VLAG-THEE
KOFFIE
topl lij n liiéirlwi
Bouwgrond voor 1ste klas Huizen
Verbnrg's Brood
RADIO
©NVENABLE
VAN
NELLE'S
PAKJES
MOET U VERHUIZEN?
SCHAATSENRIJDEN II
PLATEEL
vin Sjjil-Dittinboguril
6°
6°
HOOGSTRAAT 14.GOUDA
VAN DEN BERGH's
De Goudsche Fruithandel
Jan van Dam
Haar Uitval!!
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 17 MEI 1930 - TWEEDE BLAD
WISKUNDE
- P. S. DAUVILLIER.
Kantoor-
Winkeljassen
„De Kleine Winst"
TE KOOP
lil 9e doel doe dal goed
H. Brouwer de Koning,
BOERS Co. R'dam
Miison.
S.\5 S. van Dantzig
Overhemden,
o N. V. Hollandsche u :o
Deposito- en Gredlet-Bank
De Bank geeft uit Schuldbrieven met
6°|0 rentevergoeding.
;o
VEREENIGING VOOR
FACULTATIEVE LIJKVERBRANDING
PRIJSVERLAGING
(octrooi N° 14122)
A
FIJNE HAAGSCHE MOPJES
VOOR FIJNPROEVERS!!!
28 CENT TOT 70 CENT
PER HALFPONDSPAKJE
VRAAGT U DAN NU EERST ONZE PRIJZEN.
Door aanschaffing van een der grootste en
modernste tappisières zijn we in staat U goed-
ktjpper dan wie ook te verhuizen.
L. N. POLDERVAART.
Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda.
Een
Gulden
de Kilo
Kaasjes
Kaashandel TEEKENS,
DE Dill I Zt.
EAU DE FORCE
BALT. A. DE JONG
25
Ot Vischstand in en het Visscherij-belang bij
de Reeuwijksche en Siuipwijksche Plassen.
Pst. Karei
rikke-tikke-tik
luister eens
de Simplex draait!
VOOR H.H. WINKELIERS
Uit ons Parlement
O- K« Siroopwafelsn
Nieuwe Markt 25, Tel. 865
lessen aangeboden, op zeer billyke voor
waarden, voor leerlingen H. Q. S. en
Gymnasium, voor eandidaten BOUWKUN
DIG OPZICHTER, enz. door
751 10 B. MA8TENSSINGEL 12.
Het adres voor
•n
i*
(orte Tiendeweg 22
GOUDA
Op den besten stand van Gouda te koop
alsook voor Industrie terrein of anderszins, groot 2500 M2, alles gelegen
aan groot vaarwater. "30
Schriftelijke aanvraag bij bet Technisch Bureau voor Bouwkunde van
J. H. DE WILDE te GOUDA.
Vooral als ge U voedt.
Gebruik dus
Elect. Bakkerij A. VERBURG
GOUDA
Spieringstr. 65 Tel. 663-
EVEN KIJKEN
MEUBELEN - BEDDEN- KLEEDEN
VLOERZEIL - L00PERS -MATTEN
GORDIJNEN - SPIEGELS snz. anz
TEGEN DE LAAGSTE PRIJZEN BIJ
J, v, HEERfcN Jr. - Raam 276
10 DAAR GAAN WIJ OOK HEEN
GRAFZERKEN GRAFKRUIZEN
SCHOORSTEtyNMANTELS,
Ornamenten id alle stijlen.
Beleefd aanbevelend, 2526 10
Firma J. M. van Buursn
Steenhouwerij
VIJVERSTRAAT 12, GOUDA.
AAN DE SPITS STAAT ONS
10 A. DEN HOLLANDER, Turfaingel 40
A. BROEKHUIZEN, Karnemelksloot 73
NERGENS Z00 GOEDKOOP
Spieringstraat 153 Gouda.
Ons brood werd bekroond:
Arnhem 1923, 's-Bosch 1924, R'dam 1926,
Dordrecht en Utrecht 1927.
Stempel- en Naamplaatfabriek
'l~IZERSTR. 6 HANO
I F.LF.F. 57194, ;GFES FILIALEN
M. J. DK JONG
DAMESKAPPER
L. GROENENDAAL 110, b. d. Gouwe
Blyft zich beleefd aanbevelen voor
het kappen van Dames voor elke
gelegeïfheid. Ook Bruidscoiffure.
Ook aan huis te ontbieden.
Gedempte Slaak 87, nabij Oostplein.
Schiedamscheweg 83 Rotterdam.
