VLAG-THEE KOFFIE topl lij n liiéirlwi Bouwgrond voor 1ste klas Huizen Verbnrg's Brood RADIO ©NVENABLE VAN NELLE'S PAKJES MOET U VERHUIZEN? SCHAATSENRIJDEN II PLATEEL vin Sjjil-Dittinboguril 6° 6° HOOGSTRAAT 14.GOUDA VAN DEN BERGH's De Goudsche Fruithandel Jan van Dam Haar Uitval!! GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 17 MEI 1930 - TWEEDE BLAD WISKUNDE - P. S. DAUVILLIER. Kantoor- Winkeljassen „De Kleine Winst" TE KOOP lil 9e doel doe dal goed H. Brouwer de Koning, BOERS Co. R'dam Miison. S.\5 S. van Dantzig Overhemden, o N. V. Hollandsche u :o Deposito- en Gredlet-Bank De Bank geeft uit Schuldbrieven met 6°|0 rentevergoeding. ;o VEREENIGING VOOR FACULTATIEVE LIJKVERBRANDING PRIJSVERLAGING (octrooi N° 14122) A FIJNE HAAGSCHE MOPJES VOOR FIJNPROEVERS!!! 28 CENT TOT 70 CENT PER HALFPONDSPAKJE VRAAGT U DAN NU EERST ONZE PRIJZEN. Door aanschaffing van een der grootste en modernste tappisières zijn we in staat U goed- ktjpper dan wie ook te verhuizen. L. N. POLDERVAART. Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda. Een Gulden de Kilo Kaasjes Kaashandel TEEKENS, DE Dill I Zt. EAU DE FORCE BALT. A. DE JONG 25 Ot Vischstand in en het Visscherij-belang bij de Reeuwijksche en Siuipwijksche Plassen. Pst. Karei rikke-tikke-tik luister eens de Simplex draait! VOOR H.H. WINKELIERS Uit ons Parlement O- K« Siroopwafelsn Nieuwe Markt 25, Tel. 865 lessen aangeboden, op zeer billyke voor waarden, voor leerlingen H. Q. S. en Gymnasium, voor eandidaten BOUWKUN DIG OPZICHTER, enz. door 751 10 B. MA8TENSSINGEL 12. Het adres voor •n i* (orte Tiendeweg 22 GOUDA Op den besten stand van Gouda te koop alsook voor Industrie terrein of anderszins, groot 2500 M2, alles gelegen aan groot vaarwater. "30 Schriftelijke aanvraag bij bet Technisch Bureau voor Bouwkunde van J. H. DE WILDE te GOUDA. Vooral als ge U voedt. Gebruik dus Elect. Bakkerij A. VERBURG GOUDA Spieringstr. 65 Tel. 663- EVEN KIJKEN MEUBELEN - BEDDEN- KLEEDEN VLOERZEIL - L00PERS -MATTEN GORDIJNEN - SPIEGELS snz. anz TEGEN DE LAAGSTE PRIJZEN BIJ J, v, HEERfcN Jr. - Raam 276 10 DAAR GAAN WIJ OOK HEEN GRAFZERKEN GRAFKRUIZEN SCHOORSTEtyNMANTELS, Ornamenten id alle stijlen. Beleefd aanbevelend, 2526 10 Firma J. M. van Buursn Steenhouwerij VIJVERSTRAAT 12, GOUDA. AAN DE SPITS STAAT ONS 10 A. DEN HOLLANDER, Turfaingel 40 A. BROEKHUIZEN, Karnemelksloot 73 NERGENS Z00 GOEDKOOP Spieringstraat 153 Gouda. Ons brood werd bekroond: Arnhem 1923, 's-Bosch 1924, R'dam 1926, Dordrecht en Utrecht 1927. Stempel- en Naamplaatfabriek 'l~IZERSTR. 6 HANO I F.LF.F. 57194, ;GFES FILIALEN M. J. DK JONG DAMESKAPPER L. GROENENDAAL 110, b. d. Gouwe Blyft zich beleefd aanbevelen voor het kappen van Dames voor elke gelegeïfheid. Ook Bruidscoiffure. Ook aan huis te ontbieden. Gedempte Slaak 87, nabij Oostplein. Schiedamscheweg 83 Rotterdam. I"GOEDKOOPSTE ADRES voor (ook voor oudere dames) Bloemen, Veeren en Lint Enorme sorteer Ing Laat Uw oude hoed vervormen vanaf 1.75, U krijgt het nieuwste model weer terug. Nieuwe Zending f2per week. GEHEEL COM PLEET GEPLAATST 125 HAPPEL, Snoystraat 69, GOUDA. L Blauwstpaal 19 - Gouda Directeur» H. VAM DEH BRAAFF 0 in stukken vpn f 50O t250.flOO.-, f 50 ()0 Inlichtingenbladen en Tarieven en Voorwaarden op schriftelijke aan vraag verkrijgbaar bij den Afdeelings-Secretaris den heer Mr. A. A. J. Rijksen, Kleiweg 34, Gouda. 20 MANCHESTERBROEKJES vanaf ZIJDEN KOUSEN, laddervrij, van f 1.30 nu HEERENPANTALONS nu DIRECTOIRES vanaf ROODE ZAKDOEKEN, groote maat BADMUTSEN vanaf TRICOT JONGENSBROEKJES vanaf. 