Nutsspaarbank te Gouda,
MAGNEET
FAKKEL
IptÉrt inleiding
ïen Wou- u Melbnis
Koopt bij onze Adverteerder;
VAN NELLE'S
30 CTS. P. HALFPON DSPAKJI
28
Slechte reuk uit den montl
GEBR. BOUTER
OOSTHAVEN 12
JAC. MUL
UITVERKOCHT
RADIO
GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 6 DEC. 1930 - TWEEDE BLAD
Laat Uw
penoonlijldieicl qelden
Openbare Vrijwillige
Verkooping.
H. Brouwer de Koning,
MODERNE CAFE- EN WINKEL INSTALLEERÏNG
BETIMMERINGEN IN IEDERE UITVOERING
Blijvendnïaargöi^
P. G TEEKENS, Gouwe 55
VDleaDiseer-lDriciiting BE lUÏTü
GIJ dacht
Ge daan
SPOORSTRAAT 31 TEL 555
Gebuco's Teerstroop
C. Langeraar,
Gedipl. Drogist
De Goudsche Fruithandel
Voor LIPS' Brandkasten en Slotenfabriek
is de Agent: P. ROND Pz., GOUDA.
Motorbootdienst Gouda-Oudewater-Utrecht.
Verlrekureu NaindagavoDd 7 uur Woensdagmiddag 2 uur Donderdagmiddag 12 mr
DE VERVROEGDE TREKKINGEN DER J. I. LOTERIJEN
ZULLEN FEBRUARI PLAATS VINDEN
PAKJES KOFFIE
GOEDE EN GOEDKOOPE
SOORTEN
VRAAGT UWEN WINKELIER
Werkloozenzorg door Werkverschaffing
Uit ons Parlement.
Ga Ka Siroopwafelen
4 cant fir itafc
Nieuwe Markt 25, Tel. 865
Losse bladen uit het Dagboek
oan een Gouwenaari
DE GOUDSCHE COURANT
IS HET MEEST GELEZEN BLAD
IN GOUDA EN OMGEVING
EN HEHFT DAARDOOR
DE GROOTSTE
PUBLICITETESW AARDE
ADVERTEERT DAARIN
Deze tijd elscht een mensch met
karakter en Intellect Vele midde
len zullen U kunnen helpen dl!
te bereiken: één dier velen Is
muziek I
En dan zilf kunnen «pelen. Want
zélf spelen vórmt een karakter,
veredelt gevoelens I Laat muziek
studie niet ontbreken bij de op
voeding Uwer kinderen; zl]
zullen U later dankbaar zijn.
Vraag aog heden catal. No.
en conditiën. 103
ROTTERDAM
GEMEENTEWERKEN
VAN GOUDA.
BURGEMEESTER EN WETHOU-
DERS VAN GOUDA zullen op Dins
dag 16 Dec 1930 des namiddags 2
uur ten Gemeentehuize in het openbaar
trachten aan te besteden:
Het bouwen van 50
woningen op een terrein
aan de Tollensstraat te
Gouda-
Bestek en teekeningen zijn vanaf
Maandag 8 December 1930 verkrijg
baar ten bureele van Gemeentewerken,
Turfmarkt 50 te Gouda, tegen beta
ling van f 10.—restitutie f5.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd.
GOUDA, 6 Dec. 1930.
40
TE GOUDA.
40
De Notaris NIC. TREURNIET te
Moordrecht zal in het Hotel „de
Zalm", te Gouda, op Maandag 8 Dec.
1930, des avonds te half acht, publiek
VArlrnnnen
schuur en erf, te Gouda, aan de Snoy-
straat no. 67 (hoek Julianastraat).
In het pand is sedert jaren een zaak
in melk, boter en kaas gevestigd ge
weest.
Vrii van huur.
Te aanvaarden desgewenscht dade
lijk na de toewijzing, mits 5 rente
bdbe talende.
Betaling der kooppenningen op 5
Januari 1931.
Bezichtigingde laatste drie werk
dagen vóór en op den dag der verkoo
ping 's morgens van 1012 en 's mid
dags van 2—4 uur, waartoe men zich
gelieve aan te melden bij den heer
P. M. HAPPEL, Snoystraat 69.
Notaris J. v. KRANENBURG te
Gouda, zal op Maandag 15 December
1930 des avonds half acht, in hotel
„De Zalm" aan de Markt aldaar,
publiek verkoopen, de volgende alle
te Gouda gelegen:
Een WINKEL- en WOONHUIS
met BOVENHUIS,
aan de Gouwe no.'52 (hoek Visch-
steeg).
Ontruimd te atv ivaarden.
ZEVEN WOONHUIZEN
aan de Graaf van Bloisstraat 73, 75,
77, 79, 81, 83, 85. Elk verhuurd voor
5.50 per week.
