Actieve Colporteurs BOUWGROND TE KOOP Wie goed rekent J Lewensteiiis Naaimachines REEUWIJKSCHE PLASSEN BERTELS WITTE STAD OBLIGATIEN Slechte reuk uit den mond Ervaren Hoofdjuffrouw GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 5 JULI 1930 - TWEEDE BLAD Rijwielfabriek BOERHAAVE BABY- EN BADARTIKELEN ALRO" CERTIFICATEN ALRO*9 OBLIGATIES m SI? „ALRO" Kantoor Gouda j Voor Ups' Brandkasten en Slotensiuriek I II IS DE AGENTP- EOND ?z- SOUPA. I I*. „IN TO CO" De Goudsche Fruithandel K LEIWEG 88 Onroerende Goederen J. VLAG Blijvende Haargolving SLAGERSJASSEN KOKSBUIZEN „De Kleine Winst" fÉÉseer-Mtlog DE Dl IN 8 Zo. H. Brouwer de Koning, H. HAVERKAMP Jr. BELAiSTINGADVIEZEN ELKEN ZONDAG vaart de Motorboot van V.V.V. naar de AT I EN TIE BOERS Co. R'dam 5, 10, 1120 Hoofdagent J. DE WEGER INTERN. TOURING-CAR ONDERNEMING= N.V. Hollandsche Deposito- en Grediet-Bank Fraai Sterk Goedkoop Motorbootdienst Gouda-Oudewater-Utrecht. Vertrekuur: Maa ndagafood 7 uur Woensdagmiddag 2 oor Donderdagmiddag 12 oir HONDERD en meer BRIEVEN Gemeentelijke Grondpolitiek. Uit om Parlement Spaarbank en Stortingadienst G. K. Siroopwafelen Nieuw» «arKt^CTBl. 885 Notaris J. v. KRANENBURG te GOUDA, zal op Maandag 14 Juli 1930, des avonds half acht, in hotel „De Zalm" a.d. Markt aldaar, publiek verkoopen de volgende alle te Gouda gelegen No. 1. HEERENHUIS, Krugerlaan 25. Verhuurd voor 118.75 pe»- 3 maanden. Inmiddels uit de hand te koop. Nos. 2/6. VIER WOONHUIZEN, 2 tuinen met loods en directiekeet, Spoorstraat 53, 55, 57a en 57b. Ver huurd no. 53 voor 3.50, no. 55 voor 4.en no. 57'b voor 3.p. week. Het overige is in eigen gebruik. No. 7. HET HALVE WATER grenzend aan de Steinkade strekken de van Karnemelkslootbrug tot Spoorbrug. De perceelen zijn te aanvaarden op den betaaldag der koopsommen 13 Aug. a.s., zij zijn te bezichtigen de laatste 3 werkdagen voor en op den verkoopdag van 1012 en 24 uur (wat perc. 1 aangaat moet belet worden gevraagd). Verdere inlichtingen geeft gezegde notaris en wat perc. 2/7 aangaat ook notaris Nagtglas Boot te Gouda. Breeder bij notities welke gratis verkrijgbaar zijn. 44 Maison van Sijll-Uittenbogaard Gedemte Slaak 87, nabij Oostplein Schiedamscheweg 83 Rotterdam GOEDKOOPSTE ADRES voor DAMESHOEDEN (ook voor oudere dames) BLOEMEN,^EEREN en LINT Enorme sort KINDËRHO, Laat Uw oud^hoed vfcn men vanaf f 1.75, U krijgt het nieï ste model weer terug. KUIPERSTRAAT 41-43 KLEEDING NAAR MAAT Solied adres Vraagt Stalen Stoffen zijn verlaagd in prijs. DAMES! Laat nu Uw haar behandelen door het nieuwe ideale toestel WELLA, blijven de haargolf tegen zeer verlaagde prijs M. J. DE JONG, Dameskapper. L. Groenendaal 110, b.d. Gouwe Het adres vdor en is Korte Tiendeweg 22 GOUDA Steeds voorradig alle maten prima gebruikte Autobanden, 2eWeenastraat 17, Tel. 43929, R'dam Spieringstraat 153 Gouda. Ons brood werd bekroond: Arnhem 1923, 's-Boech 1924, B'dam 1926, Dordrecht en Utrecht 1927. BOEKHANDEL J. VERSCHOOR. Oouda Dubbele Buurt 3 VOOR WfNKELZAKKENi INWIKKELPAPIËREN enz. NAAR NAAYERSTRAAT |1S PAPIERHANDEL SCHERP CONCURREERENDEgPRIJZEN - Groote STOOMWaSSCHERIJ in de provincie Utrecht vraagt voor spoedige indiensttreding een VOOR DE STRIJKAFDEEL1NG Alleen zij, die geschikt zijn om met groot personeel om te gaan en als zoodanig reeds vroeger werkzaam zijn geweest, gelieven hierop te reflecteeren. Brieven met "opgaaf van vroegeren werkkring en ver langd salaris onder No. 2655 Bur Goudsche Courant Markt 31. 30 MAANDAG 21 JULI A.S. BEGINT DE TREKKING DER NEDERLANDSCHE STAATSLOTERIJ NVoor den verkoop onzer NAAIMACHINES van prima Z WEE DSC H fabrikaat aan particulieren vragen wij voor GOUDA en OMGEVING tegen HOOG LOON en flinke provisie. 30 Zich aan te melden vóór 9 v.m. of nè 6 u. n.m.: N.V.„HUSQVARNA",Hoofdagentschap tt GOUDA, Peperstraat no. 74 Een perceel van 36 Meter gevelbreedte, het mooiste punt van Gouda, B. M. Martensstr. en 15000 M2. gelegen aan den straatweg Gouda Reeuwijk gemeente Waddinxveen. Prachtig gezicht op de Reeuwijksche Plassen. Aan te bevelen om zijn lage belastingen. Ook in gedeelten vanaf 2.50 per M2. Nadere inlichtingen bij C. TEEKENS Oz., L. Tiendeweg 49. 