taus
fWY8!
CABARET-AVOND
ALBERT HEIJN
Koopt bij onze Adverteerders
CADEAU
De nieuwe Protosstofzniger f 165.--
1 ijêm
im mm
n m
ELFHOEVEN
JAN VAN RIEMSDIJK
TUINMEUBELEN
JAN VAN D]AM
J. HULLEMAN
GOUDA
Voor kleine tuinen.
OP WOENSDAG 10 JUNI
Het Trappenhuis - J. Spruy' v.h. T. Ruis
Keizerstraat 62 - Gouda
„WELF''- Schoenen
GRATIS
Deze Week
HEERLIJKE ADVOCAATBOONEN
N. V.
GOUDA
MARKT 51
Electro-Technisch-Bureau J. F. W. TURiON
Werkt geruischloos en is stoii^igvrlj voor Radio.
Bij den 250en sterfdag vi
In het testament van den dichter Pedro
Calderon de la Barca, een zeer omvangrijk
geschrift over zyn iaatsten wil, bevindt zich
na opsommingen van vermogenslegaten de
volgende zin: „Aan mijn vriend Lozzano
vermaak ik enkele aanteekenirfgen, die ik in
myn leegen tyd op papier heb gezet, doch
volgens mynfoordeel slechts weinig waarde
hebben."
Deze enkele aanteekeningen waren niets
niets meer en minder dan alle manuscripten
van den dichter voor zoover zy toenmaals
nog in zyn handen waren.
Deze zelfgeringschatting is waarschyn-
lyk toe te schrijven aan de verbitterir-g, die
de ouderdom voor hem met zich meebracht
en die hem ook zyn eigen grafgedicht met
deze woorden deed besluiten: „Vertrouw
niet den lof der Koningen, noch Uw eigen
genie."
Calderon, Lopes de Vega, Cervantes
ziedaar de drie toonaangevende namen in
de geschiedenis der oudere Spaansche lite
ratuur, doch geen van hen heeft zyn tyd
zoo zeer overleefd, is tydloozer geworden
dan Calderon in wiens gedichten stemmen
spreken, die een eeuwigdurenden k'ank be
zitten en zoowel 250 jaar geleden als thans
nog in staat zyn een weerklank van vreug
de of ontroering te venwpkken.
Het Spanje van zyn tyd was een byzon-
der merkwaardig land, dat donker afatak
tegen de omringende Europeesche landen.
Spanje was het land der schrilste tegenstel
lingen, eenerzijds was er een hofvertoon,
dat in de zoetste overdryving ontaardde,
anderzyds een opkomend volk, wiens eeni-
gen zin het was om zich volkomen uit te
leven in dans en spel. Toendertijd groeiden
reeds dte conflicten, die eerst kort geleden
tot de Spaansche omwenteling hebben ge
leid en hit leven van den dichter Calderon
was een spiegel waarin zich het levensspel
der Spaansche natie het helderst voorspie
gelde.
Zyn vader bekleedde een ambtelijke posi
tie, toen in 1600 Pedro het levenslicht aan
schouwde. In een Jezuïtenschool wordt de
jongeling opgeleid, aan de beroemde univer
siteit te Salamanca studeert hy theologie,
doch leidt in tegenstelling hiermede een
specifiek wereldschen levenswandel. Wij
fi Spanje grootsten dichter.
weten niet in hoeverre hy zyn studies be
ëindigd heeft, vast staat, dat hy naar huis
terug is gekeerd en een kommervol bestaan
imet zyn broeder in het bouwvallige huis
van zijn vader heeft geleid. In dezen tyd
ontstonden zyn eerste comedies, stukken
met een wuftheid van geest en een elegance
van styl dat zy by een ieder goed in den
smaak vielen en den naam van den jongen
ddchter al heel spoedig bekend maakten.
Doch het succes, dat hy met ueze wereld-
lyke tooneelspelen oogstte was slechts een
zwakke afschaduwing van den roem, die
hem by de opvoering van zijn kerkelyke
drama's, waarvan hy er 100 heeft geschre
ven ter gelegenheid van hooge kerkelyke
feesten, te beurt viel. Onder deze eerste
leerrijke, in den geest van den tyd passsenr
de drama's, bevindt zich maar weinig, dat
thans nog de mo#to loont om te lezen.
Spoedig daarop trad Calderon in dienst
van enkele Grande» zooals het destijds de
gewoonte was om met het hof in verbinding
te komen. De jaren, die nu volgden, dragen
een half kunstzinnig en een half diplomatiek
karakter ter behaging van het hof en den
kunstzinnigen koning Philips. De dichter
neemt voorts aan enkele veldtochten deel
en zijn prestaties als soldaat waren zoo be
vredigend, dat men in hem reeds een uit
stekend „Hidalgo" zag. In deze periode viel
hem de eer ten deel tot ridder van den
Santiago-orde te yorden verheven.
In dezen tijd was Calderon reeds een ge
vierd dichter, zyn moest beroemde werken
ontstonden: „Het leven een droom", „Dame
Kobold", „De standvastige prins", „IJver-
zucht de grootste vyand", „De ridder van
Salamea" en „Het bekende geheim".
Niet zelden liep de 'dichter door zijn
scherpe tong gevaar in handen der inquisi
tie te Vallen, doch slechts de achting van
den koning en het hof hebben zyn stukken
voor den banvloek beschermd en waarschyn-
lyk tevens voor het nageslacht bewaard.
Ondanks den roem en onderscheidingen, die
hem herhaaldelyk te beurt vielen, geraakte
Calderon in groote moeilykheden en zoo
zien wy hem op vyftigjarigen leeftyd de
belangrijkste stap van zyn leven onderne
men, wanneer hy priester wordt.
Spanje's grootste dichter sterft als man
van 71 jaar op een Pinksterzondag in idet
jaar 1681.
De laatste wensch van den dichter
was om in een open kist ten grave
te worden gedragen opdat „hy op deze
manier boete kon doen voor zyn slechten
ydelen levenswandel". Typisch Spaansch is
deze inneriyke tegenstelling; deze vyand-
schap van den ouden vroom geworden dich
ter jegens zyn wereldlyk leven.
Gelukkig kunnen wy alles met geheel
andere oogen beschouwen en den wereldlij
ken dichter dankbaar zijn voor zyn onster-
felyke werken, die een zelfden invloed op
de moderne oómedie hebben uitgeoefend als
die van Shakespeare en Molière.
