Groate Opruiming
,7_ I
BIJ EEN LEKKER KOP ÏHEE
Koopt bij onze Adverteerders
Aspirin
Verbandtrommel
ANTON COOPS
wbê akru mm
ALBERT HËIJN
J. J. JAGER
VACANTIE
,,'T SCHAAKBORD
CADEAU!!!
Van lang vervlogen dagen.
n.
SPAARBANK
ONMISBAAR!
ItrnC:. te
fS? he'aantaI
47
?»-■
C. A. B. BANTZINGEB
KOOPJES
TOERISTEN
Drogist Wijdstraat Gouda
S. 4 S. van Dantzig
VERHUISD:
WESTHAVEN EO
:n eo
BALT. A. DE JONG - Oosthaven 29 - Gouda
speciale Avondschotels. dortmunder bieren.
G. J. v. BL1TTERSW1JK
Van Zaterdag 26 Juli tot en mat Vrijdag I Aug. a s.
EEN HALF POND ONZER BEKENDE THEESOORTEN
GRATIS
BRUSSELSCHE KERMIS
gegroeid met 3100 zielen, een gansch uorpje
in vijf maanden. De geboorten gaven daar
van een belangrijk deel, inaar de vestiging
is ook niet gering. Waar blijven ze alle
De nieuwe weg Den Haag-
Rotterdam.
In het drukke seizoen neemt het aantal
ongelukken als gevolg van het yarkeer weer
zeer toe. Met vreugde mogen wij daarom de
openning van den nieuwen weg den Haag-
Rotterdam begroeten, die in de plaats komt
van «en zeer onvoldoenden weg. Toch is
het opmerkelijk dat op dien onvoldoenden
weg zoo weinig ongelukken voorkwamen.
Het wijst er op, dat de rijders juist op die
wegen groote voorzichtigheid betrachten en
die minder in het oog| houden als de weg
breed en gemakkelijk is. Natuurlijk is dat
geen argument voor behoud van te smalle
wegen, maar het is toch wel waard er de
aandacht aan, te geven, dat verbetering der
wegen niet alleen nuttig is.
We herinneren aan de oude Gevangen
poort in den Haag, waar indertijd de toe
stand zóó was dat iedere minuut een on
geluk was te wachten. Er kwamen er echter
weinige of geen voor, omdat ieder de uiter
ste voorzichtigheid betrachtte. Nu de weg
daar zeer breed is, is de toestand eigenlijk
veel hachelijker geworden. Het is er nu
vaak levensgevaarlijk om 3e breede wegen
over te steken omdat in den tijd van het
oversteken een auto van heel ver al weer
kan genaderd zijn.
Zoo zit het leven vol puzzles en er ko
men er nog steeds meer.
HAGENAAR.
Kerken een den
Duitschen Rijn.
Negen eeuwen zijn zelfs in ons oude
Europa een lange ty<i. Daarom koesteren
wy bijzondere belangstelling voor den Dom
van Spiers, die dit jaar z\jn negende eeuw
feest viert. In deze kerk liggen niet min
der dan acht Duitsche keizers begraven.
Hoeveel menschen weten eigenlijk, dat ook
Hendrik de Vierde, die tegen de macht der
Pausen streed, aldaar werd bijgezet? Wie
weet, dat men aldaar eerst onlangs het
graf van de prinses Adelheid, de dpchter
van Hendrik, heeft gevonden?
Keizer Hendrik was niet de eenige Duit
sche vorst, die zich moest onderwerpen aan
de macht van de Kerk. Hoe belangrijk de
rol was, die haar vertegenwoordigers in
Duitschland, de Keurvorsten aan den Rijn,
hebben gespeeld, blijkt wel hieruit, dat niet
minder dan drie van de zeven Keurvorsten,
die den Keizer kozen, namelijk de Aarts
bisschoppen van Trier, Mainz en Keulen
hooge dignitarissen van de Kerk waren.
Zij waren niet alleen de geestelijke hoofden
hunner landen, maar ook de souvereine
heerschers over uitgestrekte gewesten. Hun
rijkdom hebben zij daarom ook voornamelijk
besteed om voor zichzelf en ter eere van
de kerk grootsche gebouwen op te richten.
Hun geluk was, dat geniale bouwmeesters
hen ter zijde stonden. Aldus ontstonden de
heerlijke domkerken aan deii Rijn, die ook
nog heden alle vrienden der Schoone Kun
sten in verrukking brengen.
Domkerken aan den Duitschen Rijn. Ook
andere Europeesche landen hebben prach
tige kerken. Zoo bezit Noord-Frankrijk zijn
vermaarde Kathedralen. Zoo bezit Engeland
zyn Westminster Abbey en de „Cathedral
Towns". Maar het valt te betwijfelen of
ergens een land ter wereld zoo veel dicht
elkaar gelegen indrukwekkende oude
kerken bezit als Duitschland kerken, dié
bovendien zijn gelegen in een heerlijk land
schap en vol herinneringen zijn aan een
roemrijk verlede.
Laat ons eerst de Domkerken noemen,
die aan den Rijn zelf gelegen zijn. Daar is
in de eerste plaats de trotsche Dom van
Keulen, dien de gansche wereld kent en be
wondert. Het Munster van Aken, de stad
van Karei den Grooten. De Doft van Worms,
de stad waarin eens Luther zijn leer ver
kondigde. De Dom van het aartsbisschop
pelijke Mainz en de Dom van Spiers. Zij
zijn allen vol herinneringen aan het ver
leden, zooals trouwens ook de kerken, die
niet aan den Rijn zelf zijn gelegen. Aan den
Main vindeb wij Frankfort en Würzburg.
De grondsteen van den Dom dezer stad
werd gelegd in 1034. In het gebied van den
Main is voorts ook nog de heerlijke Dom
van Bamberg gelegen. Het dal van de Lahn
bezit Limburg met rijn op rotsen gebouwde
kerk. Het dal van den Moezel bezit daar
entegen Trier met zijn ouden eerbiedwaar
dige n Dom. De zuiverste Gothiek vinden wy
in het Munster van Freiburg.
