I
1
irraad
inwijk
4Ü
sveen
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
N«. 17701
Donderdag II Jani 1031
70"Jaargang
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUW1JK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN
Dit blad verschijntdagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
I
3
H. CREBAS
telefoon 3277
FEUILLETON.
ONTERFD
BERGAMBACHT, BERKENW0UDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
50
e
BUITENLANDSCH NIEUWS.
r
i
HOOFDSTUK I.
Een ontmoeting.
(Wordt vervolgd V
I
4
Het
Het
over-
doch
IJK
Uit het Engelsch van
DOLF WYLLARDE.
(Nadruk verboden).
Verklaringen van MacDonald in het Lagerhuis,
Een geschil tusschen Litauen en het Vaticaan.
De middelmatige blijft gespaard
voor nijd.
naar t/Argent, le Saphier en L’Opalev drie
suikerplantages. Het meisje reed het mid
delste van deze drie paden, dat langs de
terreinen van L’Opale voerde en de snelste
verbinding jrormde met het dorp Trinity.
Ze zat te paard op de onverschillige, stout
moedige manier van de inboorlingen van
St. Alousie, en rustig vervolgde ze haar weg
over het ongelijke, met ruig gras en boom
stronken begroeide en met steenen bezaaide
bergpad, dat nauwelijks een pad mocht hee-
ten.
Groote droppels plasten neer op den breed
geranden stroohoed van het jonge meisje,
toen ze het huig van L’Opale in zicht kreeg.
Ze was van plan geweest rechtstreeks naar
Trinity door te rijden, maar het losbarstend
noodweer hield er haar van. af dit voorne
men uit te voeren. Ze moest een schuilplaats
zoeken op de plantage en voor zij den ver
waarloosden twin doorgereden was en stil
hield voor de veranda, was ze al kletsnat,
want de weinige mango-boomen gaven maar
weinig beschutting tegen den neerplassen-
den regen.
Ze verwachtte op L’Opale alleen maar een
gelegenheid te vinden om te schuilen, want
de plantage was de laatste Jwee jaar niet
meer bewoond en in bedrijf geweest, sinds
de oude, zonderlinge Engelsche planter was
vertrokken. Maar al kon ze dan niet in huis
komen, de overdekte waranda bood beschut
ting en de ponnie moest maar «ooveel moge
lijk bescherming vinden tegen den muur.
Een van de zwarte l>edienden van den vroê-
geren eigenaar, wiens hut nog op het ter
rein stond, zwierf hoer soms in de omgeving
rond om door het plukken van bananen of
ADVERTENTIE!'RUS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den Oczorg lering
1b regels l.bü, eixt. iegel meer IL2Ó. Van buiten Gouda en den bezorgiuing;
1b regels l^ö, elke regel meer j 0-11 u Advertenuën in het Zaterdagnummer Zü uo
byalag op den pry*. Ueidauigneida-auvertenuan da helft van den prQa.
INGEZONDEN MEDEDEELINGENi 1—4 regels 2M, elke regel meer RM. Up
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentien en ingezonden mededeeiingen tqj contract tot zeer gereduceerden
prqs. Groote letters en ranuen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentien kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boekhande
laren, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het
Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 24X1, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt,
franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 11, GOUDA
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—-6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
De overlevenden zyn allen opgepikt door
het stoomschip Yota, kort na de botsing.
Zes man zyn later zooals gemeld, met be
hulp van een Davis-toestel aan den dood
ontsnapt. Zjj werden door Engelsche oor
logsschepen opgepikt. Van dezen zjjn er
twee overleden en van één is de toestand
ernstig. Deze mannen waren in de machine
kamer, toen het ongeluk plaats had.
.Het Amerikaansehe marine-bergingsschip
Pigeon heeft opdracht gekregen zich naar
Wei Hai Wei te begeven orn te helpen bij
de berging van de Poseidon.
