I
x
a
1
1
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOit GOU
EN OMSTREKEN
No.17719
Waamdag I lull'1931
*,s
70* Ji
3 "X-
i gS
Z-Ml
MOORDRECHT, MOERCAPELLE,, V
BERGAMBACHT, BERKENYVOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GÓUDERAK, HAASTRECHT, ™u™u00uu,
NIEUVVERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WAHDINXVEEN, ZEVENHUlZEN. enz.
Dit blad verscbijntdagdijks behalve op Zon-en Feestdagen
Het Hoffman's Gesticht.
1 - v
De besprekingen tusschen de Franaehe
minlatew en dei» Amerikaanschen*secreth-
ris van de schatkist, Mellon, en den am
bassadeur tjp Parijs, Edge, diA hedenmorgen
te hajf, tien zouden worden hervat, zijn op
ïk van Melkm uitgestekf tot/vanmid-
'3 uur. Mellon i*iWe na d<%, discussies
Senaat, eerst nog gelegenheid héb-
om fn oontakt té tiedeh jnet Washing-
'"1
FEUILLETON.
ONTERFD...
A
eouDsc
'I' i"j n,"
Fr.-
."I
ABONNEMENTSPRIJS: per kmrtaaj ƒ2.26, per week 17 cent, met ZondagiMed
per kwArtaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per poet per kwartaal 8 16, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
bij onze agenten en loopersj den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—d uur. Administratie en Redactie Telef.
Uitere. 2745. Postrekening 48400.
Ss Uit C
1—6 «regels LM, eitt. «egel i
ADVERTENTIEPRIJS: 1
k Gouda en
i meer iJti.
l-w& regels 1.66, elke regel meer 0^0
bijslag op den prijs, liefdadigbeids-adrvert
INGEZONDEN MEDEÜEEUNGEN: 1-4 re|«l» 2.1», «1*4 «Ml 1 «-M op
de, voorpagina 60 hooger
Gowane advertentiün en iagexonden mededeelingen bü «inUidt tot «eer gerodurterdot
prjji. Groote lettere enjftnnen worden berekend nou plootmimte. 1
Advertenüën kunnen j^rden Ingezonden door tuagebenkomot kon zollode BeeUmmer
laren, Ad verten ttebdreaS? en woe zgenl
flurenn zjjb u,(te komen, teneinde ven op
1891 - I Juli - 1831.
By testament van 17 December 1874, he
rnoemde Mej. H. H. Hoftman, wonende te
Gouda, onder verplichting tot uittseering
van nader bepaalde legaten, enz. tot haar
erfgename de gemeente Gouda, pnder voor
waarde van het resteermde bedrag van
hare nalatenschap op een van de grootboe
ken der Nationale Schuld een kapitaal in te
Schrijven, groot genoeg om uit de renten
daarvan de genoemde legaten, enz. te vol
doen en verder op te richten een Volksgaar
keuken, waarmede de erflaatster bedoelde
een inrichting, waardoor aan de „arbeiders
klasse" tegen matige betaling voedings
middelen worden verschaft en tevens een
gesticht tot opnepfing en vpfpleging van.
daaraan behoefte hebbende vrouwen en
meisjes uit den „fatsoenlijken" stand, tegen
betaling van een zekere, door den Gemeente
raad te bepalen som.
De erflaatster bepaalde verder (jat de
Volksgaarkeuken en het Damesgesticht zou
den worden gevestigd in haar in eigendom
toebehoorende gebouwen aan de Oosthaven,
tenzij de Gemeenteraad het beter mocht
vimden daarvoor andere, reeds bestaande of
te stichten gebouwen te bestemmen.
Uitdrukkelijk werd in hot testament be
paald, dat in. de allereerste plaats de stich
ting van de Volksgaarkeuken moest worden
verzekerd en dat in de tweede plaats kwam
de stichting van het Damesgesticht.
Mej. Hoffman overleed op 9 Maart 11J86
te Utrecht en bij raadsbesluit van 23 Maart
d.a.v. aanvaardde de gemeente de nalaten
schap onder het voorrecht van boedelbe
schrijving.