2-Persoons graslinnen LAKENS gefestonneerd f 0.72 ,0.98 ,0.85 ,0.22 ,0.21 ,0.13 ,0.44 ,1.54 Voorts enorme keuze in SPORTHEMDEN, KOUSEN -SOKKEN, BADDOEKEN, MUTSEN enz. - - Gouda Zaugaslraat 44 50 ORSETBANDEN UIKBANDEN EN ORSETS MElSlNNENBAND CjEven Uw lichaam DEN ZOO NOODIGEN STEUN Vraagt slechts Uw dokter PRIJS per ons 40-38-34 en 31 ots. OPIEOER ONS EEN DOOSJE VRAAGT ZE UW WINKELIER Grossier voor Gouda Fa. J, VAN WIJK Az».. Keizerstraat 42, GOUDA, VRAAGT UWEN WINKELIER BIJ HET OPENEN VAN ELK PAKJE ZEGT DE GEUR U REEDS ALLES IN ALLE PRIJZEN VAN AF LANGE TIENDEWEG 27 BLAUWE DRUIVEN TAFELPEREN TAFELAPPELEN SINAASAPPELEN MANDARIJNEN CITROENEN BANANEN Firma Wed A. Rl*tv*ld. Ii««ft la veerraed TELEf 313 NIEÜWE VIJGEN DOOSJES TUNJS-DADELS PERZIKEN EN PRUIMEN. VRUCHTEN IN GLAS VRUCHTEN IN BLIK DIVERSE SOORTEN NOTEN BUSGROENTEN (merk Sleutels) denkt nu niemand meer aan. Veeleer aan het koopen van mooi zomergoed. Bij dat nieuwe costuum behoort een mooi bij passend paar SCHOENEN. Koopt die nu eens bij in de Keizerstraat. Reken er op dat ze netjes zul len staan en vooral.... prettig loopen. 60 ZOETE en ZOUTE KRAKELINGEN 22 en- 25 cent per ons. PRIMA HONINGKOEK 40 dent per stuk. Alle soortenGEBAKJES 8 cent per stuk. SIROOPWAjFELS 6 cent per stuk. BANKETSOORTEN en TAAIE BITTER KOEKJES 22 cent per ons. Gebr. Kamphuizen Gouwe 55 10 Gouda Steeds voorradig alle maten prima gebruikte butebandsn, 2eWeenastraat 17, Tel. 43929. R'dam Gebruikt dan een medicinaal Haarwater, krachtig geneesmiddel, voor Haaruitval, en Kale plekken. Per flacon f2-5U Verkrijgbaar bij Oosthaven 29 Telf. 118 Goud» bare resultaten aanwezig. Enkele visschers hebben al met succes de eieren van snoek tot jonge snoekjes opgekweekt en deze uit gezet. Proeven worden genomen met het uitzetten van houting, een vischsoort, fei telijk in de rivieren thuisbehoorend, maar waarvan gebleken is, dat ze in deze plassen nog sneller groeit dan in de rivieren. Verder werd de uitzetting van edelkarper in de laatste jaren met kracht aangepakt, In verband met de plannen tot droogma- jdng der Reeuwyksche en Sluipwyksche Plassen is ook de vraag naar voren geko men in welke mate de visschery belang heeft by het voortbestaan dezer Plassen. Werd eenerzyds door de voorstanders van het behoud dezer Plassen er op gewezen dat de visscherij daar van werkelijke beteekenis is en in de toekomst veel doet -verwachten, anderzijds werd door hen, die van de droog making dezer Plassen alle heil verwachten, het visscherij-belang vrijwel als van geen beteekenis genegeerd. Het is daarom van byzowjere waarde dat de afdeeling Reeuwyk van de hoofdafdeeling Zoetwatervisscherij der Ned. Heidemaat schappij in een adres aan de Staten van Zuid-Holland heeft uiteengezet in welke mate de belangen der visschers by de aan hangig gemaakte droogmakingsplannen be trokken zijn en welke beteekenis de visch- stand daar ter plaatse heeft in algemeenen iin voor de wateren buiten deze streek. Onder sanctie van de Hoofdafdeeling Zoetwatervisschery der Ned. Heidemaat schappij wordt in dat adres het volgende medegedeeld: „De plassen, welke een oppervlakte van circa 800 H.A. beslaan, worden bevischt door 33 personen, die daarin het bedrijf uit oefenen, en hierdoor geheel of gedeeltelijk in hun levensonderhoud moeten voorzien. De plassen zyn tevené de voedingsbronnen van talrijke daarmede in open verbinding staande polderwateren, waarin ook door een aantal personen het vissehersbedryf wordt uitgeoefend. Kon er voor omstreeks 20 jaar geleden ge zegd worden, dat de visschers van deze wateren menschen waren, wien het uitslui tend er om