Het Davistoestel waarvan hierboven spra
ke is, lijkt op een reddinggordel, waaraan
een gasmasker is bevestigd. Het toestel be
hoort pas sinds 12 maanden tot de uitrusting
van de duikbooten. Ieder man van den duik-
bootdienst heeft zich geoefend in het ge
bruik ervan. Het is de eerste keer, dat een
duikboot, die met deze toestellen was uitge
rust, er gebruik van heeft moeten makeil.
Een luchtzak waaraan een kleine cylinder
samengeperste lucht is bevestigd, wordt
voor de borst gebonden en fungeert als red
dingboei.
niet anders dan stapvoets gereden hebben.
~~t was eigenlijk nliet meer dan een berg-
- een ruw breed spoor, dat de negers
hadden uit gehouwen tusschen Trinity en
d’Or en waarvan drie vertakkingen
«iepen van den voet van San. Joseph at
waartoe de meerderheid der Litausche gees
telijken, in de eerste plaats dc bisschoppen,
beliooren. Men heeft hier te doen met een
stryd om de politieke macht, waarover
aanvankelyk de christelijke democraten al
leen beschikten, maar die zij naderhand
moesten deelen met de Tautininkai.
Litauen is een land, dat voor bjjna negen
tiende deel Katholiek is: de Joden, Evan-
gelischen en orthodoxen toch maken nog
geen vjjftien procent van de geheele bevol
king uit. In verband met dezen staat van
zaken geniet de Katholieke confessie groote
voorrechten, die bovendien door een con
cordant zyn vastgelegd. De regeering hecht
er groote waarde aan, dat geen staatshan-
delingen worden verricht, zonder dat de Ka
tholieke kerk erbjj betrokken wordt en dien
overeenkomstige plechtigheden plaats vin
den. Ook is de regeering er voorstandster
van, dat de kerk in de Katholieke scholen
een ovenheerschende plaats inneemt.
In den loop van den politieken stryd
schynen echter sommige Katholieke gees
telijken te ver te zyn gegaan, hetgeen voor
de regeering aanleiding was hen te arres-
teeren en naar een concentratiekamp te
sturen. Zelfs moesten zy voor een krijgs
raad verschijnen, die hen heeft veroordeeld,
zy het tot niet al te zware straffen. Ook
een Katholieke jeugdorganisatie is „ge-
massregelt” omdat zjj een houding aannam,
die blijk gaf van vijandschap jegens de re
geering.
In hoeverre inderdaad door de geestelijk
heid de kerk en haar instellingen als mid
del in den politieken stryd zjjn gebruikt,
kan men moedljjk beoordeelen, maar een
blad als de Frankfurter Zeitung neemt op
grond van gebeurtenissen in het verleden
aan, dat het daaraan stellig niet zal hebben
ontbroken.
Smetona heeft zich eerst tot het Vaticaan
om hulp gewend en zyn beklag ingediend
over he feit, dat de geestelijkheid en de
pauseljjke nuntius, die hiervoor party had
gekozen, zich gemengd hadden in den bin-
nenlandsch-politieken stryd.
De nuntius vertoefde in het voorjaar
een tijdlang te Rome, doch keerde daarna,
ofschoon hjj persona ingrata was gewor
den, weer terug en zette, blijkbaar met
goedvinden van het Vaticaan, zyn activi
teit, die de regeering onwelgevallig was,
voort.
Daarop heeft Smetona geweigerd hem te
ontvangen en den Litauschen gezant by
het Vaticaan teruggeroepen. Thans wilde
de nuntius op een eucharistisch congres te
Wilkowischki een toespraak houden, waar
van de regeering aannam, dat ze tegen haar
gericht zou zjjn. Het gouvernement te Kof-
no heeft toen maar kort en bondig besloten
den lastigen nuntius over de grens te zet
ten.
De hemel werd verduisterd door een gor
dijn van wollige wolken en de klamme damp
die uit de vallei opsteeg, voorspelde regen.
Een ponnie strompelde over het hobbelige
van den Son-Joseph-berg en zijn berebdster
keek angstig achter zich naar de steeds
dichter samenpakkende wolken. Een noord
westen wind begon op te steken en nam met
de minuut toe in kracht, terwijl Trinity nog
twee mijlen verwijderd was Toen het pad
wat vlakker werd, zette ze zich steviger in
den zadel en door de teugel» strak te trek
ken voerde ze het kleine rijdier tot grooter
spoed aan.
