I'
NlEMfeUERfS
L VOOR FIJNPROEVERS
Beurs van Amsterdam.
Nieuwe Abonné's
Stadsnieuws.
LAATSTE BERICHTEN.
het candidaats- en riet doctoraat -
heeft dr. Wisselink bovendien een
rige studiereis gemaakt naar Amerika. Hoe
wel hy ook daar colleges heeft gevuld aan
de Harvard Universaty, is toch het hojiddoei
van dit verblyt in de i. A. geweest: net
verkrygen van practische ervaring omtrent
net Amenkaanache beüryfsieven en rptciaai
omtrent dat der texuioi-^idustne. t>ok het
economisch research-werk aldaar, heeft zyn
met wet-
w aren i*
hem vooral by dit laatste van vent ,iut ge
weest. Later was ook Engeland het ^terrein
van *yn werkzaamheden op dit gabt-d.
tn 1928 is dr. WisseHnk aan de Neder-
landache Handels-Hoogeschool (met lof» ge
promoveerd tot doctor on de Har.dels-Vve-
.enschap op een proefschrift getiteld „De
Vestigingalactoren der Katoenindustrie in
de Vereenigde Staten van Noord-Amerika."
Als verdere publicaties zyn te noemen ar
tikelen en cntrsche besprekingen, in da Eco
nomist, de' Harvard Business Review en het
Tijdschrift voor Economische Geograpnie.
De Amsterdamsche arbeidsmarkt.
Het aantal werkloozen weer met
Ivan het
Vin Do
lie vi
vfciluntw
1 n,ST v,
Dit liet .\oveinOernuuiuier van i niaAnd-
l'ctu;iil ifei Auwtecduuisetitó Arueutfbeuia
Wijkt, dat ui de mouud November iu totaal
zyn tvinuidcki 42.369 aanbiedingen van
vverkneiinu'ö, Vo67 aanvragen van werkge
vers, lei wijl /ot stand zijn gebracht 4586
plaatsingen (3676 van mannen en 1910 van
vrouwen;, duJ zijn 893 plaatsingen minder
dah in de vorige maand en 143Ó minder dan
iu dezelfde maand van liet vorige jaar.
Aan het einde der verslagmaand. stonden
als niet'geplaatst nog bij de Gem. Arbeids
beurs ingeschreven 30.676 werkzoekenden,
waarvan 19.463 werkloozen. naar eigen ojj-
guat (de overige 11.213 stonden ingeschreven
om viu de beuus van betrekking te verande
ren).
Bij vergelijking met de vorige maand, toen
het aantal werkloozen 17.306 bedroeg, blijkt,
dat dit aantal- in de verslagmaand weer 2157
In.oger is. Wanneer men in beide maanden
het diamantvak,, waarin het aantal werk
loozen gedurende de verslagmaand opliep
van 371-2 tot 3888. buiten beschouwing laat,
is- de overige Werkloosheid van 13.504 opge-
loopen tot 15.575, dus niet rond 2000. (On-
gunatjjper zijn o.a. het bouwbedrijf niet 505
weifcloozen meer. het houU en meubelbedrijf
met lSl meer, het kleedingbedrijf niet 629
meerv.het metaalbedrijf niet 312 meer en de
ongesclioolde eu transportberoepen met 387
werkloozen meer).
Wat ei bde A.V.R.O. gebeurd is.
Mededeelingen van het («stuur.
Waarom rar. van Doorne geroyeerd
werd. Een geheime oppositie-
toc
„De Radiobode" van deze wees bevat de
volgende mededeelingen vaii liet bestuur
van do A.Y.R.O.
Zaterdag 13 Dee. heeft «r een belangrijke
vergadering pluata gehud van het Algemeen
Bewtupr van de A.V.B.Q., ons hoogste Be
stuurscollege.
De vergadering stond onder leiding van
den heer dr. H. Molhuysen, terwijl Van het
Dagélijksch Bestyur aanwezig waren de
heeren L. v. d Sluys, J. Oorver, nrr. J. H
v Doorne, G. A. baron Tindal, G. de Clercq
(penningmeester) en F. P A. van Gheel
Gildèiireester (Algeméén Secretaris).
De duécteiv van het bedrijf was ambts
halve aanwezig, eVenzóo de administrateur
en de vereenigingsaccountant, de heer J. N.
Preijer.
De voorzitter hield een uitvoerige rede,
waarin hij ernstige grieven uitte aan het
adres van het lid van het Dagélijksch Be
stuur mr. J. H. van Doorne.
Ernstige grieven.
Genoemd lid betrachtte in zijn oogen niet
de onmisbare discretie, die geboden is ten
aanzien van de A.V.RO.-zaken. die tot zijn
kennis komen uit hoofde van zijn bestuurs
functie.
De voorzitter staafde dit met eenige be
wijzen, o.a. door voorlezing van onderstaan-
den brief, dien mr. Van Doorne geschreven
had aan een Luistervink in Rotterdam.
Mr. Van Doorne had dezen brief geschre
ven in zijn kwaliteit als redacteur van „Vrij
Nederland."
„Geachte Heer,
„In antwoord op Uw schrijven kan ik U
mededeelfn. dat T' het inzake de Radio
Volksuniversiteit niet bij het juiste eind
hebt. Ik kan TI namelijk ale bestuurslid van
de AVRO. en dit doe ik dus strikt vertrou
welijk. tnededeelendat de AVRO een con
tract had met de R.-V.-U. waarbij haar uit
sluitend de verzorging van de lessen werd
opgedragen. Dit was de VARA een doorn
in het oog. Immers, zij kan alleen de be
langen van de arbeiders behartigen, dat kan
de AVRO toch niet!!! De heer Vogt heeft
gemeend desondanks te moeten toestemmen
in het dóen van afstand van dit recht, daar
de heer Oudfgeest, daar zekere toezeggin
gen tegenover stelde ïk voor mij geef om
een belofte van Oudegeext geen duit. De
heer Vögt dacht er anders over.
Over meeuingen valt niet te twisten Bo
vendien namen wij er eerst kennis van. toeh
alle* kant en klaar was. dus nakaarten gaf
toch niéts.
TT bésrijpt. dat ik wegens de vertrouwe-
ijkheid dezer mededeeliugen Uw brief niet
,n baant woorden jn h<* blad. waarmede
zeker wel zult kunnen nccoord gaan.
Volgde onderteekening.
Voorts kwam vast te staan, dat mr. J. H.
van Doorne. zonder eeuig mandaat of me
deweten vup het bestuur, op 13 December
of daaromtrent naar den Minister van Wa
terstaat. Z E mr P. J Reymer. gegaan was
om daar - volgens zijn eigen verklarine -
te gaan vragen, op welke voorwaarden Z.E.
de Minister bereid was het verbroken con
tact met de A.V.R.0 te herstellen.
Onbekénd bleef, 0f het initiatief tot deze
audiëntie van mr. Van Doorne. dan wel
van den Minister of van derden was uitge-
Wel zou de Minister over den aard
van het behandelde stilzwijgen van den heer
Doorne hebben gevorderd. w
vergadering toonde zich - behalve
waerdigd over dezen stap uiter-
verbaasd, dat de Minister den heer
j Van Doorne heeft willen ontvangen, nadat
hij hem omstreeks 15 Mei j.l. gehoor heeft
I geweigerd alav voorzitter van de vereeni-
I ging „De Vrije Luistervink".
Ten derde toonde de voorzitter uit getui
genverklaringen aan, dat mr. J. H. van
Doorne, wanneer hij in deze zaak niet de
leiding heeft gehad, althans medeplichtig
is geweest aan een poging om op een on
reglementaire .wijze wijziging te brengen in
dé leiding der vereenigiüg.