te doen was zoo veel mogelijk visch aan het water te onttrekken zonder zich om den vischstand te bekommeren, thans kan er in dezen een verandering ten goede worden geconstateerd; de visschers zijn georganiseerd, hun belangstelling voor de instandhouding van den vischstand is op gewekt en werkt zeer nuttig, hetwelk o.a. blijkt uit het sparen der jonge visch, uit zetten van pootvisch en bescherming van de paaiende visch. Eenige sprekende voorbeel den kunnen worden genoemd. In verschillende plassen is o.a. uitgezet snoekbaars, een vischsoort, welke hier voorheen niet voorkwam; deze groeit uit stekend, paait in ruime mate, kortom, de resultaten van deze uitzetting zyn schitte rend. Bovendien verplaatst deze visch zich successievelijk naar de andere plassen en verwacht mag worden, dat alleen de op brengt van deze vischsoort een bron van inkomsten voor de visschers zal worden. Niet alleen met steun van de Regeering, ook hiermede werd reeds een gunstig resul taat gehaald. Niet onvermeld mag blijven de uitzetting van Masurische zeelt, montée (jonge aal), pootaal, afkomstig van de rivieren, schotzalmen en meerforellen. Ook hiervan kan in sommige gevallen al van succes worden gesproken. Vermeldenswaard is verder het feit, dat de brasem zich in enkele plassen buitenge woon sterk vermenigvuldigt, zelfs zoo zeer, dat het in verband met de groeivoorwaar- den noodzakelijk was en nog ls, een aantal jonge brasems weg te vangen, welke naar verschillende streken van het land worden vervoerd om het aldaar bestaande tekort aan brasem aan te vullen, of de wateren met brasem te bevolken. Van de opbrengst van deze visch werd meermalen andere pootvisch gekocht. Door dezen maatregel, welke geheel onder toezicht van de Visschery-inspectie wordt uitgevoerd, be reikt men, dat de in het water overblijvende brasem beter groeit, terwijl tevens het uit zetten van andere vischsoorten wordt be vorderd. Wat nu betreft de opbrehgst aan visch uit de plassen, deze mag veilig op minstens 15000 gulden per jaar worden gesteld en verwacht mag worden, dat dit bedrag in de naaste toekomst, zulks in verband met de gunstige resultaten der uitzettingen, als mede doelmatige bevissching, zeer belang rijk zal stygen. Ook de naast het visscherybedryf be staande nevenbedryven als vischhandel, mandenmakeryen, scheepswerven, touw slageryen, nettenfabrieken enz. mogen wor den beschouwd als hebbende belang bij het voortbestaan der visschery in de plassen, terwijl de jacht, welke met de visschery al zeer nauw verwant is voor verschillende personen, een belangrijke bron van inkom sten is. By droogmaking van de plassen zou voor al de hierboven genoemde personen de- bron van inkomsten grootendeels, zoo niet geheel verloren gaan, terwijl verder de polderwa teren in de omgeving, die, zooals reeds uit eengezet, in de plassen hun voedingsbron nen vinden wat betreft den vischstand, sterk zouden achteruitgaan, zoodat ook hier het meerendeel der visschers het bedrijf zou moeten staken. Een zeer belangrijk punt is verder hoe de visschers, die door drooglegging der plassen broodeloos zouden worden, verder in hun levensonderhoud zouden moeten voorzien, daar verplaatsing van het bedrijf niet mo gelijk is, daar elders in ons land elk water, dat voor een loonende bevissching in aan merking komt, feitelijk reeds te dicht met visschers is bezet, terwijl bij beëindiging van het bedrijf de visscher door het over compleet komen van netten, schuiten enz. van bovenstaande overwegingen die, naar ons uit goede bron bekend is, zeer bescheiden zyn gesteld en vooral wat de