Be besluit van 29 April 1&87 werd door
den Raad de rekening van de uitvoerders
der uiterste wilsbeschikking, n.1. de heeren
Mr. A. A. van Bergen IJzendoorn, Burge
meester van Gouda en Jhr. Mr. A. Six,
Kantonrechter te Voorburg, goedgekeurd.
Kort nadien werden reeds maatregelen
genomen voor de stichting van e®n Volks
gaarkeuken. Hiervoor werden eenige ge
bouwen aangekocht aan <U Keizerstraat en
den 21 sten Mei 1889 werd deze inrichting
officieel geopend.
Na ontruiming door de huurster, werd
het voor het Damesgesticht aa^pewezen
pand aan de Oosthavep in den loop van het
jaar 1890 verbouwd en op 1 Jpli 1891 kon
deze nieuwe instelling in gebruik worden
genomen.
Tot directrice werd benoemd Mej. M. E.
Hardenberg te Leiden en elf dames werdeu
opgenomen. Tevoren had, op den 2€sten
Juni in bijzijn van de leden van den Ge
meenteraad, den Secretaris, den Ontvanger
en den Gemeente-Bouwmeester, de ope
ningsplechtigheid plaats gehad.
Op heden is het dus 40 jaren geleden dat
Gouda, dunk zy den burger-in en de royali
teit van een harer ingezetenen, een instel
ling ryk is geworden die in een behoefte
voorziet en waarop de gemeenschap terecat
trotsch mag zyn.
In hun eerste verslag, zooais het is opge
nomen in het gemeenteverslag over net
jaar 1891, zegt het College van Regenten
dat de inrichting volkomen aan haar be
stemming schijnt te beantwoorden, dat het
geheel reden geeft tot algemeene tevreden
heid, dat allen er een goed -„tehuis" vinden,
dat er geen afzondering is, maar dat het
samenzijn algemeen wordt gezocht, dat er
in het gesticht een gelukkige toon heerscht,
waartoe het met tact optreden van de Di
rectrice niet weinig bijdraagt.
Regenten voelden toen reeds welk een
goede daad door de erflaatster wa,s ge
schied, en als blijk van waardeering en tee-
ken van dankbaarheid, plaatsten zy dan ook
in het voorportaal van het gebouw een ge
denksteen, vermeldende den naam van de
Thans, 40 jaren later, kunnen de woor-
ien van dit eerste jaarverslag van de be-
g volkomen
Het is steeds mogelijk geweest de inrich
ting te financieren uit de door erflaatster
nagelaten kapitalen, die ingeschreven staan
op het Grootboek en in totaal bed ra gen
f 401.000.— nominaal. De rente-opbrengst
hiervan ia 12.030.— per jaar. waarvan
volgens den wil van wijlen Mej. Hoffman,
in de eerste plaats wordt gefinancierd de
Volksgaarkeuken, terwijl de rest Rient voor
het Hoffman's Gesticht.
Regenten van de Stichting hebben steeds
een zeer voorzichtig financieel beleid ge
voerd, met als gevolg, dat de gemeenschap
belangrijke baten uit die overschotten ten
deel zyn gevallen. Alleen in de crisisjaren
is het noodzakelijk geweest dat uit de ge
meentelijke middelen subsidies, zoowel aan
de Volksgaarkeuken als aan het Hoffman's
Gesticht werden verleend. De duurte der
verschillende levensmiddelen en de stijging
van bijkans alle artikelen van huishoudelij-
ken aard, maakten dit noodzakelijk.
Than3 evenwel zijn de rqnten ruimschoots
voldoende de exploitatiekosten te dekken en
werd zelfs over het afgeloopen jaar een be
langrijk bedrag overgehouden.
