Wie de NIEUWSTE HOED of PE
DE GROOT
STIIOHIEDEN
RLANGT, BEZOEKE onze MAGAZUNEN
RRAAO BIJ
Fa. P. j. IEYEI i Zn.
Siroopwafel
Boterkoekje?
VLAG-THEE
I
mSraSaBÉ
Hoeden
REEUWIJKSCHE PLASSEN
Aspirin
VAN DEN BERGH's
JAN VAN DAM
ANTON COOPS
- H - m28
Firma G. J. BIK
Kantoor-
Winkeljassen
„De Kleine Wjnst"
Voor Plateel en
Luie Aardewerk
H. VAN DER POOL
Verf, Lakken
Kwa/len
Oosthaven 65, Gouda
WILT U met de
Pinksterdagen
een werkelijk
fijne
bestelt U ze dan bij
Firma L.B00GAERDT
H. P Herfst Jr.
TELEFOON 777
VOOR FIJNPROEVERS!!!
SIROOPWAFELEN
GEBROEDERS RAVENSTE1N
BEIDE PINKSTERDAGEN
vaart de Motorboot V. V. V. naar de
Schoeisel voor voeten die
neiging hebben tot doorzakken
Keizerstraat 62-45, Gouda, Telef. 338
Laat U vakkundig doch
billijk verhuizen door
J. T. Hoogendoorn,
li
Boelekade
Zoolang deze voorraad strekt
een extra voordeelige aanbieding in kamerplanten
KLEIWEG 38 TELEFOON 611
Het Bloemenmagazijn voor Gouda en Omstreken
FRANS MN CAMP
I n de rc i s k o f f e r
lbehooren Aspirin-
tabletten, wanf op reis
Istaat U in 't bijzon-
I der aan het gevaar
Ivan kouvatten bloot.
eenig op de wereld
Lat of orenje band an Bay ark rul». Prij»
mede het Westland bedekt is. Wel jammer
zyn deze ontsieringen van het landschap,
maar daaraan is nu eenmaal niets te doen.
De techniek eischt het en als Wij de produc
ten van het bedrijf genieten willen, moeten
Wy deze minder fraaie versiering van het
landschap er in vredesnaam by nemen.
Het Westland.
Geweldig heeft de techniek in het West
land gewoekerd. In een kwart eeuw tyds is
dat alles geschied en is een geheele omwen
teling teweeg gebracht in deze tak van in
dustrie. De oude meerendeels vertallen drui-
venmuren herinneren aan den ouden tyd.
Zy zyn echter alle reeds met glazen kassen
bedekt, omdat de „koude" fmuur in geen
enkel opzicht meer loonend was. Het bedryf
is half-wetenschappelyk geworden, het be
rust niet meer op de traditie van eeuwen
her, maar op wetenschappelijke onderzoe
kingen in laboratorium en proeftuin.
Als de vorige geslachten de oogen nog
eens konden opslaan zouden zy hun lande
rijen niet meer herkennen. Eindeloos zyn
de glazen kassen en overal heeft ook de
techniek den woningbouw verbeterd. Dit
laatste was niet minder noodig, want het
was daarmee in dit land povertjes gesteld.
Zelfs goed gesitueerden leefden er in wo
ningen die niet aan de primitiefste eischen
voldeden. Men kan ze nog wel vinden, doch
overal staan de nieuwe, villa-achtjge huis
jes die aan den modernen stedenbouw hun
motieven hebben ontleend. Het electrisch
licht, zelfs de central^ verwarming heeft
intocht gedaan en men aarzelt niet te kijk
te gaan in de steden om er betere inrichting
en meubileering te zoeken. Het Westland
dat in uiterlyk altyd armoedig was, maar
het in wezen niet was, heeft nu den schijn
van welvaart.
De levensstrijd is er niet geringer gewor
den, want ook hier doen zich vele econo
mische factoren gelden die het bedryf zwaar
drukken. Ook hier is de overbevolking ge
komen tot een hoogte dat men elkaar dreigt
dood te drukken in den zwaren strijd om het
beHtaan.
De pachten zyn enorm gestegen en de
concurrentie neemt steeds scherper vorm
aan. Engeland is het afzetgebied, maar op
den duur heeft ook dit een grens en zal men
zich tot de binnenlandsche markt moeten
richten om zijn waren af te zetten.
Het verkeer heeft hier veel veranderd;
het oude gemoedelijke schuitje dat zyn naam
aan het Westland ontleende, hééft afge
daan. De auto is er voor in de plaats en
tracht met groote snelheid de concurrentie
te verminderen.
Het menschelyk geslacht is ook gansch
veranderd; het heeft zich ook bij de steden
aangepast en al gaat het nog niet even ge
makkelijk, ongetwijfeld zal een volgend ge
slacht de verschillen geheel en al hebben
uitgewischt.
