Oe Vroolijke Vrouwtjes
Weenen
van
Goedkoop is Duurkoop
M. J. OOSTEKLING ZONEN
ITVt
Jaarlijksche
BALANS OPRUIMING
begint ZATERDAGMORGEN
2 Januari 9 uur s
JONGE H. ULSTERS HALVE PRIJZEN
- n z f-
Schouwburg Bioscoop - Gouda
is S'i.TsiS ™"E
IS EEN SENSAU+E
SPOTPRIJZEN IN ALLE AFDEELINGEN
Zie vooral onze etalages.
Zie vooral onze etalages.
GQUDSCHE COURANT HONDERDAfi 31 DEC. 1931 - TWEEDE BLAD
HET JAAR 1931.
In detotlT* SUPer TO°n'OPerettefi,m U-F'A-
WILLY FORST de bekende acteur uit: DAS LIED 1ST AUS!'
LEE PARRY* IRENE EISINGER
en nog tal van, andere lieftallige Duitaehe filmsterren.
dumas
c. J. J. LOEVE
VOOR EEN MOOIE TERRAZZO-GOOTSTËËn^IT^rSr
naar
k7uTXTfe"mties ten "«N-
Van VRIJDAG 1 JANUARI 1932 af
waar WRWForS'VE? ,E "aar het, lusti*?. intieme Weenen,
men het nieuwe
laar eens vrooluk kan inzetten.
OP HET TOONEEL:
De bekende Hollandsche did, ter-zanger en conferencier
met o.a.
zijn speciaal voor Gouda vervaardigde
IV ïeuw ïaarswensch.
Toegang voor eiken leeftiil
Nieuw jaarslag en Zondagu. Gratis fietsenstalling.
GEiWt^^T V0(flUU lfw ïrffA,1AT%r^Mne'i^'^rr' 6 uur en 8-30.
TELEURSTELLING"' PLAATSEN, DAT VOORKOMT
100
T^hVLT6.™,"" 50~jariire e™ring. zijn wij in staat
L het beste te kunnen aanbieden op het gebied van
GEDISTILLEERD (Binnen- en Buitenlandsch)
WIJNEN en LIKEUREN.
GOUDA, Hoogstraat 20.
Tel. 3033.
AMSTERDAM.
Utrechtschestraat 140.
SNEEUWFOTO'S zijn schitterend, mits gemaakt zi)n met Sportfilms;
2 stuks 6x9 c.M. voor 1_-. 14
Drogisterij en Fotohandel ,.Het Blauwe Kruis"
Hurgem. Martenssingel. Do
F.b. Nieuwjaarsdag geopend.
voe *A">
s\e«orf boo'
1 o\i 0
goaOj k a|,
ideool
rij slechts heel weirog
besteden wil VOSS,
het Huis voor
Confectie
irwotopr""o
uil i
'""«op b.
zoolang U niet bij VOSS
binnen was I Ga er heen
V)w 0e koe
O 4° V ned»"
,oz»v
,et iSP
betere
ROTTERDAM
K. Hoogstr. 5
Wij wenschen UI!
HET ALLERBESTE in 1932 er
houden ons OPNIEUW aanbevolen.
GOUWE 145 j/p de Turfmarkt.
v. wingerden
GOUDA.
«Joh. C.
TELEF. 3275
ln_K(INSTGRANIETWERKEN.