Het zou uiterst moeilijk zyn te beslissen,
Welke van de talrijke kathedralen dan den
Rijn eigenlijk de fraaiste is. Er zyn prach
tige voorbeelden van Romaanschen en Go-
thischen sty'I bij. Elders vindt men een ge
lukkige vereeniging van de kenteekens de
zer beide stijlen. Groot is ook het verschil
van het landschap, waarin de kerken zyn
gelegen. Te Keulen ligt de Dom in het hart
van de wereldstad. Elders bewonderen wy
heerlijke kerken in de rustige kleine pro
vinciesteden.
Menigeen zal steeds weer geneigd zyn
eereplaats toe te kennen aan den Dom van
Keulen, die ook zonder twijfel een van de
prachtigste Gothische gebouwen van de we
reld is. Het heeft eeuwen geduurd, vooral
eer deze heerlijke kerk er zoo uitzag, als
wy haar heden kennen. Aartsbisschop Koen-
raad von Hochstaden heeft er reeds in 124S
den grondsteen van gelegd, maar eerst
sinds 1880 is de Dom van Keulen eigenlyk
voltooid. Het is onmogelijk hier de vele
rijkdommen dezer kerk op te sommen. Zy
bevat, behalve- heerlijke schilderyen, ook
den vermaarden Dom schat met het Drie-
kotningen-schrij», dit fraaiste product van
Duitsche goudsmeedkunst.
Het Munster van Aken is een der oudste
Kerken van het Christendom. Hier liggen
Karei de Groote en Otto de Vierde begra
ven. De troon van Karei den Grooten staat
hier nog heden op dezelfde plaats, waarop
hij 1100 jaar geleden door den grooten Kei
zer werd geplaatst. Net als Keulen bezit
ook Aken een rijken Domschat.
Andere prachtige Romaansche Domker
ken aan den Rjjn zyn die van Mainz en
Worms. Nog ouder dan deze vermaarde
kerken is de Dom van Trier, met zyn waar
devolle reliqulen. De Dom van Limburg a.
d. Lahn is wel het ipeest schilderachtig ge
legen van alle kerken in het gebied van den
Rijn. Hij ligt op een rots met de stad aan
zijn voeten en maakt den indruk van een
burcht. In deze kerk zyn de kenteekenen
van den Romaanschen en den Gothischen
stijl op uiterst gelukkige wjjze vereenigd.
Het prachtigste product van de zuivere
vroeg-Gothiek in Duitschland is de Dom
Aran Freiburg in Breisgau. Deze kerk is ge
bouwd uit roodachtigen stralenden zand
steen en bezit wellicht den fraaisten toren
van de wereld. Zy is bovendien gelegen in
een landschap van overweldigende schoon
heid.
Een'ontdekkingsreis door deze streek der
Duitsche Domkerken is uiterst adnbevelei^
waardig voor iederen bewonderaar dw
schoone kunsten.
1 Verhit m licht gekleed
BIJ AAMBEIEN, verstopping, darm-
scheuren, abcessen, urine-aandrang, stu
wingslever, pyn in^den onderbuik, benauw
de borst, hartkloppingen, aanvallen van
duizeligheid, brengt het gebruik van natuur
lijk Franz-Josef"-bitterwater steeds aan
gename verlichting, dikwijls zelfs volkomen
genezing. Bij apjjheken verkrijgbaar. 10
Tuinbouw In Italië
P^ontleenen aan de „Tuinderij":
Let kweeken van tomaten, perziken en
druiven wordt in de Po-vlakte &oor he-
grootcte deel uitgeoefend ais grootbedrijf.
De tomatencultuur is er veel ouder dan
de WestlandSche. In 1029 besioeg het land,
dat gebruikt werd voor de tomatenteelt,
een oppervlakte van 68.000 H. A. (voor ge
heel Italië). Tot voor eiusele jaren kweekte
men er uitsluitend een variëteit, die platte,
geribde, goed vleezige vruchten gaf. Naast
dien afzet der versche tomaten in het eigen
land, en voor zoover dit lutinenu was
in het buitenland, was de teelt gebaseerd
op de verwerking der vruchten in de con-
servenfabrieken. De Italiaarsche tomaten
puree is een wereldartikel. Ook Amerika be
hoorde tot de groote afnemers. Het invoer
verbod, dat Amerika in 1025 voor tomaten
puree uitvaardigde, was aanleiding voor de
italiaansche tuinbouwers om uit te zien
naar variëteiten, die geschikter waren voor
directe consumptie dan de tot ttusver ge
teelde.
Zoo begon men dan in 192) met proeven
met de Kngelsche en Hollandsche soorten.
Wel bleek, dat deze pas ongeveer 14 dagen
later dan de eigen soorten, rijpe vruchten
gaven, maar toch waren de uitkomsten niet
onbevredigd. Daarbij kom; dat voor den.
uitvoer de gladde, ronde vruchten meer ge
wild zyn, dan dé platte; Igeri-bde. -Thans
heeft men op diverse plaatsen proefveldjes
van tomaten van Engelsch en Hollandsch
zaad en men spreekt er ook van selectie
Nunhem Ailse Graig, Sunrise, enz. Deze
vergelijkende proeven geven een duidelijk
beeld' van wat het beste voldoet
De zaaitijd van de tomaten is omstreeks
half Januari. Ais regel kweekt men de plan
ten op katoenafval als broeimiddel. De
broeibakken zyn afgedekt met op lijsten
gespykerd geolied papier. D't geolied pa
pier laat voldoende licht door. om een goe
den groei der planten mogelijk te maken.
Meerdere kweekers hebben echter de
laatste jaren een groote kas gebouwd om
daarin de planten te trekken.
Wanneer de planten in den vollen grond
zyn uitgezet, wordt ook de leeggekomen
kas met.tomaten beplant. De planttyd is
daar begin April en valt dus samen met
den planttyd by óns voor tomaten in de
koude kassen.
Onder normale omstandigheden vangt de
oogst van tomaten van het ronde type, on
geveer half Juni aan. Dit jaar was het een
dag of veertien later, doordat men er een
abnormaal koud voorjaar heeft gehad, in
tegenstelling met hier.
