Voor hot Nationaal Crisis-Comité
5
Zn.
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen. Gegarandeerde oplage 6500
letaal
Gebakken Spiering, Bokking enz.
den geheelen dag warm verkrijgbaar
P. G Scharleman Jr.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN.
ModBlwasscherijF».J. H.v. Stnatin
galg, en toen voelde ik alles «jnder mij weg
glijden. Ik viel... viel en werd opeens wak
ker:
70* Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
ex
verk, voor Uw
88
Uw Ver-
oor
>ruik, het klein-
grootste, ook
kleurenwerk,
f is in staat
ken, fraai van
>0OPENDOÖ?
- 4
billijk
lug geleverd.
en van Uw
verwonnen!
I
BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOU DER A K, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
voor Uw par-
FEUILLETON.
DE ZILVERKONING.
BEL OP 2084
«o. 17854
A
HAI-1ÏTRA
GEEFT DUS ALLEN
DIRECTIE GOUDSCHE COURANT.
in
1
kes, dig ni
naar het
.55.
•ijs-
Advertentiebureux en onze agenten en moeten dai
ireau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekei
ng i
Maar ook honder- I
irwonnen; een ver- I
ruggegeven. Neemt I
vereenigen, om het goed en zilver op de
Sinterklaaskoeken te plakken. Er werd op
die bijeenkomsten naar hartelust gegeten
en gedronken en het ging er ruw toe! Nog
lange jaren is ook dit gebruik in zwang ge-
Ibeven. Hildebrandt, we herinneren het ons
allen, geeft in zyn Camera Obscura een
kleurig beeld van zoo*n verguldavondje,
maar in de 19de eeuw ging het al heel wat
kalmer toe, eri een overheidsverbod wab
toen niet meer noodig. De Sinterklaaslied
jes wie kent ze niet? zyn al van
ouden datum. Het „Sunter Claes”, zoet hey-
ligh man, trek je besten tabbert an, enz.
dateert al uit de 17de eeuw. En... 't leeft
nog.
Ook in de kerken werden in de 17de eeuw
de weezen en ouden van dagen op Sinter
klaasavond niet vergeten, zij werden ont
haald en kregen dikwijls geschenken en
geld.
Op het platteland werd St. Nicolaas niet
alleen etende en drinkende en dansende ge
vierd, maar in sommige streken hadden nog
andere feestelijkheden plaats. In Rijnland
b.v. waren de boeren gewoon, indien hun
het geluk te beurt viel, op dezen dag hun
koeien in het land te mogen melken, al hun
volk te onthalen op melk en beschuit. In
1777 bestond dit gebruik nog te Leimuiden.
Prof. Dr. Jos. Schrijnen behandelt even
eens de rol, die Sint Nicolaas in het volks
leven speelt in zijn „Nederlandsche Volks
kunde”.
geen vlekken»
nieuwe Gero,
bestand tegen
'elke andere
sta is vlelcvrij
it en is on.
antie van
jrikanten
H I v e r.
BO per
zijn gra
mij als
hij mij
jij er bent, ben ik niet onge-
'iasy
faikes vragend
De Nederlandsche Dagbladpers heeft besloten te voldoen aan
het verzoek van het Nationaal Crisiscomité om aan haar leden te
vragen het streven van dit comité te steunen.
Wij zijn ook gaarne bereid onze medewerking te verleenen om
het Nationaal Crisis-Comité in de gelegenheid te stellen zijn
vleugels zoo breed mogelijk uit te slaan.
Er zal in dezen winter veel geleden worden als de poging van
het Comité niet voldoenden weerklank vindt.
Duizenden in den lande zijn van verdiensten verstoken en zijn
dus aangewezen op wat hun door Rijk en Gemeente wordt ver
strekt. Dat is evenwel slechts het allernoodzakelijkste. Daarnaast
hebben deze slachtoffers van de tijdsomstandigheden ook behoeften
waarin moet worden voorzien, teneinde de gezinnen voor verval
te behoeden.
Wij meenen dat het overbodig is een verder woord van aanbe
veling te schrijven, omdat het doel van het Nationaal Crisis-Comitc
geen verdere omschrijving behoeft.
Alleen dringen wij er op aan, dat ieder naar de mate van zijn
draagkracht bereid zal gevonden worden een offer te brengen.
Vooral heden, op den St. Nicolaasavond, waarin in talrijke
gezinnen een stemming van vreugde en tevredenheid heerscht,
moet er aan worden gedacht dat er zeer velen zijn, die dezen avond
in groote bekommernis doorbrengen.