Mr. v. Doorne" heeft zich n.l. als leider, al
thans als genoot van een gezelschap perso
nen uit de oppoaitre, in verbinding gesteld
met het oud-A. V.R.O.-bestuurslid, de heer J.
C. E. baron van Lynden.
Aan genoemden heer Van Lynden is ven
■dossier getoond van stukken, die betren-
king hadden op de oprichting van den
A.N.R.O. in 1927. Er zijn voorts aan hem
mededeeliugen verstrekt.
Deze stukken en mededeelingen zob|ten
bezwarend zijn voor den tegenwoordigen, ai-
recteur van het Omroepbedrijf der A.V.R.O.
in plaats van met deze stukken bij het
bestuur van de A.V.R.O. te komen, waai
mr. J. H. van Doorne op een juiste behan
deling had kunnen toezien, werljte hij mee
(belette al tl ana niet), dat het volgende go-
beurde:
le. De heer J. C. E. Baron van Lynden
stelde zich, mede op zijn aandringen, in
verbinding met den heer Vogt.
2e. In lret onderhoud, dat tusschen de hee
ren van Lynden en Vogt plaats had, deelde
eerstgenoemde mede, dat hij (Vogt) op stil
zwijgendheid over déze stukken en mede
deelingen kon tekenen, indien hij er voor
wilde ijveren dat het volgende geschiedde:
a. De heer Vogt moest dr. H. Molhuysen
piobeeren te bewegen, op de vergadering
van het Algemeen Bestuur Van 13 Decem
ber. een voorwendsel te vinden voor zijn
aftreden als voèrzitter.
b. In de speech, waarin de voorzitter zijn
zoogenaamd vrijwillige, demissie aankon
digde moest gewezen worden op de aanwe
zigheid van een geschlkten vervanger.
Als zoodanig stelde de heer van Lynden
zich zelf tijdelijk beschikbaar, waartoe hij
bereid was om gedurende de openingsfor
maliteiten der Vergadering in het A.V R.O.-
gebouw te antioliftmbreeren.
c. De directeur van het Omroepbedrijf
moest zich verbinden in geen enkel opzicht
z.g. A.V.R.O.-politiek te voeren, d.w.z. on
derhandelingen met autoriteiten en andere
omroepverenigingen of met politieke par
tijleiders. Dit moest worden overgelaten aan
den Voorzitter.
d. Als tijdelijk voorzitter van de A.V.R.O.
zou binnen zeer afzienbaren tijd Baron van
Lynden zijn plaats afstaan aan een defini
tieven voorzitter, die dan moqgt zijn, wat
genoemd werd: een krachtfiguur. Deze
krachtfiguur zou gezocht worden.
Indien voor Zaterdag 13 December de heer
Vogt liet weten tot medewerking aan deze
machinaties bereid te zijn, zou nij kunnen
rekenen op een op deze dingen voorbereide
vergadering, alsmede op staking of stuiting
van z.g. bezwarende publicaties in bladen.
Hijzelf zou dan in zijn ambt ongemoeid ge
laten worden.
Het bestuur stelt er prijs op te verklaren
dat naar zijne opening de heer Van Lyn
den de rol die hij in dezen gespeeld heeft,
slechts op zich genomen hééft, nadat hij
voor waarheid had versleten wat in' werke
lijkheid leugenachtige en verdraaide voor
stellingen van een of meer gewetenlooze in-
triguanten zijn geweest.
De heer Vogt vérkl aarde van geen enkele
publicatie iets te duchten te hebben. Hij
deelde baron Van Lynden mede, dat deze
voorstellen zijn steun niet konden verwer
ven. En lichtte vervolgens zijn bestuur in.
Schijnbaar overtuigd van het slagen van
de pogingen van den heer Van Lynden,
werden op Woensdagavond lo December j.l.
lenige A.V.R.O.-bestuurderen en oppositie
leden op verzoek van, althans met medewe
ten van den heer Van Doorne, die zelve
daar aanwezig wai, bijeengeroepen in
Utrecht.
Op deze geheime vergadering werd de
muiterij in bijzonderheden voorbereid en
aanwijzing gegeven voor de bestuursover-
rompeling, die moest plaats hebben.
Voorzitter, Secretaris pu Penningmeester
moesten in ieder geval verdwijnen.
Na het uitspreken van deze acte van be
schuldiging verleende de voorzitter aan mr.
Van Doorne in de vergadering van 13 De
cember ten overstaan van alle hiervoor met
name genoemde bestuursleden de gelegen
heid zijn gedrag te rechtvaardigen, reep.
zijn beschuldigingen te uiten.
De lieer Van Doorne greep deze gelegen
heid niet aan, maar wensohte een commis
sie van drie leden, een door hem aan te wij
zen, één door het dagélijksch bestuur en één
door deze beide samen. Ondanks het aan
dringen van den voorzitter en van de leden
van het algemeen bestuur, om nu in dit col
lege uit te spreken, al datgene wat in door
hem, of met zijn instemming bijeengeroepen
onofficieele vóórvergaderingen door hemzelf
of zijn medestanders aan beschuldigingen
was geuit, te herhalen en ie staven, bleef
mr. Van Doorne weigeren zich üit te spie
ken en hleef hij vasthouden aan een com
missie. i
Hierop ging het algemeen Lestuur niet in.
et achtte Zichzelf het ooilege. dat beachul-
digmgen behoorde te vernemen,te onder
zoeken en zoo noodig te berechten.
Resolutie.
Toen nu de heer Van Doorne niet tot spre
ken was te bewegen, stelde dé voorzitter de
volgende resolutie voor
„Het Algemeen Bestuur van de AVRO
in vergadering bijeen op Zaterdag 13 Le-
wmber gehoord de uiteenjoMugeo van dei.
J Voorzitter, dr. H. Molhuysen;
„gehoord^ne roededealingec
van het 4<fgenieefl Bestuur, ge
van de leden
Doorne zelve
„gelet op de verklaring van alle leden van
het Dagélijksch Bee tuur, met uitzondering
van den heer Van Doorne, de heer Vogt in
cluis, dat zij een voor de A.V.R.O. vrucht
bars samenwerking inet het Dagélijksch Be
stuurslid nir. J. H. van Doorne, door ge-
lechtvaardigd wantrouwen in zijn gedrag
als bestuunsJid onmogelijk achten.
„dat, gehoord mr. van Doorne'a optreden,
zijn aanblijven als bestuurslid voor de be-
laugefl van de A.V.R.O. zelfs gevaarlijk moet
worden geacht,
„jioodigt mr. J. H. van Doorne uit zijn
mandaat ala lid van het dagelijk&cU U-stuur
en van het gewest Utrecht, lot nader order,
ter beschikking van het algemeen bestuur
te steil-'li
„verzoekt hem de vergadering te verla
ten".
Deze motie werd aangenomen met alle
stemmen vóór en één blanco.
Na de aanneming verliet de heer van
Doorne de vergadering.
Namens het volledige Algemeen Bestuur
on onder zijn luiden bijval drukte de heer
Kater (Friesland) zijn volle vertrouwen in
liet Dagélijksch Bestuur uit.
Vei volgens verzocht de voorzitter alle le-
l«n. die in voor-vergaderingen me: de be-
zcvKers. van den heer van Lynden in de
pers en elders beschuldigingen aan liet adres
van den directeur van het bediyf gehoord
of gelezen hadden, deze beschuldigingen
hier te herhalen en zöo noodig vragen te
steil an.
Hieraan werd voldaan, waarna rij deer
uen heer Vogt werden beantwoord, tot vol
komen bevrediging van alle oanwerigeu.
De Vereen igjpgs-aeooun tan t verstrekte
daarbij aan de hand der boeken de noodige
inlichtingen.
