im
Blad.
ex
N!
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen. Gegarandeerde oplage 6500
UWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTB
70"Jaargang
No. 17887
Zaterdag H
Januari 1832
1
a
•I,
i Vliet.
L*_«M
BEL OP 2084
ModelwasscberijFi.J. ü.v. Straatao
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP,
I^IEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCH
Lange Tiendeweg 75 Telef. 3202
Nlouwo Zoutovlaoh Stokvlach
GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
QJ)NHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen
1:
VONDEL.
wenaar!
opgebouwd.
itgoatald
van
E MIJ.
de
Uitgevers
Gouda
Nieuw
Groota
Ische bladen,
(neming van
tie
agers,
sekende zich
aaaoh
ijzen.
aanbevelend,
1 zijn. Dit systeem
it moreel ver staat
rkte concurrentie.
naar prestatie,
langzamerhand
Woensdag 13 Januari.
Heden bemerkte ik hoe mijn boekhou
der, Jacobus Koperwiek, met grooten ijvv
verdiept scheen in het bewerken der bob
ken. Ik vond dit zeer te prijzen, maar
toep ik vanavond het Journaal wilde con
troleren, bemerkte ik dat de schelm zich
feitelijk had schuldig gemaakt aan dag
dieverij, want tusschen de bladen trof ik
een kladje aan waarop deze auteur
het bloed kruipt waar het niet gaan kan
de volgende schets had neergepend:
Losu bidden uit het Dagboek
oan een Gouwenaar.
„O, Asmodé, het rijk des* afgronds
wil U loven
Duitsch-
re pisattr
Wanneer te Londen het uitstel der
ek, zonder dieet,
idig gebruik. Het
■RANDER, Over
ig, onder strikte
enden.
itaat alle brieven
ntie binnen zeer
20
BELGIë.
Brand bij Sarrasani.
Toch brandstichting? Een
arrestatie.
V.D. meldt uit Antwerpen dat bij het ge-
rechtelyk onderzoek naar de oorzaak van
den brand in het Circus Sarrasani is ^ble
ken dat het buitengeslote^ is dat kortslui
ting de oorzaak voor het ontstaan van den
brand zou, zijn, daar de.stroom na twee uren
’s nachts was afgesloten om het vrouwelijk'
personeel, dat in de garderobe en in het
circusgebouw nog cigarette» rookte, te no
pen naar de slaapzalen te gaan. Het is be
kend dat enkele dezer dames nog met bran
dende lucifers naar een verloren voorwerp’
hebben gezocht.
Men krijgt echter steeds meer de overtui
ging dat er kwaadwilligheid in het spel is,
uitgaande van zekere personen, die de on
derneming in het hart wilden treffen en
die tevens op det hoogte waren van de in-
na. 1111", beval Lucifer
richting. Immers, de vernietiging der gar
derobe met haar duizenden costuums sluit
elke voorstelling voorloopig uit. Veelbetee-
kenend is ook dat de plaats, waar de brand
ontstond, voor een buitenstaander ontoe
gankelijk was.
De brandweer van het circus werd gister
middag langdurig verhoord en als gevolg
daarvan werd een Duitsche stalknecht, die
vroeger tot het personeel heeft behoord,
gearresteerd. Niettegenstaande hy op 3
Januari was ontslagen, kwam hij herhaal-
delyk ’s nachts in het circus. De man be
weert onschuldig te zyn.
DE DUIVEL EN DE KERMffi,
Toen de Opperduivel Lucifer het rab~
port handelende over de Goudsche Ker-
missen der laatste jaren had doorbladerd,
teekendfi een ontevreden trek zich af op
zijn afschufwelijk gelaaf.
Toornig sloeg hij met de gebalde vuist
op de electrische schel van zijn bureau-
minïstre en als onmiddeltiA daarop zijn
in het lu
xueuze, maar verschroeiend-heete vertrek
binnen gleed, bulderde hij toornig:
„Welke vervloekte luiwammes bewerkt
voor ons het district Gouda en omstre
ken r
Belial, de élégante diplomaat, raad
pleegde even dienstvaardig een sierlijk
panteeken&ekje en antwtiordde:\
„De behartiging onzeA belangen in het
genoemde district berust bij kameraad
Asmodé, dat is^no. 1111.” (de duivels
spreken elkander steeds aan met „kame~
raad”, want de duivelenstaat, evenals
Sovjet-Rus land,' wordt in schijn demo
cratisch, in wezen echter dictatoriaal Öe-
stuurd.
„Men dage
bars^ch. K
Eénige oogen blikken latér betrad een
klein, slim uitziend duiveltje buigend het
privé-kantoör.