Te bezichtigen de laatste 3 werk
dagen vóór en op den verkoopdag van
10 tot 12 en 2 tot 4 uur en te aan
vaarden op den betaaldag der koop
sommen 14 Januari a.s.
Breeder bij notitie? welke gratis bij
den Notaris verkrijgbaar zijn.
Spieringstraat 153 Gouda.
Ons brood werd bekroond:
Arnhem 1923, 'a-Boach 1924, R'dam 1926.
Dordrecht en Utrecht 1927.
LANGE BAANSTR/^AT 33-41
SPECIAAL
NIEUWSTE MODELLEN CAFÉ
BUFFETTEN
BIER-INSTALLATËN
GROOTSTE- IMPORTEURS IN
ALLE MODERNE WEENER
ZITMEUBELEN SPECIAAL
VOOR HOTEL - RESTAURANT
CAFÉ - VERGADERZALEN
VEREENIGINGSGEBOU WEN
WINKELS - KANTOREN
KERKEN - SCHOLEN ENZ.
- TELEFOON 13650
ROTTERDAM
WINKEL-INSTALLATION
VOOR IEDERE BRANCHE
SPECIAAL MODERNE 150
VITRINES - VITRIEN-TOON-
BANKEN - BRONZEN OF
NIKKELEN ETALAGES
NIEUWSTE COIFFEURS-
KRUIDENIERS-, SLAGERS- EN
FIJNE VLEESCHWAREN-
INSTALLATIËN ENZ.
ALLE INSTALLATIËN ZIJN IN ONZE UITGEBREIDE MAGAZIJNEN COMPLEET
TE BEZICHTIGEN. EIGEN MACHINALE MEUBELFABRIEK
DAMES I
Laat nu Uw haar behandelen door het
nieuwe ideale toestel WELLA, blijven,
de haargolf tegen zeer verlaagden Dril!
M. J. DE JONG, Dameskapner
L. Groenendaal 110. b.d. Gouwe
Volvatt*
Goudteh*
Kaas
longe, belegen en oude pittige. In het
groot en klein tegen billijken prij,
Prima KILO KAASJES fl.10 p. ,tuk
Steed voorradig alle malen print,
gehrui. e Aulobandan,
2eWeenastraat 17, Tel. 43929, R'dam
KOOPT DONDERDAG
uw Koekjes en Banket
OP DE MARKT.
Uitsluitend van
KNOPPER's Banketbakker]
Specialiteit in de fijnere baakétioortei.
Standplaat!BIJ HET STADHUIS.
NEEMT PROEF MET MIJN
Speculaas en Letterbanket,
LAGE PRIJS EN PRIMA KWALITEIT
reeds dikwijls: „Ik zal ook eens een spaarbankboekje nemen
't Is zoo gemakkelijk
hebt gij het misschien nog niet omdat
Toch gingen bij de
in 1930 reeds 2101 anderen U voor
ZIJ deden het aantel spaarders stijgen tot
60
Bestelt Uwe Brandstoffen bij
BRANDSTOFFENHANDEL
Hoest wordt volkoman genezen
door gebruik van
in flacons van van t0.90 en fl 60
Burg. Martenssingel
Telefoon 739 20
Firma Wad A. Rlatvald.
LANGE TIENDEWEG 27
heeft in voorraad:
TELEf7 313
BLAUWE DRUIVEN
TAFELPEREN
TAFELAPPELEN
SINAASAPPELEN
CITROENEN
DOOSJES TUNISDADELS
BANANEN
TOMATEN
NIEUWE VIJGEN
VRUCHTEN IN BLIK
VRUCHTEN IN GLAS
STUDENTENHAVER
BUSGROENTEN (merk Sleutels)
DIVERSE SOORTEN NOTEN
De Ondernemer: FIRMA WED. K. A. VAN DEN HEUVEL
047 bo Ligplaats GOUWE bij da Qrosnandaal. Tal. 437
Goederen worden dagelijks aangenomen GOUWE 184.
werkt afstootend. Leelyk pkltnrde tanden ontsieren het knapate gericht Beide ichoon-
heidagebreken worden alkwyli reed* verholpen door eenmal poetsen met de heerlyk
verfrisschende tandpasta Chlorodont Dt tanden rerkrygsC reeds na kort gebruik eei
arachtiren iroorflans. ook op «yds; by gelyktydlg# gebruikmaking ran den daarvoor
speciaal geconrtraeerden Chlorodont-tandenborstel, die iets bysonders is. Rottende iprs-
rsstm ia ds tossehenrnimtsa dar tanden als oc^iaak voor onaangenamen reak uit den
mand worden daarmede grondig vsrwyderd. Probeert U het eerst met een tube van 86 coat,
groot* Vb* 60 osat Chlorodont-tandenborstol or oor dames 76 cent (tacht* borstels),
foor hoeren 76 cent (harde borstels). Alleen echt N> bla
mei hst epMkrtft jQéorodoat". Oreral rerkrjgbaak
blauw grueue origineel# verpak king
EEN DRINGEND VERZOEK A4N ONZE L0TEHVERK00PEM
ZENDT DE NOG IN UW BEZIT ZIJNDE LOTEN
wr Afd. AMSTERDAM, ZEELAND, GELDERLAND "S»
IN DEN LOOP DER VOLGENDE WEEK TE
RUG, DAAR HIERVAN NOG EEN BEPERKT
AANTAL IN VOORRAAD IS EN DEZE DUS
BIJNA
ZIJN.
