L. J. BRUNS
2f«Se
•~n,n Uw "k
Kennisgeving.
SPIERINGSTRAAT No. 5
F. M. HUURMAN, Vlamingstraat 10
MEUBELMAKERS
EENIGE JONGENS
HEDEN WORDT GEOPEND
J. HULLEMAN
GOUDA
^Vbonneert U op dit Blad
Volgt het voorbeeld |van [zoovelen
De Wereldtentoonstelling te Antwerpen.
ASPIRIN
MEUBELFABRIEK A. HAGE MAN
Vanaf heden is de handel in Wild en
Gevogelte van den heer B.SMITS, tijdelijk
verplaatst van
GROENEWEG 77 naar
IJZERWAREN, EMAILLE, HENGELSPORTARTIKELEN
en verdere aanverwante artikelen, mmm
Vulcaiiseer-lirichtiig DE DUN t Zi.
Vf
Het Nederlandsche paviljoen.
Binnen enkele dagen zal het Nederland
sche paviljoen op de Wereldtentoonstelling
te Antwerpen worden geopend Maandag
middag zal dr. F. E. Posthuma, oud-minis
ter van landbouw, nijverheid en handel,
voorzitter van het Uitvoerend Comité van
de Nederlandsche deelneming aan deze we
reldtentoonstelling, officieel de poorten tot
het stukje Nederland op Belgischen bodem
openen voor allen, die uit belangstelling of
uit zakelijke overwegingen willen zien wat
Nederland en zijn koloniën zyn en wat zij
presteeren.
Tot op verren afstand is de 30 M. hooge
pylonenpartij, die de bouwer van het Ne
derlandsche paviljoen, architect H. Th. Wy-
develd, geplaatst heeft bij den ingang van
het overigens laag gehouden tentoonstel
lingsgebouw, zichtbaar. Gedurende den dag
roept „Nederland", hoog in de lucht tegen
de pylonen geplaatst, de bezoekers en als
de zon zal zijn ondergegaan, zal een vuur
torenlicht, zooals er zoovele langs de Neder
landsche kusten staan als veilige bakens
voor de scheepvaart, de wegwijzer zyn naar
een veilige plaats, een tentoonstellingsge
bouw, eenvoudig opgetrokken weliswaar,
doch met een eigen architectuur.
De officieele opening.
Maandag, by de" officieele opening in te
genwoordigheid van den minster van ar
beid, handel en nijverheid Mr. T. J. Ver
schuur en tal van andere autoriteiten, hoopt
men geheel gereed te zyn. Toen wy een
dezer dagen een bezoek aan het paviljoen
brachten, was men zoowel in- als uitwendig
nog aan het timmeren, het was de laatste
hand, die nog akn eenige dingen gelegd
moest worden. Hfct geheel was echter ver
genoeg gevorderd om een goeden indruk van
het werkelijk grootsche geheel te geven.
Geheel gereed was de Indische afdeeling,
die onder rechtstreeksche leiding van de
vierde afdeeling van het Departement van
koloniën is ingericht. Met medewerking van
den heer ir. E. de Kruyff, die als gedele
geerde in België van het Uitvoerend Comité
een zeer groot aandeel heeft gehad in de
inrichting van de tentoonstelling, werd een
aantal met electrisch licht verlevendigde
glaskaarten en maquettes gemaakt, terwyl
bovendien een drietal diorama's werd ge
schilderd. Dit moderne expositiemateriaal
werd door den bekenden Indischen architect
en kunstkenner P. A. J. Moojen uitgebreid
met een collectie fraaie diapositieven en
foto's. Dit alles, aangevuld met de uit Ne-
derlandsch-Indië gezonden maquettes en
foto's, vormde voldoende materiaal voor het
inrichten van deze Indische expositie.
De Indische afdeeling.
Hoewel het interieur van de Indische af
deeling zeer eenvoudig is gehouden, geeft
zy een goed beeld van de groote beteekenis
van ons land als koloniseerende mogend
heid. De expositie, die een oppervlakte van
1700 M2. heeft, heeft als versiering een col
lectie kostbare voortbrengselen van inland-
sche kunstnijverheid, die de heer Moojen uit
zyn verzameling ter beschikking stelde. Met
goedkeuring van het Koloniaal Instituut te
Amsterdam heeft de heer Moojen voorts
tal van afgietsels laten maken van beelden
van die insteHing, waardoor hy een zeer
fraaie Indische toegangspoort voor de In
dische afdeelirtg heeft kunnen samenstellen,
bestaande uit een samenstelling van authen
tiek afgietsels van symbolieke fragmenten
van Javaansche tempelgroepen (Baraboe-
doer en Prambanan).
Met bovengenoemde moderne hulpmidde
len aangegeven vindt de bezoeker in de In
dische afdeeling nagenoeg alles wat hy van
Nederlandsch-Indië weten wil of eigenlijk
weten moet: de geweldige uitgestrektheid
van den Indischen archipel, de bevolking, de
bevolkingstypen, landbouw, wegenaanleg,
overheidsmaatregelen op allerlei gebied,
scheepvaart, verkeer, bouwkunst, enz. Dat
het luchtverkeer en de draadloos-telefoni
sche verbinding tusschen Moederland en
koloniën niet ontbreken, spreekt vanzelf. Te
betreuren is, dat er niet meer te vinden is
van «n over onze koloninë in de West.
Kunstnijverheid.
Vormt de Indische afdeeling op de boven
verdieping van het paviljoen één geheel, de
eigenlijke Nederlandsche afdeeling is door
afgedekte doorgangen verdeeld in drie ge
deelten. WanneeY men het gebouw door den
hoofdingang binnentreedt, bevindt men zich
in een reusachtige ontvangzaal met als
wandbeschildering een op modem-artistieke
wyze uitgevoerde voorstelling van de groote
beteekenis der Zuiderzeewerken voor ons
land. Deze zaal ,die dienst doet als ont
vangst- en receptiezaal, bevat verder de in
zendingen op het gebied van Nederlandsche
kunstnijverheid.
Defensie.