I"GOEDKOOPSTE ADRES voor
(ook voor oudere dames)
Bloemen, Veeren en Lint
Enorme sorteer Ing
Laat Uw oude hoed vervormen vanaf
1.75, U krijgt het nieuwste model
weer terug.
Nieuwe Zending
f2per week. GEHEEL COM
PLEET GEPLAATST 125
HAPPEL, Snoystraat 69, GOUDA. L
Blauwstpaal 19 - Gouda
Directeur» H. VAM DEH BRAAFF
0 in stukken vpn f 50O t250.flOO.-, f 50 ()0
Inlichtingenbladen en Tarieven en Voorwaarden op schriftelijke aan
vraag verkrijgbaar bij den Afdeelings-Secretaris den heer Mr. A. A. J.
Rijksen, Kleiweg 34, Gouda. 20
MANCHESTERBROEKJES vanaf
ZIJDEN KOUSEN, laddervrij, van f 1.30 nu
HEERENPANTALONS nu
DIRECTOIRES vanaf
ROODE ZAKDOEKEN, groote maat
BADMUTSEN vanaf
TRICOT JONGENSBROEKJES vanaf.
2-Persoons graslinnen LAKENS gefestonneerd
f 0.72
,0.98
,0.85
,0.22
,0.21
,0.13
,0.44
,1.54
Voorts enorme keuze in SPORTHEMDEN, KOUSEN
-SOKKEN, BADDOEKEN, MUTSEN enz. - -
Gouda
Zaugaslraat 44
50
ORSETBANDEN
UIKBANDEN EN
ORSETS MElSlNNENBAND
CjEven Uw lichaam
DEN ZOO NOODIGEN STEUN
Vraagt slechts Uw dokter
PRIJS per ons 40-38-34 en 31 ots.
OPIEOER ONS EEN DOOSJE
VRAAGT ZE UW WINKELIER
Grossier voor Gouda
Fa. J, VAN WIJK Az».. Keizerstraat 42, GOUDA,
VRAAGT UWEN WINKELIER
BIJ HET OPENEN VAN
ELK PAKJE ZEGT DE
GEUR U REEDS ALLES
IN ALLE PRIJZEN VAN AF
LANGE TIENDEWEG 27
BLAUWE DRUIVEN
TAFELPEREN
TAFELAPPELEN
SINAASAPPELEN
MANDARIJNEN
CITROENEN
BANANEN
Firma Wed A. Rl*tv*ld.
Ii««ft la veerraed
TELEf 313
NIEÜWE VIJGEN
DOOSJES TUNJS-DADELS
PERZIKEN EN PRUIMEN.
VRUCHTEN IN GLAS
VRUCHTEN IN BLIK
DIVERSE SOORTEN NOTEN
BUSGROENTEN (merk Sleutels)
denkt nu niemand meer aan.
Veeleer aan het koopen van
mooi zomergoed. Bij dat nieuwe
costuum behoort een mooi bij
passend paar SCHOENEN.
Koopt die nu eens bij
in de Keizerstraat.
Reken er op dat ze netjes zul
len staan en vooral.... prettig
loopen.
60
ZOETE en ZOUTE KRAKELINGEN
22 en- 25 cent per ons.
PRIMA HONINGKOEK 40 dent per stuk.
Alle soortenGEBAKJES 8 cent per stuk.
SIROOPWAjFELS 6 cent per stuk.
BANKETSOORTEN en TAAIE BITTER
KOEKJES 22 cent per ons.
Gebr. Kamphuizen
Gouwe 55 10 Gouda
Steeds voorradig alle maten prima
gebruikte butebandsn,
2eWeenastraat 17, Tel. 43929. R'dam
Gebruikt dan
een medicinaal Haarwater, krachtig
geneesmiddel, voor Haaruitval,
en Kale plekken. Per flacon f2-5U
Verkrijgbaar bij
Oosthaven 29 Telf. 118 Goud»
bare resultaten aanwezig. Enkele visschers
hebben al met succes de eieren van snoek
tot jonge snoekjes opgekweekt en deze uit
gezet. Proeven worden genomen met het
uitzetten van houting, een vischsoort, fei
telijk in de rivieren thuisbehoorend, maar
waarvan gebleken is, dat ze in deze plassen
nog sneller groeit dan in de rivieren.
Verder werd de uitzetting van edelkarper
in de laatste jaren met kracht aangepakt,
In verband met de plannen tot droogma-
jdng der Reeuwyksche en Sluipwyksche
Plassen is ook de vraag naar voren geko
men in welke mate de visschery belang
heeft by het voortbestaan dezer Plassen.