100
Goedgekeurd door den Minister van Justitie
LOTEN f2.50 verkrijgbaar bij:
H. Polak—Zwanenburg, Markt 25, A. Mogendorf, Krugerlaan 45,
J. Bromet, Isr. Leeraar, P. Grebe, Raam 25, S. B. Gompers.
Te BODEGRAVEN: J. A. Jacobi, Goudscheweg 12.
Te ZWAMMERDAM: K. C. van 't Hoog.
Te WADDINXVEEN: C. Hofwegen.
Te BOSKOOP: A. A. Verkade, Bootstr. 5 P. v. d. Wolf, Zuidkade 104
.DE JOODSCHE INVALIDE". Amsterdam, POSTOIRO 161500
LOTEN worden op aanvrage gaarne toegezonden.
STEENHOUWERIJ
ROODBOL
HARDSTEEN ZANDSTEEN
SCHOORSTEENMANTELS
GRAFWERKEN.
ACHTER DE KERK - GOUDA.
2.per week. GEHEEL OOM
PLEET GEPLAATST 125.-
HAPPEL. Snovstraat 69. GOUD*.
CTS. P. HALFPONDSPAKJB
Da houding van B. W. inzaka da Rijkswarkver-
schaffing in Glathoorn.
Onjuiste mededeelingen uit B. W. gepublicaerd.
Publicatie van da correspondentie tueechen het
Gemeentebestuur en den Minister v. Landbouw
Dezer dagen ontleenden wij aan de „Voor
waarts" een beschouwing van den Goud-
schen correspondent van het Rotterdam-
sche soc.-dem. orgaan, waarin een uiteen
zetting werd gegeven van de wijze waarop
het college van B. en W. had gereageerd op
een schrijven van den Minister van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw, betrekking
hebbend op de tewerkstelling van werkloo-
zen by de Rykswerkverschaffing te Giet
hoorn, ook gedurende de wintermaanden.
Die beschouwing hield in dat het college van
B. en W., na gehoord te hebben het rapport
dat de wethouder van sociale zaken Koe
mans na opneming van den toestand te
Giethoorn, had uitgebracht, den Minister
te berichten dat van diens „vrijgevigheid"
geen gebruik zou worden gemaakt, wijl er
voor de gemeente te groote bezwaren aan
waren verbonden en de werkloozen er het
zout nog niet in de pap zouden kunnen ver
dienen.
Deze wijze van publicatie heeft blijkbaar
ontstemming gewekt in het college vaó B.
en W. en het heeft aanleiding gevonden den
Minister in een nader schrijven mede te
deelen dat de schrijver van dat epistel, die
aan het college niet bekend is (er staat
toch vermeld in de Goudsche Courant
van 1 Dec. dat het is de Goudsche corres
pondent van ,De Voorwaarts"!!) daarin
omtrent de besprekingen in het college me
dedeelingen heeft gedaan, die met* de waar
heid in strijd zyn en die B. en W. dan ook
geenszins onderschrijven!
Die ontstemming heeft er ook toe geleid
de plaatselijke pers te verzoeken in ver
band met de in de pers gedane mededeelin
gen betreffende het niet nk 5 Dec. a.s. te
werkstellen van werkloozen bij de werkver
schaffing in het noorden des lands, opname
van de tusschen het Gemeentebestuur en
den Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw gevoerde correspondentie te ver
zoeken, waaraan wy bij deze voldoen.
Hier volgen dan de gewisselde brieven:
Brief van den Minister van Binnen
landsche Zaken en Landbouw aan
het Gemeentebestuur dd. 17 Novem
ber 1930.
„Door de besturen van eenige gemeenten,
welke werkloozen hebben tewerkgesteld bij
de Rijkswerkverschaffing in het noorden
des lands, is verzocht deze werkverschaf
fingen, zou de weersgesteldheid zulks moge
lijk maakt, niet reeds tegen einde November
of begin December tydelijk stop te zetten.