Want de comedies van Calderon die vaak
het spel tussehen de krachtigste realiteit en
de fantasie van den droom weerspiegelden,
waren de voorloopers der romantiek zoowel
in de roman- as tooneelliteratur. Het zou
daarom niet te verwonderen geweest zijn,
wanneer het ook zonder de herdenking van
zyn geboortedag tot een soort renaissance
ware gekomen. Getuige hiervan is het feit,
dat d® laatste jaren de beste van zyn too-
neelstukken steeds vaker op ons tooneel
verschijnen.
(Nadruk verboden.)
Scheveningen ontwaakt,
Scheveningen werkt koortsachtig aan de
laatste steken van zyn zomertoilet. Overal
heerscht een aanstekelyke drukte, om de
hotels en de seizoengelegenheden weer op
te knappen. De Pier krijgt weer een nieuw
verfje, de badstoelen worden opnieuw in
een frisch uakje gestoken.
De Exploitatie-Mij. „Scheveningen", die
vrywel alle groote hotels beheert, heeft ook
in de wintermaanden niet stilgezeten. Een
hotel is een zaak als iedere andere, maar
een waaraan tallooze moeilijkheden zyn ver
bonden. Men moet het zyn gasten naar den
zin maken. De een wenscht een sfeer in het
hotel welke hem aan huiselykheid herinnert,
de ander wil juist iets anders dan hy ge
wend is; tussehen deze beide moet de direc
tie veilig en iwel zien te laveeren. Dat ver-
eischt inzicht en psychologische kennis,
maar vooral groote tact. Is het reeds moei
lijk thuis een enkelen logeergast op zyn
gemak te stellen, hoeveel te Ineer om het
in een hotel een groot aantal menschen,
waarvan men in wezen zoo weinig weet,
naar den zin te maken. Zeker, Scheveningen,
de parel aan de Noordzee, verkeert onder
omstandigheden, die in niet geringe mate
tot het goede resultaat bydragen: de plaats
zélf, de ligging, de omgeving. Maar wat
heeft een gaat aan een mooi hotel, als hij
er todh met een zekere nonchalance behan
deld wordt; of: wat heeft hy aan een over
maat van goede bejegening als de kamers
of het eten hem niet bevallen?
Er is te Scheveningen hard gewerkt om
alles weer voor het nieuwe seizoen in orde
te brengen. Dacht men soms, dat aan de
hotels en andere gebouwen de barre winter
maanden zyn voorbygegaan zonder sporen
na te laten; dat de Pier maar steeds en on-
veranderlyk het geweld van de zee kan
doorstaan zonder voortdurend onderhoud?
Ook de badstoelen moeten worden gerepa
reerd. Het Scheveningsche model schijnt
het standaard-model te zyn!
De E.M.S. doet dit alles in eigen beheer.
Zooals ook verschillende producten voor het
hotelbedryf in de bedryven zelf veryaar-
digd worden. In de centrale wynkelder ligt
een voorraad van 100.000.waarde op
geslagen. Aan een centraal magazyn wordt
alles door de leveranciers geleverd, vandaar
uit wordt het gedistribueerd. Te Sehevémn-
gen duurt een hotel jaar zeer kort; toch
werden het vorige jaar de volgende ver-
bruikcijfers bereikt: 5000 K.G. thee, 250.000
eieren, 80.000 L. melk, 27.000 L. room,
25.000 K.G. rundvleesch, 15.000 K.G. kalfs-
vleesch, 7000 K.G. varkensvleesch, 2600
KXr. ham, 12.000 kippen, 90.000 K.G. aard
appelen, 30.000 KXÏ. suiker, 12.000 KjG.
boter, 45.000 st. brood (groot), 190.000 st.
brood (klein), 85.000 st. beschuit, 850.000
ILG. ys; en het café-bedryf: 210.000 gebak
jes, 20.000 L. roomys.
Noemen wy tenslotte nog het amuse
mentsgedeelte. Hoeveel moeite kost-, ook dit
niet om het behoorlijk te verzorgen, en vóór
alles: op peil te houden. In het brandpunt
STADSNIEUWS,
GOUDA, 6 Juni 1931.
Een autotocht
voor ouden van dagen.
Mevr. van Reedt Dortland—de Kat, de
presidente van de Ver. van Huisvrouwen,
hield in het Meinummer van het Maandblad'
van de vereeniging een pleidooi voor het
houden van een autotocht voor ouden van
dagen.
„Wy bevoorrechten, zoo schreef zy, die
zoo ruimschoots gelegenheid hebben van het
schoone in de natuur te profiteeren, laten
wy toch in onze vreugde en blyheid over dat
genot niet vergeten de „ouden van dagen"
die, hoewel goed verzorgd als ze zyn in de
tehuizen, zooveel van al dat schoons moeten
missen. Laten wy trachten, al is 't maar
voor één enkele dag, hun ook die vreugde te
verschaffen van „uit zyn" en van al het
schoons wat rond hen is te genieten.
Wie weet, hun leventje is nog maar kort.
Voor hen die tachtig lentes en méér achter
den rug hebben, is 't misschien een laatste
genotvolle dag. Want dat zoo'n uitstapje
een „prettige" dag voor hen is, daarvan zyn
we overtuigd, als we terugdenken aan alle
glundere gezichten die we by de vorigetoit-
stapjes rond ons zagen.
Wat hebben ze by hun eerste autotocht
niet genoten van de prachtige zaal met
vroolyk versierde tafeltjes, waar onder t
genot van een „fyn" stukje muziek een
kopje thee gedronken kon worden en verder
de tocht naar Scheveningen, om zóó van de
boulevard af de prachtige zee te bekyken.
De tweede autotocht, weer met auto's ons
welwillend door particulieren afgestaan,
leidde naar Waalhaven. Daar waren de oud
jes „paf" van die prachtige machines die
op 't vliegveld neerstreken.
En gedachtig nu aan al dat prettige en
heerlyke dat de oudjes te genieten hebben
gehad, doet nu het bestuur van de afdee-
ling Gouda van de Ned. Ver. van Huisvrou
wen weer een beroep op de welwillendheid
van velen, om het in staat te stellen, met de
colleges van regenten, die beide keeren ook
financieel steunden, de oudjes uit de ver
schillende gestichten een prettige dag te
bereiden en dat nog wel liefst in dien tyd
van 't jaar als de dagen 't langst zyn."