Elk jaar opnieuw, wanneer de dagen het
'donkerst zjjn, maar we ons als gereed ma
ken voor een nieuwen opgang naar het
nieuwe licht, voelen we ons één oogenblik
als op de grens van verleden en toekomst. Ên
wanneer over de mistige velden en bov»n de
verlateir straten der stille steden de Oude-
jaarsavondklokken het Oude jaar uitluiden,
bevangt ons de onzegbare weemoed van ver
leden en afscheid, maar dringen 'ook onze
handen naar het nieuwe leven en het nieuwe
werk, dat voor ons ligt. 't Is, of helderder
duidelijker de beteekenis van het leven zich
aan ons openbaart, of we duidelijker de we
gen zien, die door de velden van het ver
leden uitliepen op dit heden, en duidelijker
ook de wegen zien, die uit dit heden naar
de naaste toekomst uitgaan. Het is het
oogenblik, waarop we ons rekenschap te
geven hebben, rekenschap van eigen leven
en rekenschap van het leven der mensch-
heid, waarop we de som hebben op te ma
ken en ons af te vragin niet enkele of de
uitkomst klopt met onze wenschen en ver
wachtingen, maar ook, willen we met het
verleden ons wapenen tegen de toekomst,
waarom het niet klopt en in hoeverre we
zelf daaraan schuld hebben. Dat is niet op
wekkend in dezen t|jd. Duidelijker dan ooit
misschien zien we in het stramien van het
verleden de draden geweven, waaruit onver,
mijdelijk
DE HERZIENING VAN VREDES
VERDRAGEN EN OORLOGSSCHULDEN,
DE ONTWAPENING EN HET
PROTECTIONISME.
Xf'<te het is duidelijk,
dat, alle redeneeringen en conclusies
ook S Ta a"3"3" mMr ™S houdti
ook Engeland den vrijhandel heeft prnsge-
geven en ook wij, ais laatste getrouwe bij
het stuk geschoten vaandel, zooals minister
Verschuur nog pas in de Tweede Kamer op-
Th ,Str?d ervoor hebben opgegeven
en dat Frankrijk, al is het dan altijd een bij
uitstek protectionistisch land geweest, hier
in nauwelijks eenig scherper verwijt kan
treffen dan de anderen. Maar ten aanzien
van de andere factoren, die op het verloop
der wereldcrisis een zoo ongunstigen invloed
oefenen staat het anders. Hier neemt
frankrijk, gesteund door zyn kleinere bond-
genooten in Midden- en Zuid-Oost-Europa,
Pil Vnnv mi>4 J.j.
DE WERELDjCRISIS
moest voortkomen, die thans onze welvaart
niet alleen, maar geheel onze Westersche
beschaving bedreigt. Maar we zien ook, hoe
desondanks de menschheid verder weeft met
dezelfde draden aan hetzelfde patroon, als
hunkerde ze naar haar eigen ondergang.
Dat is het benauwende van dezen ty'd. Het
is niet enkel, niet in de eerste plaats zelfs
de ellende van het heden, maar het is «de
onvoorwaardelijke zekerheid, die we voelen,
dat we niet weg willen, niet weg kunnen ko
men wellicht van dezen weg naar den onder
gang, dat tfe, als gehypnotiseerden voort-
weven, voortweven aan ons eigen verderf.
Het is zeker niet heelemaal juist, den we
reldoorlog de oorzaak van de huidige cri
sis te noemen. Deze oorlog was ook een
gevolg. En het zjjn dezelfde oorzaken, waar
uit deze oorlog ontstond, die nu nog haar
verwoestende werking doen gevoelen. De
felle tegenstellingen, die Europa de eeuwen
door verdeeld en in strijd hebben gehou
den, hebben zich mede door den oorlog tot
een stitetfite us -hevyrjaeid ontwikJwAd*
tenslotte ons leven, het politieke zoowel als
het economische, totaal ontredderd hebben.
De vredesverdragen, die den buit aan macht
en invloed en gebied voor goed aan de over
winnaars van het oogenblik moesten ver
zekeren, hebben een kunstmatigen toestand
geschapen, die den strijd en het wantrou
wen doet voortduren en het herstel van het
Europeesch evenwicht en van het normale,
economische leven onmogelijk maakt. En de
schatting, den overwonnenen in herstelbe
talingen opgelegd, de oorlogsschulden der
overwinnaars en de avereehtsche pogingen
om door het steeds verhoogen van de tarief
muren het eigen nationale leven voor ver
dere inzinking te bewaren, hebben het door
den oorlog met zijn vernietiging van tal-
looze economische waarden reeds zoo zwaar
gehavend Europa belet, zich economisch
weder op te richten.
