11: a i» tanjk billijke tarieven M -ANG1 oir Mjk /•rtentlablad en Sluipwijk Gebakken Bokking 5 ct. bijna dan geheelen dag warm verkrijgbaar R. Q. SCHARLEMAN «Ir, Deze Courant komt, in vele duizenden gezinnen. Gegarandeerde oplage 6500 ex 4 I rrouw NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN 'OMSTREKEN RERKENWÜUI)E- BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, tylEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. tform loof! Zaterrfwg^fTHtotober WÖ.-T78I2 AAK Losse bladen uit het Dagboek van een Gouwenaar. lat slechts de floste ivermout elke portie len lagen igswaarde. 31’32 EERSTE BLAD. ML OP 2084» ,IWilnmlnriifi.l.lLL$triitiii Voor stoffeeren I.LtlMI,Wi>i.iWitW Een oordeel van Ivar Kreuger. Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen MVIE ii <r GOUDA 745. EOTTELAAR IN HET BADHUIS. Inzer .and- (Nadruk verboden) 10 ÓS Markt 31, 3e inhoud vin pronte Quaker* erschijnende van de »N ZOON Telef. 2715. r - tóad bij de beraadslagingen, weshalve zijn f actie IT JoieGLIM— ig tijdverdrijf d. et op onder en Sluipwijk wat lar afnemers wil n 50 cent m: Uit nummer bestaat uit twee bladen. Intusschen hebben wy geen dictator, die de moeilijkheden voor ons oplost. En in ver schillende landen tracht men zich te helpen door protectie, waardoor de pryzen op een peil warden gebracht, dat meer 'by het huidige loonpeil past. Wij voor ons gevoe len geen sympathie voor protectie op zich zelf. Maar de omstandigheden kunnen er naar zijn, dat protectie onvermijdelijk is. Zooals de verhouding tusschen de loonen en de wereldmarktprijzen thans is, kan zij niet blijven. De productiemachine blijft dan stilstaan. Daardoor ontstaat een steeds toe nemend getal werkloozen. Die werkloozen onderhoudt men op kosten der publieke kas. Die kas is niet onuitputteljjk, vooral niet als door de crisis alle inkomens uit het vrije bedrijf dalen. Het gevolg daarvan is, dat het staatsbudget niet in evenwicht is te houden. En dan komt, zonder dat men het daarover zooals by loondaling of pro tectie tusschen de groepen of de partijen eens van Divans voor zieken is Uw aangewezen adres misdag bü alle be- daarom een uit- Hebt ge de nieuwe uitgave van de GOUDSCHE VRAAGBAAK bjjgewerkt tot 1 Oct. 1931 AL BESTELD? Zoo niet, eend dan terstond het bestelbiljet ingevuld aan Uwen boekhandelaar of aan de uitgevers A. BRINKMAN ZOON. Markt 81. I natuurlijk gevolg van het streven der ar. beiders, om de loonen op het eens bereikte hooge peil te houden, en der vrij handelaren, om de pryzen op het lage peil der wereld markt te houden. Wy hebben in Engeland gezien, hoe als het ware de inflatie kwam als een dief in den nacht. En nu is het bekend, dat onze Nederlandsche Bank tot aan de oorén in het goud zit. Zoolang dit zoo ie, zal de gulden wel geen gevaar loo- pen. Maar als de uitgaven wegens werk- loozenondersteuning voortdurend toenemen en de inkomsten wegens belastingen af nemen, zal daartegen die goudvoorraad op den duur niet bestand zijn. Zy, die evenals wy in inflatie een gevaar zien, vooral om dat men zoo licht op een pad komt, dat hollend naar omlaag voert, mogen daarom wel bedenken, dat als noch de arbeiders- leiders, noch de vry handelaren water in hun wijn willen dpel, wy het op den duur zonder depreciatie van den gulden niet zul- behoeft te zijn, het middel, dat dfl len kunnen bolwerkend verhouding herstelt: de inflatie. Zy is een Lange Tlendeweg 70 i—Teleloon 8101 Oereokte Paling Gestoomd» Makreelen, enz. Zie de etalage. Drie dominoerende vraagstukken. By het bestudeeren van de vraag, hoe de wereld te trekken uit de crisis, waarin zy meer en meer ten onder dreigt te gaan, treden vooral drie vraagstukken naai' voren: loonsverlaging, protectie en inflatie. De oorzaak van de crisis