Blad.
EN OMSTREKEN
Deze Courant komt in vele duizenden
ex
iond
ZIE THANS
Ml
gezinnen. Gegarandeerde oplage 6500
dood in- HNHNHHHiHNNHNNNBBHHNNBHNHNBNHNBNBNBNggNBHNniMNNINNI
BAHLMANN
qouda
No. I77B2
Zaterda
'IS3I
70» Jaargang
enz.
it blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen
V
e»
Aan de oevers van de
Berwen.
Zomer-Mantel* en Japonnen
MEUWERKERK, OUDERKERK,^OUD^^ATE^VREEUWlFk,^SChÓ^1
BEL OP 2084
Madilwimhrij Fi. J. H.r. Stnitia
BERKENW0UDE, bodegraven, boskoop, «ouderak, haastrecht, moordrecht, MOERCAPELLE,
«WHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN,
Brieven uit de Hofstad.
r- t
30
K.
I
ze
g«-
HOOFD8TUK V.
Gwynne Ellis verschijnt op het tooneel.
Ofschoon ValmOi niet bepaald ziek wan
decrkamer van zijn vader binnen. Met «ijn
hij een sterk contrast niet de duffe kamer. I
(Wordt vervolgd)
a
I
MIJ.
sj*
DE ENORM LAGE PRIJZEN
VOOR ONS RESTANT
BHSWfflMB»
onder Gorwen zette en op haar stoeltje ging I
I
I
Naar het Engelsoh van
ALLEN RAINE.
een
len, dan is het
tien niet te ge-
K andere ruilen.
Mds schooi.
is hoorlyk
■gkrnik ms
len daarvoos
diende apy».
roek aft dea
i van 35 eeit,
hte borstels^
i varpakkiM
BEGINSELVASTHEID.
Het overleden van Mr. Treub, den oud-
minister, oud-professor, laatstelijk voorzit
ter van den Indischen ondernemersraad, die
vooral door zijn verdienstelijkheid tydens
de moeiljjke jaren, die Nederland tenge
volge van den wereldoorlog doormaakte, de
aandacht en belangstelling ook van de
groote massa tot zich getrokken heeft,
heeft onvermjjdeljjk het beeld van het zoo
veelzijdige leven van dezen staatsman-ge-
leerde, maar daarmede ook de vraag naar
de oorzaak van deze veelzijdigheid en van de
veranderlijkheid, die zich hierin openbaarde
en van de zuiverheid der beginselen die dit
leven leidden, voor onze oogen en gedach
ten opgeroepen. En het kan niet anders, of
als van zelf dringt zich daaruit de vraag
naar voren, in hoeverre een dergelijke ver
anderlijkheid met beginselvastheid is over
een te brengen en wat we onder beginsel
vastheid te verstaan hebben.
De figuur van Mr. Treub werkt eenigs-
zins verwarrend. Begonnen als revolutio
nair getint radicaal, is de heer Treub ten
slotte bij den uitersten rechtervleugel der
liberalen, dus geheel in den conservatieven
hoek terecht gekomen. En hjj, die zijn pu
blieke loopbaan opende met een krachtig
stelling nemen tegen het kapitalisme, een
houding die ook in zijn wetenschappelijk
werk waarneembaar is, is in zijn later
leven als voorzitter van den Indischen on
dernemersraad tot voorvechter van de be
langen van het Indische grootkapitaal ge
worden. Wie dit aanziet is allicht geneigd
van een volte face te spreken en aan 's
heeren Treub’s zoo niet onzuivere motieven
dan toch een neiging om zijn huig naar den
wind te hangen toe te schrijven. Maar men
zij hiermede uiterst voorzichtig. Mr. Treub
onge-
inaar
had een veelzijdigen aanleg en was
twijfeld een impressionabele natuur,
had niet den sterken geest en het vaste
karakter, niet ook den grootschen construc-
tieven zin, die hem z(jn leven naar de wet
ten eener machtige architectuur tot een
grootsch geheel van lijnen langzaam maar
zeker deden opbouwen. En dit verklaart
zeker voor een goed deel het beeld, dat uit
zijn leven ontstaan is. Het maakt het in
hooge mate waarschijnlijk, dat hij volko-
Genegenheid kan met genegenheid be
taald, maar schuld moet met klinkend
geld voldaan worden.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.81.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 3L GOUDA,
bQ onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
interc. 2745. Postrekening 4R400
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken behoorende tot den bezorgkring)
15 regels ƒ1.80, elke regel meer ƒ1.25. Van buiten Gouda en de beiorgkriag-
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiên in het Zaterdagmunmer W et
bijslag op den prjjs. Liefdadigheida-advertentün de helft van den prija
INGEZONDEN MKDEDEELINGEN: 1—4 r*c«b /8J6, elke regel meer ƒ1.51. On
de voorpagina M beeger
Gewone advertentiön en ingezonden mededeelingen btf contract tot zeer gereducee’den
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertenti&n kunnen worden Ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boek
handelaren, Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan
het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te ztyn.