In de aangrenzende zaal zyn de officielee
inzendingen ondergebracht, zooals de uitge
breide inzending van het Departement van
Waterstaat, in samenwerking met de af dee
lingen kustverlichting en hydrographie van
het Departement van Defensie, waardoor
men een zeer goed beeld krygt wat Neder
land vermag op het gebied van scheepvaart
en waterwegen.
De tweede afdeeling, welke men bereikt
door den overdekten doorgang, huisvest in
hoofdzaak de Nederlandsche machinenyvei
heid, waar particuliere inzenders er voor
gezorgd hebben, dat het buitenland kan zien
wat Nederland ook op het gebied der indus
trie vermag.
De derde afdeeling tenslotte, groot en
grootsch, bevat de inzendingen van de ge
meenten Arasterdam, Rotterdam, Dordrecht
en Vlissingen.
Het zou te ver voeren in dit korte gesprek
te vertellen wat er in al deze afdeelingen te
zien is. Zoowel de officieele als de particu
liere inzendingen getuigen van een goede
voorbereiding, waardoor een zeer mooi re
sultaat werd verkregen.
Het geheel eenvoudig, doch waardig en
rustig zal voor ons land en zyn koloniën
op deze Wereldtentoonstelling een goede
propaganda zyn. De verbinding tusschen
Moederland en koloniën op deze tentoon
stelling wordt onderhouden langs een monu
mentale trap, waarop het ^baksbureau te
Amsterdam en de Internationale Vereeni-
ging voor Rubbercultuur in Nederlandse!»
Indië zeer interessante inzendingen hebben
geplaatst.
V reemdelingenverkeer.
Dat men veel van de propaganda ver
wacht, moge voorts blyken uit het feit, dat
de Nederlandsche Vereeniging voor Vreem
delingenverkeer onder leiding van den heer
van Deventer in de voorhal haar tenten
heeft opgeslagen.
Met een totale oppervlakte van 12.000 M2.
is het Nederlandsche paviljoen op deze We
reldtentoonstelling na Frankrijk en kolo
niën (15.000 M2) en Groot-Brittannië en
koloniën (25.000 M2 het grootste der bui-
tenlandsch deelnemers. De Belgische afdee
ling beslaat een oppervlakte van 60.000 M3.
De lengte van het gebouw ife 250 M. De bouw
in goedkoop materiaal, daar het gebouw
ten hoogBte zes maanden dienst zal doen en
daarna zal worden afgebroken werd uit
gevoerd door de N.V. Ned. Aannemings My.
v.h. firma H. F. Boersma onder toezicht van
het ingenieursbureau G. J. Langhout. Rond
om het gebouw is een tuinaanleg, welke is
tot stand gekomen door de medewerking
van een sub-commissie uit den Nederland-
schen tuinbouw onder voorzitterschap van
den heer Ernst Krelage. Bij den tuinaanleg,
die door den tuinarchitect H. de Lange uit
Rotterdam is ontworpen, is er naar ge
streefd tijdens den ganschen duur van de
tentoonstelling volop bloemen te kunnen
toonetn. Dertigduizend Darwin- en andere
late tulpen staan er thans in bloei.
Vermelden wy tenslotte nog, dat als ver
tegenwoordiger van den minister van ar
beid, handel en nijverheid de heer F. K. J.
Heringa en als vertegenwoordiger van den
minister van koloniën de heer dr. L. J. v.
d. Taais met het Uitvoerend Comité hebben
samengewerkt om tot een geslaagd geheel
te komen.
MODEPRAATJE
Pull-Overs, Wollen Vesten en
Sportjasjes.
De lentetijd is tevens de beste tijd voor
alle mogelijk sporten en dus heeft la Mode
de uitrusting gereed, die de sportfiefheb- -
sters in de lente behoeven. Zeggen dat er
voor alle takken van sport een geëigende
kleeding is, zou misschien wat overdreven
zijn. Maar er is verschil!
Voor tennis draagt men weer andere din
gen dan voor cricket of golf, voor de motor
of de auto is alles massiever en zwaarder
en voor de wandelsport, die heden ten dage
geen sport meer is, wordt de uitrusting,
hoewel noncltalant en practisch en dus...
sportief, hoe langer hoe eleganter en
luxueuser.
Voor tennis draagt men gaarne mouw-
looze fantasie-pullovers, zoo'n beetje ge
spikkeld, zoo'h beetje tweed-achtig van des
sin, met aardige flink-sprekende effen bie
zen langs halsopening, armsgat en rand.
De tennis-pullover is ook zeer gewild in
effen pastelkleuren, passend bij of afste
kend van het rokje, dat wit, gemêleerd (en
dan van tweed) of donker (en dan unie
van stof kan zijn. H(j heeft dan aardige
zakjes en een geborduurd monogram. De
fijngespikkelde pull, met een donker cein
tuurtje heeft een grof-geribbelden heup- j
band, die flink breed is en in een combinee-
rende kleur gehouden wordt. Dit soepele en i
pittige model is eigenlijk bestemd voor golf,
doch daar het coquet genoeg staat, neemt
de tennis ster het ook en ziet er allerliefst
mee uit.
De echte tenrtis-pullover is natuurlijk van
witte wol met een V-hals je,ronde, goed aan
sluitende armsgaten die blauw ombiesd zyn
en een ingeweven blauwe band, boven den
rekbaren ribbelband, die twee recht, twee
averecht gebreid is en prachtig de heupen
omsluit. Een wit plissé-rokje maakt er het
geijkte tennispakje van en dit is zóó neu
traal en tevens zóó gewild, dat het gros der
tennisfiguurtjes erin gekleed is.
Van het effen, averecht gebreide wolvest
wil ik maar zwijgen, dat is al lang klas
siek, ofschoon het nog steeds modieus is, en
men zou het alleen willen vermelden, omdat
steeds de kleuren varieeren en dit jaar:
lichtgrijs, bleu, saumon, geel, rood en oranje
er modetinten voor zijn.
