Blad
IN
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Vrijdrg 22 Augustus 1930
No. 17460
69* Jaarpang
BOSKOOP,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-enFeest dagen
FEUILLETON.
9
E
De gestolen Professor.
IAAK
e!
1HNNENLAIW.
Münchener
12 fl. 21.
Den Haag.
TWAALFDE HOOFDSTUK.
Vitus begint een gesprek.
Wordt vervolgd.
er rij kt uw bloed,
ordert een alge-
De Voorzitter van. den Volkenbondsraai
heeft besloten om, met het oog op de wei
nige punten, die op de Raadsagenda voor de
volgende Raadszitting ingeschreven staan,
de opening van den raad van 5 September
tot 8 September uit te stellen. De Assem
blee komt 10 September byeen.
De hertogin
een
4.
eek tandvleesch.
e vermoeidheid,
telbaar.
venscht
e Azijn
prijs 1
je dan
5IJN?
jzonder
endoor
its. per
or den
De a. a. Zitting van den Volkanbondsraad,
Bestrijding van den handel in vrouwen. De kabinetscrisis in Beieren.
De komende Rijksdagverkiezing.
dezer dagen een nieuwe nota tot Perzië te
Perzische regeering
het onder-
opstandige
weldra ter kennis van den president van den
Landdag zal brengen.
De uitslag van de verkiezingen van den
Rijksdag zal zeker ook wel van beteekenis
zyn voor den loop van zaken in Beieren. De
verkiezingen voor den Beierschen Landdag
zullen volgen en dan kan de Beiersche
volkspartij voor de keus worden gesteld te
regeeren met den boerenbond, met de natio-
naal-socialisten of met de sociaal-demo-
cratie. Een ontbinding van den Landdag is
op het oogenblik niet mogelijk, daar vol
gens een besluit van het Beiersche staats-
gerechtshof eerst de Beiersche kieswet zal
moeten worden herzien. Bovendien kan de
Landdag slechts met een meerderheid van
twee-derde van alle stemmen tot ontbinding
besluiten en aangezien de Beiersche volks
partij: over meer dan een dferde van alle
stemmen beschikt, zal zy de ontbinding
kunnen verhinderen.
i Helleensche zaak. Als ik het hun
dan steken ze het huis boven mijn
in brand en mijn vrouw... ach! En
tenslotte komen de zaptiehs en zeggen, dat
ik met de komitadschis samengaan en ne
men mij gevangen of slaan mij dood. Het
is een hondeleven, mijnheer. Als dat nog
lang zoo voortgaat, dan laat ik alles in den
steek, neem mijn geweer en ga zelf de ber
gen in.
Vitus nam een cigaret uit zijn koker en
presenteerde er zijn gastheer ook een. Zij
werd met dank aanvaard en met groot wel
behagen aangestoken. De wederzijdsche
sympathieën lieten aan warmte niets te
wenschen over.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorg kring)
1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.26. Van buiten Gouda en den bezorg kring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentien de helft van den prjjs.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN14 regels 2.26, elke regel meer Ü.W. Op
de voorpagine 60 hooger.
Uewone auvertentien eu ingezonden mededeelmgen by contract tot zeer gereduceerden
prys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertenuen kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhande
laren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóOr de plaatsing aan liet
Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
De arme duivel, die zich burgemeester
van Ajos Dimitrios noemde, stond dus met
zijn muts in de hand geduldig te wachten,
wat er met hem en zijn huis zou gebeuren.
Zijn vrouw en zijn twee kinderen had hij
reeds lang naar boven in het woud gestuurd.
Zij zijn allemaal zulke hopelooze fatalisten,
daar op den Balkan...
Er geschiedde echter niets van datgene,
waarop de burgemeester zich voorbereid
had De zaptiehs overtuigden zich ervan,
dat er voor hun beschermeling goed gezorgd
werd en begaven zich toen naar de beneden
verdieping, waar zij, op den grond zittend,
hun lunch, bestaande uit een stuk brood,
een stuk geitenkaas en zwarte koffie, nuttig
den. Ook Salomon daalde af naar de lager
gelegen vertrekken, om boven den haard voor
zijn heer en meester een paar schapenieren
te bakken. Vitus en zijn gastheer bleven
alleen.
