bank, voor het overbly vends
deel op die der echtgenoote van Broek
huys; dit geschiedde op last van B. Mr«
Z. hield de boekhouding, n.l. een kasboek»
dat geregeld aan Broekhuys die in Apel
doorn woonde, werd opgezonden. Als het
kasboek terugkwam, was er dan vaak
aan te zien, dat B. er bladen had
uitgescheurd, (spatieering van
ons).
Getuige, Bankdirecteur V., had er op
aangedrongen dat de zaak behoorlyk ge
regeld zou worden,
Broekhuys voor zyn bemoeiingen een
vast salaris zou ontvangen,
de verantwoordelykheid voor de gesti#
van de bank aan de Directie zou komen»
voor het pand Singelzicht, waar de
bank gevestigd was, huur zou worden
betaald,
in de advertenties, waarmede reclam#
voor de Bank werd gemaakt, mededee*
lingen aan Otbligatiehouders werden ge
daan en niet langer eigenmachtig door
B. zouden worden opgemaakt, maar aan
de controle van de directie onderworpen
zouden worden;
en niet langer geld, door de Bank ont
vangen, op de Giro-rekening van de
echtgenoote van Broekhuys zou worden
geplaatst. Beklaagde, Broekhuys, had
daarop geantwoord: dat verd... ik. Dit
had getuige, V., doen besluiten zich (al$
Directeur) terug te trekken."
Waar de één hééngaat, (jmdat ^iy nog
niet alle eerlykheidsgevoel heeft uitgeschud,
gaat de ander voort zich met enorme be
dragen de zak te spekken.
In de Raadszitting van 30 Nov. 1923 ver
klaart K. R. van Staal aan den heer Donr
ker, op diens vraag hoe hy zoo uit Rotter
dam in Gouda was gekomen, dat te dezer
zake
y v zyn eer teer was.
f Daaromtrent bestaat tusschen nagenoeg
de geheele Goudsche burgerij en ae heer
Van Staal een grenzeloos misverstand. Ik
Vraag een Eereraad om de geste van K. R.
van Staal in de Broekhuys-affaire te onder
zoeken, nochtans met deze byvoegin&:
dat deze Raad ook zal oordeelen
over wat VERDER in verband
met de geste van K. R. v. Staal
hmp zijn oordeel zal worden ondeiv
worpen.
Dr. W. ZUYDAM.
BU1TENLANDSCH NIEUWS.
FRANKRIJK.
De vrouw moet den man gehoorzamen...
Nelson Morris wint zijn proces.
Nelson Morris, directeur eener groote
Anierikoansche fabriek van geconserveerd
vleoech, had eenige jaren geleden de on
voorzichtigheid begaan Jane Aubar te trou
wen. Jane Auber is een Parijs-ahe beroemd
heid, een variété-ster, die door niemand
minder dan Mietinguott als haar opvolgster
werd aangewezen. Niet zoozeer oindat ze over
zooveel talent beschikt, maar veeleer omdat
zij even fraaie beenen als Mistteguett zba
bezatten. Beenen, die voor 100.000 pond wteï-
ling verzekerd zijn.
Toen Nelson Morris zijn bruid naar het
«ltaar geleidde, beloofde zij hem nooit meer
te zullen optreden Doch het bloed kruipt
waar het niet gaan kan en het duurde niet
lftng wij vertelden het destijds eens
of Jane Auber had een contract met het Pa-
laoe geleek end
Nelson Morris verbood zijn echtgenoote
Lotte bladen uit het Dagboek
van een Gouwenaan
Donderdag l Mei.
Er is maar èèn Karei I
(bekende reclame).
Toen ik hedenavond een wandelingetje
maakte met mijn vriend Luicas Lqngaüita
werd, bij het passeeren vpn het Markt
plein, onze aandacht getroklA
telfjk klinkende muziek en
wezigheid van een groote i
welke laatste voorzien xdas van borden
en schilden waarop geschriften prijkten.
Plambouwen wierpen een fantastisch
licht over dit geheel.
Het bleek de 1 Mei-betooging te zijn.