Werd eenerzyds door de voorstanders van
het behoud dezer Plassen er op gewezen dat
de visscherij daar van werkelijke beteekenis
is en in de toekomst veel doet -verwachten,
anderzijds werd door hen, die van de droog
making dezer Plassen alle heil verwachten,
het visscherij-belang vrijwel als van geen
beteekenis genegeerd.
Het is daarom van byzowjere waarde dat
de afdeeling Reeuwyk van de hoofdafdeeling
Zoetwatervisscherij der Ned. Heidemaat
schappij in een adres aan de Staten van
Zuid-Holland heeft uiteengezet in welke
mate de belangen der visschers by de aan
hangig gemaakte droogmakingsplannen be
trokken zijn en welke beteekenis de visch-
stand daar ter plaatse heeft in algemeenen
iin voor de wateren buiten deze streek.
Onder sanctie van de Hoofdafdeeling
Zoetwatervisschery der Ned. Heidemaat
schappij wordt in dat adres het volgende
medegedeeld:
„De plassen, welke een oppervlakte van
circa 800 H.A. beslaan, worden bevischt
door 33 personen, die daarin het bedrijf uit
oefenen, en hierdoor geheel of gedeeltelijk
in hun levensonderhoud moeten voorzien.
De plassen zyn tevené de voedingsbronnen
van talrijke daarmede in open verbinding
staande polderwateren, waarin ook door een
aantal personen het vissehersbedryf wordt
uitgeoefend.
Kon er voor omstreeks 20 jaar geleden ge
zegd worden, dat de visschers van deze
wateren menschen waren, wien het uitslui
tend er om te doen was zoo veel mogelijk
visch aan het water te onttrekken zonder
zich om den vischstand te bekommeren,
thans kan er in dezen een verandering ten
goede worden geconstateerd; de visschers
zijn georganiseerd, hun belangstelling voor
de instandhouding van den vischstand is op
gewekt en werkt zeer nuttig, hetwelk o.a.
blijkt uit het sparen der jonge visch, uit
zetten van pootvisch en bescherming van de
paaiende visch. Eenige sprekende voorbeel
den kunnen worden genoemd.
In verschillende plassen is o.a. uitgezet
snoekbaars, een vischsoort, welke hier
voorheen niet voorkwam; deze groeit uit
stekend, paait in ruime mate, kortom, de
resultaten van deze uitzetting zyn schitte
rend. Bovendien verplaatst deze visch zich
successievelijk naar de andere plassen en
verwacht mag worden, dat alleen de op
brengt van deze vischsoort een bron van
inkomsten voor de visschers zal worden.
Niet alleen met steun van de Regeering,
ook hiermede werd reeds een gunstig resul
taat gehaald. Niet onvermeld mag blijven de
uitzetting van Masurische zeelt, montée
(jonge aal), pootaal, afkomstig van de
rivieren, schotzalmen en meerforellen. Ook
hiervan kan in sommige gevallen al van
succes worden gesproken.
Vermeldenswaard is verder het feit, dat
de brasem zich in enkele plassen buitenge
woon sterk vermenigvuldigt, zelfs zoo zeer,
dat het in verband met de groeivoorwaar-
den noodzakelijk was en nog ls, een aantal
jonge brasems weg te vangen, welke naar
verschillende streken van het land worden
vervoerd om het aldaar bestaande tekort
aan brasem aan te vullen, of de wateren
met brasem te bevolken. Van de opbrengst
van deze visch werd meermalen andere
pootvisch gekocht. Door dezen maatregel,
welke geheel onder toezicht van de
Visschery-inspectie wordt uitgevoerd, be
reikt men, dat de in het water overblijvende
brasem beter groeit, terwijl tevens het uit
zetten van andere vischsoorten wordt be
vorderd.
Wat nu betreft de opbrehgst aan visch
uit de plassen, deze mag veilig op minstens
15000 gulden per jaar worden gesteld en
verwacht mag worden, dat dit bedrag in de
naaste toekomst, zulks in verband met de
gunstige resultaten der uitzettingen, als
mede doelmatige bevissching, zeer belang
rijk zal stygen.
Ook de naast het visscherybedryf be
staande nevenbedryven als vischhandel,
mandenmakeryen, scheepswerven, touw
slageryen, nettenfabrieken enz. mogen wor
den beschouwd als hebbende belang bij het
voortbestaan der visschery in de plassen,
terwijl de jacht, welke met de visschery al
zeer nauw verwant is voor verschillende
personen, een belangrijke bron van inkom
sten is.