Het is niet de gewoonte, dat men er twee
jaren achter elkaar tomaten op hetzelfde
land verbouwt.
De gemiddelde -kwantine opbrengst be
draagt ongeveer 70.000 K.G. per H. A., wat
overeen komt met 100 K.G. per Rynland-
sche Roede. Op het proefveld te Lugo
oogstte men in 1929 10 K.M. per vierk. me
ter of ruim 140 K.G. per KynJandsche
Roede.
De loonen bedragen er voor volwassen
werkkrachten van 15 tot 20 Lire per dag (1
«Dire is ruim 13 Hollandsche centen).
De grondprijzen varieeren sterk,.en wor
den voor een belangrijk deel bepaald door
de daarop voorkomende beplanting van
perzieken- en druivenboomen. Zy varieeren
van 2000 tot 6000 per H.A.
Het is niet onaardig be vermelden, dar
men de bamboe-stokken, waarlangs men de
t^paten laat opgroeien, er zelf kweekt. Al
naar gelang van de nog aanwezige voor
raad stokken, wordt een akker met bam
boe. Dit gewas groeit 4 5 Meter hoog. Het
dunne boveneinde wordt er afgenomen en er
schiet een ongeveer 3 M. lange, goed bruik
bare stok over.
De perzik is voor een belangrijk deel
hoofdcultuur.
Voor Masftlombarda is dit de cultuur,
Wy bezochten er o.a. het bedryf van den
heer Bonvicine den zoon van den stich
ter van dezen cultuur in de omgeving van
Massalombarda die het bedrijf van zyn
vader (dat 300 H. A. groot is) voortzet. In
de gebouwencomplexen die bij dit bedryf
behooren, treft men naast de sorteer- en
pakruimte aan, groote koelhuizen, eigen
neemt U plaats.
Een verkoudheid
Is dan vaak het
gevolg. Neemt
dan te juister tijd
Aspirtn-Tableften.
jopde*
t*rëp"öf«nj<rbïn5ïïnBÏy»rWMJt^r!J^^t»^
wjjnfabricage, tomatenconserveerinfichting
en timmertabriek. Het hout, waarvan de
kistjes gemaakt worden, wordt op den stam
gekocht.
De përziken worden op laagstam ge
kweeld. Het gewas groeit er welig en geelt
mooie, ryk sappige vruchten. De oogst be
gon juist in voden gang te komen.
Men heeft er ook vroege eu latere varië
teiten.
By den aanplant gebruikt men voor tus-
schencultuur hoofdzakelijk tomaten.
De druiven, die hier ook een grootcultuur
vormen worden gfootendeels voor de wjjn
fabricage geteeld, hoewel ook versche
druiven worden, verkocht. De wynfabricage
bedraagt voor Italië ongeveer 40 millioen
H. L. per jaar.
in net heuvelachtige land treft men de
druiven aan in ryen langs diaad of langs
stokken, terwijl in het vlakke land lange
ryen berken en iepen staan, op onderlingen
afstand van 25 4 80 M., met elkaar verbon-
door zwaar jjzerdraad. Tegen den boom
stam staat de druivenwingerd, die verder
even boven manshoogte langs het jjzer
draad uitgroeit. Zjj hangen volbeladen met
groote troepen. Men houdt er alle trossen
aan, die groeien en bijzondere behandelin
gen, zooais krenten, ondergaan dezer tros
sen niet.
In Albengo, aan de Italiaansche Riviera,
vindt men den tuinbouw als klein-bedrjjf.
Alibengo ligt in een vallei aan de Midde!-
landsche Zee. De oppervlakte tuingrond be
draagt door 1600 H. A. De oppervlakte dei-
bedrijven is van tot i H.A. De grondpry-
zen bedragen 12.000 tot 15.000 per H.A.
Men vindt hier ongeveer 100 H.A. met
kassen of broeikassen bebouwd. Deze kas
sen zyn min of meer primitief gebouwd en
zyn gedeeltelyk van verwarmingsinstalla-
bies voorzien. Het glas, dat afneembaar is,
wordt in den zomer weggenomen. Men ge
bruikt het glas hoofdzakelijk voor het for-
ceeren van aardbeien, aaperges en tomaten.
Van half Januari tot half April is de Ri
viera als toeristenoord zeer in trek en wor
den de geforceerde producten voor het
grootstq deel ter plaatse geconsumeerd.
Eigenaardig is hier, dat men het heele
jaar door versche «tomaten heeft.
Voor de asperges, die in hooge broeibak
ken geforceerd wérden, gebruikt men als
broeimiddel bok weer de katoenafval.
Perziken, abrikozen en pruimen vindt
men hier volop.
In San Remo, de toeristenplaats van de
Italiaansche Riviera, op ongeveer 50 K.M.
afstand van Albertgo in de richting van de
Fransche grens, treft men een uitgebreide
anjer- en rozencultuur aan. De anjers vor
men hier de hpofdcultuur, waarvan men
aan den voet der bergen heele velden be
wonderen kan.
In het Hooge Noorden.
Ik eindigde de vorige maal mjjn wedce-
Ijjksch praatje met de mededeeling, dat
Spaansche roovers de Noorsche Compagnie
voor een groot bedrag aan traan en wal-
vischbaarden, (balein) afhandig maakten.
Dit was de aanleiding, dat besloten werd,
een groep personen op het Jan-Mayen-
eiland achter te laten, die gedurende den
barren winter het toezicht zouden moeten
houden op de koopwaren. Dat zou een heel
waagstuk zyn, en oorspronkelijk waren er
geen liefhebbers voor te vinden. Zelfs en
kele personen, di$ ter dood waren veroor
deeld en hun leven zouden kunnen redden,
als ze er toe konden besluiten in de koude
van het hooge Noorden te overwinteren,
zelfs zjj zagen van hun aanvankelijk voor
nemen af, toen ze het oord aanschouwden,
waar ze zouden worden achtergelaten! En
misschien was er van het heele plan niets
gekomen, als niek bjj toeval in den winter
van 1630 op 163j eenige Engelsche traan-
knechts, die door een vergissing op Spits
bergen waren achtergebleven, toen alle an
deren naar Zuidelijker regionen trokken,
het volgende jaar levend en wel werden
teruggevonden. Zjj hadden het bewjjs ge
leverd, dat een overwintering mogeljjk was
en werkelijk hebben dan ook in den winter
van '33 op '34 zeven Hollanders, waaronder
met name is bekend Qutgert Jacobsz. van
Grootebroek, getracht de barre winterkoude
van 't Jan-Mayen-eiland te trotseeren. Ge
tracht, maar 't is hun niet gelukt.