Hier zyn nog weinige weiden overgeble
ven, de tuinbouw heeft den akkerbouw ge
lijk overal elders allang overvleugeld en op
den duur zal de veeteelt hier geheel zijn
verdwenen. Het gaat den akkerbouw immers
veel minder goed dan de tuinbouw Trams
en bussen dringen tot de meest afgelegen
plaatsen door en zullen het contact met de
steden steeds meer vergrooten en bespoe
digen.
Een vorige maal wezen wy er op dat den
Haag en Rotterdam bezig zijn het Westland
in te sluiten en als een bloeiende tuin zal dit
in dien gordel komen te liggen. In oude
tijden hadden vele rijke lieden hun buiten
verblijven in het Westland. Enkele bouw
vallen enn og eenige namen herinneren aan
dien goeden tijd. Nu zou daarvoor geen
plaats meer zyn, want alle buitenplaatsen
zyn gevallen als bouwgrond. Slechts een
paar bleven, waarvan wij Ockenburg en
Meer en Bosch noemen, die nog tijdig door
den Haag zyn aangekocht om eenmaal wan
deloord te worden. Wandeloord, zou waar
lijk de lust tot wandelen ooit weerkeeren?
Op het jaag-systeem van reizen komt wel
weer eens een reactie. Langs de groote we
gen zal hoe langer hoe minder te beleven
zijn en wie waarlijk nog van het laatste
restje natuurschoon wil genieten, zal van
den grooten weg moeten afstappen en de
smalle paden der schoonheidsdeugd moeten
betreden.
Tusschen de landerijen is het heerlijk
wandelen en benijdt men het jagend publiek
niet.
Het Westland lag in vollen bloei: de
gchoone verwachtingen staan weer op het
punt verwezenlijkt te worden. De energie
heeft al weer de vele maanden lang zich
ontplooid om den zomer voor te bereiden en
straks komen fruit en groenten weer aan
de markt, gekweekt in de stilte van het
land, gesteund door wetenschap en tech
niek. Hier is Holland nog het oude land,
hoeveel er dan ook veranderd moge zijn;
hier is nog eens de bloeiende weelde van
den akkerbouw, hier woont nog de nijvere
landman, al is hij zelf en al is zyn bedryf
in niets meer gelijk aan het oude.
Zoo'n wandeltocht is als een bedevaart
tocht naar het oude land, dat niet oud meer
is doch nog de herinneringen daaraan vol
doende bewaart om de oude voorstellingen
te doen herleven.
HAGENAAR.
Reisbrief uit Duitschland.
Passiespelen te Oberammergau.
In en om Oberammergau.
Door Franz F. Schwarzenstein.
Oberammergau, Mei 1930.
Het heilige Spel der 700.
De grootste aantrekkingskracht van alle
feestelijkheden, die dezen zomer in Duitsch
land zullen worden gehouden .oefent zon
der twijfel het Passiespel in het kleine
Opperbeiersche dorp Oberammergau uit.
300.000 bezoekers, waarvan bijna de helft
uit Engeland, worden voor de 33 hoofd
voorstellingen verwacht. Hierbij komen de
vele duizenden, die uit de naaste omgeving
en uit de omstreken van het dorp zullen
overkomen, om de zoogenaamde herhalings
voorstellingen, waarvan er eveneens dertig
worden gegeven, by te wonen. 5200 men-
schen, dit ia meer dan twee maal zooveel
als het dorp aan inwoners telt, nemen aan
elke voorstelling der 700 leekenspelers in
de reusachtige hal van den Passieschouw
burg deel. 5200 menschen komen weer op
nieuw onder den indruk van de lijdensge
schiedenis van Jezus van Nazareth, die hier
te Oberammergau door houtsnijders, kui
pers en gewone dorpelingen met innige
overtuiging steeds weer wordt opgevoerd.
Voor het diep godsdienstige volk der Beier-
sche bergen is „de Passie' 'als vervulling
van de drie eeuwen geleden door de voor
ouders afgelegde gelofte een heilige plicht,
een Godsdienst. In den loop der eeuwen is
hierbij ook de liefde tot het spel zelf ge
komen. Immers: in eiken Oberammergauer
steekt iets, vaak zelfs veel, van een kun
stenaar. Men denke slechts aan den zoo be
gaafden beeldhouwer en houtsnijder Johaiui
Georg Lang, die dit jaar de algemeene lei
ding der Passiespelen in handen heeft.