reeds opgemerkt, is .de
ir personeel en in het bij-
Directrice, in een zeer be-
betrekking gedurané, weer dan 37 jaijen
had vervuld. Haar opvolgsta* is geweest de
tegenwoordige Directrice Mej. M A. Ui
Brui!. f
Het tegenwoordige ^qllege van Regenten
bestaat thans uit de heeren: A. J. IJssel-
styn Azn., Voorzitter; E. Grendel, Secreta
ris; J. van Kranenburg, Penningmeester;
W. A. Piëta; A. J. J. Vos.
Zeer zeker ia voor dit College (je dag van
jaren in het
richt." 4
belang'der gefieeftschap i*>r-
Dat deze dag dan èok voor de bestuurder»
van de Stichting èn voor de' bewoners van
JveteHuia «iet ongemerkt vooi^ij teil gaan,
is niet te verwonderen, iftaar mot heb ^Uen
zeker opfc het Gemeentebestuur èn de in
woners van ©ouda züfh dankbaar herinne
ren ^iatgene Vat, het z ij hier herhtald. door
waren, burgerzin OB sociaal gevrtel 40 jaren
heden, mede een he een dag j geleden is tot stond gebracht,
waarop het met volibwning kaii terugzien j
op al datgene wat in deze tientallen vajrr J G. J J. POT
HooVjiPt Mo natorium-voorstel
Tekst tan h*t Belgische antwoord.
Mej. Hardenberg vervulde hare functie
ruim 37 jaren achtereen en deed dit op een
wijze die boven allen lof verheven is. Haar
hooge leeftijd noodzaakte haar 1 October
1928 ontslag te nemen, nadat zij dus haar
De tekst van het antWoord^der Brigische
regeering op het voorstel van ftabvfer luidt
als volgl
De BelgischdOegeeriiig heeft-, het voorstel
van den president der Vereanigdï «toten Mg
een daad van groote beteekenis begroet. Zy
ziet er het begin in van een groote ondernfc
ming van internationale solidariteit stce)%
kende tot wederopbeufing vftn het alge
meen© economische leven en waèrvan het
vooruitzicht alleen al atlerwége een gévo*
van vertrouwen en hoop hegft gewekt.
De ernstige moeilijkheden vaü het, bogen-
blik kunnen slechts worden ovéirwonnen als
de vcftken zieh bewust 4jy van b&n gemeen
schappelijke belangen alle ntotieven vdov
onrust en wanorde ter zijde ifcelltn en ban
pogingen samenvoegen,
van samenwerking en
De Belgische natie
welslagen van bet Am
maar zij brengt ee
België het onvervreemdbare recht behoudt
op herstel van de schade die 'het onrecht
matig heeft geleden
Dit recht werd bevestigd in plechtige
verklaringen der regeeringen zoowel als in
tusschen haar gesloten verdragen; het werd
nimmer betwist en het bezorgde België bij
de regeling der schadevergoedingen en oor-
iogsschulden een speciale behandeling, voor
welker opheffing geenerlei motief aanwe
zig is.
Onder deze omstandigheden zou het klaar
blijkelijk niet toelaatbaar zy'n dat de be
oogde wederzijdsche steun voor België bij
zonder nadeelige consequenties meebracht
e» het blootstelde aan ernstige financieele
moeilijkheden.
Onder voorbehoud van deze overwegin
gen betuigt de Belgische regeering hnar
zeer oprechte instemming met het beginsel
van heti voorstel, overtuigd dat de -presi
dent der Vereenigde Staten de noodzake
lijkheid er van zal erkennen dè wijze van
uitvoering aldus te bepalen dat het beoogde
plan in overeenstemming wordt gebracht
met de speciale positie en de rechten van
België.
De Italiaansche regeering heeft er het
Amerikaansche departement van buiten-
landsche afrkfen van in kannis gesteld dac
tij van heden (1 Juli) af tijdelijk zal afttieur
vsn de aan Italië te kwfteh schuldepbeta-
Hngenfvan andere stated? Dienovereenkom
stig zullen dq bedragen, welk». It&lié heden
zou moeten betalen, tijdelijk gedeponeerd
worden bij de Bank voör Internationale Be
talingen.
De Lomtónscke pei# «ht do poliUeke ,1.
«Mtl» R«volf? .van Ae hoOMreè
Pranskryk tegenover het Hooverplan, bui
tengewoon ftSAetig. De diplomatieke mede
werker v*in *if. Daily Telegraph acht het
voor Hmvitrl onmogelijk concessies aan
Frankrjji w jfoen. Men mag verwachten
dat Hoov# by een mislukking der onder
handelingen nog een uiterste poging zal
wagen om Duifcschland en de overige lan
den van midden Europa voor den fïnan-
cieelen ondergang te bewaren. Volgens
mederieelmg van vrienden van Hoover zal
deze *v. Londen, Rome en e enige andere
hoofdsteden uitnoodigen tot een directe sa
menwerking met Amerika, waarbij nadruk-
keiyk zou worden vastgesteld dat zij die
het eerste plan hebben afgewezen direct
verantwoordelijk zyn voor een ineenstorting
van midden-Europa.