Ik verheel mij niet, dat aan dé inwilliging
van dit verzoek ernstige bezwaren verbon-
der zjjn. Door het zeer wisselvallige weer en
de korte dagen, worden die loonuitkomsten
uiteraard niet gunstig beirevioed en mede
daardoor de stemming bij de tewerkgestel-
dlen. Aan den anderen kant ontveins ik my
met, dat stopzetting op een vasten datum
Uwe gemeente eveneens voor moeilijkheden
stelt. De aandrang tot uitbreiding of in
stelling van de steunregeling wordt- alsdan
sterker, terwijl er onder de werkloozen zul
len zyn, die anders door het vooruitzicht dat
ze zullen worden geplaatst, zich niet aan
melden, dit wel zullen doen als ze weten dat
de werkverschaffing is of wordt stopgezet.
Na ryp beraad verklaar ik my dan ook be
reid, voorloopög zoolang de weersgesteld
heid, dus niet alleen vorst en sneeuw, doch
ook langdurige regen, het werken niet al te
zeer belemmert, die werkzaamheden niet
stop te zetten. In de weken evenwél waarin
het Kerstfeest en de Nieuwjaarsdag vallen,
zal tot stopzetting worden overgegaan, m. a
w. wanneer de tewerkgestelden op 19 Dec.
a.s. naar huis gaan, zullen zij niet terugkee-1
ren vóór 5 Januari 1931.
Om elk misverstand te voorkomen wijs ik
er nog op. dat gedurende de winterperiode 1
de bestaande arbeidsvoorwaarden ongewij
zigd blijven, derhalve zullen geen speciale
toelagen worden gegeven."
Brief van het Gemeentebestuur aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw, dd. 27 November 1930.
„Naar aanleiding van Uwe missive van
17 November j.l., no. 1560 S., Afd. A. be
treffende nevens vermeld onderwerp, heb
ben wy de eer Uwe Excellentie te berich
ten, dat wij de moeilijkheden, aan de besten
diging van de werkverschaffing in de win
termaanden ver bomden, zoo groot achter,
dat wy besloten hebben, de Goudsche werk
lieden na 5 December a.s., niet weer uit te
«enden. Niet alleen de reeds in Uw schry-
ven gesignaleerde moeilijkheden hebben ons
tot dit besluit gebracht, maar bovenal de:
terugkeer van dé Utreclitsche werklieden op
6 December a.s. Waimeer de Goudsche
werklieden in het kamp te Giethoorn bleVen,
zouden wy voor de voedselvoorziening bij
zondere maatregelen moeten treffen.
Wy geven er de voorkeur aan met even-
tueele eigen keukens en een eventueel ander
kamp te beginnen in het vroege voorjaar
van 1931. Do voorzieningen tegen de win
terkoude zullen in de tegenwoordige barak
ken niet zoo eenvoudig kunnen zijn, terwijl
de loonuitkomsten zeer waarschijnlijk zeer
slecht zullen zyn. Teneinde de werkver
schaffing niet opnieuw in discrediet te bren
gen, achten wy voor de Goudsche werklie
den de mogelijk gemaakte proefneming niet
gewenseft.
Wy meenen daarom van de geboden ge
legenheid geen gebruik te moeten maken.
Onder dankbetuiging voor de Uwerzijds in
dit jaar opnieuw ondervonden medewerking
by de bestrijding der werkloosheid in ooze
gemeente, spreken wy het vertrouwen uit,
dat wy in het vroege voorjaar van 1931
wederom een beroep op die medewerking
zullen mogen doen."
Brief van het Gemeentebestuur aan
den Minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw, d.d. 4 December
1930.
„Naar aanleiding van Uw schrijven d.d.
17 November j.l. no. 1560 S, afdeeling A,
berichtten wy Uwer Excellentie d.d. 27 No
vember d.a.v. dat wy, mede op grond van
de reeds door U gesignaleerde omstandig
heden, niet tot bestendiging van de te
werkstelling van Goudsche werkloozen ge
durende de wintermaanden, te Giethoorn,
hebben kunnen besluiten. Wy ontwikkelden
In ons genoemd schrijven de bezwaren die
hiertegen waren gerezen en zegden aan het
slot Uwe Excellentie dank voor Uwe mede
werking by het bestrijden der werkloos
heid; een medewerking waarop wij ver
trouwden by nieuwe uitzending in het vroe
ge voorjaar van 1931 wederom aanspraak
te mogen maken.
Nadien is in een der plaatselijke dag
bladen een artikel verschenen, hetwelk wij
in knipsel hierbij voegen, welk artikel door
eenige andere dagbladen in deze gemeente
is overgenomen. (Goudsche Courant van 1
Dec. j.l.) In dit dagbladartikel is sprake
van een door ons medelid, belast met de
sociale aangelegenheden, uitgebracht rap
port, inzake het gedurende den winter, naar
aanleiding van Uw schrijven d.d. 17 Novem
ber bovengenoemd, te werk stellen van
werkloozen uit Gouda te Giethoorn.
