31
2>
ex
staal
morgen
treerde
OESTERS twaa dagen voaruitbestailan
P. G. Scharleman Jr.
Deze Courant komt in vele duizenden g
r
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
K™K.ENW0LI)E’ BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
gefcinnen. Gegarandeerde oplage 6500
-p.
No. 17869
7O« Jaargang
GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
tylEUWERKERK, OUDERKERK,OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
en biedt
irant”.
BEL OP 2084
ModelwasscberijFaJ. H.ï. StraatBn
i van Uw
srwonnen!
MAANDAG 28 DECEMBEB.
EERSTE BLAD.
MEDEDKEL1AG.
Thalia Theater
Brengt steeds het nieuwste
en actueelste op filmgebied.
Vanaf a.s. Vrijdag in ons schit
terend Kerstprogramma de eerste
sprekende Filmopname van
H.K.H. Prinses JULIANA
H.K H. Installeert het
Crisis-Comité
^OflENO0^
Woensdag 23 December 1931
iiOiimiEWiiinr.
ƒ0.50. Op
5.
zijn eerst,
sil
duisternis verzonken
opgaan, het nieuwe
Romnielpotterij, Rom mei potter ij
Geef mij een centje, dan ga ik voorbij.
j vóór de plaatsing
te ztfn.
per
De GOUDSCHE COURANT
zal na DONDERDAG 24 Dec.
wegens de Kerstdagen en den
daarop volgenden Zondag niet
eerder verschijnen dan
sil
i voorbeelden zijn er te over
m, dat men niet zelden juist
heidenschen oorsprong zocht,
L. TIENDEWEG 75 - TELEFOON 3202
Besteld nu reeds U Zuur en Viechwaren voor de feestdagen. Op Zon- en
Feestdagen van 4 tot 8 uur geopend.
het leven doen ontdekken. Die zekerheid,
maar daarnaast ook het vertrouwen der
menschheid, in die zekerheid vinden we in
de lichtende Kerstboomen als ‘t ware ge
symboliseerd. In ons eigen hart zullen we
daarom het licht ontsteken, waarnaar we
toch allen hunkeren, hunkeren in eigen
leven, hunkeren in het groote wereldleven.
Want och, wij menschen hebben zoo’n be
hoefte aan wat warmte, wat vreugde, wat
zonneschijn.
„Och, Heer, wij trachten wel te bidden dat
Uw wille
Geschieddedoch vergeef onze arme kinder
taal,
’t Bedroefde hart, by ’t vroom gebed vraagt
nochtans stille:
Mijn God, geef mij een bloem en zend me
een zonnestraal.”
Wje zou dit den dichter De Génestet niet
nazeggen? Maar wij verlangen niet alleen
naar bloem en zonnestraal, we vertrouwen
er ook op. En dat vertrouwen spreekt zich
het duidelijkst in het Kerstfeest uit. Ook
hierdoor, dat dit Kerstfeest ons de verlos
sing belooft.
Over de in diepe
wereld zal het licht
licht van den Kerstnacht. En al wordt dan
de blijde hoop van den Kerstnacht nooit
geheel vervuld, het’’"ontsteken der Kerst-
lichten ieder jaar opnieuw bewijst, dat die
hoop onuitbluschbaar blijft leven in ons
aller hart.
dèn godsdienst
Wbeeld, dat zelfs
geboorte, het
aan is uit de hei-
Zonnefeest., Dit
Inen, doch teen
folkeren tot het
|en, groeide even-
ftruiken de gods-
Dit nummer bestaat uit twee bladen. I
ijn er vele gebrui-
igetwijfeld tot een
In terug te bren
gen. Het Kerstfeest, dat'vanuit Rome tot
de Gennaansclie volkenen kwam, valt in
jeen vlekken»
euwe Gero»
tand tegen
e andere
is vlekvrij
in is on.
ie van
:anten
Toch te het heel moeilijk om precies den
oorsprong te ontdekken en met een oordeel
moet men vaak heel voorzichtig zijn, ge
schiedkundige
om te bewijzei
daar naar de 1
waar deze in het geheel niet aanwezig was.