Iets nieuws is het ook, op pull-over en
vest een rond kraagje aan te treffen,
zoo handig van vorm, alsof het een japon
kraagje ware. Dat wordt door een paar
slipjes afgewerkt en de pull waarop het
thuis hoort heeft een bliksemsluiting, die
slechts zoo lang is als een split, of (als de
pull flink zwaar en warm is) tot aan de
heupband doorloopt.
Een vest met een breeden afstekender.
rand by den zoom en (boven de manchet
ten) in de mouwen, een vest met een zóó
los fa?on, dat het wel een manteltje lijkt,
is voorzeker de nouveauté van dit seizoen.
Het is ook de chic ervan en het wordt
gedragen met een losse zijden shawl die ge-
moesd of fyn-geruit is, al naar het dessin
van den rand, die ik zooéVen noemde.
„De sportjasjes hebben het moderyk ver
overd", mag men wel zeggen. Wie kent ze
niet en wie draagt ze niet? Allereerst de
blazertjeS, die zóó populair zyn, dat men
ze op alle mogelijke kleeding door de stede
lijke straten ziet kuieren. Veel verschil in
model is er niet. De een is wat meer aan
gesloten, de andere wat losser. Sommige
zyn twee-rijïg met koperen knoopen, an
deren zijn afgeboord, met tres.
De coat van peau de suède is stellig nog
nieuwer en geldt ook voor chiquer. Hy
wordt gedragen in glad schootmodel met
twee afgebiesde borstnaadjes, een ceintuur
tje en een patensluiting in het midden.
Daarby hoort een staande col. Een één-
ryïg model bloust eventjes over op een
breede heupband en draagt eveneens een
hooge col. Een twee-rijïg model daaren
tegen heeft een heerenkraagje en revers,
dat plat te leggen maar ook hoog te sluiten
is. Voor sportjasjes zijn bleu, beige, bruin
en groen de modetinten.
GRAOE ALLAN.
bejtiemtfidel tegen1
i borstkwalen ëit uerkou&hciè.
Zutoer natuurproduct.'
Vraagt Utuen drogist.
Utfy per Wjef03JS.
Koud weer in het vooruitzicht.
De mogelijkheid f>estaat, dat de koude
in vasie enkele weken aanhoudt.
De ysheiligen in 't spel?
Volgens een oud volksgeloof treedt om
streeks 11 Mei een afkoeling op, we.ke on
geveer drie dagen duurt. De statistische
meteorologie, welke in de tweede helft van
de vorige eeuw haar bloeitijd beleefde,
heeft zich ook met dit volksgeloof bezig
gehouden. {Sommige onderzoekers meen
den, dat de statistiek aantoonde, dat die
afkoeling inderdaad voorkwam. Mudier
leidde in 1934 uit temperatuurwaarnemin-
gen, gedurende 86 jaren te Berlijn verricht,
af, dat zulk een temperatuurdaling inder
daad voorkwam.' E. Eraan vond behalve
deze afkoeling ook in andere, op andere
tijden voorkomemie en deze werden in 1883
door G. Hellmann uitvoeriger bestudeerd.
Later heeft onze landgenoot dr. J. P. v. d.
Stok in een uitvoerige studie over het kli
maat van Nederland het \oorkëmen van de
afkoeling op de bovengenoemde dagen in
Mei in Nederland ontkend. Inderdaad zal
men, wanneer men temperatuur-lysten van
waarnemingsstations in Nederland raad
pleegt, moeilyk kunnen volhouden, dat
juist op deze dagen een terugval van de
temperatuur voorkomt.
Eerst door de ontwikkeling dei synopti
sche meteorologie heëft men op het ver
schijnsel der in gehepl Europa optredende
afkoelingen den juisten kyk gekregen en
het is aan den Duitschen meteoroloog prof.
Assmann te danken, dat wy thans een
goede verklaring hebben voor het optreden
van temperatuur-dalingen, die in bepaalde
tyden van het jaar voorkomen en door
haar sehadelyfeerf gevolgen voor land- en
tuinbouw in het bijzonder de aandacht
trekken.
Assmann heeft n.l. aangetoond, dat ster
ker afkoeling optreedt, wanneer een de
pressie uit het Noord-Westen komt en on
geveer in Zuid-Oostelyke richting over
Europa trekt, waarbij aan haar rugzijde,
dus in het Westen, de luehtdrukking stijgt.
In dat geval wordt Europa "tot ver in het
Zuiden overstroomd door een vloedgolf van
koude lucht uit het hooge Noorden. Tegen
woordige meteorologen, die aanhangers zyn
van een bepaalde theorie, welke betrekking
heeft op vraagstukken der algemeene lucht-
circulatie over het Noordelijk Halfrond
spreken wel van een doorbraak van het
z.g. poolfront, eën uitdrukking, die haar
analogie in de waterbouwkunde vindt,
wanneer men spreekt van een dijkbreuk.
Het verschijnsel is het losbreken van een
uchtetroom uit het Noordpoolgebied, die
natuurlijk koude veroorzaakt in de door
hem overstroomde gebieden.
De latere onderzoekingen van dit ver
schijnsel, waarvan nog lang niet genoeg
bekend is, hebben wel geleerd, dat zijn op
treden niet gebonden behoeft te zijn aan
bepaalde dagen, als zyn bepaalde jaarge-(
tijden wellicht het gunstigst voor zyn ont-
Dat de voksmeening in de Middel
eeuwen aan bepaalde dagen voor het op
treden dacht, moet men wellicht zoo zien,
dat men allerlei gebeurtenissen gaarne in
verband bracht met de naamdagen van
bepaalde heiligen. Zoo bracht men het ver
schijnsel der afkoeling omstreeks half Mei
in verband met de z.g. ysheiligen of „ge
strenge heeren" (in NoordEuropa Mamer-
tus, Pancratius en Servatius, 1012 Mei,
in het Zuiden, waar het verschijnsel latef
optreedt, Pancratius, ServatJbs en Bonifa-
cius, 11—13 .Mei). Het spreekwoord: Stren
ge heeren regeering niet lang, slaat mis
schien op de korte, driedaagsche heerschap
pij over het weer van genoemde heiligen.
