VAN NELLE'S
n.v. Utrechtsche Hypotheekbank
H.H. Aannemersl
Maison Para
4'|2 °lo Pandbrieven a 100
DE REEUWIJKSCHE EN
SLUIPWIJKSCHE PLASSEN
Abonneert U op dit Blad
De mondverzorguig
met Odol
GOUDSCHE COURANT - DINSDAG 26 AUG. 1930 TWEEDE BLAD
PAKJES KOFFIE
De aperitief bij uitnemendheid
bevordert de spijsvertering en
behoedt l) tegen maagstoornissen
ACADEMIE VAN BEELDENDE KUNSTEN
MIDDELB. TECHN. SCHOOL v. BOUWKUNDIGE
AVONDCURSUSSEN
Net Meisje
Goedkoope Trein
Sangulness
SMiljitlii Iiileltn i. d. Stations.
NIEUWE CURSUSSEN
FAKKEL
MAGNEET
GRIJSMERK
BLAUWMËRK
GROENMERK
GEELMERK
ZWARTMERK
PAARSMERK
ROODMERK
A. SCHEYGROND, ra. n... do«,.
Begrootingsstaten.
Uitgave A. BRINKMAN ZOON
PRIJS f 0.50
„Formltan" SSSSJK""-
Adverteert in dit Blad
Gemeenteraad van Gouda
(Overal verkrijgbaar)
Heden overleed tot onze diepe
droefheid, te Alkmaar, onze ge
liefde Man, Vader, Behuwd- en
Grootvader de Heer
Adolf Hendrik Teepe
in den ouderdom van 69 jaren.
Uit aller naam.
Wed. W. TE^PE—Perk.
Geen bloemen.
Bezoeken kynnen niet worden
afgewacht.
De begrafenis zal plaats heb
ben Donderdag 28 Augustus vanaf
de Wijkverpleging te Gouda,
'•namiddags 2 uur. 27
Gouda, 25 Augustus 1930.
Eenige kennisgeving.
EN
'S-GRAVENHAGB PRINSESSEGRACHT 2-3-4-5
I TEEKENKUNST.
II BOETSEEREN.
III KUNSTNIJVERHEID.
A. Meubel teekenen en intérieur-kunst. - B. Decoratief teekenen.
G. Lithografie. - D. Artistieke Metaalbewerking.
OPLEIDING LAGERE AKTE TEEKENEN - AANVULLINGSCURSUS
OPL. Ma en Nrx - MIDDELBAAR TECHNISCH BOUWKUNDE
VERVOLGCURCUS ARCHITECTUUR
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN
op Dinsdag en Woensdag 3 September e.s., van 2 tot 4 en ren
7 tot 9 uur.
Leerlingen, die het vorig jaar de school bezochtea, moeten zich opnieuw
laten inschrijven.
Bij de iuschrijvidg moet het Schoolgeld GEHEEL voldaan worden.
Schoolgelden: Cursus Architectuur, Modelteekenen, Modelboetseeren, en
Opleiding Akten Handteekenenf 25—
Middelb. Technisch Onderwijs Bouwkunde f 15—
Handteekenen, Décoratiefteekenen, Meubelteekenen, Ornament
Boetseeren, Lithografie en Artistieke Metaalbewerking f 10.—
De BANK stelt beschikbaar:
in .tukken van f1000.f500.- en f100.
O e Directie:
Mr. AU. S. VAN LIER, Mr. P. R. HOORWEG.
BOOG AZIJN VOOR DEN INMAAK
Voor Uw inmaak wenscht
ge natuurlijk de beste Azijn
voor den laagsten prijs
k Waarom gebruikt ge dan
geen BOOG AZIJN7
Deze is door de bijzonder
hygiënische bereiding en dooi
den lagen prijs (25 ets per
94» flesch) bij uitstek voor den
I inmaak geschikt.
Er is geen betere
21 jaar, zoekt werk voor de morgen
uren van 7—9 uur. Brieven onder
No. 3526, Bureau Goudsche Courant,
Markt 31. 8
(met regenverzekerinK)
ZUIVER PLANTAARDIG TONICUM.
Als gij een bleekc gelaatskleur hebt, bleeke lippen, bleek tandvleesch.
Als gij lijdt aan hoofdpijn, slapeloosheid, gedurende vermoeidheid.
Als gij gebrek aan eetlust hebt, lusteloos zijt en prikkelbaar.
Als gij moet klagen over gebrek aan energie.
Denk dan aan de SANGUINOSEI
Dat is „het" middel dat U snel en goed helpt. Zij verrijkt uw bloed,
versterkt Uw zenuwen, wekt uw eetlust op en bevordert een alge-
meene levensopgewektheid,
SANGUINOSE kost per flacon ƒ2.—, per 6 fl. U—, 12 fl. 21.—.
Verkrijgbaar by Apothekers en Drogisten.
VAN DAM A Co.
De Riemerstraat 2c/4. Den Haag.
N.V. MAASLIJN FABRIEKEN - flAAQLÊM
van Rnttardam t/n Utrecht
naar Eé« t/m Nijmegen
op dt Dinsdagen t/m 2 September
INSCHRIJVING op 28
en 20 Augustus a.a. voort
MACHINESCHRIJVEN
STENOGRAFIE
BOEKHOUDEN 15
TALEN ENZ.
