Zaterdag II Augustus OPENING van Heeren- en Kinderklteding Magazijn JE GUNST
GLEICH
mm
Opening-
Triple^ noodig
Makelaarskantoor BAKKER Co.
Verf weert bederf.
Alleen verkrijgbaar: Oosthaven 65
MOET U VERHUIZEN?
10 STUKS
SIGAREN
EERSTDAAGS OPENING
m KLEIWEG 30
D. BROER Wz. - Kleiweg 30
FOTOALBUMS
FOTOHANDEL H. J. DAEMS
De Goudsche Fruithandel
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 22 AUG. 1931 - TWEEDE BLAD
in pand MARKT 14, voorheen Markt 11
Naar de Reeuwijksche Plassen!
Zomervaarten
met de Motorboot V. V.V.
R VEERMAN Turfmarkt56 Gouda
HET BESTE UIT HET GOEDE
GEMEENTE SPAARBANK
gouwfia
DE HOOGSTE VEILIGHEID
ADMIN KANTOOR
Blijvende Haargolvmg
T. v. d. BERG Lzn.
Pakhuis Wnhelminastraat 21,
S. S. van Dantzig
Heeren Mode Artikelen
lilcuimr-Mliig DE HUI i k
wiskunde"
P. S. DAUVILLIER.
JOH. DE MOL
Met verf van REVET
bewsart men huis enz. keurig en net.
L. N. POLDERVAART.
Telf. 2534
Het kraakt in Amerika.
Aan de oevers van de
Berwen.
Kan Britsch-lndië zichzelf besturen?
Aanbevelend, H. VAN EIJK.
REUZENCIRCUS
VOOR EN NA GLEICH KOMT GLEICH,
CIRCUSKONING NIETS GELIJK.
De gezamenlijke Nederlandsehe Pers betitelt
DEN
GLEICH
GLEICH
GLEICH
GLEICH
GLEICH
GLEICH
GLEICH
GLEICH
GLEICH
GLEICH
als de Nederlandsehe sensatie!
is het Circus waarvan men zegt, dat het de verwach
tingen van het publiek zeer hoog spant, en tooh
nog alle verwachtingen ver overtreft,
is een Circusonderneming, die opgebouwd op een
gezonde organisatie den naijver van gelijke onder
nemingen opwekt.
jubelen dagelijks vele duizenden toe. t
ia het beate en grootste Circus!
Dat echter zegt GLEICH niet van zich zelf. Dat
bewaren de ontelbare bezoekers, de pers, de be
voegde macht en allen, die GLEICH en zijn waar
devolle onderneming zagen.
weet, dat hij het grootste en beste Circus is, en zich
niet zoo noemt, doch zoo genoemd wordtt
brengt een reizenden dierentuin met uitgelezen en
zeldzame exemplaren der dierenwereld, een dieren
tuin die vergezeld is van een verzameling Volken
van bijzondere wetenschappelijke waarde,
brengt met zijn Reis-arena een onderneming, die
met alle aanwinsten vaa de modernste techniek uit
gerust, en eenig in zijn volmaaktheid is.
brengt de billijkste toegangsprijzen. ALLEEN
ZITPLAATSEN reeds vanaf BO CENT
geeft zijn OPENINGS - VOORSTEL
LING in GOUDA op het terrein tusschen
ITERSON en KRUGERLAAN op
26 [AUGUSTUS 's avonds 8 uur
De voorstellingen duren siifïïts S ]/2 dag
Regelmatige DienstenWOENSDAGS en ZATERDAGS
vertrek KLEINE VEST bij de Kleiwegsbrug te 2 u. en 4 u
ZON- en FEESTDAGEN vertrek KARNEMELKSLOOT
10 uur 2 uur en 4 uur. BB
Tarief Gouda - Reeuwijk enkele reis f 0.20, retour f 0.25.
Met Rondvaart f 0.50.
Stopt nabij het Clubgebouw en aan „Elihoeven". Bil
VOORLAATSTE HALTE BLAUWE TRAM. Bezoekt Café-Restaurant „DE
GROENE TENT", Gev. Deynootstr. 72-82-96, SCHEVENlNGEN, Tel. 561770. Gezellige
Lommerijke Speeltuin- Prima Consumptie. Billyke Pïyzen. Stalling voor Rijwielen,
Motoren, Automobielen, Paarden. Speciale pry zen op aanvraag. Groote Garages en
Stallen. Bewaarplaats voor div. draagbare uitgaafnaartikelen, o.a. Koffers, Hoeden,
Mantels, Jassen. Gelegenheid tot het gebruiken van zelf medegebrachte consumptie.
Eenige pry zen: Amstel Bieren 0.20, Limonade 0.20, Koffie met Slagroom 0.20, Thee 0.20,
Diners 1.50, Dagschotels 1.Biefstuk met aardappelen OftO, Broodies met roastbeef
of ham 0.35, met kaas 0.25. Verder div. Gebakjes. Aanbev. J. v. BOVEN.