bedryfsuitkomsten betreft, beneden de wer kelijkheid zyn gehouden, zal het ieder dui delijk zyn dat ook het „visschery-belang" een factor vay beteekenis kan worden ge noemd by de beoordeeling der vraag of de Reeuwyksche en Siuipwijksche Plassen al dan, niet moeten worden behouden. Er zit weinig schot in het hevige confljct dat ik onder stijgende belangstelling van het Goudsche publiek met „mijnheer" K. R. van Staal tracht uit te vechten, 't Zou ïoo aardig zyn, als hy eens uit de hoek kwam, maar hy geeft steeds „niet thuis"! Heeft hy óók misschien vernomen dat Broekhuys' Rolls Royce in Gouda in de ga rage gestald is en heeft hy de herinne ring aan vroegere glorievolle dagen geen weerstand kunnende bieden wellicht een snoepreisje ondernomen? Wy willen,-alvo rens ons discours verder voort te petten, hem even opbellen! Tjoek...?.. tjoektjoek Veel weerstand is er niet meerdaar komt de snoek boven! Een „knaap" hoor! En wat 'n verglaasde schrik-oogen! Eer'is teer! Beteekent teer misschien koolteér, snoek? Dag Snoek! Moet je dan al Wet houder, en nog wel van twee Departemen ten, voor zyn. om zóó'n haèk in je maag te hebben! Ondanks zyn halsstarrige stilzwijgend heid zullen wy daarbij de taal van de patiënt sprekende dóórgaan met het woord tot hem te ricfflfci. Zyn incasseerings- vermogen (boksterm) is werkelijk boven alle lof verheven! Ik heb de Dagvaarding ingehaald, waarin de mededeeling voor komt van een schynverkoop van Van Staal's Drukkerij aan Broekhuys' Rotterd. H. en L. bank (een knoeicontract) de toevoeging „binnen enkele weken werd deze inventaris (drukkerij) weer aan "erkoopers terugverkocht" (k n o e j h a n- delingen duw). Ik heb gevraagd of de som van 40.000 gulden ongeveer juist is, jhe K. R. v. Staal er by deze gejegenheid heter op zou zyn géworden Ik vroeg naar relatie met de Bank, hij, die toch door «n ingewijde de Rechterhand van "foekhuyg wordt genoemd. Ik haalde *erder tón uit het verhandelde ter gerechts- ntting, dat per trekking 25.000 gulden aan •dvertenties werd besteed (bruto verdienste K. R. v. Staal 30 en dat hy, als de I king liep, duizend gulden per week toe- kreeg. Ik schilderde de rommel aan de Bank, die volgens de Officier van Justitie bedrog was! De Directeur V. ging om de janboel weg, v. Staal blééf! Niets van al deze krasse bewoordingen hindert „Vertrou wensman"! *- In de meer aangehaalde Raadszitting van 30 Nov. 1923 zegt hy in antwoord op de vraag hoe hy uit Rotterdam zoo in Gouda kwam dat hy in het politieke lichaam, de Raad van Gouda, niet zou kunnen werken, wanneer zyn tegenstanders zouden kunne# zeggen houd Uw mond, anders heb ik wat voor U. Wy noemen een reeks feiten, die indien ze juist zouden zyn, iedere functionaris had den doen verdwynen en hy zit daar nog op de Wethouderszetèl, zelfs zonder met de oogen te knipperen! Dat noem ik nog eens aan je zetel vastkleven! Hy is niet 'weg te tochten! Nu gaan we door met de milieu-schilde ring van de Broekhuys-affaire en trachten te benaderen de rol daarby door K. R. v. Staal gespeeld. Er zyn nog menschen, die ons verwytqn „oude koeien uit de sloot te halen"; menschen dus, die uitsluiten d a t zyn heden ook zou zyn z'n ver- Ie d e n, als hy slechts de kans kreeg Onze overtuiging ten deze staat vast, ge steund op de feiten. (Daarover nader). Bovendien betreft het hier niet een afgedane zaak. Van Staal's verantwoording omtrent de uitzetting uit "Rotterdam, afge legd in boven aangehaalde Raadszitting, is ten eenenmale onvoldoende. Wy zullen die hierna nog onder de loupe nemen. En over wat losgekomen is by de