In April van het jaar 1634 zjjn ze bezwe
ken. Ze waren niet zoo gelukkig als een
andere groep van 7 walvischvaarders, die
denzelfden winter op Spitsbergen door
brachten onder leiding van Jacob Seegers
en die in het jaar 1634 in goeden welstand
op Spitsbergen werden teruggevonden.
Maar toen een jaiar later, ook de expeditie,
die men op Spit&bergen liet overwinteren
hetzelfde lot trof als Outgert Jacobsz. en
ook zjj van de koude bezweken teruggevon
den werden, heeft men geen nieuwe pogin
gen meer in 't werk gesteld. Er waren of
fers genoeg gevallen!
In 1878 ging de „Willem Barents" naar
Spitsbergen met de intentie de oude ver
vallen traankokerjjen op te zoeken, de gra
ven te herstellen en een gedenksteen te
plaatsen op het zeemanskerkhof. Dat is ge
schied, en sedert dien tjjd staat op het
barre land een zerk, waarin gegrift is, dat
daar op 79%° Noorderbreedte in 1633 en
'34 zeven Hollanders, waaronder Jacob
Seegersz. met Bucces hebben overwinterd,
en dat daar Andries Jansz. van Middelburg
in het volgende jaar zjjn overwinterd en
gestorven.
Aan Outgert Jacobsz. van Medemblik en
zjjn zes makkers, op het Jan-Mayen-ëlland
werd niet meer gedacht. Totdat, van En
gelsche zjjde, de aandacht yan Nederland
ook op dezen map gericht werd. Het voor
stel werd van Engelsche zjjde gedaan, om
kosteloos een gedenksteen naar het eiland
te tvervoeren en te plaatsen op de plek,
waar men vermoedde dat het„stofïeljjk
overschot rustte van dit zevental dappere
.mannen. Op dit voorstel ging de Neder-
landsche regeering in. Een granietblok van
enkele duizenden kilogrammen zwaar en
voorzien van een inscriptie, ging daarop in
het jaar 1912 naar Engeland. Maar de toe
standen van wind en weer en jjs waren dat
jaar zoo ongunstig, dat er geen gelegenheid
was, het blok op Jan-Mayen-eiland te depo-
neeren. In 1913 werd geen tocht naar het
Hooge Npofden ondernomen en in 1914
brak de wereldoorlog uit. Jaar op jaar ging
voorbjj, en aan den steen dacht niemand
meer. Tot in 1026 in het Oude Sint An-
thoniepoorthuis (de Waag) op de Nieuw-
markt te Amsterdam 'n blok van Noordsch
graniet werd opgemerkt, waarin gegraveerd
stond:
Outgert Jacobsz. van Grootebroek
en zjjn zes Hollandsche makkers
zjjn in April 1634 hier bezweken
bjj een poging tot overwintering.
Dat „hier" was nu wel niet de Nieuw-
markt te Amsterdam, maar het bleek toen
spoedig, waar dat woord op sloeg. Nog een
jaar is de steen er gebleven, tot hjj na het
totstandkomen van het Koloniaal Instituut
een plaats heeft gekregen in den tuin bjj
dit gebouw. Maar men voelde, dat hjj ook
daar niet bljjven kon. En thans is hjj, als
alles goed is gegaan, op zjjn bestemde
plaats gekomen. De visschery-politiekrui-
ser Nautilus heeft hem in deze maand aan
boord genomen en naar Jan-Mayen-eiland
vervoerd. Daar, ip dat:
„eensaem landt, dat landt, daer woeste
beeren,
„en 't koude Noortsch geblaes met jjs en
snee regeeren,
„dat landt, daer 't weynich daegt en daer
de droeve nacht
„ghedurich sich vertoont en stadich houdt
de wacht",
daar vertelt die steen dan, aan de enkele
vreemdelingen, die de voet aan wal zullen
zetten, hoe in onze gouden eeuw deze man
nen hun leven hebben gelaten in dienst der
Groenlandsche Compagnie, die er al ïs
het dan niet in dezelfde mate als haar
Oostindische naamgenoote in warmer oor
den, schatten gouds heeft vandaan gehaald
in den vorm van traan en walvischbaardep.
Sint Margriet an het weer.
Heeft de volksmond gelijk? In het
algemeen genomen wel. Toch hoop
op verbetering. Als het niet regent
op Sint Margriet. Dan regent het
in zes weken niet!
Het omgekeerde van dit volksgeloof ia,
dat het zes -weken zal regenen wanneer het
op St. Margriet (20 Juli) regent. Hoeveel
waarde men hieraan kan hechten blijkt
misschien wel ihet best uit een andere heer-
schende volksmeening, n.l. dat, wanneer het
op St. Margriet regent, het 30 dagen rege
nen zal. Men is het blijkbaar niet eepa over
den duur van de natte periode. Hoe dit zij,
in deze vol ka meeningen ligt de overtuiging
opgesloten, dat regenweer omstreeks dezen
tijd van den zomer van nogal langen duur
is. Misschien komt deze overtyping nog het
best uit in het volgende versje, dat voorkomt
in een door E. B. Garriott geschreven boek,
getiteld Weather Folk-Lore and local wear
ther signè, en dat, hoewel op Amerika be
trekking hebben, zoo typisch het me'teorolo-
gische feit weergeeft, dat het even goed in
ons land inheemsch zoü kunnen zijn. Het
luidt
Dog days 1) bright and clear
Indicate a good year;
But when, accompanied by rain.
