NIEUV
No. 1748
Dit blad ven
BERGAMBA
NIEUWERK
FEUILLET
De gestolen Pr
GEMENGDE BERICHTEN.
nidd
te ves-
de
Even
Von Qronat
Geestdriftige ontvs
Jvolgd.
.et be-
doch
idsch Volksblad
a het Goudsch
In de
"5 veel
•uitsch-
van
den
door
deel
ken,
I
gepaard
verdachtmakingen,
personen
Koemane
ABONNEMENT
per kwartaal ƒ2.9
Franco per post p
Abonnementen v
bjj onze agenten e
Onze bureaux zj
Redactie Telef. 83
zynde re-
ïru en ver-
igverlaging is
door wethouder Van Staal
j der las-
ig der be-
Wolfgang vo„ Grona
münde over Ijsland en
York is gevlogen, is di
Reeling vliegen met w
de Duitsche verkeersviic
nemünde. Hij ia de een;
leven is van den general
zich in 1914 m den slag
scheiden heeft; xün bro«
gesneuveld, de oudste al-
als artillerist, Wolfgang
1893 te Berlijn geboren i
zee-officier geweest en 1
ervarig in de navigatie
als vliegenier zeer tfe sta
1926 heeft hij dan Duitse
watervliegtuigen gewon»
jaar vloog hjj van Duitecl
Deze vlucht diende hem 1
verschillende instrumente
dering van zijn speciale
vliegen over zee.
is bereid zoo noodig dit verschil te vinden
in verhooging van opcenten op de Gem.
Fondsbêlasting. Spr. vraagt waarom deze
aangelegenheid niet is besproken in de Com
missie voor de Financiën; daar zou de rede
van den heer Verkerk meer tot zijn recht
zijn gekomen dan thans in den Raad,
Wat ten slotte de Straatbelasting betreft,
spr. is bereid, wat het principe betreft,
i W. mede te gaan,
reeds nu vast te leggen
opbrengst en zonder reeds
gaan verleunen. Spr. is
De Duitiche vliegei
zjjn Dornier watervlh
om 3 uur 45 pl. tijd j
York geland.
De vlieger was om
sche tijd van Halifax
trokken.
Het vliegtuig verse]
door polit.e-v! egtuigei
Battery, kruiste eenma
gedeelte van New York
de haven, waar politiek
hielden. Het vliegtuig
geestdrift en sirenenge'
Het 1000 K.M. lang.
Nieuw York heeft hel
gemiddelde snelheid va
afgelegd.
De Duitsche zaakgeli
ton heeft de vliegers ri
llen vertegenwoordiger
gewenscht. De vliegers
naar Chicago te gaan,
blik een internationale
houden.
bevond zich aan boord
waarop hij een pleizierroisje
de passagiers was ook een
den beschikbaar gesteld
Uitvoerig staat spr. ‘verder -stil bij de
maatregelen der regeering op dit gebied.
Even belangrijk noemt spr. de bemoeiingen
Overzicht der tentoonstelling.
Bizondere plaats ter tentoonstelling is in-
geruimd aan den Agnietenberger Thomas a
Kempis. Een compleets verzameling der
vroegste munten, gravures en portretten van
beroemde Zwollenaren en kunstproducten
zijn aanwezig Een Fac sinile reproductie
van de eerste Augsburgsche uitgave in 1471
van het vierde boek der Navolging in de
Latijnschen tekst met Engelsche voorrede,
heeft de volte aandacht der bezoekers. Een
nauwe relatie tusschen Zwolle en het Caloor-
eche Dominicanen klooster valt den bezoe
kers op.
Van den Zwotechen schilder Gerard ter
Borgh zijn enkele oorspronglijken en eeni-
ge reproducties aanwezig, terwijl ter Borgh’s
leerling Grasdorp eveneens vertegenwoor
digd is.
Van den bekenden Zwolschen drukker
Peter van Os zijn eenige uitgaven ingezon
den.
Enkele incunabelen zijn de moeite van x
een aandachtige beschouwing waard.
der overheid op het gebied der kwaliteits
verbetering van de diverse landbouwkamers.
Het gebruik van binnenlandsehe boter
neemt dan ook zeer sterk toe. De invoer is
ondanks dit feit de laatste jaren nog geste
gen, maar dit houdt Verband met de wijzi
ging in de menschelijke voeding. Vroeger
waa het voornaamste voedingsmiddel het
brood. Thans is het gebruik vanbrood, meel
en aardappelen meer op den voorgrond ge
treden. Aangenomen mag worden dat over
het algemeen deze wijziging in de voeding
zich verder zal ontwikkelen, hetgeen bij de
toenemende productie een lichtpunt zou zijn.