De heer l'erey (Noord-Brabant) verzeker
de onder algejiieene instemming, namens het
Algemeen Bestuur, dat na een opsomming
der beschuldigingen en na een overvloedige
gelegenheid dezelve aan de waarheid te
toetsen, gebleken was. dat hier van de meest
infame machinaties en verdachtmakingen
was sprake geweest, dat dientengevolge de
directeur van het Omroepbedrijf het volle
vertrouwen bleef bezitten van hein en zijn
medeled&i.
Hierna gaf de Voorzitter een kort expose
van den Omroeptoestand, waarna de heer
Vogt zijn beleid inzake zijn bespreking met
den heer Oudegoost en ten aanzien van
eenige andere zaker.. verdedigde.
Het algemeen bestuur besloot, nadat hét
dagélijksch bestuur een korte vergadering
had belegd, tot het verspreiden op den zety,
den dag 'der veigadering van het penscom
muniqué. dat inmiddels in de bladen is ge
publiceerd.
tweede kamer.
Arbeiders zijn geen lafaards.
Bescherming tegen luchtaan
vallen.
I)e motie-Ter Laan verworpen.
In de Kamer isreen belangrijke discussie
gevoerd over twee punten-. het karakter van
Nederland's Vo(kenbonaverplichtingen en
de vraag ,of revolutionnair verzet tegen
eventueele mobilisatie iets had uit te staan
met het geweten en of dit door den heer
Marchant was goedgepraat of verdedigd.
In een grondig betoog zette de heer VAN
DIJK (a.r.) uiteen, dat blykens de daarover
gevoerde beraadslagingen artikel 16 van
het Volkenbondspact de by den Volkenbond
aangesloten Staten geenszins verplicht zyn
deel te nemen aan economische of militaire
acties in een concreet geval, zoodat de heer
Marchant ten onrechte had beweerd, dat
Nederland er thans geen neutraliteit meer
op na kan houden.
De heer OUD (v.d.) stelde daartegenover
dat Nederland zich niet te goeder trouw
aan zyn Volkenbondsplichten kan onttrek
ken met een beroep op omstandigheden
welke in een concreet geval niet aanwezig
waren.
In verband met de vraag, of de heer Mar
chant in zyn rede op de jaarvergadering
van den Vryz.-Democratischen Bond te Hen
gelo zich toelaatbaar had uitgelaten door
te verklaren: „boven het gezag van de wet
staat het gezag van het geweten", met wel
ke uitlating revolutionnair verzet tegen
mobilisatie werd verdedigd, bracht de heer
HEEMSKERK in herinnering dat de heer
Albarda (s.d.) den heer Tilanus (c.h.), die
zich aan de uitlating van den heer Mar
chant gestooten had, had toegevoegd, niet
te begrijpen dat men van christelyk-hiBto-
rische zijde die uitlating zoo erg vond, daar
toch de Bijbel leert: Gy zult Gode meer ge
hoorzamen dan 4e menschen. Hièrin vond
deheer Heemskerk aanleiding, nu eens pre
cies na te gaan, of men hier werkelijk te
doen heeft met een gehoorzamen aan de
stem Gods.
De MINISTER heeft zeer volledig en ook
zeer slagvaardig de sprekers beantwoord.
Het betoog van den heer Marchant omtrent
de beteekenis van artikel 16 van het Vol-
kenbondspakt weerlegde hy met een beroep
op Zwitserland, welks neutraliteit door den
Volkenbondsraad is aanvaard en erkend,
ofschoon het krachtens het Pakt yerbonden
blijft om deel te nemen aan gemeenschap
pelijke economische acties. Ten onrechte
meende de heer Marchant dus dat die ver-
plichtihg met militaire neutraliteit onver-
eenigbaar is.
Omtrent de z.g. fascistische of nationa
listische militie verklaarde de Mnister dat
de zaak nog in'onderzoek is, dat daarbij
beroeps- of reserve-officieren of -onderof
ficieren betrokken waren. Nadrukkelijk gaf
de Minister echter te kenneni k w i 1 n i e t
dat beroeps- of ïesérve-officieren of -onder
officieren optreden als instructeurs van
particuliere bewa^éndé organisaties, onver
schillig van welke richting. Men moest zich
echter, zeide de Minister over deze „mili
tie" van den Bond van Nationalisten niet
te druk maken.
Over het denkbeeld van den heer Tilanus
(c.h.) van een geestelijke keuring op de
betrouwbaarheid van het personeel, heett
de Minister niet gesproken. Maar dat hy
den toestand minder donker inziet dan deze
afgevaardigde, was af te leiden uit het slot
van zyn rede. Hy knoopte daarby aan b(j
den uitroep van den heer Albarda (s.d.)
toen deze waarschuwde dat de arbeiders
zich wel eens zouden kunnen gaan wape
nen tegen organisaties als de fascistische
militie o.a.: „Arbeiders zyn geen lafaards!"
Precies, zeide de Minister en daarom blyf
ik aannemen, dat indien werkelijk ons land
in gevaar komt, evenals in 1914, de arbei
ders zich zullen willen verdedigen; met
uitzonderihg van die groep die in dienst
staat van een buitenlandsche macht en onze
hoogste goederen wil vernietigen (de com
munisten). Hy gaf daarom de sociaal- en
vryzinnig-democraten in overweging hun
propaganda liever te concentreeren op in
ternationale ontwapening dan op nationale
ontwapening.
Het algemeen debat was hiermede afge-
loopen. De motie-ter Laan (s.d.), waarin
werd opgekomen voor het recht van mili
tairen in uniform om in het openbaar hand-
teekeningen te verzamelen op een petition
nement is vervolgens verworpen met 48
tegen 19 stemmen. Alleen de sociaal-demo
craten en de heer De Visser stemden er
voor.
Prov. Staten van Zuid-Holland.
Provinciale begrooting 1931.
In de zitting van gistereiy van de Provin
ciale Staten van Zuid-Holland onder voor-
ziterschap van denCommissaris der Konin
gin, Jhr. mr. dr. H- A. van Karnebeek, was
aan de orde de provinciale begrooting voor
1931.
De heel- van Eek (s.d.) wyst op de werk
loosheid, die een onrustbarenden omvang
heeft aangenomen.
Meer dan ooit is de noodzakelijkheid aan
den dag getreden om de werkloosheid te
bestrijden en de werkverruiming te bevor
deren. De publieke lichamen kunnen, beter
dan particuliere instellingen, het hunne tot
deze werkverruiming bijdragen, door het
doen aanvatten van nuttige openbare wer
ken.
Spreker komt wederom met zyn i:i vo
rige jaren enkele malen verworpen voorstel
om 200.000 uit te trekken voor produc-
werken, in deze provincie te onder-
nfmen. De gemeenten kunnen met steun
van de provincje werken ter hand nemen
op het gebied van arbeiderswoningbouw,
wegenaanleg, drooglegging van plassen, in
richting van sport- en speelterreinen enz.
Voorts zou spr. een N.V.'willen zien .ge
sticht, in navolging van de provincie Noord-
Holland, tot ontginning en bearbeiding van
ongecultiveerde gronden. Hierdoor zou de
uitzending van arbeiders naar geheel an
dere deelen des lands, die ontwrichting van
het gezinsleven tengevolge hpei't, kunnen,
verminderen of vervallen.
Spr. dient op grond van een en ander
twee moties in: 1. tot het uittrekken van
200.000 voor steun aan gemeentebesturen
voor werkverruiming en 2e. tot stichting
eener N.V. met gemeenten tot onl
van gronden.
De heer dr. Hoffman (r.k.)
dat de economische moeilijkheden in ueu
tegenwoordigen tyd zulk een karakter heb
ben verkregen, dat men den weg niet meqr
kan vinden. De economen weten zelf niét
meer wat er moet worden gedaan.