behandeling, in openbare zitting, van de Broekhuys-affaire een jaar later, daarover is hy nog nooit onderhanden genomen. De Raad moge dan al berusten, de burgery heeft recht in gelicht te worden wie de Goudsche zetel voor Finan ciën en Openbare Werken bekleedt. In de na-oorlogsjaren, toen de oorlogs- hebben wij EIERGLAZEN OP GEPOLITOERD HOUTEN VOET D. BOUWER Magazijn „DE DRIEKLEUR", Markt 54 Telefoon 254. winst-koorts het Nederlandsche volk nog beheerschte, nam Broekhuys het juiste oogenblik waèr om zyn Rotterdamsche Handels- en Landbouwbank op te richten een „g o k o n d e r n e m i n g" zegt een in gewyde. Dit was 1920. „Wel wetende zegt de Dagvaarding dat aan hem, Broekhuys, wegens zyn zeer slecht finan- ciëel en moreel verleden... geen geld zou worden verleend" bleef hy achter de scher men. Directeuren werden een Rotterdam sche spekslager V., een ex-Apeldoornscne kippenfokker H. Deze laatste werd inder daad ongeveer portier en zyn vrouw zette koffie voor de lieden 1 Om te voorko men dat de naam Broekhuys in verband met de bank werd genoemd, riep hy, B. per advertentie vrienden en bekenden een vaar wel naar Indië toe! Intusschen ging hy in Apeldoorn wonen. Geldschieter was een zekere de V., die 30.000 bezat, als opbrengst van zyn mo torboot, later natuurlyk gedupeerd! Adver tentie-colporteur werd K. R. v. Staal, wiens firma zoo zegt Broekhuys zelf toen hy met Broekhuys in relatie trad, geheel aan de grond zat. Van zyn kant had Broek huys óók hèm noodig, om in zyn reclame campagne de Inladen.te bereiken! Achter de stroolieden-Directeuren waren leiders Mr. Z. en Mr. P. Wy hebben in ons vorig artikel de vraag gesteld of onze inlichtingen juist waren dat K. R. v. Staal, genoemd d e rechterhand van Broekhuys, of ook wel adviseur van Broek huys' onderneming, by afwezigheid van B. de baas speelde? Op welke vraag geen antwoord kwam! „Heeft hy welbewust aan dit fraai gedoe meegedaan?" vroegen wy. Weer geen antwoord! De eerste premie-leenmg die de R. H. en L. bank uitgaf, omvatte 25.000 tienguldens- obligaties en 'werd te Aken getrokken. Van ingewyde zyde wordt verzekerd dat op de ten kantore gehouden lysten der verkochte obligaties geen enkele premie was gevallen! Alles wat binnen kwam was zuivere winst! Dit was het begin van een groot aantal premie-leenin gen, onder allerlei namen, in razend tempo gehouden1 „Om de aandacht niet op zyn persoon te doen vallen kon Broekhuys het bedryf niet van naby volgen, controleeren was schier ondoenlyk, zoodat de heeren vry spel had den!" zegt,een ingewyde. Om een greep te doen tot welke hoogte de goklust ging: de Hollandsche Verzekeringsbank (creatie van Broekhuys) gaf een prerkeleening uit van -ïttt-millióen over tfeir Maar «r werd in twee weken uitgeloot. Op een avond werd ten kantore van Broekhuys een afrekening van 8 ton gouds aan ontvangsten gedaan. De geldstroom nam zoodanig dreigende vorm aan, dat men die niet meer meester was. De bankbiljetten werden niet meer ge teld, maar met de duimstok in stapels ge meten! Men rekende by Meters bankbiljet ten! Op een gegeven oogenblik zat de brand kast zoo vol... dat hy niet dichtkonDe zilverbons van 2.50 lagen als oud vuil in de hoek! Daar openden zich ongekende mogelykheden voor „de heeren" kapitalis ten! Controle was niet goed meer mogelyk, al deed men soms een poging. Voor de advertentie-colporteur w a r e n het diamanten dagen. Ter terechtzitting werd getuigd dat mr. Z. hem eens in één bedrag honderd vijftigduizend gulden voor advertenties uitkeerde (bruto winst vyf en veertig duizend gulden). In nagenoeg elke krant