Natuurlijk, zegt spr., speelt in dezen de koop
kracht van de bevolking een voorname rol.
Daarvoor is spr. echter niet optimistisch
gestemd. Overal in het Duitsche bedrijfs
leven wordt erg geklaagd. Het aantal werk-
loozen bedraagt cirqa drie millioen, zoodat
een zeer groot aantal gezinnen over een
sterk gereduceerd inkomen beschikt.-
Daarbij komt, zooals is bekfand, dat er
ernstig gevaar bestaat, dat het invoerrecht
op boter zal worden verhoogd. Als dit ver
hoogde invoerrecht tot stand komt„ moet dit
o.m. tot gevolg hebben vermindering van
de vraag, daar elke prijsverhooging de boter
brengt buiten het bereik v.an vele beurzen
en het gebruik Van margarine doet toene
men.
Ernstig moet dan ook de vraag onder het
oog worden gezien wat gedaan kan worden
om onze positie 'in Duitschland te handha
ven. Krachtige samenwerking lijkt spr.
daartoe noodzakeljjk. Spr. kan zich niet van
het gevoel losmaken dat de export van onze
boter naar Duitschland gevaar loopt,
eerste zeven maanden van dit jaar ging
minder boter van uit ons land naar Duit
land dan in de eerste zevfen maanden
1929.
Ten slotte zegt spr., dat de vooruitzichten
voor den afzet van Volle melkpoeder en
melkpoeder van ondermelk weinig bemoedi
gend zijn.
Tenslotte gaf spr. een kort overzicht van
den af&t van kaas.' De meeste kaas voor
Engeland komt uit de Dominions. Van dte
landen buiten het Britsche wereldrijk im
porteert Nederland de grootste hoeveelheid
kaas Echter ook hier gaan we achteruit.
De z.g. „proceseed” kaas verdringt de onze.
op de
i de personeele be-
Gouda (Bjjlage E
B, en W.j vast te stel-
t door B. en VV. voor-
Het practische voordeel hiervan is, dat
een tarifieering bereikt wordt die gelijkelijk
naar boven gaat en niet met sprongen, zoo
als B. en W. doen, waardoor zij bij 650.-
huurwaarde reeds het maximum bereikt
hebben en bovendien het psychologische
voordeel, dat de Raad van Gouda de bur
gerij duidelijk kan maken, dat de Personeele
Belasting is gebleven zooals zy was.
Spr. stelt de overname van dit amende
ment als zefer ernstige voorwaarde om zjjn
stem te kunnen geven aan het meerder-
heidsvoorstel van B. en W.
Zooals uit de nota-Van Staal blijkt zal
dit met het meerderheidsvoorstel slechts
een verschil geven van rond 7000.spr.
den heerlyken post „onvoorzien en <iat dan
weer goeu gemaam werd door een Ai- en
overscnryvmg Dat geneele loyale systeem
dat ons onder dit oewmd gezegend heetc
met tai van adviseurs uit de groove plaatsen
die ons nebben opgeseneepe met uitgaven,
wellicnt goed voor een Amsterdam oi Rot
terdam, doen voor net noodlydende Gouda
onereus. Men. zal met dat systeem, dat spr.
eerder gekenschetst neeit als een politieke noodgedwongen met B. en
neusoGc moeten hrokon wil man t.nt ho- doch zonder zich r00^0
j aan een bepaalde opl
nu vrijstellingen te
het in zooverre met Weth. Van Staal eens,
dat het beter ware geweest als de veror
dening kant en klaar was, doch nu dit niet
het geval is, kan spr. zich ook niet op
bepaalde punten binden. Spr. wyst er op
dat deze belasting op de burgerij op zich
zelf, van laag tot hoog, niet abnormaal zal
drukken, doch dat dit wel het geval zou
zijn met -onze industrieëri? Voorzichtigheid
is dus ten deze geboden. Spr. herinnert er
aan dat de nieuwe industrie, waarvoor eer
tijds grond is -gekocht, nog steeds op zich
laat wachten.
Wat het bezwaar betreft dat de Straat
belasting wordt verhaald op de huurders,
het lykt spr. niet ónmogelijk van deze be
lasting een persoonlijke belasting te maken
in plaats van een zakelijke. Daarmede zou
dan worden bereikt dat de heffing geschiedt
by den huurder, waardoor een verhoogd
verhaal van den eigenaar is uitgesloten.
Een poging in die richting is zeker te doen.
Dr. Hoffman aan het woord.
De heer Dr. HOFFMAN (r.k.) wyst er
op dat belastingheffing niet alleen is een
zaak van cyfers, maar dat het sociale ele
ment daarby tevens een rol speelt. Spr. doet
daarbij een beroep op hetgeen Thomas van
Aquino in deze heeft geleerd.