Het meest moest het overwonnen eii'ïieer-
gedrukt Duitschland onder deze crisis lij
den .Maar de uitwerking heeft zich ten
slotte overal doen gevoelen. Zelfs het zoo
sterk gewaande Engeland, dat steeds zijn
financieele verplichtingen uit den oorlog
zoo accuraat was nagekomen en zijn econo-
mischen en financieelen stand door alles
heen had gehandhaafd, zakte ineen en
moest in het opgeven van den gouden stan
daard en van den steeds gehuldigden vrij
handel zijn onmacht erkennen zich langs
normalen weg te herstellen. En de laatste
boodschap van president Hoover aan het
Congres bewijst, dat ook het rijke Ameri
ka, de groote crediteur-staat van Europa,
maar met moeite de uitwerking van de we
reldcrisis het hoofd biedt. Alleen Frankrijk,
dat door de opeenhooping van goud in de
kelders van de Bank van Frankrijk (met
Amerika bezit het drie kwart van den goud
voorraad van de wereld) zich in een uiterst
gunstige financieele positie bevindt en door
zijn geringe bevolking en politieke machts
positie ook economisch in gunstige omstan
digheden verkeert, schijnt van de wereld
crisis nog weinig last te hebben. Toch wor
den ook hier de eerste teekenen zichtbaar
van een naderende crisis. En het is moge
lijk, dat dit tenslotte op den geheelen toe
stand gunstig zal'inwerken en een lichte
ommekeer tengevolge zal hebben, omdat het
tot nu toe vooral Frankrijk's intransigente
houding is, die het welslagen van gemeen
schappelijke pogingen om tot herstel te ko
men, heeft belet. Deze intransigentie, ge
volg van de vrees voor het verlies van de
eigen overheerschende machtspositie, open
baart zich min of meer ten opzichte van
alle drie de vraagstukken, die, afgezien van
de vernietigende werking van den oorlog en
de economische uitputting, die er het ge
volg van werd, in meerdere of mindere mate
het probleem van het wereldherstel beheer-
schen,
en voor wat de ontwapening dangaat, blij
kens de'laatste instructie der Japanfche
regeering aan haar delegatie ter ontwape
ningsconferentie ook door Japan, een stel
ling in,, die lijnrecht tegenover de verlan
gens van de rest der wereld en de behoeften
dier wereld staat. De herziening d r vredes
verdragen, die tenslotte ook het vraagstuk
der ontwapening grootendeels beheèrscht,
wordt in vrijwel alle landen en zelfs door
tal van Franschen, getuige onder anderen
het vernietigend oordeel, door een Fransch
journalist over den toestand in den Pool.
schen corridor uitgesproken, waartegen
Poolsche minister Zaleski zich in een felle
rede verweerd heeft, als een gebiedende
noodzakelijkheid gevoeld. Deze herziening
zou het opheffen van den kunstmatigen toe
stand in Midden- en Zuid-Oost-Europa mo
gelijk maken en daardoor reeds een gun-
stigen invloed op het economisch leven van
ons werelddeel uitoefenen. Zy zou verder
het felle wantrouwen wegnemen, dat nu nog
heerscht, een andere regeling van de her
stelbetalingen en daarmee van de oorlogs
schulden mogelijk maken en het ontwape-
ningsvraagstuk nader aan zijn oplossing
brengen
Het is waar, dat dit vraagstuk niet uit
sluitend door deze herziening beheerscht
wordt. De jongste instructie der Japansche
regeering heeft getoond, dat ook buiten
Europa en buiten de sfeer van de na-oor-
logsche stemming het geweld nog niet als
beslissende factor in internationale aange
legenheden wordt uitgeschakeld. Japan wil
niet alleen zijn oorlogsuitrusting niet ver
minderen, maar haar integendeel uilbrei-
eStëk^copfüct iu
- Jen daarvan duide
lijk genoeg aangetoond. Want dit conflict
was niet anders dan een gevolg van Japan's
poging om zijn ver strekkende plannen, die
de onderwerping van Mantsjoerije tot uit
eindelijk doel hebben, te verwezenlijken op
een oogenblik, dat de scherpte der wereld
crisis de andere mogendheden belette, daar
tegen daadwerkelijk verzet te bieden. Het
is aan de tusschenkomst van den Volken
bondsraad gelukt deze verwezenlijking
voorshands te beletten. Maar de Bond hééft
daarbij een groot deel van zijn prestige en
van het gezag van het Volkenbondsverdrag
verspeeld, waar het niet mogelijk bleek Ja
pan tot naleving van een der voornaamste
artikelen van dit verdrag, waardoor het ge
bruiken van geweld ïn geschillen verboden
wordt, te dwingen. Dat een dergelijke ne
derlaag niet slechts het beginsel van den
Bond en de internationale gedachte, maar
ook een richtige oplossing van het ontwa-
peningsvraagstuk ernstig schaadt, behoeft
wel geen betoog.