Ik heb een opvoering van het Heilige
Spel bijgewoond en ik was diep onder tien
indruk van'de liefde en de opoffering,
waarmede deze ieéken, zonder hulp van ge
oefende tooneelkunstenaars en geheel uit
zichzelf, vaak 'bovendien op uiterst fijnge
voelige wijze, de passie van hun Heiland in
dit werk weergeven. Het begint op indruk
wekkende wijze met den intocht van Chris
tus op de ezelin in Jeruzalem en met de
verdrijving der schacheraars uit den tem
pel. Overweldigend is het spel der massa
voor het huis van den iRomein Pilatus. On
vergetelijk blijft het beeld van de golvende
menigte, die, opgehitst door de hooge-
priesters, steeds weer uitbreekt in den
roep: „Kruisigt hem! Aan het kruis met
hem!" Ik kan my volkomen vereenigen met
het oordeel van den Engelschen criticus,
die in een bekend blad met geestdrift over
dit tooneel schreeft, dat hij „een Max
Reinhardt waardig" noemde. 700 menschen
bewogen zich door elkaar op het geweldige
tooneel, mannen, vrouwen en kinderen met
bloote voeten en allen zyn by het spel met
lyf en ziel, alsof zy zelf deze misleide in
woners van Jeruzalem waren, die den moor
denaar Barrabas verkozen boven den edelen
weldoener Christus. Zoo is het in elk van
de vele tooneelen, die gedurende de acht
uur, die de voorstelling duurt, aan het oog
van don toeschouwer voorbijtrekken. Zoo is
het einde, as Jezus aan het kruis genageld
wordt en hij nog eenmaal na de verrijzenis
voor Maria Magtlalena verschijnt. Steeds
weer krijgen wy hier prachtig samenspel te
bewonderen. Steeds weer blykt, hoe het de
sterkte van eiken medewerker is, 'bij te
dragen, tot het slagen van het geheel, zon
de zich zelf op den voorgrond te plaatsen.
Zelfs bij regen en koude blijft deze zelfde
liefde voor het Heilige Spel bestaan. Innig
overtuigd zyn de gezichten van de leden
van het koor, als zy bij stroomenden regen
- LANGE TIENDEWEG -
steeds weer, gehuld in dunne gewaden, op
het open proscenium moeten verschijnen,
om, zonder zich te verroeren, kwartieren-
lang te zingen.
De voornaamste medewerkers van
het Passiespel.
Hh
Passiespel van dit jaar staat te
Oberammergau niet slechts in h,et teeken
van het geheel hernieuwde en technisch
geheel gemoderniseerde tooneel, maar ook
in het teeken van nieuwe speelkrachten.
Men mag dit godsdienstige leekenspel
(want dit blijft het ondanks elke moderni
satie!) niet beoo*deelen op dezelfde wijze,
als men gewoonlijk tooneelvoorstellipgen
beoordeelt. Zooals reeds gezegd, doen de
öberaramergauers alles zelf. Zij weigeren
bij het insceneeren, bij het costumeeren, by
de regie en bij het bepalen van den tekst
zich te laten raden door buitenstaanders.
Zij kunnen er nog minder toe besluiten,
zich al te zeer te verwijderen van de over
leverde tradities -van het spel. Het is vol
doende bekend, -dat blanketsel, „schmink"
en poeder niet worden geduld, dat de spe
lers hun haren laten groeien en dat het
tooneel alleen door natuurlijk daglicht
wordt verlicht. Vermeldenswaard is zeker
ook, dat voor de rol van Maria, de Moeder
Gods, slechts een ongerept meisje in aan
merking komt en dat voor het overige
slechts jonge meisjes mee mogen spelen.
Vrouwen is de medewerking ont|egd. Maar
ondanks alle beperkingen zyn de prestaties
der spelers achtenswaardig. Dit geldt in
het bijzonder voor Judas, den houtsnijder
Guido Mayr. Hü speelt zyn rol thans reeds
voor de derde maal en heeft zich in haar
volkomen ingeleefd, zoodat men zich een
beter genuanceerde interpretatie dezer rol
niet kan voorstellen. Hansi Preipnger, het
aanminnige dochtertje van den waard van
de uitspanning „Zur alten Post": Zy speelt
de rol van Maria Magdalena met groot ta
lent en moet in het algemeen voor een wer
kelijke tooneelspeelster niet onderdoen.
Wanneer men echter V avonds met haar
aan tafel zit in de herberg van haar vader,
leert men haar alf een hartelyk en natuur
lijk meisje kennen. Zeker, zij is er trotsch
op, dat zy, zooals nauwelijks ooit met een
meisje is geschied, in alle dagbladen en
tijdschriften van de wereld afgebeeld staat
en dat een vriendin, waarmede zy op kost
school was, haar uit Buenos Aires de groo
te ZuLd-Amerikaanache bladen met artike
len over „Hansi" zendt. Maar zy is daar
door geenszins over het paard getild. „Ik
heb, vertelt zij, in mijn kamer zooveel brie
ven liggen met vriendelijke groeten en met
het verzoek om autogrammen te zenden,
maar ik heb geen enkel dezer brieven be
antwoord. De menschen denken natuurlijk:
Die is trotsch en hoogmoedig geworden.
