NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOQR €OUDA EN OMSTR1
HET JAAR 1930.
r~
t
Is. 17570
Vrijdag 2 Januari 1931
89* Jaargang
fïERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK. OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve opZon-en Feestdagen
FEUILLETON.
De Misdaad bij
»de drie Mirteboomen".
H*!
.■.vlS»
msche mm
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaaJ 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal, 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.16, met Zondagsblad 8.80;
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onzè bureaux zyn dagelijks geopend van 06 uur Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 83. Postrekening 48400.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkrillg):
1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.26. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.30 Advertentiön in bet Zaterdagnummer 20 A
bijslag op den prijs. Liefdadigbeida-advertentiën de helft vjui den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN: 1-4 regels 2.26, elke tegel meer 0.60. Op
de voorpagine 60 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingèn bij contract tot zeer ge reduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van eoliede Boel (hande
laren, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het
Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te xtyn.
ii.
in ons vorige nummer wezen wy er ojj
dat duidelyk en beslist zeker de nationale
eenheid tot uitdrukking kwam in liet verzet
tegen den F rqnschen naam „l'ays-Bas op
ons isetlerlanctsch paviljoen op de Antv trp-
scne tentoonstelling en met het bezoek van
een Nederiandsch eskader aan Antwêrpea,
als uiting van ons medeleven met de Gtigi- l
ache onaihankelykheidsviering.
Vry algemeen ,vas men van mooning, dat
j jijust in een Vlaamsche :-tad om land zu ver
I Nederiandsch voor den uag had moeten ko-
temen, waar de Vlamingen voor Je erkenning
fcdin hunne en onze taal zoo'n harden Strijd
F voeren hebben.
Heel veel sympathie toont trouwens onze
f regeering niet voor dezen Nederland.ichen
cultuurstrijd. I>e verhindering van den
Bormsavond in Den Haag, waaraan onze
lbndsregeering wel niet geheel vreemd zal
geweest zyn, "Was daarvan een nieuw be
wijs.
Het is het streven om
BELGIE,
Belgische w geering, n'et te
dat hierby wch doet gelden.
Belgische regec-ring heel- al
leeren en heeft het dit 'aar wei
tbizonder duidelyk ervaren, dat de Viaain-
iche stryd t meer weg te denken en de
Vlaamsche eischen niet langer te negeeren
zijn. Een dier eischen, de vernederlandsching
*er Gehtsche universiteit, is dit jaar einde-
ijk in vervulling gegaan Maar de Vlaam-
iche nationalisten, wier succes bij de laatste
Kamerverkiezingen aan de inwilliging wan
.léken eisch en de nieuwe houding der re-
fpering niet vreemd is, blijven daar'oj niet
til staan. De weigering van den milicien De
-eeuw om Fransche bevelen op te volgen,
e beweging, die zyn daad onder de Vlaam-
i bevolking veroorzaakte en de' verlegen-
l der regeering met het geval, bewyzen,
T ,at de Vlaamsche beweging steeds meer
t /eld wint. Niettemin geven de Franskiljons
j ïog geen kamp. En de ministeriëele crisis
/Ui enkele dagen, die met het herstel van
Liet bestaande ministerie-Jaspar eindigde
f m het gevolg was van het verbod der regee-
ing aan de Gentsche professoren om ook
f ian de Ecole des Hautes Etudes, die de
ernederlandsche universiteit concurrentie
I.racht aan te doen, college te geven, toont,
lat ze nog over heel wat invloed beschikken.
