Bahlmann,
lad
STETSÖH
eOBSALINO BEDEK
TRANSVALIA
s*
2 I
Betten veel Goedkoo^er
GLBR. SPAAS Markt 16, Gouda
avqndjApon
ex.
I. J. OGIÈR Co.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
"F
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen. Gegarandeerde oplage 6500
NO. I784B
Woensdag I April 1831
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
11
I
1
HELLE.
1
1
J
I
1
l
in
ALLE BANK- EN -
ASSURANTIEZAKEN
■oooOoooooooooooooooooooooooo
BERGAMBACHT? BERKENW0UDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
tylEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWUK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
BERGAMBACHT? BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, .BOSKOOP,
MIDDAGJAPON
OCHTENDJAPON
6 el Katoen wfotiseline a 18
EERSTE BLAD.
L Den 70-jarigen gedenkdag tegemoet.
Bij de intrede van het Jubeljaar.
-S—-- - -
■at.
bladen.
I
>r
46
-n
r
6 el^ Cripe Georgette a 1.35
uil
f 5.40
*X1.08
L>
I
t
t
J
in-
bn,
1 willen
iloei voor
11 Qctol
6 jaren i
Tlgro-Wat.rv.rl voor nfür.n
JAM VAMDBRLAND
MaaiTa aouoa
TOO-
0.58
poth.
sobs'
lentvollen i
deerd. Het
dat wy naast
nen, Mevr. A.
Goor, dbnjGer
Dr. W. Zuyda
Chr. P. G. J.
ooooooooooooooo^óooooooooooo
BIJ
'CllCM I
iR ONSPAKJE
40
.38
.35
34
32
30
28
25
22
20
4
DUURT,
NI'UWE
ANWEZIG
I WINKE-
IE THANS
kN U «TOT
KOOIEN.
GOUMHE COURANT.
ö-et'Wj IMouseline a 0.90
3 moderne Jap^ihen 1 14.58
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ126, per week 17 cent, mat Zondaiablad
per kwartaal fiM, per week 22 cent, overal waar de boiorflnc per looper geschiedt
Franco por poet per kwartaal ƒ6.16, met Zondagsblad /Ut.
Abonnementen worden dagelbka aangenomen aan ona Banen: MARKT 11, GOUDA,
bd onxe agenten en loepen, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend ven 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Latere. 2745. Postrekening 48400.
Waarmee ik maar zeggen wil, dat de
TÖ^jarige Goudsche Courant, arbeidende
langs den weg en daarom gestaag kritiek
oogstend op de kritiek, die zij zich ten op
zichte van anderen veroorlooft, een Boord
van gelukwensch verdient bij haar jubileum,
een woord van dank voor haar wfcrlijk on-
vermoeiden strijd voor Gouda dj Gouda’s
omgeving (hier denk ik aan de Plassen!),
een woord van aanmoediging, stug door te
gaan, waar zij meent te moeten laken, prij
zen qf aanmoedigen.
Kritiek is verfrisschend als een koude
afwassching in den morgen. Het eerste
contact is niet aangenaam. Maar het staalt.
Kritiek kan niemand ontberen.
Meneer de Redacteur: onthoud haar niet
aan hen, die Gouda’s belangen in, handen'
hebben.
gaarla/Cdt.
..door zelf'Uw Kleeding te maken
Een voorbeeld uit onze groote sorteering
•f 8.10
Een zware ver
antwoordelijkheid
draagt de krant,
die zich stelt in
dienst van het
openbaar belang.
De manften van
de krant worden
gewoonlijk niet
rijk. Ze* staan ge
meenlijk beschei
den op het tweede plan.
Wat trekt dan toch den bekwamen jour
nalist naar de redactietafel Wel, hjj vindt
zijn belooning in eigen werk: in een vlotte
reportage, in een gedegen artikel over een
bijzonder ingewikkeld Mtderwerp, in des
doening, eigen, bezonken meening met eigen
woorden te kunnen formuleeren, in de zeker
heid, dat zijn denkbeelden eenigen tijd later
onder de oogen komen van een talrijken
lezerskring.
Hij moet zijn vak verstaan en het lief
hebben, wil h(j gelezen worden. Hij moet
zijn eigen stad liefhebben, wil hjj /blijvend
invloed oefenen. Hjj moet zijn stad
zien groeien, hem moet haar\bl<x
oogen staan.