De naastenliefde moet allen bezielen om
medemenschen, die in nood verkeeren, te
helpen. Hy schildert nu den nood, die er in
land- en tuinbouw heersebt en betoogt, dat
deze nood moet worden gelenigd. Waar de
betrokken organisaties credieten hebben ge
vraagd om in dezen nood te voorzien, daar
zuilen de Staten hebben te steunen, eindigt
spreker.
De heer Jansen Manenschyn (a.r.) ie
voorstander van souvereirjiteit in eigen
kring, doch erkent volkomen, dat in bij
zondere gevallen speciale maatregelen noo
dig zyn. Dat er groote werkloosheid is, ont
kent spreker niet.
Hij kan echter niets nieuws zien in het
betoog van den heer Van Eek. Voor den
wegenaanleg en de wegenverbetenng is dit
jaar 8 millioen uitgetrokken, waarvan 5
millioen wordt geleend. Wat beteekenen
daarnaast de twee ton, die de heer V,an Eek
beschikbaar wil zien gesteld voor de werk
verruiming
Wat het provinciale wegenplan betreft,
dat 40 millioen omvat, gelooft spr., dat dit
binnen den termyn van 15 jaren zul zijn
voltooid. Dit versnelde tempo zal er toe
medewerken, dat de opcenten veel dichter
by de 10 dan by de 5 zullen liggen.
Spr. wil in dit verband vragen, of het
wel juist is, de voorjoopige reconstructie der
wegen van „buitengewoon" te brengen op
„gewoon". Hy' zou dit in principe een goede
degelijke politiek achten, indien daarmede
geen belastingverhooging gepaard moest
gaan.
Het zal noodig tyn, de kosten van de
wegenverbetering te beperken binnen het
raam van onze financieele capaciteit. Brug
genbouw, waarvoor geen geld aanwezig is,
dient achterwege te blyven en voor alle uit
gaven behoort de dekking tevens te worden
aangewezen.
De heer Werker (v.d.) is het wat betfeft
het voorsttel van den heer Van Eek met
Ged. Staten eens, dat de provincie niet de
eerst-aangewezene is om dit vraagstuk ter
hand te nemen. De twee ton van den heer
Van Eek zyn óf te weinig, óf te veel. Zij
zyn te weinig om een behoorlijk effect te
hebben, doch te veel indien zij gouden wor
den gegeven voor werken, die de gemeen
ten anders toch zouden ondernemen.
Ten aanzien van de tertiaire wegen,
10 "15 cents per hplf ons
waarover uit sprekers fractie een ander
nadere beschouwingen zal houden, is spr.
van meening, dat een belangrijk deel van
de werkverruiming door den aanleg eq de
verbetering van die wegen kan worden in
genomen.
De heer Beekenkamp (lib.) klaagt grover
dat de drinkwatervoorziening in de Krim-
penerwaard rtog niet tot een resultaat is
gebracht.
Spr. heeft voorts hygiënische bezwaren
tegen het doen storten van allerlei vuil,
waaronder afval uit ziekenhuizen, slacht
afval enz. uit Rotterdam en andere steden
in de plassen van de provincie, of op het
land. Hij is dankbaar dat Ged. Staten reedi
hebben verklaard hieraan aandacht te wil
len schenken.
Te ruim half zes wordt de vergadering
verdaagd tot Vrijdagochtend elf uur.
GEMENGDE BERICHTEN
Landbouw bank.
De deblacle van de Handels en
Financieele moeilijkheden.
In de Haagsche verleniging voot
Chr. middelbaar onderwijs.
in een gisterenavond in het gebouw var
de eerste Chr. H. B. S. te 's Gravenhage go-
houden algemeene vergadering van de vei-
eeniging voor chr. m.ddelbaar onderwi.is te
's Gravenhage is de fihancietle loestan.,
dezer vereeniging, in verband met hirer aan
het licht gekomen onregelmatigheden, ge
pleegd door den vroegeren penningnuestér,
directeur van de Handels- en 1 andbouw-
bank, aan de orde gesteld. De tegenwoor
dige penningmeester, de heer C. Leeflang,
deeide mede, dat nog geen volledig over
zicht van den financieeler. toestaoil otor
1927, 1928 en 1929 kan worden gegeven, J>
uitgaven hebben de inkomsten overtreffen.
Mr. S. de Vries Czn. deed daapn renige
mededeelingen omtrent het beleid t u. «Jon
vroegeren penningmeester. Nu dj leiding
der bank in handen van bewimlvowlere ia
gesteld, zal ten opzichte van de ümmcipeW
verhouding der vereeniging tot de bank
waarschijnlijk spoedig meer klaarheid ko
men. Een gerucht, als zou een jaa* sub
sidie verloren zijn gegaan, mist °chter allen
grond.
Door «en tram meegesleurd.
Het slachtoffer zal vermoedelijk
den rechterarm moeten missen.
Maandagavond ia Qp den Ooetalijken Ha-
vendijk, onder Roosendaal, een man door
de tram overreden en een eind meegesleurd,
tengevolge waarvan hij zóó ernstig aan den
rechterarm werd verwond, dat hij dezen
vpiuxoedeiijJi mL mouten missen. -
De man, de 50-jarige landbouwer v. d.
Dkeerde met paard en wagen huiewaarte
in gozelscliap van zekeren J„ die bij hem
op den wagen zat. Het, was ongeveer 6 uur,
toen de man van den wagen stapte, omdat
er iets ''aan liet tuig van het paard seheen
te haperen.
Door den zworen mist heeft v. D., volgen»
de „Tel.' vermoedelijk de tram -uit Gasteis,
veer niet zien i
tig gevolg, dat de i
een eindweegs werd meegesleurd, waarna hij
bewusteloos bleef liggen.
In allerijl toerd hulp ingeroepen aan de
G'oöp. Suikerfabriek, van waar de directeur
en eenige leden van het personeel de gferste
hulp verleenden.
WISSELKOERSEN.
18 Dec. 19 Dec.
Officieel.
Londen 12.06% 12.06%
Berlijn 59.25 59.22%
Parijs 9.76 9.Ï6
Brussel 34.70 34.70
Zwitserland 48.24 48.21%
Weeneir. 35.00 35.00
Kopenhagen 66.42% 66.42%
Stockholm 66.65 66.65
Oslo 66.42 66.42%
New-York 2.48% 2.48%c
Niet officieel.
Milaan 13.00 13.01
Madrid 26.65 26.45 •*-
Praag 7.37 7.37%
Beursoverzicht.
De tendenz werd heden in ongunstigen zip
beinvloed door de ernstige koersdaling in
de Philips die bijna 20 pot. verloren. Naar
wij vernélhen zou de werkweek bij Philips
belangrijk zijn ingekrompen, hetgeen uiter
aard een onolezierigen indruk maakt. Mar
garine Linies boden go°d weerstand evenaJe
de Accoustièkaandeelenmaar desniettemin
kwamen voor beide fondee:i£Ooirten iets la
gere koersen tot stand. Aku's waren flauw
en pmoesten wederom enkele punten prijs
geven. De handel in suikerwaarden was
beteekenend maar dit kon niet verhinderen
dat de koersen aanmerkelijke verliezen leden.
Tabakken waren verdeeld. Deli-Batapna'®
konden zich goed. oude Deli's nauwelijks
handhaven, terwijl Senembahs iets verder
terug liepen
Rubberaandcelem warem prijshoudend tot
vast. Voor sommige minder courante soor
ten in verband met een lichte stijging der
rubberprijzeix.
De affaire in Koninklijken was van %eeT
Kleine afmetingen. Voor enkele Amerikaan
se he soorten kwamen hoogere noleerjqgen
tot stand. Mijn gaarden én Scheepvaartaan-
<W«\ lagen geheel buiten de belangstelling
lp A-merik. fondsen ging het vrij druk toe
Voor diveiwe andere soorten warén de be
steedde prijzen boven die van gisteren.
