Blad:
es-
Deze Courant komt m* veiec duizenden “tfezmi
T-- -Hv» niv audnavMi0 wu nl em>nl>W
en. Gegarandeerde oplage 6500
?7TÏT I
Dit bladveracitijntdagelHksbehalve op Zon- en Feestdagen
ei
Dit M*mr hwKut ufe tm btakn.i
EERSTE BLAD.
De wereldcrisis.
j Vooirioibtreii
DE GOUDSCHE GLAZEN.
Aan allen In Nederland,. dl| hart hebberv voor de
Goudsehe Glazen en hun behoud.
“jrï-
)ER(gK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
STOLWDK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, ene.
awiiiaiu «uyniiH
.100
De QndeM^ijaheaumifweftKtlMMMwen in
- voHggjam-
BERGAMBACHT, BERKBNWOUDE, BODEGRAVEN, BO8
PnIEUWERKERK. ouderkerk, OUDEWATER, REEUVKW
taan, ten dezen opzichte iet* gemerkt!
10
511
dan
toch
i om over, de ver-
i gesteld, opnieuw
Üsselen, omdat het
men de nopdzake-
M zwaar wil laten
teren aan een over-
lien zooals ze wer-
ie onder een ver-
Hofwegen, Overhand, Perdijk en Van
terwijl het voorstel betreffend»
•l.eook—wr
■nUOM b<M(M
in «1U Apoib«k«« M
«Uil. >«Ut
plaatst, omdat B.
1 -de vooropgezette
jdferdeel 13.000.—
i- De ouders zijn
Jpieegd
ris den heer San
bval van B. en W.
Jtadeerd” hun kin-
naar een andere
zijn met art. 11
afkomstig was.
in die dagen heeft men evenmin va»
dat nn aleh hovicr ver-
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
p» kw«rtMl /e.90, per week 22 eent, overeL waar de Wf—1<"|1 per looeer aeeehiedL
Franco per po«< per kwartaal /8JB, mal Zondagsblad ,’S.8j
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureaa; HUKT 31 GOUDA.
Mi oom agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
tete “Ur Telel.
De wereldoorlog en de roekelooze en on
zinnige vernietiging van waarden, die hy
tengevolge heeft gehad, wreken zich steeds
.duidelijker en ernstiger. Niet ongestraft
heeft de wapnzin, waarin een groot déej
der menschheid bevangen was, in enkele
jaren kunnen afbreken, wat vele jaren van
noesten ingespannen arbeid en de technische
ontwikkeling van de laatste driekwart eeuw
met zooveel moeite hadden opgebouwd. De
eerste jaren na den wereldoorlog hebben
we ons werkeljjk kunnen verbeelden, dat
onze rijkdom zoo on uitput tel ijk was, dat
deze roekelooze vernietiging van bijeenge
bracht kapitaal ons niet deren kon, dat we
zelfs de misdadige dwaasheid van een
voortgezetten strijd ook na den oorlog er
nog bij wagen konden zonder onze welvaart
prijs te geven. Thans begrijpen we het be
ter. De gebeurtenissen en de oeconomiscjw
ontwikkeling der laatste jaren hebben ons
grondig van dien waan genezen, al schijnen
we nog altijd niet ten volle te beseffen, wat
da oorzaken en wat de gevolgen van dezen
misdaad wazen en tot welke consequenties
zij ons noodzaken. We begrepen, dat we ons
zelf in enorme omvang verarmd hadden en
dat het ons vele jaren van inspanning en
strijd zou kosten, voor we onze vroegere
welvaart weer veroverd hadden. Maar we
begrepen niet en begrijpen het blijkbaar nog
niet dat de wijze, waarop de oorlog geliqui
deerd is, de toestand, dien het felle natio
nalisme na dan oorlog door de onzinnige
vredesverdragen en de maatregelen, die we
in verhooging der invoerrechten en derge-
Ijjke nemen om de crisis het hoofd te bie
den, allen slechts kunnen strekken om de
vernietiging, die we in den oorlog toege
past hebben, tot haar volje uitwerking te
brengen en den ontstanen toestand nog te
verergeren.