Maar dat is niet het geval. Ik zal die cor
respondentie na het „Spel" wel afdoen. Tot
nu toe ging het werkelijk niet met al die
repetities en met het vele werk in huis!"
Zij heeft gelijk. Tot laat in den avond is zy,
zelfs op de dagen van de voorstellingen en
aan hun vooravonden, in de „Alte Post"
werkzaam. Zy zorgt voor het onderkomen
der gasten, geefy autogrammen, verkoopt
prentbriefkaarten en steeds ligt daarbij een
kinderlijk-blij lachje op haar mooie gezicht.
Maria, de 22-jarige Anni Rutz, is ernstiger.
Haar vader is dood. Haar moeder houdt
een winkel in suikergoed. Zijzelf is boek
houdster in de hóutzagerij te Unteroberam-
mergau. Men merkt aan haar, dat zij een
zwaarder lot te dragen heeft dan Hansi.
Zoo verschijnt dap ook op het Passietooneel
een Maria, die doordrongen is van de gan-
sche geweldige smart dezer edele moeder
ziel. Ook in het uiterlijk herinnert zy zoo
sterk aan de overgeleverde voorstelling van
de Moeder Gods in haar madonna-blauwen
mantel en het wynroode gewaad, dat men
haast den indruk van een levend geworden
meesterlijk gebeeldhouwde Mariastatue ver
krijgt. Als derde hoofdfiguur in het Spel
blyft de „Christus" avn den beelhouwer
Alois Lang in de herinnering. Hy is haast
een hoofd grooter dan zijn discipelen. Zijn
zwarte haar omlijst prachtig zijn gelaat en
geeft hem een werkelijk bijbeksch uiterlyk'.
De hoogtepunten van zijn rol zyn zonder
twijfel het Avondmaal Jiet afscheid van de
Moeder en de diep indrukwekkende kruisi-
gingsscène. De kruisiging is overigens ook
een groote lichamelijke prestatie voor hem,
in het bijzonder bij het koude, regenachtige
weer der laatste weken. Men bedenke, dat
de Christus bijna een half uur lang, slechts
bekleed met een dun tricot, aan het kruis
hangen moet.
De Passiespel muziek van het
leeraar Rochus Dedler. Hijzelf heeft haar
herhaaldelijk veranderd, tot eindelijk de
vorm ontstond, die ook heden nog in eere
wordt gehouden. Het is een heerlijke mu
ziek, liefelijk en ryk aan varianten in den
stijl van den Rococotyd. Wolfgang Ama-
deus Mozart, wiens muziek Dedler tot voor
beeld diende, zou zeker met vreugde deze
begeleiding hebben aangehoord. Talrijke
tooneelen van het Spel komen juist door
de begeleiding tot hun volle recht. Onver
getelijk en onvergelijkelijk blyft in het bij
zonder het Hallelujah van het koor aan het
einde. Het juichen en jubelen over de ver
rijzenis van den Heiland ,de vreugde over
het einde van den lijdensweg en de verlos
sing stijgen in geweldige accoorden ten
hemel en klinken nog langen tyd na in de
herinnering der toehoorders.
Ook hier weer is het wonderbaarlijke wer
kelijkheid: Een leek, een eenvoudige leeraar
componeerde deze muziek. Dilettantenmu
zikanten, die voor hun dagelyksch brood
crucifixen snijden, potten vormen of koeien
melken, blazen de bazuinen, ontlokken zach
te klanken aan de violen, bespfelen meester
lijk het moeilijke fagot of de hobo en dit
met een dirigent, die, net als de componist,
een schoolmeester is. Het is het geloof aan
de „Passie", die alle medewerkers tot hooge
prestaties brengt.
BINNENLAND.
Menigeen zal dit niet eens weten: Er
bestaat voor het Passiespel van Oberam
mergau een muziekbegeleiding. Zy is hon
derd ja
Zuid-Hollandsche Waterschapsbond.
Onder voorzitterschap van den heer P.
Blossé'van Oud-Alblas Heeft gisteren te Rot
terdam» de algemeene vergadering plaats ge
had van den Zuid-Hol laftdBdhen Water-
schapdbond.
Het jaarverslag.
Aart het jaarverslag, door den secretaris
Mr. G. J. C. SdhiltihuiB uitgebracht, ontlee-
iiop wij het volgende.
tiet bestuur heeft lin de Unie van wnter-
flehapsbonden d* samenwerking met de an
dere provinciale vereen igingen voortgezet.