Men vergete ook niet, dat de groote ver
warring in de tijdrekening in de Middel
eeuwen waarschijnlijk maakt, dat wy by
het optreden van de beruchte Mei-afkoeling
niet behoeven vast te houden aan de boven
genoemde dagen, maar dat wy veeleer moe
ten aannemen, dat in het algemeen om
streeks half Mei een afkoeling optreedt, die
enkele dagen duurt en waarop wij elk jaar
kunnen rekenen, maar dat het tijdstip van
optreden een paar weken vroeger of later
kan zyn. Wanneer wy dan temperatuurlijs-
ten raadplegen, zien wy, dat elk jaar om
streeks dezen tyd of een paar weken vroe
ger of later een temperatuur-val voorgeko
men- is.
De afkoeling welke gedurende de laatste
dagen, na de warme dagen aan het einde
der vorige maand en de iets minder warme
dagen gedurende de eerste dagen van Mei,
is ingetreden, kunnen wy dus wel als een
„ysheiligen koude" aanzien. Nadat een on
diepe depressie in de vorige week zich ten
Westen van en over de Britsche eilanden
had ontwikkeld, is deze Oostwaarts verder
getrokken. Aan de Westzijde van dit de-
pregsiegebied, hetwelk gisteren over het
Vasteland lag, is de luehtdrukking tv eer
gestegen en er heeft zich een Noordelijke
luchtstroom ontwikkeld, die de tempera
tuur aanzienlijk heeft doen dalen. Deze
Noordeiyke luchtstroom schynt zich nog
verder te zullen ontwikkelen en hy zal stel
lig niet ophouden voordat de luchtdruk-
verdeeling over West-Europa en het Vaste
land geheel gewijzigd is. De onderzoekin
gen van vroegere jaren hebben doen zien:
dat zulk een koude-invasie enkele dagen
duurt en gevolgd wordt door een snelle
stijging van de temperatuur. Of wy echter
met enkele koude dagen er van'afkomer.
zullen schynt twijfelachtig te zyn. Even
eens is het nog twyfelachtig of deze kou-
de-invasie de laatste van dezen voorzomer
zal zyn. De tyd, gedurende welken derge
lijke sterke temperatuurdalingen kunnen
voorkomen voordat de eigenlyke zomer
zyn inkomste houdt, is van nu afgerekend,
nog we! een week of vier lang. Binnen en
kele dagen zal beter kunnen worden over
zien in welke richting de algemeene weers
gesteldheid zich ontwikkelt.
ERASMUS
Een van de allergrootste mannen, waaYop
ons vaderland trotsch mag zyn, is Deside-
rius Erasmus, -den 28en October van Tiet
jaar 1467 of 1468 geboren te Rotterdam als
onechte zoon van Gerrit Elias en een zekere
Elisabeth, een dochter van een geneesheer
uit Zevenbergen. Voordat het huwelijk kan
gesloten worden, ging de vader tot den
geestelijken stand over, en Elisabeth moest
het ouderlijk huis verlaten.
ïe Rotterdam werd haar kind gebqren,
het kind dat, eens man geworden, meer dan
eenig ander zou doen ter voorbereiding van
de Hervorming. Toen de jonge moeder her
steld was, ging ze naar de ouders van den
vader, die te Gouda woonachtig waren, wer
den er beiden liefderijk opgenomen en daar
ontving haar zoon zyn eerste onderwys.
Toen de jonge Desiderius Erasmus (beide
woorden beteekenen „de verlangde") 't a, b,
c, onder de knie Jaad, ging hy naar Utrecht
om het kerkgezang te leeren en te zien of
hy als koorknaap zyn brood verdienen kon.
Van hier trok hy naar Deventer, naar de
beroemde school van Hegius. Daar nadert
echter de stad, die vreeselyke ziokte, be
kend onder den naam van „de zwarte dood"
en hy neemt de vlucht naar Gouda, waar
hy zyn vader terugvindt, die juist uit Rome
is teruggekeerd. Zyn vader vertelt hem van
de wonderen der Italiaansche wereld, en
deelt hem zooveel mede over het leven der
hooge geestelijkheid aldaar, dat afkeer
voor den geestelyken stand al vroeg by hem
postvatte. En toch zou hy spoedig zelf tot
dien stand overgaan. Zyn vader stierf, en.
zyn voogd stuurde hem eerst naar 's Her
togenbosch, later naar Delft, en ten slotte
haar het Emmaüsklooster te Stein, by
Gouda, waar hy op negentienjarigen leeftijd
de kloostergelofte aflegde.
Erasmus als monnik.
Zoo was dan Erasmus monnik geworden,
maar hy verkreeg al spoedig vergunning,
het klooster te verlaten en een wetenschap
pelijke reis te ondernemen. Van toen af
neemt hy de wandelstaf ter hand en trekt
een groot deel van West-Europa door. Nu
eens houdt hy zyn verblijf te Leuven, Parys
en Orleans, dan weer steekt hy de zee over
en vinden we hem in Londen. Met de ver-
lichtste zijner tydgenooten maakt hy ken
nis, en zonder eenige beperking wydt hy
zich voortaan aan de wetenschap: de mon
nik gaat in hem onder, de hervormer wordt
in hem geboren.
Als hervormer.
Wy mogen den geleerden man stellig als
zoodanig noemen, mits wy daarby niet ver
zuimen op te merken, dat hy- niet als Lu
ther was een man van de daad. Hy is er
nooit toe gekpmen, de misbruiken van de
kerk met forsche hand aan te tasten, en
aan kerkhervorming heeft hy stellig nooit
gedacht. Maar het was wel steeds zyn stre
ven, de wereld te hervormen en daardoor
tevens de kerk. Met den scherpen geesel der
satyre heeft hy meermalen de gebreken
van zyn tyd blootgelegd, ep in zyn „lof dei-
zotheid" bestreed hy het ledige leven van
de dienaren der kerk, de opeenhoopirtg van
goederen en eigendommen in de doode hand.