Dit artikeltje ia aanleiding geworden tot
de oprichting van een permanent Comité,
dat in het vervolg autotochtjes voor ouden
van dagen, zoo mogelyk ook voor gebrek
kige kinderen, zal voorbereiden. Het Comité
is samengesteld uit enkele bestuursleden van
de Vereeniging van Huisvrouwen en regen
ten van de gestichten hier ter stede. Mevr.
Gaarlandtde Kat verklaarde zich bereid
als eere-presidente op te treden.
Het Comité, dat bestaat uit de dames
Mevr. A. van Reedt Dortl and-de Kat, Mevr.
A. Vroman-Vromen, en de heeren P. Bok
hoven, J. v. d. Endt, J. Slop, L. van de Pol
en W. van Vliet, doet thans een beroep „op
de ingezetenen, auto-bezitters om hun wagen
beschikbaar te stellen op Woensdag 1 Juli.
Het ligt in de bedoeling met de ouden vin
dagen uit de gestichten en met anderen die
daarvoor in Aanmerking komen, een auto
tochtje te maken naar Zeist.
Opgaaf kan bij ieder der corrfUéleden ge
schieden.
van de attracties, welke onafscheidelijk aan
een badplaats als Scheveningen verbonden
moeten zyn, staat het Kurhaus. Daar zul
len in de eerste plaats weer zijn de uitne
mende Kurhaus-concerten door het Residen
tie-Orkest; beroemde solisten zullen er
weer nieuwe lauweren oogsten. Voorts zyn
ex het Palais do Danse; 'het Kurhaua-Caba-
ret, waar de populaire cabaretier Louis
Davids de voorganger zal zyn; het Pavil
joen op de Pier, waar Max van Gelder de
specialiteiten zal verzorgen.
Zoo staat Scheveningen opnieuw gereed
om badgast en toerist te ontvangen, om aan
genietingen voor lichaam en geest meer te
bieden dan zelfs de meest verwende ver
langen kan. Maar ook om ontspanning en
genoegen te geven aan hen, die over een
kleine of middelmatige beurs beschikken en
dit is nog altyd de groote meerderheid!
Diezelfde patroons, die over (kbtoeneming
van het aantal baasjes klagen, klagen ook
over de toeneming van de openbare veilin
gen van vloerkleeden. De grossiers vinden
by de patroons geen voldoende afzetgebied,
maar nu willen deze faatste al weer «jat de
grossiers by de pakken gaan neerzitten en
nalaten langs anderen weg geld te ver
dienen. Moraal: iedereen moet maar blijven
wachten totdat deze handelaars weer in
gode conditie zyn! Zóó lost men de puzzle
zeker niet op!
HAGENAAR.
De Wierlcker-Schans.
Interneeringekamp in Oorlogstijd.
Vsrijdelda Ontvluchtingspogingen
Wedden, zoo schrijft een medewerker van
de Haagsche Post, dat het groote gedeelte
van de lezers nimmer van deze schans ge
hoord heeft, laat staan weet, waar deze te
vindenGeheel omringd door een breede
gracht, waarover aan de Noordzijde een
lange brug leidt, aan het einde een grim
mige poort jnet een paar kijkgaten, eiken
naderen toegang tot het inwendige van het
fort afsluitend, ligt deze schans daar ver
laten temidden van het lage door vele eloo.
ten dooreneden polderland, een hall uur be
oosten Bodegraven. Boven de hooge booinen
op de breede bastoon* van het fort zwerven
nu tallooze kraaien, <&e daar sinds men
schen heugenis nee telen eo er een leven van
belang maken. Dit is dan evenwel het eeni
ge vertier daar op dia oude schans, waar
slechte een fortwachter met zijn gezin huist.
Vlak ten Noorden is die Oude Rijn, waar
langs aan den rechteroever de straatweg
evenwijdig loopt, de groote weg van Utrecht
naar Leiden. Vroeger diende dit fort, naar
men zegt tot opslagplaats van springmidde
len voor ïjsopruumng m de toenmalige
„Nieuwe Hollandsche Waterlinie", nu zijp
er artftllerie-matefliaien opgeelsgeu, in een
zestal groote magazijnen en loodsen van het
reduit - het inwendige van het fort.
Het feit, dat gedurende de eerste mobili
satiejaren hier een Aantal officieren van
hoogeren en 1 ageren rang en Van verschil
len de nationaliteit geïnterneerd werden,
rukte dè dommelende schane uit haar slaap
en zoo heeft de wereldoorlog, die aJles in
beroering wist te brengen, ook dit vredige 1
stukje natuur niet met rust gelaten. Een
dertigtal officieren, Bnteohe, Fransche en
later een dozijn Duiteche, van onderscheide
ne wapens, vertoefde geruim en tijd binnen
hl&r statige wallen en de oude kale maga
zijnen werden door 'de goede zorgen van on
zen interneeringsdienst omgetooverd in keu
rige slaapvertrekken, badkamers, biljart-,
lees- en eetzalen, in comfort niet onderdoend
voor het beste pension. Al werd het verblijf
van die geïnterneerde officieren zoo drage- I
lijk mogelijk gemaakt, de heeren bleven op
het fort en hoewel op bepaalde tijden aan l
enkelen voor eenipe dagen verlof werd ver
leend, waarbij zij schriftelijk hun edrewoord
moesten geren tijdens het verlaten van het
fort, niet te ontvluchten» misten zij hun
vnjlieid. Eerst later werden de verloven ge
makkelijker gegeven doch in den beginne
was dit slechts hooge uitzondering. De be
woners van Bodegraven Zullen zich nog wal
herinneren, hoe enkele Engelsche officieren
eenige malen de kerk aldaar bezochten,
waarbij een gewapend Nederlandsch oMicier
achter hen in de banken plaats nam.