„Hoe komt het zoo^begon op on-
heilzwdngeren toon en met sombetrdrei-
genden oogopslag de Vorst der Duister
nis hoe komt het, kameraad Asmodé,
dat Uw rapport over de Goudsche kermis
inplaats van uit behoorlijke mannentaal,
geheel bestaat 'uit flauwe, belachelijke
bakerpfaatty Ik bemerk dat deze, van
oudsher voor ons zoo winstgevende -in,
stelling, in den laatsten tijd geheel op
Gsloffen is gekomen en thanS 'zelfs van de
baan zal geraken. Ik begin te ge looven
dat Uwe werkzaamheid hóógst onvol- g
doende' genoemd moei wordert. Verklaar
mij deze ergerlijke verwaarloozing van
Uw functie als “gij kunt
Op deze woorden, vlijmscherp als pas
geslepen dolken, gaf de Goudsche duivel
listigilachend ten antwoord:
„Kameraad Lucifer, gij weet het; steeds
was ik een ijverig lief onzer Partij. Het is
waar dat de Ooddsehe kermis vogr ons
een fiasco is geworden, evenals de ker
missen in het algemeen. Zij omvat niet
een vierde van de vroegere, zij wordt
steeds minder bezocht, zij is dropggèlegd,
bij tiet lezen van het Politierapport valt
men in slaap. Ik heb dan ook op dit punt
m(jn actie getemperd. Men moet met zijn
tijd meegaan. In de .plaats daarvan heb
ik mü met volle energie op de Politiek(
geworpen, dat heerlijke terrein waarop
zooveel schooner siïtcesseh zün te be
halen van meer bovenden dard, want
minder vergefelijk dan de uitspattingen
des vleesches is de verdorvenheid -van
een politiek gemoed I”
Zoo sprak Asmodé, de Goudsche dui-
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met'Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
aarzelen op 25 Januari werd vastgesteld,
werkelijk zal doorgaan. Ónmogelijk wordt
het dan ook niet geaaht, dat,'nhdat men het
emdalyk eens kon worden over den datum,
plotseling weer de prinijlpieele vraag zal
worden opgeworpen, of de conferentie
überhaupt in Januari zal worden gehouden.
De Duitschers hebben liever, dat de con
ferentie inderdaad doorgaat, al is het nu
niet bepaald in het bel
land, dat de conferenLj
wapeningsconferéntie*”
vindt. I
conferentie inderdaad een punt «ftn. ovef-
weging mag hebben uitgemaakt, dan valt
dit vermoedelyk hieruit te verklaren, dat
by de voorafgaande Engelsch-Fransche be
sprekingen klaarblijkelijk slechts zeer ge
ringe vorderingen zyn gemaakt. Overigens
geeft de Vossische Zeitung toe, dat de
datum der conferentie voor Duitschland
niet van beslissende beteekenis behoeft te
zyn: dat de onderhandelingen tijdig voor
80 Juni, het tijdstip, waarop het morato
rium van Hoover afloopt, beginnen,‘is ech
ter ook in het belang van Duitschlands cre
diteuren zelf.» Voor genVmden datum
moet het Hoovermoratorium door een an
dere regeling zyn vervangen, welke, naar
de fcuitschers van oordeel zyn, slechts een
definitief karakter mag dragen: dr. Bru
ning zou in Mei of Juni geen ander stand
punt kunnen innemen dan in Januari.
woeld en meegesleurd. Door d- aanhouden
de regen dreigen zy naar beneden te zak-
kn en op de Axenstrasse terecht te komen.
Ook voor den spoorweg dreigt er dan ge
vaar. Dag en nacht wordt d« baan daarom
bewaakt. Vermoedelyk zal de straatweg
heden weer vrij zyn voor het verkeer.
Persoonlijke ongevallen zyn niet te be
treuren.
gebied. Maar wel, dat op sociaal gebied
heel andere wegen moeten worden bewan
deld. Dat gebroken moét worden met een
systeem, waar by zy het meest krygen, die
het sterkst georganiseerd
berust op een beginsel, dat
beneden dat der onbepprk
Dit laatste wil beloonfeg
terwijl de organisatieii4ee
heeft geleid tot toestanden, waarbij iemands
belooning niet wordt bepaald door de waar
de zjjner prestatie, maar door de macht der
organisatie, waartoe hy "behoort. En op dit
in wezen immoreele beginsel kan nooit eene
deugdelijke en zich vreedzaam ontwikke
lende samenleving woi
dat onze tyd zich kenmerkt door sociale
onrechtvaardigheid, gestoken in het kleed
der sociale rechtvaardigheid. Zy, die in
dienst zyn der overheid of werkzaam in de
beschutte bedrijven, buiten hen, werkzaam
in andere bedrijven, uit. Schromelijk vooral
is de uitbuiting van de landbouwende be
volking door de stedelyke. Vooral in dit
laatste opzicht is er groote overeenkomst
tusschen den tegenwoordigen tyd en de
18de eeuw. Wy zouden niet wenschen terug
te gaan tot het laissez faire op sociaal
Wordi de conferentie van Lausanne
Verwacht wordt een scherpe regeeringsverklaiing van Laval.