Vele kleintjes maken één groote, laat men dit voor oogen houden
en iedereen zijn of haar gift aan ons toezenden, opdat wy deze
kunnen afdragen aan het Centraal Comité te ’s-Gravenhage.
Men kan de giften inzenden aan onze administratie of door
storting of overschrijving op onze postrekening 48400 (met ver
melding: Voor het Nationaal Crisis-Comité).
Firma’s die een zeker bedrag beschikbaar willen stellen, te
leveren in goederen in natura, kunnen dit eveneens aan onze
administratie opgeven.
De bij ons ingekomen giften zullen in ons blad verantwoord
worden.
Gij doet er een goed werk mede.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
En je moeder dan? Vol spanning wacht
te hij haar antwoord af.
Moeder zal erg blij zijn, u te zden, zij
spreekt altijd over u, ze zou zoo graag (wil
len weten wie u toch is! Wie bent u eigen
lijk? vroeg ze plotseling, haar kinderlijke
doordringende blikken op hem vestigend
Wie ik ben? stamelde hij verschrikt.
loe, zegt u het eens.
Nu, ik ben een kondng.
Maar wat voor een koning, dan, hield
z® aan.
Ik ben de ..Zilverkoning", tenminste
zoo word ik genoemd. Maar nu moet ik
heusch weg. Cissy, zeg moeder maar goeden
dag.
Het viel hem hard te moeten gaan, doch
de kans om ontdekt te worden was te groot,,
als hij nog langer bleef., Hij hukte zich over
het kind en gaf het. een kus. Zij kuste hem
terug en greep zijn hand.
Toe, lieve Zilverkoning, gaat u toch
niet weg, moeder wil u zoo graag zien, wacht
u even dan zal ik haar dadelijk halen.
Denver keek op zijn horloge, en riep Jai-
iog steedfa met een bedroefd geaicht
tweetal stond te kijken.
(Wordt vervolgd).
LANGE TIENDEWEG 75 TELEF. 3202
HOLL. GEROOKTE PALING. MAKREELEN, enz.
GOlliMHE C0I1BANT.
Evenals de Wilde Jager en
Sint Maarten „rijdt” Sinter
klaas door den schoorsteen. En
inderdaad, de schoorsteen is
de koker der geestenwereld,
de verbindingsweg tusschec
hoogere wezens en de. gewone
wereld, de ndme, oudcrwetsche
schoorsteen boven den haard,
het gezellige middelpunt van
het intieme, huiselijke leven.
Onder den schoorsteen wordt
de schoen geplaatst, vandaar
dat de uitdrukking „een schoen
zetten by iemand synoniem is
met iemand iets afbedelen”.
Sinderklaas, zoo merkt Van
der Ven op in zyn „Neder-
landsch Volksleven”, was en is
misschien nog, een huwelyks-
makelaar, een afgezant van
Amor. Het wordt daarom be
grijpelijk, waarom de „marse
peinen herten” met de „Vrij
sters en vrijers” reeds in Bre-
dero’s dagen de plompe „dui
vekaters^ en „Varkenskoeken”
vervingep, het oude Sinter
klaasliedje van „Hans die wil
trouwen” gerpt een duide
lijker licht op de beeltenis van
den Sint. Ook met het bakken van de
„Vrysters en Vrijers”, zooals wy ze nu
nog in hun oude vormen kennen, bemoeide
de overheid zich. In Arnhem werd in 1632
een keur uitgevaardigd, waarby het bakken
van Sinterklaaskoeken werd verboden, om
dat deze ,,’t facoen van eenige beelden had
den”. Zooals dit meer gaat, trok de Arn-
hemsche burgery zich van dit overheids
verbod niets aan en bakte er lustig op los.
Ook op ander gebied gaf de oude Bisschop
van Myrte aanleiding tot botsingen. In 1782
was de verhouding tusschen Patriotten en
Pruisgezinden uiterst gespannen. In Den
Haag tooiden de laatstgenoemden zich met
oranjelinten, zingend trokken zy door de
straten en op de huisdeuren van patriotten
slaand, werd „Oranje boven" geroepen. Hoe
wel de heele geschiedenis vrij onschuldig
was, grepen de patriotten, hevig veront
waardigd, het gebeurde aan om het op te
blazen tot een oproer, dat „Sint Nicolaas
had aangekweekt”, zooals ze zich uitdruk
ten.