VRAAGT PROSPECTUS
FONTOCHOOL
WESTHAVEN *5 - OOUDA
PAPA IS IN Z'N NOPJES
Hjj rookt nu een BUG BEN!
En zegt:
dat 's nou de mooiste pijp
die "k voor TWEE GULDEN kenl
BIG BEN de beste en mooiste pijp voor
TWEE GUILDEIN.
Overal verkrijgbaar. 10
H. Underberg-Albrecht, Rhelnborg (Rhld.) Dultschland
Verschenen de TWEEDE HERZIENE DRUK van
door
maakt gebruik van de
Gedetailleerde berekeningstaat van
onkosten voor Uwe inschrijvingen
Verkrijgbaar al of niet met losse
inlegvellen.
Prija per vel. 10 cent
bij 50 stuks y/j cent per vel
bij 100 stuks - B cent per vel
OOUDA.
Dit fraai-uitgevoerde geschrift is, in verband met het door de Provinciale Staten
genomen besluit, waardoor het behoud van de Plassen verzekerd is, geheel omgewerkt
en aangevuld; ook het aantal afbeeldingen is uitgebreid. Het boekje bevat thans
26 ILLUSTRATIES naar foto's en teekeningen van Annie Roes, Mej. E. A. Zuydam,
A. G.'van Agtmaal, Drs. M. J. van Erp Taalman Kip, C. van Eyk, Ir. Chr. P. G. J.
Smit, Jan P. Strybos, J. P. Strybos Sr., „Stuaio" Gouda, B. Swanenburg en G. Traan-
berg, benevens een duidelijke kaart van het Plassengebied.
BEOORDEELINGEN VAN DEN EERSTEN DRUK:
„een mooi boekje".
De Waterkampioen.
„In een keurig uitgevoerde brochure pleit Drs. A. Scheygrond voor het behoud
der plassen als natuurschoon en recreatie-oord."
Utrechtsch Dagblad.
„deze brochure bevat een schat van gegevens over de merkwaardige flora en fauna
der plassen."
N. R. Crt.
„een brochure, die wfj in de handen van vele natuurliefhebbers «ouden wenschen."
Voorwaarts.
„Het Comité van Behoud heeft, waarin zy keurig is geslaagd, van de hand van
den Heer Scheygrond, een paar dagen vóór de Statenzitting, het licht doen zien aan
een geïllustreerd werkje over de Plassen, waarin getuigenis van hun achoonheid wordt
afgelegd."
Verslag van de Commissie van
Rapporteurs, Statenzitting 1930.
„Na een inleidend artikel over het ontstaan der plassen, volgt een goed gedocu
menteerde beschouwing over hun waarde als natuurmonument, vooral uit het oogpunt
der merkwaardige flora en fauna. Dat ook uit oeconomisch opzicht dit gebied beteekenis
heeft, wordt in 't hoofdstuk over visschery, jacht, vervening en kweekerij toegelicht.
Ook de waaide als recreatie-oord in deze omgeving met haar zoo benauwende afname
aan echte natuurgebieden wordt duidelijk in 't licht gesteld."
Natura.
4 Verkrijgbaar in eiken boekhandel en bit de
Uitgevers A. BRINKMAN ZOON te Gouda.
verdrijven spoel-, made- en maagwormen, zoowel bij volwasse
nen als bij kinderen. WoTmpoeders f 0.85 per doos. Wormolie
f 0.85 per flacon. Overal verkrijgb. bij Apotheken en Drogisten
Is in één woord een weldaad. De
rottingsprocessen in den mond,
die de tanden langzamerhand ver
woesten, worden met zekerheid ge
stuit, en na iedere spoeling met
Odol verspreidt zich een verkwik
kende frischheid in den geheelen
mond. Wanneer U de tanden daaren
boven nog met Odol-tandpasta
borstelt; blijven ze wit en glanzend.
ook va* Ziekenfond*!eden.
Bureau v. Tandheelkundige
Midden»tand» - Verzekering.
Adm.G.DEWAARD,
Van Heusdestr. 13b
TELEFOON 3001 3
tramlijn 4. 15, 16 en 17
Hoofdstaeg 7 - SotUHam
V(rpli|li)|Mrtlk,lM. C.rttU, Smaltm**, Br,ikb,n»,a
WarnmttmkkM 0*111. fritlt
Middagzitting van Maandag 25 Aug. 1930.
(Vervolg).
Het voorstel tot herziening van
het belastingstelsel, in verband
met de gewijzigde tlnancleele
verhouding tussohsn Rijk en
Gemeenten.
6
De heer FOKKERS (s.d.) verzoekt den
wethouder van Financiën in de gelegenheid
te stellen eerst zyn nota te doen toelichten,
daar dit een voorstel is van de S. D. A. P.
De VOORZITTER meent dat de gewone
gang van zaken moet worde?, gevolgd.
Wethouder VAN STAAL (sxL) zegt dat
dit voorstel1 inderdaad is van de flractie en
dat hy nog belangryike mededeelingen heeft
te doen.