De annexatieplannen.
Grappig is, dat de bezwaren tegen an
nexatie alle alleen hier op neerkomen, dat
men conservatief is. Dat er geen enkele
reden is om een aan een groote stad geheel
en al vastgebouwde gemeenten, die geen
eigen karakter meer heeft, geen maatschap-
kelijke complex meer vormt, zelfstandig te
laten voortbestaan, wordt niet aanvaard.
Men kjjkt alleen naar wat er anders zal
worden en dat andere leest men niet om
dat men nu eenmaal schuw is voor het
nieuwe.
Men geeft nu hóóg-op van de methode
van samenwerking van aangrenzende ge
meenten, maar wü weten dat dit alleen ge
schied om te laten zien hoe gaarne men tot
concessies bereid is als men maar zelfstan
dig blijft. Het eigenaardige in onze wet
geving is dat ze in gevallen als deze aan de
te annexeeren gemeente dezelfde rechten
geeft als aan de gemeente die annexeeren
wil b|j de behandeling n.l. van het annexa-
tie-vraagstuk. Hier hebben gemeenten al
jaren lang geleefd ten koste van den Haag
De storm was even plotseling opgehouden
als hij begonnen was. De dag beloofde heer
lijk zonnig te worden.
Op het pad naar AbereethJn kwam Cardo
Gwen tegen met haar emmer en melkstoel-
tje. Ze groette hem, terwijl ze haar emmer
fiftlIlKf IIV f ftlID 1¥T
zitten.
Juffrouw Valmai ie zeker erg nat ge
worden gisteravond? zei Cardo op vragende
toon.
Ja mijnheer. Hebt u liaar gezien?
Ja, ik ging juist over den rotedijk.
Heeft ze er kwade gevolgen van ondervon
den?
Het valt nog al mee, zei Gwen,
blijft maar liggen. De juffrouw is, geloof ik,
een beetje lui. Met deze korte mededeeling
moest hij zich tevreden stellen.
Toen hij op Brynderin terug kwajn om te
ontbijten, vond hij, dat zijn vader er mm of
meer ontdaan uit zag. terwijl hij een juist
ontvangen brief las en herlas. Hij vertelde
mete van den inhoud, maar opziende, zei
hij tegen zijn zoon
Het schijnt, dat je den storm erg in
teressant vond gisteravond. Waarom ben je
zoo lang gebleven?
Heel interessant, vader. Het. was een
echte oveiRtroommg van den rotsdijk. Er
ik haar helpen er veilig over te komen. Maar jij zult hem hier den omtrek
Dienselfden rnidda* kwam Cardo de stu- moeten laten zienu om hrt hem hier zoo
urrinamtj .tui Mju u—wtu, «xw —.jD p.
mannelijke kracht en heldere oogen vormde J goed.
meente kan het voor negenhonderd duizend
gulden koopen.
't Is een lief kapitaaltje, maar de ge
meente kan niet anders doen met het oog
op de steeds aanhoudende uitbreiding der
gemeente. Een park als dit is een onmis
baar bezit. Men zou anders genoodzaakt
zyn er één aan te leggen en dat is ook niet
goedkoop.
Dit wordt dan het wandelpark voor de
Loosduiners, zooals den Haag indertijd in
Voorburg reeds het park Vreugd en Rust
aanhield ten believe van de Voorburgena
ren, adspirant-Hagenaren. Hoe braaf zorgt
toch de gemeente voor haar aangenomen
kinderen, zelfs reeds voor de kinderen, die
—r-, .ra- ze eeniger tijd zal aannemen.
i'*danwnoge- H^ilAaKbftar zijn die toekomstige pleeg-
isitdvuk-’j kindéfennieV, rijhUjven zich jaog altyd
tegen opneming verzetten. Hopen wij dat
het niet baten zal. B|j de stemming voor de
candidaten voor den dubbelen gemeenteraad
zyn 13 tegenstanders en 4 voorstanders
gekozen.
MLXXXVII.
Het landgoed Ockenburg.