De kansen van deze oplossing stonden
trouwens toch al niet best. Ondanks de ge
ruchtmakende verklaring, in de vergadering
van den Volkenbondsraad in het begin van
dit jaar door de ministefs van Engeland.
Frankrijk, Duitschland en Italië gezamen
lijk afgelegd, dat er voor den internationa
len vrede geen enkel gevaar dreigde, ver
trouwt toch feitelijk niemand den toestand.
In de Volkenbondsvergadering van dit jaar
hebben zoowel de Italiaansche minister
Grandi, als de ministers van Nederland, ne
Scandinavische staten en Zwitserland, die
een desbetreffende motie indienden, ge
tracht het ontwapeningsvraagstuk dringend
aan de orde te stellen en heeft de Duitsche
minister Curtius zich nogmaals op de be
palingen van het Volkenbondsverdrag be
roepen, die de ontwapening van alle staten
als een plicht oplegde, het Fransche memo
randum heeft het duidelijk gemaakt dat van
die ontwapening wel niets zal komen en dat
ook de ontwapeningsconferentie daaraan heel
weinig zal kunnen veranderen. Frankrijk
wil de beschikking behouden over de macht,
waarmee het zyn hegemonistische positie
kan handhaven en heeft dit vrij onomwon
den verklaard. Dat bepaalt ook in laatste
instantie zyn houding tegenover het zich
steeds sterker opdringende vraagstuk van
de herziening der vredesverdragen. Dat is
in. de eerste plaats het vraagstuk van de
herziening der te Versailles getrokken gren
zen, in het by zonder het vraagstuk van den
Poolschen corridor, dat in zoo sterke mate
de stemming in Duitschland beheerscht en
het succes der nationaal-socialisten goed
deels verklaart en dat de onrust in Midden-
Europa gaande houdt en daarmee een voort
durend gevaar voor den vrede van Europa
oplevert. Maar daarnaast is ook de oplos
sing van het vraagstuk der herstelbetalin
gen en oorlogsschulden voor de opheffing
der economische wereldcrisis van zoo over.
wegend belang, van de herziening der Vre
desverdragen afhankelijk. Voor z||n onver,
zetteljjke houding beroept Frankrijk zich
ook hier op de vredesverdragen, van welker
onverkorte handhaving z(jn tegenwoordige
machtspositie afhangt. En deze onverzette
lijkheid heeft tot nu toe een redelijke oploj
Sing van dit vraagstuk belet.
Hoe sterk de noodzakelijkheid van een
dergelijke oplossing door de wereld gevoeld
wordt, toonde wel heel duidelijk het initia-
tief, dat president Hoover in het begin van
dit jaar nam, toen de nood in Duitschland
op het hoogst gestegen bleek. Het morato-
num van een jaar, dat hij voor de herstel,
betalingen en de betaling der oorlogsschul
den voorstelde, stuitte echter op Fransch
verzet. Voor z|jn toestemming stelde Frank,
rijk allerlei voorwaarden en vroeg het van
Duitschland ook politieke garanties. De
houding der wereld noodzaakte het oven-
wel in te binden. En tenslotte bleef de Fran
sche regeering alleen vasthouden aan den
eisch, dat de onvoorwaardelijke betalingen
door Duitschland zouden worden doorbe
taald. Geruimen tijd heeft deze kwestie de
aandacht der regeeringen in beslag geno
men. En men kan wel zeggen, dat het
vraagstuk van herstelbetalingen en oor.