26 A DMINISTRATIEKA NTOOR W. H. DE VEEN GOUDA LANGE TIENDEWEG 71 ZEER BILLIJKE CONDITIES 20 9 te 10 u., 2 u. en 4 u. Afvaart Karnemelksloot EEN PRACHTTOCHT VAN l>/,-2 UUR Tarief: Gouda-Reeuwijk f0.25 Rondvaart f 0.50 Eiken Woensdag en Zaterdagmiddag afvaart KLEINE VEST te 2 uur en 4 uur. koopt direct van onze fabriek tegen handelaarsprijs Rijwielen van f 42.50 thans f 28. Rijwielen van f 60.— thans f 38.50 Rijwielen van f 70.thans f 42. Rijwielen van f 80.thans f 49. Met een jaar schriftelijke garantie 50 Koopt In vartrouwen Ome Firma is eon der oudste en bekendete Hier te lande Nieuwe Rijo, Leiden Filiaal Gouda Weaterkade 24 Zoo juist ontvangen NIEUWE ZENDING RUIME KEUZE LAAGSTE PRIJZEN ZEUGESTRAAT 44 u GOUDA MET ONGEVALLENVERZEKERING KLEIWEG 59 TELEFOON 769 Actieve Hoofdagenten en Agenten gevraagd op alle jaat8en__ 99 99 40 Stempel- cn Naamplaatfabriek -i-rnpsTR, r, iJ I I Ltr. 57194. CLEN Ft Wederom voorhanden: OVERAL VERKRIJGBAAR 40 NIEUWE MARKT 17 Telefoon 780 GOUDA BRUGWEG 31 TELEF. 12 WADDINXVEEN SPECIAAL ADRES VOOR VEREENIG1NGEN EN GEZELSCHAPPEN VOOR HET MAKEN VAN UITSTAPJES PER TOURING-CAR, IN BINNEN- EN BUITENLAND. m a v e t i o'd t Gouda - Blauwstraal 19 Dir.et.uri H. »«l DER 8 B A A F F MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL f500.000.- a f 50.000.- b WAARVAN GEPLAATST f 200.000.- Doel der Bank is o. a. het verstrekken van Crediet aan Landbouwers en Veehouders met vee als onderpand. De Directie en Commissarissen berich ten bij deze dat de inschrijving is open gesteld tot het deelnemen in Aandeel A. leder aandeel is groot f1000 waarop gestort moet worden 10%. 80 Prospectussen verkrijgbaar ten kantore BLAUWSTRAAT 19 Firms Wad A. Rietveld. LANGE TIENDEWEG 27 TELEF 313 heeft lm veerreed BLAUWE DRUIVEN PERZIKEN VERSOHE AARDBEIEN TAFELPEREN tafelappeUen SINAASAPPELEN CITROENEN MANDARIJNEN BANANEN NIEUWE VIJGEN DOOSJES TUNIS-DADELS VRUCHTEN IN BLIK VRUCHTEN IN GLAS STUDENTENHAVER BUSGROENTEN (merk Sleutels) DIVERSE SOORTEN NOTEN De Ondernemer: FIRMA WED. K. A. VAN DEN HEUVEL 47 ao Ligplaats GOUWE bij de Groonsndaal. Tel. 417 Goederen wordendagelijksaangenomen GOUWE 184. werkt afitootend. Leelyk pekltrarde tanden ontnieren het knnpite gericht. Beide nchoon- hédigebreken worden dlkwyl» reed» verholpen door eenmal poeteen met de heerlyk vecfriiachende tandpait* Chlorodont, De tanden rerkrjgen reed» na kort gebruik een ptaehtigen iroorglan», ook ep syd»; by gelyktydige gebruikmaking van den daarvoor speciaal geconttrneerden Chlorodont-tandenborstel, die iet» byzonder» i». Rottende •pre maten in de taMohenrnimten der tanden al» oorzaak veor onaangenamen reuk uit des mond verdes daarmede grondig rerwyderd. Probeert U het eerat met een tube ran 35 cent, grooti lab» 60 oenl Chlorodont-tandenborstel voor dames 75 cent (zachte borstel»), voor heeren 75 cent (harde borstels). Alleen echt in blauw groen» origineel» rarpakkinf mot het opschrift „Chlorodont". Overal rerkrygbaar. komen in op de advertentiën in dit blad. Ia dit even 'n succes? Plaats hier Uw advertentie! In verschillende gemeenten heeft in de laatste jaren een nieuw vraagstuk van ge meentepolitiek zyn intrede gedaan: de grondpolitiek. Vooral in de groote steden werd door de gemeente overgegaan tot voortdurende aankoopen van grond, zonder eenigerlei verkoop van heteekenis, met het gevolg, dat groote stadsgedeelten in het bezit der gemeente zyn gebleven, en een zeer uitgebreid gemeentelijk grondbedrijf werd gesticht. In Gouda is dat, naar verhouding dan, in niet mindere mate het geval geweest. Wy herinneren o.a. aan den aankoop van ter reinen voor industrie, die hier zou worden gevestigd, maar die nog steeds op zich wachten laat! Men kan aanvaarden het beginsel, dat de gemëente, teneinde grondspeculaties en on redelijke prijsopdrijving door particulieren te voorkomen, en prysregelend