De Katholieke fractie steunt het
voorstel van b. en W.
De heer MlDD'i^bVVihJi.Kl) (r.k) uit zyn
verwondering over deze mededeeiing, uie
voor den Kaad geheel nieuw is.
Spreker zegt hat de nota van wethouder
Van Staal met geschikt om zyn prestige
Spreker komt op tegen de wyze .waarop
de weuiouoer van luuuicien -n zyn no La (ie
su-aatDeiasung verwerpt; n.i. wyi geen oni-
wcrp-liellingaveroraemng is voorgelegd.
Deze acht spr. op dit oogeniblik nog niet
noodig, daar het thans aueen gaat om een
principieele beslissing, itn deze kan geno
men worden op de gegevens van aanslag,
percentage van heffing en vrysielung van
opbrengst, welXe in het voorstel zyn aange
geven.
Spr. herinnert er ook aan dat in 1928 ook
de ntuclige wethouder van linancien een
straat» en riooibelasting- wist te verdedigen,
toen deze by de begrooLing ter sprake kwam
tot dekking voor het onderhoud van straten
en riolen. Daarom is spr. van meening dat
wanneer het m de kraam van den wethou
der nu te pas zou komen, hy ook nu een
straat belasting zou weten te verdedigen.
Ten slotte betoogt spr. voorstander te zyn
van de vermindering van den post „Onvoor
zien'' met 30.000, zooals ook in Dec. 1928
by, de begrooting voor 1929 is betoogd. Toen
is er reeds gewezen op de onnoodige opvoe
ring van uitgaven voor den dienst van Ge
meentewerken. Spr. zegt thans toe de vraag
van zjMuu mei gesuniKt om zyn prestige r
te handhaven, Daarin laait hy voikomen. te zullen stellen om een overzicht te mogen
De nota is geheel in mineur gesteld: <le uit
gaven hoog opgevoerd en de te verwachten
inkomsten radicaal verzwegen. De toon dei-
nota is evenmin geschikt «et prestige van
den wethouder te verhoogen.
Wanneer Weth. Van Staal in zyn nota
zegt dat by een normale groei der gemeen
te de lasten de baten zulien overtreffen,
dan heeft hy o.a. daarby gedacht aan de
vestiging van 'n groot aantal arbeiders door
de uitbreiding der Kaarsenfabriek. Spr.
vraagt naar aanleiding hiervan of de Kaad
door dat besluit soms geyvend heeft voor
het behoud van het dividend dei- aandeel
houders? .Uil
Spr. is van oordeel dat met de passage
betreffende de Kaarsenfabriek de nota-Van
Staal ten volle bestempeld is tot een
waardeloos en klakkeloos geheel. Want door
steun te geven aan dat voorstel is een le
vensbelang van de stad gediend, daar hel
vestigen van een 190-tal gezinnen naast
vöordeelen voor de neringdoenden ook baten
inbrengt voor den fiscus, Spr. becijfert de
baten aan de hand der gegevens van het
voorstel van B. en W. op 7451.83.
itegeeren eischt, naar spr.'s oordeel,
groote voorzichtigheid. Met politieke slim
migheidjes en sluwe middelen moet men
langs jilinksche wegen zyn doel niet trach
ten te bereiken.
Het meerderheidsvoorstel van B. en W.
besprekend, zegt spr. het er mede eens te
zijn, dat uit de Personeeie belasting, hoewei
deze ook door wethouder V an Staal een ver
teringsbelasting wordt genoeimd, niet meer
moet worden gehaald dan thans geschiedt.
De Personeeie üelasting toch is speciaal een
gezinsbelasting. Spr. begrypt met hoe de
Wethouder van Financien, die wel zegt de
gezinnen te willen steunnen, daaruit een
heffing wil halen van 200280 opcenten.
Menig groot geain moet juist een grootere
woning betrekken en zal nu door deze op-
centenheffing het voordeel, dat de heffings-
wyze van de fondsbelasting voor hen brengt
weer doen missen.
Spr. noemt onjuist de bewering van den
wethouder dat de meerderheid van B. en W.
onder den druk van wethouder Van Staal
er toe ia gekomen Gouda voor de Personeeie
belasting te willen plaatsen van de vierde in
de derde klasse en spr. vraagt daarby iwat
toch O© beweegreden was van dezen sociaal
democraat om zich als beschermer der
groote gezinnen op te werpen. In een door
spr.'s fractie eerder ingediend voorstel tot
verhooging van den kinderaftrek was de
wethouder tegenstander daarvan. De Rijks
wet biedt den gezinnen thans wat de wet
houder van financiën hen toen heeft onthou
den.
Spr. verheugt er zich over dat de meer
derheid van B. en W. heeft afgewezen om
de Personeeie belasting met opcentenhei-
fing te doen zyn de sluitpost der begrooting.