Evenals België ondervond ook
FRANKRIJK,
ji het in veel mindere mate, de onverzette-
ijjjSieid van een ras tegen het prijs geven
an eigen aard en cultuur en wel in de
utonomistische beweging in den Duitschen
i'lzat Maar hier oefende deze beweging op
!e politiek en de stabiliteit der regeering
i als geen invloed. Die invloed ging
vooral uit van üe internationale verhoudin
gen, speciaal van ae vernouamg tot nuiiecxi-
lano, en van uen atryü luascnen reents en
anas. m net oegin van ivoJ moes', het
ymmsterie-1 aroieu tengevolge van uen alryd
altreuen en werd vervangen door een mi-
iiistexie-Cnautemps, uat eenter reeds dj zyn
eerste aanraking met de Kamer sneuvel
de, waarna laruieu opnieuw ais miniyer-
president optrad. Aan net eindt van i9h0
is dit ministerie-lardieu opnieuw om
vergeworpen tengevolge van het vei zet van
den Senaat tegen de algemeene politiek der
regeering en opgevolgd door een ministerie-
Steeg. riet benoud van Bjiand aan buiten-
landsche zaken toont, dat in F rankryk s po
litiek, ondanks de ministerswisseling, niet
veel Verandering zal worden gebracht-
'loch zal zeker de nieuwe houding van
DUlTSttiLAiND,
waarop wij gisteren wezen, op Fran'ciyk's
buitemandsche politiek niet geheel zonder
invloed bly ven-
Die houding is zeker niet het rechtstreek-
sche gevolg van het succes der natioraal-
socialisten Dy de jongste Ryksdagverkiezin-
gen, dat zeker het meest kenmerkende feit
uit het Duitsche openbare leven van 193U
was. Het duidt een. merkbare beweging naar
uiterst recht aan, waarvan, waar ook uiterst
links de communisten zeer versterkt
uit - den verkiezingsatiyd te voorschyn
kwam, de midden- en meer gematigde
rechtsche partyen, vooral de Staatsparty,
die de democraten kwam vervangen, de
Volkspartij en de Duitsch-nationale party,
die in allerlei kleinere partijtjes versplin
terde, de dupe werden. De beweging naar
rechts was trouwens heel dit jaar merk
baar. Blijkbaar is ook de aanvaarding van
het Young-plan daar niet geheel
Nadat de Duitsche Volkspartij uit dc re-
geeringscoalitie was getreden, kwant al
spoedig een nieuw, meer naar rechts ge
oriënteerd ministerie aan het bewind. Maar
dit ministerie, waarvan Dr. Briining presi
dent wa/3, raakte wegens financiëele ont
werpen met den Ryksdag in conflict, wat de
ontbinding van den Rijksdag met het reeds
vermelde resultaat tot gevolg had. In dezen
nieuwen Ryksdag zijn het tenslotte de socia
listen geveest, wier aanvankelijk verzet
tégen de financiëele noodverordening de
ontbinding uitlokte, die de regeering heb
ben moeten redden.
De verhouding tusschen Duitschland en
POLEN
is nooit erg vriendelijk geweest, maar is te
genwoordig tengevolge van Duitschland's
eisch inzake ✓de teruggave van den I'ool-
scftei corcfclor en de mishandeling van
DuitVhejfc in Opper-Silezië, al heel weinig
hartelijk. Die mishandeling schijnt een ver
schijnsel van de terreur, die Pilsoedski nog
altijd uitoefent en die dit juar door de dra-
gonnadfts in de Oekraïre en .de arrestaties
van oppositieleden, waaraan hij zijn meer
derheid In het parlement dankt, haar hoog
tepunt schijnt bereikt te hebben.
Een soortgelijke dictatuur als Pilsoedski
streeft in,
FINLAND
de Lappobeweging na, die, uit den stryd
tegen het communisme ontstaan, tot een
stryd tegen de vryheid en voor do diciatuur
geworden is.
In
RUSLAND
heeft dit jaar de proletarische dictatuur, dat
is leiteüjK de dictatuur van „Ütalin, haar
kracht getoond door de uitwijzing van
vooraanstaande leiders uit verantwoorde-
lyke posten en processen tegen en terecht
stellingen van contra-revolutionairen, waar
onder men ook hen blijkt te rekenen, dit aan
het succes van het vijfjarig plan voor den
oeconomischen opbouw twijfelen.