is gelegen in de wanverhouding tengevolge van de waarde stijging van het geld, tusschen de pryzen op de wereldmarkt en de loonen. Men staai hier voor een conflict tusschen de leer van den vryen handel en onze sociale opvattin gen. De vrijhandel gaat uit van pryzen, die bepaald worden door de vrye concurrentie op de wereldmarkt en meent, dat de loonen zich daarby moeten aanpassen. Dit laatste zou ook wel gebeuren, indien ook op het gebied der loonbepaling de vrye concur rentie heerschte en de werkloozen niet werden ondersteund vóór de loonen zjch hadden aangepast aan de pryzen der stapel- producten op dq, wereldmarkt. Deze aan passing wordt echter belemmerd door onze sociale opvattingen, die de vrye concurren tie inzake de loonbepaling meer en meer uitschakelen. Men gaat uit van loonen, die bepaald worden door de behoefte en begaat daarbij de kortzichtigheid, aan het geldloon meer waarde te hechten dan aan hetgeen men voor het geldloon kan koopen. Zoo doende verzet men zich tegen daling der geldloonen ook als de pryzen dalen. Toch is dit de meest voor de hand liggende weg. Het is toch eenvoudig eene vraag van ge zand verstand te begrijpen, dat men geen ƒ2.loon kan ontvangen voor een arbeid, die slechts een gulden opbrengt. Nu staan aan die loondaling twee moei lijkheden in den weg, af gezien nog van het reeds vermelde feit, dat velen dalen van het geldloon gelyk stellen met daling van den levensstandaard. De eerste moeilijkheid is deze, dat, om evenwicht te krygen, eene loondaling van enkele procenten niet vol doende is, maar de tegenwoordige loonen zeker zullen moeten warden gehalveerd. Wy zullen dan komen tot een loonpeil ongeveer zooals dit voor den oorlog was. Velen, die dit lezen, zullen daarvan schrikken en vra gen: Hoe zullen wij daatvan dan kunnen leven? Wij zouden daarop willen antwoor den: Mits alle loonen maar tegelijk daal den, zop men van dat halve loon even goed kunnen leven als thans van het heele. De kosten van het leven zouden in dezelfde mate dalen, daar deze toch ten slotte voor een overwegend deel worden bepaald door de hoogte der loonen. Zoo zou, indien men de loonen van voor den oorlog terugkreeg, het brood, dat nu ongeveer 23 cent per K.G. kost, slechts 10 cent behoeven te kosten. De werkloosheid zou gfootendeels verdwij nen, Onze intensieve bodemcultuur zou weer rendeeren en onze exportbedrijven zouden op de wereldmarkt beter kunnen concur- reeren. De groote moeilijkheid ligt nu daarin, dat het zoó moeilijk is, alle loonen en prijzen tegelijk te doen dalen. Bepaalt de daling zich tot enkele groepen, dan worden zy de dupe van het feit, dat van de producten en diensten van andere groepen de prijzen niet naar beneden gaan. Indian echter een dic tator opstond, die gedaan wist te krygen, dat de loonen plotseling over de geheele linie tot de helft daalden en alle prijzen zich daarbij onmiddellyk aansloten, dan zou er ongetwijfeld nadat men van den schrik waa bekomen, een zucht van verlichting door het land gaan. Skandinavische lucifermagnaat over de wereldcrisis. „Samen gered of samen ten onder”. Stockholm, October 1931. Ivar Kreuger behoort tot du groote Skan- dinavische zwijgers: de Noren Ibsen en Hamsun, Moltke, die van geooorte nader by de Denen dan de Duitschers stond, de Fin Nurmi menschen, die weinig praten, doch wier geest zich in handelen, in elk geval in scheppingsdrang* uit. Deze Kreuger, geen vtiend van veel woorden, zou kort geleden tot een zakenvriend hebben gezegd: Onzin, op het oogenblik nog van crisis te spre ken. Als de dokter des avonds zegt: Of myn patiënt sterft dezen nacht of hy is morgen vroeg gezond en buiten gevaar, dan is er een crisis. Maar, wat wij nu beleven is een economische chaos met tallooze sloppen, waaruit