Op den weg van den Haag naar Loosdui-
nen lagen vele buitenplaatsen. Enkele er
van zijn reeds geheel verdwenen en alleen
hun naam leeft nog in de herinnering voort.
Andere hebben een bestemming gekregen
zooals iBloemendaal, dat een krankzinnigen
gesticht is. Er zijn er nog een paar over
en de gemeente den Haag heeft thans één
der overgeblevenen gekocht. Het is het
landgoed Ockenburg, één der oudste en
fraaiste. Oorspronkelijk heeft veel meer
terrein tot dit goed behoort, maar het oude
deel met veel bosschages is toch nog over.
Byna 35 Hectaren is er nog over en de ge-
de geschiedenis van Wales of ontboezemin
gen van oude dichters, waarvan hij veel
hield. Maar telkens als hij het één of ander
ging nasnufteien of notitie* maken van een
bijzondere passage, verzonk ze in gepeins,
en,, zonder dat hij het zag, kwam een glim
lach op haar lippen en een glan8 in haar
oogen. Ja, Cardo hield van haar! Nu wist
ze het zeker. De wereld scheen veranderd I
Ze wilde gauw weer heelemaal beter zijn om
met hem te kunnen wandelen langs het
strand of over de klippen of langs de oevers
van de Berwen. Haar oom had wel van
Gwen gehoord, dat ze kletsnat thuisgekomen
was op den avond van den storm, maar hij
dacht er niet verder aan, tot hij haar hulp
miste bij het schikken van zijn zware boe
ken-
Hoe kwam je nat, kindlief?
Doordat ik over den rotsdijk ging, oom.
Ik was bij Nance geweest, en, terwijl ik daar
was, was de storm zoo hevig geworden, dat
de golven over den rotsdijk sloegen, toen ik
terug ging.
Geen wonder! Nu, op de volgende blad
zijde staat een prachtige beschrijving van
zoo’n storm. Lees maar door, kind. En Val-
mai vervolgde haar lectuur.
Intusschen voelde Uardo, na een goede
nachtrust, niet de minste gevolgen van zijn
worsteling met den storm, maar hij maakte,
zich ongerust over ‘Valmai, die toch zooveel
zwakker was dan hij. Bij het kriekenavan
den morgen stond hij op. liep over het be
dauwde eras het veld in. waar de koeien
van Kwee Powell den nacht rustig slapend
onder de sterren hadden doorgebracht, en.
juist wakker wordend, log oprezen.
fleur, fluisterde ze. Cardo deed, wat ze vroeg i
al kostte het hem moeite. Klop nu maar j
aan. En toen ze al heel gauw iemand de l
trap hóórde afetomnfelen, fluisterde ze:
Ga nu maar, ik ben in veiligheid. I
we tegenover wereld en’leven en dood in
tuïtief innemen en die tenslotte onze wel
bewuste houding tegenover leven en wereld
beheerscht. En deze levensbeginselen zijn
het, die bij de meesten van ons van onze
duidelijke bewustwording af niet of weinig
veranderen, omdat ze ttf nauw met onze
persoonlijkheid, onze opvoeding en het ka
rakter van onze levensomstandigheden
samenhangen. Maar dit wil niet zeggen,
dat ze daarom on veranderlijk zjjn. "We kun
nen onder den invloed van het leven en van
bijzondere levensomstandigheden, van aan
raking met machtige persoonlijkheden en
eigen denken soms ook,;wel deze diepere
beginselen, onze gansche houding tegen
over onze opvatting vaA «wereld en leven
wijzigen. En die wijziging valt onze begin
selvastheid niet aan, want die beginselvast
heid eischt alleen dat We onze diepere
levensbeginselen tot richtsnoer voor ons
denken en handelen makeh en dat we die
beginselen niet wijzigen ter wille van welk
direct of indirect voordi& ook. Zij eischt
dus goede trouw bij wijziging van levens
beginselen. Wanneer we daarnaast nog
tweeden eisch kunnen rt
deze, dat we onze begin
makkelijk en te veel V|
Beginselvastheid toch is:
lijk, wanneer onke begM
king zijn van ons welbewuste weten en wil
len en gedragen worden door onzen levens
ernst. En het is duidelijk, dat dit welbe
wuste weten en willen maar niet zoo telkens
in een handomdraaien te veranderen is, be
ginselvastheid en levensernst dus met ge-
makkeljjke veranderlijkheid van levensbe
ginselen onvereenigbaar zijn.
Deuk er niet meer aan. Voor mij was
het niet gevaarlijk. Maar ik was vreeealijk
bang, dat je niet meer bij zou komen.