Het voorstel zooals dit door de meerder
heid van B. en W. is ingediend heeft spr.
den indruk gegeven, dat daarmede de thans
komende begrooting sluitend wordt ge
maakt. Ten aanzien van de volgende jaren
zal spr. nog gaarne nadere inlichtingen
ontvangen.
Het systeem, door V
naar voren gebracht, tot dekking
ten, noemt spr. een brandschatting
volking.
Evenals am
Hoffman dan
standkoming van dit voorstel -
verstrekken van waardevolle ad’
medewerking hebben verleend.
Te kwart over vyf wordt de openbare
vergadering door den Voorzitter verdaagd
tot des avonds 8 uur.
Algemeene Nederlandsche
Zuivelbond.
De Algemeene Nederlimdsche Zuivelbond
(F.iN.Z.) meld heden te Utrecht een alge
meen© veigadenng onder voorzitterschap
van Dr. F. E. Posthuma.
Op deze bijeenkomst werd een inleiding
gehouden door den heer Ir. B, Gerritsen,
rjjkslandbouwconsulent te London, over;
„De Export onzer Zuivelproducten naar
Groot-Bnttannië, speciaal wat betreft den
afzet van gecondenseerde melk.”
Door den inleider werd allereerst een en
ander medegedeeld over de productie van
melk en melkproducten in Groot-Brittannië,
in hoofdzaak wat betreft de gesuikerde ge
condenseerde onder melk. Bij het speciaal
Werken voor den afzet van versche melk
moeten de voorraden, die beschikbaar ko
men voor kaas. ea boterbereiding sterk
schommelen. Dit wordt als een der hoofd
redenen beschouwd, dat de zuivelindustrie
in Engeland nimmer tot grooten bloei en
ontwikkeling is gekomen. De productie van
melk neemt toe in verband met liet in gras
leggen v&n groote oppervlakten grond, nu de
dkkerbouw niet meer loonend is. Behalve
versche melk wordt ixi Groot-Brittannië een
groote hoeveelheid gecondenseerde melk ge
bruikt. De invoeren nemen voortdurend toe.
In de landbouwkringen ziet men de toena
me van den import van geconsendeerde
melk, vooral van gecondenseerde ondermelk,
met leede oogen aan.
Vervolgens hield de heer Ir. A. H Joustra
rijkslandbouwconsulent te Berlijn een inlei-
ling over „Onze Positie als zuivel-exportee-
rend land in Duitschland”.
De volken welke zich boven het terrein der
zuivelindustrie samenpakken zijn er dten
laatsten tijd steeds dreigender gaan uitzien
in verband met de na dén1 oorlog zeer toege
nomen productie, welke zich naar het schijnt
nog voortdurend uitbreidt.
Nadai, spr. de uitbreiding der productie
met een aantal cijfers nader heeft toegelicht,
staat hij uitvoerig stil bij den afzet van
onze boter in Duitschland.
Nederland staat onder de invoerende lan-
oj> de tweede plaats en wordt alleen
Denemarken overtroffen, doch ons aan
ging in 1929 achteruit, terwijl Derïemar-
Finland, Letland en Lithauen in 1929
meer invoerden dan in 1928. Dit houdt, zegt
spr., een ernstige waarschuwing in. Spr. zet
uiteen, dat vooral de Estlandsche en Let-
landscli« boter meer en meer in den smaak
gaan vallen. Vooral als de Nederlandsche
boter nog al duur is, worden beide laatst-
genoterfide gevraagd. Spr. gaat dan nd waar
onze boter meer wordt gebruikt en hoe de
overige soorten ongeveer over Duitschland
zijn verdeeld. Spr. wijst in dit verband in
het bizonder op Berlijn, waar Deeneche
boter de boventoon voert.
Alles dient in het werk te worden gesteld
om in deze stad met meer dan 4 millioen
zielen vasten Voet te' krijgen. Spr. gelooft,
dat veel zou te bereiken zijn, indien de Ne-
derlandsche belanghebbenden de handen
ineen zouden slaan, en de zaak niet alleen
energiek aanpakken, maar ook dóórzetten.
Het zou aanbeveling’ verdienen een perma
nente vertegenwoordiging in Berlijn
tigen, welke de beschikking krijgt over een
magazijn. Ook dient, zoo zet spr. uiteen, re
kening te worden gehouden met dè Duitsche
productie en de bemoeiingen op zuivelge
bied. Van overheidswege wordt de melkvee
houderij sterk aangemoedjgd. Aanzienlijk
staatscredieten 'tegen verlaagde rente wor-
ndere sprekers brengt ook Dr.
ink aan hen, die voor de tot-
stel en voor het
iviezen hunne
Zwolle’s zevende Eeuwfeest.