geen uitweg mogelyk scnynt. Uitstel van betalingen. Dus ook Ivar Kreuger staat op het oogen blik radeloos over den huidigen toestand en het duidelijkste bewijs is, dat zyn Sveuaka Taendsticker Aktie Bolag (de Zweedsehe lucifer maatschappij) de betalingen van de Interim-dividenden, die de aandeelhouders gemeenlijk by het begin van den herfst worden uitbetaald, heeft uitgesteld, tot men beter weet, waar men dezen winter aan toe is. Uitgesteld, ondanks een normale ging van zaken, ondanks, volgens de boeken, ge maakte beduidende winsten. Ook een Kreu ger voelt den chaos rond zich opstijgen en ziet, waarheen hy ook kjjkt, doodloopende sloppen. En daarbij waren Kreuger's zaken zoo helder en schenen ze buitengewoon sterk te staan. Want wat kan er beter zyn dan het volgende. Men heeft de alleenfa- bricatie van een levensnoodzakelyk artikel in de hand en, waar men het nog niet heeft verschaft men zich heb monopolie van dit artikel, door landen die niet te dik in hun duiten zitten leeningen te verschaffen en daarvoor schuldbewijzen in ontvangst neemt, die men onder het publiek brengt of in zyn portefeuille bewaart Aldus verdient men aan een noodzakelyk artikel, waar voor een monopolie-prijs is bepaald (in het geval Kreuger zijn het lucifers), men kan 'bovendien rente ontvangen, en heeft zekere schuldenaren. Met staten uit alle wereld- deelen heeft Kreuger deze zaken gedaan. Voor de lucifers-fabricatie heeft hy op de. wereld slechts één concurrent: De Sovjet». Unie, maar deze kan door verdragen met verschillende landen langzaam uitgescha keld worden, want de landen hebbe# geld noodig en de concem-organisatie Kreuger Zoll beschikt door relaties met Amefa ka over bijna onbegrensde kapitalen. Het laat ste plan is ook de Sovjeturepublieken in het (iOUDSCHE COlRANT. lat de gemeente parende vooruit- e door de veeti- we „Wateraport- i plaats van ont- n waar men gaar- a weekblad heeft, m 4100 in wonen Woensdag gratis berergd? blad dat ALLE odat door adver- Ikomen zekerheid ieder ingezetene reclame onder de liks- en Ge- reenigingen, monopolie op te nemen en ook hiervoor zyn onderhandelingen, waarbij het om milliar- den gaat, ingeleid. Het geheele gebouw is gegrondvest/ op de onmogelijkheid, dat de landen, die leeningen van de lucifer trust hebben opgenomen, nimmer hun betalingen zullen staken. Maar nu treedt" een dergelyk geval gedeeltelijk reeds op, dreigt resp. op te treden. Want wat staat nog vast, als de Bank of England haar ponden niet meer in goud omwisselt? Als de drie Skandjnavi- sche landen naar aanleiding daarvan ook niet meer in goud kunnen betalen Als ook uit de kapitalisten-burcht Holland duistere geruchten zweven, dat de Nederlandsche gulden bedreigd is? Alles wankelt en de chaos dreigt ook Kreuger’s financieele gebouw in elkaar te doen storten. Men moet het financieele hier van het economische onderscheiden. Kreu ger’s fabrieken, of ze lucifers of cellulose, kogellagers of chocolade fabriceeren, zullen blijven doorwerken. De uitweg, om het werk ook zonder gouden standaard aan den gang te houden, moet gevonden worden en juist hier is misschien de uitweg, die de crisis (crisis in den waren zin des woords, zooals Ivar Kreuger ze boven gedefinieerd heeft) uiti den wirwar zal trekken. Ivar Kreuger is aanhanger van de beweging, die uit Euro pa en zyn satelieten een onverdeelde eco nomische eenheid moet scheppen. Waar schijnlijk zal de druk der financieele nooden dit streven, ondanks allen tegenstand, be spoedigen. Men mag tegen „Pan-Europa” nog zooveel in te brengen hebben, op de een of andere wijze zal het er toe moeten komen, niet als bloesem van een ideale vol- kerenvriendschap, maar als dwangmaatre gel van een noodgemeenschap. Onder alle economische kopstukken is