By droogmaking van de plassen zou voor
al de hierboven genoemde personen de- bron
van inkomsten grootendeels, zoo niet geheel
verloren gaan, terwijl verder de polderwa
teren in de omgeving, die, zooals reeds uit
eengezet, in de plassen hun voedingsbron
nen vinden wat betreft den vischstand, sterk
zouden achteruitgaan, zoodat ook hier het
meerendeel der visschers het bedrijf zou
moeten staken.
Een zeer belangrijk punt is verder hoe de
visschers, die door drooglegging der plassen
broodeloos zouden worden, verder in hun
levensonderhoud zouden moeten voorzien,
daar verplaatsing van het bedrijf niet mo
gelijk is, daar elders in ons land elk water,
dat voor een loonende bevissching in aan
merking komt, feitelijk reeds te dicht met
visschers is bezet, terwijl bij beëindiging
van het bedrijf de visscher door het over
compleet komen van netten, schuiten enz.
van bovenstaande overwegingen
die, naar ons uit goede bron bekend is, zeer
bescheiden zyn gesteld en vooral wat de
bedryfsuitkomsten betreft, beneden de wer
kelijkheid zyn gehouden, zal het ieder dui
delijk zyn dat ook het „visschery-belang"
een factor vay beteekenis kan worden ge
noemd by de beoordeeling der vraag of de
Reeuwyksche en Siuipwijksche Plassen al
dan, niet moeten worden behouden.
Er zit weinig schot in het hevige confljct
dat ik onder stijgende belangstelling van
het Goudsche publiek met „mijnheer"
K. R. van Staal tracht uit te vechten, 't Zou
ïoo aardig zyn, als hy eens uit de hoek
kwam, maar hy geeft steeds „niet thuis"!
Heeft hy óók misschien vernomen dat
Broekhuys' Rolls Royce in Gouda in de ga
rage gestald is en heeft hy de herinne
ring aan vroegere glorievolle dagen geen
weerstand kunnende bieden wellicht een
snoepreisje ondernomen? Wy willen,-alvo
rens ons discours verder voort te petten,
hem even opbellen!
Tjoek...?.. tjoektjoek
Veel weerstand is er niet meerdaar
komt de snoek boven! Een „knaap" hoor!
En wat 'n verglaasde schrik-oogen! Eer'is
teer! Beteekent teer misschien koolteér,
snoek? Dag Snoek! Moet je dan al Wet
houder, en nog wel van twee Departemen
ten, voor zyn.
om zóó'n haèk in je maag te hebben!
Ondanks zyn halsstarrige stilzwijgend
heid zullen wy daarbij de taal van de
patiënt sprekende dóórgaan met het
woord tot hem te ricfflfci. Zyn incasseerings-
vermogen (boksterm) is werkelijk boven
alle lof verheven! Ik heb de Dagvaarding
ingehaald, waarin de mededeeling voor
komt van een schynverkoop van Van
Staal's Drukkerij aan Broekhuys' Rotterd.
H. en L. bank (een knoeicontract)
de toevoeging „binnen enkele weken
werd deze inventaris (drukkerij) weer aan
"erkoopers terugverkocht" (k n o e j h a n-
delingen duw). Ik heb gevraagd of de
som van 40.000 gulden ongeveer juist is,
jhe K. R. v. Staal er by deze gejegenheid
heter op zou zyn géworden Ik vroeg naar
relatie met de Bank, hij, die toch door
«n ingewijde de Rechterhand van
"foekhuyg wordt genoemd. Ik haalde
*erder tón uit het verhandelde ter gerechts-
ntting, dat per trekking 25.000 gulden aan
•dvertenties werd besteed (bruto verdienste
K. R. v. Staal 30 en dat hy, als de
I king liep, duizend gulden per week toe-
kreeg. Ik schilderde de rommel aan de
Bank, die volgens de Officier van Justitie
bedrog was! De Directeur V. ging om de
janboel weg, v. Staal blééf! Niets van al
deze krasse bewoordingen hindert „Vertrou
wensman"! *-
In de meer aangehaalde Raadszitting van
30 Nov. 1923 zegt hy in antwoord op de
vraag hoe hy uit Rotterdam zoo in Gouda
kwam dat hy in het politieke
lichaam, de Raad van Gouda, niet
zou kunnen werken, wanneer
zyn tegenstanders zouden
kunne# zeggen
houd Uw mond, anders heb ik wat
voor U.
Wy noemen een reeks feiten, die indien
ze juist zouden zyn, iedere functionaris had
den doen verdwynen en hy zit daar nog op
de Wethouderszetèl, zelfs zonder met de
oogen te knipperen! Dat noem ik nog eens
aan je zetel vastkleven! Hy is niet 'weg te
tochten!