De Historische tentoonstelling.
Hedenmiddag tte 3 uur werd in het Over-
ijsselsch Museum op de Melkmarkt voor
een beperkt aantal genoodigden, door den
I Commissaris der Koningin in Overijssel, de
heer Mr. A. E. Baron van Voorst tot Voorst
de historische tentoonstelling geopend die
tot en met Zaterdag 6 September zal worden
gehouden, ter gelegenheid van de Zwolsche
stedefeesten.
Onder de aan\vezigen werden opgemerkt
de Burgemeesters van Zwolle, Hasselt en
Olst, de gemeente-seertetaris van Zwolle, de
wethouders en een groot aantal raadsleden,
de officier Van justitie en meerdere leden
der rechtbank, de voorzitter der feestcom
missie eq de tentoonstellingscommissie, pas
toor Eshuis, dr. Lambermond O.P., de gar
nizoenscommandant, ir. Nijssink, de com
missaris van politie, de heer Derksema,
leden der feestcommissie, alsmede nog eert
aantaj genoodigden.
Rede Generaal Hoefer.
Het eerst werd het woord gevoerd door
generaal-majoor F. A. Hoefer, voorzitter der
Zwolsche Historische Tentoonstelling, die
een geestdriftig betoog hield. Hij begon met
er op te wijzen, dat het gebouw, waarin het
gezelschap zich bevond, op zich zelf een
stuk geschiedenis van Zwolle is. Het verte
genwoordigt een nog vrij ongeschonden type
van een oud-Zwolsch patriciërshuis, waarin
de bewoners in bewogen tijden Overijselsch
geschiedenis maakten. Wanneer iemand een
lang en welbesteed leven achter zich heeft
aldus vervolgt spr. dan kan- hij naar-
njate van de plaats, die hij innam min of
meer belangrijke -ervaringen mededeelen.
Hetzelfde kan ook gezegd worden van een
stad. En dan kunnen wij Zwolle gelukwen-
schen, dat het de eeuwen door een plaats
verwierf die recht tot spreken en tot luiste-
>ren naar het medegedeelde wettigt. Spr.
wijst op de ontwikkeling en wijzigingen van
de stad en herdenkt de nagedachtenis van
Thomas a Kempis. Naast dien Thomas ont
moeten wij anderen met Goddelijk licht be
straald aldus spr. en tot ons spreken
de door hunne gewrochten, al worden in
Zwolle vele kunstuitingen gemist als gevolg
van ontketende en te betreuren hartstoch
ten.
Spr. wijst voorts op de wiegedrukken, be
waard in onze en buitenlandsche boekerijen,
die getuigen van het hooge geestelijk leven
van Zwolle. Ook het onderwijs stond op
zeer hoog peil. Zwolsche dichters en proza
schrijvers hebben tot tijdgenoot gesproken
en zijn nog bij machte snaren te doen trillen
bij het nageslacht. Nederland is Zwolle dank
verschuldigd voor de staatslieden, die het
binnen zijn muren borgde Een dankbaar
Amerika brengt hulde aan den man, die in
den onafhankelijkheidsstrijd mede de hand
schoen voor de strijders opnam. De tentoon
stelling zal echter voor zich zelf spreken.
Spr. zegt allen dank, die aan de totstandko
ming dezer tentoonstelling hebben medege
werkt.
Spr. eindigt met den Wensch, dat ieder
Zwollenaar moet woekeren met de hem toe-
bedeélde gaven tok eer en welzijn van de
stad, en dringt er met klem op aan, dat het
geschonden stadsbeeld op de Markt moet
worden hersteld door herplaatsing van den
Michaël op het Noorder portaal der Groote
Kerk e^ hoopt dat men zal overgaan tot het
uitgeven der Stadsrekeningen, waarin Zwol
le's roem ligt verscholen.
Vervolgens werd het woord gevoerd door
Mr. J. A. Willingë Gratama, voorzitter van
het Eeuwfeest-comité en door Mr. Dr. J. A.
van Royen, burgemeester van Jfwolle, waar
na de Commissaris der Koningin in Over-
ijsel» Mr. A. E. Baron van Voorst tot Voorst
de tentoonstelling met een kort woord open
de.
Het toestel van von G
nier Wall, een van de i
mede Amundsen in 1926
poging heeft gedaan om i
te vliegen.
Tweede vlieger was de
Zimmer uit Darmstadt, dii
geleden zy'n brevet heeft
dere bemanning bestondi u
Franz Hack en den mare
brecht.
Eduard Zimmer werd in
Neustadt aan de Haardt.
leerling van de vliegers
münde.