Het is ons niet bekend, wie de steller van
dit artikel is, dat volkomen, wat zyn mede
deelingen omtrent de besprekingen in ons
College betreft, in strijd met de waarheid
is en dat wy dan ook geenszins onderschrij
ven. Nooit en te nimmer is door den be
trokken wethouder, noch door een der an
dere leden in ons College aan Uw schrijven
hetwelk reeds onder alle reserve de mo-
gelijkheid opent tot het tewerk stellen ge
durende den winter van werkloozen een
uitleg gegeven als in dat dagbladartikel
wordt gesuggereerd en wy hebben dan ook
maatregelen genomen dat op deze aange
legenheid in onze plaatselijke pers een juist
licht zal worden geworpen.
Wy vertrouwen dat Uwe Excellentie, na
kennisneming van het bovenstaande, ervan
overtuigd zal zijn dat het Gemeentebestuur
van Gouda Uw medewerking op verzoek
van eenige gemeenten toegezegd, om werk
loozen gedurende den winter werkzaam te
stellen op de juiste waarde heeft ge
schat en dat hem de tendentieuze dagblad-
berichten volkomen vreemd zyn."
Het doet vreemd aan dat B. en W. in hun
laatste schrijven aan den Minister hierboven
te kennen geven dat het hun niet bekend is
wie de steller is van het artikel, welks in
houd zy, voor wat de mededeelingen uit het
college van B. en W. betreft, in stryd noe
men met de waarheid.
Is déze aangelegenheid dan niet in het
college besproken en is daar niet tot klaar
heid gebracht wie van die besprekingen een
op juist beeld in „De Voorwaarts" heeft doen
verschijnen? Het lijkt toch niet moeilijk te
weten te komen wie de correspondent van
genoemd dagblad is? Zyn alle correspon
denten van bladen niet aan het Gemeente
bestuur bekend Of is in dit geval een bij
zonder correspondent opgetreden, die uit
het college onjuiste mededeelingen heeft ge
publiceerd of doen publiceeren? Voor den
goeden gang van zaken bij het Gemeente
bestuur is het toch zeker noodig dat men
daar wete uit welken hoek de wind waait.
En warmeer men dat weet ,dan schrome men
toch oék niet dat ronduit te verklaren en
ook den Minister daarvan mededeeling te
doen. Met schuilevirtkje spelen komt men
er niet!
TWEEDE KAMER.
Hooger onderwijs. De stakinga-
relletjes in Maastricht. De feiten
te Nijmegen. Werkverschaffing.
De hulp aan de landbouw.
Bij de afdeeling Hooger Onderwijs van
de ryksbegrooting voor 1931 is weer eens
één van die theologische debatten gehouden,
waarvan alleen het Nederlandsche Parle
ment het recept kent. Het betrof de vraag
der subsidieering van het bizonder univer
sitair onderwyB. Merkwaardig is in deze
materie, dat de drie vroegere coalitie-ge-
Rboten alle drie een andere meening zyn
toegedaan. De katholieken zyn voor vol
ledige splitsing in sectarische hoogescholen,
die natuurlijk door den Staat betaald moe
ten worden k l'instar van het ager onder
wijs. De anti-revolutionnairen willen vrij
heid om een eigen universiteit te bezitten,
maar zy willen er geen overheidsgeld voor
aannemen, 't Moet een zaak des geloofs blij
ven, meenen zy. Waarom dit wel zóó is voor
het hooger onderwijs en niet voor het lager,
is niet overduidelijk. De christelyk-histo-
riechen voelen niet voor sectarische hooge
scholen; zy willen de levensopvattingen in
de uiversiteiten naast elkaar laten bestaan
en geen tegenstellingen maken.
Is tot zoover de tegenstelling ih de drie
partijen al merkwaardig, nog markanter
wordt ze in de opvatting omtrent den aard
van het universitair onderwijs. Hiervan heb
ben de heeren van Wijnbergen en Heems
kerk een mis tag verhaal gedaan om te be
wijzen dat zoo'n wetenschappelijk onderzoek
aan den ketting van een dogma eigenlijk
je ware is. Prof. Slotemaker de Bruine heeft
klaar het onhoudbare daarvan aangetoond.
De heele redenatie van die beide heeren valt
om voor dit ééne feit: als een hoogleeraar
aan een openbare universiteit van godsdien
stige overtuiging verandert, blijft hy onvér-
anderd hoogleeraar; als 'n hoogleeraar aan
'n katholieke of calvinistische universiteit die
snoodheid begint, moet hy aftreden. Niet de
wetenschappelijke beteekenis van den hoog
leeraar is daar dus primair, maar wel zyn
geloofsovertuiging.
Het verschil is, dat de heeren van Wijn
bergen en Heemskerk zóózeer overtuigd zijn
van de juistheid van hun dogmata, dat zy
zelfs uitgesloten achten dat de wetenschap
daaraan zou kunnen twijfelen en dat de
christelijk-historischen de mogelijkheid van
wijziging niet k priori willen afsluiten.