Daartegen heeft in
SPANJE
de dictatuur het afgelegd door het aftreden
van Primo de Rivera, ai spoedig door zijn
overlijden gevolgd. Maar de tegenwoordige
regeering onder Bérenguer oefent ook een
feitelijke dictatuur uit. Wat het verzet ogen
de monarchie en de republikein.scjie bewe
ging nog heeft doen toenemen.
V1 M.
OOSTENK IJK
is een einde gekomen aan het bewind Stah-
renberg, leider der burgerwachten als mi
nister van binnenlandsche zaken.
In
ITALIË,
houdt, beleeft het
den dagen.
Itahë's bui;
steeds meer behee:
ling tot Frankrijk,
zoekt Italië nog
van zijn positie.
de teugels stevig in handen
itoriale stelsel gou-
politiek blijkt
door de tegenstel-
verband daarmede
naar versterking
INGELAND,
zich uit de Europeesent: za
ken terugtrekt,!houdt de regeering der ar
beidersparty hd maar nauwelijks uit tegen
db oppositie vim liberalen en conservatie
ven, waarvan de laatste in eigen gelederen
een stryd hebben zien ontstaan tengevolge
van het verzet der krantenlords Beavebroek
en Rothermère.
De veldwinnende nationalistische bewe
ging in Indië heeft tot een Indische confe
rentie in Londen geleid, die nog voortduurt
en waar feitelijk al besloten is, dat Indië
den Dorninion-siVtus toekomt.
Behalve met Indië had Engeland moeite
met Palestina, wat een neperking der Jood-
sche immigratie tengevolge had, die de re
geering door het algemeen verzet der Joden
weer heeft moeten intrekken, en verder
oeconomiaehe moeilijkheden, vooral op het
gebied der steenkolennyverheid.
In
AMERIKA
wonnen in de Vereenigde Staten de demo
craten het by de verkiez'ngen van de repu
blikeinen, terwijl in de meeste staten van
Zuid-Amerikatrevo)uties uitbraken en slaag
den.
BUITENLaNDSCH nieuws.
JLltANKlUJK.
Maarschalk Joffre.
De toestand van Maarschalk Jo'fre is
iets beter geworden. Ue patient heelt weer
voedsel tot zich genomen, verzoc.it zei® te
worden geschoren.
l»e plaatselyke toestand van het gt ope
reerde been is bevredigend.
VER. STATEN.
Echtscheidingen op proef.
Dm elkaar op de proef te stellen.
Scheidingen op proef zyn, volgens den
correspondent van de „News Chronicle" te
New lork, thans het nieuwsle na huwelij
ken in kameraadschap in die kr ingen waar
het huwelyk meer als een experimenteel
dan als een beslissend proces wordt be
schouwd. A
Dv. Robert tevr. Beatrice Bachman,
welgestelde'Nc^^orWeP^ dit Zes jaar ge
trouwd zyn, zyn gescheiden om hun weder-
zydsche genegenheid op de proef te stellen
door eenvolledige vryheid over en weei van
12 maanden.
Mevr. Baqhman heeft verklaard er zeker
van te zijn dat zy en haar man, door een
jaar van elkaar gescheiden te leven, zich er
van zouden kunnen vergewissen of zy ge
noeg van elkaar hielden om opnieuw te
trouwen. Is dit het geval dan zullen zy her
trouwen en zy was er zeker van dat zy dan
nog gelukkiger zouden zijn dan tevoren we
gens het nieuwe er van. Er is natuurlijk,
zoo moest zij erkennen, het ri3ico dat een
van ons beiden verliefd wordt op een ander
maar als dit gebeurt dan zouden beiden
volgens haar blijk geven van dezelfde be
schaafde geestesgesteldheid die hen tot hun
stap had gebracht.
De Bachmans, die elkaar vaa't ontmeten
op bijeenkomsten, zyn overtuigd de pioniers
te zijn van de ontdekking dat het middel
om gelukkig te zijn hoewel getrouwd is
door een dergelijke scheiding in kameraad
schap." Zij hebben geen kinderen
Jack Diamond hersteld.