De telegrafist Fritz AH
i898 te Maagdenburg gefa
’««ber 1928 bezocht hy c
""'aar hy een speciale opl
KrMist volgde.
De monteur Hack is een
•W is 26 jaar oud en sinds
zaam Mi de vliegerschool.
Pe Duitache bladen" ifr
lw auceea van von Gn
directie van de Domii
Zend God uw kruis, treft
Vr«ag met waarom, maar
Uit het Duitsch verti
B. ZODY.
7- Nad:
«tek?- de <'(>nigen' e
chnjven ku d<>
oorlon Ce Vf'rl,ilR,ln«edrade
din M S ™“it ’Wlig“ v
“>™™o«de. t,
l-Mt k? •choolm-«itor prent
tesw allee. „,t nid
kijX, Be P”P« zorgt ervooi
l»n*i v°lwaaaene op god»
JOnH ’"-"idB."
- G *7ucht“S h»»™’
KM» Zl1™ roo
«Pgnhouden hebben te
«'lof kreeg alle leen
Een klein kind meegelokt.
Te Sittard heeft Vrijdagmiddag een man
het 3|-jarig dochtertje van den heer Bouc-
kart in de Putstraat, meegelokt naar den
Wehrerweg, die naar Duitschland leidt en
waar slechts weinig verkeer is. Op dezen
weg heeft hij getracht niet te noemen han-
dlingen met het kind te plegen. Toevallig
passeerden twee vrouwen. De man is toen
aan den haal gegaan, maar werd achtervolgd
door een inmiddels gewaarschuwd persoon,
die hem heeft yze,ten te arresteeren. De da-
'der is voorloopig naar het politiebureau
overgebracht.
Dickens als huwelyksadviseur.
Charles Diakens
van een schip,
maakte. Onder
allerliefst jong meisje, dat er aardig uitzag
en door de heeren onuzwermd werd. Vooral
een vijftal vrienden, die de reis meemaak
ten, wedijverden met elkaar om de jonge
dame alle mogelijke attenties te bewijzen
en haar het hof te maken. Op echt Aiheri-
kaansche manier echter behandelde de
jeugdige schoone den een eV en vriendelijk
als den ander en wist blijkbaar niet, wien
van het vijftal zij de voorkeur zou geven.
Ten einde raad kwam zij Diokens, die het
spelletje dagelijks had aangezien, haar ver
trouwen schenken. Nadat hij naiar haar ro
mantische verhalen had geluisterd, sprak
hij„Spring overboord en trouw met hem,
die u het leven redt!”
Dit voorstel lachte de jongedame toe; zij
vond het origineel en wilde de proef zoo
spoedig mogelijk nemen. Dickens zorgde
er voor, dat voor alle zekerheid- de red
dingsboot in gereedheid werd gebracht.
Reeds den volgenden ochtend, toen alle
pasagiers, ondeir wie natuurlijk odk de
verliefde vrienden, aan dek waren, sprong
de bekoorlijke reisgenoote plotaling over
boord. Kreten van schrik en... reeds een
oogenblik later» waren vier van de vijf de
drenkelinge nagesprongen.
Hulpvaardige handen brachten h«t, jonge
meisje en de vier dappere ridders in veilig
heid.
Even later klampte het besluitelooze meis
je Dickens nog eens aan.
„Nu ben ik nog niets verder...” klaagde
zij. „Wat moet ik beginnen met vier, die
mij zijn nagesprongen? Kijk ze daar klets
nat en druipend staan...”
„Ik zou u raden, den droge te nemen!”
sprak Charles Dickens en in zijn oogen
lag een ondeugende uitdrukking.
„Ik geloof, dat u gelijk hebt...” klonk
het antwoord.
De medereizigster van Dickens is inder
daad met nummer vijf getrouwd.
Wat men op school niet leert.
In het Hbid. wordt de aandacht gevesiligd
op het feit, dat (by- ons gewone onderwijs de
warenkennis geheel verwaarloosd wordt.
Herhaaldelyk is den schryver gebleken, dat
volwassen menschen, die een lagere school
aoorloopen hebben, de meest elementaire
dingen nietl weten: op de vraag: wat is blik,
waarvan wordt het gemaakt? krygt men
soms een zonderling antwoord. Den naam
delfstof kennen velen niet eens; op de vraag
waarvan papier vervaardigd wordt, krygt
men soms ten antkvoord: „van allerlei afval”
en naar de herkomst van soda moet men
maar liever heelemaal niet vragen, evenmin
als naar die van vensterglas.