Toch begint in den allerlaatsten tijd het
besef daarvan te ontwaken. De besluiten
der oeconomiqche conferenties, de ook buiten
de rechtstreeks benadeelde landen alom toe
nemende drang naar- wjjzjgjpg de? vredes
verdragen en de pogingen M ■internationale
toenadering en samenwerking zijn daarvan
de duidelijke bewijzen. En het kan niet
anders, of de gebeurtenissen der laatate
weken kunnen dat besef en de krachten, die
in de richting van doortastende maatregelen
werken, slechts versterken.
Toen nog niet lang geleden de Duitache
crisis een ineenstorting van het ©economisch
leven in Duitschland met haar noodlottige
gevolgen voor Midden-Europa allereerst
maar ook voor de rest van ons werelddeel
deed vreeeen, hebben het voorstel van pre
sident Hoover en de ontvangst die het vrij
wel overal vond, bewezen, hoe sterk reeds
het bewustzijn van de noodzakelijkheid
eener internationale samenwerking, zoo
noodig met opoffering door de overwinnaars
uit den wereldoorlog van tal va», bedongen
voordeelen, reeds gegroeid was. Het ka»
niet anders, of de crisis in Engeland uit
gebroken, die nu dezer dagen hahr hoogte
punt bereikt heeft, moest nog sterkeren
die richting werken. En de houding van
Frankrijk, dat ter gelegenheid van de Duit-..
wefie, 1
Frankrijk^ holding tegenover, Duitschland
nog wel een bizondes» rede*»-dak-dit het
geval is. D< Duitache crisis had men min
of Meer veewaafat; was er althans niet bi«
Z0M»r door opgeachrikt Ep men kon de-
cri* op rekeni»gi_ schrijven van^de positie,-1
waann Duitschland door den oorlog en des
Er komen op hef p<
eeps „misverstanden" voor, welke schyn-
r moeilik tot oplossing zyn te brengen,
oorzaak daarvaa is dan veelal gelegen
anaiogen te gebrul
die zenuwzwakte
eheol overwinnea.
lersjulet die «tollen
:oncemreerd melk-
luwen dat wonder-
„kracht" noemen.
eda langer dan JO
itaande medici ia
ld voorgeachreven
enuwxwakte. Het
Gebruik het eena
sdiger dan ge het
slijk houdt zult go
tond en sterk gaan
uandang t.uc.
piwein^eUie lii» vermogen van helpwi
yitrtwMt».
vut Divan, voor zieken
ia adrea
ondetdeel in den Raad aan de ordw kwam
werdy het dan ook zónder beraad
slaging en zonder stemming
aangenomen. En toch waren in die
raad zitting tegenwoordig met dén heer
Sand tra, zyn soc.-dem. medeleden de hoeren
ÉJtaa
scho 1 8 van den sooklem. wethouder La-
febe
„Vol tsonderwtje", dat nu zieh hevig ver-
on tv aardigd toont, noch van de politiek-!
orga üsaties, die nu op hun achterste boe
nen
M n moet nu self meat nagaan welk»
erns ige gevolgen de „aanslag op de open
bare school in 1925" door een sociaal-damo-,
crat sch wethouder gepleegd (man kan het
in sn stijl van den heer Sanders thana
toch! kwalijk anders noemen) heeft gehad.
„O pen.Uwe hand en beoefen weldadig
heid" (Ontleend aan hei 15e glas, in de
Si. Janskwb).
A s „geheel Gouda" onder de nu in 193d
getroffen maatregelen „gehukt gaat”, zoo
als i een publicatie dezer dagen is gezegd.
vragen we ons af hoe men het dan
in 1926 wel heeft gesteld 1
groote blijdschap en oprechte dank-
...M heeft het jDageljjksch Bestuur van
het „Fonds tot Herstel van de Goudsehe
Glagen”, begroet de goedgunstige beschik
king van de Regeering om zjjn werk te
helpen bevorderen door de uitgave mogelijk
te maken van de twee meest gebruikte
postzegels hier te lande, n.I. die van 6 ct.
en van 1% ct. respectievelijk gesteld op
10 ét. en 8 ct. ten bate van genoemd fonds.
iHet is in hooge mate verblijdend, dat de
zaak, die vele jaren door de vrienden van
de Glazen zoo gracieus is verricht, maar
waqrvan de voltooiing hunne krachten te
boven gaat .thans voor een belangrijk deel
zal worden overgenomen door deze beide
zegfls, die met hun „macht van het kleine”
bngptwjjfeld veel zullen vermogen.