ten aanzien van den grond te kunnen optreden, gronden aankoopt welke naar de verwachting eer lang voor stadsuitbreiding benoodigd zul len zijn. Intusachen gaat men veelal verder en volgt het stelsel, dat de gemeente haar grondbezit zooveel mogelijk moet uitbrei den, dus niet by aankoop zich moet bepa len tot de behoefte voor ae naaste toekomst en dus niet weder verkoopen, doch in erf pacht uitgeven moet. De bedenkingen tegen dit stelsel zijn vele. Allereerst denke men zich eens even in de Verschrikkelijke wanverhouding, welke er op deze wijze ontstaat tusBchen de over- heid-grondbezitster en den particulieren grondeigenaar. De overheid heeft de macht over de bebouwingsvormen welke de parti culiere grondeigenaren, als zij tot exploita tie van hun eigendommen willen overgaan, in acht moeten nemen. Bovendien heeft de overheid de macht, die exploitatie van par ticuliere gronden te beïnvloeden door de in richting der uitbreidingsplannen en de ver deeling van de gemeentelijke en de parti culiere gronden over de ontworpen bestem mingen (welke de waarde dier gronden be palen) en door een eventueele vertraagde uitvoering dier uitbreidingsplannen, voor zoover deze de exploitatie van particuliere gronden betreffen. En bovendien heeft de gemeente een zeer groot grondbezit, waar door zy, zooals elk mensch in zulke om standigheden, in de verzoeking moet ko men, van haar publiekrechtelijke macht mis bruik te maken door zichzelf in een (pri vaatrechtelijk) betere positie te plaateen. Eenige voorbeelden kunnen dit duidelijk maken. De gemeente kan in haar publiek rechtelijke positie als overheid by een uit breidingsplan aan haar eigen gronden een veel voordeeUger bestemming geven dan aan de meeste particuliere gronden. Haar gronden kunnen grootendeels worden aan gewezen om te worden bebouwd, de gronden van particulieren om te dienen voor pu blieke doeleinden, waardoor ze dus veel minder waard worden. Een amder voorbeeld: aan eigenaren, die grond bouwrijp willen maken en in exploitatie brengen, stelt de gemeente, wederom in haar publiekrechte lijke positie van overheid, zulke eischen aan de bebouwingsvormen (verhouding van be bouwden tot onbebouwden grond per per ceel, dus van huis tot tuin), dat de exploi tatie eenvoudig niet met voordeel k&n ge schieden, terwijl zy in haar privaatrechte lijke positie van grondeigenaresse, veel gun stiger bebouwingsvormen ontwerpt voor haar eigen gronden in de omgeving. Zoo ziet men, welke wanverhoudingen ontstaan, wanneer de hooge overheid (die misschien langzamerhand beter de lage overheid kan worden genoemd by zoodanige practijken) als gewone grondbezltster tus- schen de andere particuliere eigenaren den boventoon kan voeren. Een ander, even ernstig principieel be zwaar betreft de oppervlakte van het ge-s meentelyk bezit en de dogmatische toepas sing van het stelsel van erfpacht, met uit sluiting van vrywel eiken verkoop. Waarom moet de gemeente zooveel gronden in haar bezit houden, die voor de toekomst van de gemeente geep huishoudelijk belang heb ben Men wijst op de mogelijkheid van het incasseeren der waardevermeerdering (die zeer dubieus kan zyn) voor de gemeente, doch by tijdige aankoopen van nog niet bouwrijp gemaakte gronden (cultuurgron den, zooals ze gewoonlijk genoemd worden) valt de voornaamste waardevermeerdering toch aan de gemeente toe. Wanneer de ge meente die cultuurgronden vasthoudt totdat ze bouwrijp zÜn gemaakt, dan tijdig de uit- breidings- en stratenplannen maakt, en daarna de gronden weer verkoopt (behalve die welke zy voor publieke doeleinden en volkshuisvesting noodig heeft) dan ontstaat een grondbedrijf, dat gematigd is, goed werkt en niet de prijzen vastlegt gedurende bijna een eeuw, wat zeer oneconomisch en onwetenschappelijk is. Nog een ander bezwaar en ditmaal een van de zijde der gemeente zélf is het vastleggen van een enorm kapitaal in het grondbezit der gemeente. In gunstige tijden voelt men dit bezwaar niet zoozeer; dan is er wel een ontstellende