De herkomst van leer is velen niet be
kend, evenmin als die van tabak. Van den
oorsprong en de samenstelling van brons
heeft men geen begrip. Een 21-jarige, ove
rigens bydehande juffrouw, verzekerde, dat
turf gemaakt wordt „van modder” en had
geen flauw denkbeeld van de herkomst van
stukjes hout, die in turven wonden aange-
tircffen.
Zou het niet eens tyd worden, vraagt de
schr., de jeugd de elementen der warenkem
nis te onderwijs. We herinneren ons een
zeer goede, ouderwetsche school,e waar
iedere week een les werd gegeven over
„Voorwerpen van het dagelijksch leven.” De
onderwijzers waren betrekkelijk vrij in de
keuze der onderwerpen. Nu eens werd de
thee en de bereiding ervan gekozen, dan
weer koffie, leer, enz. De kinderen moesten
er een opstel over maken aan de hand van
vragen. t
Het is moeilijk te zeggen, welke practi
sche kennis, welk weten iemand in de le-
venspractijk noodig heeft, maar het schjjnt
ons niet overdreven, tfe verlangen, dat de
menschen althans iets weten van de her
komst der meest voorkomende dingen,
waarmee ze omgaan.
Indien eens een onderzoek op eenigszins
uitgebreide schaal zou worden gehouden
naar de kennis omtrent heel gewone ge-
bnriks- en consumptie-artikelen, dan zou de
uitslag vreezen we, ontstellend zyn. Hh niet
alleen by menschen, die niet meer dan alleen
lager onderwye gehad hebben.
neusose moeten breken, wil men tot be-
zuuuging komen.
Als eerste symptomen, dat althans B. en
W.*in meerderneid deze richting uitgaan, is
de schrapping van onvoorzien 3U.(MX). Nu
kan men in dat systeem verder, gaan, doch
de juiste becijfering hiervan kan eerst ko
men, als de begrooting 1931 op tafel ligt.
Daaroxh acht (spr. het juister ver
schil.ende maatregelen, die B. en W. thanf
reeds wenschen te nemen, aan te houden tot
de Raadsleden de begrooting kennen.
Nu is het anderzijds te begrypen, dat men
niet plotseling een tekort van '1 /3.000 en
284.000.in eens dekt door bezuiniging.
Het systeem dat B. en W. tot dekking
voorstellen is nu:
le. De opcenten Gem. Fondsbèlasting
tot bijna het wettelyke toegelaten 'maxi
mum op te voeren,
2e. Een verhooging van verschillende
aanslagen in de Personeele belasting door
de progressie sterker te doen klemmen dan
thans.
3e. xde straatbelasting.
Het systeem-Van Staal is 200280 opcen-
tenheffing op de Personeele belasting.
Tegenover deze systemen zegt spreker
dat eerst by de begrooting kan blyken of
B. en W. in meerheid althans de richting
sterke bezuiniging wenschen uit te gaan om
het gat zoo klein mogelyk te maken. Waar
we met bezuiniging alleen er zeer zeker ae
eerste jaren niet komen, daar het kwaad
reeds te lang heeft gewoekerd om in eens
hersteld te worden zullen wy dus het gat
in de begrooting moeten stoppen, zal uit de
belastingen, die de wetgever de gemeente
heeft overgelaten, moeten worden gehaald
wat redelijkerwijs door de burgery nog be
taald kan worden en daarby zal in de eerste
plaats moeten worden gezien naar de belas
ting die het meest naar draagkracht, d.w.z.
naar het inkomen der burgers.
Dit is de opcenitenheffing op
Fondsbelasting.
Spr. is bereid zoonoodig zelfs hooger te
gaan, wat deze opcenten betreft-, dan het
door B. en W. voorgestelde cyfer van 73,
omdat, hoezeer spr. ook betreurt dat Gou
da dan wel weer aan de spits zal staan van
heel Nederland met dit opcentencyfer, dit
per sa.do nog de billykste belasting is.
Spr. wyst echter absoluut af elke ver
zwaring van de.personeele belasting. Het is
wel opvallend, dat waar B. en W. en Wet
houder Van Staal eenstemmig zyn in hun
oordeel, dat de personeele belasting on
sympathiek is beide komen met voorstellen
weth. Van Staal zelfs met onereuze
die de personeele belasting nog opvoeren.
Het „Goudsch Volksblad moge zeggen,
dat weth. Koemans de Katholieke midden
standers in bescherming wil nemen, spr.
hoopt dat de Goudsche itaad in den ruimst
mogelijken zin niet alleen de Katholieke
maar alle middenstanders,' en dan bedoelt
spr. daarmede met adeen de winkels, maar
aile personen met een middelmatig inko
men, in bescherming zal nemen.