Dat heidensche gebruiken in het Christen-
dom zijn overgegaan, kan echter niemand
loochenen. In de eerste eeuwen van het
Christendom heeft de religie de volksge
bruiken niet van zich afgestooten, doch in
tegendeel in zich opgenonien en daardoor
als het ware de volksziel in nauw verband
De Kerstboom als
handelsartlkel
Het ig mets nieuws, dat er handel in
kerstboomen wondt gedreven, doch het te
wellicht minder bekend, dat er jaarlijks
meer dan 20 milltoen boc-nien voor worden
omgehakt en dat de ontzet geregeld te toe
genomen gedurende tientallen van jatcn.
Toch is het nog geen eeuw geleden dat de
kerstboom uit Duitechland over West-
Europa en laterook over Amerika werd
verbreid. In den eersten tijd bestond er
ook nog geen handel in kerstboomenmeh
hakte eenvoudig in de buurt van zijn woon
plaats een den of spar om .en bracht deze
naar hute. Eerst toen het gebruik meer al
gemeen werd, begonnen de eigenaars der
bossc.hen er bezwaar tegen te maken, omdat
de fonge denmenboomen waarde kregen. Zoo
ontstond een belangrijke handel. Een tijd
lang dreigde er nog concurrentie van kunst
matige kerstboonien, doch het publiek bleek
hier op den duur toch nieta vcor te voelen.
In de verschillende landen worden niet al
tijd dezelfde boomsoorten gebruikt, doch
over het algemeen kan men zeggen,, dat er
dennen en sparren voor worden genomen,
bij voorkeur dio soorten .welke een duide
lijk waarneembare geur verspreiden, terwijl
de vorm zoo zuiver mogelijk moet zijn,
breed van onderen en smal toeloopend van
boven, met regelmatig geplaatste takken.
Reeds half October begint men kerstboo
nien te hakken De meeste boomen worden
verkregen door het op zichzelf reed® nood
zakelijke uitdunnen van jonge aanplantin
gen, doth ook bij het rooien van grootere
boomen verkrijgt men kerstboonien door
den top eraf te hakken. Boomen ter hoogte
van Ij a 2| M. worden het meeste gevraagd
doch kerken en groote inrichtingen hebben
grootere boomen noodig, die 6 a 12 M höog
zijn. De eigenaars der bosschen ontvangen,
slechts weinig voor de kerstboomen. doch
de vracht vandaar naar de steden komt er
nog bij en steeds werd er een flinke winst
op gemaakt, omdat men van tevoren nooit
zeker was. of de verkoop zal vlotten.
De keuze der kers «rechten te nogal ver
schillend. In enkele streken van Thuringen
moet bijvoorbeeld op kerstavond haring
op tafel staan, in Saksen wordt op kerst
avond haringsalade gegeten „Wie dit ge
bruik volhoud zal een» veel geld krijgen..."
lu Silezië heerscht thans nog net gebruik
om des nachts de tafel gedekt te laten
staan, opdat de engelen zich kunnen
zigen. In Stiermarken- laat men ‘s nachts
de schotels met de gebruikte lepels staan.
Valt er ‘s nachts een lepel op den grond,
dan is de gebruiker Van dezen lèpel ge
doemd om bannen het jaar te sterven.
De populariteit van het kerstgebak ia al
gemeen bekend. Omstreeks 1400 werden er
voor hei Kerstfeest reeds groote, langgerek
te brooden gebakken. In-een kerstpreek uit
het jaar 1593 is reeds van Kerststollen
sprake, peperkoeken en besuikerd gebak met
diverse figuren. Nog thans te het gebruik
De tijd van de 12 dagen van 25 December
tob 6 Januari had vooralieen heilige betee-
ktnis. In deze dagen en nachten trok Wo-
duji op zijn acht-beenig wit paard door de
landen» begeleid door zijh gemalin Berchta
en gevolgd door een woedt leger. De heilige
vuren ylamden dan hoj»g op, brandende
wielen werden van de heuvels naar omlaag
gerold en fakkels verlichtten, alle velden.
Het haardvuur dkt ta*Ms zorgvuldig was
uiitgedoofd, werd dan Opnieuw aangestoken,
la de middeleeuwen werden nog op talrijke
plaatsen kerstvuren gebrand en nog lang te
er van een „kerst- of Julblok" sprake
De tijd van de twa^f nachten i® een tijd
van vrede en het gebruik der heidenen was
du® in treffende overeenstemming met
„Vrede op Aarde" der Christenen. Voorts
stonden deze dagen in het teeken der
vreugde, gewerkt mocht er niet worden en
de meisjes wier spinnewielen met rustten,
werden dpor de godin Berchta bestraft.