Zoo zien we dus, dat Sint Nicolaas, de
eeuwenlange vriend van volwassenen en
kinderen, in vroeger dagen dikwyis aan
leiding tot wrijvingen gaf.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot deiT bezorgkring)
1—5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels ƒ1.55, elke regel meer ƒ0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
byslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1-4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
prys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
doogenloos striemt, *t is alsof men op een
bed met spijkers ligt, dat geweten, ’t is een
1 processie van duivels, ’t is of er duizend
i schuldige spiegels mijn ellendige schuldige
„ik” weerkaatsen. Slaap, Jaikes, spreek mij
er niet van. Er is niets ergere van de slaap
van een moordenaar. Zoo heb ik de laatste
vier janen moeten slapen. Ik viel dus gister
avond in slaap, en droomde dat wij in Ne
vada waren, en wij zaten op een troon, zij
en ik, het leek een groote rechtszaal en men
bracht een man voor mij, van moord be
schuldigd, en toen Ik het schuldig voor hem
wilde uitspreken, verreeg Geoffrey Ware uit
zijn graf en staarde mij aan. staarde naar
op dien noodlottigen nacht, zooals
steeds zal blijven aanstaren, tot ik
sterf. Èn toen sprak hij: verdwijn van uien
troon, jij ellendeling, hoe durf je te veroor-
deelen? En toen was het of hij mij bij de
keel greep en omlaag sleurde, en we wor
stelden en vochten als beesten, lang, héél
lang Eindelijk had ik hem vast, onwrikbaar
vast. En toen zag ik uit den hemel een
groote beenige hand naar beneden grijpen.
Zij greep naar mij,, de klauwen.knelden zich
om mijn hart en sleurden mij in de gerechts
zaal terug, voor den rechter en die rechter
was Geoffrey Ware. Ik smeekte om eepade,
tevergeefs. En de hand greep me weer als
een roofvogel zijn prooi en zette mij bij den
Sinterklaas In vroeger dagen.
Waar de overheid zich mee bemoeide.
5 December! Een datum, die in deze lag
landen by de zee niet gemakkelyk onopge
merkt voorby gaat. Oud en jong, arm en
ryk, wy allen maken dezen dag in meer
dere of mindere mate tot een feestdag, een
dag van geven en bly maken, een dag,
waarnaar vooral de jeugd al dagen van te
voren vol verwachting verlangt. Een dag
van traditie. Onze ouders en grootouders
vierden het al, maar... al véél, héél veel
vroeger was „Nyclaesdach” zooals het in
een Dortsche rekening van 1360 werd ge
noemd, een dag van dezelfde importantie
als nu.
Dr. G. D. J. Schotel geeft aardige byzon-
derheden over Sint-Nicolaas in lang ver
vlogen dagen. In 1363, zoo vertelde hy, was
Jan van Blois, heer van Gouda en pair van
Frankryk op Sint Nicolaasdag te Dordrecht.
Spoedig was hy omringd door „scoelnaers”
(schooljongens), die hem „om geit tot hae-
ren hochtyt van Sint Nicolaas” vroegen.
In de 15e eeuw ontmoet men ook het be
kende St. Nicolaasbrood, dat de Grieken in
zee wierpen om het slechte weer te stillen.
St. Nicolaas toch was de patroon der zee
varenden en de groote schutsheilige van
handeldry'vende steden, zooals in Holland,
van Amsterdam, Staveren en Kampen. Zoo
deelde men in 1403 te Dordrecht „coninc,
claescoeck en taert aan die kynders op hun
patroon St. Nyclaes” uit. Het schoenzetten
dateert al uit de 16e eeuw, het was toen als1
nu: 'd morgens werden de kinderen met de
goede gaven van den grooten kindervriend
verrast. In den gouden eeuw werd het St.
Nicolaasfeest veel „tumultueuser” gevierd
dan nu, het werd zelfs zóó erg, dat de over
heid er zich mee ging bemoeien, en het ten
strengste verbood. De vroede vaderen van
Delft b.v. vaardigden reeds in 1607 een keur
we zouden nu spreken van een politie
verordening uit, waarin het verboden
werd op 5 December kramen op het markt
terrein we vertalen het 17e eeuwsch voor
het gemak maar in modem Nederlandse*!
op te slaan waar ip goederen verkocht
worden, waarvan mer^ ,dan later de kinde
ren weer wys maakt, rdat St. (Nicolaas ze
hen geschonken heeft.