Op den Balkan is gastvrijheid een werke
lijk heilige plicht. De hut, die men betreedt,
mag nog zoo armoedig zijn, doch haar
eigenaar zal zich haasten, een glaasje requi
blad) zagen de drie partijen zich gedwongen
het stuk reeds gistermiddag openbaar te
maken.
De leiding van de oeconomische party
verspreidt een communiqué, volgens het
welk de oproeping zonder haar toestemming
is openbaar gemaakt. De oproeping had,
volgens haar, nog slechts het karakter van
een ontwerp en men was overeengekomen
dat het stuk pas op Vrijdag of Zaterdag
verschijnen zou.
Men meldt nog uit Berlijn aan de N. R.
Crt. dat de heeren Drewitz en Sachsenberg
van de oeconomische partij den oproep van
de drie partijen klaarblijkelijk hebben on-
derteekend zonder hun eigen partijbestuur
te hebben geraadpleegd. Dit blijkt uit de
verklaring die dit partijbestuur pu
bliceerde en waarin wordt gezegd dat het
partijbestuur op 26 Augustus zal vergade
ren ter bespreking van deze aangelegen
heid.
Uit het Duitsch vertaald door
B. ZODY.
12 Nadruk verboden.
De Balkan is en blijft de Balkan. Zij ha-
tën. Zij kunnen niet anders. Zij staan elkaar
in den weg. Ieder van hen wil heerschen.
Ieder van hen wil de eerste zijn. En tenslot
te heeft ieder van hen er hetzelfde recht
toe.
Balkanmoraal en Europeesche moraal zijn
twee verschillende dingen, hoewel zij slechts
door den Donau en zijn zijtak de Save, van
elkaar gescheiden zijn. Ten Noorden van de
beide stroomen kent men slechts politiek,
waarin men liegt, bedriegt, zijn tegenstan
der in de oogen der wereld als de gemeenste
kerel, zichzelf als een toonbeeld van deugd
en eerzaamheid voorstelt. Dat is de hoogere
cultuur, die glacé-handschoènen aantrekt,
giftige nota's verspreidt en als die niet meer
helpen, vergiftigde bommen werpt.
Ten Zuiden van Donau en Save is men
primitiever, eerlijker. Wanneer men een
vijand heeft, doodt men hem. En wanneer
men hem gedood heeft, verminkt meh hem.
Dat hoort er nu eenmaal bij..., waarbij ech
ter opgemerkt moet worden, dat alleen de
Turk zich deze laatste gewoonte nooit heeft
ei8en gemaakt. Hij snijdt zijn vijanden niet
De Burgemeester
M. GAUTIER.
Iienwoude, maken
steinde) voor alle
voor het verkeer
5 September 1930
en een, zij het ook sober en maaltijd, op de
wankelende tafel te zetten. Als hij tabak
heeft, dan legt hij ook die voor den gast
neer. Hij wenscht den vreemde een goede
gezondheid, staat hem zijn eigen legerstede
af en is beleedigd, wanneer men hem bij
het afscheid een geldstuk in de hand wil
drukken. Zoo is <te boer op den Balkan,
onverschillig of hij Serf, Griek, Albanees,
Bulgaar of Turk is. Zijn gast is hem heilig.
Die mag zelfs niet bestolen worden.
De brave burgemeester van Ajos Dimi-
trios toonde zijn gast eahter een gezicht, dat
duidelijk te kannen gaf, waarheen hij hem
wenschte. Nu ja een gast, die hem door
d« zaptiehs opgedrongen was! Geen raqui,
geen tab^k... geen heilige gevoelens. De
duivel hale dien kerelEn de zaptiehs erbij I
Vitus stak de hand in zijn broekzak en
liet het goud en zilver rammelen. De oog
leden van den Griek zakten heel langzaam
over de pupillen heen, totdat zijn oogen zoo
klein waren als die van een kat, die in het
zonlicht zit te snorren. De lange gebogen
neus werd nog langer en de mond nog bree
der. Zijn ooren gingen op en neer van
vreugde over den aangenamen klank, die
uit den broekzak van den gast kwam.