Nu gaan we door met de milieu-schilde
ring van de Broekhuys-affaire en trachten
te benaderen de rol daarby door K. R. v.
Staal gespeeld. Er zyn nog menschen, die
ons verwytqn „oude koeien uit de sloot te
halen"; menschen dus, die uitsluiten d a t
zyn heden ook zou zyn z'n ver-
Ie d e n, als hy slechts de kans kreeg
Onze overtuiging ten deze staat vast, ge
steund op de feiten. (Daarover
nader). Bovendien betreft het hier niet een
afgedane zaak. Van Staal's verantwoording
omtrent de uitzetting uit "Rotterdam, afge
legd in boven aangehaalde Raadszitting, is
ten eenenmale onvoldoende. Wy zullen die
hierna nog onder de loupe nemen. En over
wat losgekomen is by de behandeling, in
openbare zitting, van de Broekhuys-affaire
een jaar later, daarover is hy nog
nooit onderhanden genomen. De Raad moge
dan al berusten, de burgery heeft recht in
gelicht te worden
wie de Goudsche zetel voor Finan
ciën en Openbare Werken bekleedt.
In de na-oorlogsjaren, toen de oorlogs-
hebben wij
EIERGLAZEN OP GEPOLITOERD
HOUTEN VOET
D. BOUWER
Magazijn „DE DRIEKLEUR",
Markt 54 Telefoon 254.
winst-koorts het Nederlandsche volk nog
beheerschte, nam Broekhuys het juiste
oogenblik waèr om zyn Rotterdamsche
Handels- en Landbouwbank op te richten
een „g o k o n d e r n e m i n g" zegt een in
gewyde. Dit was 1920. „Wel wetende
zegt de Dagvaarding dat aan hem,
Broekhuys, wegens zyn zeer slecht finan-
ciëel en moreel verleden... geen geld zou
worden verleend" bleef hy achter de scher
men. Directeuren werden een Rotterdam
sche spekslager V., een ex-Apeldoornscne
kippenfokker H. Deze laatste werd inder
daad ongeveer portier en zyn vrouw
zette koffie voor de lieden 1 Om te voorko
men dat de naam Broekhuys in verband
met de bank werd genoemd, riep hy, B. per
advertentie vrienden en bekenden een vaar
wel naar Indië toe! Intusschen ging hy in
Apeldoorn wonen.
Geldschieter was een zekere de V., die
30.000 bezat, als opbrengst van zyn mo
torboot, later natuurlyk gedupeerd! Adver
tentie-colporteur werd K. R. v. Staal,
wiens firma zoo zegt Broekhuys
zelf toen hy met Broekhuys
in relatie trad, geheel aan de
grond zat. Van zyn kant had Broek
huys óók hèm noodig, om in zyn reclame
campagne de Inladen.te bereiken! Achter de
stroolieden-Directeuren waren leiders Mr.
Z. en Mr. P. Wy hebben in ons vorig artikel
de vraag gesteld of onze inlichtingen juist
waren dat K. R. v. Staal, genoemd d e
rechterhand van Broekhuys, of
ook wel adviseur van Broek
huys' onderneming, by afwezigheid
van B. de baas speelde? Op welke vraag
geen antwoord kwam! „Heeft hy welbewust
aan dit fraai gedoe meegedaan?" vroegen
wy. Weer geen antwoord!
De eerste premie-leenmg die de R. H. en
L. bank uitgaf, omvatte 25.000 tienguldens-
obligaties en 'werd te Aken getrokken. Van
ingewyde zyde wordt verzekerd dat op de
ten kantore gehouden lysten der verkochte
obligaties geen enkele premie was
gevallen! Alles wat binnen kwam
was zuivere winst! Dit was het
begin van een groot aantal premie-leenin
gen, onder allerlei namen, in razend tempo
gehouden1
„Om de aandacht niet op zyn persoon te
doen vallen kon Broekhuys het bedryf niet
van naby volgen, controleeren was schier
ondoenlyk, zoodat de heeren vry spel had
den!" zegt,een ingewyde. Om een greep te
doen tot welke hoogte de goklust ging: de
Hollandsche Verzekeringsbank (creatie van
Broekhuys) gaf een prerkeleening uit van
-ïttt-millióen over tfeir Maar «r werd
in twee weken uitgeloot. Op een avond werd
ten kantore van Broekhuys
een afrekening van 8 ton gouds aan
ontvangsten gedaan.