Hij bedacht nu. dat langer wachten
vaarlijk voor haar zou kunnen zijn, en ver
volgde: Nu flink zijn! Vertrouw je maar
aan mij toe. Ik zal je naar huis brengen
Toen hij ging staan en haar zachtjes neer
zette, bleek het, dat ze nog slap en krachte
loos was. Hij nam haar in zijn armen en
klom voorzichtig het steile pad naar Dinas
'■p. dat zoo nu en dan door de maan werd,
verlicht. Vol zorg ontweek hij de zwiepende
takken, dio haar m het gezicht zouden I
kunnen slaan. Zoo kwam hij eindelijk op
het erf aan, en bemerkte tot zyn groote
vreugde, dat ze al weer veel beter was. I
Zet me hier neer op de bank bij de
»nr -x—x geworden, na Jiaar onvrijwillig bad, voelde
zij zich toch eenige dagefci minder prettig.
1 en vond Ze het raadzaam om thuis té blij
ven. Terwijl ze op de havelooze sofa lag.
las ze den heelen. dag haar oom voor over
men te goeder trouw was en geen onzuivere
bedoelingen had, toen mj, min oi meer revo-
lutionair-radicaal, tot conservatie! werd, en
dat hij werkelijk het leven en zijn nood
zakelijkheden anders was gaan zien dan in
zijn jongen tjjd. En wanneer dit zoo was, dan
kan men hem niet van ontrouw aan zyn
beginsel, en zelfs niet van gebrek aan be
ginselvastheid beschuldigen, al kan men
dan met aanvaarding van zijn goede trouw
hem bezwaarlijk als een voorbeeld van be
ginselvastheid aanhalen, waar toch uit zijn
latere doen en laten een zoo geheel ver
anderde levenshouding, een opgeven van
wat hij aanvankelijk als de richting geven
de maatstaf van zijn leven had aanvaard,
zich uitsprak. En dit brengt ons ais vanzelf
tot de vraag in hoeverre verandering van
levensinzicht met beginselvastheid is over
een te brengen en wat we onder beginsel
vastheid hebben te verstaan.
Absolute onveranderlijkheid van inzich
ten is bij den werkelijk levenden, den gees
telijk levenden en denkenden mensch onbe
staanbaar. Zij ondergaan allen den voort-
durenden invloed van het leven en van het
geestelijk leven van onzen tjjd. Zoodra we
dit niet meer ondergaan zijn we geestelijk
dood. Van onze persoonlijkheid, ontwikke
ling en levensomstandigheden zal het af
hangen, hoever die invloed reikt, waarin hij
zich openbaart en wat er de gevolgen van
zijn. De mate van ons intellect, van on»
zelfbewustzijn en van de mate waarin dit
ontwikkeld is, van onzen levensernst en de
diepte en kracht van ons geestelijk leven,
maar ook onze ontvankelijkheid van indruk
ken en onze geestelijke oneenigheid zullen
daarbij een groote rol spelen. Maar ook bij
de sterksten en meest zelfbewusten en
minst impressionabelen zullen die gevolgen
zich openbaren in wijziging van meeningen,
opvattingen en inzichten. Alleen gebrek aan
geestelijke levendigheid of alleruiterste
koppigheid kunnen een dergelijke wijziging
beletten. We zien daarin dan ook alleen
iets bijzonders, wanneer die wijziging niet
de meeningen en inzichten, maar den die-
peren grond dier meeningen, de levensbe
ginselen, de houding, die we tegenover het
leven aannemen betreft. Want al deze mee
ningen en inzichten staan niet op zich zelf,
maar zijn een gevolg van of hangen ten
minste ten nauwste samen met die begin
selen, die rechtstreeks voortkomen uit onze
voorstellingen omtrent de essentieele le
vensvragen, onze gedachten omtrent leven
en dood, heelal en God, uit de houding, die
Hij boog zich over haar heen en kuste
haar zwijgend de hand.
Valmai wag te gelukkig^ om te spreken.
Cardo wachtte tot het voile maansgeziclit
van Gwen in de deur venscheen, en hij
hoorde een stem, die haar verwonderd toe
sprak
Maar wat beteekent dat nu! Waar ben
je geweest? Ik dacht, dat je in je warme
bed lag!
Ik ben Nance gaan opzoeken, en toen
ik over den rotsdijk wilde terug gaan, ben
ik door een golf ineegealeurd.
Altijd Nance en weer Nance. Wat moet
je daar toch altijd doen? Geen wonder, dat
je bijna weggeslagen bent, als je met zulk
weer over den rotsdijk bent gegaan. Je bent
kletsnat. Als je een baby was, zou je me
niet meer last kunnen veroorzaken.