Zij, die 'zich met ingang van
I Januari 1931, voor minstens drie
maanden op de Goudsche Courant
abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschonende nummers gratis.
v GOUDA, 19 December WO.
Gemeenteraad.
Agenda van den Raad der gemeente
Gouda op Maandag 22 December 1930, des
namiddags 7.30 uur.
Aan de orde:
Vóordracht tot benoeming van leden Wh
diverse commissies en besturen van. -in
stellingen.
Vóorstel i.z. het verzoekschrift der ver
eeniging van huiseigéna/en i.v.m. de riolee-
ring in Korte Akkeren.
Vóorstel tót vaststelling van veror lenin-
gen op de heffing'en invordering "an be
smettelijke ziektengelden.
Voorstél tot aankoop van grond van het
Van Iterson Ziekenhuis.
Voorstel tot verhuur var. grond aan C'.
Blommesteyn.
Voorstel tót verhuur eener garage by de
voormalige Bank van Leéning aan de Evan
gelisatie-commissie der Gereformeerde
Kerk.
Voorstel tob het géven van namen aan
eenige straten-
Voorstel tot uitbaggering van den lJssel
naby den Veerstal.
Voorstel tot verbetering der ve» lichting
van Zwarteweg en De La Reylaan.
Voorstel tot rioleering van den Ka4 ten-
singel.
Voorstel tot vaststelling eener instructie
voor den concieirge der Handelsavor dschool.
Voorstel tot vaststelling van een adres
van beroep tegen de beslissing van Gedepu
teerde Staten inzake raedewerkiqg "tot stich
ting eener bijzondere chr. school, uitgaande
van de N. H, Diaconie in de Korte Akkeren.
Suppletoir-kohier Hondenbelasting.
Af- en overschrijvingen op -le gemeente-
begrooting, dienst 1930.
De vragen van den heer Verkerk.
In antwoord op de vragen van het ge
meenteraadslid, den heer M. A. Verkerk,
deelden B. «n W. den heer Verk mede, dat
het juist dat in het bestek van de vijftig
door de gemeente te laten bouwen woningen
voor de Kaarsenfabriek is opgenomen <>e be-
palipg, dat de binnenspou van de binnen- en
buitenmuren moet worden gemaakt van Be'-
gische steen.
De vraag, waarom in deze de Ho!!anüsche
Industrie uitgeschakeld is beantwoorden B.
en W. met de mededeehng, dat door hen
alsnog maatregelen zyn genomen, dat by tfe
gehouden aanbesteding zoowel met ge-
brpikpiaking van Belgische als met Holland
sere stefen werd ingeschreven. Do bepaling
iA liet bestek vond haarvoprzaak m net ajv
gemeen gebruik, dat van Bfclgi$ J^*teen
voor binnen- en spoumuren wordt gemaakt
Wanneer geen overwegende meerdere
kosten ontstaan zyn B. en W. het met dui
steller der vragen eens, dat in de eerste
plaats aan- de Nederlandscne industrie de
voorkeur móet worden gegeven.
Een beroep op de Kroon tegen de beslissing
vanGedeputeerde Staten inzake den bouw
van een bijjE. school in de Korte Akkeren.
By beschikking van Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland van 24 November j.lG
S, no. 264, is met vernietiging van het
raadsbesluit van 18 Februari 1930. beslist,
dat „de door den Kerkeraad der N"dei-
duitsch Hervormde Gemeente te Gouda ge
vraagde medewerking tct stichting esner
bijzondere school voor gewoon lager onder
wijs alsnog door de gemeente moet worden
verleend."
Hoewel B. en„W. inmeerderheid deze be
slissing van Gedeputeerde Staten juist
voorkomt kunnen zy er zich wel mede ver
eenigen, dat door den Raad krachtens ar
tikel 17 der L. O. wet 1920 tegen die be
schikking hooger beroep wordt aangetee
kend bij de Kroon, waartoe z(j mitsdien dan
ook adviseeren.
Twee leden van het college zyn ovenwei
tegen «fit aanteekenen van hooger beroep.
Goudsche Coöp. Broudbakkerij
„Ons Voordeel."
De Goudsche Coöp. Broodbakkery en Ver-
iruiksvereenigmg „Ons Voordeel" zat Dins
dag a.s. te 8 uur overgaan tot de officieele
opening van de nieuwe winkel op de Kar-
nenrelksloot.
Dit'is de derde winkel van deze vereeni
ging.
Lezing over het fotografeeren met
kunstlicht.
Door den heer P. J. Hortulanus werd gis
teravond in gebouw Daniël een lezing net
demonstraties gehouden over het fotogra
feeren met kunstlicht in het algemeen -eu
met Horam bliksemlichtpoeder in het bij
zonder. Vele belangstellenden waren >pge
komen.
De heer Hortulanus begon met een uit
eenzetting te geven van de moeilijkheden,
die de amateur-fotograaf 's winters onder
vind ljij het fotografeeren, wavJoor de
meeeten hun toestel s winters niet gebrui
ken. Door het gebruiken van sterke electri-
Bche lampen is het we! mogelijk opnamen
te maken, doch de aanschaffing hiervan is
tamelijk kostbaar.
Aan opnamen met bliksemlicht-poeder
"aren tot dusver bezwaren verbonden, om
dat het poeder door slag of stoot kon ont
ploffen, terwijl ook de opnamen over het
algemeen niet fraai waren.
ïloram-bliksemlichtp poder heeft die
Paneel en niet; )iet kan alleen door et* vonk
tot ontbrantüng worden gebracho en het
•«gevonden licht bevat stralen, die een
meer natuurlijke opname mogelijk maker.
indien ook een snelle plaat of film wordt
gebruikt. V
Er werden eemge opnamen gemaakt,
waarby ook de aanwezigen die een tiestel
bij zich hadden, gelegenheid kregen, opna
men te maken. Enkele opnamen werden out*
wikkeid waarby bleek, dat de resultaten uit
stekend waren.
Ten slotte werd een opname gemaakt van
alle aanwezigen.
Comité voor Indische Lezingen.
Slotavond.
Gisterenavond werd in de Ré unie de Hot
avond van het Comité vc-or Indische Lezin
gen gehouden. Spreker voor dezen avond
was de heer van Kempen, Oud-Gcuverneur
van Sumatra's Oostkust, Lid van dj Tweede
Kamer der StateiiGeneraal.
Een talrijk mfbliek was opgekofeu, om
den heer van Ifempen, die ruim .Iertig ja
ren in de tropen heeft doorgebracht, te hoe
ren.
Spreker ving zyn rede aan met een woord
van dank aan de aanwezigen, die door our-
ne opkomst blyk huiden gegeven van hun
belangstelling voor Nederlandsch indië.
Ook spr. is het aangenaam over Indié te
mogen spreken, waar hy als jong bestuurs
ambtenaar gekomen is;- en waar hy alle
rangen by het Binneniandsch Bestuur neef:
doorloopen. „Om U eentg idee te geven van
dc buitengewone ontwikkeling van Suma
tra's Oostkust, moet ik U" aldus spr.
„terugvoeren naar het midden dot* vorig.»
eeuw. Toen was dit dee! van Sumatra nog
geheel wildernis, waar de spaarzame duu-
gezaaide Inheemsche bevolking, v.n. Kust-
maleiers, een sober bestaan hadden.
Omstreeks I860 komt een Arabisch koop
man te Batavia een jongen Hollander Ja
cob Nienhuys geheeten, opzoeken, om hem
te vertellen, dat er in dit deel var. Suma
tra goeden grond voor tabaksbouw aan
wezig is. Nienhuys trekt er heen, vindt ar
inderdaad de goede tabaksgrond en gaat
tabak planten.