De geldstroom nam zoodanig dreigende
vorm aan, dat men die niet meer meester
was. De bankbiljetten werden niet meer ge
teld, maar met de duimstok in stapels ge
meten! Men rekende by Meters bankbiljet
ten! Op een gegeven oogenblik zat de brand
kast zoo vol... dat hy niet dichtkonDe
zilverbons van 2.50 lagen als oud vuil in
de hoek! Daar openden zich ongekende
mogelykheden voor „de heeren" kapitalis
ten!
Controle was niet goed meer mogelyk, al
deed men soms een poging. Voor de
advertentie-colporteur w a r e n
het diamanten dagen. Ter terechtzitting
werd getuigd dat mr. Z. hem eens in één
bedrag
honderd vijftigduizend gulden voor
advertenties uitkeerde (bruto winst
vyf en veertig duizend gulden).
In nagenoeg elke krant werd geadver
teerd. Een advertentie van een pagina in
het Nieuws van den Dag b.v. kostte plm.
3300.Geen wonder dat de heeren
menigmaal by zulke bedragen gedurende de
afrekening een heibeltje over „stommitei
ten" hadden.
Het eind voor Broekhuys was faillisse
ment! Men zou zeggen dat Van Staal, die
zoo ontzaglyke sommen aan Broekhuys
„verdiende", die geld, macht, aanzien, ze
tels, politieke invloed en nog veel meer aan
hem dankte"; de arme weduwe Broekhuys
(die nu ferm-cordaat in nederig bestaan
haar kost verdient) wel aan geld voor een
broodwinninkje zou geholpeh hebben Niet
waar? Of tenminste geld gegeven om
de crapaud waarin haar man gestorven was,
uit het faillissement te koopen! Vrouwen
hebben soms een zwak voor een aandenken
aan een gestorvene!
Is zoo iets nooit aan Van Staal
gevraagd7
Nooit gevraagd Hier in Gouda kan
men by het doen van een gift een voetlicht
ontsteken: Van Staal, de weldoe
ner der menschheidMaar in
het door hem verlaten Rotterdam
„Karei" is intusschen by de laatste regels
al lang niet meer tegenwoordig! Hy is naar
zyn Groote Broer gesneld, die hem
bemoedigend toespreekt: Ja, Karei, de
tyden veranderen snel! Hoe lang is dat ge
leden, dat de vergadering in de Duivesteyn-
affaire plaats had en een volle Schouwburg
aan je voeten in aanbidding lag? En nu?
De le Mei Was je «r niet! Er «was spanning:
zou hyEn óf hy hem gepiept had!
Allen hebben met vreugde je afwezigheid
geconstateerd! Vroegerals ongekroond
koning liep je tusschen de scharen! Hosan-
nah! En nu ben je toe aan het kruisigt
hem!
Wat herinneringen van heerlykheid, als
je op 1 Mei naar het Stadserf ging; allen
van hoog tot laag moesten aantreden en je
hield je almachtige speech! Gelyk een
tweede Buziau stond je daar:
weg met het kappetaalateek
't maar in me zak!
Zulk socialisme snapten ze toen nog zoo
niet! In ieder geval: ze sidderden! Zelf ge
noot je van je gezagswellust en van je ora
torische knal-effecten! Leve het so
cialism e! En niemand durfde antwoor
den: Leve het Gouden Kalf! Een
enkele slimmerd d&cht het toen wel Al!
Dan volgde nog de machtsroes van de
heele dag: optochten, flambouwen, toespra
kenJe hoefde zelfs niet bang te zyn
dat ze onder de allegorisch voorgestelde uit
wassen van de kapitalistische maatschappy
de Simplex (Groot Rad van Avontuur!)
zouden mèè rond dragen
En dat is alles in zoo korte tyd voorby
Karei, voor immer voorby! Ze zyn belust
op je jaslus! Ze zyn bezig een opvolger
voor je te zoeken. Er rest jou geen keus: je
zult je biezen moeteh pakken! Het Palazzo
(paleis) op de West-Haven komt te koop of
te huur. Quae mutatio rerum!
(welk een wisseling der dingen!) Je moet
maar zeggen, dat die schryvery van Zuy-
dam aan je nieuwe plannen geen schuld
heeft en je naar den Haag gaat, omdat
daar meer te genieten is dan in dat dooie
Gouda! Dat gelooft ieder. Sterkte!
Dr. W. ZUYDAM.
TWEEDE KAMER.
Mr. Troelstra
Herziening der Gemeentewet.
Het deed goed aan, dat by de mededee
ling van de doodstydstip van mr. Troelstra
het menschelyk gevoel in het Parlement,
waar deze stryder een der grootste figuren
is geweest, met warmte heeft gesproken.