BESLIST FIJNE SUMATRA (lichte kleur)
OF VORSTENLANDEN (middenkleur)
ASSORTIMENT
3 kloeke Knak y- Waarde in
3 Knak Elegantes I licht vale
4 gewone Knak kleuren
X 7 ct. 21 ct.
X 6 18
X 6 =24
63
De prijs van deze 10 stuks sigaren bedroeg voorheen
50 ct. Wij z|jn echter met den fabrikant overeenge
komen den prijs te verlagen.
W tot 35 cent
Aldus een grsote besparing
Alleen verkrijgbaar bjj
Dadelijks 2'Viö
Inbrnabonaalvariëfé
Morgen
Zondag,
3 Voor stellingen
815 5 8 30
onderscheiden is het beleggen van
SPAAR- EN KASGELDEN
bij de
Stortings- en Girodienst,
door Waarborg der Overheid en
3.6° 0 rente van dag tot dag.
Dagel. open van 9'/a3 uur
Zaterdag 9!/j—12 en 6'/a7V2 uur
1 Sept. a s. voor bijhouden en inrich
ten van boekhoudingen benevens
Controle en balansmaken.
LAGE TARIEVEN
A. v d. GIESSEN, Leer. B H.
Westhaven 45 Gouda.
DAMES!
Laat nu Uw haar behandelen door het
nieuwe ideale toestel WELLA, blijven
de haargolf.
M. J. DE JONG, Dameskapper,
L. Groenendaal 76,
Uw adres
Tulpeboomstr. 16 - DEN HAAS,
is a.s. Donderdag aanwezig
OOUDA. 18
Levert tevens alle soorten Deuren
Lijsten, Stofdorpels, enz. enz.
Ruime keuze
Steeds voorradig alle maten prima
gebruikte Autobanden,
2e Weenaatraat 17, Tel. 43929, k'dfcm
Maison van Sijll-Uittenbogaard
Gedempte Slaak 87, nabij OostpIÜn
Schiedamscheweg 83 Rotterdam.
GOEDKOOPSTE ADRES v*or
DAMESHOEDEN
(ook voor oudere dames)
BLOEMEN, VEEREN en LINT
Enorme sorteering
KINDERHOEDEN
Laat Uw oude hoed vervormen vanaf
S 1.75, U krijgt het nieuwste model
weer terug.
lessen aangfeboden, op zeer billyke voor
waarden, voor leerlingen H. B. S. en
Gymnasium, voor candidaten BOUWKUN
DIG OPZICHTER, enz. door
761 10 B. MARTENSSIN GEL 12.
BEGRAFENIS
ONDERNEMER
D0ELESTAAAT TELEFOON 2207
I
ZEUGESTRAAT 40a
GOUDA.
Hypotheken en Assurantiën.
Veel geld beschikbaar voor eerste hypotheken, rente vanaf 4 ft
op huizen en landerijen.
Particulier Secretaresse - Corresp. Steno-7ypist(te)
Aanvang Nieuwe Cursussen 1 Sept. e. e.
Steno - Typen - Boekh. - Talen
Inschrijving 28 Aug. 2—5 en 6—7.80 en 29 Aug. 2—4. Vraagt GRATIS
Prosp. en Inl. PontMCllOOl Westhaven 45 GOUDA.
VAN DE ZAAK IN KRUIDENIERSWAREN
=i= AARDAPPELEN EN EIEREN
Gedurende de OPENING ontvangt men
bij aankoop van fl. aan BOODSCHAPPEN
EEN ONS FIJNE BONBONS C A D E A U.
Bjj aankoop van f 2.50
EEN FLESCH PRIMA ROODE BESSENSAP
Beleefd aanbevelend,
60
ZOO JUIST ONTVANGEN EEN KEUR COLLECTIE
PRIJZEN VANAF 55 CENT
ZAKALBUM* voor 24, 6x9 KIEKJES. f 0.25
ALLEEN BIJ - -
30 GOUDA ZEUGESTRAAT 56
VEREENIGING VOOR
FACULTATIEVE LIJKVERBRANDING
Inllchtingenbladen, Tarieven en Voorwaarden en
inlichtingen omtrent het FONDS VOOR LIJKVER-
BRANDING op schriftelijke aanvrage kosteloos
verkrijgbaar bij de afd.-secretaresse. Gouwe 73, Gouda
24
Tslsphooit 3124. H
Vraagt dan eerst onze prijsopgave dit verplicht
U tot niets. Wel zult U dan tot de conclusie
komen, dat wij goedkoop zijn.
Prompte bediening - Volle garantie.
Talrijke Referentiën
Ru ime Brandvrije Bergplaatsen
Turfmarkt 1, Gouda - Telf. 2534
BLAUWE DRUIVEN
PERZIKEN
MELOENEN
PRUIMEN
TAFELPEREN
IAFELAPPELEN
SINAASAPPELEN
Aanbevelend,
CITROENEN
BANANEN
TOMATEN.