We hope for better times in vain.
Toch moet men met zulke Versjes oppas
sen, daar zij evengoed den oogst als het
weer kunnen bedoelen, hetgeen volstrekt
niet hetzelfde is. De uitdrukking „a good'
year" slaat blijkbaar meer op de uitkom
sten van den landbouw dan op het weer na
de hondsdagen (3 Juli—11 Augustus), maar
de „better times" kunnen wel weer doelen
op mooi weer.
Laten wij aannemen, dat de be teekenis
van deize volkswijsheid over het weer deze
is: regen omstreeks half Jpli is het begin
van een regenperiode van eenige weken.
Dan rijst echter dadelijk de vraag, of deze'
volkswijsheid het bij het ftchte eind heeft.
In het algemeen kan het antwoord daar
op bevestigend zijn, want afgezien van wat
regen ten gevolge van plaatselijke onweers
buitjes bij onweerachtige toestanden in een
overigens droge periode omstreeks de twee
de helft der maand Juli, die men niet aan
een algemeen heerschende periode van nat
weer zou kunnen toeschrijven, is het voor
komen van wijd verbreide regens bij los
weer in dezen tijd Van het jaar altijd een
aftnduiding, dat de algemeene luchtdruk-
verdeeling bijzonder gunstig U voor lang
durig -regenweer. Wat toch is dan het ge
val? Niet anders dan dat over geheel West
Europa de luchtdrukking laag, ia het Zui-
VAK Dk
HANDELS ENLANDBOUWBANK
RENTE
INGELEGD OP:
1 Jan. 1928
f 2.175.925.-
1 1929
f 2.314.114.-
1930
f 12.428.037 -
den hoog ia, .zoodat een breede, rijk met
waterdamp beladen luchtstroom over het.
Noordelijke en middelste gedeelte van West
Europa waait, in welken luchtstroom een
geheele reeks van depressies van weet naar
oost voorttrekken en voortdurende sterke
weerswisselingen veroorzaken.
Deze luchtdrukverdeeling wordt hoogst
waarschijnlijk in het leven geroepen door
weerstoestanden om Europa, of tenmin
ste ten Noorden, Zuiden en Westen van dit
werelddeel, en het is niet waarschijnlijk,
dat daze toestanden snel veranderen. Wel'
kon de duur het eene jaar korter zijn dan
liet andere. Van dien duur is vooraf nooit
iets met zekerheid te voorspellen en ster
zeker niet zoolang men niet nauwkeurig u©
diepere oorzaken van de bijzondere lucht
drukverdeeling kent.
Dezen zomer is na een langdurige periode
van droyg weer, die zeker niet onbevredi
gend lang geduurd heeft voor heb, die be
lang hebben bij mooi, droog weer, maar te
lang voor hen, wier bedrijven nu en dan
regen noodig hebben, het weer vrij plotse
ling omgeslagen en regenachtig geworden.
Den lOen Juli is het gaan regenen en tot nu
toe heeft elk etmaal meer of minder over
vloedige regens gebracht, vooral omstreeks
den 15en. Het minst viel nog op St_ Margriet
De totale regenval ip de omgeving, die in
de laatste twee weken is gevallen, bedroeg
nagenoeg 100 m.M., d.i. ongeveer anderhalf
maal de normale hoeveelheid. Men kan dus
wel zeggen, dat voldaan is aan de voorwaar,
den, die de volkewijsheid stelt voor het lan-
ger duren van de natte periode.
Op dit oogenblik, dat ik dit schrijf, is de
algemeen© weerstoestand dan ook niet qfl-
gunstig voor een verlenging van de regen
periode. Het jaargetijde is er ook naar, wij
zitten haast midden in d© regenrijk© aomer-
inaandeii,, maar de normaal regen rijke
maand Augustus moet nog komen, en zoo
wijst veel op een grooten kans, dat wij nog
een reeks van regendagen zullen krijgen.
Veei, maar niet alles. ;Want het mag niet
verheeld worden, dat de weerberichten uit
het Westen hoop gaven op veel verbetering
van het weer. Het schijnt n.l. dat over het
Oostelijk gedeelte van den Atlantische^ Oce
aan een, gebied van hoogen druk ligt. dat
zich naar het Oosten uitbreidt. De lange
reeks der depressies zou daarmede tenminat
voorloopig weer afgesloten worden Alleen
moet men er op rek eden, dat de thans hof
over ons heesrschqnde (tjepreasie over de
Noordzee stationair is geworden en dat zioh
langs haar West- en Zuidrand secundaire
kunnen ontwikkelen, die nog enkele dagen,
misschien niet eens zoo lang, koel en buiig
weer zullen veroorzaken. Onze barometer is
nu een waardevol instrument, dat ons v«-
der uitsluitsel kan geven. Sterke of ander»
langzame maar voortdurende stijging betee
ken t dan, dat de hooge druk zich verder
naar het Oosten uitbreidt. De buien 'tullen
dan ophouden, maar het zal dan voorloopig
nog koel zijn (met N.W. wind)i Blijft de ba.
rometer laag staan, dan moeten wij nog even
afwachten, hoe de toestand zich verder ont
wikkelt. Het weer 'ziet er in het Westen
hoopvoller uit dan iA de laatste weken het
geval is'geweest.
1) De hondsdagen.
RUILBUREAU
voor bons en plaatjes
Verzonden aan:
R. A. v. d. E. te Gouda: 82 Lever's bon».
U hebt er nog 58 tegoed.
T. den U. te Gouda: 7 Droste's bons.
A. H. v. d. L. te Oudewater: 86 Hagh-
zegels.
A. den B. te Gouda: 8 Hagzegels.
G.' M. te Gouda: een compleet stel Ver-
kade's „Paddenstoelen".
A. G. de B. te Gouda: 166 Dönszelmann'l
bons 4 2 punten.
Voor Mej. D. Q. te Gouda noteerden w»
808 punten, echter geen Lever's bons. Dit
duurt nog wel even. Nemen dus geen aan*
vragen van deze bons aan. Wat wilt u ge
zonden hebben?