logsschulden de Internationale politiek ge.
durende dit jaar grootendeels heeft be
heerscht. Na de besprekingen te Parijs tus-
schen de regeeringen van Duitschland,
Frankrijk, Engeland, Amerika en België,
waarin ook Japan zich nog gemengd heeft,
had te Londen een conferentie plaats, die
feitelijk mislukte. Frankrijk bleek niet be.
reid deel te nemen aan de hulpactie tea be.
hoeve van Duitschland door president Hoo-
voorgesteld, waardoor aan dit land een
crediet van 100 millioen dollars zou worden
verstrekt. Alleen een uitstel van betalingen
werd voor Duitschland verkregen. Ook het
bezoek der Fransche minister aan Berlijn
bleek de zaak niet verder te kunnen bren
gen. Als gevolg op z(jn eerste actie heeft
lident Hoover toen een tweede initiatief
genomen door zijn uitnoodiging van de
Fransche regeering om ter bespreking naar
Washington te komen, welke uitnoodiging
later door een soortgelijke uitnoodiging
Italië gevolgd werd. De twee brandende
vraagstukken van de herstelbetalingen en
oorlogsschulden en van de ontwapeni ng zou-
daar besproken worden. Maar veel re
sultaat hebben die besprekingen niet ge-
En voor zoover te resultaat hadden,
werd hierdoor het Fransche standpunt ver-
sterkt. Hoover beloofde aan zijn Franschen
gast, dat hij Frankrijk het initiatiefkou la-
ten inzake het tot stand brengen van een
financieele regeling en dat daarbij zou wor-1
jgtj vastgehouden aan het Young -plan.
Dienovereenkomstig heeft de regeering van
Duitschland geopend, waarvan de instelling
de consultatieve commissie, in
ag-plan voorzien, het gevolg werd. Het
is echter thans reeds duideljjk, dat ook hier
overeenstemming met Frankryk moeilyk te
bereiken zal zyn, omdat Laval, de Fransche
minister-president, vasthoudt aan de prio
riteit der herstelbetalingen boven de schul-
van het Duitsche bedrijfsleven, welker
afdoening voor het op gang houden van
Duitschland's economische leven een abso
lute eisch is.
Intusschen waren deze besprekingen
onderhandelingen doorkruist door een fi-
ieel-economische kwestie, waarin
Frankryk en Duitschland aanvankelijk zeer
strak tegenover elkander stonden en die
daarom aan de oplossing van het groote
vraagstuk geen goed deed. De overeenkomst
tusschen Duitschland en Oostenryk tot het
aangaan van een tolunie, wekte een storm
van verontwaardiging en een heftig ver
zet, in de eerste plaats in Frankryk en zyn
Midden- en Zuid-Oost-Europeesche bondge-
nooten, maar ook in Italië. De oorzaak was
niet een verzet tegen de economische rege
ling, maar de vrees, dat deze band de poli
tieke ineensmelting van Oostenryk en
Duitschland, die de bevolkingen van beide
'anden wenschen, sterk zou worden bevor
derd en daardoor een machtiger Duitsch
ryk in Midden-Europa zou herleven. De
enkomst werd door de tegenstanders
in stryd geacht met den vrede van St. Ger
main en het protocol van Genève en einde
lijk ter beoordeeling voorgelegd aan het In
ternationale Hof van Justitie, dat de tegen-
itanders in het gelijk stelde. Maar reeds
voor die beslissing gevallen was, hadden
Duitschland en Oostenryk onder pressie van
Frankrijk en zyn medestanders verklaard
an de tolunie af te zi^n. Dat ze met deze
tegemoetkoming de Frahsche medewerking
e de herstelbetalingen en de aan
Duitschland te verstrekken hulp niet ver
kregen hebben, is reeds gebleken. En dit is
niet enkele schade voor Duitschland, maar
voor de geheele wereld, waar het econo
misch herstel dier wereld loopt over het
herstel van Duitschland. De uitzichten blij-
an ook uiterst Somber. Ondanks de on-
derlingen beleefdheidsbezoeken te Rome,
Parys en Berlijn, is de politieke toestand
nog steeds gespannen. Maar het is voor dit
oogenblik vooral de economische toestand
der wereld, waarvan tenslotte ook de poli
tieke toestand in zoo hooge mate afhangt,
die zoo groote zorg inboezemt.