BTTTTFNT *NT>SCW NTOïTWC*.
ZWITSERLAND.
Kudde schapen in den afgrond gedreven.
Bij het dorpje Maienfeld in Graubünden
is een kudde schapen door een woedenden
hond over een bergkam gedreven waardoor
tweehonderd schapen in een diep.-n afgrond
stortten en verpletterd werden.
"V*t"DUITSCHI&ND.'-j,' V
Twee dooden en een «waf r i
Op den «traatweg Arlyn naar Hamburg
heeft Zondagavond een ontzettend omgèvdj
plaats gehad- Abendroth, een Koopplan Uit
Spandau, en ^ackhaus. een banketbakker
uit éerlijn, hadden -samen per motorfieti
een uitstapje ondernomen. Dd 'vyouw van
den koopman en de verloofde .van den bar-
ketbakker «aten achter op de duo-ritting Iti
de nabijheid van Naue» versnelde Öackhaua
plotseling hét tempo. AbendfotÜi wilde voor
ztjn vriend niet onderdoen eq er ontstond
een'apwmende ltrij<b tussAen beide motor-
fietsél», waarm' Backkaus (ij Itddiag had.
Abétujrotii won eotrter ^voortdurend terrein.
.Plotseling Meef het voorwiel vap.de motöf-
fiqto van Backhaiuf fa' den weg «Uiten met
hét gevolg,'dat het achter hem rittende
meisje in een boog v» haar plaats werd
gesUuferd ei) dood op tjen straatweg bleef
liggen, weinige séconden later reed Aben;
droth, die rijn snelheid niet kon vermiqdë
ren op de ortigevrileh motorfiets van zijii
vriend. Mevfoqw Abendroth werd'hierby
zoo; zwaar gewond, dat rij *»a weinige
oogeiïblikken overieed. Wandelaars, die ge
tuigen van de ramp waren, Vaérschuwdan
gendarmen die heide mannen naar het rie-
kenhuis van iN«upn brachten. Backhaus was
slechts licht gewond en kon des avonds naar
Beriiju terugkeeren, zön viieffd Abendroth.
bevindt zkh echter in levensgevaar.
vlVtoedonsld en Henderson naar Berlijn
Conferentie op Hubcrtusslock,
heé Pruisische Chequer»
tot ^r.R. verneerpt. is voor het te»
-Ffagelarito mini«tem akte -Berlijn rf -
het volgende program vastgesteld:
Henderson arriveert op den dag per
vliegtuig. Vrijdagavond een maaltijd bij
den rijkskanselier, Zondagavond in de Brit-
sche ambassade. Daartusschen heeft de
eigenlijke bespreking plaats, *en wel in het
jachthuis Huberttusstock by het Werbellin
meer, 70 K.M. ten N. van Berlyn.
Hubertusstock is het Chequers van den
Pruisischen minister-president en Braun
zal dan ook aan de besprekingen deelnemen.
In politieks-kringen begroet men deze deel
neming met instemming, daar ook de beide
Engelsohen tot de arbeidersparty behoorén.
VEREENIGDE STATEN.
Hittegolf houdt aan.
Reeds 145 slachtoffer».
Het Midden-Westen en Zuiden der Ver
eenigde Staten lydan onder een hevige hit
tegolf. De temperatuur bedraagt byna
overal 40 gr. C. in de schaduw; in New-
York Wérd gisteren 33 gr. C. in de schaduw
geregistreerd.
Het aantal slachtoffers is buitengewoon
hoog. Reeds zyn er 145 geteld, van wie 75
J rechtstreeks ten gevolge van de hitte. De
overigen kwamen by het zwemmen uf de
1 watersport om het leven. Op verse! e:dene
Een lied, een bloem, een geur, een
kleur, die lang vervjogen zijn, herrijzen.