Door te volgen wat wethouder Van Staal nu
wil, zou de opcentenheffing op de Perso-
neelebelasting tot het oneindige kuimen
worden opgevoerd. Dat is onder geen be
ding te aanvaarden, daar de uitgaven der
Gemeente door dien wethouder nog wel veel
hooger kunnen worden opgevoerd dan thans
Wanneer deze heffing^-Van Staal de slui-t
post zou moeten worden, zou er bovendien
voor Ged. Staten geen ge1egenheld meer
zyn am by het onderzoek der begrooting
toe te zien dat voor het komende jaar de
noodige maatregelen worden getroffen dat
de personeële belasting inderdaad opbrengt,
wat zy moet opbrengen. Besluiten tot wij
ziging der heffing der Personeeie belasting
moeten minstens 4 maanden worden geno
men vóór den aanvang van het belasting
jaar, dus vóór 1 Sept. Op dien datum heeft
ook de gemeenteraad zijn oordeel over de
begrooting niet uitgesproken. Ged. Staten
moeten kunnen vrijwaren voor al te gekke
sociaal-democraten als deze wethouder van
financiën.
Komen tot bespreking van de voorge
stelde opcentenheffing op de fondsbelasting,
zegt spr. voorstander te zijn van de pro
gressieve heffing van 5080 opcenten. Een
ijveren voor een 100 opcentenheffing ach:
spr. onjuist, daar hiervan alleen succes is te
verwachten als alle andere belasting-objec
ten zyn aangeboord. By een niet-progres-
sieve opcentenheffing betalen de lagere in
komens het gelag.
Spr. Wijst dan op Zaandam, waar voorge
steld wordt 100 opcenten te heffen met in-
deeling van de gemeente in de 4e klasse,
tetiwyl de opcenten op de personeeie belas
ting met 20 worden verhoogd.
De progressie in de openten op de fonds-
belasting is daardoor vervallen; ook in an
der opzicht betaalt daar de kleine man het
frelag.
Van de straatbelasting welke door B. en
W. in meerderheid wordt voorgesteld, is spr.
geen bewonderaar, omdat het verhaal daar
van op den verhuurder niet kan worden
verhinderd. Maar spreker begrijpt dat deze
belasting nog verkozen is boven een zake
lijke bedrijfsbelasting.
hebben van den personeekstoestand aan Ge
meentewerken vanaf 1925 tot heden.
De opmerking door den wethouder ge
maakt dat vermindering van dezen post be-
teekent „vernietiging van het werkkapitaal,
raakt volgens spr. kant noch wal.
Spr. zou wel eens gaarne willep weten
hoe men ter Prov. Griffie denkt over de
voorstellen van dezen wethouder en wat de
meening hierover is van den controleur
der Gemeente-financiën en den chef der af
deel ing Financiën?
Spr. ziet in 't geheel in de voorstellen van
B. en W. een veriaging over de geheele li
nie en dat is bi) den «wethouder niet het ge
val. Het voorstel van den wethouder noemt
spr. ondemocratisch.
Spreker vraagt nog of het democratisch
is al-s deze wethouder het niet noodig acht
een verhooging van het tarief van den 4cn
en öen grondslag der personeeie belasting
toe te passen. Zyn auto's soms artikelen
van den kleinen man?
Spr. eindigt met te zeggen zich niet te
hebben laten van de wijs brengen door al
het cijfermateriaal van den wethouder,
maar de hoofdzaken in 't oog te hebben ge
houden.
Ten slotte uit spr. een protest tegen de
wijze waarop de Wethouder van Financien
gepoogd heeft een onzer meest verdienste
lijke ambtenaren te treffen, aie niet anders
heeft gedaan, dan uitvoering te geven aan
de hem opgedragen taak. Spr. brengt hem
daarvoor hulde en betuigt mede zijn dank
aan den heer Rutten, die de r.k. fractie met
zyn gewaardeerde adviezen heeft bijge
staan.
Dp heer Pokkers verdedigt
standpunt-Van Staal.
hei
De heer 1-OKKEKiS (s.d.) wil slecats en-
keie vpwoermngen maken, tiaar ny de ver
dediging van net voorstel der S.D.A.P.
gaarne ovenaat aan den wethouder.
spr. zegt dat men weer in Gouda moet
zyn om te ervaren dat er over de overal
aanhangige linancieele voorstellen geen
eenstemmigheid in het college-en oen naad
kan bestaan.
De burgèry moet begrijpen dat de voor
stellen van tnans moeten zyn gebaseerd op
de uitkomsten en behoeften van verschillen
de komende jaren. We moeten met meer
terug naar het vorig liberaal regiem dat
met de komende tijden niet heeft gerekend
De heer Mr. Dit WATT WIJNEN: Hoe
veel hberaie wethouders waren er wei in
het vorig college?
De heer LOKKERS: Ik was toen geen lid
van den Kaad.
Spr. zegt dat de rJt. fractie zich niet
moet aandienen als de redders van Jan Boe
zeroen.
Spr. wil dat aantoonen met cijfers van de
aanslagen, waarby de grootere naar ver
houding veel minder zullen hebben te beta
len dan de 'kleinere. Aan percentages heb
ben die menschen niets, wel aan guldensbe
dragen.
Was de rijksregeling zoodanig dat de ge
meente, welke hooge belastingcyfers heb
ben, zouden worden verlicht door die met
lichtere belastingen, dan was er niets aan
de hand. Nu is Gouda weer verplicht hooge
bedragen te heffen.