VRUCHTEN IN GLAS
VRUCHTEN IN BLIK
DIVERSE SOORTEN NOTEN
BUSGROENTEN (merk Sleutels)
Firma Wad A. Rietveld.
LANOE TIENDEWEO 27
TEFEL 931«
Wilt U vermageren
Op welk gedeelte van het lichaam U ook wenscht, zonder gymnastiek, zonder diëet
zonder geneesmiddelen in te nemen, zonder baden. Uitsluitend uitwendig gebruik. He
resultaat is na den zesden dag zichtbaar. Schryft aan Mevr. COLENBRANDER, Over
toom 445b, A'dam, die U gaarne GRATIS zonder eenige verplichting, onder strikte
geheimhouding, alle noodige aanwyzingen en -P"ma referenties zal zenden.
Door het groot getal aanvragen en bestelligen, waren wij niet in staat alle brieven
te beantwoorden. Wij verzekeren echter, dat wij op alle correspondentie binnen
kort antwoord zullen zenden.
Wcrkloozen alt landlooptrt.
De terugslag in Europa.
De gouverneur van Oklahoma heeft
de directe sluiting van 3000 olietorens
gelast. In Brazilië is de grootste in-
en verkooporganisatie van koffie
planters met een schuldenlast van 14
millioen dollars ineengestort. In Ca
nada zullen de graanverbouwers het
volgende jaar slechts de helft van de
ter beschikking staande akkers ver
bouwen.
<v
Wie tegenwoordig in Nederland of in
Europa het bericht leest, dat de gouverneur
van Oklahoma (Ver. St.) de sluiting van
3000 oliebronnen gelast en over het rykste
oliegebied der wereld standrecht uitoefent,
dat de grootste koffiebank in Brazilië met
een ongedekte schuldenlast bankroet is ge
gaan, dat slechts 50 van de graanakkers
in Canada in het seizoen 1931/1932 zullen
verbouwd worden, die zal misschien vragen,
wat gaat my dat eigenlyk aan
Deze vraag stellen is niet geheel en al
ongerechtvaardigd en toch vergeet hy die
aldus vraagt, dat er tusfehen de huidige
crisis in Europa, tusschen de steeds grooter
wordende werkloosheid en tusschen de zoo
juist genoemde gebeurtenissen in Noord
en Zuid-Amerika een duidelyk verband be
staat. Beide werelddeelen, Europa en Ame
rika lyden onder denzelfden nood, die men
kan samenvatten in de beide kleine woor
den: overproductie, wereldcrisis.
Het is toch inderdaad zoo gesteld, dat in
Duitschland, Engeland en Italië steeds meer
eens bloeiende goed rendeerende onderne
mingen moeten sluiten, dat zaken, die eens
groote winsten afwierpen nu failliet gaan,
omdat voor hun productie geen afzetgebie
den te vinden zyn, omdat er teveel gepro
duceerd werd, omdat de oorlog, na-oorlog,
inflatie en politieke spanningen de wereld
zoo arm hebben gemaakt dat ze niet meer
kan koopen. Omdat de machine, de band
zonder einde meer aflevert dan voor 15 ja
ren nog honderd menschenhanden.
Oliecrisis, koffiecrisis, graancrisis in
Amerika, bankcrisis en stygende werkloos
heid in Europa, tusschen hen bestaat zeer
enge samenhang. Zij hebben alle dezelfde
oorzaak, overproductie, verarming, wereld
crisis.
De overeenkomst.
Maar niet alleen dit is belangryk, het
verband te beschouwen dat er is tusschen
de dingen in de Ver. Staten, in Brazilië en
in Canada en die in het oude Europa. Al
leen wie oogen heeft om te zien, die zal
tusschen de regels van de betreffende me-
dedeelingen meer kunnen lezen.
Sluiting van 3000 oliebronnen beteekent
werkloosheid voor tienduizenden. Ineenstor
ting van de grootste koffiebank beteekent
nood en ellende en revolutie in Zuid-Ame
rika. Beperking van de graanproductie in
Canada beteekent dat de boeren in schul
den geraken, dalende waardepapieren, ban
ken die over den kop gaan en weer werk
loosheid.
'Hoe geweldig de spanning in de drie lan
den is waarvan wy thans eenige crisisver
schijnselen opteekenen, blykt reeds uit het
feit dat in Brazilië verschillende reserve-
lichtingen onder de wapens zyn geroepen,
dat de gouverneur van Oklahoma de geza-
melyke nationale militie van zyn gouverne
ment heeft opgeroepen en over de betref
fende oliedistricten den uitzonderingstoe
stand, lees standrecht, heeft uitgevaardigd.
En men kan slechts hopen, dat tenminste
Oklahoma en Canada verschoond zullen ble
ven van het dreigende spook van revolutie
en burgeroorlog.
Op den eersten blik is het niet gemak
kelijk te overzien waarom eigenlyk in Okla
homa r\jk produceerende boortorens en raf-
fineerderyen worden stilgelegd en welk
succes men hiervan verwacht.