Kreuger wel diegene, die de gedachte voor dezen redden- den weg zeer na aan het hart ligt. Zijn on derneming strekt zich over bijna alle Euro- peesche landen uit en niemand als hy is er zoo van overtuigd, dat we óf allen tezamen zullen ondergaan,, óf allen tezamen zullen worden gered. den, probeer dan eens o gemakkelijk aan te leietof, geen vette of t wég in de huid of in i U dircot opgelucht, euk worden door deze n een enkele nacht sft het den lijder heel kwaal bozorgd. BUITENL^DSCH NIEUWI DU1TSCHLAND. Een meerderheid voor Dr. Brüninf Alle moties van wantrouwen verworpen. Zooals wy nog m een deel oplage konden melden, heeft de Dud ache Rijksdag gisteren de moties van waatro iwen in de regeering verworpen met» 294 stei imen legen 2?0 en drie onthoudingen. Verworpen werden verder de voois ellen bot ontbinding van den rijksdag en tdt op- hefimg van alle noodverordeningen. Aig. Frioli (nat.-sbc.) verklaarde daarop, dat zijn partij thans geen belang meer 1 j; heb parlement zou verlaten en daart riten zou werken aan het „vernielen der li at^te sbeunaelen van dit systeemKen afg< vaar digde der D.-nat. partij Moot zich menens zijn partij en drie dissidenten uit de volkpartij hierbij aan. De leden der rechteohe oppositie ver leten daarop onder groot tumult d^ zaal. Verworpen werd ten ‘slotte nog het ^voor stel der communisten tot stopzetting der betalingen ingevolge het plan-Young, Waar op het Huis werd verdaagd tot 's attends Afspraken van Brüning met Econo mische party en chr. soc. Volksdienst. Omtrent de onderhandelingen van den rijliskauselier met de Econ. Party meldt het heelt toegegeven, dat de belangen van den middenstand de laatste tien jaren zijn ver waarloosd, en beloofd, dat daarmee voort aan meer rekening zal worden gehouden, waarbij hij speciale toezeggingen heelt ge daan nopens den woningbouw, Het crediet- wezen en de vertegenwoordiging vau den middenstand in den nieuwen econdnuschen laad van advies. Na de heropening der njksdagzitting wer den gisteravond allereerst een aantal voor stellen der oppositie verworpen. Vervolgens kwam een communistisch voor stel aan de orde, waarin de stopzetting van den bouw van den pantserkruiser B werd verlangd en het gebruiken der daardoor be spaarde gelden Voor kindervoeding. Dit voorstel werd aangenomen met 211 stemmen (soc.-deni. van beide richtingen en communisten, die na het vertrek der recht- sche oppositie in de meerderheid zijn) tegen 181 sten_men. Na afdoening van nog een groot aantal voorstellen op allerlei gebied werd de rijks dag om half elf verdaagd tot 23 Febr. 1932. ENGELAND, De candidaatstelling voor het Lagerhuis. Het was gisteren de dag der candidaat- stellingen voor de op 27 October te houden stemming voor leden van het Lagerhuis. Volgens den Britschen draadloozen dienst waren er gisteravond, voorzoóver by het uitzenden van het bericht bekend was, reeds 67 leden by enkele candidaatstelling geko zen verklaard, namely k 61 aanhangers der nationale regeering en 6 va^ de oppodtie. Van deze nieuwe leden zijn er 49 conser vatieven w.o. Baldwin, 12 liberalen en 6 so. aialisten. VEREHN1GDE STATEN. Het bankwezen in de Ver. Staten. Op één dag 26 banken betalingen gestaakt. Uit New-York wordt geseind: De Ver- eenigde Staten hebben gisteren een nieuw record geboekt, doordat in den loop van Donderdag 12 banken in ZuidtCarolina, 4 in Nieuw Jersey, 2 in Missouri, 3 in Penn sylvania, 2 in West-Virginia en 3 in Ohio ais gevolg van de crisis, gedwongen waren haar betalingen te. staken. Woensdag 17 Octobei Het was tot voor korten tijd steeds Vrijdagsavonds, dat ik mij afzonder de in de betegelde eenzaamheid van mijn particulier badvertrek, om mijn lichaam op consciëntieuse wijze te reinigen en te verplegen, opdat het