Dan ziet hij over de personen heen. Daar
om: geen persoonsverguizing, noch per-
seonsvergoding.
Ik heb bewondering voor de mannen, die,
heet van de naald, niet alleen hun vlugge
reportage, maar ook prompt daarop hun
scherpzinnige en zakelijke kritiek leveren.
Ik heb bewondering voor hen, voor zoover
<s& ’t goed doen. De onverantwoordelijke,
ondeskundige, onzakelijke, bombastische en
fel persoonlijke verslaggeving straft zich
zelf. 'De publieke meening oordeelt scherp.
I Vandaag vangt de Goudsche Courant haar
70en jaargang aan. We zetten heden den
I eersten stap op den weg die leidt naar haar
I 70-jarig bestaan, dat we op 1 April 1932
I hopen te herdenken.
Het stemt ons tot groote vreugde dezen
I jaargang by de talrijke vrienden van onze
I krant hier, in de omgeving van onze ves-
I tiging en elders te mogen inleiden met een
woord van dank voor de warme belangstel
ling en de medewerking die wij van velen,
hunner mochten ondervinden in de periode
van twintig jaren, dat wij onze krachten
daaraan hebben gegeven en een woord van
opwekking ook om voor de komende tijden
ons met die sympathie en daadwerkelijke
medewerking ter zijde te<blyven staan, die
het ons mogelijk moet maken dezen jaar
gang té voleinden en verder te gaan ook
in de daarna komende tijden.
Oak in de daarna komende tijden. Want,
zooals wij vóór twintig jaren de pen heb
ben opgevat, die aan anderen, die ons zijn
voorgegaan, is ontvallen, zoo zal ook een
maal het moment komen dat onze taak moet
worden overgedragen aan jongeren, die dan
weer met nieuwen moed en energie zieb ril
len zetten aan den moeizamen arbeid om
het blad, dat sinds de tweede helft der vo-
rige eeuW binnen onze gemeente zoowel als
daarbuiten, op menig gebied een voorlich
ter is geweest, zijn plaats te doen blijven
innemen.
Moeizamen arbei<P*sd@Jfhd. Wie als wy
menigmaal de jaargangen van onze krant
heeft doorgesnuffeld vanaf het begin harer
wederverschijning in 1862, er bestond
reeds eerder een Goudascha Courant van
17911806, die weet dat vanaf -dat ver
schijnen door al denaren heen door de op-
volgende redacteuren en uitgevers moei-
’y'zamen arbeid is verricht tot instandhouding
van het blad, dat met de historie onzer stad
is saamgegroeid. En wie met de krant heeft
meegeleefd de verschrikkelijke jaren van
den oorlog en de periode daarna, die weet
ook welk een geweldige inspanning er is
vereischt om staande te blijven in de uiterst
moeilijke tijden die het dagbladbedrijf in
het algemeen, maar de krant in de Pri®ir
ciestad temidden der groote steden'geiaftei
in het bijzonder, heeft doorgemaakt.
Op den dagi van heden, nu zij staat op
den drempel van haar 70en jaargang, weet
zij zich omringd door een groote gchare van
vrienden, van trouwe medewerkers (sters),
■’Vier sympathiè voor de krant en vper ta-
lentivollen arbeid hoogelijk wordt gewaar-
verheugt ons in bijzondere mate,
Mr. H. P. C. M. de Witt Wjj-
E. H. Riesz—Noothoven van
neente-Secretaris G. J. J. Pot,
m, Drs. Scheygrond en Ir.
hjiitp en niet te vergeten onzen
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda «n omstreken (beboerende tot dan besorgkrtng)
1—5 regels f 1.30, elke regel meer ƒ0.20. Van buiten Gouda «n <U bezorging:
1—6 regels f 146, elke regel meer ƒ040. Advertentita in het Zaterdagnammer N et
bijslag op den prflz. Liefdadigheidz-advertentün da helft van den prijs-
INGEZONDEN MEDEDEEUNGENt 1—4 regels ƒ146, elke rafel meer JIM. Op
de voorpagina 66 heoger.
Gewone advertontlbi en toïwonden ncd0Mlln(u Ml contract tot ceer icradnerarten
pMK Groote lettere en randen worden buikfnd nnnr plnntcrulmto.