Dat zich tijdens de in terneer ing van de
verschillende vreemde officieren op WieWo-
kerschans het noodige hoeft afgespeeld is
begrijpelijk, mode, dat er on dien tijd ver
schillende pogingen in het werk werden ge
steld om te ontvluchten, waarvan eenige
met goed gevolg. Er was toen in dio jaren
een .heeJe bedrijvigheid in dat brave fork
Een stevige hooge ij zerdrandafsluiting ver
hinderde een te gemakkelijke ontsnapping
en een bewakiingsdetachement van een kleine
200 man, had het voldoende druk met wacht
en patrouilledienflten. 's N ach tg brandden
lunpen op de wallen, die him falie schijn
sels tot ver in den omtrok wierpen. De
meest ernstige poging tot ontvluchting, door
een groot gedeelte der Engelsche officieren,
was het graven van een onderaardsohe gang,
beginnend vanuit een der slaapkamers, loo-
pende onder den wal en zich vervolgens on
der de fortgracht voortzettend. Onder een
krib in een der slaapkamers was men begon-
Raadselachtige moordgavallen
in da laatata jaren.
Geheimzinnige verdwijningen.
Het gelukte ons een artikel te krygen
van den heer John L. Webster, den
chef van de geheime politie te Chicago
over de in de laatste jaren gepleegde
misdaden.
Sommige menschen hebben altyd met te
genspoed te kampen. Zoo'n man was Vivian
Messiter. Hy was in Engeland geboren en
opgevoed, maar ging als jonge man naar
Amerika, omdat hy meende daar meer te
kunnen bereiken. Hy was niet dom, maar
alles liep hem tegen. Hy had een ranch in
Mexico gehad, had in Denver zaken gedre
ven en eindigde In New-York als ontwer
per van machines. Zyn huwelijk was een
mislukking en liep uit op een scheiding.
Zyn dochter, het eenige wezen waar hy om
gaf, werd gedood by een auto-ongeluk. Toen
kwam de wereldoorlog; hy had niets te ver
liezen en niets om voor te leven en nam
dus als vrijwilliger dienst bij het Engelsche
leger in Canada. By zyn eerste veldslag
kreeg hy een schot door beide heupen, waar
door hy niet bepaald hulpbehoevend werd
daardoor kreeg hy ook geen ondersteu
ning maar toch genoodzaakt werd, met
een stok te loopen.
Nu was hij 57 jaar oud; hij was weer
terug in Engeland, hield, een benzinedepot
en woonde in een klein 'kamertje van een
derderangs pension. Zelfs de pensionhoud-
nen. Meest 's nachts doch ook wd overdag,
waarbij de gramophoon de geluiden door
dezen mineurs arbeid veroorzaakt, moest
dempen, werd staag doorgewerkt. Met be
hulp van zeer primitieve werktuigen, schop
jes, bijlen, enz. in de door familie gezon
den cakes bij gedeelten binnengesmokkeld
werd de mijn gegraven. De uilgegraven aar
de verspreidde men tussehen den vloer en
den grond der slaapkamer, terwijl steeoen
op de meest sluiksche wijze bij gedeelten
door de Engelsche heeren werden weggevoerd
en in de gracht geworpen, als men ging
zwemmen. Door middel van een ingenieus
toestel, een aoort blaasbalg voerde men Ver-
solie lucht aan de coder den grond werkm
eien, che daar diep in den mijngang bij het
schijnsel van electrisohe zaklantaarns als
mollen energiek voortploeterden. Ieder
oogen blik liep men kans op water of instor
ten,'maar men vorderde. Door mftddel van
"een kompas wist men de ridhting nagenoeg
vast te leggen en zoo naderde dan na maan
den arbeid de tijd, waarop de heeren achter
elkander de schans en vermoedelijk ook heit
gastvrije Holland zouden verlaten. Edoch,
op zekeren morgen ontdekte een soldaat van
de bawakmg, die als oppasser een der En
gelsche officieren was toegevoegd, tot zyn
stomme verbazing een paar officieren, zwart
van aarde en nat van inspanning, die onder
een slaapplaats uotkropen. Ondanks het feit,
dat de Engeischen er waren zeer gefor
tuneerde heeren onder een belangrijk be
drag beloofden, indien hij hen niet zou var
raden, liet hij zich met door die groote Bom
geld verleiden, maar rapporteerde het geval
aan den fortcommandant. Hei verhaal luidt
verder dat 's mans pachtebetracihtmg be
loond werd met een paar sigaren en even
veel dagen verlof.
Zoo is deze plaats nog van meer toooeelen
getuige geweest, doch nu lis zo in haar dom
melende rust teruggezonken, al heeft zo een
geschiodAig tijdens de oorlogsjaren gehad.
Het is ecH||—q1 stukje natuur, daar om en
bij die Wierickerschaus zoo genaamd naar
de Wiericke, een breede vaari ten Oosten
ster had medelyden met hem. Hy kreeg
nooit bezoek en zyn eenige correspondentie
kreeg hy van een firma, waarvoor hy ben
zine verkocht en iemand in Amerika; hy
ontving tenminste geregeld brieven altyd in
hetzelfde handschrift en beslist geen zaken
brieven. Hy ging nooit uit en zat maar op
zyn kamer, waarby hy talryke sigaretten
rookte.
Eensklaps verdwenen.
Op zekeren morgen kwam de pension
houdster zyn kamer binnen om zyn bed op
te maken; het was echter niet beslapen. Zy
herinnerde zich niet, dat hy den vorigen
avond was thuisgekomen en het anders
overvolle aschbakje was nog schoon. Zy be
greep niets van het gedrag van haar com
mensaal, doch begon er eigenlyk pas over
na te denken op den derden morgen. Myn
heer Messiter zou het haar toch wel hebben
laten weten, wanneer hy een paar dagen de
stad uit ging; hy was altyd heel beleefd.
zy praatte er eens over met haar man.
Die zei alleen: „Ga niet naar de politie,
want daar zou hy heel boos om kunnen
worden." Zy zei niets, wachtte nog een paar
dagen en ging toen naar de politie, zonder
haar man er in te kennen. De politie ging
eens kyken naar de garage. Die was blyk-
baar door Messiter zelf gesloten, want het
hangslot was van een soort, dat met een
sleutel gesloten moet worden en dat men
niet kan dichtknippen. Zij dachten dus, dat
er geen reden tot ongerustheid was.
Messiter's firma kreeg geen rapport meer
van Messiter. Haar brieven bleverl onbe-
behoorsn Aspirin -Ta
blofton. want óp rais
staat U in 't bijzondar
aan hat óavaar- van
kouvatton bloot.