De straatbelasting noemt spr. een der
meest onbillijke objecten van belastinghef
fing daar deze altijd «wordt afgewenteld op
de huurders en naar boven afgerond.
Het meerderheidsvoorstel van B. en W.
noemt spr. niet af, daar men nog niet re
gelt de opcenten op de fondsbelasting. Spr.
noemt het voorstel dan ook „prullaria".
Wanneer men schulden aangaat moet
men die afdoen, daarop moet de begrooting
worden gebaseerd. Wat thans geschiedt,
noemt spr. niet reëel. De r.k. hebben met de
sociaal-democraten samen de gelden voor
de uitgaven gevoteerd, en nu mogen zij zich
thans niet aan de consequenties onttrekken.
De schuld moet worden betaald.
Spr. herinnert er aan dat de oorspronke
lijke gedachte in het voorstel van B. en W.
was, dat de gemeente voor de Personeeie
belasting zou komen in de 4e klasse. Door
de S.D.-fractie is er voor gezorgd dat zulks
niet zou geschieden en is in het voorstel de
3e klasse aangegeven.
Critiek van den heer Verkerk op
de voorstellen van B. ten W.
De heer VERKERK (a.r.) komt met
kracht op tegen de uitlatingen van den heer
Fokkers, welke beoogden den indruk te ves
tigen dat de kleine man in verhouding meer
moet betalen, dan de' bezittende Waase. Het
is reine volksdemagogie, volksmisleiding
wanneer de heer Fokkers beweert dat per
centage-verminderingen geen beteekenis
hebben, doch wel guldensbedragen. Spr.'s
kiezere zijn niet zoo dom dat zy wel begrij
pen als zij zooveel procent minder belasting
te betalen krijgen. Dat de s.d.-kiezers dat
met zouden snappen, daarmede onderschat
de heer Fokkers hen.
Spr. kamt dan tot de volgende beschou
wingen:
Eene revolutie in het geraeer.telyke be
lastingstelsel is ontstaan door de uie uwe
wet op de financieele verhouding van Kyk
en gemeente.
Aan den Kaad de -aak om deze revolutie
voor een tijdvak van minstens 5 jaar in
goede banen te leiden.
Zeer in het kort weergegeven komt de
zaak hierop neer, dat de gemeente haar
voornaamste bron van inkomsten, n.l. ue
gemeentelijke inkomstenoelasting verliest.
Minister de Geer vond deze vrijwel onge
limiteerde belasting xoo fataal, dat zy met
wortel en tak behoorde te worden uitge
roeid, hetgeen is gescnied.
Hiervoor kwam in de plaats een.stelsel,
waarbij de inwoners van het Rjjk naar
draagkracht bijdragen in een Fonds, terwyl
de baten van dit fonds tusochun de gemeen
ten wordt verdeeld, zoogenaamd naar de be
hoefte van elke gemeente.
Arme gemeenten ontvangen meer uit het
Fonds, dan de inwoners dier gemeente bij
dragen aan de fondsbelaiting, ryke "ge
meenten ontvangen minder dan haar inwo
ners aan de fonds belasting betalen. Voor
de inwonerB van.Goujia geeft dit een voor
deel van 134.000.-4 's jaar3.
Voorts stond het Hi)k aan de gemeenten
af van de opbrengst van de grondbelas
ting en de hoofdsom van de personeeie be
lasting, terwijl de rijksuitkeenhg volgens
de wet van 1897 verviel, hetgeen in totaal
neerkomt op een hoogere uitkemring aoor
het Rijk van 20 millioen per jaar aan, de ge
meenten. Voor Gouda bedraagt dit voordeel
59000.—.
Gemeenten, welke aan de diverse ryks-
uitkeeringen niet voldoende inkomsten ntb-
bebben, mogen ten hoogste 80 opcenten op
de fondsbelasting heffen, of met toestem
ming van de Kroon J00 opcenten. Dat gaat
met zoo makkelijk, dat blijkt uit Arnbt-
Hardenburg dat onder curateele is gesteld.
is zulks nog niet voldoende, dan moeten
andere bronnen wordten aangeboord. De Ge
meente Gouda verkeert in den toestand, dat
er diep geboord moet worucn. De vraag is
nu: Hoeveel geld is er noodig, en uit welke
bronnen moet dit komen.
■Hierover is eqn diepgaand verschil ont-
staa in het College van B. en W., dat van
dusdanigen aard is, dat men kan zeggen,
dat een crisis dreigt.
'De meerderheid van B. en W. Verklaart,
dat zy 80.000.uit een nieuwe bron van
inkomsten moet halen, terwyl de m.ndez-
heid, waartoe de wethouder van Financiën
behoort, beweert 135.000.noodig te heb
ben uit nieuwe bronnen en wil dit bedrag
zien te verkrijgen door verhooging van de
opcenten op de personeeie belasting tot
280.
De Wethouder van Financiën wenscht dus
55000.meer belasting te heffen, dan de
meerderheid van B. en W. Voorwaar geen
klein verséhil.