Advertentifa kunnen werden Ingezonden uqpr tuMchenkonwt van aoliade Boek
handelaren, Advertentiebureau! en ome agenten en moeten daags vóór da plaatsing aan
het Bureau «ijn ingekomen, teneinde van opname versekerd te sgn.
talingvafc^eM wedde Jiei kijft* i w nog al
iets te wenschèlhover!
afr Burgemeesteren van 9
geresolveert ende verstaen
couranten aff te schaffen
gedurénde ’t loopende jaer te betalen.’’
irmede verdween dus de „geschreven”
couiant voor de Goudsche burgers en*wer-
den zjj aangewezen op de hoe langer hoe
meer verschijnende gedrukte nieuwstijdin
gen.
In 1619 en 1620 verschenen bjj Abraham
Verhoeven te Antwerpen in geregelde op
eenvolging nieuwsberichten; eveneens in
den zelfden tijd bij Broer Jansz. te Amster
dam, die zichzelf „out courantier int legher
van syn Princelycke Excellentie” noemde.
Ook Hooft’s „Ware-Nar” van 1617 maakt
reeds melding van „Courante-nouvellen”.
De oudste nog bestaande courant in Ne
derland is de „Opregte Haarlemse Courant"»
welke dateert van 1656.
MJjn bestek laat niet toe hier meerdere
bijzonderheden omtrent den groei der cou
rant, zoowel in binnen- en buitenland, in
kwaliteit en in kwantiteit, mede te deelen.
Nog slechts in dit verband djeze opmer
king, (fat het courantenwezen tot grooten
bloei kwam in de laatste jaren der 18e eeuw,
de tijd van de opkomst der democratie, die
in de pers een zóó machtig middel tot uiting
vond.
Ook Gouda kreeg toen zijn courant in
optima forma! By vroedschapsresolutie van
>b^ 1791 werdj voor den tijd vak.,
aai Matthys Koon te Amsterdam^
en Hanzoe Lemstra vin Buma te Sneejj
„mitsgaders derzelven wettige descendenten
met uysluyting van alle anderen iergun-
Wing verleend tot het zetten, mitsgaders.
drukken en uitgeven van eéïi Goudasche cou
rant” en wel ingaande 1 Januari 1792.,Maar
blijkbaar hebben deze uitgevers dien datum
niet willen afwachten, want reeds den 26
October 1791 verscheen de eerste Goudsche
Courant. In 1795 treedt Koo^ ui? en zet van
Buma tot 1799 alleen de uitgave voort. In
laatstgenoemd jaar draagt hij» het recht
van uitgMte d*er op Nicolaas Brinkman en
nedeMbmt zjj in*het geslacht Brinkman.
>g 6^tren zet Nicolaas Brinkman de
ive voort, dan staakt hij haar. De be-
e tijden en de concurrentie van de Of-
jle Staats-Courant zullen hieraan we!
niet .vreemd zijn geweest
In 1862, zes en vijftig jaren later, ver
rijst de Goudsche Courant Veder uit haar
asch, omdat de behoefte aan een liberaal
- I vaï^M
De Goudsche I iets te wenscheh
Courant gaat heden r Bij besluit vt
haar 70sten jaar- Januari 1647 ,j^
'gang in! de schriftely^e
'Dit' ïait-- ia de I ende
herdenking waard,
want «in dezen jach
tenden, ongewissen
tijd, waarin wat
s wij gisteren nog
het onzq noemden,
heden reedl weer van onzen gezichtseinder
is verdwenen, is het een verheugende ge
beurtenis, dat ondanks tegenspoeden en
moeilijkheden van allerhanden aard, d? blad
zich heeft kunnen handhaven en wat meer
zegt, de beginselen die het vanaf zijne op
richting in April 1862 in zijn vaAn schreef,
ongerept heef F kunnen en willen navolgen..
Dit geeft aanleiding tot waardeering, tot
groote Waardeering zelfs!!
Nu moge de waardeering die de pers voor
_ridK kan opeischen, verschillend kunnen
f^^n beoordeeld, nog altijd is en blijft
nGiPbezit van een goed up to date ge-,
redigeerd dagblad, van welke richting het
ook moge zijn, voor de gemeenschap in het
algemeen en voor een stad als Gouda in
het bijzonder, van het grootste belang.
Want langzamerhand heeft de courant,
oorspronkelijk slechts dienende voor de ver
spreiding van nieuwtjes, zich opgewerkt tot
een factor van groote cultureele beteekenis
voor de menschheid, die de belangen en de
ontwikkeling van hek volk kan leiden en
^vorderen. Zy geeft lichting aan de open
bar? meening, zy is hiervan de tolk.