Lat op oranja band «n Beyerkrule. Prijs 7» ch.
van fort gelegen. Een wandeling vanuit
Gouda» waarbij mee over Keeuwijk en Sluip
wijk gaande, de naar deze plaatsjes genoem
de prachtige plassen in hun voile glorie
ziet, brengt langs rustige kaden de rustieke
landwegen dwar8 door dit meren complex u
er in een tweetal uren heen. Wilt u vanuit
Bodegraven in de omgeving eens een kijkje
nemen per autobus vanuit Gouda of per
trein vanuit Leiden of Woerden dan Vergt
-het een wandeling van een kletn half uur,
waarbij men den Zuidelijken Rijndijk moet
nemen. De landelijke omgeving, de vrien
delijke oevers van den Ouden Rijn, zijn deze
ii spanning ten volle waard. De schans zelf
is niet te bezichtigen, trouwens er zijn, zoo
ais reeds eerder aangegeven, geen andere
bewoners meer dan de fotwachtersfamilie,
mitsgaders de kraaaen en er valt niets te
zaen. De magazijnen werden weer in hun
ouden etaat teruggebracht; de warm- en
koudwaterleidingen opgebroken, de biljarts,
de gemakkelijke stoelen, de tennisbaan, de
badkamers, de bibliotheek, de officierseet
zaal, de kamer van den commandant en die
van uau officier van het bewakwgsdetaohe-
ment, de keukens, can tin e», verblijven der
o ansehappen,, ja wat niet al, kortom alles
wat nog kon wijaen op het langdurtg ver
blijf van deze buitenlandache officieren, is
verdwenen.
antwoord; een telegram kwam als onbestel
baar terug. Toen benoemde zy een ander in
zyn plaats, machtigde hem om de garage
open te sluiten. Daar vond hy naast de
benzineauto, waarmee Messiter de omlig
gende dorpen placht af te ryden, zyn lyk.
Op den muur waren bloedvlekken en een
opgedroogde bloedplas bevond zich onder
zyn hoofd, dat op twee plaatsen ingeslagen
was.
Een geheimzinnige hamer.
De politie zocht naar het voorwerp, waar
mede de misdaad was gepleegd. Achter een
van de olieblikken vond zy een hamer met
een eigenaardig gevormden kop, waar ge-
tonnen bloed en wat haar aan kleefde. Het
haar kwam overeen met dat van Messiter.
Vingerafdrukken waren er niet te vinden.
Op het lyk vond men geen geld, doch in een
afzonderlyk zakje bevond zich een klein,
gouden medaillon met een momentopname
van een verpleegster in uniform. In zijn
kamer vonden zy de brieven uit Amerika,
alle uit dezelfde groote stad afgezonden.
Er was nergens een plaats of een datum
genoemd en men kon het adres niet nader
bepalen. Men kon uit de brieven slechts op
maken, dat de schryfster en Messiter el
kaar liefhadden; sommige gedeelten waren
in code. Deze werden ontcyferd, doch men
kwam er slechts wat meer door te weten
van Messiter's liefde, niet van de persoon,
tot wie zy gericht was. Het feit, dat de
schryfster zich zelfs in haar liefdesbrieven
zoo weinig uitte over haar omstandigheden,
bewees wel dat z\j en Messiter zelfs het
een of ander noodlot vreesden. Verder kwam
de politie van Southampton echter niete te
weten. Er kwam nog een annoniem tele
gram uit Amerika, juist terwyi de politie
nog aan het werk was; het was in dezelfde
code gesteld en bevatte een dringend ver
zoek om opheldering van het langdurige
zwygen.
Ondervragingen.
De politie ondervroeg ook de gescheiden
vrouw van Messiter en zyn broers en zus
ters, doch zy wisten geen aanwy zingen te
geven, hoewel zy gaarne alles hadden willen
doen om den moordenaar op te sporen. Zy
hadden al in geen maanden iets van Vivian
gehoord; dat kwam echter wel meer voor
en daarom hadden zij zich nog niet eens on
gerust gemaakt.
Nu was de politie ten einde raad en riep
zy de hulp in van Scotland Yard. Het groote
Londensche politiebureau zou niet beroemd
geworden zijn wanneer het niet altyd met
de grootste nauwkeurigheid werkte, ook al
had niet al dat werk rechtstreeksche resul
taten. Zoo deed men ook in dit geval.
Eén afdeeling onderzocht het terrein van
den moord. Men zocht de fabriek op, waar
de hamer gemaakt was en ging vervolgens
na, door welken winkel hy verkocht werd.
Nu ging men in de omgeving van dat dis
trict zoekèn naar den kooper, totdat men
een man vpnd, die den hamer als zijn eigen
dom herkende. Hij was monteur in een
plaatselyke garage en had op zekeren dag
den hamer geleend aan een man, die met
een verkoopauto voor benzine door het dorp
reed en niet verder kon. Hy morrelde aan
den motor, vroeg een hamer te leen, kreeg
den motor inderdaad vry snel in orde en
reed toen weg zonder den hamer terug te
geven.
De vondst in de prullemand.
Op de plaats van den moord vonden «ij
nog meer. In de garage stond een klein
tafeltje, waar Messiter schreef, en daar
naast bevond zich een prullemand. Alle
stukjes papier werden er zorgvuldig uit
gehaald en bestudeerd. Ze leverden voor het
meerendeel niets op, maar er was een stukje
verkreukeld papier, waarop het adres van
de garage vermeld stond met de bijvoe
ging: „Zaterdag tussehen 10 en half één."
,Dat papiertje had dus betrekking op een
afspraak en het handschrift kon heel goed
dat van den moordenaar zyn, want Mes
siter was op een Zaterdag vermoord. In
den mand bevond zich nog een afgescheurd
papiertje met de handteekenlng van W. F-
Thomas en nog een ander met alleen „Tho
mas". De boeken van Messiter zeiden niet3
van een relatie met W. F. Thomas, doch er
was een blanco notitieboekje, waar negen
bladzyden uit gescheurd waren. Op de tien
de bladzijde vond men eenige adruksels van
het schrift op de bovenliggende bladzijde
en het bleek na heel wat werk in het labo
ratorium van Scotland Yard, dat het een
kwitantie was voor 2% shilling als com
missie voor 5 gallon benzine, die verkocht
waren aan „Cromer A Bartlett, Bold Street,
Southampton", een gefjngeerd adres. Ver-
moedelyk had W. F. Thomas voor Messiter
Het groene Hannover.