We hadden deze week een aardig gange
tje. Zoo doorgaan.
Ge komt met vacantie by familie en be
kenden. Doe eens extra lief tegen éom of
tante zeker moogt, g© de voorraad bon»
plaatjes nazien of er iets voor uw gading
by is; misschien worden ze u dan W»1
cadeau gedaan.
Kyk vooral goed uit naar: Lever's-
linnenkastbons, Pelikanen, Koffie Hag boni*
en zegels, Dobbelmaim's platen, LeupeaV
platen, Rademaker's bons en Droste's bo*
en plaatjes „Indië".
Kunnen ze niet scheiden van hun bon*
of plaatjes „om niet", geef ze dan ons ad««
op, daar kunnen ze dan ruilen tegen dl»
soort wat ze willen hebben.
Een ieder maakt toch propaganda vo*
onze ruilrubrielc?
Hoe meer deelnemers, des te idufl*
wordt een ieder geholpen.
HET RUILBUREAU.
KERKNIEUWS.
0e oneenigheid in de Ned. Herv.
Gemeente te Stolwyk.
Dr. J. P. Cannegieter, Ned Herv. pred.
sdhrijft in de Rijnstreek onder iHet op
schrift: Strijd of Vrede? het volgende:
„Bederf van het allerbeste wordt tot
het allerslechtste dat er is", zoo zeiden
de oude Romeinen.
En dat is zéker waar met betrekking
tot het geestedijtk en godsdienstig leven,
in alle zuiverheid en eenvoud behóórt
het waarlijk tpt het allerbeste van onze
menschelijke gemeenschap. Maar als het
er niét goed mee gaat, kan het al spoe
dig iets afschuwelijks worden.
Daarom worden bijv. aan de Kerk
terecht zeer hooge eischen gesteld. Met
nafne ook juist voor diegenen, die er zich
overigens maar liefst afzijdig van hou
den. En velen zullen zich misschien ook
van de Kerk hebben afgewend, omdat ze
er te veel op aan te merken hadden. Men
kan ook al heel gemakkelijk iets vinden,
dat men aan de Kérk meent te mogen
verwijten, al ziet men het van andere ver-
eenigingen of groepeeringen maar liever
door de vingers. Juist onkerkelijke of
onkerksche menschen blijken daarmee de
Kerk nog /fl hoog aan te slaan.
Welnu, mocht dót dan maar het gevolg
zijn van het zoo allertreurigst schouw
spel, dat dezer dagen weer eens door de
Kerk aan de publieke aandacht aange-
boden wordt. Aan een «instituut als de
Kerk zou men immers ten eenenmale ón-
recht aandoen door haar hierom te ver-
oordeelen of ook maar met mindere waar
deering te gaan beschouwen. Integendeel:
dat zulke treurige dingen in een kèrke-
lijke gemeente kunnen plaats hebben doet
ze zoo treurig zijn omdat de Kerk als
zoodanig daarboven immers ver verheven
geacht moet worden.
Wat ik bedoel is de, als gevolg van den
richtingstrijd, sinds jaren bestaande on>-
eenigheid in de Ned. Herv. Gem. te Stol
wijk, bij Gouda. Deze oneenigheid was
aan de ingewijden in den lande al wel
bekend. Maar nu is er in de groote bla
den over geschreven en wat zal de bui
tenwereld er nu van zeggen Zal „de
Kerk" er weer de noodige schade door
lijden?
Zeven jaar geleden ging de gemeente
Stolwijk bij de kerkelijke verkiezingen
„om" en de Kerkeraad werd „Gerefor
meerd". De vrijzinnige predikant kwam
in een, ultra-orthodoxen kerkeraad te
staan. Maar gelukkig bezat hij de wijs
heid om met de verandering van omstan
digheden rekening te houden en der or
thodoxie zooveel mogelijk ter wille te
zijn. Om den anderen Zondag bóod hij i
zelfs den kansefl aan aan een predikant
naar den wensch van den kerkeraad. I
Dooh de kerkeraad was hiermede niet
tevreden en eischte dat de officieele pre
dikant der gemeente slechts eens in de
maand des morgens zou optreden. Toen
de predikant in een dergelijken eisch (na
tuurlijk) niet kon treden, meende de ker- I
keraad hem daartoe te kunnen dwingen, I
door hem mee te deelen, dat hij hem, I
zoo hij niet toegaf, als administrateur
der diaconie zou ontslaan en hem daar
door de aanvulling van ƒ500.— boven
rijn laag traktement zou ontnemen, het
geen ten slotte gebeurde.
Maar daar de kerkeraad den predikant
toch te zeer noodig had, ging hij deze
breuk toch te lastig vinden en bestoot hij
na eenigen tijd de predïkant toch maar
weer als administrateur aan te stellen.
Natuurlijk was hiermee echter de ver
houding toch maar niet zoo dadelijk ver
beterd. En toen er dus eenigen tijd later
weer een conflict over de kwestie der
predikbeurten was ontstaan, verklaarden
eenige leden van den kerkeraad'dat tfet
berouw, dat men indertijd getoond had,
slechts geveinsd was geweest en dat men' I
dit alteen maar had voorgewend om in
een betere .positie te geraken! En einde
lijk vond men gelegenheid den predikant
bij zijn administratie op een fout te be
trappen en wilde hem daarom onmiddel
lijk weer ontslaan.
Echter is de predikant voorzitter van
den kerkeraad en moest hij dus ambte
lijk medewerken tot dit ontslag. Hetgeen
hij weigerde. Hij wist te goed welke de
ware redenen waren, n.l. gereformeerde
ontevredenheid over zijne vrijzinnige pre
diking, vooral bij een Kerst-predikatie
tot uiting gekomen.
Nu echter het Classicaal Bestuur (en
Misschien hoogere kerkelijke 'besturen)
«t geschil zullen hebben te behandelen,
«laat de administratie der Diaconie stil
en heeft de Diaconie sinds 1'April j.I.
geen betalingen meer kunnen doen en
dus ook geen ondersteuningen meer kun
nen verleenen. De kerkelijke armen, zie-'
«en e. d. missen sindsdien hun uitkee-
r|ng of hulp.