Een heidensch gebruik, dat later in ge
kerstende gedaante door vele volkeren te
behouden en bijvoorbeeld thans nog in
Scandinavië en Engeland bestaat, was het
aanrichten van feestmaaltijden. Dat ook dit
gebruik hier en daar aanleiding gaf tot bui
tensporigheden, valt niet te betwijfelen en
m enkele streken van Duitechland werd het
woord „Weihnachten" zelfs veranderd in
„Weinnaoht”.
in Noord-Duitschland heette de heilige
avond vanwege den rijken maaltijd „Abend”
wat zooveel beteekent als de avond van „de
volle buik”. Ook de kinderen kregen een
rijken en overdadige» maaltijd, dien avond
mocht iedereen zooveel eten als hij zelf wil
de. Het vee in de stallen en de huisdieren
werden dan eveneens goed bedacht en kre-
gr. behalve een overdachgen voedermaaltijd,
een lichtje voor de krib. In Noorwegen ver
geet de boer in den Kerstnacht ook de vo
gels, die buiten zijn, niet en zorgt voor
rijkelijk gevuld© voederbakken.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken^ (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels /uè^’eik^regefmeer OM. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadjgheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van solieue Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd t
Een bekend gebruik is voorts nog de om
megang up Kerstavond. Meestal nemen aan
dergelijke tochten vermomde gestalten deel,
die van huis tot huis trekken en aan de
bewoners een kleine gift vragen. Niet zel
den worden op dergelijke ommegangen bal
dadigheden bedreven. Dit oud en van oor
sprong onschuldig vermaak is in de meeste
plaatsen ontaard in een aaneenschakeling
van scneimejwtreken, die niet alleen van
den laateten tijd zijn. In een oud geschrift
kunnen wij nog learni; „1% heilige avond
wordt door een ommegang een heidensche
tier- en d rink avond. Veelal eindigt een om
megang in een algemeene scheld- en vecht
partij, aan den eenen kant de geplaagde
burgen en aan den anderen kant de ver
momde belhamels, die avonden lang de be
woners treiteren met „belletje trekken",
kinderen schrik aanjagen, „rniten-tlkken"
en wat> dies meer zij.
In llotetain is dat evenals in vroeger
jaren bij ons op Sinterklaasavond nog de
gewoonte om met den rommelpot rond te
gaan. Dan wordt in Duitache woorden het
liedje gezongen, dat bij, ons bekend te als:
Het licht van het Kerstfeest
Het Kerstfeest is een blij feest. Buiten
donkeren de dagen en schrompelen ineen
tot korte spanne tijds tusschen lange duis
ternissen. Maar wanneer de Kerstblokken
luiden over de mistige velden en de ver
laten grachtjes der stille steden, wanneer
zelfs in de voortjagende drukte der hoor
baar ademende wereldsteden, waar het
klokkengelui onhoorbaar zich oplost in het
geweldige rumoer, een oogenblik de drukte
en de nerveuse bewegelijkheid schynen te
luwen, dan ontsteken in hun versierde ka
mers en m de kerken de menschen de Ijk
ten van den Kerstnacht. Aan de stralende
Kerstboomen van Eeuwig groen, waar rond
om de kindergezichten in verrukking zyn
opgeheven, schitteren de kleurige kaarsen
en de zilversterren en het gouddraad en de
glinsterende geschenken. En in de kribbe
rust het Jezuskindje, welke geboorte we zoo
bigde herdenken. We vieren het licht, het
licht, dat uit den nacht ryst en het licht,
dat in deze geboorte over de wereld is op
gegaan. En we vieren het, terwijl rondom
ons de wereld in duisternis ligt, terwijl alle
licht en alle leven schijnt uitgebluscht in de
beklemmende duisternis van den wintertijd
en van het kortste dezer diageiu Dat geeft
aan het Kerstfeest zijn verrassende betee-
kenis. Het is de hoop, de verwachting, het
vertrouwen, dat we vieren. We vertrouwen,
we weten, dat uit het duisterste het licht
stijgt. Het is het licht van de geboorte van
het Jezus-kindje, die een nieuwen tijd over
de wereld uitluidde. Het is het licht ook van
onze hoop, die niet sterven kan. Het doet
er tenslotte in zekeren zin niet zoo heel
veel toe, hoe de wereld rondom ons er in
werkelijkheid uitziet, hoe de realiteit van
het leven is. Maar het doet er alles toe, hoe
wij op die realiteit reageeren. Dat geeft
juist in dezen benauwenden tijd, nu we ner
gens meer houvast schijnen te kunnen krij
gen en geen lichtstraal meer schijnt te kun
nen doordringen door de beklemmende duis
ternis van de wereldcrisis, aan ’t Kerstfeest
zoo’n lichtende beteekenis.