schuldenlast, die groote sommen eischt aan rente en aflos sing, maar door de vele erfpachtsuitgiften rendeert dte zaak wel zoo wat Met het oog op de toekomst echter is zoo'n enorm grond bezit (zoowel het nog onbebouwde als het reeds in erfpacht uitgegevene) niet onbe denkelijk. Wanneer er een eind komt aan den snellen aanbouw (en hoe licht kan dit niet het geval zijn als de economische toe standen veranderen) zal de gemeente een strop hebben aan de nog onbebouwde gron den, waarop elk jaar rente moet worden bijgeschreven. Als de toestanden zoo wor den, dat er na afloop van de erfpachtster- my'nen weinig animo is om de pachten te verlengen, zal de gemeente eveneens een strop hebben door het derven van belang rijke inkomsten en door de groote waarde vermindering van den grond en de verplich ting om de opstallen tegen de getaxeerde waarde over te nemen. Inderdaad, het vèr doorgevoerde erfpacht- stelsel is gebaseerd op een opvoldoend ge motiveerd optimisme: is een lang niet on gevaarlijke speculatie op een eindeloozen bloei en een voortdurende uitbreiding der stad. Met het oog op de onzekere toekomst is het veel voorzichtiger en verstandiger, den grond naar gelang van behoefte te koo- pen en te verkoopen: dit laatste voor het juiste doel: bebouwing, en onder zoodanige voorwaarden, da.t een in alle opzichten, ook aesthetisch, bevredigende stadsuitbreiding verkregen wordt. Het erfpachtstelsel brengt mede, dat de gemeente om haar grondbezit productief te maken, den woningbouw zoo veel mogelijk bevordert door als 't ware daartoe uit te noodigen. Zij doet dit door telkens nieuwe stratenplannen klaar te ma ken en zoodoende tot bouwen uit te lokken. Als na verloop van tijd mocht blijken, dat er meer en vooral anders gebouwd is dan noodig was, dan zal dit een débacle in het woningwezen beteekenen. De overheid, die veeleer tot taak zou hebben, de bouwerij eenigszins binnen de perken te houden ten einde zoo'n débacle in de toekomst te voor komen, kan dien plicht niet nakomen als, ze de meest belanghebbende is by een voort durend 'zich uitbreidende bebouwing. Zoo brengt het erfpachtstelsel de overheid in conflict met zichzelf, ten nadeele van de ge meenschap. Het comercieele belang der ge meente laat zich niet altijd vereenigen met haar overheidstaakl TWEEDE KAMER. Kleingoed. Het guikerwetje. Het eerste zittingsjaar van de loopendc 4-jarige wetgevende periode is vóór de Tweede Kamer beëindigd. Wel zal de E e r- s t e Kamer nog heel wat hebben at te doen het zou ons niet verwonderen als de Winkelsluitingswet en de herzienirg van de Gemeentewet tot na de zomervacantie gou den blijven liggen waartoe z(j ae volgen de week bijeenkomt; de Tweede Kamer is echter door haar werk heen. Natuurlijk is allereerst allerhande „klein goed", zooals minder belangrijke wetsont werpen en conclusies van Kamercommissies huiselijk worden genoemd, afgedaan. En ten slotte hebben twee punten langer opge houden: een interpellatie van den Kamer- Benjamin, den heer de Boer, over den toe stand van de binnenschippers en het Sui— kerwetje. De interpellatie heeft al heel weinig op geleverd. Dat vele binnenschippers een moeilijken tijd doormaken was bekend. Bij de interpellatie is dit door niemand in twij fel getrokken. Wel is daarbij gebleken, dat de methoden van die Schippersvereeniging den toestand der schippers nog slechter heb ben gemaakt, terwijl andere factoren (be tere wegen, vrachtauto's en malaise) het hunne hebben gedaan om ook in dit bedrijf achteruitgang te veroorzaken. Intusschen heerscht in tal van bedrijven malaise en de Overheid mag zich dus wel tienmaal bedenken alvorens een bepaald be drijf te gaan steunen. Een algemeene steun regeling voor de binnenschipper wilde de heer de Boer, doch hiervan wilde de Regee ring althans voorloopig, niets weten. In eerste instantie zijn de gemeenten verplicht zoo noodig steun te verleen en en het onder zoek, door een aantal belanghebbende Ge meenten nam den toestand in dit bedryf in gesteld, is nog niet