Ziedaar het allerdroevigste gevolg van
den kerkelijken strijd onzer dagen.
•a' wie het 'n~droevig vindt dat
ooiets in een kerkelijke gemeente kan
iui.r °!?en' distilleere daaruit nu toch
jmst allereerst de in deze droefheid be
stin?,?» waardeering van een in
hei!? j Kertt' En moge «reurigC
"ad van deze historie dan in dè Synode
Herv. Kerk en straks over heel de I
kerkelijke linie medewerken tot aanne
ming van het ook juist dezer dagen in
de Synode ingediende voorstel van dr.
Niemeyer (vrijzinnig), dr. van der Meene
(ethisch-orthodox) en Prof. Dr. Brou
wer (ethisch-orthodox) om eene commis
sie te benoemen, welke het vredig samen
wonen der verschillende richtingen in de
Herv. Kerk zal hebben na te streven.
Zóó kan het toch waarlijk niet langer.
De Kerk is hiér te goed voor.
1930/'31
Qeeft U antwoord
op ledero vraag.
Voor leder Gouwenaar
Moer dan IOO page. f O. SS
In eiken Boekhandel voorhanden.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL.
De jaarvergadering; van den G. V. B.
I Voor de morgen in bet Schaakbord te
I houden jaarvergadering van den Goudschen
I Voetbalbond zjjn verschillende voorstellen
I ingediend. Q-a- heeft de te Gouda bestaande
I Belangengroep, omvattende de Goudsche
I voetbalvereenigingen en opgericht op 1 Ja-
I nuari 1927, officieele erkenning bij den G.
I V. B. aangevraagd.
I Thana zal dus uitgemaakt moeten worden
I of het G.V.B.-beatuux naast zich een groep
I wil zien, die de bevoegdheid heeft om de
I belangen der aangesloten vereenigingen zoo»
I veel mogelijk te behartigen.
I De G.V.B. stelt Heft reeds volgens art. 1
I van het huiah. reglement ten doel den bloei
I van het voetbalspel in Gouda en omstreken j
te bevorderen en tracht dit te bereiken o.a.
door het behartigen der belangen zijner (dus
alle) leden.
De Belangengroep stelt zich volgens haar
reglement in art. 10 ten doel de belangen
der aangesloten vereenigingen zooveel moge- I
lijk te behartigen en bovendien de sport in I
1 't algemeen.
Een scherpe omlijning van beider doel zal
zeker noodig zijn.
Officieel orgaan. I
Een niet onbelangrijk punt is het voorstel I
Moordrecht om het te Gouda verschijnend I
Goudsch Sportblad tot officieel orgaan aan I
te nemen. Als het voorstel indexdaad uit den I
boezem der vereeniging komt, dan zullen I
ook verschillende punten,, direct het vereeni- I
gingabelang rakende, wel onder het oog zijn I
gezien en bij de te verwachten besprekingen I
hieromtrent een gunBtig pleidooi worden uit- I
gespreken, 1
Wij wijzen hier op de financieele zijd© vto I
het voorstel, die maar even wordt beapro- I
ken. Vóór de uitgave van het eigen orgaan
dpor den G.V.B., werden de officieele be
richten geplaatst in Toerisme én Sport, ©en
orgaan dat reeds lang ter ziele ie. De lasten
die de G.V.B. hiervoor te dragen had, be-
i droegen na een klein voordeelig saldo in
I 1921—'22 in de jaren:
I 1922-1923 f 216.47, 1923-1924 f 147.60,
I 19241925 f 140.50.
I In het seizoen 1926-1926 werd, nadat Toe-
I risme en Sport was opgeheven, besloten een
I eigen officieel orgaan uit te geven waar
voor elk elftal f 6 als bijdrage moeat stox-
I ten. In het eerste jaar werd een opmerkelijk
groot tekort het resultaat. In het daarop
I volgende seizoen, toen d« heer van Tilburg
I weer competitieleider was geworden en het
orgaan zoo practisch mogelijk werd gedrukt,
was het verschil tuseohen lasten en baten
veel geringer.
In aaneluiting op bovenstaande jaren die-
ne uit overzicht:
1936-1926 lasten f 216.91 (40 nummers)
1926—1927 f 78.31 29
1927—1928 f 66.90 34
1928—1929 f 71.84 34
1929—1M0 f 105.48 38
Deze nadeelige bedragen werden bereikt
na aftrek der bijdragen der clubs plus de
eventueele baten uit abonnementen, adver- I
tentiën enz. Er behoefde geen winst behaald
te worden, het vereenigingsbelang ging voor
allee, wel diende natunrlijk gestreeld te wor
den dat op de nota van den drukker zoo i
WH".g^ü?uelïk moest toe8ePa9t worden.
Het Goudsch Sportblad biedt aan de offi
cieele berichten jaarlijks Voor f 326 - on te
nemen mot toezending der exemplaren 'al, I
bu den G.V.B. usantie is, dodi met een I
maximum van 130 nummer, p£ keer.
een baaia via f 6.- per elftal zullen er 66
Bij voorbaat zou er dus op het OU. orgaan
eta verbeepost te boeken zijn van zooveel
a f rJ1' «"'e"™ mieder zijn dan
m ,?°?d de baten ran "bonnomenten
en advertentiën zal derven
tallim der liiatste jaren is al, volgt:
16 vereeni&ingen 31 elftallen y I
60
37» u,
37
26
32 j
32
34
f het blad om in 1
1921-1922 21
1922-1923 24
1923-1924 19
1924-1926 17
1925-1926 16
1926-1927 12
1927-1928 13
1928-1929 14
1929-1930 16
Het tweede voorstel var
35 nummers het ófficieel nieuws te'nublTceZ
zoodat dttXüSi "fiMen «"«fee"®,
iweuat <ut voorstel heel wat ei matiger is
een sportblad in het Gondsoh district-aan"
de gezonde belangstelling voor de sport ten
goed© kan brengen. Wij willen in geenen-
deele ontkennen dat de voethalbond hier
voor geen bedrag zal mogen beschikbaar
houden.