Het ziekenhuis verlaten.
V. D. meldt uit New York dat Jack Dia
mond, de „Koning der onderwereld", op
wien geruime» tyd geleden tr-n aanslag
werd gepleegd, kort na zyn avontuurlijke
reis in Europa, geheel hersteld het zieken
huis heeft verlaten.
DUITSCHLAND.
Nieuwjjaarsoproep van Hitler.
Hiy'verl&ngt mets onwettigs van
zijl' aanhangers.
De „Voiwsche Beooachter" publiceer, een
nieuwjaarsoproep van Hitier aan de natio
naal-.socialisten onder het opschrift: „Fieri
pieuw jaar van stryd begint."
in den oproep wordt gezegd: „Heden, bij
het begin, van net'nieuwe jaai, doe ik voor
de eerste maal op u een beroep om t;ouw
achter my te gaan staan. Ik verlang van u
niets onwettigs. Ik eisen niets dat uw ge
weten in stryd brengt met de wet. Ik ver
lang echter aat gij my op den weg, dien de
wet veroorlooft en die my door myn gewe
ten en myn inzicht wordt voorgeschreven,
trouw volgt en uw lot met het mijne er-
bindt. Als wy de kracht der trouw Ir dit
jaar tot fundament van onze g< meenschafii*
verheffen zal over nog weer 12 maanden
de weg naar de Dmtsche vryheid gp; end
In hetzelfde numflfcr van dea „Beobuch-
ter" wordt meegedeeld, dat de oud-kapitein
Rohm, die destyds by de Hitierputsch be
trokken en thans na een verblijf van twee
jaar in Bolivia naar Duitsland is terug
gekeerd, de functie van chef van den staf
op zich neemt.
Dreigende slaking in Zuid-Wales.
Komt de regeering tus.sche»beide"
De mijnwerkers van Zuid-V, nle* heuben
eigenaars van de nand te wyzen.
De vertegenwoordigers der vakvereeni-
te kennen geloven, dat
waarschijnlijk de stading zal
uitbreken.
Men vertrouwt, dat de regeering XuflLMBn-
beide zal 1
ling van _j4L
Groote tentoonstelling
te
Van 23 Mei tot 23 Augustus zal Essen
een groote tentoonstelling worden gehouden
waarop alle bekende Duitsche schilders en
beeldhouwers met een paar hiwmer oeste
werken zullen zyn vertegenwo-wiigd. Te
vens zullen te Essen de tentoonstellingen
„De kunst in de reklame" en .,De I'l.oto-
graphie" plaats vinden.
De „Leipziger Messe
De Lente-Jaarbeurs te Leipzig zal worden
gehouden van 1 tot 7 Maart a.s. De ,'lech-
nische Messe" zal tot II .Maart duren. Do
„Textilmesse" duurt van 1 tot 4 Maart en de
„Sportartikelmesse" tot 5 Maa-t De Herfst-
Jaarbeurs zal op 30 Augustus beginnen.
Opening van het Kerckhoff-Instituut te
Bad Nauheiin.
Het, met door Mevrouw Louise E. Kerck
hoff uit Los Angeles ter beschikking ge
stelde middelen, opgerichte „Jnvtitua; voor
Hartziekten" te Bad Nauhcim zal in het
aanstaande voorjaar worden ingehul -igd.
Het onder leiding staan van Prof. Groedei
Wie in veel belang stelt, veroudert
iet.
Vrij bewerkt naar het Duitech.
18 (Nadruk verboden).
In ieder geval kon men op gnsid van het
Üt dat Wileon's reoegenoo-, een keer edu-
'^de de vaart naar Europa precies zoo'n
ortefeuille in diens handen had geizen, na-
Jioeg met zekerheid aannemen, dat Frank
riteon niemand anders was dan Fred Bil-
r afgezien nog van liet zekere herken-
Ingeteeken van den ontbrekenden kleinen
en aan den linkervoet.