De Unie leed een groot verlies door het over
lijden van haar secretaris, den heer Van
A instel.
Htet door de Unie opgerichte tedhilisch
adviesbureau heeft blijkbaar in een behoefte
vqomen. Het heeft van een groot aantal
waterschappen,, ook van vanac#rillende uit
Zuid-Holland, opdrachten ontvangen.
Verder zij herinnerd aan de overeenkomst
door de Unie gesloten met 4e firma Knegt
te Amsterdam over brandverzekering van de
eigendommen der waterschappen. Een aan
tal verzekeringen volgens dit «rntraet is
door waterschappen in Zuid-Holland afgeslo
ten.
lfet ledental van den Zuid-Holiand&chen
waterschapsbond blijft zich in stijgende lijn
bewegen De bond heeft nu 363 gewone
leden, zijnde Zuid-Hollondsche waterschap
pen, tegen 352 een jaar tevoren. Voorts heeft
de bond 385 persoonlijke en 55 buitengewone
leden.
De tertiaire wegen.
Op verzodk was op de agenda gebracht:
bespreking van do toen'eming der koeten
van wegen onderhond en de billijkheid' vaai
uitkeoringen uit het rijkswegen fonds aan de
wfVtemchappen
Het hoofdbestuur, mr. L. Trouw uit
Den Briel heeft deze kwestie in het kort in
geleid. Spreker vestigde in het bijzonder de
aandacht op art. 32 van de Wegenbelasting-
wet. Oin de uitkeeringen uit de opbrengst
van de wegenheiasbing en de rijwielbelasltdng
(het wegenfonds) deelachtig te worden moe
ten een rijkswegenplan en een provinciaal
wegenplan worden vastgesteld. Dit zijn de
primair* en secundaire wogen. Daarbuiten
vallen de tertiaire wegen, waarover bij de
behandeling in de Kamer van de wet uitvoe
rig is gesproken. Bij die behandeling is dui
delijk aan het lidht getreden dat van het
wegenfondfe niets is te verwachten, zeker
niet in de eerste 15 jaren. Maar de water
schappen kunnen daarop niet wachten. Zij
zullen trachten do lasten over te dragen op
de grootere lichamen.
Dat echter de algeheele oplossing van
tcrtiaiirewegenvriaagstuk niet zoo eenvoudig
is. moge blijken liit het feit. dat in Neder
land in totaal buiten de bebouwde kammen
nan verharde wdgen worden gevonden 25,471
K.M.op de rijks- en provinciale plannen
komen voor 7000 K.M.blijft over aap ter
tiaire wegen 18.471 K.M.
Zuid-Holland heeft aan verharde wegen
3200 K.M.op het rijks- en provinciale we
genplan kamen voor 932 K.M.; blijft over
nnn tertiaire wegen 2268 K.M.
Nadat eenige leden hun adhacsie hadden
betuigd met de doof den heer Trouw ont
wikkelde denkbeelden em Mr SchlUthuie uit
ging van zijn scepticisme betreffende de in
vulling van rond te zenden vragenlijsten,
had te kennen gegeven 'Jankte de voorzitter
Mr. Trouw voor zijn uitstekend verzorgde
inleiding.
Vervolgens hield de secretaris eeo inlei
ding over
Centralisatie van dijksbeheer.
In de vergadering der Prov. Staten van
Zuid-Holland van den vorigen winter, aldus
mr. Sdhilthuie, is van verschillende rijden
van het
dijlcbeheer op de Zuid-Ho31andsdh!e eüandfen
in het bijzonder en andere dijken is het al
gemeen. Het beheer der ringdijken van de
meeste dezer eilanden is nog verdeeld over
een vrij groot aantal waterschappen die
lieder een deel van dien dijk tot hun last
hebben. Daarin wil men verandering bren
gen. zoodat de geheele ringdijk in beheer
wordt gegeven aan een enkel waterschap
voor het geheele «tiland.
Vervolgens besprak de heer Sdhdlthuis het
ontstaan der huidige toesbanden. Getracht
moet worden de wateischapsoiganisatie te
centralise eren door deze op te dragen aar.
een lichaam waarin de belanghebbenden
zouden vertegenwoordigd zijn.
Hierna volgde eenige discussie waarna de
voorzitter den secretaris voor zijn bespre
king dankte en wekte op tot medewerking
aan de bepleite concentratie vóór men zo
van hooge ril and opgelegd krijgt.
Bij de rondvraag stelde de lieer de Wilde
de waag of het wenscheiijk am zijn, aan te
dringen op wijziging van art. 10 om het alge
meen polderregeleaneint, in dien geest dat
een beambte van den polder, tegelijk inga-
land, ook gevolmachtigde kan zijn
Toegezegd werd, dat het bestuur de kwes
tie (Aider het oog zal rien.