Natuurlijk leverde dit debat zoo min als
eenig theologisch dispuut iets op. Intus-
schen weten wy, dat de christelijk-histo
rischen tegen sectarische universiteiten zyn
en dat daarvan dus niets komt. Zelfs het
pleidooi van den heer van Wijnbergen voor
subsidie aan de R. K. Handel shoogeschool
te Tilburg, had met een beroep op dat aan
de Rotterdamsche, geen zweem van kans.
Zóölaftg het duurt is oeze voortzetting der
splitsing op onderwijsgebied afgesneden.
Aangezien de Kamer twee jaar geleden een
subsidie voor de Tilburgsche school ver
wierp, heeft de Minister geen aanleiding
om dat weer voor te stellen.
Overigens zijn bij deze afdeeling evenals
by de andere niet meer dan de gewone
stereotype opmerkingen gemaakt; over te
kort aan lokaliteit, over de noodzakelijkheid
van uitbreiding van leerstoelen, over de
slechte toestand o.a. te Utrecht in de tand
heelkundige kliniek, over de achterstelling
van de ééne universiteit by de andere, over
hoogleeraar-benoemingen enz. Voor de ze
ven en twintigste maal bepleitte de heer
Duymaer van Twist oprichting van een leer
stoel voor de homoeopathie en voor de ze
ven en twintigste maal werd zy afgepoeierd.
N ij verheidsonder w ijs.
Het Nijverheidsonderwijs en het Lager
Onderwijs boden weinig gelegenheid voor
diepgaande debatten. Uitbeieiding van het
eerste, dat zeer velen wenschen, is niet op
groote schaal fnogelyk, omdat daarvoor de
noodige gelden op dit ©ogenblik ontbreken;
groote dingen voor het lager onderwijs on
derneemt de Minister thans niet omdat het
wachten is op het rapport der Staatscom-
missie-'Rutgers nopens mogelijke bezuini-
gingen in het onderwijs. Er werd in de Ka
mer nogal wat gesproken over de splijt
zwam en het lijkt alsof ter rechter zijde toch
eindelijk het inzicht doorkomt dat tegen
het eeuwige splitsen paal en perk gesteld
moet worden. Iedereen kan in ons land een
dchooltje stichten als hij maar een vereeni-
ging opricht die er een soort richting op
na houdt. Prof. Visscher heeft terecht op
gemerkt, dat de verschillen in de richtingen
zóó minimaal zyn, dat samengaan zeer wel
mogelijk is. Natuurlijk is dat een stem des
roependen In de rechtsche woestijn, maar
dat men angstig wordt van de gevolgen der
splitsingsmanie is verheugend. Volgens den
Minister loopt het nog zoo'n vaart niet.
De relletjes te Maastricht.
Een debat over de stakingsrelletjes te
Maastricht leverde ook niet veel op. Het is
makkelijk achteraf daar over praten, maar
men moet er maar zelf inzitten. De burge
meester en de commissaris heeten nu te
slap te zyn geweest, maar als zij eens krach
tiger waren opgetreden? Gewoonlijk laat
men dergelijke stakdngsrelletjes zoo lang
mogelijk gaan, totdat het onvermijdelijk
wordt in te grijpen- Dat men dit in Maas
tricht op z'n handigst heeft gedaan valt
niet te zeggen, maar strategen na den slag
zooals er in de Kamer veel waren, zijn ge
woonlijk juist als de stuurlui aan Óen wal.
Er zyn daar stellig fouten begaan, maar de
oorzaak ligt toch in de eerste plaats by hen
die opzetten tot dergelijke ongeregeldheden
en die achteraf zich beklagen als het blijkt
dat zy niet het gewenschte succes hadden.
Na dit punt kregen we weer de jaarlijks
weerkeerende bespiegelingen over de burge
meestersbenoemingen. Niemand weet daar
voor een leiddraad te geven en het tot nu
toe gevolgde systeem is verre van feilloos.
Bekwaamheid en geschiktheid heeten de
eerste eischen, die gesteld worden, maar op
zichzelf zjjn die woorden al te vaag. Boven
dien dient wel degelijk rekening gehouden
te worden met den aard van de gemeente,
wat nog niet aanstonds beteekent: met de
politieke verhoudingen. Het lijkt wel alsof
de gemeenteraaad per sé het belangrijkste
instituut in een gemeente is. Het is er verre
van, naar het oordeel van zeer velen.
De feesten te Nijmegen.
Er is even gesproken over het geval te
Nijmegen, waar naar men zegt jH. M. de
Koningin niet is uitgenoodigd tot de fees
ten dit jaar gehouden, omdat de socialis
tische wethouder daartegen was en gedreigd
was dat het s.-d. deel der bevolking zich
van deelneming aan de feesten zou terug
trekken. Hoe de voorgeschiedenis van deze
kwestie is geweest, is niet precies bekend,
maar de Minister sprak in het algemeen
als zyn meening uit, dat het Hoofd van
Staat by alle gelegenheden tegenwoordig
moet kunnen zyn en dat niemand dat mag
tegenwerken. Dit is, meende hy, ook het
standpunt der sociaal-democraten.