werd geadver teerd. Een advertentie van een pagina in het Nieuws van den Dag b.v. kostte plm. 3300.Geen wonder dat de heeren menigmaal by zulke bedragen gedurende de afrekening een heibeltje over „stommitei ten" hadden. Het eind voor Broekhuys was faillisse ment! Men zou zeggen dat Van Staal, die zoo ontzaglyke sommen aan Broekhuys „verdiende", die geld, macht, aanzien, ze tels, politieke invloed en nog veel meer aan hem dankte"; de arme weduwe Broekhuys (die nu ferm-cordaat in nederig bestaan haar kost verdient) wel aan geld voor een broodwinninkje zou geholpeh hebben Niet waar? Of tenminste geld gegeven om de crapaud waarin haar man gestorven was, uit het faillissement te koopen! Vrouwen hebben soms een zwak voor een aandenken aan een gestorvene! Is zoo iets nooit aan Van Staal gevraagd7 Nooit gevraagd Hier in Gouda kan men by het doen van een gift een voetlicht ontsteken: Van Staal, de weldoe ner der menschheidMaar in het door hem verlaten Rotterdam „Karei" is intusschen by de laatste regels al lang niet meer tegenwoordig! Hy is naar zyn Groote Broer gesneld, die hem bemoedigend toespreekt: Ja, Karei, de tyden veranderen snel! Hoe lang is dat ge leden, dat de vergadering in de Duivesteyn- affaire plaats had en een volle Schouwburg aan je voeten in aanbidding lag? En nu? De le Mei Was je «r niet! Er «was spanning: zou hyEn óf hy hem gepiept had! Allen hebben met vreugde je afwezigheid geconstateerd! Vroegerals ongekroond koning liep je tusschen de scharen! Hosan- nah! En nu ben je toe aan het kruisigt hem! Wat herinneringen van heerlykheid, als je op 1 Mei naar het Stadserf ging; allen van hoog tot laag moesten aantreden en je hield je almachtige speech! Gelyk een tweede Buziau stond je daar: weg met het kappetaalateek 't maar in me zak! Zulk socialisme snapten ze toen nog zoo niet! In ieder geval: ze sidderden! Zelf ge noot je van je gezagswellust en van je ora torische knal-effecten! Leve het so cialism e! En niemand durfde antwoor den: Leve het Gouden Kalf! Een enkele slimmerd d&cht het toen wel Al! Dan volgde nog de machtsroes van de heele dag: optochten, flambouwen, toespra kenJe hoefde zelfs niet bang te zyn dat ze onder de allegorisch voorgestelde uit wassen van de kapitalistische maatschappy de Simplex (Groot Rad van Avontuur!) zouden mèè rond dragen En dat is alles in zoo korte tyd voorby Karei, voor immer voorby! Ze zyn belust op je jaslus! Ze zyn bezig een opvolger voor je te zoeken. Er rest jou geen keus: je zult je biezen moeteh pakken! Het Palazzo (paleis) op de West-Haven komt te koop of te huur. Quae mutatio rerum! (welk een wisseling der dingen!) Je moet maar zeggen, dat die schryvery van Zuy- dam aan je nieuwe plannen geen schuld heeft en je naar den Haag gaat, omdat daar meer te genieten is dan in dat dooie Gouda! Dat gelooft ieder. Sterkte! Dr. W. ZUYDAM. TWEEDE KAMER. Mr. Troelstra Herziening der Gemeentewet. Het deed goed aan, dat by de mededee ling van de doodstydstip van mr. Troelstra het menschelyk gevoel in het Parlement, waar deze stryder een der grootste figuren is geweest, met warmte heeft gesproken. Zoowel de voorzitter, mr. van Schaik als de Premier, mr. Ruys de Beerenbrouck, hebben den gestorven stryder geteekend als een eerste parlementaire figuur, als een man van nationale beteekenis, dank zy zyn uit nemende eigenschappen van geest en hart Er was een ontroerende Btilte in de anders zoo vaak rumoerige Kamer, toen de nage- gedachtenis gehuldigd werd van dezen merk waardigen man, die na een leven van stryd en idealisme de groote rust is ingegaan. De Kamer zit