Begin Juli wordt te Hannover de
jaarlyksehe groote Duitsche land
bouwtentoonstelling gehouden.
Weinige Duitsche steden zyn in too rui
me mate stad en landschap, residentie en
industrieel centrum, vereenigen in zoo
sterke mate oud en nieuw als dit met
Hannover, de Wetfenstad aan de Leine, het
geval is.
Hannover is van oudsher het middelpunt
van het Nedersaksische leven en van het
Nedersaksische land geweest. Het is ook-
j^den nog het centrum van het Nedersaksi-
gobe economische leven en van de Neder-
eaksisohe kuituur, de hoofdstad van de boe
ren van den Deister en van den Solling, van
de laagvlakten van de Leine en van de uit
gestrekte liüneburgwr Heide tot Bremen en
yineburg eenerzyds, tot Kassei anderzyds,
tot ver in het gebied van Osnaück en zelfs
tot de Nederlandsche grens. Ten allen tyde
is deze Noordduiteche stad met haar eigen
aardige traditie en haar ligging aan de oer
oude internationale verkeerswegen een der
4 belangrijkste centra van handel .industrie
en verkeerswezen van Duitschland geweest.
Zy zal het zeker ook verder blyven. Heden,
ligt Hannover op het kruispunt van het
Middel-Europeesche verkeersnet en aan de
groote wegen van het wereldverkeer.
De reiziger, die deze stad betreedt, van
welken kant hy ook moge komen, wordt
gteeds begroet door uitgestrekt, groen land,
door lichte, groene, bosschen. Weinige ste
den hebben zulke uitgestrekte plantsoenen
en bosschen in haar gebied als Hannover.
Midden door de stad en gedeeltelijk om de
stad heen loopt het breede band der Eilen-
riede en het dal vam de Leine een enkele
groote golf van groen loof. Talryke wandel
wegen en straten zijn elegante allecën,
Heerlyke verborgen pleintjes en een dool
hof vam straten bekoren den vreemdeling.
Midden in het drukke verkeer, boven het
gekrysch der tramrytuigen en het rumoer
der wagens uit klinkt muziek in het cen
trum der stad: het wereldbekende Café
Kröpke. Ik ken geen stad, die een dergelyk
middelpunt bezit, een dergelyk trefpunt
voor allen, dSe elkaar zoeken: voor het
jonge meisje en den jongeling, voor den
buitenman, die zyn vrouw verloor, voor
babbelzieke dames en nietsdoeners. Hier
kan men met de gansche stad en met het
gansche land kennis maken.
Om den int ^{>7 dagteekenenden Begy-
nentoren, het oudste monument der stad,
liggen de artistieke en kultureele beziens
waardigheden der oude stad geschaard. Hier
vindt men de Leinestrasse en de Breite-
straase, de Markt, met haar heerlyke voor
beelden van oude, Noordduitsahe bouw
kunst, wier ontwikkeling juist heden in de
moderne bouwkunst haar voortzetting vindt
Men kan gerust beweren, dat te Hannover,
ands het tydperk van Weinbrenner, Gilly
a Schinkel, van den Hannoveraanschen
architect Laves, een gezonde architectuur
vasten voet heeft gekregen. Behalve te
Duaaeldorp is nergens op zoo groote schaal
gebouwd als te Hannover. Talryke parken,
plantsoenen, tuinen, sport- en speelplaatsen
schenken leven en kleur aan deze stad,
waarin Vetterlein, Bonatz, Hoger en Elkart
gebouwd hebben en bouwen.
Op een der fraaiste kerkhoven rusten
Charlotte Kestner, die zoo1 door Goethe werd
vereerd, de sterrekundige Caroline Herschel
en Hölty, de dichter van de Lentje. Zimmer-
mann, de strydlustige lijfarts van koningen
en vorsten, leefde te Hannover, dat ook
veertig jaar lang den „roekeloözen opti
mist" Leibniz gastvryheid verldende. Hier
leefden ook Handel, Iffland, Scharnhorst,
de gebroeders Schlegel. Hindenburg had
zich in deze stad na den wereldoorlog te-
ruggetrokken. Hannover is de geboortestad
van Gieseking, van Elly Beinhorn, van
Mary Wigman en van den danjser Kreuz-
berg. Noske, de oorlogsministerT der Duit
sche revolutie, leeft hier als regeerings-
commissaris.
Te Hannover heeft Sophie von der Pfalz
geleefd, die door de geschiedenis geroemd
wordt als een der verstandigste vrouwen,
die ooit hebben geleefd. Zy had [een groote
bewondering voor Spinoza en verdedigde de
subtiele methaphysische leer van haar
vriend Leibniz. Haar hof was een der prach-
benzine verkocht en daarvoor provisie ge
kregen; minstens één transactie was gefin
geerd en vermoedelyk waren er negen ge
fingeerde transacties aan Mesjsiter opge
geven.
Scotland Yard liet nu huis aan huis vra
gen, of men iets wist van zekeren W. F.
Thomas. Een pensionhoudster in een tame-
lyk armoedige straat had een commensaal
van dien naam gehad met een blijmde vrouw,
die Lily heette. Zy waren 20 October aan
gekomen; 27 October bleef Thomas in ge
breke, de verschuldigde kamerhuur te be
talen en pas op 30 October den dag van
den moord betaalde hy. Drie dagen la
ter vertrokken zy en gaven een adres op in
Birmingham, dat gefingeerd bl^ek te zyn.
Verder was er een architect, die aan W. F.
Thomas een onaangename harin|nering had.
Hy had zich nJ. by hem aangemeld op een
advertentie voor een chauffeur. Hy kwam in
dienst op 5 November en eenige weken
later verdween hy met by na 15Ö pond ster
ling van zyn baas.
In de portrettenverzsmeling.
Scotland Yard had een heele yerzameling
portretten van verdachte elementen en liet
daar nu neuzen door den architect, de pen
sionhoudster, den monteur mef wiens ha
mer Messiter was vermoord en een kruide
nier, die op den dag van dne moord Mes-
"iter in gezelschap van een onbekende had
gezien. De kruidenier en de monteur waren
niet 'zeker van hun zaak, doch de pension
houdster en de architect hezikenden met
zekerheid W. F. Thomas in den persoon van
tigsten uit het Duitsche baroktydperk. Han
nover en Herrenhausen waren door Sophie,
een geborene Stuart, verheven tot de salon
van Duitschland. Door Leibniz zouden zy
het hart van Europa worden.