De Personeele beiasting drukt abnormaal
zwaar op winkels, vrye beroepen, notaris
sen, doctoren, advocaten enz. die alle een
deel van hun huis voor de uitoeienmg van
hun bedryf, practyk, noodig hebben, wat
echter —door de wet als ‘iuxe wordt be
schouwd en summa sunimarum op werkelijk
exorbitante wyze op het café- en
restaurantbedrijf.
Bovendien laat de personeele belasting
vrywel onaangetast de groote groep van
vrygezellen die niet toevallig nog au ge
zinshoofd kqnnen worden aangemerkt. Dat
zym er heel wat en het is onbiliyk tegen
over de andere belastingbetalers hen niet te
doen meebetalen.
Ten slotte schaart spr. zich achter de
meerderheid van B. en W. en, de N. Z. H.,
waar deze er op wyzen dat verzwaring van
Personeele beiasting1 belemmerend werkt
op de verheffing van het woningpeil. Spr.
wenscht op die gronden niet mede te wer
ken aan eenige verhooging van deze onredé-
lyke belasting. Spr. wil zelfs verder gaan
dan B. en W. door voor de belastingbeta
lers te herstellen het tarief van opcenten,
zooals dit thans nog in werking is. Spr.
dient daartoe het volgende amendement m,
dat mede wordt gesteund door Mevr. Riesz
en de heer Kamphuizen.
Amendement-Mr. de Witt Wynen
Mevr. Riesz en J. G. C. Kamphuizen.
De ondergeteekenden steilm het navol
gende amendement voor:
In artikel 1 van de Verordening
heffing van opcenten op
lasting in de gemeente 1
van het Voorstel van
len, in plaats van het
gestelde tarief, het volgende tarief:
75 voor de aanslagen van hen, voor wie
de belastbare huurwaarde bedraagt 225.
of minder,
86 voor de aanslagen van”hen, voor,wie
de belastbare huurwaarde hooger is dan
225 en piet hooger dan <50.
97 voor de aanslagen van hen, voor wie
de belastbare huurwaarde hooger is dan
450.en niet hooger dan675.
108 voor de aanslagen van hen, voor wje
de belastbare huurwaarde hooger is dan
675.en niet hooger dan 900.—
119 voor de aanslagen van hen, voor wie
de belastbare huurwaarde hooger is dan
900.en niet hooger dan11^5-
130 voor de aanslagen van hen, voor wie
de belastbare huurwaarde bedraagt 1126.
of meer.
de Gem.
motie van orde:
De Raad van oordeel zynde, dat de be
grooting op de basis van de meender-
heidsvoorstellen van B. en W. in de
naaste toekomst zonder Ie voorgestelde
straatbelasting een tekort van circa twee
ton gelds zail aanwyzen: verzoekt B. en
W. maatregelen te treffen, ter voor
komen van dit tekort, alvorens de Raad
eene beslissing neemt over de in te voe
ren straatbelasting, het aantal te heffen
opcenten op de personeele belasting en
de vermindéring van den post onvoor
ziene uitgaven.
Deze motie drukt uit een tekort van z
ton per jaar. Dat komt niet door djj nieuwe
financieele verhouding. Dat heeft ook de
Wethouder gezegd.
In 1927 zijn de soc.-democraten in zee
gegaan met de „democratische” r.k. leden:
zij hebben samen het beheer gevoerd. Nu
is er een tekort van 2 ton. De Wethouder
van financiën wil geen faillissement achter
laten. De meerderheid van B. en W. zegt
daarvan niets. Die laat achter een tekort
van 2 ton. Het democraatje spelen van de
r.k. moet uit zijn! Nu moeten deze zelf ook
de schuld delgen die er is.
Spr. verwacht van B. en W. dat zy by
aanneming (Ier motie zullen komen mer, aan-
merkelyke bezuinigingen.
Voorop staat dat de begrooting sluitend
zal moeten worden gemaakt. Spr. verwacht
dat ieder betaalt zyn eigen schuld. Spr.
denkt er niet aan hier de mogelyke bezuini
gingen aan te geven, de meerderheid van
B. en W. heeft daarvopr te zorgen.
Thans zegt de heer Verkerk tot den Voor
zitter: Neemt Uw hoed af voor het batig
slot: Gy ziet het niet weder.
In 1932 is het: Neemt Uw hoed af, voor
de deurwaarder, mynheer de Voorzitter. Hy
komt U sommeeren (Gelach).