De daad van de Regeering heeft echter
va» de onderwijskrachten, de heer Schey-
grond naar de Centr. Kopechool, Mej.
Veeriing naar school B en Mej. Flach naar
school 7, om maar enkele gedeelten uit het
betrekkelijke voorstel te noemen.
D<t geschiedde onder den soc.-dem. wet
houder van onderwijs Lafeber en in die
periqde waren met den heer Sanders v ij f
zjjneg party genoo ten lid van den Raad.
Wanneer men die reorganisatie van 1925
vergelijkt met wat thans, in 1931 is ge
schied, dan kan men alleen constatecren.
dat die ingrijpende wijziging in 1925 tot
stanf ia gekomen, zonder al het misbaar
dat |r nu in 193-1 ia gemaakt
Tijen is er niemand geweest die zich.,
over) die overplaatsing van leerlingen r.och
over) het opheffen van school 3 met ontslag
en <jp wachtgeldstelling van het hoofd en
oveiplaatsmg van de onderwijzers heeft
bekommerd. Het hoofd heeft bij zjjn ont
slag, door don Raad alleen een vriéndelijk
woord gekregen voor zijn j arenlangen ge
waardeerde» arbeid in dienst van het onder-
wjjsj maar daarmede was het dan ook uit.
Ovet de rest is geen woord gekikt Toen dit
-t
een^nog hoogere beteekenis voor de Glazen
zelf! dan het opbrengen van een bedrag aan
getj
Ffet koopen en opplakken van een zegel
tje pal telkens de herinnering aan de Gla
zen) zelf kunnen verlevendigen en bij den-
gen|, bij wien de band met de Glazen nog
niety bestaat, aanleiding kunnen zijn om
kenjiis te gaan maken in Gouda in de
St. jJanskerk met die wondere werken,
die (telkens opnieuw treffen bij het binnen-
konfen imde Kerk, om hunne machtige wer
king steeds weer verrukken door hunne
fragie kleuren hun heerlijk licht altijd
weeg boeien door hun rijke innerlijke be-
teel(enis hun meesterlijke uitvoering en
in pnze dagen vooral nu de belangstel
ling voor het geschilderde Kerkglas ver-
biü|end toeneemt waarvan naar wat wij
zieq tot stand komen de opvattingen wel
hee| merkwaardig uiteenloopen de Goud-
schg Glazpn hun roem hun welverdienden
groeten naam over de geheele wereld heen
onveranderd hebben kunnen handhaven en
daarmede telkens het bewys leveren op het
reept van hun behoudt hun groote. .waar
de pn beteekenis als NATIONAAL bezit.
n Kooper van ’n Goudsche-Glazen-zegel-
tje jheeft ’n bijdrage geschonken tot het be-
hoqd van de Glazen.
De bijdrage is bescheiden dat is be-
trejfkeiijk zy is groot genoeg om con
tact brengen.
’A Kooper heeft ’n daad gedaan van pië-
teigbelangeloos voortgekomen uit zjjn
halte.
Dat hart is nu voorbereid voor *n inniger
baiyd, wanneer hy later voor de Glazen
zelf komt
Het postzegeltje brengt hem tot de Gla-
zeq en tot de Glazen komen beteekent de
Glqzen lief krijgen en waardeeten.
Het gevoel van te hebben medegewerkt
t ‘n penningske te hebben gestort voor
hup behoud groot of klein daér vra-
gep de Goudsehe Glazen niet naar zal 'n
iedpr voldoening schenken en 'n reden zijn,
da| het heerlijk licht, dat door de Goudsehe
Gl»zen hem toestraalt, inniger indrukken
zal, uitwerken in zyn hart.
Dat is de hoogere beteekenis, die het
koppen van het postzegeltje voor de Goud-
sche Glacen heeft.
Daarvoor den grooten dank van het Be-
stuiur van het Fonds tot Herstel van de
Goudsehe Glazen aan de Regeering.