Nog passeerden diverse burgemeesters de
revue .Op sommiger beleid had men wat
aan te merken.
We stippen even aan, dat de Minister
verklaarde, dat de kwestie van de lijkver
branding thans een aangelegenheid is die
binnenskamers de Regeering bezig houdt.
Binnen niet al te langen tyd hoopt zy daar
over eenige mededeelingen te kunnen doen.
Natuurlijk drong de heer Zandt nog eems op
verbod aan. Trouwens die stumperd wil al
les verbieden.
Werkverschaffing.
Werkverschaffing en steun aan den be
narden landbouw zyn twee zeer gewichtige
onderwerpen, waarover veel goeden raad
aan de Ree ring is gegeven, maar waar
voor toch niemand het geneesmiddel voor
de kwaal weet. Het is moeilijk werk te
„maken" en versnelling van het tempo van
openbare werken verschuift de moeilykheid.
Ontwatering, ontbossching, ontginning be
oogt men, maar dat geeft voor de wellicht
80.000 werkloozen in ons land niet genoeg.
De Regeering stelt zich op het standpunt,
dat de gemeenten het initiatief moeten ne
men by de werkverschaffing en dat de Staat
steunt. Er is al veel gedaan en er wordt
nog steeds veel gedaan, maar tegen het
groote getal is men niet opgewassen.
De hulp aan den landbouw.
Met de hulp aan den landbouw is het zóó
dat alle maatregelen een schaduwzijde heb
ben en allicht drukken op andere takken
van welvaart die het allen op dit oogen-
blik benauwd hebben. Ook rechtstreeksche
steun in geld zou een druk leggen op -alle
bedrijven die zich daartegen natuurlijk met
kracht verzetten. Tal van middeltjes wor
den aanbevolen, maar als men bedenkt dat
de overproductie het grootste euvel is waar
uit bijna de geheele misère voortkomt, dan
ziet men dadelijk dat die middeltjes niet
helpen.
Minister Ruys de Beerenbrouck betoogde
dat het ontwerpen en in het Staatsblad bren
gen van een complex van maatregelen, zoo
als sómmige sprekers hadden gevraagd,
meer tyd kostte en meer moeilijkheden op
leverde dan het achtereenvolgens uitvoe
ring geven aan de adviezen der commissie
Lovink. Als nieuwe maatregelen kondigde
de minister aan, een ontwerp ter voorzie
ning in den nood der aardappelmeelindus-
trie, dat de Kamer de volgende week zou
zien verschijnen en een ontwerp om de sui
kerbietenteelt te helpen. Of dit echter, zoo
als de heer van den Heuvel (a.r.) had ge
vraagd, vóór Kerstmis zou kunnen worden
ingediend, betwijfelde hy.
De minister weigerde zich over de verla
ging der spoorwegtarieven uit te laten. Die
quaestie hoorde thuis bij de waterstaatsbe-
grooting.
De motie-van der Sluis (s.d.) waarin aan
stelling vair een nieuwen directeur-generaal
van den landbouw werd gevraagd, heeft de
minister ontraden. Werd ze aangenomen,
dan zou hij ze naast zich neerleggen. De
landbouwconsulent in algemeenen dienst,
welken hij wil aanstellen, is noodig omdat
deze los van administratieve beslommerin
gen als technisch en economisch adviseur
van den minister in landbouwaangelegen-
heden zal kunnen optreden en rechtstreek
sche opdrachten van dezen zal ontvangen.
Het denkbeeld van den heer Ebels (v.d.) om
voor de bestudeering van het vraagstuk van
de hergroepeering van den landbouw een
kleine commissie in te stellen, zou hij over
wegen.
Ziedaar dus het resultaat van dit debat:
de meeste verlangde maatregelen, ook de
ontheffing van den landbouw van sociale
lasten ,zjjn door de regeering afgewezen;
maar voor de tarwebouwers is een meel- en
menggebod aanhangig en de aardappelmeel-
industrie en de suikerbietenteelt zien steun
in uitzicht gesteld. Eén zeer juist opmer
king heeft de minister nog gemaakt: de
landbouwers zien te veel over het hoofd,
dat men hier te doen heeft met een crisis
van algemeenen aard, waaronder ook an
dere takken van volkswelvaart lijden.
Da Njnata 10
„Seid einig, einig, einig!"
SCHILLER.
Woensdag 3 December.