Hoewel er geen wegen waren, geen vei
ligheid, geen Ëuropeanón, geen arbeiders,
hoegenaamd niets dan oerwoud, zyn Nien
huys en zyn volgelingen begonnen op kleine
schaal tabak te kweeken. In 1890 maken
deze pioniers de eerste crisis door; :n 1905
de tweede. By velen was thans het ver
trouwen in het pfodukt geschókt. Deze be
gonnen een andere cultuur en zoo -zisn we
de koffie haar intrede doen. Alj «r een
keldering van de koffieprijzen komt. is er
inmiddels een nieuw produkt verschenen,
waar groote vraag naar is, n.l. de rubber.
Direct laten alle koffieplanters him „koffie"
in den steek en gaan rubber planten. Na de
rubber de vezelcultuur, als gave voor de
touwbereiding, en/ de thee.
Daar er zoo goed als geen Inheemscl'.e
arbeidskrachten vooihanden waren, wend
den de eerste planters zich tot den overkant
naaf Malakka om vandaar Chineesohe koe-
ljes aan te werven. Later betrok men Koe
lies van Java, die meestal op contract wer
den uitgezonden. Behalve de eigenlyke Ja
vanen, werden ook Soendaneezen en Madoe-
reezen voor deze emigratie uitgezonden,
ftet spreekt vanzelf, „dat 1" een zich zoo
snel ontwikkelend gewest, het Gouverne
ment niet kon achterlbijven. Zooals gewion-
lyk is er in dien tyd heel wat op het Be
stuur afgegeven. Doch niet de snelle groei
van Sumatra's Oostkust heeft het Gouver
nement met de belangen èn van Europeanen
èn van Inheemschen wel degelyk rekening
gehouden. De rechtbank b.v., die ïn Jen be
ginne op de planters berustte, werd eerst
aan de hoofden van het gewestelijk bestuur
opgedragen. De zetel van hetf'bestuur werd
van Riouw naar Bengkalis en later naar
Medan verplaatst. Wegen werden aange
legd,, politie en rechtspraak ingevoerd, voor
onderwijs gezorgd, hygiënische maatregelen
bevorderd. Alles op te noemen, zou te ver
voeren. Wat echter de planters op eigen ini
tiatief verdicht hebben, grenst haast aan het
ongeloof el ij ke.
Neemt men alleen eens het punt: volks
gezondheid. Van een buitengewoon hoog
sterftecijfer in 1890 daalde, na het invoeren
van de hygiënische maatregelen dit sterfte
cijfer tot een laagte, die zelfs in moderne
Europeesche steden niet bereikt wprden.
Groote verdienste heeft hisr vooral gonad
Prof. Schuffner, de man die hier het indi-
vidueele onderzoek in het hospitaal invoer
de. Dit wil zeggen, dat elke arbeider, die
iets mankeert, al is zyn verwonding nog
zoo gering, in hét hospitaal moet worden
opgenomen en geheel worden onderzocht.
Hierdoor kreeg men tevens een kyk op al
lerlei ziekten die soms in de kiem al aan
wezig waren. In hun stryd tegen malaria,
mynwormdysentene, framboesia. zyn
Schuffner en de zynén als overwinnaars uit
het strydperk gekomen.
De hospitalen zyn er talrijk en nergens
zoo goed ingericltt als hier. Het geheele le
ven der Europeanen heeft natuurlyk door
de snelle griiei ook wijzigingen ondergaan.
Leefde men vroeger met oen of twee In-
landsche bedienden in een atappen tiuisie,
thans zyn de huizen in Eupopeesche sty!
gebouwd. Goede verlichting en waterleiding
is bijna ovetal. Prachtige wegen, speciaal
voor de talrijke auto's zijn aangelegd. Zelfs
het dagelijksche eten heeft zich gewijzigd.
Op het Toba-plateau kwee Kt men ti.ans
prachtige kool, goede aardappelen en heer
lijke aardbeien.' om van |c kleinere groen
ten nog maar te zwijgen.
Een reeks vani overzichtelijke statistieken
verduidelijkte in cijfers de geweldige ont
wikkeling van Sumatra's Oostkust.
Tot slot werd een serie schitterende foto's
Van Medan, Belawan en de su'.tnnaten
Langkat, Serdang en .Asahan vertoond. Met
een krachtige opwekking aan de aanwezi
gen orti hun kennis van Indië te verrijken
ep hun belangstelling te blijven toqnen in
dat overzeesche deel van Nederland besloo:
spreker zijn boeiende en vaak geestige rede.
Een warm applaus bewees den spreker,
hoezeer zijn rede ln den «maak. gevallen
was.
Overplaatsing Rijksklerk.
De Ryksklerk A. G. vun Rijn wordt prr 1
Januari a.s. overgeplaatst naafRotleruam.
in zyn plaats komt Mejuffrouw Laeher,
die van de Rotterdamsche Griffie wordt
overgeplaatst naar Gouda.
Instructie concierge handelsavondschool.
Tot dusver ontbrak een insttuc. le voor
den concierge der handelsavondschool wet
5-jarigen cursus dezer gemeente.
Wegens het aan den tegenwoordige func
tionaris verleend eervol ontslag pec 1 Jan.
e.k., achten B. en W. het gewensoht nog
voor diens opvolger in functie treeii, over
jte gaan tot vaststelling van de instructie.
B. en W. stellen den Raad voor deze vast
te stellen.
Verhuur houten gebouwtje
by Bank van Leening.
B. en W. stellen den Raad voor het hou
ten gebouwtje achter Je voormalige Bnnk
van Leening te verhuren aan Je Evangtli-
satiecommissie van de Gereformeerde Kerk,
die daarin een wagenkraam zal stallen,
waaruit deze commissie Donderdags op de
Markt bijbels, kerkboeken en st'Lhtelijke
lectuur verkoopt en verspreidt.
Rijwiel ernstig beschadigd
Gistermiddag omstreeks kwar; over
twauif had op de Snooystraat een aanrydirg
plaats tusschen de 18-jarige wielrjyder A. B.
wonende alhier en een met paard bespannen
melkwagen bestuurd door G. H. wonende al
hier.
Het rywiel van A. B. werd ernstig be
schadigd.
Door de politie wordt een onderzoek in
gesteld.
Verkeersstremming.
Gisterenavond omstreeks vyf uur had
op de brug achter het magazijn „dt, Zon"
èen verkeerstremming plants die. ongeveer
10 minuten duurde. De verkeerstremming
had plaats doordat L. R. uit Waddinxveen
met paard en wagen zich niet stoofde aai
den verkeersagent, die aldaar geposteerd
stond. Tegen L. R. zal proces-verbaal wjr-
Tn opgemaakt. r.
Aangereden.
Door K. V. wonende alhier is by. de po) -
tie aangifte gedaan, dat hy met ujn vracht
auto op het terrein van de Nederlandsche
spoorwegen is aangereden door de auto van
dé1 firma van den B. uit de Keizerstraat,
waardoor de auto van IC V. werd bescha-
engd. voor de politie wordt een ondeizoek
inge.-dad.
telegraaf en telefooA-Statiun
té Nieuwdorp, gem. Keeuwijk.
De Directeur Van 6et tost-, Telegraaf- en
Telefoonkantoor te Gouda!'deelt mede, dat
het telegraaf- en telefoonstation te Nieuw
dorp (gem. Keeuwijk) m«4 ingang \an 22
dezer zal worden opengesteld.
(Dienst op werkdagen van 82i uur. Op
Zon- en feestdagen geen dienst.
Natuurkundig Genootschap.
Gisteravond sprak voor het Natuurkun
dig Genootschap de heer M. VVagenaar,
scheikundigen-bacterioloog te Rotterdam, (Ü9
tot onderwerp had gekozen een beschouwing
over „Het mummieficatieproces
der A e g y p t e n a r e n".