Uit het Rngaleoh vaz>
DOLF WYLLARDE.
a (Nadruk verboden).
jaan den kleinen landingssteiger
Orachr-geen zuchtje uit zee eenig,. verkoe
ling. De gouvernementestooiner lag ge
meerd. de loopplanken waren uitgelegd en
feen aantal negers liep &f en aan met groote
troscen bananen op het hoofd, balen «aani-
gepakt groen, dat als veevoeder werd! ge
bruikt en bundels suikerriet. Het laden van
het scheepje brachb leven en vertier in het
anders zoo stille negerdorp.
Morrence betrad een van de loopplanken
en drukte Harrel stevig de hand'.
Dèik nog maar een3 goed over mijn
voorstel, zei hij ten afscheid. Je moet
een weekje bij me komen logeereen voor de
mailboot vertrekt.
D&t kan ik ook wel doen. zonder dat ik
naar Engeland ga^ antwoordde Harrel met
een nauwelijks verborgen, veelbeteekenen-
den glimlach. Hij wachtte nog even om het
stoombootje te zien vertrekken, steeg toen
weer te paard en reed in de richting van
L'Opaie, met een gevoel van weerzin tegen
de drukkende eenzaamheid, die daar zijn
deel zou zijn, nu zijn gaat vertrokken was.
Het was alsof hij het nog nooit zoo atoohu-
\welijk en ondragelijk warm had gehad. De
groote klok van de kerk luidde voor (ïe.-i
ochtenddienst en verscheidene kerkgangers
traden het, koele interieur binnen. Harrel
meende een gfimp op te vangen van een
welbekend figuurtje en hij reed haastig ver
der; na zijn laatste gesprek met Morrenoe
wilde hij nog meer dan vroeger, trachten
ontmoetingen met Eulaiie zooveel mogelijk
te vermijden. Hij wijde wel, dat ze zich
niet had aangewend om op haar toch
ten naar Trinity op L'Opaie aan te rijden
en tijdens zijn afwezigheid liet interieur van
zijn huiskamer verzorgenHij had het. haar
moeilijk kunnen beletten zonder onbeleefd
te zijn en do zaak nog erger te maken,, want
het was, oppervlakkig beschouwd, immere
doodnatuurlijk dat de weinige blanken in
deze afgelegen streek elkaar attenties be
wezen Maar gezien in het licht van zijn
gesprek met) Jack, waren de goede zorgen
van Eulaiie hem wel zeer onwelkom, of
schoon hij ze uit gewoonte langzamerhand
als vanzelfsprekend had geaccepteerd en hij
zichzelf moest bekennen dat hij het op prijs
stelde, als zijn vrijgezeJlemwoning er een
beetje huiselijk uitzag.
Toen hij lanjgs het klooster reed. stelde
hij rich onwil tekeurig de vraag of hij Dr.
Meillet weer spoedig bij zich zou zien. Er
waren weer veel gevallen van koorts, had
hij gehoord, maar hij had er niet aan ge
dacht. om den raad van den ouden dokter
op te volgen en aJs voorbehoedmiddel kinine
te nemen. want. hij had in al den tijd dat
h.ij nu hier was nog niet den lichtsten aan
val van koorts gehad en was overtuigd dat
deze minder een gevolg was van de «meine
ten, dan wel van de verregaande onzinde
lijkheid .in de negerwoningen. En in dat
opzicht liet L'Opaie niete te wensclien over.
Hij rekende zichzelf dan ook volkomen vei-
Bg-
Terwijl hij langs degi uitersten rand van
zijn bezittingen reed. zag hij opnieuw met
voldoening, hoe (groot Ipeh verschil was tus
schen den tegen woo rdigen toestand en dien
van anderhalf jaar gelegen. Hij begon lang
zamerhand te gelooven dat de plantage met
enkele jaren een winstgevend bezit kon wor
den gezien de resultaten, die bij nu reed»
had herdikt Een vergrooting van zijn ter
rein met "een paar stukken weidegrond, zou
niet on voordeel ig zajn, bedacht hij. Mis
schien kon hij wel goedkoop de hand leggen
op een deel van de verwilderde grondefi van
Lo Saphir!