Het licht stijgt altijd uit den nacht. Zoo
lang we dat gelooven, daarop vertrouwen,
is het licht van het leven, het licht van ons
leven nog nooit geheel uitgedoofd. Want
dan weten we ook, dat juist wanneer de
duisternis het donkerst is, de rijzing van
het nieuwe licht nabij is. En die wetenschap
geeft ons de kracht om overeind te blijven
niet alleen, maar ook te blijven werken en
streven.
0, zeker, het leven kan duister, be
nauwend duister zjjn. Er is zooveel dat
ons pijn doet. Er zijn oogenblikken, dat we
moedeloos neerzitten en vragen, of het niet
beter was, dat nu ItfiLeinde maar kwam, dat
geen straal van hoop meer schijnt te kun
nen doordringen door de smart, die ons
neerbuigt. Maar juist dan hebben we te be
denken, dat we door de duisternis alleen
naar het licht stijgen. Dat licht moge dan
soms een ander zijn dan dat naar welke
glans we verrukt de handen uitstaken, het
zal ons toch opnieuw de heerlijkheid van
Kerstgebruiken.
In verschillende landen.
Kcrstaeden... kerstgebruiken... welk een
omvangrijk gebied zoowel in het verleden
al® in het heden doemt alfi een mozaiek
voor ons oog op. De herdenking van Chris
tus' geboorte heeft, behalve in gewijde spe
len. dn vele volksgewoonten haar weerklank
gevonden.
Aan volksgewoonten te veelal een eigen
aardige geschieden!® verbonden. Zij weten
zich met een verbazingwekkende standvas
tigheid en taaiheid van geslacht op ge
slacht te handhaven en verliezen maar zel
den iet® van hun oorspronkelijke kleur,
zoodat het thans nog mogelijk is om veler
lei gebruiken den aard en den geest van de
volkeren van eeuwen her te bestudeer en.
Vele Kerstgebruiken stammen bijvoorbeeld
van heidensohe oorsprong en z”” "'vra*
eeuwen later door den Christelijkon gods
dienst gekerstend.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—0 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
van Kerststollen in den vorm.yan het Kerst
kindje in Saksen algemeen b&end en zelfs
in het armste huisgezin zal men deze op
kerstavond aantrefen. Dat ook dit gebruik
van heidenschen oorsprong is. blijkt wel
hieruit dat hier de Germaansche góden en
de heilige dieren eens uit deeg zijn vervaar
digd en door de vrouwen in de tempels wer
den gebakken
Doch wee den armen bewoner wanneer
deze de klein® gift weigerU
In dezen zelfden geest zijn dan bekend
de ommegangen van de drie koningen. Dit
is geen specifiek kerstgebruik en sou eigen
lijk pa® op 1 tot 5 Januari plaat® moeten
vinden, doch in Brabant ziet men ze op
sommige plaatsen met lampions langs de
huizen trekken en hun liedje zingen.
(Nadruk verboden)
-
.’Z?*' •C».-- 1 -----
met de diepe beginselen van
gebracht. Bekend te bijvxterb
de herdenking van Christus'
prachtige Kerstfeest, ont
densche viering van h<
geschiedde bij de Rorr
later de Germaansche
Christendom bekeerd we
een® uit de heidensche
dienstige plechtigheden.
Vooral in Duitschland
ken aan te wijzen, die c
heidenschen oorsprong j
gen. Het Kerstfeest, d
volke/en kwam, valt
den heiligsten tijd der Gstjuanen. Geen volk
van het Zuiden met zijn helderen hemel en
zijn heerlijk zacht klimaat leefde zoo innig
verbonden met de Natuur als de Germanen
die vaak <fen strijd aan moesten binden
met d® woeste elementen»