Uit het rijk der accoustiek.
De geboorte van een Gramofoonplaat.
Een kijkje b(j de Ultrafoon.
In de Studio.
I.
Even voor negen gaat in de hotelkamer de
telefoon: „Over een half uur beginnen de
opnamen die Lltraphon maakt van een
nieuwe dansband, onder leiding van niemand
minder dan Wilhelm Gross". Dr. Gross, een
van Duitschlands meestbelovende jong mu
sici ;die in Amsterdam in het concertge
bouw met Mengelberg zyn eigen pianocon
cert speelde, maar die zoo van alle markten
thuis is dat hy met evenveel toewijding de
nieuwste Schlager dirigeert als een ofkwt-
concert. Twintig minuten later houdt de
taxi stil voor een van de vele opnamestudio'»
die Ültraphon in Noord- en Zuid-Berijjn
heeft. En de sluier van geheimzinni|Wd,
waarmee d-J gramofoonindustrie tot duster
alles wat er in de studio's gebeurde pladit
te bedekken, zal opgeheven worden.
Boven de deur die toegang geeft tot de
gang die naar de studio voert, brandt een
roode lamp ten teeken dat er juist gespeeld
wordt; zachtkens, heel voorzichtig wordt de
deur van het opname-atelier geopend en van
achter zware gordijnen, die elk geluid dat
van buiten mocht komen, smoren, klinkt
het geluid van saxophoons, van een vleu
gel.
En dan staan we plotsèling in het heilige
der heiligen. De ruimte van deze zaal wordt
voor meer dan de helft ingenomen door een
houten getimmerte, schuin naar boven op
loopend, als de gehoorzaal eener universi
teit, waar, op ruw houten banken de musici
opgesteld zitten. Ieder werkt hier in zijn
overhemd; de Amerikaansche saxo
fonist, een'meester in zyn kunst; daarach
ter de trompettist, een Nederlander; verder
terug de bastuba.
Aan de wand, tegenover de spelers is met
enkele gordijnen een kleine ruimte afge
scheiden, waarin twee microfoons; tegen de
achterwand een blauwe en roode lamp. Vlak
voor de microfoon de violist; naast hem de
guitaar. Dr. Gross staat in hemdsmouwen
voor een vleugel die op enkele meters af
stand van de microfoon staat. Ernaast een
klein harmonium; achter de vleugel van den
dirigent nog een tweede vleugel.
En met een wonderlijk vuur, een wonder
lijke muzikaliteit die uit alle porieën schijnt
te breken, speelt en dirigeert Gross tege
lijkertijd; hy springt van den vleugel naar
het harmonium, dirigeert met ellebogen en
schouders; springt weer op om den saxo
fonist aan te vuren, op te zweepen tot nog
grootere inspanning.
En dan is het plotseling stil; de roode
lamp is gedoofd; maar de doodsche stilte
blijft tot ook de blauwe lamp uitgaat ten
teeken dat de plaat ten einde is.
Een nieuwe partituur wordt verdeeld;
enkele passages worden besproken; gepr°*
beerd en weer veranderd. En van alle kin-
ten kómen er voorstellen hoe men dit of
FRANS VAN CAMP
dat beter zou kunnen doen; te lange pas
sages worden geschrapt, tot tenslotte alles
klaar is voor een nieuwe opname.
Gross' handen gaan omhoog, de blauwe
lamp gloeit en op het moment dat de roode
lamp oplicht klinken de eerste tonen van de
nieuwe foxtrot.
En dan is alles leven én beweging. De di
rigent speelt, dirigeert, kijkt woedend,
kijkt tevreden; pryst of keurt af met een
enkele blik, een hand- óf armbeweging.
Als voor de tweede maal het hoofdmotief
terugkeert, komt, zachtkens op de teenen
loopend, de klarinettist van zyn plaats'in
de hoogte naar beneden en met zyn instru
ment vlak tegen de microfoon gehouden, op
nog geen halve centimeter afstand, speelt
hjj de melodie, zoo zachtkens dat men waar
lijk op twee meter afstand'niets, geen ge
luid en geen toon hoort! En men verwondert
zich er over wat er hiervan terecht zal
komen op de plaat; of niet het naald ge-
ruisch later alles zal overtreffen.
Dan neemt de viool plotseling de melodie
over en smeltend en zuiver klinken de war
me snaarklanken door de ruimte... Nog
enkele maten en in een machtig fortissimo
eindigt de opname.