Spreker leidde zyn gehoor binnen i;i deze
beschaving uit lang vervlogen tyden, die
aan de hand der terug gevonden voorwerpen
uitstekend gereconstrueerd kan worden.
Vain geen enkel volk der oudheid rest ons
een dergelyke complete inboedel.
Gewezen werd op het verschil met het
oude volk Israël waar juist het volk zich
handhaafde, maar de resten van hun gouder
tyd zyn verdwenen en de oude A»gyptena-
ren, die ons een volledige inventaris heb
ben nagelaten, terwijl het volk ze'.z is OP
gegaan in den maalstroom der volkeren.
Belangwekkende bijzonderheden w-rdm on'
meegedeeld over hun technische bekwaam
heid. De oorsprong van tal van wetenschap
pen is hier te zoeken. Een zeer kort résu
mé werd vervolgens gegeven over de ge
schiedenis, die dit oude land heeft doorge
maakt. De tegenwoordige toestand ward
voorafgegaan door de heerschappij der
Franschen.
De Napoleontische tijd «^verd gememo
reerd, waarbij gewezen werd op de gewel
dige beteekenis van,dit verb'.yf door het
vinden van den steen van Rosette, waardoor
het mogelijk is geworden Aegypte's ryka
geschiedenis na te v«rschen. De Tuiksche
heerschappij werd voorafgegaan door de
Romeinsche overheereching, toen de achoone
Cleopatra daar haar ro! speelde. Zoo nade
ren we langzaam, aldus spreker, den bloei
tijd van het oude Aègypte, den tyd van on
gekende weelde en pracht naast de meeat
ellendige verdrukking. Een veelkleur tg beeid
gaf spreker van de beschaving uit die da
gen. De eigenlijke oorzaak van het onder
zoek was een vraag geweest, hoelang bloed
als zoodanig nog kon worden aangetoond;
deze mogelijkheid was onderzocht aan res
ten van een mummie afkomstig v>:t het
Leidsch Museum van Oudheden. Dt- resul
taten van dat onderzoek bracht eenige tot
nog toey onbekende feiten aan den dag, die
een nipuw licht wierpen op het tot nog toe
raadselachtige proces, waardoor dit volk
zyn nooden voor bederf wist te beschermen
Onderzocht werd een gedeelte, dat indertijd
Uit zeer bloedrijke substantie had bestaan
qn eenige windsels. Het bleek, dut de hloed-
kleurstof dééls was afgebroken, maar dat
nog en g/oo- brjkstuk var deze vrbro-
d'npj^kefl worden weergevonden; de hoema-
boporp.rynnc.
H-t onderzoek der windae!» gaf aanlei
ding te verojNNrafcellen, dat hierbij was ge-
bruik gemaakt van de zeer sterk sprekende
conserveerende eigenschap van het stamaan
van den vijgenboom (Ficus Sycomorus, een
speciaal Aegyptisctfe cultuurvuneieil).
Deze veronderstelling, die op grond van het
aantreffen van verschillende stoffen op de
1 windsels werd gemaakt, bleek nu in treifen-
j de overeenstemming te zyn met tui van
mededeelingen, en afbeeldingen. T'ai vun ge
zegden zyn hiennede uitsteKend in overeen
stemming te brenger, en vele bo'anische
merkwaardigheden wyxen onmiskenbaar is
dezelfde richting. Spreker gat ver» ^ens
een o^rzicht van de beachryving van
reizigers uit de verre oudheid o.a. Herodo
tus, die het prepareeren van eeu Joodé met
eigen oogen gezien heeft, maar die om be
grijpelijke, finantieele redenen niet met het
eigenlijke proces werd bekend gemaaat.
i'en slotte zijn er nog uu van uitspru
ken, gebedsformules enz. enz., die ongfctwy-
feld in dezelfde richting wyzen, o.a. het
feit, dat alle voorwerpen, die voor de do
dencultus gebruikt verden en ook de vele
in elkunder passende mummiekisCen, van
&'t vijgenhout gemaakt zijn-
Tenslotte gaf spreker een reconstructie
eer mummieficatie, zooals deze waarschijn
lek geschiedt >8, in het licht van deze ge
gevens.
Hierop volgde een bescliryving van het
zeer plechtig en omvangrijk ritueel, waar
mede een dergelijke bijzetting gewoonlijk
geschiedde.
Aan dezen doodencultus is het. volgens
spreker, direct te danken, dat al dat schoons
ons zoo ongerept e* gaaf is overgebleven
en juist ook deze gèl^mzinnige doodenver-
zorging heeft dit intelligente volk der oud
heid geïnspireerd en bezield. Een treurig
Bcbildering werd meermalen gegeven van
het harde lot der volken, die door Je Aegyp-
tenaren in slavernij gehouden werden, ter
wyl ook meermalen de gelegenheid zich
voordeed om interessante momenten uit du
Aegyptische geschiedenis naar voren te
brengen, o.a. die van den ketter kor. in g Acfi-
naton, den intelligenten voorganger "au
Toet-Ank-Araen, die een geheelcn omme
keer in het Aegyptische staatkunoige er.
godsdienstige leven heeft willen bewerk
stelligen door de vele Diergoden va-i Aegyp-
te af te zetten en de stralende Zon te ver
eeren als zijnde de nimmer verdrogende
bron van leven en wording. Het droc-vig le
en de ontgoocheling van dezen kon.nklyken
idealist geven stellig een ^chooheu kyk op
onze gedachtengang van dezen vorst, die het
voorzeker zeer goed met zyn volk meende.
m<iai met zyn gedachten en denkbeelden
zyn wreeden tijd verre vooruit was en daar
bij gedwarsboomd werd door een machtige
priesterkaste, die hun lucratieve werkzaam
heden, n.l. het prepareeren der afgestorve
nen, dat zeer op prijs gehouden werd en
waarvoor men zich \ijdena het leven alle»
ontzegde, door de verlichte zienswijze van
dezen despoot zagen bedreigd.
Spreker eindigde met den wensen, dat 't
hem gelukt mocht zyn op de diepgaande
kennis en de grote devotie van dit merkwaar
dige volk der oudheid de aandacht te ves
tigen.
Tal van fraaie projectieibeelden, waar-
onderi vele microscopische, van stoffen die
uit dj| windsels geïsoleerd waren, en voor
stellingen ontleend aan beeldhouwwerk,
werden vertoond, waardoor de iezing dui
delijk werd toegelicht.
Agentia.
20 Dec. 3 uur. Zaai Kunetanin, ^ooiteit Ons
Genoegen. Uitvoering „Krachtsport."
22 Dec. 71 uur n.m. stadhuis Gemeenteraad.
UIT DEN OMTREK^
TOONEEL.
CAPELLE a. d. IJSSEL.
Een vrouw in vlammen.
Toen vanmorgen de 54-jarige mej. A
Twigt te Capelle aan den Usel een in 1 rand
gevlogen pan met vet naar buiten wilde
brengen, hebben haar kleeren vlam tfoval.
Omstanders hebben de vlammen gedoofd.
De deerlijk verbrande vrouw is naar een
ziekenhuis te Rotterdam, overgebracht.
Lastige te werk gestelden.
De Commissie voor dp Werkverschaffing
te Capelle a.d. IJesei heieft een 2-tal lustige
te werk gestelden ontslagen. Als gt.-olg
hiervan hebben verschillende werkK ozeu
het werk neergelegd. Onder politietoezicht
wordt door een deel der arbeiders doorge
werkt t A 4
REEjOWIJK.
By de verkiezing van een ouderling der
Ned. Herv. Kerk te. Reeuwyk (Dorp; werd
in plaats van den 'neer J. Kruit, ti'.o om ge
zondheidsredenen iiad bedankt, gekozen de
heer v. Bruchem, terwyl als. diaken werd
herkozen de heer A. de Ruiter.