Een tweede punt dat de eventueele wijzi
ging van officieel orgaan met zich brengt,
is het tijdstip van verschijnen van het blad!
In verschillende jaarverslagen werd steeds
naar voren gebracht dat de pogingen om het
G.V.B.-orgaan des Dinsdags 0p aandrin
gen der clube te laten verschijnen, schip-
breuk leden, daaï het officieele N.V.B.-pro-
gramma byna steeds Maandags afkwam
en de G.V.B. hiermede ïèkening had te hou
den. Het G. Spbl. verschijnt 's Woensdags
avonds en wordt in Gouda per looper be
zorgd. Mogelijk ia misschien bij gunstig ont
haal van het voorstel-Moordrecht, dat het
de bestelling van het blad met de laatste post
plaats vindt.
Het derde punt, dat eventueel overweging
verdient, is de benoeming van een orgaan-
commiesie In ons hondje is men al gauw
geneigd om als de gelegenheid daar is „naar
de pen te grijpen" en meestal met een fatale
uitwerking.
De vootbalalgevaurdigdon krijgen morgen
inderdaad ei^ interamant menu voorgezet.
ADVERTENTIE.'».
RAADSELS VOOR DE J1UGD.
Oplossingen van de Raadséb
van vorige week.
1. Brem, Bram.
2. (Zomervacantie.
3. Een kers.
Begonia,
p E n
t y G e r
BEGONIA
1 i N d e
Hp
A
5. Een kwartel kwart el).
6. Zeeland (zee en land).
De prys yiel by loting ten deel aan
ANNIE VAN WIJK, Steflnkade 35.
Nieuwe Raadsels.
I 1- 1, 2, 3, 4, 5 smeert Moeder op je boter
ham. Een 6, 7, 8, 9, 10 kan de kamer
softs zoo vroolyk maken. Je vindt ze
in den tuin, op de hei, in het bosch en
in de wei Maar vertel me nu eens,
welke bloem 1, 2, 3, 4, 5, 6. 7, 8, 9 10
is?
2. Met d ben ik een deel van een gebouw,
met t zit Ik aan hoornen en struiken,
met z kan ik vol en leeg zyn, met 1
dien ik meestal om iets te sluiten en
met w kan ik in den winter heel ge
vaarlijk zyn.
3. Een vogeltje maar zonder staart,
Dat wordt iets van heel and'ren yard.
Wat of het laatste dan wel is?
Verklap alleen: 't is van een viseh.
En als je dat nu eenmaal weet,
IZeg dan, hoe of de vogel heet!
4. Myn eerste is een jongensnaam, myn
tweede wordt gegeten en mijn geheel is
een grappenmarker.
5. Verborgen rivieren jj£^ns land.
Onze gele klimroos is dezen winter he
laas bevroren.
Een somber kelderraam moest de enge
ruimte van licht voorzien.
Vader kwam. stellig, als hjj wist, dat u
ziek was. f
Eindelijk wordt het oude krot tegen den
grond geworpen.
„Ja, pa!" zei de bioer, „eggen is niet het
werk van iedereen!"
6. Welke bloeiende struif wordt een mu
ziekinstrument, als men de eerste letter
weglaat?
Oplossingen inzenden aan de redactie van
de Goudsche Courant, Markt 31.
Jongens en meisjes moeten opgeven hoe
oud zy zyn.
DAMRUBRIEK
Onder redactie van de Damclub „Gouda
Secretaris de la ReiJlaan 14, lokaal der club
Markt 49.
Probleem No. 667.
Zwart schijven op: 3, 7, 8, 10, 12, 16, 19,
20, 28, 36.
Wit schijven op: 21, 27, 30, 87, 39, 40,
43, 44, 46, 47.
Probleem No. 668. a
bij
MARKT 18-19
In Restanten. M
Op alle artlkalen dia niat In
de opruiming zijn
10% korting k contant.
BU
VACANTIE
Rulma kauza
Haeren Mode-Artikalan
20 van KLEIWEG S7 ni
Plane1» Orgel» Snaren Sti
Ismmtn
Zwart schijven op 1, 8/11, dam op 2 en 3.
Wit schrijven op: 18, 19, 28, 27, 32, 33,
88, 39, 42, 44.
Oplossing van Probleem No. 666.
Wit speelt: 37—31 (zw. 26 46 beste),
88—32, 8984, 35 14, 16 4.
Oplossing van Probleem No. 666.
Wit «peelt: 47—41, 89—83, 44—89,
87:10, 26:8»
Da Goudsche Schoenmakerspatroons
an Wlnkallera vereeniging
houdt hire Vacantie op Maandag 4, Dinsdag
•ES Waanadag 9 Aaguatua de zaken zullen
dua «MSLOTKN jrl|n. Zij noodi|en het publiek vrien
delijk uit hiermede rekening te houden.
Nimens het Bestuur:
40 C. MICHAËL1S, Secretarii
SCHEREN ZONDER WETEN
TER VERVANBIN» VAN SCHEERZEEP
40 Vlugger, gemakkelijker en schooner
scheeren. Per tube EEN GULDEN
Kleine tube 60 cent
H
WENSCHT U GEDURENDE' DE KERMIS EEN
RjUSTIG ZITJE? BEZOEKT DAN
CAFÉ-RESTAURANT
AANBEVELEND 46
EEN VERSCHE, CROQUANTE BISCUIT
GEDURENDE DE WEEK
ontvangt IEDERE KOOPER. van minstens
in de prij'zen van
62Vj - 75 - 85 - 95 - 1027a en 1,15 per Va pond
EEN HALF POND HEERLIJKE
UIT EIGEN FABRIEKEN
ALBERT HEIJN'S THEE samengesteld uit
de beste soorten, is door haar zachten smaak
en fijnen geur, de
ZOMERDRANK BIJ UITNEMENDHEID.
Gouda, Markt SI
HGFLEVEIIAHGIEH
100 j
Mi GROOTSTE KKUIPéNIERSnEDRlJg IN NEDEELANlTT