Toch is de rekening vr(j eenvoudig. Er -
wordt op de wereld veel te veel olie gepro-
duceerd, coodat de prijs voor een barrel
Menigeen veracht de wereld, om
dat hij zichzelf maar al te goed kent.
FEUILLETON.
Naar het En ge lach van
ALLEN RAINE.
19
Zijn vader antwoordde niet, maar staarde
naar de samenpakkende wolken. Hij was
heel bezoigd over de veiligheid van zijn zoon
maar het was zjjn gewoonte niet, om zijn
gevoelens te uiten. Hij begreep zelf nog niet
hoe hij (Jardo alles had kunnen opbiechten,
«i hij dacht daar zelfs met een gevoeL van
wrokkende ontstemming aan En toch had
het zyn leven gemakkelijker gemaakt en
em zachter gestemd. Hij" was ongewoon
spraakzaam en zelfs hartefijk. terwijl ze
«amen voortreden. Ten slotte moest Cardo
overstappen in een postkoets, en toen zijn
vader hem daarin zag wegrijden, met de
koffers er boven op gestapeld keerdie hij
ïuiswaarts met een zwaar gevoel in zijn
hart. 6
ByI de thee kwam Gwynne Ellas hem ge-
ze schap houden, en om het hardst prezen
pen 0 °m 21,0 ?oe<,e karaktereigenschap-
Als Cardo -rijn Ingeving gevolgd had om
«rog te gaan en over de leuning te kijken,
hij Valmai achter de heg hebben gevon-
n' in*«ogedoken als een klein wit hoopje.
aardolie van 1 dollar een jaar geleden nu
teruggeloopen is tot dollar. Daar op het
oogenblik aan een vergrooting van den om
zet met te denken is, welke natuurlijk ook
een verdere verlaging der pry zen met zich
mee zou brengen, wil men met de sluiting
der 3000 boortorens kunstmatig het aanbod
kleiner maken. Er moet minder olie en ben
zine op de markt komen dan men noodig
heeft. Men hoopt dat de op deze kunstmatig
geschapen grootere navraag dan het aan
bod prijsstijging tengevolge zal hebben.
Maar het is te voorzien dat de berekening
van den gouverneur en der oliemagnaten
°P\iren *"ttere ontgoocheling zal uitloopen.
Want wat men daar bezig is te doen is
8T°nd precies hetzelfde wat men in
Brazilië sedert jaren, maar steeds met mis
lukkingen tot resultaat heeft geprobeerd.
Daar hebben de in- en verkoopgenootschap
pen en de banken ten tyde van de koffie-
baisse eveneens enorme voorraden opge
kocht en achtergehouden, maar deze beper
king van het aanbod heeft geen prijsstijging
tengevolge gehad, wel echter in de meeste
gevallen tot zware verliezen by de specu-
leerende banken. Vanzelfsprekend zyn der
gelijke prijsberekeningen niets anders dan
speculaties.
Ook in Canada heeft men dergelijke ex
perimenten uitgevoerd toen de tarwepryzen
bijzonder slecht waren. Het gevolg was
slechts, dat de maatschappijen ten gronde
gingen, dat millioenen tonnen graan in de
silo's verstikten en in de zee moesten ge
worpen worden.
Wat zullen de gevolgen zijn?
Welke gevolgen deze zware crisis voor
Oklahoma en voor de Ver. Staten in hun
geheel zullen hebben, is op het oogenblik
nog moeilijk te overzien. Canada is ryk ge
noeg om zyn graanfarmers door ondersteu
ningen een of twee jaar boven water te
houden. Evenzoo is het gesteld met de Amd-
rikaansche aardolie-ondernemingen, die het
ook best een of twee jaar zonder productie
kunnen uithouden. Wat zal er echter met
de naar schatting 80.000 arbeiders, die door
de stillegging broodeloos zyn geworden,
gebeuren In de Ver. Staten bestaat er
geen werkloosheidsondersteuning zooals in
de meeste Europeesche staten. Daarom zul
len deze 80.000 terecht komen in het reeds
machtige leger der „slufhs", de door de
Staten zwervende landloopers, die vooral in
het Westen van Noord-Amerika een ernstig
gevaar geworden zyn.
I 80.000 werkloozen meer, is niet zoo heel
j veel bij een reeds aanwezige werkloosheid
die 12 millioen menschen omvat, nietwaar?
En toch, hetia niet alleen de olie-industrie,
waarin het kraakt. Ford heeft gesloten,
verschillende werven in het Zuiden en Zuid-
Oosten liggen eveneens reeds stil, terwijl de
twee grootste spoorwegondernemingen
voornemens zyn de geprojecteerde uitbrei
dingen voarloopig niet uit te voeren. De
landbouw in het Westen, die tot nu toe in
de oogstmaanden veel arbeiders noodig had,
gaat even slecht als de Canadeesche far
mers. General Motors wil de productie be
perken. Zelfs de tot nu toe groote winsten
afwerpende filmindustrie gaat het slecht.