beëindigd. Todh moest de interpoli ant natuurlijk met éen motie komen voor een algemeene steunregeling van Rijkswege en ten spoedigste natuurlijk. Een praemature demonstratie, waaraan alleen de socialisten, communisten en de heer Vos (Floris) meededen. Wat het Suikerwetje betreft, men weet, dat de Regeering daarin heeft opgenomen een compenseerend invoerrecht voor som mige soorten van suiker en wel tot een be drag van 2.4Q per 100 kilogram. Een compenseerend invoerrecht, <Lw.z. een invoerrecht ter vergoeding van de las ten, door de accijnswetgeving aan de bin nen landsche industrie bezorgd. Een soort gelijk compenseerend invoerrecht heeft men by zout, bier, gedistilleerd en sigaren, sigaretten en rooktabak. By, de suiker kende men dit tot dusver niet. Neemt men nu in aanmerking, dat de suikeraccijns een aanmerkelyken last legt op den binnen lander, waarvan de huitenlamder is vrijge steld en dat de suikerbietenteelt een zeer moeilijken tijd doormaakt, dan is het vol komen te begrijpen, dat de Commissie- Lovink met dit voorstel kwam en dat de Regeering het in een wetsontwerp opnam. Er is eer reden voor verwondering, dat dit compenseerend recht er niet al lang was. .En de oppositie tegen het wetje leek ons dan ook niet alleen vrij opgeschroefd, doch tevens niet vry van demagogie. Van een aanslag op den vrijhandel was hier geen sprake, al probeerden de heeren Marchant en Vos (Floris) het ervan te maken. Maar geslaagd zyn zy in hun bewijsvoering aller minst. De socialisten gingen op dit punt minder ver tfen de V. "D., door zich bereid te verklaren met het wetje mee te gaan, mits de accijns op suiker met een gelyk be drag wordt verlaagd. Het een had echter met het ander niets te maken. Kon men nu, geheel onvoorbereid, zoo maar eventjes uit spreken, dat de suikeraccijns voortaan ver- Da Gamaanta an hat Nut. Ean zasmaandalijkach ovarzlcht. De gelijktijdige publicaties van de gege vens van de Gemeente Spaarbank en Stor ingsdienst en van de Nutsspaarbank over de maand Juni, waarmede het eerste half jaar 1930 wordt afgesloten, geeft ons aan leiding aan deze cijfers bijzondere aandacht te schenken. Er is bij de oprichting van den Ophaal dienst van de Nutsspaarbank en daarna door het Gemeentebestuur nog al een actie gevoerd tegen die instelling we herinneren maar even aan het zeer onbehoorlijk mani fest van 22 Mei 1928, waarin het Gemeente bestuur de burgerij I11 haar welbegrepen eigenbelang dringend aanraadt zich niet by den Ophaaldienst der Nutsspaarbank aan te sluiten, daar deze op geen medewerking van het Gemeentebestuur aanspraak zal kunnen maken, zulks om maar zieltjes te winnen voor de toen in wording zynde ge meente-instelling, die groote voordeelen en garanties heette te kunnen bieden. Daarom is het wel goed, wanneer een zekere periode is afgesloten, na te gaan, of deze actie, waaraan eiken grond ontbrak, toch- nog resultaat heeft gehad. Dat blijkt niet het geval te zijn. De Juni-cijfers geven voor de Gemeente lijke instelling een inlegbedrag aan van 108.847.21, waarvan aan spaarbankgelden 21.190.01. De terugbetalingen bedragen voor de Spaarbank 12241.51 en voor den stortingadienst 68.102.23. Hieruit blijkt dat de meerdere spaarbankinleg nog geen 9000.bedraagt. Het feit dat bij den Ge meentel ijken Stortingadienst tegenover een inleg van 82.657.20 een terugbetaling staat van 63.102.23, wijst uit dat dit wel zeer vlottend kapitaal is, dat voor de gemeente instelling van geen waarde ie. Bij de Nutsspaarbank is de toestand ge heel anders. Daar is op het totaalbedrag van den inleg van 144.239,60 een terugbetaling van 83.026.16, zoodat er een overschot is van 60.491.Ruw genomen staat het dus zoo dat het overschot van den totaal- inleg bij de Nutsspaarbank c.a. 45 be- bedrag van byna 4 Vn ton aan 't eind der 6 maanden maar 36.144.96 in kas is geble ven. Bij de Nutsspaarbank is dat wel heel an ders. Daar bedroeg de totaal-inleg over de eerste 6 maanden, wij hebben dit uit de maandstaten becijferd, 859.601.60, waar