De wflhouder beweert: We komen jaar
lijks in de toekomst 135.000.tekort,
terwyl hy bovendien opgeeft als buitenge
wone jaarlyksche lasten boven de begroo
ting van 1930, welke de basis was van zijne
berekening een aantal posten op, te, weten
uitbreiding politiecorps over 5 jaar
108000 ia per jaa»^.21600^-
huurbyslag der ioo nieuwe
woningen 5000.—
extra kojsten bemaling Kort-
Ha&rlem etc„10000.
subsidie ziekenhuisverpleging 400.
verbouwing weeshuis, rente en
aflossing 6000.
jongste uitbreiding veemarkt 4100.
De gemeente krijgt:
3/4 opbrengst grondbelas
ting ad S 60.000—
Uitkeering uit het gemeente
fonds -372.000.—
b. en W. vragen:
aan opcenten fondsbelasting -172.000.
aan personeeie belasting
restant opcenten 117.000.
aan straatbelasting 80.000—
Totaal ƒ60700.—
Het jaanlyksche tekort wordt dus volgens
de wethouder J 135000.plus &0.ÖOO.—
is 185.000.terwyl hy slechts dekt
136.000.—.
Wil de heer Van Staal volgens zyn eigen
berekening in de toekomst een sluitende
begrooting hebben, dan moet hy voorstellen
nog 50 opcenten op de personeeie belasting
meer, dus tot 330 opcenten.
De heer Van Staal laat derhalve aan zijn
opvolger over een jaarlijks tekort van
50.000.—.
Voorwaar een fraai voorbeeld van een
socialistisch beheer.
De meerderheid van B. en W, zegt geen
135.000.— tekort, laat staan 185.000.—
te kort te hebben, maar 80.000.
Een merkwaardig maar vooral een zeer
pijnlijk verschil, met van 66.000.maar
van 65.000.plus de door den wethouder
ongedekt gelaten 50.000.is samen
105.000.—.
Omdat de uitkeering uit de fondsbelas
ting voor 6 jaar vaststaat, moet thans voor
een tijdvak van 5 jaar de financieele toe
stand van Gouda geregeld worden.
De Raad behoort zich daarom allereerst
uit te spreken over het verschil van de
105.000.omdat de'eerste vraag is: Hoe
veel geld is er noodig, terwyl daarna eerst
de vraag komt: Hoe moet dat tekort wor
den gedekt.
Zonder te weten hoeveel geld er noodig
is, kan men niet op billijke wyze beoordee-
len, waar het vandaan moet komen.
Bovendien is te verwachten, wanneer de
Raad den Wethouder van Financiën in het
ongelijk stelt, deze bedankt als wethouder,
of wat volkomen rationeel zou zyn, als hi)
zeide: Gij wethouders van dp meerderheid,
de Raad heeft U in het gelyk gesteld, het
betreft een financieele zaak, één van U bei
den behoort thans de portefeuille van Fi
nanciën te gaan beheeren!
Ik zal mij dus voorloopig bepalen tot het
voorstel van B. en W. en dat van den wet
houder van Financiën, uitsluitend wat be
treft het benoodigde bedrag.
Ik vermeen erin geslaagd te zijn, de inge
wikkelde berekening van het voorstel van
B. en W. «tv van den wethouder veel eenvou
diger voor te stellen, dan door hen is ge
schied, en wel door middel van eenvoudige
balans.
De gemeente verliest:
de gem. ink. belasting ad684.000.—
de uitkeering van de wet van
1897 89.000.—
50 opcenten off de xermogens-
belatfting '18.000.—
Totaal 791.000.—
Totaal wederom 791.000.
Uogenschyniya iojxc net voorstel van h.
en vv. voinomen logisch en gezond, omdat
by dit voorstel <le gemeente evenveel terug-
Krijgt, als <iat zy verliest.
Dit zou juist zyn, ais de financieele toe-
staiia van u>ouda gezond was.
As deze gezona? Dreigt er een te
kort m de toekomst, cLwa. binnen de eerste
5 jaar, omdat de uitaeenng uit de londs-
beiastmg gedurende 5 jaar gelyk blytft?
Dy de behandeling van de begrooting van
L9öu is door iruj beweerd:
in iaJii areigt er een tekort van
2 t o n. De voorzitter 'heeft toen geant
woord: Laten we al wachten, we weten nog
niets. Voor my stood de zaak vaat. Than»
is de uitkeering uit het gemeentefonds wei
bekend? Zegt de voorzitter nu iets in zyn
voorst®Neen.
in Januari zei de Voorzitter niets te kun
nen zeggen, thans wil hy niets zeggen. Dat
er iets te zeggen valt, bewijst de nota
van den Wethouder.
A. Waarom is in het voorstel van B. en
W. geen berekening 'gemaakt van het ver-
moedel yk acres der ontvangsten in de toe
komst -
B. Waarom is in het voorstel van B. en
W. geen berekening gemaakt van het ver
moedelijk accres der uitgaven in de toe
komst?