Ook
NEDERLAND
lijdt onder deze crisis in hooge mate, zy het
dan niet zoo sterk als de meeste andere
landen. De verschijnselen zijn hier als el
ders: toename van de werkloosheid, stop
zetten van bedrijven, financieele tekorten
by particulieren, gemeenten en het ryk en-
als wanhoopsdaad het grijpen naar het ave
reehtsche middel der protectie, dat ons door
de andere landen al* 't ware in de handen
wordt geduwd. Nog aan het einde van dit
jaar is door de Tweede Kamer een ontwerp
tot verhooging der invoerrechten aangeno
men, tegelyk met een ontwerp tot invoe
ring van een invoerrecht op benzine. Maar
ook de andere daden van regeering en Sta-
ten-Generaal werden grootendeels door de
crisis beheerscht en tal van nieuwe ontwer
pen en wy zigingsontwe rpen dragen het
stempel van den crisistijd. De werkloos
heidsinterpellaties waren niet van de lucht.
De Troonrede en de Algemeene Beschou
wingen stonden geheel in het teeken der
crisis. De oprichting van het nieuwe depar
tement van economische zaken en arbeid,
de bezuinigingen op alle begrootingen
tal van wetsontwerpen waren er het recht-
streeksch gevolg van. Als zoodanig kunnen
we in de eerste plaats wel noemen het ont
werp tot steunverleening aan de bieteubou-
wers, dat naast de Tarwewet komt te staan,
dan de heffing van opcenten op den sigaret-
teiv-accyns, de wijziging van de Stuwadoors
wet en van de Woningwet. Ook in het maat
schappelijk leven openbaarden zich de ge-
volgen der crisis in de vele stakingen en ii
de bankovervallen, tot nu toe in ons land
feitelyk onbekend, thans tengevolge van
den nood uit Amerika in ons land geimpor-
teerd, in de oprichting van het Nationaal
CrisiBcomité en tal van plaatselijke crisis-
comité's, in het afstaan van een deel van
hun inkomsten door Koningin, Prinses Ju
liana en Prins Hendrik, die daarmee het
goede voorbeeld gaven, in de inkorting van
salarissen, welke pynlyke maatregel ook
aan de ambtenaren staat voltrokken te wor
den en in de gedrukte stemming, die ook iu
ons nationaal leVen onmiskenbaar is.
Ondanks dezen crisistoestand toonden re.
geering en volksvertegenwoordiging ook dit
jaar hun zorg voor het publieke leven door
werkzaamheid op allerlei gebied. Zoo werd
aan de wijziging der Gemeentewet de laat
ste hand gelegd, werden de wijziging van
de Nyverheidsonderwyswet, van de Octrooi-
wet, de wet op 't Notarisambt, de Vissche-
rywet, de Auteurswet, de Drankwet tot
stand gebracht. Dan kwam op initiatief van
den heer Van den Bergh een wet tot rege
ling van het geldschietersbedryf tot stand,
waarnaar reeds lang werd uitgezien. Maar
ook de meer specifiek nationale belangen,
die door de houding van België na den oor
log in het gedrang dreigde te raken, werden
getuige het debat in de Eerste Kamer, niet
uit het oog verloren.