tegenover staat een bedrag van,/ 566.158.77 aan terugbetalingen, zoodat er een overschot aanwezig is van 324.442.83. Dit cijfer van bijna 314 ton meer-inleg stelt het overschot- bedrag van 109.956.81 van den gemeente lijken dienst, waaronder dan nog ruim 36.000.zeer vlottend geld, wel in de schaduw. Uit deze cijfers blijkt wel dat de pogingen In Mei 1928 en later door den wethouder van financiën Van Staal ook in den Raad gedaan om de spaarders af te houden van de Nutsinstelling, een jammerlijke misluk king is geworden, want de Nutsspaarbank neemt gestaag in bloei toe, hetwelk ook wordt gedemonstreerd in het stijgend aan tal inlagen, dat de afgeloopen maand byna de 5200 heeft bereikt. In hoeverre de ge meentelijke instelling aan de opgewekte verwachtingen beantwoordt, is uit de tot nog toe gepubliceerde cijfers met te beoor- deelen. Deze cijfers zeggen ons, zonder nadere gegevens, niets. Wel blijkt er uit, dat het publiek er niet vatbaar voor is dat de Gemeen topinstelling voortgaat met publicaties van omzetcijfers, welke zyn samengesteld door bijeenvoeging van de bedragen van inlagen en terugbe talingen, hetgeen voor de positie der in stelling van niet de minste beteekenis ls. Wanneer de Gemeente-instelling nu op haar eerste half jaarstaat met een omzetcijfer pa radeert van 1.012.294.96, dan zegt dat cijfer niemendal. Dat bedrag kan door over schrijvingen in opdracht van of ten behoeve van Gemeente-instellingen b.v. nog veel en veel hooger worden, waardoor wèl meer werk door de bank wordt verricht, maar in wezen heeft die instelling daaraan niemen dal. Daarom ware het wenschelijk dat deze draagt, terwijl dit bij de gemeente op c.a. i gemeente-instelling dit allesbehalve nobel OR C/„ neorlrnmt nraarnnJnr Hon uit kot al- cphaai» VlWirtjmn H/-ktpPWPOA Het.. Hpt ist 26 neerkomt, waaronder dan zit het al lergrootste (twee derde) deel zeer vlottend geld. Een vergelijking over het eerste*halfjaar doet zien dat bij den Gemeentedienst een spaarbankinleg was van 120.277.18, waar op 46.466,33 is terugbetaald, zoodat er een overschot is van 78.810.85. De Stor tingadienst geeft een ontvangst aan van 440.84i8.20, daartegenover een uitgaaf van 404.703.24, waardoor van dat beduidende gebaar voortaan achterwege liet. Het is niet in orde, dat een overheidslichaam cijfers geeft, die een misleidenden indruk kunnen teweeg brengen. Uit de begrooting voor het komende jaar, waar de cijfers van het vorig jaar moeten worden opgenomen, zal moeten blijken in hoeverre deze instelling van nut is geweest, dan wel alleen een schadepost voor de ge meente is geworden. scheidene millioenen minder mag opbrengen en dit temeer daar vryi kort geleden de sui keraccijns verlicht, is (met een veel grooter bedrag) door de afschaffing van de 20 op centen, die daarvóór aan ji#t_ Leeningfonds ten go&de kwamen? Neen, naturlylc Reeft minister de Geer dezen eisch afgewezen en even natuurlijk heeft de Kamer de socialisti sche motie afgewezen. Nog minder ver heeft een communistische motie-de Visser het gebracht, die zonder eenige voorberei ding de Kamer wilde laten uitspreken, dat de geheele suikeraccyns weg moet, wat de Staat een kleine 50 mil li oen per jaar zou kosten. Aan dezen dwazen inval heeft be halve de voorsteller alleen de heer Floris Vos van Stad eft Land, die zelden een ge legenheid laat voorbijgaan om te toonen, dat ihy bij vergissing Kamerlid is geworden, zyn stem gegeven. Het wetje is tenslotte met 50 stemmen tegen 23 aangenomen. Alleen de S. D., V. D., een Communist en de heer Vos hebben tegen gestemd. Dr„ Bierema, die namens de liberale frac tie heeft gesproken, zette op zakelijke en overtuigende wijze uiteen, dat hier van een ingaan tegen den vrijen handel geen sprake is. Minister de Geer kon zich ten deze ge heel by den liberalen woordvoerder aanslui ten. Van protectie kan men hier niet spre ken. Er wordt slechts een «ind gemaakt aan de protectie (bevoorrechting) van het buitenland. De schempere critiek van mr. Marchant op de liberalen was dan 'ook geheel mis plaatst, hoe weinig zij van beginsel veran derd zijn, bleek het best uit de herinnering aan het feit, dat niemand minder dan mr. van Gijn, £ot voor kort den leider der libe rale Kamerfractie, een compenseerend recht op bier verdedigd heeft, terwijl inr. van Gijn de leider is van de vrijhandelaren, in ons land. Neen, waarlijk, mr. Marchant is den laatsten tijd al heel erg ongelukkig in zijn uitvallen tegen de Liberalen. Denkt de V. D.