„Vrienden", zoo sprak ik mijn gasten
toe, „over eenige dagen vieren wij het
feest van St. Nicolaas, het is een Oud-
Hollandsche gewoonte op dien dag zijn
goede kennissen en vrienden een ge
schenk aan te bieden. Aanvankelijk koes
terde ik het voornemen den Burgemeester,
den Secretaris en de Leden van den Raad
een surprise te bereiden. Overwegende
echter dat dit plan verre van origineel is
en bovendien licht aanleiding zou kunnen
geven tot animositeit tusschen de Dames
en Heeren onderling, heb ik besloten
hiervan af te zien. Ik bedacht iets betersI"
Mijn toespraak bracht eenige beroering
onder mijn Bridgevrienden en allen za
gen mij belangstellend aan.
„Ik bied de burgers van Gouda, mijn
toekomstige kiezers, een beiaardconcert
aan, gespeeld door de klokken van het
pas herstelde carillon van de St. JanI De
liederen zullen door de Radio worden
uitgezonden."
Ik wachtte even, maar geen bravo's
onderbraken mijn oratie. Ik vervolgde:
„Bereids stelde ik mij met den Burge
meester en met den Beiaardier in verbin
ding en werd een voorloopig programma
vastgesteld. Haar samenstelling baarde
ons niet geringe zorgenl Immers, de
Radio-Commissie past een strenge cen
suur toe.
Zal het Wilhelmusgegade in haar
oogen vinden of zal zij dit lied verwerpen
als zijnde niet algemeen genoeg Zal zij
„Wij leven vrij" wellicht als een hatelijk
heid aan haar adres beschouwen
Zal zfj „Hymne aan Gouda" van Ja
cobus Koperwiek (muziek van Samuel
Bril) verwerpen, als te onwaarschijnlijk
en misleidend voor Niet-Gouwenaars
Pijnlijke vragenI"
Mijne rede beëindigend ,zag ik tot mijn
verbazing geene teekenen van enthou
siasme bij mijn gasten, integendeel: Met
grimmige gezichten bezagen zij elkander
en zwegen. Caret van Mandere verbrak
het eerst de pijnlijke stilte:
„Sijbrand, ik faijfel er niet aan of je
zult dit belangrijk cbncert door de K.R.O.
laten uitzenden. De Katholieken hier ter
stede toch vqrmen de grootste aaneen
gesloten groep, je kunt hen niet passee-
ren.
„Wat", onderbrak Barend Ballebakker
hem vinnig, bestaat er soms geen NC.
R.V. Is Gouda niet een bij uitstek Chris
telijk stadje? Moet mijn omroep opzij
gaan voor de KJi.O. f"
Beiden waren opgesprongen. Ik vrees
de dat zij handgemeen zouden worden.
Op dit hachelijke oogenblik dreunde de
tafel van een vuistslag en schreeuwde
Lucas Longavita:
Dat sectarisme, dat vervloekte secta-
risme! Nooit zijn jullie het eens, ellen
dige „Prinzipienreiter"Als hier één om
roep in aanmerking komt, dan is het de
A.V.R.O. Denken jullie soms dat ik voor
m'n plezier die A.V.R.O.-vlag op mijn
dak geplant heb? Denken jullie soms
dat ik alleen voor mijn genoegen zoo heb
(neegedaan op die propaganda-avonden,
orit nu uit de mond van mijn beste vrien
den te vernemen, dat zij een beiaard
concert door een sectarische omroep zul
len laten uitzenden!"
Slechts met de uiterste krachtsinspan
ning gelukte het mij mijne persoonlijkheid
te doen gelden en de gemoederen tot be
daren te brengen.
Sarcastisch merkte ik op: ,JHet ont
breekt er nog maar aan dat mijn boek
houder Koperwiek, die ik ook al met
zoo'n kinderlijk rood vlaggetje op zijn
fiets heb zien rondrijden, hierbij tegen
woordig was geweest, pleitend voor de
V.A.R.A., de organisatie die zooals hij
mij reeds herhaaldelijk met vurig enthou
siasme heeft verteld beschikt over de
meest luxueuse studio en de best ver
zorgde omroep. Haar cultureel zoo hoog
.staande uitzendingen vinden, verzekerde
mij Koperwiek, weerktank bij duizenden
Gouwenaars.
Het was mijn plan dit concert door
het Algemeen Programma te laten uit
zenden. Ik mag het jullie echter niet
verhelen dat mijn geestdrift is bekoeld.
Ik zie maar liever van deze uitzending af.
Ik heb er tabak van!"
,AAN EEN BAANTJE GEHOLPEN?"
De heer Sijbrand Bottelaar verzoekt
ons, in verband met ons bericht van Don
derdagavond, waarin wij vermeldden, dat
de relatie tusschen de N.V. „De Arbei
derspers" en den heer K. R. van Staal is
verbroken, mede te deelen, dat thans de
verschijning kan worden tegemoet gezien
van het eerste nummer van het politieke
periodiek „De Pendule", waarvan de uit
gave nu door een goed verzorgde adver
tentierubriek verzekerd is.