80.000 werkloozen meer... Dat is niet
veel? Maar het ziet er naar uit, dat er in
de eerstvolgende maanden nog vyf- nog
tienmaal 80.000 werkloozen by zullen ko
men in het land der spreekwoordelijk ge
worden welvaart...
De uitwerking in Brazilië.
Welke uitwerkingen de crisis in Brazilië
zal hebben, is taimelyk helder. Zooals steeds
zal de koffieoorlog een revolutie tengevolge
hebben, die misschien succesvol zal zijn,
misschien ook niet. Maar een succesvolle
revolutie of niet, de koffieprijs zal zich er
weinig van aantrekken. Er zullen honder
den menschen sterven of kreupel geschoten
I worden, de ellende van de gekleurde arbei-
I ders blyft hetzelfde, de nood der farmers
Want Pet meisje, dat een uur had staan kij
ken om een laatsten glimp van hem te zien,
was geschrokken^ toen ze had gezien, hoe dé
Zwarte Dommee naar die léunong keek en
Cardo er op wees. Ze had zich teruggetrok
ken, en toen ze voorbij gereden waren, was
ze op het hek gaan staan om hem een laat
ste vaarwel toe te wuiven.
Daarna was ze op het gras in elkaar ge
zonken met een gevoed van naamlooze ellen
de. Na .eenigen tijd bedaarde haar hevig
snikken en ze voelde zich plotseling kalmer
worden. Ze stond op en liet de tranen vrij
over haar wangen rollen, zonder moeite te
doen om ze weg te wissohen.
HOOFDSTUK IX.
In Reubenstraat.
Gedurende de lange nachtelijke ren had
Valmai, huiverend van angst, liggen luiste
ren naar iedere nieuwe windvlaag, die het
oude huis teisterde Toen het eindelijk tijd
was om op te staan en haar oom's ontbijt
klaar te zetten, voelde Ze zich doodop.
Toen ze de huiskamer, die ze sedert haar
komst in een ge-ze! 1% vertrek had herschar
pen. zag ze haar oom met een hulpeloooen
blik bij de tafel 9taan.
Valmai, begon hij, hier heb ik een
brief van mijn broer John, en ik weet wer
kelijk niet. wat ik moeit doen.
Wat is er dan, oom? Is hij ziek?
Ja. hij is ernstig ziek. Hij heelt zijn
been gebroken en hij heeft niemand om voor
hem zelf en zijn huishouding te zorgen. Hij
vraagt, of jij wil komen helpen. Wil je dat 1
zal verder groeien, de zorgen der koffie-
banken stygen.
Of het nu Europa of Amerika it, zoolang
er meer geproduceerd wordt dan de mensch-
heid opnemen of koopen kan, zoolang zal
ook deze crisis met al de daaraan verbon
den verschrikkelijke gevolgen blyven be
staan. Zoolang zullen ook - en dit is het
ergste millioenen tonnen graan verrot
ten, terwijl er millioenen menschen zyn, die
honger moeten lijden, ja zelfs verhongeren.
Zoolang ook zullen heele scheepsladingen
koffie in zee worden gestort, terwijl in som
mige landen van Europa menschen zyn voor
wie koffie een_ ongehoorde luxe en onbe
taalbaar is. Zoolang zullen barrels olie en
benzine doelloos in het zand druppelen,
De heer Henry Eaton heeft my uit Cali-
fornië een brief geschreven, waarin hy als
zyn meerung uitdrukt, dat het vertrek der
Kngelschen ons noodlottig zou worden, om
dat wy nog niet in staat zyn, onszelf te
regeeren, en omdat wU bovendien spoedig
ten prooi zouden vallen aan Sovjet-Rus
land. De twee gewone vooroordeel™ vinden
ook in dezen brief een plaats. Het eerste is,
dat Indié zichzelf nog niet kan besturen
en verscheurd zou worden door binnenland-
sche onlusten. Verder is het een verkeerd
inzicht van den heer Eaton dat, als de En
gelschen Indië verlaten, Rusland daarvan
gebruik zal maken om er zich op te wer
pen. Rusland heeft wel wat anders te doen
dan volkeren te regeeren, die niet langer
door Engeland worden geregeerd. En mocht
het al zulke plannen hebben, ziet de heer
Eaton dan niet in, dat een volk, hetwelk het
Engelsche gezag heeft omvergeworpen, wel
weerstand kan bieden aan aanvallen van
andere zijde?
Indië kan zichzelf regeeren?