Mr. de Witt Wynen verwerpt de hooge
opcentenheffing-Van Staal op de
Personeele belasting en stelt hetere
progressie voor in het voorstel van
B. en W.
De heer Mr. DE WITT WUNEN (hb.)
wyst met den heer Fokkers op twee alge
meene verschynselen, n.l. dat m byna alle
gemeenten de thans aan de orde
gelingi zonder stormen is'ingevoei
der aat bijna overal belastmj
bereikt.
in een artikel in de N. R. Crt. van Zon
dag vindt spr. zoo juist zyn gedachte weer
gegeven, dat regel is dat gemeentelyke be-
•lastingvenaging daar komt waar deze ge
paard gaat met een gunstige begrootings-
positie.
Gouda zou Gouda niet zyn, indien ten
deze de algemeene weg bewandeld wtrd.
Hier is er groot meeningsverschil in het
College van B. en W., tengevolge waarvan
ter elfder ure de Raad moet beraadslagen
over het systeem dat moet worden gev
Dit alles is bovendien niet, zooals het
hoort, binnen het College gehouden,
ook uitgedragen in het Goudsch Volki
en de N. Z. Hollander. Tn
Volksblad is dat geschied op een wyze, aan
deze stad inhaerent, gepaard gaande met
allerlei persoonlyke verdacht:
waarby in het byzonder twee
daarby betrokken zyn, Wethouder
en de Secretaris Pot.
Spr. betreurt het zeer dat deze verdien-
steeiy'ke ambtenaar voor iwien hij alle waar-
deering heeft, in het geding is gebracht.
Het tweede algemeene verschynsel is be
langrijken
Behalve de belasting-technische kwestie
van het vraagstuk der regeling van de fi
nancieele verhouding tusschen Ryk en Ge
meente, zat by den Rykswetgever dit voor
om zonder aan de gemeentelyke autonomie
te geraken, zonder haar het doen van uit
gaven te verbieden, aan de gemeente een
belastinggebied aan te wyzen, waarby elk
gemeentebestuur van redelyk normale be
kwaamheid zyn uitgaven kan bestrijden. Dit
gemeentelijk belastinggebied was zoo ruim
genomen; dat in veel kringen de angst be
gon te leven, dat verschillende gemeente
besturen die meerdere inkomsten zouden
gaan gebruiken door nog meer uitgaven te
doen.
Deze angst is niet bewaarheid gewbrdein.
Spr. voert aan dat byna alle gemeentebe
lastingen aanzienlijk zyn verlaagd, Amster
dam heft 30 opcenten, Voorburg 7, Rotter
dam 18 opcenten, Alphen 40 opcenten, i
Hieruit blykt dat geen dezer gemeente
besturen moeite hadden de komende b^groo-
tingtn sluitend te maken.
Hier is het geheel anders: Zoowel uit de
meerderheidsnota van B. en W. als uit de
Nota-Van Staal blijkt dat het hangen en
wurgen is om het gat te stoppen, ondanks
het niet te verwaarloozen feit dat de opcen-
greas zyn ge-
Verkerk by de
onder-curateele-
>ben hier in Gouda
ten Fondsbelasting aan de
komen der door den heer
begrooting 1930 voorspelde
stelling, m.a.w.: Wy hebl
anders dan normaal geleefd.
Het steeds stygende begrootingscijfer,
gepaard gaande met een albnormalen belas
tingdruk*, die weer tot uitvloeisel had he’
vertrek van vele goed gesitueerden uit do
stad bij de begrooting 1930 is er door
spr. reeds op gewezen, dat de cyfers van
de vermogensbelasting reeds dit in feite
aantoonden en dat alles nu gepaard gaan
de met een economische crisis is voorwaar
geen prettig vooruitzicht. De toestand is
nog donkerder .gebleken dan. spreker ziöh
die had gedacht*
Onomstootedyk is gebleken, dat Gouda ab
normaal, immers anders dan normaal in
Nederland leeft, dat het onkosteo-
cyfer hooger is dan dat van onze con-
curreerende steden. Er is een lek in onsje
gemeentelyke huishouding, een gat in de
begrooting.
Spr. wyst er op dat er verschillende mid
delen zyn om dit gat te stoppen. De zake
lijke manier is natuurlijk op de uitgaven
bezuinigen. De objecten waarop dit kan
zyn er, doch zy leenen zich niet by deze
behande|ing tot bespreking, al wil spr. er
wel enkele noemen:
de S.O.S.-dienst waardoor het gemeente
geld wordt weggegooid, een verlies van
4000.-* benadert niet de werkelijkheid, de
winstmarge van 15 van Gemeentewerken
vorig jaar heeft spr. voor Gemeentewerken
4 ton becyferd en in het algemeen de ge-
heele royale opzet' vhn de gemeentelyke
huishouding, met als gevolg, dat nèAst de
hooge begrootingspesten telken jare be
langrijke bedragen worden goedgekeurd
buiten de begrooting om, dank zij de hooge
raming zoowel van de kosten zelf als van