zou kunnen dragen de afmat tende en sloopende vermoeienissen dewelke daarvan dagelijks worden gevergd. Gehard en veerkrachtig ook zal het lichaam moeten zijn wil het aan de nadeelige infectieuse invloeden weer staan, die zijn gezondheid bij voort during bedreigen! Ik schreef tot voor korten tijd, in de laatste maanden is er veel ver verander d, van een egocentrisch, hoe wel beminnelijk individualist, werd ik collectivist, een die zijn fortuin, zijn krachten en talenten in dienst stelt van zijn medemenschen. een die slechts het heil van de Gemeenschap voorstaat. Op den avond van den 19en Juni heb ik met mijn verleden gebro ken en de deur van mijn privé-bad- ka/mer voorgoed achter mij in het slot geworpen, acht dagen later begaf ik mij op een zonnigen, hoewel winde- rigen Zaterdagmorgen naar het Openbare Badhuis aan de Lange Groenendaal. In het begin was alles zoo vreemd voor mij. Ik was nog ge woon mij langdurig, o zéér langdurig, te wasschen en te verschoonen en reeds aanstonds werd ik gedwongen - rekening te houden met den tijd, die b. nog. dat Brumng daarbij I immers voor een kuipbad (bij wijze proe/J slechts 80 minuten be draagt. Hier leerde ik, dat de tijd die ons is toegemeten niet aan onszelf, doch aan de Gemeenschap toebehoort. Ook hinderde het mij dat in deze Aula nauwelijks het stilzwijgen werd bewaard. Gewoon mij tijdens het baden over te geven aan diepzinnige overpeinzingen, stoorde mij aanvan kelijk het eendrachtig gezang door het koor van baders en baadsters aan geheven, en in mijn eerste aandrift wilde ik luide protesteer en. Maar neen, ik beheerschte mij en begreep, dat niets de menschen zoö tot elkan der brengt als het lied, waarin zij vreugde en smart vertolken en dat door de weergalooze accOustiek dezer ruimte wordt tot een manifestatie van ontembare levenskracht.. Toen ik dan ook andermaal deze kleine pro pere cel mocht binnengaat, accom pagneerde mijn donkere bas de vrou welijke hélklinkende sopranen, maar beivonderend zweeg zij, toen mijn linker buurman, een jonge tenor, het lied aanhief: ,^asz mioh, lasz mich, lasz mich deine Carmen sein!” Ik houd van deze cel! Alle dingen hebben hier een bijzondere, diepzin nige beteekenis. De spiegel aan de wand, waarom hangt zij ter hoogte van onzen bo¥stf Opdat wij ons hoofd zouden buigen, slechts hij die zich vernedert zal zichzelf in dit glas her kennen. Het stukje zeep, waarom zinkt het zoo schielijk in de grauwe diepten van het bad? Dit nietige vet- klompje is het symbool van ons ge luk, het is ons allen meegegeven, maar velen zal het ontglippen. Ten slotte: Het kletsnatte houten plankier wawrtrp onze voeten lusten, het roept tms toe dat alles betrekkelijk is en niets, in zich, volmaakt! 1 t ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda <ta omstreken (behoorende tot den bezorgkring) 1—5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels ƒ1.55, elke regel meer 0^0. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bjjslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prjjs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels /2J5, elke regel meer ƒ0.50. Op de voorpagina 50 hooger. Gewone advertentiën en ingezonden hiededeelingen by contract tot zeer gereduceerden prijs. Groote letters en randen worden berekend haar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek handelaren, Advertentiebureux en onge agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, tenetede van opname verzekerd te zijn. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal f2.90, per week 22 cént, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9-6 uur. Administratie en Redactie Telef. Interqi 2745. Postrekening 48400.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1931 | | pagina 1