Als het verdrag met Engeland het be
stuur in handen legt van de Indische afge
vaardigden, kan dat slechts geschieden,
wanneer Engeland zich garant stelt voor
de veiligheid van Indië en voor z(jn be
scherming tegen elke vreemde inmenging.
at zal Engeland's straf zijn voor het feit
dat het, al dan niet opzettelijk, heeft na
gelaten om Indië in staat te stollen, zichzelf
behoorlijk te verdedigen.
tic persoonlijk zou, ondanks een dergelijk
verdrag, toch nog meer vertrouwen hebben
in een campagne voor burgerlijke onge
hoorzaamheid en lijdelijk vorzet legen el-
ken aanvaller, welke pok, dat hebben wij
verleden jaar reeds gedaan tegen de Brit-
e machthebbers en w(j zjjn gedeeltelijk
geslaagd. Om een volkomen succes te be
reiken zou het volk geheel en al m ge
dachten, woorden en daden het principe
van het niet-gewelddadige moeten aan
nemen. Er moet een ware demonstratie van
het succes der satyagarah (lijdelijk ver
zet) voorafgaan en dan eerst is het moge
lijk dat de wereld erkent, hoe doeltreffend
deze methode is en, als logisch gevolg, hoe
nutteloos wapens zyn.
De verdeeldheid is het gevolg van
Engeland's politieft.
De heer Eaton maakt zich ongerust over
onze onderlinge verdeeldheid. Laten wy op
merken, dat die verdeeldheid door buiten
staanders altyd sterk wordt overdreven.
Bovendien wordt zy veroorzaakt door de
vreemde overheerschers en de imperialis
tische politiek, waarvan de bekende zin
spreuk luidt: „Verdeel en heersch." Die
verdeeldheid zal verdwynen met de druk
kende vreemde overheersching.
Het spinnen met de hand.
In zyn brief geeft de heer Eaton verder
uiting aan een vooroordeel, dat no£ hard-
nekkiger is. Het betreft het spinnen met de
doen, Valmai? Hy ie heeJ ryk. Ik zal je naar
de diligence rijden, waarniiee je aan het sta
tion zult komen Daar neem je den trein en
je bent om vier uur s morgens m Fordsea.
Als u liet wilt, zaJ ik gaan,, oom, en
voor hem zorgen tot hij beter is.
- Dat ifl lief van je. En aan kom je weer
bij me. terug, want ik ben zoo aan je gewend
geraakt. Je leest me heel mooi voor, aooclat
ik mijn oude oogen kan sparen.
Valmai was door dit nieuwe vooruitzicht
aangenaam gestemd. Ze haakte naar ver
andering, en hoopte, daardoor tot rust te
zullen komen. Dus ging ze den volgenden
dag met haar oom in de krakende oude sjees
op weg naar Gear Madoc.
Toen ze na een lange nachtelijke spoomt
in Fordsea was aangekomen, zocht ze haar
oom's huie op, dat, zooals ze wist, in Keu-
benstraat stond, met ver van de haven. On
derweg zag ze de schuimende zee met haar
witgakuifde golven, en ze bedacht, hoe ver
de „Burrawalla" nu al zou zijn op haar weg
naar den anderen kant van de aarde.
Kapitein Powell van de „Thiebe"? zei
de zeeman, die haar met, lijn handen diep
in de zakken en zijn pet achter op het hootd
voorbij slenterde, en dien ze naar den weg
had gevraagd.
Ja juffrouw, ik ken hem wel. Het ia
niet ver meer en ik moet er toch voorbij.
Zal ik uw koffer dragen? En zonder op ant
woord te waditen. tUde hij hem op zijn
schouder en beduidde haar hem te volgen.
Hij had gelijk: ver behoefde ze niet mee. te
loopen voor ze tusschen de ongelijke oj
smalle huizen kwam. die de Reubenstraat
vormde. Bij één van die huizen gtond een
terwyl by duizenden menscherf de gas- en
electriciteitsleidingen afgesloten werden,
omdat zy de rekeningen eenvoudig niet
meer1 konden betalen. Hoelang deze toestand
zal aanhouden, weten wy niet. Dit te onder
zoeken is ook niet het doel van deze rege
len. Zy werden geschreven om aan te too-
nen hoe nauw verwant de Europeesche nood
en de nood in alle werelddeelen is, hoe zeer
by een langen duur van deze verschrikke
lijke crisis arm en ryk, hoog en laag zullen
getroffen worden. En dat tenslotte niet
tegen elkaar, maar met elkaar een uitweg
uti de koffiecrisis, graancrisis, oliecrisis,
bankcrisis, overproductie en werkloosheid
moet gevonden worden.
(Nadruk verboden.)
hand. Ook dit vooroordeel is gegrond op de
voorstellingen, die door enkele personen
van de zaak gegeven worden. De heer Eaton
stelt handwerk gelyk aan onwetendheid en
machinaal werk aan vooruitgang. Dat is
echter nog niet bewezen, evenmin als be
wezen is, dat gemak beter is dan inspan
ning. Het is nog meer twijfelachtig, of elke
verandering wel een verbetering is en of
alles uit het verleden wel verworpen moet
warden.
Handwerk is beter.