Zoowel de voorzitter, mr. van Schaik als de
Premier, mr. Ruys de Beerenbrouck, hebben
den gestorven stryder geteekend als een
eerste parlementaire figuur, als een man
van nationale beteekenis, dank zy zyn uit
nemende eigenschappen van geest en hart
Er was een ontroerende Btilte in de anders
zoo vaak rumoerige Kamer, toen de nage-
gedachtenis gehuldigd werd van dezen merk
waardigen man, die na een leven van stryd
en idealisme de groote rust is ingegaan.
De Kamer zit nog steeds in de herziening
van de Gemeentewet.
Na de toelating, van de vrouw tot Burge
meester "Keelt deTlamer riaWS+ryk filéf gé"
aarzeld ook het ambt van Gemeentesecre
taris voor de vrouw open te stellen. Daar
over heeft zich weer een vry uitvoerige dis
cussie ontwikktld (wat misschien niet noo
dig was) en ten slotte is het amendement-
Boon-Westerman met 51 tegen 29 stemmen
aangenomen; van de Christ. Historischen
hebben 2 leden, van de R. Katholieken 11
van de 22 voorgestemd. Ook nu weer be
riep Men zich van Rechtsch op de christe-
lyke beginselen, doch aangezien voor èn
tegenstander zich daarop beriepen, was dit
weer een voorbeeld hoe we.nig houvast de
religieuze beginselen bieden voor de oplos
sing van practische vragen in de zich voort
durend ontwikkelende maatschappelyke sa
menleving.
Over verschillende andere quaesties van
gemeenterecht heeft de Kamer van gedach
ten gewisseld. Zoo is vastgelegd, over welke
ohderwerpen alleen in besloten Raadsverga
deringen mag worden beraadslaagd en over
welke evenmin mag worden besjist alB be
raadslaagd. Voorts is onder verzet van
communistische zyde een bepaling goed
gekeurd, welke den Burgemeester het recht
geeft raadsleden, die de orde verstoren, voor
eens, en by herhaling voor eenige keeren
den toegang tot de raadszaal te ontzeggen.
Geschrapt is de bepaling, dat de wethouders
den Burgemeester „bystaan" in het bestuur
der Gemeente. By stemmingen over per
sonen in het college van B. en W. zal alleen
het lot beslissen als by herstemming de
stemmen staken. Bepaald is, dat de Burge
meester de Gemeente by alle rechtshande
lingen, welke voor^haar moeten gedaan
worden, zal vertegenwoordigen (resp. een
gemachtigde van den Burgemeester). Goed
gekeurd is de nieuwe regeling van de sa
menwerking tusschen gemeenten, waartegen
weinig bezwaren werden geopperd. Het
wetsontwerp stelt voorop den publiekrech-
telyke vorm van samenwerking; een poging
van mr. van Hellenberg Hubar om den pri-
vaatrechtelyken vorm ietwat minder op den
achtergrond te dringen is niet geslaagd,
zoodat de regeling van het ontwerp onver
anderd is aangenomen. Evenmin had mr.
Marchant succes met een poging om te ver-
ydelen,. dat de wet de practyk zou sanction-
neern, door den Burgemeester in de Ge
meentewet op te nemen als een orgaan v. ji
het gemeenteiyk zelfbestuur (uitvoering
van wetten, bestuursmaatregelen enz.), tpr*
wyl verworpen is een amendement van den
zelfden afgevaardigde, om den Burgemees
ter, de wethouders en het college gezamen-
lyk verantwoordelyk te maken tegenover
den Raad ter zake van daden van zelfbe
stuur. De meerderheid was van meening,,
dat waar B. en W. deze bevoegdheid niet
aan den Raad danken en de Raad staat tui
ten het maken van wetten enz., van ver
antwoordingsplicht jegens den Raad voor
Loise bladen uit hel Dagboek
oan een Gouwenaan
„De moedersprake is wonderzoet".
Guido Oezelle.
Donderdag, 15 Mei.