Maar toch bleef hy altijd een getrouw zoon
der Moederkerk, omdat hy van meening
was, dat de gewenschte verbetering aller
eerst zou moeten uitgaan van het hoofd der
kerk zeiven, en door dezen moest worden
goedgekeurd. De groote humanist heeft
nimmer aan revolutie gedacht, maar is toch,
door zyn optreden geworden een van de
grootste voorloopers der reformatie. In
1516 kwam van hem een vertaling van het
nieuwe Testament in 't licht, die hy opdroeg
aan den toenmaligen Paus Leo X. Zyn ge-
heele karakter dreef hem er toe, steeds te
blyven de man van het zoogenaamde juiste
midden; party te kiezen lag niet in zijn
aard, kwam met zyn vreedzame natuur niet
overeen. Dat heeft ook gemaakt, dat zyn
leven veel rustiger en kalmer Is vergleden,
dan dat van een man als Luther. Rustig
heeft hy zyn wetenschappeiyken weg be
wandeld; in Engeland, waar de groot-kan
selier Thomas More zyn omgang zocht, aan
de hoogeschool te Leuven, in de Nederlan
den. Zóó weinig was hy het eens met het
streven van den grooten Duitschen Kerk
hervormer, dat hy in 1526 een geschrift
uitgaf, waarin hy diens optreden op de
scherpste wyze hekelde. Maar anderzijds
werd h(j ook door de Katholieken Van zyn
tyd niet als een der hunnen beschouwd, en
zyn geschriften op den index geplaatst. Zyn
geboortestad Rotterdam heeft zyn nage-
Dit buisje behoort
venalt all. and.,,
onmiibara ding,,
vulpenhouder -
potlood - podafeuillt
ni. - walk.
man nlal kan mi,t,n
eenig op de werén
op oranj* band
dachtenis geëerd, door voor hem een stand
beeld op té richten, als een welverdiende
hulde aan zyn talenten en aan zyn karak
ter. De laagste jaren van zyn leven bracht
hy te Bazel door, waar zyn uitgever Frobe-
nius woonde. Daar is 'hy ook gestorven en
begraven. Hy heeft ontzagiyk veel geschre
ven en aan de lijst van alle werken, die zp
hand het lipht deed zien,* is by na geen einde
te vinden. Als proeve van zyn styi zullen
we wellicht een volgende maal eens een van
zyn samenspraken afdrukken die evenals
bijna alle zyn geschriften, oorspronkelijk
in t' Latijn verschenen en door N. J. Singels
in het Nederlandsch zyn overgezet en in de
Wereldbiblotheek zyn verschenen.
Slot Linderhof in Beieren.
Het vermaarde Kasteel
van Koning Lodewijk II.
Talrijke vreemdelingen, die dit jaar naar
Oberammergau zullen reizen zullen zeker
van de gelegenheid gebruik maken om een
bezoek te brengen aan het op weinige kilo
meters van Oberammergau gelegen Slot
Linderhof. Daar de straatweg naar Slot
Linderhof niet is vrijgegeven vóór het
autoverkeer, zullen mail coaches tusschen
Oberammergau en Linderhof rüden en al
dus de vreemdelingen in staat stellen dit
phantastischte aller koninklyke kasteelen
te bezichtigen.
Aan een oeroude linde heeft de streek
haar naam te danken. Maximiliaan II had
hier een jachthuisje gebouwd. Lodewyk II
jaagde niet, maar de eenzaamheid van Lin
derhof en zyn liefde tot de natuur trokken
hem hierheen. Hy was het, die hier het
sierlijke barok-paleis oprichtte. Hy wilde
een nieuw „Trianon", de idylle van de door
hem zoo hoog vereerde koningin Maria An
toinette, doen ontstaan.
Liefelijkheid, sierlijkheid, en. pracht zyn
de kenteekenen van dit Slot. Omgeven van
weelderig groen weerspiegelt het zich in
het water. Ht is als een in het woud ver
sprookjeskasteel en de indruk, die het
maakt, wordt onvergetelijk als 's middags
of 's avonds het water der fonteinen ruischt
en klatert en de druppels het Slot omhullen
et een ragfijnen sluier, waarni alle kleu-
•n van den regenboog stralen. Het ge
il eele Slot is een enkele herinnering aan de
romantiek.
Drie hooge bogen vormen den ingang van
het Slot. Daarboven bevindt zich een bal;
kon met een beeld van de Godin der Over
winning. De gevel is versierd met een ge
weldig beeld van den, den wereldbal torsen
den Atlas. Door sierlijk bewerkte vergulde
poorten betreedt men dit heerlijke paleis.
In het midden van de door zuilen van schit
terend marmer omgeven vestibule staat een
bronzen ruiterstandbeeld van den Zonne
koning, als Romeinsche triomphator. Ko-
Lodewyk had de ziekelijke neiging tot
het nabootsen van het verleden, dat men in
dit Slot overal terguvindt. Het is moeilijk
te zetgtgen door welk kunstwerk hier den
bezoeker het meest wordt getroffen. Prach
tig straalt het trappenhuis met zyn treden
van wit Cajrarisch marmer. Alle deuren,
wanden en schoorsteenen zyn r|jk en
smaakvol versierd. De meubels zyu bekleed
met gobelins, meesterwerken van naald
werk. Een sterken indruk maken ook de
schilderingen van muren en zolderingen.
Vele bladzijden zouden noodig z|jn, om
de koninklyke weelde der talryke zalen en
vertrekken te beschrijven. Vermeld moge
echter de eetzaal worden. Hier bevond zich
het vermaarde „tafeltje dek je". De koning
had de eenzaamheid zoo lief, dat zelfs de
aanwezigheid van een dienaar hem stoorde.
Hy at meestal alleen in deze zaal. Op een
papiertje schreef hy welk gerecht hy
wenschte te eten. Hy drukte op een knop e
de tafel, waarop hy het papiertje had ge
legd, verdween in de diepte, om na enkelen
tyd weer te voorschijn te komen met
gewenscht schotels. Hier, zooals ui alle
overige zalen van het Slot, zyn kunst en
schoonheid, glans en pracht vereenigd.