De meeste ruitens zouden dezen weg liefst
Met anders dan stapvoets gereden hebben,
pad,
DUITSCHLAND,
Weer thuis.
Briining en Curtius in Bremerhafen.
Dr. Brüning en dr. Curtius zijn gistermor
gen om 9 uur met de „Europa” in Bremer
hafen aangekomen. z
De Amerikaansehe gezant te Berlijn Sac
kett, die aan boord was, zal in den aalon-
wagen van den rijkskaiteelier naar Berlijn
reizen.
Bij de aankomst van de „Europa” heeft
Oberregierunlgsrat dr. Planck, aldus een V.
D.-bericht, die de reis naar Chequers heeft
medegemaakt, aan eeuige journalisten ver
klaard, dat het afscheid bij het vertrek ugt
Engeland een zeer hartelijk karakter droeg
Een vertegenwoordiger van de Britaehe re
geering had de Duitsche minister begeleid
tot de reede van Cowes, vanwaar de „Euro-
W' Dinsdagmiddag te halfdrie vertrok.
In antwoord op een vraag over het ver
loop van de besprekingen gedurende het
week-end op Chequers verklaarde dr. Planck
dat het belangrijkste van de besprekingen in
het gepubliceerde communiqué vermeld
stond. Ook dr. Planck gaf uiting aan zijn
tevredenheid over liet verloop van de reus
en der onderhandelingeu.
ENGELAND.
De verongelukte Engelsche duikboot
A I’oseiden.
De duikboot „Poseidoiï” werd door den
Chineeschen kustvaarder „Yuta” aangeva
ren toen zij bezig was met het doen van
oefeningen terwjjl zjjzich aan de opper
vlakte van het water bevond op twaalf mijl
afstand» van Wéihalwe£ De duikboot zonk
binnen enkele minuien met een geweldig
gat naast de „Yuta", die de overlevenden
aan boord nam met uitzondering van ze»
matrozen, die zich met behulp van een red-
dingstoestel voor duikbooten, genaamd
„Davis” in veiligheid konden brengen. Dank
zjj deze schitterende uitvinding bereikten
twee hunner 2% uur later de oppervlakte
der zee, de vier anderen drie uur na de
schipbreuk. Alle zes werden opgenomen in
Britsche oorlogsbooten.
De plaats waar de „Poseidon” ligt is
thans bepaald. Men zal trachten het schip
heden te lichten.
GOim COURANT.
- enz<
De Heilige Stoel ligt niet alleen
hoop met de fascistische regeering,
leeft thans tevens op gespannen voet met
Litauen.
In den afgeloopen week werd den verte
genwoordiger van den Heiligen Stoel bij de
Litausche regeering, den aartbisschop Bar-
otlini, aangezegd, dat hy binnen een etmaal
tjjds Litauen moest verlaten. Aan dit bevel
heeft de nuntius gevolg gegeven: in gezel
schap van enkele Katholieke geestelijken
heeft hij Kiofno verlaten en de Pruisische
grens overschreden.
De spanning tusschen den nuntius en de
Litausche regeering duurt nu al langer dan
een half jaar. Haar oorsprong heeft zjj in
de binnenlandsch-politieke tegenstellingen
tusschen de regeering der Tautininkai (na
tionalisten) en de christelijke democraten,
William Denning, t
Een Reuter-bericht uit Londen meldt het
overlijden te Bristol van tien Bntschen
astronoom William Derming. Hij werd 82
jaar oud.
Denning was amateur-siterrenkundige.
Hy ontdekte vjjf kometen en eenige nevel
vlekken. Den 20sten Augustus 1920 ontdek
te hy een nieuwe ster in her sterre heelt)
„De Zwaan" en deed belangrijk werk met
betrekking tot de meteorenzwermn.
Verschillende onderscheidingen vielen
Denning ten deel, o.a. de gouden medailte
van de Royal Astronomical Society. In 1904
werd hem een staatspensioen toegekend.