Kaarsrecht loopt de Herrenhauser Allee
naar den tuin, die het kleinood en het
„Schonbrunn" van Nedersaksen is. De „Her-
renhduaer Qarten" zyn het mooiste, wat
Hannover bezit. Zy zyn heerlyk uitgestrekt
en vol ryke verzamelingen tropische en sub
tropische planten. Voor vele Noordduit-
schers zyn zy het gedenkteeken eener dy
nastie, die nimmer de verbindipg met dit
land en zyn bewohers heeft verloren. In het
Mausoleum kan men de sarkophagen van
Koningin Frederike en van Koning Ernst
August, twee werken van Rauch uit Carra-
risch marmer, bewonderen.
De Hannoveraner spreekt het zuiverste
Hoogduitsch. Hy is ook de beste ruiter van
Duitschland. Zyn paarden behalen steeds
weer nieuwe overwinningen.
De stad heeft een bloeiend kunstleven en
prachtige verzamelingen. Het is de stad van
Nedersaksen, dat zich m al zyn schoonheid
in haar omgeving uitstrekt. De Lüneburger
Heide ligt voor haar poorten. De Harz kan
in één uur tyds per trein worden bereikt.
Het Wesergebergte is niet ver-af en in de
onmiddellyke nabijheid der stad liggen ook
de bekende Duitsche badplaatsen Pyrmont,1
Oeynhausen, Salzuflen, Nenndorf en het
liefelyke Eilsen by Bückeburg.
RUILBUREAU
voor bons en plaatjes.
Hebben verzonden aan:
iH. H. K. te Gouda: 20 molenbons.
Hebben genoteerd voor:
M. v. H. te Gouda: 30 Dönszelmann bons.
K. P. te Veenandaal: 56 Droste's bons.
A. F. te Gouda: 1 compleet stel zeewater
aquarium en terrarium platen en plaatjes.
Hebben thans niets in voorraad. Zullen
evenwel eerstdaags een party bons opzen
den naar de fa? Verkade ter omruiling voor
complete stellen. Dus een korten tyd ge
duld s.v.p.
U vroeg ook te zenden de nieuwe wand
plaat; het spyt ons, daarvoor kunnen we
niet zorgen, U kunt deze bekomen by ge
noemde firma tegen inzending van 25 bons
plus 40 cent.
Mededeeling voor:
Ph. J. I. te Gouda: Wy hebben nog een
klein tegoed van U, n.1. 39 punten.
Jo. Q. te Gouda: U staat nog steeds ge
noteerd voor 11 Droste's bons. Er zyn er
evenwel nog te verzenden 134 stuks, dan
bent U aan de beurt.
Nu nog iets tot alle verzamelaars.
Zoo nu en dan bereiken ons van diverse
liefhebbers-verzamelaars vragen om op
name van soorten plaatjes of bons, welke
we nog steeds hebben geweigerd of die pas
uitkwamen. Meestal zyn dit geen courante,
dus geen dagelyksch voorkomende bons,
zooals die van Verkade b.v.
Het resultaat van de opname van zoo'n
niet alledaagsch soort bon of plaatje is dan
dat enkele liefhebbers hun aanvragen in
zenden en de inzendingen van dat soort bons
biy'ven uit, dus wy blyven dan zitten met
groote aanvragen en heel kleine inkomens.
Men vraagt thans opname van Pette's
bons en plaatjes voor het Cactusalbum.
Een schitterend album met even- mooie pla
ten, maar nogmaals, wat zal er harder loo
pen, de aanvragen of aanbiedingen? We
zyn bang om te beginnen.
Of zyn er onder onze lezers met een
massa bons voor het Cactusalbum?
Wy willen de opname nog even in beraad
houden.
HET RUILBUREAU.
Het is weer tyd om de Dahliaknollen uit
te planten. Oude zware knollen kunnen wor
den gedeeld, indien we maar zorgen dat elk
stuk voorzien is van een of meer knoppen,
welke nu in de meestë gevallen zichtbaar
zyn aan de wortelhals. Elk stuk moet dan
ook voorzien zyn van aen gedeelte der wor
telhals. Afzonderlyke knollen waaraan dit
ontbreekt, hebben dan ook geen waarde,
daar deze door de af wezigheid van knoppen
geen stengel kunnen vormen. We hebben
onder de Dahlia'» verschillende groepen,
welke dan ook niet alle voor hetzelfde doel
William Henry Podniore. Het bleek, dat hy
in de gevangenis zat, omdat hy geld ge
stolen had van weer een anderen architect.
En ook de blonde Lily was gemakkelyk te
vinden. Het .bleek, dat Podmore al als kind
van negen jaar voorwaardelijk was veroor
deeld voor een kleine inbraak...
Hy zei, dat hy onder den maam van W.
F. Thomas geschreven had op een adver
tentie van Messibjr, die een benzineverkoo-
per zocht. Hy zou zich presentaren op 30
October en vond .toen Messiter iit de garage
in gezelschap van een anderen sollicitant,
die Maxton of Baxton heette. Die man
bleef nog by Messiter, nadat hy at was weg
gegaan. Hy verklaarde ook, dat Messiter
hem den naam van Craker en Bartlett had
opgegeven als dien van een tuogelyken
klant. Later was hy nog eenige malen te
rug geweest, doch de garage was telkens
gesloten en daarom had hy omgekeken
naar ander werk. Hy ontkende, dat de kwi
tantie betreffende Cromer en Bartlett door
hem geschreven was.
Gebnek aan bewys.
Wel werd er geen Maxton of Baxton ge
vonden, die ook raaa'r eenig.szins aan Pod-
more's beschrijving t>eantwo ordde, doch de
aanwy zingen waren niet diïideiyk genoeg
om Podmore te vero< jrdeelen. Hy werd dus
weer naar zyn oud#! gevangenis terugge
zonden om zyn gei/ahgenisetraf van zes
maanden voor den di efstal uiit te zitten. Na
afloop van dien tyd werd hij uit de gevan
genis ontslagen.