Het park, met zyn prachtige oude hoo
rnen en zyn grasvelden vol kleurige bloe
men, vormt een heerlyke idylle. Stille wan
delwegen omgeven dit park en maken ine»
hun sneeuwwitte warnieren beelden een
diepen indruk op den wandelaar, vooral ais
uit de verte in deze stilte en eenzaam*"*
aamheid
het gedruisch en geklater der fonteinen tót
hem doordringt. Achter het Slot verheffen
zich drie terrassen, die langs breede tra^
pen te bereiken zyn. Op het eerste
staat het standbeeld van Lodewyk II. Van
dit punt uit wordt de bezoeker voora
's middags en 's avonds b« het spel der fon
teinen, het meest getroffen door de k a-
sieke rococo-pracht, die voor z|jn oog W
uitgespreid.
Niet alleen een sprookjesslat heeft
Koning hier doen verrijzen. Hti heeft o»
de blauwe grot van Capri naar dit aard
sche parad ijs verplaatst. Verborgen rade
ligt de poort, wy w
die toegang ver"
leent tot de'grotten. Het geruisch van een
waterval bereikt ons oor. Overweldigend
jndruk, die men verkrijgt by het betre
den van de hoofdgrot. Op den achtergrond
tiet men het groote schilderij „Tatmhauser
in den Venusberg". In het midden van deze
«rot ligt een meertje, waarin een vergulde
loot drijft. In deze boot heeft de Koning
•g nachts tal van uren mijmerend doorge
bracht. Een phantastischer beeld is ondenk
baar. In deze omgeving van rotsen, in het
«olvendc water, omgeven van zwanen en
na en dreef'de boot met den sprookjes
koning. Indien men achter de coulissen
keek, kreeg men een minder romantischen
indruk. Hier stonden steeds zeven arbei
ders voor de groote ovens, waardoor ten
allen tijde de juiste temperatuur in de grob
ten heerschte. Ook een électricien was hier
steeds druk in de weer.
In het park staat ook nog de vermaarde
Kiosk". Deze stond oorspronkelijk iq het
park van een riddergoed in Bohemen en
hoorde toe aan den journalist en mijn
eigenaar Strousberg. Toen deze door onge
lukkige speculaties zijn vermogen had ver
loren, stuurden zyn schuldeischers de kiosk
naar de wereldtentoonstelling van Parijs,
waar zij door Koning Lode wijk gekocht werd.
Z|j moest den koning verplaatsen in het
phantastische, kleurige Oosten. Soms liet
de vorst zyn personeel, gekleed in Ooster-
sche gewaden, hier rusten op tapijten en
kussens. Men rookte de Oostersche pijpen
en zoo genoot de Koning van een zuiver
Oriëntaalsch beeld.
Ongeveer een uur van Linderhof, daar
waar het dal van de Ammer zyn grootste
schoonheid bezit, ligt een andere idylle ver
borgen: de hut van Hunding. In de diepste
eenzaamheid van het bosch bevindt zy zich.
In het midden staat de geweldige, grillige
stam van een esch en diep in den stam
steekt Nothung, het zwaard der Walsungen.
Het vertrek herinnert volkomen aan het
tooneel van het eerste bedrijf van de Wal
küre.
ONDERWIJS.
R.K. Handelshoogeschool.
inaugureele rede prof. Triebels.
Hedenmiddag heeft prof. mr. dr. L. Trie
beis te Nymegen in een bijzondere bijeen
komst in het Auditorium van het Conserva
torium der R.K. Leergangen zyn werk
zaamheden aangevangen als gewoon hoog
leeraar in de Bedrijfsleer en de Sociale
Wetgeving aan de R.K, Handelshoogeschool,
met een inaugureele rede over het onder
werp: „Eenige beschouwingen over handels
organisatie en bedrijfsorganisatie".
Spreker beschouwde daarby de handels
organisatie van theoretisch standpunt, de
bedrijfsorganisatie van uit het oogpunt van
haar practisch belang, juist voor dezen
tjjd.
Trots de zeer omvangrijke litteratuur,
vertoont de wetenschap, die veelal met den
naam „Organisatie en Techniek van den
nandel" wordt aangeduid, nog in menig op
zicht de kenteekenen van een jonge weten-
spiiap. Zoo staat o.m. haar afgrenzing
tegenover de haar verwante wetenschap
pen, en daarmede haar omvang, nog geens
zins vast. Zoo bjjv. ten opzichte van econo
mie en rechtswetenschap. Daaraan is het
toe te schrijden dat meerdere werken op
het gebied der handelsorganisatie uitvoerig
uitwijden over economische en rechtsweten
schappelijke onderwerpen
Met andere jonge wetenschappen had die
der handelsorganisatie gemeen, dat de gren
zen van haar gebied aanvankelijk meer
door didactische doelmatigheid dan op
grond van wetenschappelijke normen wer
den bepaald. Intusschen werd het gebied
reeds yverig onderzocht en een uitvoerig
feitenmateriaal bijeengebracht. Kort vóór
den oorlog werd door de werken van Hel-
lauer, Schar, Nicklisch het verzamelde fei
tenmateriaal gesystematiseerd, maar toch
staan wy nog pas aan het uitgangspunt
van de periode der systematiseering. Het
feitenmateriaal moet nog synthetisch wor
den verwerkt. Aansluitend aan een uit
spraak van Barthélemy-Saint-Hilaire, be
toogt spreker dat daarvoor allereerst noo
dig is het opsporen van het specifieke, ge
meenschappelijke karakter dat die feiten
kenmerkt.
Die feiten liggen, naar spreker zonder
vrees voor tegenspraak meent te mogen
aannemen, op het gebied van het economisch
verkeer. Het is dus eerst noodig dit begrip
te ontleden. Spreker doet dit aan de hand
van een definitie van von Jhering: Der
Verkehr ist die Organisation der auf dem
Hebei des I.ohns beruhenden gesicherten
Befriediging der menschlichen Betbiirfmisse.
In deze definitie zyn drie elementen te on
derscheiden: de behoefte als motief, het
loon als middel, de regeling van beider on
derlinge verhouding als de vorm van het
verkeer.