In de aangrenzende kamer, die de studio
van de opname centrale scheidt, steekt door
de wand het snoer van een electro-dynami-
sche luidspreker. En nu dringt alles daar
heen om de proefopname te kunnen beoor-
deelen. Even een licht naaldgeruisch, als de
■pick-upin de eerste groeven van de was
plaats draait en dan klinkt uit de luidspre
ker, als een wonder gebeuren, juist datzelf
de wat gy, geen vier minuten geleden, daar
in de studio hebt zien en hooren spelen. En
nooit sterker treft het wonder, van de gra-
mofoóntechniek, die plaats en tyd over
brugt dan by dit terugdraaien van een juist
gemaakte opname: waarby alle uitvoeren
den als in een geluidspiegel hun eigen beeld
terug vinden, terwyl elke beweging, elk
tempo, nog versch in het geheugen ligt.
Maar nooit ook leert gy beter de technische
moeilijkheden en eigenaardigheden van de
zwarte schijf kennen dan by zulk een ge
legenheid. Want nu blykt dat de speler die
zyn instrument daareven Vlak tegen de mi
crofoon hield, een meester in zyn vak is;
want nimmer klonk muziek helderder, kla
ren en voller dan juist by deze passage die
in werkelijkheid voor het menschelyk oor
onhoorbaar was, maar dien zyn bijzondere
uitwerking dankt aan de merkwaardige
eigenschap van den microfoon, buitenge
woon gevoelig te zyn voor alle geluiden uit
de onmiddellijke nabijheid.
En vlak daarop is er een fout; vóór de
viool de melodie overneemt is er een oogen-
blik van stilte waarin men slechts de bege
leiding hoort; en dan zet de vioolmuziek in,
juist midden in de tweede maat der melodie
.De eerste toonen waren onmiskenbaar te
zacht geweest dan dat zy op de plaats in
druk hadden nagelaten. Waarschijnlijk
heeft ook daar straks ons oor ze niet ge
hoord; maar ons oog, dat de strijkstok be
wegen zag, dat de golving van het lichaam
van den violist speurde, vulde, onbewust
aan, wat het oor niet vernam. De micro
foon echter is een onpartijdig 'rechter en
wat er in werkelijkheid niet was, geeft
later de plaat niet weer.
RAADSELS VOOR DE JEUGD.
Oplossingen van de Raadsels
van vorige week.
1. De vingers.
2. Hinde, linde, winde.
3. Ryn, IJ.
4. Kous Koekoek,
b O o t
t i E n
kloK
toOd
b E d e
Kerk
5. Rhinoceros. Schier, roos, Noor, hoos.
6. Revolutie.
De prijs kon niet worden toegekend. Et
was niet een goede oplossing.
Nieuwe RaadselB.
1. Wat ligt midden in den vijver?
2. Verborgen kleuren.
Je moet je horloge eiken dag toch op
winden!
Op onzen fietstocht zagen we een paar
Spakenburger visschem.
Heeft Bob Ru in een sloot geduwd?
Geef Jacob lauw water om zyn handen
te wasschen.
3. Met één e ben ik een lichaamsdeel van
een dier, met twee e's stroomend water.
4. Met k ben ik een dièr: een k
Met h nooit heelemaal, maar
Met z een smeerseltje, een z......
5. Myn eerste is een hemellichaam, myn
tweede een boom, myn derde een vier
voetig dier en mijn geheel iemand, die
van alles de Bchuld krijgt.
6- Welke vogel wordt een adellijk heer,
wanneer men er één letter vóór plaatst?
Oplossingen inzenden aan het Bureau van
de Goudsche Courant, Markt SI.
•Meisjes en jongens moeten opgeven hoe
oud zy «ij"
RUILBUREAU
voor bons co plaatjes
Allereerst een verbetering van de op
gave vorige week gedaan.
We meldden „verzonden" aan:
J. P. P. te Gouda: 35 Droste's pl. „Indië".
T. den U. te Gouda: 99 Droste's bons.
Dit moet zyn „genoteerd".
Van C. D. V. te Gouda ontvingen we een
waarde van 327 punten, blyft nog open
staan 83 punten.
De dobr U begeerde plaatjes hebben we
niet in voorraad. Probeer U het bij de fa.
Verkade, te Zaandam tegen toezending van
Paddenstoelen.
A. den B. te Gouda zond een waarde van
261 punten.
De gevraagde Kamerplanten hebben we
niet in voorraad, zonden U daarom 55 Pad
denstoelen. Zend deze aan Verkade te
Zaandam en vraag de door U gewilde num
mers.
We hadden juist nog een compleet stel
Texel in voorraad. Zonden U dit.
Hebben alzoo nog een vordering op U
van 1240 min 261 is 979 punten. Zien deze
t.z.t. gaarne tegemoet.
M. E. K. te Gouda zond een waarde van
1647 punten. (2 punten Donszeimann heb
ben een waarde van 15 punten).