nog steeds in de herziening van de Gemeentewet. Na de toelating, van de vrouw tot Burge meester "Keelt deTlamer riaWS+ryk filéf gé" aarzeld ook het ambt van Gemeentesecre taris voor de vrouw open te stellen. Daar over heeft zich weer een vry uitvoerige dis cussie ontwikktld (wat misschien niet noo dig was) en ten slotte is het amendement- Boon-Westerman met 51 tegen 29 stemmen aangenomen; van de Christ. Historischen hebben 2 leden, van de R. Katholieken 11 van de 22 voorgestemd. Ook nu weer be riep Men zich van Rechtsch op de christe- lyke beginselen, doch aangezien voor èn tegenstander zich daarop beriepen, was dit weer een voorbeeld hoe we.nig houvast de religieuze beginselen bieden voor de oplos sing van practische vragen in de zich voort durend ontwikkelende maatschappelyke sa menleving. Over verschillende andere quaesties van gemeenterecht heeft de Kamer van gedach ten gewisseld. Zoo is vastgelegd, over welke ohderwerpen alleen in besloten Raadsverga deringen mag worden beraadslaagd en over welke evenmin mag worden besjist alB be raadslaagd. Voorts is onder verzet van communistische zyde een bepaling goed gekeurd, welke den Burgemeester het recht geeft raadsleden, die de orde verstoren, voor eens, en by herhaling voor eenige keeren den toegang tot de raadszaal te ontzeggen. Geschrapt is de bepaling, dat de wethouders den Burgemeester „bystaan" in het bestuur der Gemeente. By stemmingen over per sonen in het college van B. en W. zal alleen het lot beslissen als by herstemming de stemmen staken. Bepaald is, dat de Burge meester de Gemeente by alle rechtshande lingen, welke voor^haar moeten gedaan worden, zal vertegenwoordigen (resp. een gemachtigde van den Burgemeester). Goed gekeurd is de nieuwe regeling van de sa menwerking tusschen gemeenten, waartegen weinig bezwaren werden geopperd. Het wetsontwerp stelt voorop den publiekrech- telyke vorm van samenwerking; een poging van mr. van Hellenberg Hubar om den pri- vaatrechtelyken vorm ietwat minder op den achtergrond te dringen is niet geslaagd, zoodat de regeling van het ontwerp onver anderd is aangenomen. Evenmin had mr. Marchant succes met een poging om te ver- ydelen,. dat de wet de practyk zou sanction- neern, door den Burgemeester in de Ge meentewet op te nemen als een orgaan v. ji het gemeenteiyk zelfbestuur (uitvoering van wetten, bestuursmaatregelen enz.), tpr* wyl verworpen is een amendement van den zelfden afgevaardigde, om den Burgemees ter, de wethouders en het college gezamen- lyk verantwoordelyk te maken tegenover den Raad ter zake van daden van zelfbe stuur. De meerderheid was van meening,, dat waar B. en W. deze bevoegdheid niet aan den Raad danken en de Raad staat tui ten het maken van wetten enz., van ver antwoordingsplicht jegens den Raad voor Loise bladen uit hel Dagboek oan een Gouwenaan „De moedersprake is wonderzoet". Guido Oezelle. Donderdag, 15 Mei. Hedenavond kwam myn vriend, Karei van Mandere, de leeraar aan een Middel bare School alhier, even b{j md aange- geloopen. Sedert ongeveer een maand had ik dezen voortreffelijken man niet meer te mijnent mogen begroeten en reeds begon ik te vreezen dat mijn partij trek ken voor ons wakker stadsbestuur hem gekrenkt mocht hebben. Het is mij nu een maal onmogelijk steeds met zijne stoute maar revolutionaire ideeën mede te gaan, hoezeer ik hem ook bewonder om de scherpzinnigheid en het vernuft waar mede hij z(jn aesthetische theorién pleegt aannemelijk te maken. Ook leeft er diep in mij een overgeërfden eerbied en een respectvol ontzag voor de mannen die als hoogste