Spr. gaat nu deze drie elementen na en
komt tot de conclusie dat zy geen voldoen
de afbakening geven voor wat betreft het
materieel object der behandelde weten
schappen. Afbakening moet worden gezocht
op het gebied van het formeel object De
behoeftenbevrediging is het motief dat de
menschen dryft tot ihet leven in gemeen
schap. Daarby speelt de handel de rol, dat
h|i de goederen, die voor de behoeftenbe
vrediging noodig z|jn, déar brengt waar er
de meeste behoefte aan bestaat. Om die rol
te kunnen vervullen behoeft de handel de
medewerking van hulpkrachten dit be-
Rtip in uitgebreiden zin, zoowel van men-
reheljjke als mechanische genomen die
door het loon moet worden verkregen.
Behandel moet aldus spr. dus in
gelicht worden omtrent de behoeften, maar
°<>k omtrent den stand der arbeidsmarkt.
Bovendien moeten de te verkrijgen hulp-
krachten, zoowel als de verhouding der par
tijen, die in het bevredigingsproces meewer-
°P behoorlijke w|jze worden geregeld.
Daartoe heeft de handel de voorlichting
*an economie en rechtswetenschap. Doch
dit is niet genoeg, daar de factoren be
hoefte en loon niet los van elkander staan,
maar elkander wederkeerig beïnvloeden. De
w|j«e waarop bepaalde behoeften het best
kunnen worden bevredigd, hangt samen
met het verkrijgen van de hulpkrachten,
die daarbij noodig zyn, van de tusschen-
schakels, die daarb|j onontbeerlijk of wtn-
schelyk zyn.
Hoe kunnen al die krachten en middelen
het best worden georganiseerd in verband
met het doel van den handel; welke is, op
een gegeven oogenblik, onder gegeven om
standigheden, de beste regeling van be
hoefte en loon in hun onderlinge verhou
ding? Op deze en dergel jjke vragen moet
het antwoord gegeven worden door de we
tenschap der organisatie van den handel.
Haar taak is het met dat doel voor oogen,
van uit dét gezichtspunt het haar toeval
lend deel van het eoonomisch verkeer te
onderzoeken.
LAND- EN TUINBOUW.
an Landbouw.
De Hollandsche Maatschappij van Land
bouw houdt op Woensdag 21 Mei een alge
meene vergadering, waarin de moeilijke
omstandigheden in den landbouw zullen
worden besproken.
Het hoofdbestuur is tot de conclusie ge
komen, dat naar vervulling van de volgen
de wenschen met kracht dient te worden
gestreefd; en het verzoek aan de algemeene
vergadering, zich hierover uit te spreken.
A. Wenschen, waarvan de vervulling
direct nut ral kunnen opleveren.
1. Maatregelen tegen de gevolgen van
dumping.
2. Herziening van ons tarief van invoer
rechten.
3. De suikerbietenteelt dient te worden
gesteund.
4. De opcenten op de grondbelasting
dienen te worden afgeschaft.
5. De slachtaccyns dient te worden af
geschaft.
6. De spoorvrachttarieven op land- en
tuinbouwproducten dienen te worden ver
laagd.
7. Onderzocht dient te worden, of het
nuttig en mogelijk zal z|jn, dat de regee
ring de credietverleening door de coöp.
Boerenleenbanken verruimd door zich in be
paalde gevallen borg te stellen.
8. Waterschappen, die het onderhoud
van wegen moeten bekostigen, welke voor
doorgaand verkeer gebruikt worden, dienen
geldelyk te worden gesteund.
9. De druk der sociale lasten op het
landbouwbedrijf dient aanmerkelijk verlicht
te worden.
10. De loonen bij werkverschaffing en
de uitkeeringen aan de werkloozen dienen
zoodanig te zyn, dat een prikkel aanwezig
blijft, arbeid in het vrije bedrijf, ook in het
andbouwbedrjjf, te zoeken.
B. Wenschen, waarvan de vervuling van
indirect nut zal zyn. (Overheidsbemoeiing).
1. Benoeming van een directeur-generaal
van den landbouw met zoodanige bevoegd-
i, dat een centrale leiding aan de Di
rectie van den Landbouw ontstaat.
2. Instelling van een afzonderlijk mi-
3. Uitbreiding van het personeel van de
Directie van den Landbouw, zöodat inzon
derheid de economische positie van den
landbouw grondig en bij voortduring kan
worden bestudeerd en onderzocht.
4. Bevordering van de stichting van la-
sre landbouwscholen.
5. Bevordering van den afzet door in
tensieve voorlichting, krachtigen finan-
cieelen steun bij het zoeken van nieuwe af
zetgebieden en toepassing van de Land-
6. Bevordering van het gebruik van Ne
derlandsche land- en tuinbouw producten
bij overheidsbedrijven en instellingen.
RADIO-NIEUWS.
Programma voor Zaterdag 10 Mei.
Hilversum:
3.15 Van Djjk's Accordeon-ensemble.
4.00 Lezing over .^Belastingen".
5.00 Gezondheidshalfuurtje.
6.018.00 concert.
V.A.R.A. 8.008.06 toespraak.
8.20 Cabaretavond.
11.00 gramofoonplaten.
Huizen:
4.00 gramofoonplaten.
6.15 gramofoonplaten.
6.46 gramofoonplaten.
8.00—11.00 omroeporkest.
11.00—12.00 gramofoonplaten.
Programma voor Zondag 11 Mei.
Hilversum
9.20 V.A.R.A. Oigelspei d&or J<ih. Joug.
9.45 V.A.R.A. Mededelingen vun hetReis-
eretariaat .aan liet Instituut voor Arbei
ders Ontwikkeling.
18 V. A.R.A. H. Heijembroek„Wat de
meiiscfli dankt aan het dier".
10.15 V.A.R.A. Mej. C. P. van, Aaporen
van dor Velde: „De Moederdag".
10.30 V A R.A. Tweede Openbar© les voor
Muziekbeginnende Leokeu door Hu go de
Groot.
12.01—12.40 LcKingiveks over het onder
werp: Oude en moderne Chemlie: door Dr.
C. H. Sluiter.
12.40— 2-00 Middagconcert door het A.V.
R.O.-Ootet, o.l.v. Louis Schoridt. Solo-viool:
Boris Lensky.