Zonden 48 Molenfbons, de roode (groote)
bons hébben dezelfde waarde van de kleine,
elke bon heeft recht op één plaatje.
U had gaarne een compleet stel „Bloe
men in onzen tuin." Juist was er nog één
stel in voorraad. Om teleurstelling te voor
komen zonden we U dit reeds. Was dit
goed?
D* album voor de molenplaatjes kunt U
wul bekomen bij H., H. winkeliers, die de
molenartikelen verkoopen. Prijs 75 cent.
J. v. H. te Gouda heeft reèht op 50 Dob-
belmann's plaatjes. We hadden er 25 in
voorraad. Deze hebben we U gezonden. U
heeft dus nog te goed 25 stuks, die t. z. t.
U worden toegezonden; thans geen voor
raad.
Verzonden verder aan:
A. H. v. d. L. te Oudewater: 84 Hagze-
gels, J. v. d. H. te den Haag; 30 Paddestoe
len, T. den U. te Gouda: 99 Droste's bons.
U zond éénmaal 10 cent en niet twee
maal zooals U dacht;
C. den B. te Gouda: 7 en 140 Pelikanen'.
We zyn nu geheel by, nietwaar?
Hartelijk dank voor de schenkingen. Dit
gaat er altijd in. Volgden er maar meer.
HET {RUILBUREAU.
DAKRUBRIEK
Onder redactie van de Damclub „Gouda -,
Secretaris de la Rejjlaan 14, lokaal der club
Markt 49.
Probleem No. 655.
Zwart schijven op: 1, 7, 8, 13/18, 25, 28,
36.
Wit schijven op: 24, 26, 29, 30, 34, 37, 38,
42/44, 47, 48.
Probleem No. 656.
Zwart schijven op: 5, 7, 9, 10, 16, 19, 20,
24/26, dam op 4G.
Wit schijven op: 22, 27, 28, 32/35, 38/40,
42.
Oplossing van probleem No. 653.
Wit speelt: 27—22, 49-43, 40-35,
3024, 35:2.
f»
Oplossing van Probleem No.v.664.
Wit speelt: 32—27, 44—40, 23—19,
49—44, 44-39, 3M3, 43:1.
ADVERTENTIEN.
Het adres voor
•n
i*
Korte Tiendeweg 22
GOUDA
naar
A. DEN HOLLANDER
Turfslngel 40.
A. BROEKHUIZEN
Karnemelksloot 73.
10
Gaat met Uw
SCHOENREPARATIE
naar de
SCHOENMAKERIJ
van
15 RAAM 107-108
STEENHOUWERIJ
S. ROODBOL
HARDSTEEN ZANDSTEEN
SCHOORSTEENMANTELS
GRAFWERKEN.
ACHTER DE KERK - GOUDA.
Beter verzorgd Schilderwerk.
Onze Olansverf is ook verkrijgbaar
in omliggende dorpen. 31
of
L. TIENDEWEG 43
ZOETE en ZOUTE KRAKELINGEN
22 en 25 cent per ons.
TAAIE BITTERKOEKJES en andere
BANKETSOORTEN22 cent per ons
AUe soorten GEBAKJES 8 cent Qfr stuk.
SIROOPWAFELS 6 cent per stuk.
GOUDSCHE SPRITS 25 cent per ons
PRIMA HONINGKOEK 46 cent per stuk.
Gabr. Kamphuizen
PRIJS per ons 40-38-34 en 31 ets.
OP IEDER ONS EEN DOÖSJE
RJNE HAAGSCHE HOPJES
VRAAGT ZE UW WINKELIER
Grossier voor Gouda
Fa. J, VAN WIJK Azn., Keizerstraat 42, GOUDA,
^ooooooooooeK^oooooooooooooooooooooooooooooooooo^ooooooooo-
Presenteer Uw Gasten en Huisgenooten
VAN
U geeft hun immers gaarne het beste
EERSTE kwaliteit Koek, Banket en Chocolade
40 SPIERINGSTRAAT 87 - GOUDA
5 oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo
te 10 u„ 2 u. en 4u. Afvaart Karnamelketoot
EEN PRACHTTOCHT VAN l'/,-2 UUR
Tarief: Gouda— Reeuwijk f 0.25 Rondvaart f 0.50
W0~ Eiken Woenedag en Zaterdagmiddag afvaart
KLEINE VEST te 2 uur en 4 uur.
Voor voeten hebben we in voorraad
een gemakkelijk damesriemschoentje met versterkte cambe-
reurs en steunzolen ingewerktaoodat het dragen van
losse zware steunzolen overbodig is'
Drogist Wijdstraat 31 Qouda t
Hollandla tafelwater-
Victiy water
Kunatmatlg Victoria water
Met gesloten Auto's onder volle garantie
ZIE ETALAGE