Cardo wachtte nog, tot hij zag, hoe m de
kamer de pas opgestapelrie houtblokken op
het vuur knapperdende luid kakelende
stem van Gwen drong nog tot hem door uit
de verte, toen hl) heen ging. Hij was ijs
koud door het zeewater, maar een heerlijke
gloed van levensvreugde verwa>rmde zijn
hart.
en als gevolg van den uitgroei van den
Haag.
Nu den Haag wenscht, dat daaraan een
einde zal komen, beroept men zich op zijn
deugden, waarvan de ontwikkeling alleen
mogelijk was door de nabijheid van de
groote stad. Men beroept zich er op, dat
men zich zoo prachtig heeft ontwikkeld en
dat men tegen die groei opgewassen was,
maar men vergeet, dat dit alleen aan den
Haag is te danken. Gas, electriciteit, water,
telefoon, alles heeft men van den Haag en
dus beter en goedkooper dan men het ooit
zelfstandig had kunnen krijgen!
In Rijswijk zit men toevallig zonder bur
gemeester en de Regeering heeft één der
wethouder tot tijdelijk burgemeester aan
gewezen. Een mooie gelegenheid dus om nu
tot annexatie over te gaan.
Het zilveren jubileum vau
Dr. van Gelder
Met een enkel woord willen wij gewag
maken van het zilveren ambtsjubilé van
onzen gemeentelijken museum-directeur dr.
H. E. van Gelder. Tot zijn komst was het
met ons gemeentelijk archief en onze mu
sea niet al te best gesteld. Hjj heeft er
orde in gebracht en dit aan een speciale
directeur overgelaten, zoodat dr. van Gel
der zich alleen aan de musea kon wijden.
Dat heeft hij op voortreffelijke wijze ge
daan. Ook hier schiep hij orde in den chaos
en wij begrijpen, dat het voor hem de kroon
op zijn werk zal zijn als het groote Ber-
lage-museum gereed zal zijn. Er is veel
meer belangstelling voor onze kunstschat
ten gekomen, al zouden wü wenschen dat
die nog veel grooter was. De gemeente
bezit nu reeds eenige musea en geregeld
breidt de schat aan kunstwerken zich uit.
Geregelde publicaties over hetgeen er reeds
is hebben de belangstelling gewekt en als
op dien weg wordt voortgegaan, zal nog
veel te bereiken zjjn. Uiteraard blüft nu
het bezit der gemeente slechts een aan
trekkelykheid voor een deel der burgery,
maar ook dit zal, hopen wü, op den duur
beter worden.
Over het algemeen staat de Overheid nog
Zelfs zijn kleeren roken naar de friMehe
buitenlucht.
Meurig Wynne scheen weer in zijn boeken
verdiept, maar zijn aandacht scheen nu toch
eigens anders bij te zijn, want hij begroette
zijn zoon met de woorden:
Ga zitten,. Cardo. Ik heb wat met je te
bepraten. In de e ere te plaate dezen Uriel, en
hij zocht tussahen zijn papieren.
Die is van Howland E11ib van Plas
Gweynant, een oude vriend van me. Je weet
dat ik nu en dan wat van hem hoor. Mij
overigens nog vaak genoeg, want als je mets
bijzondere te vertellen hebt, is het maar
verknoeien van postzegels eR tijd met al die
bneVenevhnjverijMaar deze keer heelt hij
wat te vertellen. Hij heeft een zoon, naar ik
j hoor, een zwakken jongen, en, wat zijn
uiterlijk en zijn gezondheid betreft, juist
het tegenovergesteld van jou. Cardo. Maar
een knappe kop. de eerste onder zijn mede
studenten. Onlangs heeft hij ’n predikants-
examen gedaan, en een oom van hem kan
hem een beroep bezorgen m een gemeente,
waar binnenkort een vacature komt. Nu wil
hij eerst een poos naar buiten tot herstel
van zijn gezondheid en hij wil goed betalen.
Hoe zou je er over denken, hem hier bij
ons te laten komen5 Hij zou een goed kame
raad voor j® öjn.
cviiic Uy«iDv>wu>*»B xvwnx.j*. xx* Aie u er wat voor voelt, kunt u hem,
ging een meisje over heen, <öe door den i wat mij betreft, gerust laten komen. Het m
razenden storm in gevaar was. Gelukkig kon j mij hetzelfde.
(■wiel
prettig nwwelijk te mak^n. want hij betaalt