Naar alle hoeken van het land en ook
ta
N
nipt in de quaestie zelve, maar hoe men ze
w 1 bezien. Zoo“n geval schijnt ons nu de
ïopveel opzien barende onderwysbezuiniging
to*. Het feit dat aan deze wyze van bezui
nigen bezwaren zjjn, is door niemand ont
huld, er is alleen met nadruk op gewezen
d^t man de beswaren niet moet gaan uit
maten en opblazen tot een ten hemel-
scfireiende daad. Dat 1* belachelijk.
De oud-wethouder Sanders heeft het noo
dig geacht dezer dagen in het „Goudseh
Volksblad” een uiteenzetting te geven van
dq maatregelen door B. en W. thans getrof
fen en daarby tevens aangegeven op welke
wjjze door hem in zyn wethoudersperiode
t<4 verplaatsing van leerlingen van de eene
School naar de andere is overgegaan, zulks
om daaruit te concludeeren dat wat de wet
houder Sanders deed niet kan worden ver
gleken met de maatregelen door B. en W.
thans getroffen, en die als een aanslag op
dg openbare school zjjn gequalificeerd.
Wat de wethouder Bandara dan deed toen
het om financieels reden wenschelyk bleek
leèrlingen van school 7 en 8 over te bren
gen naar school 4 aan de Niéuwehaven?
We laten hem zelf aan het woord:
„We hebben toen de ouders van de
kinderen, die aan de Kanaalstraat en
andere straten in het z.g. „rooie dorp"
woonden, gevraagd of zy bezwaar had
den tegen het overplaatsen van hun kin
deren naar schooi 4 aan de Nieuwe Ha
ven. Door dezen maatregel zouden ze
zelfs dichter by huis komen. Nadat de
ouders daarin hadden toegestemd, heb
ben we enkele leerlingen uit de dichtst
bevolkte klassen van school 7 en 8 ge
haald en deze gebracht in de minder
dicht bevolkte klassen van school 4. Deze
maatregel hebben we toegepast zonder
het College daarin te kennen en zonder
vooraf den inspecteur te hebben geraad
pleegd, omdat deze maatregel ons heel
logisch voorkwam en in overeenstem
ming met de ouders tot stand was ge
komen.”
Het komt dus hierop neer dat de wet
houder Sanders zonder B. en W. en
zonder den Inspecteur van het L. O. er
in te kennen, doch na overleg met de ouders
een aantal kinderen van de eene school naar
de andere heeft overgeplaatst.
Wat B. en W. thans gedaan hebben, is
volgens den heer Sanders niet-anders dan
Engeland’s positie daarentegen scheen
door den orolog niet in bisouder mate ver
zwakt. En waar hët land tot nu toe finan-
tiëel en ©economisch als vrywel het sterkste
land had gegolden, dat ook na den oorlog
nog het middelpunt van den geldhandel was
gebleven, moest de Engelsche crisis wel
ieder duidelijk maken, hoe sterk het ©eco
nomisch en finantiëel leven der wereld door
de crisis, die uit den oorlog is voortge-
kbmen, is aangetast. Dit had tot gevolg,
dat de verby storing en de schrik veel gr ou
ter waren, toen de beteekenis en omvang
van de Engelsche crisis zich door de op-
heffing van den gouden standaard in En
geland openbaarden, dan ten tijde van de
Duitsche crisis. Men wist reeds lang, dat
Engeland met érnstige finantiëele ©econo
mische moeilijkheden te kampen had. De
- muiterij op de Engelsche vloot had onge-
«t». „,w tegen-, w vermeerterd. doOT het
vormd was. Maar men had nog voldoende
vertrouwen in Engeland’s finantiëele en
©economische kracht ©m^p eeq.betrekke lijk
snelle en gemakke&ko overwinmngj der
crisis te durven vertrouwen. Dat vertrou
wenis nu ernstig geschokt. De stand, die
Engeland ook na den oorlog heeft opge
houden en die het ertoe brachten zjjn schul
den volledig, te aanvaarden en snel af te
betalen en pietteiwn.^ijp hooge loonen en
Booge-social^,uitgaven te handhaven, heeft
iich gewroken. De Engelsche regeering
tend niet met de ouders,
tijd zulks niet toeliet,
met de ouders is
reet# hierin neg een a
tot bestrijding en te M
zijn
Waar wy den heer Sanders aan „zyn”
overplaatsing van Leerlingen hebben her
innerd, mogen we ook nog wel een ander
geval naar voren brengen, waarin ook een
sociaal-derfiocratisch wethouder van onder
wijs töt een overplaatsing van leerlingen is
overgegaan. Het was in het jaar 1925, dat
in verband met de vermindering van het
aantal leerlingen det openbare scholen,
terwille van de noodz&keljjke
bezuiniging een voorstel tot reorgani
satie van het openbaar lager onderwijl
moest worde» gedaan. Tot de reorganisatie
behoorde ook het opheffen van de school
v. g. 1. o. no. 3 aap de Nieuwefraven, hoofd
de heer G. D. Hejj, waajrbU de leerlingen
dier school zyn verdeeld over de ©verblijven
de scholen yoor 1. o. no*. 1,2, 4, 6, 7 en 8,
terwijl ook, door opheffing vaa, de meisjes
school voor U. J. o. aan de Turfmarkt, lioofd
Mej. P. A. Snoep, de leerling?*» Aii»». school
zyn overgeplaatst naar de jongensschool
voor u. 1. onderwijs aan den Burg. Martens-
singeb,hoofd d*: heer Wt den Hoed, welke
school teen toegankelijk weed gesteld zoo
wel voor-jpngens als voor, meisjes.