Ik ben geen vriend van deze demonstra
ties en aanvankelijk wilden wij, Lucas
Longavita en ik, snel onzen weg vervol
gen, toen mijn aandacht plotseling ge
trokken werd door het volgende: Eens
klaps zweeg de muziek en ik hoorde hoe
een stem uit de menigte aankondigde:
„En nu na deze, onze blijde fiere strijd
muziek,
Oeef ik het woord aan kameraad
Jacobus Koperwiek."
Vóór ik nog van mijn verbazing was be
komen zag ik de mij zoo welbekende ge
stalte van Koperwiek in de hoogte rijzen
en ik bemerkte dat hij met een papier in
de hand om stilte verzocht. Ik drong mij
tusschen het publiek haastig wat naar
voren, want ik was nieuwsgierig wat mijn
boekhouder wel zou hebben te vertellen.
Ik luisterde zoo goed mogelijk en Ko
perwiek als dichter kennende, verwon
derde het mij niet te bemerken dat-hij
z\)n toespraak in dichtvorm had opge
steld. Maar wat mij wel verwonderde was
het feit, dat de inhoud van zijn toespraak
zeer verschillend was van de gebruike
lijke geijkte vormen. Ik heb een goed ge
heugen voor verzen en als ik mij niet ver
gis was het ongeveer als volgt:
,J)ames en Heeren, Kameraden
er worden thans zeer vreemde paden
in onze goede stad betreden
en fel wordt hier een man bestreden
die toch ons aller opperhoofd is,
en aan wien hechte trouw beloofd is
door ons, zijn eeuwige vazallen
en daarom wat men ook mag brallen
beloof mij hier met jullie allen
hem nimmer, nimmer af te vallenl
(Hier ging een donderend applaus op
en een geroep van „nooitI, nooit"/)
Al zeggen ze dat er niets van dn (s
een fèit is 't dat h ij de man is
die wijze plannen uitgedacht heeft;
Gouda er boven op gebracht heeft!
Laat ze maar zeggen dat 't niet waar is
ik zeg dat hij een steunpilaar is.
Laat vrij kletsen dat geboefte,
er is Sn onze stad behoefte
aan 20» een man, zoo'n Imperator
zoo'n a)-beheerscher, zoo'n dictator...
Üooryfaverende toejuichingen ging het
verde/e gedeelte van de rede verloren.
dit moment, een opmerking willen
de fnaken, miste ik Longavita. Ongerust
maakte ik mij uit de menschenshmenpak-
king los en bemerkte weldra mijn vriend
•ftige woordenwisseling met een on-
geifikkige die blijkbaar getracht had hem
een roode tulp te verkoopen. Longavita
zwaaide daarbij boven zijn hoofd met het
bekende aanslagbiljet dat hem welhaast
tot een obcessie is geworden.
Thans nu ik dit nederschrijf, vraag ik
mij af wie wel het meeste te beklagen is:
de naïf-ideallstische Koperwiek of de
ongelukkige veel-getergde Longavita.
Da PllnatB 10
4 cant par atiik
nadrukkelijk op te treden, verlangde d»t het
contract werd geannuleerd en eiaohte Scha
devergoeding omdat de directie van de mu*
aie-hail niet het recht had een ooutract te
aluinen met zijn vrouw zonder zijn toestem
ming, terwijl zdj bovendien als attractie
aan den naam van Jane Auber had' toege
voegd, dat deze de echtgenoote was van
den „cornedbeef king* Zijn echtgenoote-
lijke rechten waren geschonden en hij was
tevens belachelijk gemaakt.
Het proces heeft gediend voor de derde
kaaner der civiele rechtbank en rar. Nelson
Morris ia in het gelijk gesteld. De rechter
oordeelde dat het niet zoozeer de vraag be
trof of het aangevallen contract van onwaar
de was wegens het achterwege blijven van
de toestemming van den echtgenoot, dan
wel of aich hier een geval van schending
van de rechten eens echtgenoote had voot-
gedaan. Elkeen, die Fran ach grondgebied
bewoont, zelfs een vreemdeling, dient de
huwelijkswetten te eerbiedigen. De directeu
ren van het Pal ace hadden het contract met
Jane Auber afgesloten terwijl zij wieten dat
haar echtgenoot zich ertegen verzette. Van
daar dat zij tot het betalen van 60.000 francs
schadevergoeding werden veroordeeld.
Jane Auber, dis door mr. Paul Boncour
f