In de pers was het gerucht opgedoken, als
zou minister Beelaerts van Blokland niet
ongenegen zyn aan de Belgische verlangens
tegemoet te komen, door België een ka'iaal
ten behoeve van Antwerpen's Rijnvaart toe
ste Kamer met zoo groote meerderheid en
algemeene instemming van het volk
verworpen, niet zoo heel yeel afweek, waar
het over den vasten wal van Noord-Brabant
getr ».en, dus niet de Zuid-Hollandsche en
Zeeu che stroomen volgende, in de Ant
werp' e dokken zou kunnen uitmoi
Door m minister werd dit gerucht beves
tigd. En dit had een vrywel algemeen ver
zet van de Eerste Kamer tengevolge, waar
aan de heeren De Savornin Lohman, Briët
en anderen krachtige uiting gaven. Door
den minister, die, uitgaande van het inder
tijd door ingenieur Konijnenburg voorge
stelde kanaalplan, zyn plan verdedigde,
werd een beroep gedaan op de noodzakelijk
heid eener goede nabuurschap. Maar van-
neer we die goede nabuurschap moeten koo-
pen met opoffering van de eigen nationale
belangen, dan wordt de waarde daarvan
voor ons wel eenigszins problematiek.
BELGIE
moet ook onze vriendschap begieren, maar
die niet afhankelijk stellen van de voldoe
ning van eischen, die het ons nu al sinds
1918 stelt en die ontstaan in den roes der
overwinning, aanvankelijk een aanslag wa-
op onze souvereiniteitsrechten en ons
grondgebied en alleen noodgedwongen tot
ieuw kanaal ten onzen koste vermin
derd. Voorloopig schynt een dergelijke men
taliteit bjj onze naburen nog afwezig, al
zal het wel niet anders kunnen, of de groei
van de Vlaamsch-nationale beweging moet
hierop een gunstigen invloed oefenen.
Die groei en de stryd der Vlamingen voor
gen recht heeft ook dit jaar België's open
bare leven grootendeels beheerscht. De on
lusten aan de Gentsche universiteit, tenge
volge van de weigering van prof. Hulin de
Loo, om zyn colleges aan de Ecoles des
Hautes Etudes, een concurrentie der ver-
nederlandschte universiteit, te staken, de
oprichting van een nieuwen Raad v^n Vlaan
deren met Dr. Borms aan het hoofd, de
groei van de los van België-beweging en
van de federalistische gedachte ook in het
Walenland, zyn daarvan de duidelijke tee-
Ook de val van het ministerie-Jaspar, dat
door een ministerie-Renkin opgevolgd is,
wijst in die richting.
Het is zeker niet de richting, die
FRANKRIJK
wenscht. De Vlamingen hebben reeds her
haaldelijk getoond, dat ze van de nauwe
aansluiting van België bij Frankryk en van
het steunen door België van de imperialis
tische en agressieve Fransche politiek niet
gediend zyn. Zy hebben ook dit jaar weer
tegen deze politiek en tegen het Fransch-
Belgische accoord stelling genomen. En het
kan niet anders, of de scherpere accen
tueering dezer politiek, die het beleid der
Fransche regeering dit jaar te zien gaf,
moet de tegenstelling nog strakker maken.
Laval, die Steeg als minister-presiden: is
opgevolgd, is zeker geen fel nationalist,
maar staat toch heel wat dichter by de na
tionalistische regeering dan Briand, wien
hy de leiding van het buitenlandsch beleid
dan ook zeker niet zonder opzet en bedoe
ling eenigszins uit handen heeft genomen.
Hy is daarby ongetwijfeld meer in overeen
stemming met de mentaliteit van het Fran
sche volk en met den geest der Fransche
volksvertegenwoordiging. De verkiezing van
Doumer tot president der republiek heeft,
al zullen hier ook persoonlijke overwegin
gen zich hebben doen gelden, wel heel dui
delijk aangetoond, dat het Fransche parle
ment van de verzoeningsgezinde en naar de
internationale gedachte gekeerde politiek
van Briand, die Doumer's tegencandiduat
was, niet gediend is.
Ook in
SPANJE
heeft men tot eersten president der nieuwe
republiek een eenigszins naar rechts ge
oriënteerde persoonlijkheid gekozen. Maar
hier representeerde deze president niet den
geest der Spaansche Cordes.