Vitus rammelde nog -
gastheer vriendelijk
gen uwer commissie
richtsnoer voor de
harder en lachte zijn
toe. Die kneep zijn
oogen heelemaal dicht, zijn mond kon geen
plaats meer vinden, om zich nog verder in
de breedte uit te rekken, daar hij reeds van
het eene reusachtig oor tot het andere reik
te. De wederzijdsche sympathieën bevonden
zich in een stijgend stadium.
Slechte tijden, mijn vriend? opende
Vitus het gesprek.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
BELGIS.
De zaak-Joris de Leeuw.
De beschuldigde in hooger beroep
vrijgesproken.
De Vlaamsclie soldaat Joris de Leeuw, die
voor enkele maanden door den krijgsraad j
te Luik tot een gevangenisstraf van drie j
maanden werd veroordeeld wegens weige-
ring om in liet Fransch gegeven bevelen uit i
te voeren, is in hooger beroep door het
krygsgerecntshof te Brusset vrijgesproken,
op grond van de overweging dat de beschul
digde bereid is zijn militairen plicht geheel
en al te vervullen mits hem in zijn moeder
taal wordt bevolen, dat de dienst onberispe
lijk wordt uitgevóerd eu dat kwaadwillig
opzet ontbreekt. De voorlezing van het ar
rest werd door het publiek met toejuichin
gen ontvangen maar de voorzitter deed de
zaal ontruimen.
Een dorp zonder gemeenteraad.
Niemand wenscnt candidaat te zyn.
Te Eprauc, een dorp naby Han en Roche
fort, in de provincie Namen, werden on
langs, tegen 24 dezer, verkiezingen uitge
schreven voor den gemeenteraad, daar, ten
gevolge van overlyden en ontslag, het aan
tal raadsleden tot twee was geslonken en
dan ook geen vergaderingen meer konden
worden gehouden. Deze verkiezingen zullen
nu echter volgens de corr. van. de N.R.Ct.
niet gehouden worden, daar niemand, in de
gemeente, erin toestemde op een candidaten
lyst te worden gebracht wat in een land als
België toch zeker wel een hooge zeldzaam
heid mag heeten.
ROEMEN lê.
De kroming van Koning Carol uitgesteld.
Officieel wordt thans bevestigd, dat de
kroning van koning Carol is uitgesteld tot
het komende voorjaar. Dit uitstel zou ver
oorzaakt zijn d001 de weigering van konin
gin Helena, om zich met Carol te verzoenen
en toe te stemmen in de opheffing van de
uitgesproken echtscheiding.
De Volksbondscommissie voor de bestrij
ding van den vrouwenhandel is gisteren
te Genève bijeengekomen onder voorzitter
schap van Kegnault, ten einde het program
ma en de reisroute vóór de enquêtecommis
sie voor den vrouwenhandel in het. Oosten
vast te stellen, en bovendien de bijzondere
toestanden, waarmee by een enquete in de
Oostersche landen rekening gehouden moet
worden, te bestudeeren. Aangezien de Ne-
derlandsche regeering niet in deze commis
sie vertegenwoordigd is en de enquête com
missie ook Nederlandsch-Indië zal bezoe
ken, zal prof. Moresco waarneer Ned.-lndië
ter sprake 'komt, aan de beraadslagingen
deel nemen, om nog eenage nadere oyzonr
derheden over de toestanden aldaar te kun
nen verstrekken.
Zooals bekend, is deze enquête, die reeds
jaren lang door de commissie voor de be
strijding van den vrouwenhandel wJs oor-
genomen, eerst in Mei van dit jaar moge-
lyk gemaakt doordat de Rockefeller Foun
dation een gift van 125.000 dollar voor dit
doel heeft beschikbaar gesteld. De enquête
zal gevoerd worden door de heeren Bascom.