C. Waarom is in het voorstel van B. en
W. klakkeloos aangenomen, dat de
saldi van 1931 en volgende jaren steeds ge
lijk blijven aan het bedrag van 113.000.
van 1929, terwijl de historie heeft geleerd,
dat in Gouda onder de gewone omstandig
heden dit saldo steeds achteruit loopt in
1929 zelfs met 5L000.—
D. Waarom hebben B. en W. in hun
voorstel er geen rekening mede gehouden,
dat wanneer onvoorzien m 1931 30.000.
lager wordt geraamd, dan te doen gebruike
lijk is, het opgenomen batig slot met
30.000.extra terugloopt in datzelfde
jaar, zoodat volgens het voorstel van B. en
W. voor 1933 niet de beschikking blijft over
een bedrag van 25.000.maar een tekort
ontstaat van 5000.totaal tekort der
halve in 1933 49000 en in 1934 74.000.
E. Hebben B. en W. er zich iwel van ver-
gewischt, dat het voordeel, hetwelk ont
staat, doordat de wet gedeeltelijk in wer
king treedt 1 Januari 1931 en gedeeltelijk 1
Mei 1931, welk voordeel volgens B. en W.
bedraagt 62.000.volgens mij 84.000,
mag komen ten voordeele van den gewonen
dienst 1931, en Gedeputeerde Staten niet
eischen, dat dit bedrag overgebracht wordt
naar den kapitaaldienst, in welk geval die
berekening eene misrekening bevat var.
52.000.—.
F. Waarom zeggen B. en W. in hun
voorstel niet, welke bezuinigingen en tot
welke bedragen, zy mogelijk achten? Zon
der concrete voorstellen is de bewering van
mogelyke bezuinigingen van nul en geener
waarde.
Het komt my wenschelyk voor de door
mij gestelde vragen met cijfers toe te lich
ten, teneinde B. en W. in de gelegenheid te
stellen, deze cijfers te beetrijden of als juist
te erkennen.
De. heer VERKERK (a.r.) maakt zich
vreeaelyk boos op wethouder Donker, die
lacht.
Als wethouder Donker d$ opmerking
maakt dat hy lacht omdat het hem is als
wais hy in een circus, stuift de heer Ver
kerk opnieuw op en zegt dat B. en W. zullen
achterlaten een faillieten boedel. Hjj ver
wijt B. en W. gebrek aan ernst en zegt ten
aanzien van zyn adviezen: „Dat 's busujess,
dat kan ik dan opknappen!"
De VOORZlTilËR maant den heer Ver
kerk tot kalmte aan, want de zaak, die aan
de orde is, jb werkelijk ernstig. Wanneer
wethouder Donker lachte, be teekent dat
niet dat fl. en W. uw speech niet hoogst
ernstig beschouwen!
De heer VERKERK vervolgt dan:
Vraag A. In normaile omstandigheden zal
het accres der uitgaven worden opgevangen
door het accres der «ntvangsten. Door de
nieuwe wet op de Finantieele verhouding
zal dit gedurende de eerste vijftal jaren niet
meer het geval zijn. Ik heb getracht een
raming te maken van het verschil van de
accressen, der ontvangsten vóór 1981 en na
1931.
Vóór 1931: Ni 1931:
80 opc. grondbel. geb. eig. 2000 2000
20 opc. grondbel. ong. eig. nihil nihil
hoofdsom grondbel
opcenten pers. bel
hoofdsom pers. bel.
div. tant. belasting
opc. vermogensbeL
gem. ink. bel. 4%
684000
opc. fondsbel. 4%
172000
publieke vermak
de bedrijven
uitkeering wet '1897
nihil 2000
2000 2000
nihil 3000
geen verschil
ƒ.2000 1000
van
27360 nihil
van
nihil 6880
geen verschil
geen verschil
660 nihil
Totaal ƒ36010 17880
Nadeelig verschil in het eerste jaar 17130
Zegge 17000
2e jaar 34000
3e jaar 61000
4e jaar 68000
6e jaar 86000
Totaal over 6 j. 265.000 gedurende welke
jaren de uitkeering uit het gemeentefonds
gelijk blijft per inwoner.
Zooals gezegd geeft de overgang in 1391
een voordeel van 84000.
Het nadeel wordt derhalve 171000 over
5 jaar. Dit bedrag moet nog verminderd
worden met het voordeel dat ontstaat, om
dat bij het toenemen der bevolking de uit
keering uit het gemeentefonds stijgt met
12.89 per inwoner. By een bevolkingstoe
name per jaar van 260 dit over 5 jaar een
voordeel van 48.364 blijft ateoo een na
deel van 122696.— over 5 jaar, ia per jaar
24699, zegge 26000 per jaar.
Gedurende het eerste jaar moet dus een
extra dekking gevonden worden van 26000
per jaar.
Hiermede hebben noch B. en W., noch de
heer Van is taal in hunne berekening reke
ning gehouden.
Vraag B. Zooals gezegd zal in normale
omstandigheden het accres der uitgaven
opgevangen worden door het accresder
ontvangsten, zoodat alleen te memoree ren
zyn d# abnormale accressen der uitgaven,
in de eerstvolgende 6 jaren.