Terwijl hij zoo. verdieph in toekomstplan
nen, voortreed., werd zijn aandacht plotse
ling door iets zonderlings getrokken. Op
het eerste gezicht leek het alsof iemand (fe
wei. waar zijn ponnies meestal graasden,
had willen herscheppen tot een inrtchting-
op-groote-schaad tot het drogen van wasch-
goed! Een aantal ham boepal en waren, niet
ver van de haag, in den grond gedreven en-
vormden een ruw vierkant. De palen waren
door lijnen met elkaar verbonden en daar
aan bungelden, aan dunnere touwtje® beves
tigd, oude sodawaterfieeschje*. gevuld met
rose vocht. Het aldus afgepaalde 8tuk grond
was belegd met een massa ia elkaar ge
knoopt touw, een soort van geïmproviseerd
net, waarin een heele verzameling haaevee-
ren was gestoken.
Obeahmompelde Harrel. Dus ze
oefenen „Obeah" tegen me uit. Nu zullen
we het hebben
Hij wist niet hoelang die wonderlijke be
doeling dlaar al stond opgesteld, waarschijn
lijk al een paar dagen, want sedert de eer
ste dagen van Morrence's bezoek, toen hij
met zijn gast de plantage was rond geweest,
had hij dezen uithoek van zijn terreinen
niet bezocht. De negers hadden het vermoe
delijk wel gezien, maar die hadden natuur
lijk niets gezegd die waren veel te "bang
om over deze geheimzinnige en gevaarlijke
kracht, te spreken
I)e zwartje» waren ongetwijfeld in hun
ziel overtuigd, dat hij ten doode was opge
schreven en zouden in hun angst niet na
laten om een voorwendsel te zoeken om zoo
spoedig mogelijk zijn dienst te verlaten.
Bah' wat een vervelend gezeur! mom
pelde hij. Hij reed door een opening in de
haag het weiland ift. steeg af en wrong en
trok de palen één voor één uit den graod
waarbij hij in zijn ontstemirting veel te veel
kracht gebruikte, want ze waren vrij losjes
er in gedreven Daarop smeet hij alles op
eeri hhtóMm schopte het onder de haag, met
het fafcjpmen de negers order te gewen het,
den WjÈenden dag weg te ruimen.
Toerrtoij weer opsteeg, had! hij het vree
sdij k warm. maar hij had zich ingespannen
en het was elf uurdus daarin zag hij niets
vreemds. Met een zucht van verlichting
kwam hij even later zijn koele waranda in
liet zichr een glas melk met soda-water bren
gen en dronk het in één teug leeg Dat ver
koelde hem, maar opeens voelde hij een
lichte rilling en hij vroeg zieh af of hij kou
«ou hebban gevat.
Naarmate het later op den dag weid maak
te de schroeiende zonnehitte plaate voor een
klammen,*voelitig-warmen damp. Harrel zat
bijna den gehcelen middag op <ie waranda;
hij rookte sigaretten, dommelde in met het
gevoel alsof de hitte zijn hertens samen
snoerde en met een smachtend heimwee
naar den frisschen zeowind van het Engel-
sche vaderland. Hij was lamgeslagen door
de benauwende hitte, zooals nog nooit te
voren het geval was geweest en toen de thee
gebracht was, dronk hij het eene kopje na
het andere, maar zijn eten roerde hij niet
aan.
Eindelijk, toen het begon te schemeren,
dwong hij zich om op te staan en wat te
wandelen in den rozentuin. Maar het was
alsof alles voor zijn oogen schemerde, de
hlotinen één rommel Wen hoop vormden en
zijn voeten van lood waren. Toen een lie
vige duizeligheid en koude rillingen
Koorts, dronk het vaag tot zijn be
wustzijn door. en niemand in de nabij
heid die het weet en die hier voor de din
gen zorgen kan.
Hij had niet veel verstand van deze eoort
typische koorts, hij had wel gehoord van
menschen die er drie weken ..mooi" mee
waren geweest en van anderen, aie in twee
of drie dagen weer op de been waren. In
elk geval, als hij morgen niet beter was,
zou hij dokter Meillet een boodschap stu
ren nu, tegen den avond zou hij duen goe
den ouden man maar niet meer lastig val
len.
(Wordt vervolgd.)