Johnson (V. S.), Pinrod (Frankrijk) en
mevr. Alma Sundquist (Zweden) en zal
waarschijnlijk in September of begin Oc
tober vertrekken.
De Volkenbondscommissie hield vervol
gens een korte publieke vergadering om
de agenda vast te stellen, doch besloot toen
om verder de besprekingen achter gesloten
deuren te voeren, aangezien, wanneer te
veel uitlekt over de reisroute, de data, en de
methoden, waarop de enquête gevoerd zal
worden, een belangrijk deel aan het nut der
enquête ontnomen wordt. Wanneer deze en
quête geëindigd is, zullen de resultaten ech
ter gepubliceerd worden.
Wat Minister Reymer wü.
Het Algemeen rrograuiina. Wat
mag en niet mag. v oiKBUtderen,
morgenwijdingen en byueaezaïgen
toegeiaieut. ueen poieuuek.
De minister van Waterstaat, mr. r. J.
Reymer, neeit aan ae Algemeen rrogram-
ma-Gonmussie net vuigenue meoegeuee.d:
„ais maatstaf by ae beooraeenng van net
algemeen programma zal moeten geulen,
dau zoouamg algemeen programma ox, neu-
geen pracuscn op netzenue neeraomi, een
gemeenscnappeiyik programma, siecnts on
derwerpen mag bevatten, waaraan niemand
reueiyaerwys aanstoot kan nemen. Dit is
het uitgangspunt geweest by het nemen
myner beslissing.
„Hieruit volgt, dat het uitzenden van
meuedeeiingen van politieken aard met kan
worden toege.aten; het zal wel overbodig
zyn op te merken, dat hieronder zeker niet
is te verstaan het ten gehoore brengen
brengen onzer nationale volxsliederen.
„wat beurelt de uitzending van mede-
deelmgen van religieuzen aard, ben ik van
oordeel, dat in het algemeen programma
met thuis behooren otncieele kerkeiyke
diensten of bepaalde kerkeiyke beiydems-
sen, welk in den byzonderen omroep gehee!
tot nun recht kunnen komen, legen reli
gieuze toespraken echter, mits die geen po
lemiek bevatten, behoeft in net algemeen
geen bezwaar te bestaan. Ik heb hierby bij
zonder op het oog morgenwijdingen, bybel-
lezingen en het verzorgen van kmderuur-
tjes.
GOUDSCHE COURANT.
ENGELAND.
De Hertogin van York.
Een dochter geboren.
van York heeft gisteren aan
dochter het leven gêschonken. 3
FRANKRIJK.
De staking te Ryssel geëindigd.
Het resultaat van de besprekingen tus-
achen den minister van Arbeid en de afge-
vaardigden der arbeidersorganisaties en pa
troons, is de staking zoowel in de textielnij
verheid als in de metaalnijverheid te Rijs-
sel geëindigd. t.'
Staking in de haven van Havre.
De golf van stakingen die over Frank-
gaat süiiijnt zich vieruer over Frankrijk uit i
te breiden. Donderdagmorgen legden de ha
venarbeiders te Havre naar aanieiaing van
een loonsquaeetie het werk neer. Ongeveer
1500 man zijn in staking. Incidenten deden
zich gisteren den geheelen dag met voor.
OOSTENRIJK.
Een Gutenberg-by bel naar Amerika.
Uit Kiageiuuruii worut geu.eiu, aat de op
peraament geuruK.ee uit az verzen bestaan
de Gucenbeigioybei uit net klooster öt. uia-
sius te bt. ram, een der iraaiste exempia-
ren aer nog bestaande Gutenberg- by oeis,
i verkoent is aan ar. Utto Voiibenr te wejv-
ïorx, üie den bytoei, tegelyk met n giooue
I andere verzameling, voor andernali muuoen
dollar verkoopt aan de Gongresbibiiouieek
I deh, Vereemgde Staten te Wfisningion. De
ondèrhandeiingen over den verkoop van
dezen\bybel hebben twee jaar geduurd. De
chei-biouothecaris van de bibliotheek te
Washington was persoonlijk by de over
dracht van het kostbare exemplaar, in het
gebouw van het Amerikaansche gezant
schap te Weenen, aanwezig. De bybel was
langer dan 400 jaar in het bezit van het St.