Denning heeft zich in hoofdzaak bezig
gehouden met de theoretische en practische
vraagstukken, die verband houden met de
meteoren en hunne banen. Er zijn zoo
als dr. Van der Bilt in zijn boek „Sterren
kunde” mededeelt bijzondere tjjdstippen
in een jaar, waarop het aantal vallende
sterren ver boven het gemiddelde stjjgt.
Teekent men in zulke nachten hun schijn
bare banen op een hemelbol, d.w.z. verbindt
men daarop door een groote cirkelboog de
punten, waar zy opvlammen en onzichtbaar
worden, dan blijken al deze grootcir kei bo
gen, na verlengd te zyn, elkaar ongeveer in
één punt te snijden: het radiatie- of uitstra
lingspunt, dat kortweg de radiant heet.
Denning stelde een radianten catalogus sa
men, waarin de datum, de plaats van den
radiant, de naam van den zwerm en bijzon
derheden omtrent de lengte der banen en
de snelheid of langzaamheid der beweging
zijn vermeld. Uit de namen der sterrebeel-
den, waarin zich de radianten bevinden, zijn
de namen afgeleid van de uit die richting
binnen onzen dampkring komende meteoren
zwermen, zooals: Draconiden, Lyriden,
Aquariden, Leoriden.
naar den nieuwen bewoner.
De regen begon nu ook in de waranda
door te dringen en mankte den stoel en de
kussens nat. Door haar vrouwelijk instinct-
van netheid gedreven, stond het meisje op
het punt het meubelstuk naar binnen te slee-
pen, toen ze tot de conclusie kwam, dat ze
die moeite sparen kon.
Een van de glazen deuren werd met een
ruk opengetrokken, op den drempel stond
een jongeman in rijbroek en met een fla
nellen sporthemd aan,, het gewone costuum
van de planters in St. Alousie. Ze zag bij
den eersten oogopslag dat hij geen Creool
was, of een afstammeling van de oorspron
kelijke Franselie kolonisten van het eiland.
Zijn blond haar en heldere grijze oogen wa
len zoo typisch Engelsch, dat ze geen mo
ment aan zijn nationaliteit twijfelde en ver
wonderd vroeg ze zich af hoe het toèh kwam
dal het nieuws van zijn komst Reve d’Or
nog niet bereikt had. Hij was een slanke,
stevige, gespierde jongeman, zijn gezicht,
dat niet bepaald knap was, drukte flinkheid
en doorzettingsvermogen uit. Het had een
buitengewoon vriendelijke uitdrukking en
na de eerste, natuurlijke aarzeling, door de
verrassing over haar aanwezigheid, vroeg
hij met de beleefdheid van een wel-opgevoed
man
Schuilt u hier voor het noodweer?
Komt u dan binnen. Hier op do waranda is
het ook niet bepaald droog.
Het weer overviel me. voordat ik Tri
nity bereiken kon, antwoordde ze glimla- de.
chend met de onbewuste behaagzucht, die L-
haar eigen was.
Evenmin als zij aan zijn afkomst getwij- I
Desgevraagd heeft Ramsay Macdonald in
het Lagerhuis een verklaring afgelegd over
de besprekingen met de Duitsche ministers.
Hy zeide, dat hy aan het Zondag na afloop
van de besprekingen op The Chequers ver
strekte communiqué niets tee te voegen had.
De besprekingen hebben, gelyk de bedoe
ling was geweest, het karakter van een al-
gemeene gedaohtenwisseling gedragen en
er zyn geen andere beslissingen, of beslui
ten genomen dan die, welke in het commu
niqué werden, genoemd. Voorts heeft de
Duitsche R\jkskanselier Macdonald en Hen
derson uitgenoodigd tot het brengen van
een bezoek aan Berlyn, welke uitnoodiging
door de Engelsche regeering met het groot
ste genoegen werd aanvaard. Een bepaalde
datum kon echter nog niet worden vast
gesteld. Spreker geloofde niet, dat onder
de tegenwoordige omstandigheden een de
bat over de kwestie der herstelbetalingen
en oorlogsschulden van nut zou kunnen
zyn.