Als zoodanig kunnen worden genoemd:
1. htet verlies in de accressen der ont
vangsten door de nieuwe wet, hiervoor be
rekend per jaar op -26000.
2. uitbreiding politiecorps
over 5 jaar 106.000.is per
jaar „21600.—
3. huurbyslag der 100 nieuwe
woningen 6000.
4. extra kosten bemaling K.
Haarlem etclOOOO.-v
5. subsidie ziekenhuisverple-
ging 4000.
6. verbouwing weeshuis, rente
en aflossing 6000.
7. jongste uitbreiding vee
markt, rente en aflossing 4100.
3. onteigening Bellaart, rente
en aflossing 7000.
Totaal ƒ82700.—
Dit bedrag moet derhalve jaarlijks extra
gevonden worden.
De vermindering van de kosten van. open
bare werken in de toekomst valt geheel weg
tegen de meerdere kosten, die voortvloeien
uit de wegen en bruggen verbeteringen bin
nen de gemeente, aansluitend op de pri
maire en secundaire wegen.
Vraag Merkwaardig is het om na te
gaan de loop der batige saldi in de laatste
8 jaar. Deze saldi liepen in:
1922 ƒ213.000,vooruit (hoogconjunc-
tuurtyd)
1923 21.000.vooruit (slot hoogcon-
junctuurtyd)
1924 gelijk
1925 41.000.— achteruit
1926 36.000.— achteruit
1927 ƒ131.000.— achteruit
1928 49.000.— vooruit (belastingver-
hooging met 25 O
1929 61.000.—- achteruit.
Uit den loop dezer saldi zien we, dat voor
het aannemen, zooals B. eh W. doen, dat
deze saldi gelyk zuljen blijven in de toe
komst geen enkele grond bestaat, maar dat
stellig kan worden aangenomen een terug
loop van 60.000.per jaar, de wethouder
neemt hiervoor aan 63.00030.000 is
33.000.—.
Vraag E. Zooals gezegd wordt het voor
deel voor 1931 doordat de wet gedeeltelijk
in werking treedt 1 Januari 1931 en gedeel
telijk 1 Mei 1931 berekenend op 84.000.
en wel als volgt:
Voordeel
opbrengst grondbelasting 50.000.—
jaar lij ksche uitkeering ge
meentefonds h 279.000.—
hoofdsom personeeie belas
ting, plus restant opcenten „117.000
2/3 jaarlijks bedrag opcenten
fondsbelasting 115.000.—
voorgestelde straatbelasting 80.000.
Totaal voordeel ƒ641.000.
Nadeel:
2/3 jaarlij ksche opbrengst
gemeentelijke inkomstenbel.
456.000
uikeering wet 1897 '89.000
50 opcenten vermo-
gensbel. over 8 mnd.
is 2/3 x ft x ƒ36000
is 12.000
Totaal nadeel 667.000.—
Blijft voordeel 84.000.—
en niet 52.000. zooals B. en W. bereke
nen.
De heer Verkerft komt dan tot de volgen
de conclusie.
Conclusie
Op grond van vorenstaande berekeningen
wordt door my gedurende de eerste vijf ja
ren het volgende jaarly ksche tekortbe
rekend:
Verlies aan inkomsten door de nieuwe
wet 80.000—
Buitengewoon accres der uit
gaven hiervoor berekend op 82.700.
Het terugloopen van het
batig slot per jaar op 50BQ0—
Totaal tekort per jaar 212.700—
Mijne voorspelling by de begrooting 1930
gedéan, waarbij ik een jaarlijks tekort con
stateerde van 1932 af van circa twee ton
is dus bewaarheid geworden.
De wethouder Van Staal berekende een
tekort van 136.000.— per jaar, benevens
60.000.extra lasten, die hy ongedekt
liet, totaal 185.000.—. Hij hield echter
geen rekening met het door my berekende
verminderd accres der ontvangsten van
25.000.—, per jaar en moet komen der
halve op 186.000.— plus 25.000.— is een
tekort van 210.000.— per jaar. In zijn
systeem zyn derhalve opcenten personeel
te heffen tót 865.
Het is angstvallig hoe deze berekening
van den heer Van Staal met die van my
overeenstemt, hoewel zy op verschillende
wijzen gedaan zijn.
Men zou mij kunnen tegenwerpen, dat
door mij onder de buitengewone accressen
van de uitgaven onderwerpen zijn genomen,
die in meer of mindere mate vallen onder
de gewone accressen. Hiervoor "durf ik geen
hooger bedrag te ramen dan 12.000.
zoodat het jaarly ksche tekort niet zou wor
den 212.000.— maar 200,000—, zegge
tiree ton per jaaf.
Tot mijn groote spijt kan ik dus geens
zins accoord gaan met de berekening van
Uw College, waarbij tekort wordt ge
constateerd van 80.000.dat U wenscht
te dekken door een in te voeren straatbe*
lastilng.
Voorop heb ik gesteld, dat eerst moet
worden uitgemaakt: hoe groot het tekort
is, en daarna pais, hoe dit tekort moet wor
den gedekt.
Wanneer ik mijzelf niet het brevet van
slecht financier wil geven, rest my niets
anders, dan het indienen van de volgende