Blasius-klooster te St. Paul.
ZWEDEN.
Merkwaardig eiland in de Oostzee.
Er heeracht een pructisch commu
nisme, knechts bestaan er niet.
Slechts 30U bewoners.
Dezer dagen bracht een groep van 50 be
woners van het algelegen kleine lustland-
sche eiland Runoe in de Oostzee een bezoek
aan Stockholm, waar deze 'bezoekers met
open armen zyn ontvangen. Runoe ligt on
geveer 1U0 K.M. van Riga verwyderd en
tielt een bevolking van ongeveer 300 zielen,
die van Zweedsche afkomst zyn en meer
dan 1000 jaar de Zweedsche taal en de
Zweedsche gebruiken in stand hebben ge
houden. Zweden is voor hen het wonderland
waarover zy hun vaderen altyd hebben hoo-
ren spreken, doch dat zy nooit gezien had
den.
Op het eiland Runoe bestaat in zekeren
zin een practised communisme. Het land
wordt als algemeen eigendom beschouwd.
Iedereen helpt zyn buurman zonder vergoe-
De heer des huizes zond een welspreken-
den blik naar beneden, vanwaar door de
vermolmde balken de stemmen der zaptiehs
tot hem doordrongen.
Slechte tijden, mijnheer, bevestigde hij.
Zal het hieuc dan nooit eens rustiger
worden?
God alleen weet het, mijnheer.
God? Die bekommert zich reeds lang
niet meer om jullie. Ook zijn geduld moet,
waar het jullie betreft, wel eens ten einde
zijn.
Best mogelijk, dat u gelijk hebt, mijn
heer. Anders zou het ons niet zoo slecht
gaan. Maar vergeef mij, ik heb u nog geen
raqui gebracht.
Hij schuivelde naar de aangrenzende ka
mer, waar Vitus hem hoprde rondscharre
len. De brave man moest de kostbare flesoh
ongetwijfeld eerst uit haar schuilplaats te
voorschijn halen. Na eenige ©ogenblikken
kwam hij terug en schonk z,ïn 8“^ een
glaasje in.
Op je gezondheid, vriend!
Wees niet boos op mij, mijnheer, om
dat ik u geen tabak aanbied, doch ik bezit
geen korreltje.
Ben je zoo arm?
De oogen van den man openden zich wijd
Vitus las er wilden haat iu.
Ik was niet altijd arm. Ik had twee
koeien en meer dan een dozijn geiten. Maar
ze hebben mij alles afgenomen.
Wie? De Turken?
Neen de Antartes.
Je eigen landslieden? Brave menachen,
dat moet ik zeggen.
Wat moeten ze doen? Als de zaptiehs
De Duitsche volkspartij, de oeconomische
party en de conservatieve volkspartij heb
ben thans hun aangekondigden gemeen-
schappelyken oproep tot de kiezers gericht.
In het zeer korte document wordt gezegd,
dat de drie onderteekenende partyen het
door den vorigen Rijksdag en door rykspre-
sident Hindenburg verlangde hervormings
werk op financieel, sociaal-economisch en
politiek gebied hebben verwezenlijkt zyn in
het belang van het Duitsche 'bedrijfsleven
en in het bijzonder in dat van den Duitschei
landbouw.
Voorts zal door deze hervormingen wor
den bijgedragen tot het redden van de Oos-
teljjke provincies, tot behoud van de grond
slagen der sociale wetgeving, tot bestrij
ding van de werkloosheid, tot herstel van
het gezag in den staat. De drie partyen zul
len gezien den nood van volk en vaderland,
getrouw blyven aan dit programma en het
ook in den kiesstrijd verdedigen. Bovendien
zullen de drie partyen die hun politieke en
organisatoire zelfstandigheid behouden,
trachten in den nieuwen Rijksdag een
grondslag voor een parlementaire samen
werking tot het uitvoeren van het program
van Hindenburg te vinden.