Ik ben van meening dat het niet goed is
om macmnaal te vervaardigen, wat men be
ter met de nand kan maken. Hat laatste is
beter en veiliger voor de duizenden inwo
ners der 700 rlmdoesche dorpen, die ver
spreid zyn over een gebied van 1000 by
loOü Engelsche myien. Het is beter, dat
zy zelf nun kleeren vervaardigen, zooala
zy zelf hun voedsel bereiden. Deze dorpen
zullen de zelfstandigheid, die zy sinds on
heuglijke tyden hebben gehad, met kunnen
behouden, wanneer zy de controle over hun
voornaamste levensbehoeften verliezen. De
fout van de Westersche geleerden is dat zy
redeneeren, alsof de toestanden dezelfde
zyn als in hun eigen land, zonder rekening
te houden met het feit, dat de economische
wetten veranderen met de levensomstandig
heden.
yt
Het machinale werk.
De machinale werkmethode is ongetwij
feld gemakkelijker. Doch dat wil nog niet
zeggen, dat zy beter is. Op zekere berg
hellingen is het ook gemakkelijk om te da
len, doch daarom is die daling niet onge
vaarlijk. Handwerk is goed, omdat het ze
kerheid geeft. Wanneer het gébruik dei-
machines zich uitbreidt, is het waarschijn
lijk, dat wy na eenigen tyd zoo zwak en
machteloos zullen worden, dat er ons niets
anders zal overblijven dan onszelf te ver
vloeken, omdat wy de levende machines
hebben verwaarloosd, die God ons heeft
gegeven. Waarom zullen wy een produc
tieve, moeilijke en nuttige werkwtfze op
geven voor de -onvruchtbare en kostbare in
spanning van sport en athletiek om onszelf
in goede condidtie te houden? Sport is
goed als amusement, doch wordt iets hate
lijks, als wy er onze toevlucht toe moeten
nemen om onze eetlust te herstellen voor
voedsel, dat wy niet zelf hebben voortge
bracht.
(Nadruk verboden.)
Steunt, bü gelijken prijs eu kwa
liteit
De Nederlandsehe Industrie.
Hiermede dient gij Uw land
En bestrijdt gij de werkloosheid
oude vrouw met een emmer en een dweil,
Juut bezig om de stoep schoon te maken.
Woont hier mijn oom, kapitein Poweli-
Ja juffrouw. Ik dank u hartelijk, dat u
er bent. ik moest wel twintig keer op straat
kijken of u er al aan kwam. Maar ik heb
hem gezegd, dat u toch niet kon komen
vóór de trein er was. Daar klopt hy weer
Ga nu maar gauw naar hem toe, dan is hij
tevreden. Ik zal je koffer wel boven bren
gen, lieve kind. Haar net tegenover de trap
je kamer en op het. eerste portaal is de
kamer van je oom.
En dez« instructie volgend, klopte Valmai
op de aangeduide deur.
Kom binnen, of ben je van plan heeie-
maaL niet meer te komen? riep een grove
stem, en voor ze tijd had om naar binnen
te gaan, vloog een zwaar boek door de ka
mer. Gelukkig miste het zijn doel, maar ze
bleef besluiteloos bij de deur staan, terwijl
haar oom maar door gang met echelden op
zijn werkvrouw, tegen wie hy nooit anders
deed dan razen en tieren. Zijn stem klonk
als een gorgelend gebrom, dat heel diep uit
zijn keel scheen te komen.
En as het meisje nog niet gekomen?
Hier ben ik, oom. zei Valmai, en zev
naderde met een schuwen blik het bed. ter
wijl ze trachtte een vriendelijk gezicht te
zetten. Hij fceerde zyn rood geacht naar
haar toe.
Zoo. zoo. ben je er toch. En die oude
heks zoo een uur geleden, dat je er nog met
kon zijn. Kom hier, snoesje, en geef je ouden
oom eens een hand. Je moet weten, dat ik
maar één hand heb om te geven.
En om boeken mee naar mijn hoofd te I
Polen en de crisis.
Een onderhoud met den Poolschen
gezant te 's-Gravenhage. De
financieele en economische politiek
der Poolsche regeering.
Een medewerker van het Haagsche Corr.
Bur. heeft deze dagen een onderhoud gonad
met den nieuwen Poolschen gezant te
's-Gravenhage, dr. Babinski.
Nadat de gezant een en ander had mee
gedeeld over zyn diplomatieke eu consu
laire loopbaan, kwam het gesprek op de
economische vraagstukken en do positie
van Polen in de huidige crisisomstandig
heden.