De afgevaardigde Wise merkte op, dat
het Lagerhuis tot dusverre nog geen gele
genheid heeft gehad tot het houden van
een algemeene bespreking van het vraag
stuk der herstelbetalingen en oorlogs
schulden en stelde de vraag of een derge-
lyke belangryke kwestie niet in het Par
lement dient te worden besproken.
Macdonald antwoordde: „Ja, zoodra de
tijd hiervoor gekomen is."
Op de vraag of hy de byeenroeping over
weegt van een conferentie van bij een in
ternationale regeling belanghebbende mo
gendheden met het doel wederkeerige
schrapping van de verplichtingen in den
uitgebreidsten zin des woords, zeide Mac
donald ,dat de houding van Engeland ten
aanzien van de oorlogsschulden wel bekend
mag worden genoemd. Stappen in de rich
ting als door den steller van de vraag be
doeld, zouden voor het moment geen en
kel nut hebben.
Het reddingswerk aan den gang.
De eerste lord van de admiraliteit,
Alexander, heeft gister in het Engelsche
Lagerhuis een verklaring afgelegd over het
ongeluk An de duikboot Poseidon bij Wei
Hai Wei.
De bevelhebber in China, die zich naar
Wei Hai Wei heeft begeven, heeft gemeld,
dat op het oogenblik 5 officieren en 30 man
gered zyn. Twee leden van de bemanning,
die aan de oppervlakte waren gekomen, zyn
overleden en nog 18 worden vermist.
Men heeft, zooals bekend, het wrak ge
vonden en er worden nu pogingen in het
werk gesteld om het te lichten.
suikerriet, wat gratis eetwaren op te doen, i
Zondier veel verwachting hulp te zuilen krij
gen, nep het meisje van de waranda in de
richting van de keuken,, die op korten af
stand van het huis stond.
Hé Jacob, kom een» gauw hier!
Maar ze had meer succes cfan ze had dur
ven hopen. De schuifelende gestalte van den
neger kwam om den hoek van het huis te
voorschijn hij klom traag Ble treden vaff de
waranda op en zijn domme oogen bleven
zonder eenige verbazing op het druipnatte
meisje rusten
0 Jacob, kun je geen schuilplaats voor
mijn ponnie vinden? vroeg ze. Ik ben
op weg van Reve d’Or naar Trinity en ik
kan in dit weer niet verder. Er zal toch wel
een plaatsje in den stal zijn, als d« deur
tenminste niet op slot is.
De oude man knikte alleen maar. Hij
draaide zich om, nam de ponnie bij den
teugel en leidde het die; rangzaam weg.
met kennelijke onverecholligheid voor den
stroomenden regen, die op hem neergutste
Het meisje keek om zich heen en aJ spoe
dig ontdekte ze nog meer sporen van de aan
wezigheid van menschen. De openslaande
deuren, die in het huis voerden, waren niet
op slot, in een hoek van de waranda stond
een lange ruststoel en aan de slordige ma
nier, waarop de kussens lagen was 't duicn»-
lijk te zien, dat een man op dezen stoel
gerust moest hebben. Een ander teeken, dat
dit vermoeden bevestigde, was de sigaretten
as ch, die overal op den grond verspretd lag.
tr-* geval begon het meisje te interesseeren
huis op T/Opale had zóó lang leeg ge
staan dat ze wel nieuwsgierig moest zijn
FRANKRIJK.
Doumergue-Doumer.
De aanstaande presidentswisseling.
President Gaston Doumergue zal heden
voor de laatste maal het voorzitterschap
waarnemen van den ministerraad. De regee-
ring zal heden besluiten nemen, die ver
band houden met de preaidentawisseling.
Zooals reeds vroeger werd gemeld, zal het
kabinet-Laval, dat volgens net gebruik zal
aftreden, onveranderd aanblyven.
Gisteren heeft de nieuwgekozen president
Paul Doumer zyn ontslag genomen als
voorzitter van den Senaat.