De oproep is onderteekend door Scholz
en Kempken van de Duitsche volkspartij,
Drewitz en Sachsenberg van de oeconomi
sche party en Treviranus en von Lindeiner
Wildau van de conservatieve volkspartij.
Uit naam van de volkspartij wordt nog
medegedeeld dat de oproeping ook aan de
staatsparty was toegezonden met het ver
zoek haar mede te onderteekenen. De op
roeping had morgenmiddag openbaar ge
maakt moeten worden. Doordat de staats
party echter het stuk voorbarig en frag
mentarisch liet bekend maken (het ver
scheen gisteren ten deele in een middag-
de neuzen en vingers af, om ze hem dan
vervolgens in den mond te stoppen. Hij
steekt hun niet de oogen uit» om die door
knoopen te vervangen. Hij snijdt zijn gevan
genen nooit de oogleden af en bindt hen
aan een boom met de oogen tegen de zon...
Hij doodt zijn vijand. En daarmee uit. Al-
lah ia groot en Mohammed is zijn profeet!
„Overigens meen ik, dat het vraagstuk
van de samenstelling der algemeene pro
gramma's gaandeweg in de practyk, mede
m overleg met de omroep vereemgingen,
zal moeten worden opgeiost. De aanwyzin-
zullen daarbij een
omroep-orgaiusaties
moeten zyn en naar ik vertrouw een samen
werking tusschen hen kunnen bevorderen.”
hen als honden voor zich uitjagen I Dat de
vloek van den heiligen Dimitrioe hen treffel
Wie? De Turken? Of de Antartes?
Beiden! Want zie mijnheer, ik ben een
vreedzaam man en wensch in vrede te leven.
Dat is op zichzelf genomen reeds moeilijk
genoeg in onze bergen. Ik wil mijn mais
verbouwen en mijn beetje tabak, en mijn
vee verzorgen. Wat gaat mij de politiek aan?
Maar dan komen de afgevaardigden van
de komitadschis en verlangen, dat ifc belas
ting betaal Volgens hun zeggen voor d®
heilige Helleensche zaak. En als ik niet be
taal, dan word ik op een goeden morgen
met een mes in de borst op mijn akker ge
vonden. En des nachts komen de Antartes
en eischen brood, vleesch en wijn. Ook voor
de heilige
niet geef, i
hoofd ix
ding, als het de tyd van den oogst is of als
er een nieuw huis moet worden gebouwd.
Dienstboden of knechts bestaan er op het
eiland meu Siechts net gezin van den do
mme heeft twee personen voor zyn bedie
ning ter beschikking, doen dit wordt als een
eerepost beschouwt. Op het eiland bestaat
ook een kleine gevangenis, doch deze is
slechts éénmaal, en wel voor een tyd van 24
uur, gebruikt. Voor de behandeling van do
gemeenschappelyke belangen wordt een ver
gadering byeengeroepen, waar iedereen zyn
meemng kan zeggen. Er is een soort presi
dent, Laensman genaamd, ene secretaris en
een rechter, die door algemeen kiesrecht
voor een bepaalden termijn gekozen worden,
doch geen salaris ontvangen. Ook vrouwen
nemen aan de stemming deel.
De sociaal-democratische
Post deelt mede dat de sociaal-democrati-
sche party; in den Beiersche Landdag voor
de eer om een nieuw Beiersch kabinet te
vormen zal bedanken en dit besluit reeds
Zorgen zijn als de brandnetels. Pak ze
flink aan en ze doen minder pijn.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per -week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ohs Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 83. Postrekening 48400.
Uit Constatinopei wordt gemeld dat de
Turksche Regeering voornemens zou zyn
richten, teneinde de
nieuwe voorstellen te doen, tot
drukken van den opstand der
Koerden,