-leider met deze methode eigen positie en die van zyn party te ver sterken? Dan denken wij hierover anders! Ftin»!«t Ba onrust in Finland. Een groote opmarsch naar Helsingfors. Juist op het oogenblik, dat het Neder- Landsch Volkenbondsgezelschap onder lei ding van mr. J. Schokking een bezoek brengt aan Finland, waar ook Prins Hen drik by aanwezig was, verkeert Finland zelf in een eigenaardige crisis. De laatste dagen kwamen er telkens be richten over het aftreden van het kabinet, die kont daarna weer werden tegengespro ken maar die tenslotte juist bleken te zijn. Thans melden de jongste telegrammen, dat de president der Finsche republiek aan den voormaligdh ryksregent Senator Svin- hufvud opdracht heeft gegeven tot vorming van een nieuwe concentratiekahinet, welke opdracht door hem is aanvaard. Dit concentratie-kabinet beoogt op doel treffende wijze dan tot dusver mogelijk bleek den stryd aan te binden tegen het Finsche communisme. Want alles staat ginds in het teeken van den strifd tegen de zen gehaten vijand van de binnenlandsche orde. De onrust ie mtuseohen in Finland nog niet zoo groot geweest sedert de dagen voor het uitbreken van den burgeroorlog. Het zyn vooral de boeren, die zich tegen het communisme fanatiek verzetten, en het brandpunt van dit verzet ligt in het dis trict Lappo in het nood-westelijk deel van de republiek. Het is gekomen tot stich ting van een Bond onder het motto „slot en grendel van Finland", die het communisme in Finland tot op den wört^l wil uitroeien. De landbouwregeering van KaJJio heeft intusschen haar zwakte tegenover de Lap- pobeweging onweersprekelijk bewezen. Ter wijl de Lappo-aanhangers bekende commu nisten ontvoerden, werden de leiders der beweging vriendelijk ontvangen door den president der republiek, waarby de Lappo- menschen opheffing van de grondwet ver langden! De Rijksdag kwam 1 Juli in buitengewone zitting byeen. Van de 23 communistische afgevaardigden waren er 15 present. Of zy ook verder in den Rijksdag verschijnen zul len, staat te bezien, daar de aanhangers der Lappo-beweging hebben aangekondigd, het onder alle omstandigheden te verhinderen. Het protest van sociaal-democraten en com munisten tegen deze gewelddadigheden heeft niet veel uitwerking gehad. De Regeering heeft den Rijksdag drieër lei voorstellen gedaan tot beveiliging van de republiek. Van de zijde der Lappo-bewe ging zijn daarop nog verderstrekkende amendementen ingediend. Alles beoogt den invloed der communisten in het staats bestuur te beperken tot het uiterste, zoo njet geheel te weren. Over den oorsprong der Lappo-beweging loopen de imeeningen uiteen. De een ziet het uitgangspunt in religieuze, piëtische stroomingen, de ander in de landbouwcrisis. De laatste heeft in ieder geval de beweging uitermate versterkt. De leider, Vihturi Kosola, een „breedge schouderde, verweerde boer met sterke oogen, besliste bewegingen en resolute spraak" verklaarde tegenover een redacteur van het Deensche blad Politöcen, dat de be doeling is alle communisten uit staats bestuur en het bestuur der gemeenten te verwijderen tot versterking van het parle mentarisme. „Wij willen wettige toestan den in 't leven roepen, eventueel met onwet tige middelen," Hij verklaarde dat de bewe- Lout bladen uil het Dagboek van een Gouwenaar, ,/dach Galde drangt Am Galde hdngt Doch Allesl Ach wir Armen." GOETHE. Vrijdag 4 Juli. Vannacht had ik een geestigen droom. Ik lag te bedmijn handen ophet witte laken, myn hoofd wat hooger in de kus sens opgericht. Mijn vensters stonden