De vroedschap gaat echter nog verder,
ze verklaren omstandig hoe ze er toe ge
komen zyn, dit verbod uit te vaardigen: het
Sinterklaasvieren strydt niet alleen tegen
de goede orde en de zeden, maar het leidt
de menschen van den waren godsdienst af
en brengt wangeloof en afgodendienst, wat I
in een welgeordende en Christelyke stad
niet getolereerd kan worden. Veel zorgen
baarden den kerkeraad de vooravonden van
het St. Nicolaasfeest, dan toch gingen
„vryers” en vrysters” zich by den bakker
De uren van verdriet moeten wij ver
geten, maar niet wat zij ons leerden.
Uit het Engelsch van
ALFRED WILSON BARRETT.
33 (Nadruk verboden).
Een half uur lang wel heb ik plannen zitten
maken, plannen voor een gelukkige toe
komst met haar en de kingenen, weg, vèr
weg van het verleden, vrij, veilig en ge-
eerd,, in vrede levend met de geheele wereld.
O. Jaikes, ik wac toch zoo gelukkig, ik kon
van opwinding niet in slaap vallen en mijn
laatste gedachten waren: Morgen zal ik
haar zeggen, dat ik leef, morgen zal ik haar
■in mijn armen nemen, en haar gelukkig m,a-
ken.
En dat zal gebeuren ook. meneer Will,
dat zal gebeuren, riep die oude man zenuw
achtig, laat ik haar nu dadelijk gaan halen.
Er lag iéts gebiedens, iets ernstigs in Den
vers stem teen hij vérVolgde:
Eihdelijk, viel ik in slaap, in een diepe
alaap. Weet je wat dat ie Jaikes een moor-
denaarsslaap Het ie in zoo’n slaap dat het
geweten wakker wordt, het geweten dat de
Ziel aan den schandpaal kluistert en mee
kennend. Komt u oils in ons nieuwe hui»
opzoeken? Maar wat saheelt u toch, meneer,
u huilt? Bent u verdrietig?
Zijn hart klopte ontetuimig, hij legde zijn
arm om het slanke meisje en gaf het een
hartelijke kus.
Neen, nu jy er bent, ben ik niet onge
lukkig, hoor Cissy!
Cissy keek Jaikeg vragend aan.
Weet jij dan niet wie deze aardige me
neer is, Jaikes?
Neen Oissy, zei de oude man en hij
keek zijn meester hulpeloos vragend aan.
Doch Denver ging zoo in zijn dochtertje
op dat hij Jaikes vragenden blik niet scheen
te zien. Gelukkigerwijze scheen Cissy zich
er weinig om te bekommeren hoe het toch
kwam lat die aardige heer zoo opeens hier
was Zij liet Jaikes in de steek, en wendde
zich ontetuimig tot Denver.
Ik ben toch zoo blij dat u gekomen
bent, u moet bij ons komen wonen, wilt u
dat wei?
Wat zou ik dan bij jullie moeten doen?
vroeg Denver quasi ernstig.
U zoudt met Ned en mij kunnen spelen,
wij hebben een mecano een trein, en nog
veel meer. Toe. blijft u nou bij on»?
Gedurende dit lange verhaal, wag Jaikes
Denver als gebiologeerd blijven aanstaren.
Eindelijk, toen Denver zweeg, scheen hij
uit zijn verdooving te ontwaken.
O, houd op, meneer, riep hij.
Denver vervolgde echter met wanhopige
stem.
Toen besefte ik, dat deze droom be
doeld was als een waarschuwingdat als ik
ooit zou trachten om een schuilplaats te zoe
ken, dit mij nooit zou gelukken, en ik nooit
rust, vrede en veiligheid zou vinden. Kort
om er zal voor mij geen uitweg zijn.
Toen zwegen de beide mannen. Denver
was geheel ontdaan en zijn schoudere schok
ten. Jaikes kon niet» •zeggen of doen, om
dit groote verdriet van zijn meester te ver
zachten.
Hoe lang ze daar stonden wisten ze geen
van beiden, maar werden eensklaps door een
hoog stemmetje tot de werkelijkheid terug
geroepen.
JaikesI
De oude man schrok en Denver wendde
zijn somber gelaat af toen kleine Cissy over
het grasveld op hen kwam afstormen.
Wie is dat. Jaikes. vroeg zij. Oh, bent
u het,, vervolgde ze, hem vol vreugde her-
Sint N icolaasviering.
Houtsnede naar Jan