2.00—2.30 A.V.R.O. Boekenhalfuurjte.
2.30—3.15 Concert door het Omroeporkest
o.l.v. Nico Treep.
3,15—3.45 Om het kampvuur.
3.45—4.30 Voortzetting van h«t concert.
4.30—5.00 Graanofoonnmziek.
6.30 V.P.R.O. Wijdinsuu* uit de «tudlo.
Spreker: Ds. P. D. Tjalsma: „Gelootaeer-
bied". Gramofoonplaten.
5.00 V.A.R.A. Gramofoonplateü. '296 M.)
5.15 V.A.R.A Kinderuurtje.
8.01 Aansluiting van het Concertgebouw
te Amsterdam. Derde concert van den Beet
hoven-cyclus door het Concertgebouw-orkest
o.l.v. Dr. Willem Mengelberg.
Huizen
8.25—9.20 N.O-R.V. Morgenwijding.
9.55 K.R.O. Klokgelui.
10.00—11.45 K.R.O. Hoogmis vanuit de St.
Jonskerk te Roosendaal.
11.45—12.00 K.R.O. Gramofoonplaten,
12.20—12.30 K.R.O. Toeepraak door den
K.R.O.-Voorzitter
12.30--1.30 K.R.O. Concert door K. R. O -
Trio.
1.30—2.00 K.R.O. Godatüenaionderricht.
2.00 -2.30 Herman de Man Nova et Vetera
van Mgr. Dr. Hansen
2.30—415 K.R.O. Concert door het Kon.
Muziekkorps uit den Bosch.
4.15- 5.00 K.R.O. Ziekenlof.
5.50 N.C.R.V. Kerkdienst vanuit de Geref
kerk (Ooeterkerk) te Utrecht
7.30—7.56 K.R.O. Pater A. J. Winkel Ó.P.
7.55—8.05 K.R.O. Voetbaluoitalagen.
- 8.05—10.45 K.R.O. Concert door K R.O.-
Orkeat. Mej. Lily van Elk (piano). Mej. Ca
roline Castend ijk (mezzo-sopraan).
9.30 K.R.O. Peraberichten.
10.45-11.00 K.R.O. Epiloog door Klein
Koor.
RUILBUREAU
voor bons en phutjes
Hebben deze weck verzonden aan
Mej. C. B. te Oudewater 75 Hagzegels.
E. J. v. A. te Gouda 25 Droerte'a bons.
P. de G. te Gouda 56 Lever's bons,
C B. be Gouda 82 Pelikanen
Wat komt alles slecht binnen
Zouden nu werkelijk alle bronnen uitge
put zijn?
Kom. daar gelooven we niets van, dat is
niet te gelooven.
Verzamelt nu iedereen Lever's bons. Peli
kanen, 1 in n enk astbons. Droste's plaatjes
..Indië", Leupen's plaatjes, Dobbélmann's
plaiutjeg of Rademaker's bons?
Is nu ieder Gouwenaar of lezer van dit
blad voor/ien van Verkade's Paddenstoe
len. Van Houten's bons voor tijdschriften,
Hagzegals. Klaverbladplaatjes. Molenplaat-
jes. Donselmonn's bons. Van Nelle's kof-
fie-ftchteretiiketten?
Alle doozen, laadjes, enz. zijn nu welöver-
hoop geweest. Hebt u niets gevonden? Neen
Jammer Hebben uw kennissen ook niets te
geven.
Hebt u nog wiat voor den dag gehaald*
Kom dan en stuur het onverwijld aan ons
ruilbureau.
Ti doet alles in een envelop, waarop u
schrijftRuilbureau Goudsehe Courant.
Postbus 11. of Markt 31. Gouda
Vergeet niet de 10 cent in te aluiten voor
ruiling onkosten.
Vergeet ook niet een briefje in te sluiten,
waarop vermeld staat datgeen wat u wen acht
terug te ontvangen.
Jammer genoeg kimt u niet alles aanvra
gen, b.v. niet de Lever's en linnenkaatboiis
en Pelikanen, daar zijn we een eind van
achter.
Alles moet u niet aanbieden. Van Van
Nelle koffie-aohteretiketten hebben we voor-
Hebt u 168 bons van Verkade's Padden
stoelen
Dan kunt u bij ons een volledig stel pla
ten en plaatjes bekomen, zoolang de voorraad
strekt.
HET RUILBUREAU.
Westhaven 65 Gouda
GEVRAAGD
liefst bekend met KRUISFINEERWERK
EN
40
50
Bestellingen worden ook aangenomen Tel. 76
EEN WINKEL IN
KLEIWEG 20
TELEFOON 350
FONGERS en IJSEL RIJWIELEN in vele soorten voorradig
Prijzen vanaf 65 gulden Vraagt prijscourant 30
BONDSRIJWIELHERSTELPLAATS
Steeds voorradig alle maten prima
gebruikte Autobanden,
2eWeenastraat 17, Tel. 43929, R'dam
STEENHOUWERIJ
A. ROODBOL
HARDSTEEN ZANDSTEEN
SCHOORSTEENMANTELS
GK AFWERKEN.
ACHTER DE KERK - GOUDA.
TURFMARKT
(hoek Gouwe)
200
en doet de keuze in onze moKazfinen. De toeloop der laatste dagen in onze afdeeling
KAKPETTEN. LOOPERS EN VLOERZEIL
zeeft ons de overtuiging, dat wij in
TAPIS-BELGE. AXMINSTER- EN BOEl'Lé KARPETTEN. LINOLEUM. VLOERZEIL,
CHINA- EN DAMASTMATTEN. VELVET, AXMINSTER EN COOOSLOOPERS. EIKEN EN
BESCHILDERDE LEDIKANTEN. STAALDRAAD EN KAPOKMATRASSEN. VEEREN- EN
KAPMBEDDEN
zeer voordeellg zijn. WO vertrouwen, dat ujMgei stdaags hier kunnen verwaehten, ont van onze
zeer voordeelige aanbiedingen gebruik te zullen U dan naar U genoegen bedienen.
tOÜÜUÜLHJUnC
r