Dit eischt evenwel van den uitgever en
zijne medewerkers een groot”'verantwoorde
lijkheidsgevoel, kennis en zelfrespect.
Beunhazerij moet den bonafide courantier
dan ook verre zjjn!
Langzamerhand heefjt, zooals - alles in
onze wereld, het dagbladbedrijf zich ont
wikkeld.
De geschiedenis van het ontstaan der cou<
rant is een weinig bekend gebied.
Julius Caesar liet de „senaatsverslagen”
aanplakken en dagbladen „schijven”, waar
in de belangrijkste gebeurtenissen van den
dag wiedden opgeteekend. Dit „schrijven”
van couranten btèef zeer lang ook na de.
uitvinding-der boekdrukkunst nog,in ge
bruik, ook in ons land’
Het stadsbestuur van Gouda had in 1611
een courantschrijver, Loys Elle genaamd,
in dieMt. Z(jp wedde bedroeg 12 gld. per
jaar, maar by besluit van Burgermeesteren
van 30 Mei 1611 werd „syn gage verhoocht
van 12 gld. tot IS^gld. en sal (MJ) gelycke
18 gld. hebben voor de 2 voorgaende jaeren
dye hij noch restoren.” De geregelde be-
gees?igen „Bottelaar”, wier gewaardeerde
medewerking ons reeds, zoo vaak werd ver
leend, ook den burgemeester van Gouda,
den heer E. G. Gaar landt terstond bereid
hebben gevonden een bijdrage van zyn hand
voor de courant van heden af te staan.
Heeft onze krant gedurende de lange pe
riode van haar verschijnen haar bestaans
recht bewezen, heeft zij haar invloed dan
eens in meerdere dan in mindere mate doen
gelden, in de latere jaren vooral is die in
vloed op onmiskenbare wijze sterk toege
nomen. De wijziging in de verhoudingen in
het gemeentelijk bestuur hebben daartoe
vooral aanleiding gegeven. Hoewel de krant
door alle jaren heen door verdediging van
eigen inzicht, door de liberale gedachte in-
gegeVen, vaak aan ernstige bestrijding heeft
bloot gestaan, waardoor niet zelden met
ècherpb pen polemieken met andere pers
organen zjjn gevoerd, in de latere jaren is
er wellicht in de gansche Nederlandsche
pers niet één orgaan aan te wyzen, dat in
den kring van zijn woonstede op zoo felle
en vaak zoo onerettee wijze is bestookt als
de Goudsche Courant. Maar zy heeft zich ge
handhaafd. Deze felle bestrijding, die zich
niet alleen beperkte tot de kolommen vAn
een, persorgaan, maar zich op ostentatieve
wijze demonstreerde in raadzaal, bijeen
komst en meeting, om nog te zwijgen van
talrijke pogingen, welke ten doel hadden,
het bestaan yan onze krant te-ipndefynynen,
moest op den duur leiden tot een niét min
der scherpe actie in onze kolommen, om
hen, die door geargumenteerde betoogen
niet te bewegen bleken v^n strijdwijze te
veranderen, daartoe op andere wijze te
nopen. Het merkwaardige is daarbij ge
bleken, dat zy, die meenden zich het recht
te mogen toekennen om zich alles tegen
over ons te mogen veroorloven, de grootste
fijngevoeligheid ten toon spreidden, zoodra
hun teentjes’ ook maar even werden ge
raakt.
Op den dag van heden zullen wy hierover
niet in verdere beschouwingen treden? Daar
voor komt de tyd aan het eind van dezen
jaargang. De eerste stap wordt heden gezet
en met vasten tred zal worden voortgegaan,
ook dl zullen nieuwe moeilijkheden ons dien^
weg jachten te ”>ersperren. Die zullen
worden overwonnen.
De toenemende belangstelling voor de
krant van onze lezers (essen) en adverteer
ders, ook door het feit dat ze elkèu Zater
dag in 6500 gezinnen in Gouda en omgeving
sinds langen tjjd haar intrede doet, en haar
wassende invloed staat ons daar borg voor.
Het blad van heden is daarvan een
sprekend bewijs. t
De Goudsche Courant gaat met den steun
van talrijke vrienden en medewerkers met
vreugde haar 70-jarig bestaan tegemoet.
Dit nummer bestaat uit drie
Overheid— Pers—
Openbare Meening.
Journal, £’est un monsieur.