Na dit gelezen te hebben twijfelde Helfrich
geen oogenblik meer aan. dat Wilson
Aar Europa gekomen was niet de «oelmg
m daar de rol van den dooden Peter Cattling
•Saluga te spelen. Hij was gestorven vóór
zijn bedrog ten uitvoer kon brengen,
'«ar door wiens hand was hij gestorven?
lier bleven Helfrich'a gedachten gieken,
'ttof Joachim Max was acht dagen vonr-
naar Polen vertrokken. De eenige per
toen tot wie Wilson zich had kunnen wen-
M"waren de gravin en de freule. Maar deze
ien 30en October op rei« naar het
gegaan en daar ook aangekomen.
i, met wie
had gehad, die met
zijn dood was geëindigd?
Helfrich kwam steeds meer tot de over
tuiging. dat alleen graaf Saluga zelf meer
licht in de duisternis kon brengen. Mis
schien had Wilson zich met zijn aanspra
ken schriftelijk tot hem gericht. Hij besloot
dus, in ieder geval eerst de komst van den
graaf af te wachten en begaf zich. om het
uur daarvan precies te weten te komen, in
den namiddag weer haar KierLuig. Daar
vernam hij tot zijn niiet geringe ontsteltenis,
dat graaf Joachim Max, niet zoo als oor
spronkelijk bepaald was, dien dag daar zou
aankonleu, maar den portier telegrafisch
had medegedeeld dat hij rechtstreeks naar
het slot Roncho, naar zijn vrouw zou door
reizen.
V" HOOFDSTUK XXXIII.
Het telegram was gisteravond gekomen:
de graaf moest zich dus op het oogenblik
al in Roncho bevinden. Teleurgesteld en uit
geput strompelde Helfrich van het postkan
toor waar hij van zijn vriend den ambte
naar deze tijding gehoord had, naar de
„Blauwe Druif" en zette zich daar stil in
een hoekje, nadat hij een glas wijn besteld
had.
Dat was wéér een streep door de rekening.
Wat moest hij nu doen? Wachten, of een
voudig het nest in de villa Saluga laten
leeghalen, vóór de vogel gevlogen was? Hij
kon niet tot een besluit komen.
Koch was er niet. Waarschijnlijk was hij
op zijn post en kwam hij pas tegen het
avondeten terug, wat nog wel een uur of
twee kon duren. Helfrich voelde zich voor
het oogenblik niet in staat, hem daar op te
zoeken Zijn voet deed hem ontzettend pijn
en de teleurstelling over hiet opnieuw mis-
lukkeu\van zijn plannen werkte verlammend
op hem. De waardin, die af en toe in de
gelagkamer kwanv wisselde vtelbeteekenende
blikken met de kelinerin. Die zwijgzame
man, die daar zoo afwezig voor zich uit zat
te staren en zijn glas nog niet had aange
raakt, kwam haar niet heelemaal pluis voor.
Haar man was naar de veemarkt en het was
werkelijk benauwend, zoo alleen niet dien
gekken kerel te zijn. Zij haalde echter
verruimd adem, toen Koch eindelijk tegen
zeven uur de gelagkamer binnen kwam.
Daarom wenkte zij den binnenkomende dan
ook dadelijk naar zich toe en Koch wilde
daar juist gevolg aan geven, toen zijn blik
op Helfrich viel.
Als geëlectriseerd snelde hij op hem toe.
U hier, mijnheer Helfrich zei hij zach
tjes en op verheugenden toon. Wacht u
ol lang op roe?
Ik weet 'het waarachtig niet. zei de
ander mat.
Goede hemel, wat scheelt u? stamelde
Koclw ernstig ongerust. Bent u ziek? Of
is eA wil; bijzonders gebeurd?