De presidentswisseling zal a.s. Zaterdag
op de gebruikelijke wyze plaats vinden.
's Morgens zal de grootkanselier van hot
Legioen van Eer, generaal Dubail, in het
paleis van den Senaatspresident aan Dou
mer de eereteekenen van grootmeester van
het legioen overhandigen. Op de gouden rin
gen van de ordensketen zyn de namen van
alle presidenten sedert 1875 gegraveerd.
Middags zal de opperceremoniemeester
.Pierre de Fouquières den nieuwen president
aan zyn woonhuis afhalen, vanwaar hij met
een open auto naar het Elysée zal rjjden.
Daar wordt hy opgewacht door den aftre
denden president Doumergue, in ambtsge
waad, omgeven door de ministers, den Ka
mer- en Senaatsvoorzitter.
Na een plechtige begroetingsrede van
Doumergue en Downer's antwoord, heeft in
de werkkamer van den president de ambts
overdracht plaats. De premier Laval biedt
daarop het ontslag van het kabinet asnr
maar hij zal op verzoek van Doumer aan
blyven, omdat hy het vertrouwen van het
parlement bezit.
Daarop zal Doumergue een afscheidsbood-
schap aan het parlement en aan het land
richten en Doumer zal met een begroetings-
boodschap antwoorden, welke hy echter
eerst aan het kabinet ter goedkeuring zal
voorleggen.
Doumergue zal zich aanstonds na zijn af
treden als particulier te Tournefeuille bjj
Toulouse vestigen, terwyl voor Doumer de
staatszorgen beginnen.
De nieuwe president is als 13e president
der republiek op den 13en Mei gekozen en
op den 13en aanvaardt hy zijn ambt hetgeen
bijgeloovigen als een slecht voorteeken zou
den kunnen beschouwen.
Dr. Laget ter dood veroordeeld.
Dr. Laget, die beschuldigd wordt zyn eer
ste en tweede vrouw te hebben vergiftigd
en te hebben getracht zjjn schoonzuster op
dezelfde manier om te brengen, is gisteren
door het Assizenhof te Montpellier ter dood
veroordeeld.
ZWITSERLAND.
Een zweeftocht van het Jungfraujoch
naar Interlaken.
De Duitsche zweefvlieger Groenhoff is
by sterken wind van het Jungfraujoch naar
Interlaken gevlogen.
feld ha<f, deed hij het aan <le hare. Haar
zachte, vlugge manier van spreken, haar
donkere oogen en donker haar, haar bleeke
gelaatskleur, toonden duxlehjk haar Fran-
ache afkomst. Ze was slank en fijn gebouwd,
ze had een nuf uurlijke bevalligheid, die een
prettigen. indruk op hem maakte. Hij tag'k
(net welbehagen naar het ovale, olijfkleurige
gezichtje, <te roode lippen en de zachte oogen
en hij moest zichzelf eerlijk bekennen, dat
dit onverwachte bezoek hem heelemaal niet
onaangenaam was na de laatste dagen van
eenzaamheid, met geen ander gezelschap
dan de negers, die hij in dienst had geno
men.
-- Zal ik uw stoel naar binnen brengen?
vroeg ze. Die zal ook drijfnat worden
O neen, dank u, daar zal ik wf\l voor
zorgen. Gaat u maar gauw zelf naar bin
nen u bent al doornat.
Het huis op L’Opale had een bovenver
dieping, in tegenstelling met d© meeste
planterswoningen op St. Alousie en stond
ieta boven den beganan grond uit vrees voor
do ,,fer de lance”, de op het eiland inheem-
whe. doodelijk-vergiftige slang. De kamer,
waarin de nieuwe bewoner zijn bezoekster
leidde, was een soort hall of vffitibule, waar,
op zoowel de voor- als de achtergalerij uit
kwam, benevens een aantal deuren, die naar
de slaapkamers gelijkvloers voerden. Rechts
door een boog van de hall gescheiden, lag
een eetkamer, vanwaar een ondiepe trap
naar de diovenvertfleping van het huw leid-