„Tot de voornaamste oorzaken van de
tegenwoordige crisis moet gerekend wor
den", aldus dr. Babinski, „het ontbreken
van evenwicht in de repartitie van produc
tiemiddelen in de wereld. De oorzaken er
van liggen gedeeltelyk in de gevolgen van
den oorlog en dateeren gedeeltelijk reeds
van vóór den oorlog, zooals «le economisciie
emancipatie van de overzeesclio landen. On
getwijfeld zal het evenwicht nu een zekeren
tijd terugkeeren, maar natuurlijk eerst na
het volbrengen van offers en het doorstaan
van ontberingen. De perspectieven van
nieuwen opbloei zullen zich daarby het eerst
voor die landen openen, die zich het spoe
digst hebben aangepast aan de veranderde
omstandigheden en het evenwicht zullen be
reiken door tijdelijke, inkrimping van be
hoeften en eischen, welke dikwijls te hoog
zyn, door rationeele organisatie van de
productie en aanpassing van de consumptie
aan de productie en niet omgekeerd."
„Maar de economische verbetering in het
eene land hangt toch nauw samen met die
in het andere!"
„Ongetwijfeld, en by de tegenwoordige
wederzydsche afhankelijkheid van alle lan
den is het een belang voor allen, dat het
wederzydsche vertrouwen ontwaakt en zich
bevestigt. Dan eerst zal er een atmosfeer
van daadwerkelijke moreele ontspanning
komen. De tegenwoordige crisis is in be
langrijke mate een vertrouwenscrisis. Het
gevoel van politieke veiligheid, gebaseerd
op de eerbiediging der verdragen, is hier
van groot belang."
„Hoe heeft de crisis zich in Polèn doen
gevoelen?"
„De landbouw, nijverheid en handel voe
len natuurlijk sterk de gevolgen van de ma
laise. In het algemeen bestrijdt zoowel de
regeering als de maatschappij zelve de cri
sis echter met de meest krachtige maat
regelen. De moeilijkheden in den landbouw
tracht men te bestrijden door rationalisatie
van uitvoer en nauwe samenwerking met
andere export-landbouwstaten; de verhoo
ging van de consumptiekracht van den land
bouw moet van haar kant invloed oefenen
op de verbetering van de situatie in nyver-
heid en in handel, die trouwens onafhanke
lijk ervan, door andere middelen eveneens
het doel trachten te bereiken. De kunst
matige oriënteering van onze industrie- en
handelsmarkt in den tijd van vreemde heer
schappij maakt tegenwoordig plaats voor
de expansiq langs natuurlijke wegen, via de
Baltische havens: Dantzig en Gdynia.
Welke vooruitzichten voor een Poolsch-
Nederlandsehe samenwerking op scheep
vaartgebied zich hierdoor openen, behoef ik
wel niet meer aan te toonen.
Een bewijs van gezondheid en sterke
structuur van Pdlen's nationale huishou
ding is het feit, dat de jongste verschuivin
gen in Oostenrijk en Duitschland geen be
langrijke gevolgen in Polen hebben gehad.
De financieele en credietomstandigheden in
Polen hebben geen verandering ondervon
den. De kleine schuldenlast van Polen te
genover het buitenland is natuurlijk daar
van een der voornaamste oorzaken.
De regeeringsactie in Polen openbaart
zich in strenge maatregelen ter verzekering
van het begrootingsevenwicht en ter bevei
liging van de Poolsche valuta. De regeering
tracht dit te herstellen door een rationeele
bezuiniging.
gooien, als ik binnen kbni, zei ze vroolyk.
Hij lachte rochelend, zoo uitbundig, dat
r.yn rood gezicht purper werd.
Ik hen zoo guuw mogelijk gekomen,
oom, ging het meisje voort, toen het lachen
bedaard was. We hadden erg met u te
doen. Hoe kwam het?
ik weet het niet, lieve kind, ik weet
het niet, want uk loop clè laatste vijl jaar
zeker wel vier ol vijf maal per dag de straat
langs, en nog nooit is me zoo ïete overko
men. Maar opnieuw begon hij tot Val-
mai's schrik rochelend te lachen één keer
moet de eerste keer zijn, en zoo struikelde
ik over zoo'n drommelsohe steen, en omdat
ik niet liciit ben, viel ik hard en brak mijn
been, en -véretuikte mijn pols nog boven
dien. En trek nu je mantel uit, kmcllaef. Wil
je een ouden man oppassen, tot hij beter is?
.Zeker, ik zal mijn beet doen, zei Val
mai, terwijl ze haar hoed en mantel afdeed.
- Oom Essec zei, dat ik zou blijven tot u
weer heeJemaal beter was.
Dat iB goedi. Ik wist wel, dat je zou
komen, kind, ofschoon die drommelse he
heks me wou wijsmaken, dat het nog lang
niet zeker was. Ze zal komen, zei ik, en
als ze net als haar vader is, zal ze zelfs
komen voor het haar gevraagd wordt. Zoo
hulpvaardag en hartelyk was die. En hoe
gaat het niet Kssec? Zit hy nog altijd met
zyn neu» in die beschimmelde boeken?
Nog altijd, antwoordde Valmai. lk
zal mijn goed naar mijn eigen kamer bren
gen?
(Wordt vervolgd.)
„Wij vreezen de Sovjets niet".
Het lijdelijk verzet een doeltreffende methode.
door MATHAMA GANDHI.