Helfrich schudde het hoofd, maar Koch
zag op het zelfde oogenblik. hoe er een ril
ling door zijn heele lichaam ging, terwijl er
een onheilspellende bleekheid over zijn ver
moeid gezicht kwam.
U bent ziek! U hebt u overspannen
of u hebt een kou te pakken. Kom Inee naar
den haard, daar is het warmer
Hij trok Helfrich mee en bracht hem na^r
een ouderwetsche leunstoel, die bij den
haard stond. Daarbij merkte hij, dat. de de
tective hinkte en heel moeilijk liep.
Goede hemel. U hebt een zeeren voet!
Wat is er toch allemaal gebeurd.-
O. niets
Doodmoe liet Helfrich zich in de leun
stoel vallen
Gisteren is er een wiel overheen ge
gaan vun de auto met die chauffeur met
den rood en baard, je weet wel...
Ah U hebt de auto met de schoon-
nïtteder van de portier gezien?
Ja. Ik had haar al bij den arm gepakt
voor de tweede maal maar ze ontsnap
te me. Deze keer gooide ze me snuiftabak
in de oogem. Wat een Vrouw
Hij had de woorden nagenoeg zonder klank
in zijn stern gesproken. Zijn assisteiit keek
hem oplettend aan en liep loen haastig
naar de waardin.
Maakt u een sterke groc klaar voor dien
meneer maar een beetje gauw. zei hij. Hij
is ziek
Intusushen zette Koch zich weer bij
f Helfrich nfttr en begon over de zaak te
spreken, die hun beiden zoo na aan het hart
Vanmorgen, begon hij. toen ik nog
maar nauwelijks op mijn voet was kwam
Fina huiten adem naar haar moeder geloo-
pen. Juffrouw Markbreiter. die in den tuin
aaai het werk was en haar al van verre zffb
aankomen ging haar een eind tegemoet. Ik
hoorde, hoe Fina haar al toeriep, nog voor
ze bij hgpr moeder gekomen was ..Moeder,
in 'e hemelsnaam, geef ons raad de freu
le is sinds gisteravond doodziek. Als een
blok viel ze neer. toen ze' nog maar nauwe
lijks niet Knobloch in huis was.
praat ze aldoor onzin en zou ze hét liefst
dood zijn, omdat nu toch alles verloren is
Geen oogenblik durven we haar alleen te
laten. Juffrouw Knobloch heeft al gepro
beerd. wat ze kan. maar niets helpt to«n
ik in mijn angst maar naar u geloopen.
Juffrouw Markbreiter keek heel erg be
drukt.
Fina, zei ze het ie een ellendige ge
schiedenis geweest, van den beginne af aan
en ik weet niet, of het nit heter zou zijn
geweest, om de dingen maar op hun beloop
te laten. Bij slot van rekening kunnen zij er
toch niets aan doen en ze hadden het dan
maar moeten dragen
v- O moeder, zei Fina daarop. hoe kunt
u dat zeggen! Wat een schandaal zou het
gegeven hebben En nu dan? Is alles niet
vergeefs geweest? Als de graaf in Roncho
komt Hij is daar al! Gisteravond kregen
wij een telegram van hem. dat hij direct
verder reist. TT weet hoe hij naar de gravin
verlangt. Hij zal haar dadelijk willen spre
ken O. genadige hemel, dan i* hij morgen
alweer hier. Dat is het juist, w^de freule
half dood maaty van angst, zef
en stijf vol dat ze hem voor ni$
zou kunnen zeggen, wat er g
toch moet iemand het hem s
beroerde spionnen zitten ons 'achterna* als
bloedhonden Ze wefèh al verf te verf. En
als ze den graaf oin inlichtingen gaan vra
gen o. ik begrijp haar doodsangst zoo
goed. ik begrijp dat ze weg wil. tot iedere
prijs - maar we kunnen haar toch niet
zóó laten gaan,, doodziek als ze is. Wat moe
ten we toch beginnen, moeder»
(Wordt vervolgd).
t strak