wifd open. Het was een zoele nacht en windstil, de omtrekken van dingen waren vaag-ortduidelijk te zien. Ik nam een zwaren geur van lindebloesem waar en ik hoorde helder watergeruisch in het grachtje voor mijn woning. Toen zag ik iets bewegen, aan het voe teneinde van mijn bed. Het geleek het beeld van een tooverlantaarn, doorzich tig, het bewoog zich evenwel. Voor mij stond een man in de kleeding der 17de eeuw. Hij droeg een grooten hoeki met veeren en een pruik waarvan delokken hem aan de schouders vielen. Zijn kleeding was kleurrijk, met kanten kraag en manchetten. Om de heupen was een sjerp met degen. Ik zag dit alles dui delijk, maar ik gevoelde geen vrees, hoe genaamd Met donkere oogopslag zag de gedaan te mij aan en sprak: ...,Jlottelaar, verhef u van uwe leger- stevJel" Ik stond werktuigelijk op en kleedde mij haastig aan. „Gedraag u niet zoo langwiflig, haast u en volg mijl" Ik had op dit moment pas mijn overhemd en broek aanmaar reeds verliet de wonder lijke man mijn kamer en ik moest mede, of ik wilde of niet. Op straat gekomen sloeg hij rechts af, weldra waren wy op de Fluweelensingel. Ik merkte met ver bazing op dat zijn lederen laarzen geen geluid maakten op het Goudalite-dek. Op het einde van de Bleekerssingel schrok ik plotseling hevig. Juist op het kruispunt daar zag ik een vurige gedaante, welke zich als in ondragelijke krampen kromde en wond. „Vrees niet Sijbrand, dat is niets, gij hebt gisteren te lang in de poffertjes kraam getoefd, 't is enkel een spritistisch nagloeien van den verkeersagent, die hier by dag zijn gestel staat te ondermijnen." Ik volgde opnieuw den vreemdeling, maar nu begon de ellende pas. Eerst stootte ik mijn maag aan een balk, de welke dwars over den weg was geplaatst (de geest zweefde er ijl doorheen), toen zag ik het spook plotseling in den iiiond angst, het hoofd omlaag, in een donkeren afgrond, welke in 't midden van den Kleiweg gaapte. Toen ik eindelijk weer was over etna gekrabbeld, stond de geest naast mij, be zag my met vlammende oogen en sprak: „Honderden jaren geleden was ik Bur gemeester van deze stad. Het was in het rampjaar 1672 dat wij, de stedelijke Ma gistraat besloten de gemeentekas in vei ligheid te brengen; wij kozen een onge wone schuilplaats en begroeven haar op deze plek. Maar spoedig stierven wjj al len, het goud bleef waar het was. Maar nu... nu de financieele toestand dezer gemeente naar mijn ouderwetsche be grippen allertreurigst is, en waar men middelerwijl op het punt staat deze heir baan te bedekken met een, de eeuwen trotseerende teerachtige substantie, nu ben ik uit het graf opgestaan om U, myn vriend, deze schat te wijzen. Breng haar naar de Gemeente-Spaarbank en naar den Wethouder van Financiën!" Als gemagnetiseerd begonnen mijne handen te graven in den zwartblanken modder en na een kwartier uiirs vond ik een ijzeren kist. De Burgemeester bekeek het voorwerp nauwkeurig en knikte goed keurend. „Het is wel, begeven wij ons huiswaarts!' 'sprak de geest en verdween. Ik bracht de kist op mijn kamer, begaf mij te bed en sliep spoedig In. Helaas, Wethouder van Financiën, toen ik zooeven ontwaakte was de schat ver dwenenI ging niets met fascisme te maken heeft. Een dictatuur wordt niet gewenscht. Maandag zal een groote boerenopmarsch naar Helsingfors plaats hebben, waarvoor zich reeds 10.000 personen hebben aange meld. De deelnemers blijven ongewapend. Geen wonder, dat in Moskou de loop de zer dingen met onrust wordt bekeken. BUITENLANDSCH NIEUWS. DUITSCHLAND. Eernstig bootongeluk by Odessa. Zestien personen om het leven gekomen. Volgens een bericht uit Odessa heeft een ernstig bootongeluk plaats gehad, waarby 16 passagiers om het leven zyn gekomen. Toen een reisgezelschap, dat de archeolo gische opgravingen te Olviopol bij Odessa wilde bezichtigen, aan land zou gaan, sloeg de boot om. De 45 inzittenden geraakten te water en het gelukte slechts 29 personen te redden.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1930 | | pagina 3