Tot deze reorganisatie behoorde o.a. ook
het op wachtgeld stellen van het hoofd der
school, d© heer Heij, en overplaatsingen
heeft zich genoodzaakt gezien tot een maat
regel, die op het ©economisch leven niet
alléén van Engeland, maar van de geheele
wereld een sterken invloed moet oefenen.
En de schok, die daarmee aan het ©econo
misch leven is toegebracht, wordt nog ver
ergerd door den schok^.die». het algemeen
vertrouwen heeft ontvangen.
De eerste dagen na hét bekend worden
van den maatregel, zag men den oecono-
mischen chaos nabjj. Gelukkig heeft zich
het vertrouwen, eenigsaips hersteld. Maar
het zal to®b zaak blyve» het hoofd koel
te houden. England's hulpbronnen zijn ten
slotte bijna onbeperkt. Het zal alleen noodig
zyn, dat Engeland zich ernstig moeite geeft
en niet langer blijft vertrouwen op zyn
superioriteit. Het Engelsche bedrijfsleven
en de Engelsche werkmethode» hebben een
hervorming noodig, wil Engeland in staat
zjjn op de wereldmarkt te concurreeren.
Maar de energie en de praktische zin van
het Engelsche volk staan er borg voor, dat
het daartoe snel zal komen. Bovendien kane
deze crisis de goede uitwerking hebben, dat
de wereld zich bezint en in samenwerking
haar kracht gaat zoeken. We moeten niet,
meenen, dat we aan het einde van onz©
krachten zyn en bezig gezamenlijk weg te
zinken, maar begrijpen, dat we ons moeten
inspanpen en niet onze krachten verspillen
in ondsrHngen politieken en oe*onomisch*a
strjjd.
loïitieke terrein wél éen rekensommetje öl^ïtfrUeren rfln by
elkaar geteld en over
en W. zyn uitgegaan.j
meening dat er op dit
moest worden bezuiw
daarvoor ook nipt gera
Het verschil zit vo),
ders hierin, dat in het
tfe ouders zjjn ,,gecom
deren over te breng)
school, wat in strijd
der Leerplichtwet en^Jloor de wyze van
overplaatsing van B. e» W. zouden twee
scholen uit hun verbamL’riun gerukt.
Het lijkt on* nu^teldé
schillen, die hier word*
van gedachten te gaaaj
er eenvoudig om gaat oi
lijke bezuiniging al of n
wegen«nof mende bes*
plaatsing verbonden wü
keljjk zya of dat m
grootglas legt. Na de jhededeelmgen van
dep Raadsvoorzitter dati alleen en uitslui-
©verlegd, wyl de
rwyl nadien wel
ricon, is het niet
iiment te zoeken
HfciArt de oud»-»
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels f 1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van bniten Gouda en den bezorgkring;
1—5 tegels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentie» in het Zaterdagnummer 20
byslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEWNDKN MEDEDEELINGEN1—4 regeia f 2.25, elke regel meer f Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingent by contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soiled* Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opngme verzekerd te' zjjn.
GOOSCHW
Ma
EM
oat