Niet zoodra wa* .hy er eclkter uit, of hy
gebruikt kunnen worden. Velen zyn uitste
kende snijbloemen, andere zyn meer ge
schikt voor tuinbeplanting; bepaalde soorten
speciaal voor bloemperken of groepsbeplan-
ting. Goede snybloemen vinden we vooral
onder de Decoratieve Ail Cactus Dahlia's.
Toch zyn er hieronder welke meer geschikt
zyn voor tuinbeplanting, daar de bloemen in
afgesneden toestand niet voldoende duur
zaam zyn, of wel de bloemsteel te kort of
te slap is. Natuuriyk kan men ook goede
sny soorten voor tuinversiering ge&uiken.
Het is wenschelyk dat de aldus te gebruiken
soorten rijk bloeien. Voor perk en groeps-
beplanting zyn vooral de Mignon Dahlia's
aan te bevelen; doordat de bloemen enkel
zyn en in afgesneden toestand spoedig uit
vallen, zyn ze voor snybloemen minder ge
schikt. Wanneer men van Dahlia's veel wil
genieten, moet men de uitgebloeide bloemen
steeds tydig verwyderen, opdat ze geen
zaad gaan vormen, daar anders het bloeien
spoedig is afgeloopen. Daarom is het wen
schelyk om van de Bnysoorten veel te sny-
den; die welke we voor tuinbeplanting ge
bruiken snoeten we gedurende den zomer
eenmaal per week naloopen, om er alle uit
gebloeide bloemen zorgvuldig af te gnyden.
Het uitplanten van zware knollen is af te
keuren; er ontwikkelen zich dan veel te veel
stengels, welke door gebrek aan ruimte en
licht dan allen 9lap en zwak blyven. Ook van
de gescheurde knollen moeten we de sten
gels nog vaak dunnen, waarby we dan aan
de hooggroeiende soorten slechts 3 stengels
behouden. Dahlia's verlangen een lichte en
zonnige standplaats. Wat betreft de grond
soort zyn ze niet kieskeurig; nagenoeg op
alle gronden kan men Dahlia's teelen. De
hoogstgroeiende soorten planten we min
stens op 1 M. onderlinge afstand; de laag-
biyvende Mignon Dahla's planten we op een
afstand van 30 tot 40 c.M.
DAM RUBRIEK
Onder redactie van de Damclub „Gouda",
Secretaris de la Retflaan 14, lokaal d_ Job
Markt 49.
Probleem No. 747.
Zwart schyven op: 6, 6, 9, 12, 17, 36,
dam op 18 en 32.
Wit schyven op: 15»i«N27, 29, 31, S3, 34,
38, 39, 46, 47.
Probleem No. 748.
w/a Mm
Zwart schyven op: 6, 10/12, 22, 23, 37, 40.
Wit schyven op: 21, 24, 26, 38, 39, 47/49.
Oplossing van Probleem No. 745.
Wit speelt: 29-23, 23—18, 33—29,
47 :38, 34—29, 35-30, 43—38, 44—40,
49:9, 25 :1.
Oplossing van Probleem No. 746.
Wit speelt: 50-45. 23—18, 33—29,
34—30, 44—40, 49:18, 32—28, 38:20,
37—31, 42:4.
werd weer gearresteerd, ditmaal wegens
moord op Vivian Messiter. Veel nieuws had
de politie niet gevonden, doch er waren drie
nieuwe getuigen, medegevangenen, die van
zyn misdaad afwisten. Hy had n.l. aan een
van hen de moord uitvoerig beschreven en
twee anderen hadden van het gesprek ge
deelten afgeluisterd.
Tydens het proces at noch sliep hy. Zyn
zelfbeheersching verliet hem. Toen de jury
de zaal verliet om te beraadslagen, wist
hy al ibyna zeker het oordeel, doch hy hield
zich uiterlyk goed. Pas toen het schuldig
was uitgesproken en de rechter hem vroeg,
of hy een reden kon opgeven, waarom de
doodstraf niet aan hem voltrokken behoor
de te worden, kon men aan de heesche «ver
slaande stem hooren, hoe zenuwachtig hy-
was. Hy zei met uiterste krachtinspanning.
„Ik houd nog altyd vol, dat ik er iets mee
te maken heb gehad."
Dat gaf hem natuuriyk niets, want zyn
schuld was bewezen.
(Nadruk verboden.)
En voor den Iaatsten maal vraag ik U
of U nu eindeiyk eens wilt betalen!!!...
Hèhè, ben ik biy, dat dit vervelende
gezanik om geld eindeiyK eens ophoudt!!
Wanneer Is je zoontje Hans geboren
Ja, wacht 's ah, nu weet ik het
weer... het was tussehen de derde arbe-
talingstermijn van de eetkamermeubelen en
de zesde voor den stofzuiger!...
Hotel-Café - Restaurant
99
99
50
OPTREDEN VAN HET ENSEMBLE
ENTREE P 0.60 PÊR PERSOON
(Eigen fabrikaat)
DEURHORREN volgens maat. RAAMHORREN of SCHUIFHORREN.
SPIERINGSTRAAT 107—108. TELEF. 2064
ONS IDEE IS
„Aan alken voet de juiite
•ehoen" en elke lehoen op
de juUte wijze gerepareerd
Ti^lephoon 237-6
Alleen-verkoop der beroemde
KLEIWEG 20 TELEFOON 2850
FONGERS, FLEVO en IJSEL RIJWIELEN in nieuwe 1931 modellen.
Prjjzen vanaf 53 gulden Vraagt prijscourant
BONDSRIJWIELHERSTELPLAATS.
UN
HALF I* O D
ADVOCAATBOONEN
W»mr Iets bijzonders
voor onze klonten 11
Van ZATERDAG 6 tot en met VRIJDAG 12
JUNI a.s, ontvangt n.l. ieder kooper van min
stens f2.— aan Gemengde boodschappen
(Suiker en Roomboter uitgesloten, doch waar
onder een Va pond Koffie of een ons Thee)
EEN HALF POHO
CUIT EIGEN FABRIEKEN}
ALBERT HEIJN's KOFFIE per pond 22'/,. 32'/,, 37'/,, 45
50, 57'/,, 62'/, cent.
ALBERT HEIJN's THEE per ons 20, 25, 30, 34, 38, 41,46 ct.
JUIST NAAR UW SMAAK 100
R 205
LANGE TIENDEWEG 24 GOUDA
TELEFOON No. 2115
40
VRAAGT INLICHTINGEN EN DÉMONSTRATIE