Hedenavond kwam myn vriend, Karei
van Mandere, de leeraar aan een Middel
bare School alhier, even b{j md aange-
geloopen. Sedert ongeveer een maand
had ik dezen voortreffelijken man niet
meer te mijnent mogen begroeten en reeds
begon ik te vreezen dat mijn partij trek
ken voor ons wakker stadsbestuur hem
gekrenkt mocht hebben. Het is mij nu een
maal onmogelijk steeds met zijne stoute
maar revolutionaire ideeën mede te gaan,
hoezeer ik hem ook bewonder om de
scherpzinnigheid en het vernuft waar
mede hij z(jn aesthetische theorién pleegt
aannemelijk te maken. Ook leeft er diep
in mij een overgeërfden eerbied en een
respectvol ontzag voor de mannen die als
hoogste magistraat over ons zijn aange
steld. Heb ik mij destijds niet bescheiden-
lijk op den achtergrond willen houden
toen men mij trachtte over te halen mijn
naam te doen voorkomen op de candi-
datenlijst voor de Oemeenteraad en zulks
voor een nieuwe pas opgerichte partij f
Neen, ik Sijbrand Bottelaar mag daar
niet, aan denken met alléén mijn lagere
school als opleiding, met mijn gebrekkige
talenkennis en met het slechte Hollandsch
van mijn brieven1
Maar aproposI Van Mandere kwam
dan bij mij aan en toonde niet de minste
rancune. Hij zette zich neer in de steeds
voor hem bestemde clubchair en ik bood
hem zi/n lievelingslikeurtje aan
Op dit moment werd er op de deur ge
klopt en mfjn trouwe huishoudster Ali-
gonda stak 't hoofd door de kier.
„Meheer, zei ze, vin U 't goed asdat
me zuster en ik eive uit gane om 'n nieuw
bautervlautje te kaupee, me benne soo
weer trug, me motte ons haaste, anders
benne de winkels temee geslautel"
Nadat zij weg was deelde van Mandere
mij plotseling mede dat hij van plan was
binnenkort te promoveeren in de Philo-
logie of taalwetenschap en dat hij tot
titel van zijn proefschrift had gekozen
„Het dialect van Gouda en Omstreken".
Deze mededeeling verheugde mij bo
venmate I
*Als ras-echt Gouwenaar, geboren en
getogen tusschen de kazen, de stroop
wafels en de pijpen, ben ik steeds een
voorstander geweest van mijn eigen moe-
der-streekspraak. Heb ik niet mijn leven
Inrtg nlfjjij fiver gff OfJ^feat IIWLfL'-
lijk dit schoone dialect trachten te „zeg-
geri". Levendig herinner ik mij hoe ik als
jongeling een volledige vertaling voor
mijzelf maakte van ,£)e Kleine Johannes"
van F rede rik van Eeden in het Goudsch.
Heb ik niet Multatuli's Toespraak tot de
Hoofden, getrouw overgezet in ons zacht-
vloeiend dialect En was het mij niet,
bij alle ellende, een fiere troost toen her
meisje dat ik ééns heb gevraagd, mij af
wees omdat ik zoo'n afschuwelijk dia
lect sprak", aldus mij een martelaar voe
lende voor een edele zaakt Hulde de
edele van Mandere\
Da Pllnata 10
4 Mat pir «tuk
dit deel van de B. en W.'sche taak geen
sprake kan |yn.
Men begint nu met deze herzieningswet
aardig op te schieten.
Daarna komen nog de Arbeidsbemidde-
lingswet, de wyziging van Ongevallen- en
Land- en Tuinbouwongevallenwet en waar-
schynlyk een interpellatie over het besluit
van den Minister van Waterstaat inzake den
radio-zendtyd (de bekroning van sectarisme
en party propaganda in den ether, zooala
die alleen in ons goede landje mogelyk is).
Héél lang zal de Kamer echter wel niet meer
byeen behoeven te biyven.
EERSTEKAMER.
De Eerste Kamer heeft de begrootingen
van Oost-Indië en Suriname goedgekeurd.
By de behandeling van eerstgenoemde
heeft de oud-Gouvei^eur-Generaal mr. Fock
in een frissche rede afgerekend met de ge-
bruikelyke beschuldigingen waarvan in
de Eerste Kamer mr. Mendels de vertolker
is tegen de maatregelen van bezuiniging
en orde, waartoe mr. Fock in zyn zware
G Gl-jaren verplicht is geweest. Voor den
eerlijken toehoorder kwam de heer Fock als
overwinnaar uit dezen stryd. Hy stond in
Indië voor de daad had den moed van zyn
overtuiging en wist toch benadeeling van
de vitale belagen in Indië te voorkomen.
En de socialisten (om van de communisten
te zwygen) kennen de regeerings-verant-
woordelykheid in ons land nog niet en hun
bSdsmlooze critiek is even gemakkelyk als
veelal onjuist. Dat zoiunog niet zoo erg zyn,
indien hun campag^p tegen minister de
Graaff en G. G. Fock in Ihdië niet veel op
standigheid en haat had gekweekt, waar-