Vanwege de gemeente is thans de woning
van den gemeenteveldwachter J.*Th. van der
Weel telefonisch aangesloten.
Naar wordt gemeld zal nog voor Kerst
mis het telefoonstation in de afd. Mid»Je'-
burg by den heer M. Achterberg in werking
worden gesteld.
RADIO-NIEUWS.
Programma voor heden.
Hilversum 5 30 Omroeporkest voor-
dvondeoncert7.00 uit de arb.beweging; 7.15
Lit. halfuurtje, 8.00— ll.oo Sprekers en con
cert, 11.00—12.00 Oramofoonplaten.
Huizen 6 30 Causerie J. G. Pater over
,jKerst- en Nieuwjaarsweoschen"6-45 Cur
sus Engekch 7.15 Felix Timmermans over
jVlaanische humor": a.OO Coneort Haarl
Ork. Ver.9.10 als 7.15; 9.30 als B.'OO 10.30—
12 00 Oramofoonplaten.
La Ven try 7.00 Moderne Ei»g. piano-
en vioolsonates 8.05 Piano-reoital 8.2D Koor
eu orkest; 10.55 Danemuziek.
Zijn testament.
Tooneelspel van Arthur W. Pinero.
Het Schouwtooneel.
Met de vertooning van „Zijn testament",
het oude stuk van Pmero, heeft het Scbouw-
tooneel gisteren veel eer ingelegd.
In „Zyn testament", geeft de schrijver
oeij butyrieke teekemng van een Engelsche
familie, die op een erfenis jaagt. Heyer-
mans heeft een dergelijk gegeven ten too-
neele gebracht in „Schakels". Hij nam zyn
sujetten uit een ander milieu en kon in de
.satyre daardoor drastischer te werk gaan.
Hij chargeerde sterker, Pinero fyner.
Het geval is aanvankelijk doodeenvoudig.
De' familie Mortimore is bijeen iu het sterf
huis van den oudsten broer, Ned. Morti
more. Dese was een schatrijk bierbrouwer.
By zyn dood liet hij geen testament na en
derhalve zou de erfenis worden gedeeld
door de drie broers en een zuster, kleine
menschen met groote hebzucht. Twee van
de broers, John en Stephen Mortimore, heb
ben weliswaar hun pnncipeele roeping ge
vonden in het oprichten van een geheelont-
hoüdersbond. Dat neemt niet weg, dat ze
met deze erfenis dolblij z{jn, het geld riekt
'niet, ook niet naar bier. De zuster is ge
trouwd met een kolonel, de jongste broer
Thaddeus is een buitenbeentje van de fami
lie, hy is muziekonderwijzer en getrouwd
tot groote ergernis van de familie, met de
dochter van een kruidenier.
De overledene had een dochter bultèn
huwelijk, Helen Thornhill, van wien hy
«ielsveei hield. Door het ontbreken van oen
testament blyft zij onverzorgd achter. He
len is een dapper meisje, zy kan portret
schilderen en zal zich door het leven slaan,
verklaart zij.
Als het stuk aanvangt en we de heeli-
familie Mortimore by elkaar zien, weten we
al direct wat voor vleesch we in de kuip
hebben. Hun begeerigheid in de bijeenkomst
na den dood vpn den weinig betreurden
rijken broer, is scherp en sarcastisch ge»
teekend.
In de 2e acte doet Thaddeus' vrouw Phyl
lis, door wroeging verteerd, haar man de
bekentenis, dat er wel een testament was.
Zy heeft het gelezen, toen kort voor zijn
dood de overledene hkar vroeg, iets uit de
brandkast te halen, het toen v^niétigd.
Zy en haar man, zij waren zoo arm^fei dan
met twee kindertjes. Zy kon de verleiding
niet weerstaan om het testament, dat de
buitenechtelijke dochter tot universeel erf
gename en executrice-testamentair benoem
de, te vernietigen. Eenmaal de misdaad be
gaan, verging zij echter van wroeging.
ln de volgende acte, als de familie weer
„en grand comité" bijeen is, thans om do
erfenis te deelen, door twee procureurs
voorgelicht, komt Thad plotseling met do
noodlotstijding dat er wèl een testament is
en dat de gansche erfenis voor Helen Thorn
hill is. Hij zegt dat hy het testament ver
nietigd heeft en neemt de schuld van zijn
vrouw geheel op zich. De woede van de
familie als deze bekentenis komt, is gren»
zenloos; het verboor, dat Thad ondergaat,
hééft het publiejf in sterke spanning ge
bracht. Het kruisverhoor door procureur
Elkin (Ezerman) was uitstekend.
In het laatste bedrijf komt de Engelschè
sentimentaliteit om den hoek. De schrijver
laat de brave erfgename Helen Thornhill
het gansche kapitaal verdeelen onder du
familieleden, die niet eens buitengewoon
dankbaar zyn. j
De regie van Adr. v. d. Horst heeft in
jjiet spel van de familie Mortimore uitne
mende effecten bereikt. De aandacht bleef
dan ook tot het laatste toe gespannen.
Ko van Dijk als James en Sam de Vries
als ^Stephen jttqrtimore, hun zuster Rose en
haar man (van Staalduinen) gaven goetigt-
siaagde typen van de voornaamste erfqnis-
jagers. Ezerman was een pracht van een
procureur. Marie Holtrop gaf als Phyllis
aandoenlijk spel, Jaap' van de Poll als Thad
maakte zyn treffende bekentenis tot een
werkelijk aangrijpende dramatiek. Dogi
Rugani speelde de moeilijke rol van Helen
Thornhill allerliefst. Zfj was volkomen in
stijl. Over het geheel was het een boeiende
voorstelling, van een wel wat verouderd,
maar toch interessant ptuk^
RADIO-TELEGRAFISCH WEER BERICHT
19 Dec.
Verwachting Matige tot zwakkt t ?.uid»wes-
télijke tot zuid-oostelijke wind. nevelig tot
half bewolkt waarschijnlijk drfiog iets kou
der. Toenemende kans op vorst.
DRAADLOOZE DIENST.
Vermindering van de werkweek bij de
Phiiipsfabrieken.
EINDHOVEN, 19 Deo. Naar wij uit goede
bron vernemen zal bij de Philips lab rieken
de werkweek worden verminderd vanai Za
terdag 27 Dec.. Des Zaterdags rirl met meer
worden gewerkt en de overige dage# aleebta
tot kV art voor vier
Het gerucht dat niet minder dan 2100 ge
huwden (inou en vrouw) zouden zijn out-
Ougen spreekt de N.V. absoluut tegen
Auto tegen een boom.
EINDHOVEN, 19 Dec. Hedenpacht x» op
den Gelderschenweg de luxe auto van den
heer J 8. uit Helmond tengevolge van de
gladheid van den weg geslipt en in bots hik
gekomen met een boom, waarna de auto
tegen een hek reed De wagen werd «matig
beschadigd, de drie inzittenden bekwamen
lichte verwondingen.
Oud-Minister Kan benoemd tot
Lid van den Raad van State.
DEN HAAG, 19 Dec. Naar wij verndnen
Is de oud-Miniflter von Binnenlandach© Za
ken en Landbouw Mr. Kah benoemd tot
lid Van den Raad van State, met gelijktijdige
ontheffing uit zijn functie van secretaris-,
generaal in algemceneu dienst.
Mr. Kan is tevens benoemd tot advjspur
lionorèir Van het Dept. vart Binnénlaudephe
Zaken, waaraan hij zoo lang; verbonden was.
een titel overeenkomende met dfe van Raad
adviseur, welke hém ln staat stelt zjjn op
dracht tegenover den ex-keizer van DuiWch-
land te Wijven vervullen.