magistraat over ons zijn aange steld. Heb ik mij destijds niet bescheiden- lijk op den achtergrond willen houden toen men mij trachtte over te halen mijn naam te doen voorkomen op de candi- datenlijst voor de Oemeenteraad en zulks voor een nieuwe pas opgerichte partij f Neen, ik Sijbrand Bottelaar mag daar niet, aan denken met alléén mijn lagere school als opleiding, met mijn gebrekkige talenkennis en met het slechte Hollandsch van mijn brieven1 Maar aproposI Van Mandere kwam dan bij mij aan en toonde niet de minste rancune. Hij zette zich neer in de steeds voor hem bestemde clubchair en ik bood hem zi/n lievelingslikeurtje aan Op dit moment werd er op de deur ge klopt en mfjn trouwe huishoudster Ali- gonda stak 't hoofd door de kier. „Meheer, zei ze, vin U 't goed asdat me zuster en ik eive uit gane om 'n nieuw bautervlautje te kaupee, me benne soo weer trug, me motte ons haaste, anders benne de winkels temee geslautel" Nadat zij weg was deelde van Mandere mij plotseling mede dat hij van plan was binnenkort te promoveeren in de Philo- logie of taalwetenschap en dat hij tot titel van zijn proefschrift had gekozen „Het dialect van Gouda en Omstreken". Deze mededeeling verheugde mij bo venmate I *Als ras-echt Gouwenaar, geboren en getogen tusschen de kazen, de stroop wafels en de pijpen, ben ik steeds een voorstander geweest van mijn eigen moe- der-streekspraak. Heb ik niet mijn leven Inrtg nlfjjij fiver gff OfJ^feat IIWLfL'- lijk dit schoone dialect trachten te „zeg- geri". Levendig herinner ik mij hoe ik als jongeling een volledige vertaling voor mijzelf maakte van ,£)e Kleine Johannes" van F rede rik van Eeden in het Goudsch. Heb ik niet Multatuli's Toespraak tot de Hoofden, getrouw overgezet in ons zacht- vloeiend dialect En was het mij niet, bij alle ellende, een fiere troost toen her meisje dat ik ééns heb gevraagd, mij af wees omdat ik zoo'n afschuwelijk dia lect sprak", aldus mij een martelaar voe lende voor een edele zaakt Hulde de edele van Mandere\ Da Pllnata 10 4 Mat pir «tuk dit deel van de B. en W.'sche taak geen sprake kan |yn. Men begint nu met deze herzieningswet aardig op te schieten. Daarna komen nog de Arbeidsbemidde- lingswet, de wyziging van Ongevallen- en Land- en Tuinbouwongevallenwet en waar- schynlyk een interpellatie over het besluit van den Minister van Waterstaat inzake den radio-zendtyd (de bekroning van sectarisme en party propaganda in den ether, zooala die alleen in ons goede landje mogelyk is). Héél lang zal de Kamer echter wel niet meer byeen behoeven te biyven. EERSTEKAMER. De Eerste Kamer heeft de begrootingen van Oost-Indië en Suriname goedgekeurd. By de behandeling van eerstgenoemde heeft de oud-Gouvei^eur-Generaal mr. Fock in een frissche rede afgerekend met de ge- bruikelyke beschuldigingen waarvan in de Eerste Kamer mr. Mendels de vertolker is tegen de maatregelen van bezuiniging en orde, waartoe mr. Fock in zyn zware G Gl-jaren verplicht is geweest. Voor den eerlijken toehoorder kwam de heer Fock als overwinnaar uit dezen stryd. Hy stond in Indië voor de daad had den moed van zyn overtuiging en wist toch benadeeling van de vitale belagen in Indië te voorkomen. En de socialisten (om van de communisten te zwygen) kennen de regeerings-verant- woordelykheid in ons land nog niet en hun bSdsmlooze critiek is even gemakkelyk als veelal onjuist. Dat zoiunog niet zoo erg zyn, indien hun campag^p tegen minister de Graaff en G. G. Fock in Ihdië niet veel op standigheid en haat had gekweekt, waar-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1930 | | pagina 3