Alcmala Zamora, de nieuwe president,
was een der conservatief-getinte katholie
ken, die reeds tydens het koningschap zich
voor de republiek verklaarden en deswege
ook in de gevangenis raakten. Toen de ge
meenteraadsverkiezingen de republikeinsche
gezindheid van het Spaansche volk ondub
belzinnig uitspraken en koning Alfons af
stand deed van den Spaanschen troon en
spoedig daarop Spanje verliet, behoorde ook
ns gekozen president tot het republi-
keinsch comité, dat de revolutie had voor
bereid en aan het nieuwe Spanje de eerste
leiding gaf. Maar de gebeurtenissen ont
wikkelden zich in een richting, die du twee
meer naar rechts georinteerdj leden van
dit comité, Zamora en Maura, steeds verder
van de heerschende richting vervreemdde.
Totdat de godsdienstige wetgeving, dio aan
de Katholieke kerk haar bevoorrechte po
sitie ontnam, deze twee goede katholieken
uit de regeering deden treden. Het is wel
waarschijnlijk dat de revolutionaire Spaan
sche beweging zich nog verder naar links
zal ontwikkelen. En als een soort tegenwicht
hiertegen heeft men blijkbaar Zamora tot
president gekozen, die als uiterst gematigd
^■Mcein het midden kan vertegenwoor
digen.
I In
DUITSCHLAND
gaat, zeker goeddeels onder invloed van da
afhankelijke en ongunstige positie, waarin
het land verkeert, de trnWrikkeling in gpheel
tegengestelde richting. Wanneer er iets ia,
de Duitsche geschiedenis in het afge-
loopen jaar karakteriseert, dan is het wel
hand over hand veld winnen van liet
nationaal-socialisme, waarvan nu onlangs
verkiezingen in Hessen een treffend
voorbeeld hebben gegeven. Al is indertyd de
petitie van de Stahlhelm tot ontbinding van
den Pruisischen landdag, die zich ook te-
het heerschend regiem keerde, mislukt,
het is niettemin duidelijk, dat de meerder
heid van het Duitsche volk onder den druk
der omstandigheden zyn hoopt stelt op de
beloften van nationaal-socialisten en andere
uiterst rechtsche elementen en zich daar
door steeds meer afkeert van de gedachte
der verzoening -en naar de revanche. En
zoover het hiervoor niet gewonnen is,
zoekt het heil bij het communisme. De re
geering van Brüning, die feitelijk dictato
riaal regeert en strenge noodverordeningen
uitvaardigt, waardoor thans ook het ecc no
li leven streng geregeld wordt, weet
zich nog te handhaven. Maar Hitier steekt
de hand al naar het gezag uit.
ENGELAND
doorleeft, evenals Duitschland, thans een
crisis, zy het een minder hevige. De arbei-
ders-regeering, die aan het bewind was,
heeft voor een nationale regeering moeten
plaats maken, wat een felle botsing tus
schen MacDonald, Snowden en andere lei
ders der arbeiderspartij en de groote meer
derheid der party en het in de oppositie
gaan der arbeiderspartij tengevolge heeft
gehad. Nieuwe belastingwetten werden aan
hangig gemaakt. De regeering zag zich ge
noodzaakt den gouden standaard op te hef
fen. En tenslotte hadden nieuwe verkiezin
gen plaats, die aan de conservatieven een
overgroote meerderheid verschaften en Mac
Donald, de minister-president, feitelijk tot
een gevangene maakten van zyn oude te
genstanders, met wie hy nu met behulp te
vens der liberalen en dertien leden van de
arbeiderspartij nu verder regeert.
Op de Indische politiek der regeering
heeft dit blijkbaar geen invloed geoefend.
Ofschoon de tweede Indische conferentie,
die ook Gandhi, de leider der Indische natio
nalisten, naar Londen bracht, tengevolge
niet het minst van de oneenigheid onder de
Indiërs zelf, mislukte, blyft de „regeering
bereid verstrekkende hervormingen toe te
staan.
In
ITALIË
gaat Mussolini nog steeds voort met her
vormingen in fascistischen geest. Zyn op-
eischen van het geheele volk voor den fas
cistischen staat heeft hem in botsing ge
bracht met het Vaticaan, toen de katholieke