Het nieuwe kabinet-Laval zal Dingdag
door den. premier aan het parlement worden
voorgesteld.
Naar verluidt zal by die gelegenheid
Laval een zeer uitvoerige rede houden, die
vooral aan de betrekkingen tusschen
Frankrijk en Duitschland zal zyn gewijd.
In deze rede zal hy, zoo zegt men, ryks-
kanselier dr. Bruning van antwoord dienen
in verband met de opzienbarende verklarin
gen, welke laatstgenoemde onlangs over de
stopzetting der herstelbetalingen heeft af -
gelegd. Het behoeft geen betoog, dat hy het
Duitsche standpunt scherp zal aanvallen en
de houding van Duitschland op dezelfde
wijze zal veroordeelen, als reeds is geschied
door den Fransdhen minister van finan
ciën Flandin. Zelfs wordt hebniet uitgeslo
ten geacht, dat Laval de opKerking zal ma
ken, dat de verklaring vïn dr. Brüning
de herstelconferentie te Lausanne feitelyk
overbodig heeft gemaakt, zoodat het maar
het beste is deze niet te doen plaats vinden.
Volgens de Vossische Zeitung heeft' het er
inderdaad den schyn van, dat de Fran.-che
regeering zidh, zy het niet mpt een formeel
Voorstel, tot het kabinet te/ Londen heeft
gewend en daar heeft ges/iggereerd, dat
men er misschien maar beter aan deed van
de conferentie te Lausanne af te zien.
k In de internationale diplomatie verkeert
men in elk geval erover in het onzekere, of
de conferentie van Lausanne, die na lang
BUITENLANDSCH NIEUWS.
AW1TSEKLAND.
De bergstorting boven de Axenstrasse.
Atmosferische invloeden.
Zou er wel een gedeelte van Zwitserland
aan Nederlariders, die hun vacantie in dat
land door brengen, wel, zoo bekend zyn ais
het Vierwaldistattermeer met de AKen» i ras
se, dien grooteii weg van Brunnen naar
Fluelen? Halverweg tusschen bisikon en
k hotel lellsplatte ligt tu^teen twee steile
rotswanden het Gumpisdal, üe meestal droge
Gumpisoach, loop onder den straatweg door
naar het meer.
Van een dezer steile rotswandmgga Dins
dag een geweldige steenmassi^^pn een
hoogte van 1100 M. naar bened^Lgestort,
waardoor het verkeer langs de Axenstrasse,
zooals wy reeds hebben meegedeeld, werd
versperd.
De „Neue Züricher iZtg.” vertel over deze
bergstorting, dat door de groote hoogte
waarvan de steenmassa afviel de geweldige
blokken gelukkig verbrokkelden, maar met
dat al toch nog imponeerend genoeg zyn.
Tot aan de Axenstrasse toe is alles wat in
den weg stond, weggemaaid, een prachtig
stuk bosch werd vernield. Een geweldig
stuk rots vloog over dien weg heen en kwam
op den spoorbaan terecht, die gelukkig niet
erg werd beschadigd.
Op de plaats, waar de rotsblokken afge
broken zyn, kunnen de sporen van de at
mosferische invloeden’ nauwkeurig nage
gaan worden. Het water moet reeds sedert
onheugelijke tyden in de rots ingevr#ten
hebben, men denkt, dat de y 3vorming
in de laatste dagert^ en de daarop volgende
dooi de aanleiding is geweest, dat de sterk
uitgeholde rots de spannning niet meer
heeft kunnen dragen en uiteen^espleten is.
Geweldige hoeveelheden aarde zyn opge-
ADVERTENTIEPRUS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels ƒ1.80, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 booger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
prys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
Organisatie als een
maatschappelijk kwaad.
Zoo luidde de titel van een rede, die
Prof. Dr. N. J. Polak een padr maanden
geleden hield by gelegenheid van de 18de
herdenking van de stichting der Neder-
landsche Handelshoogeschool te Rotterdam.
Menigeen zal die titel eenigszins vreemd
in de ooren klinken. Onze tyd staat in het
teeken der organisatie. „Een voor allen en
allen voor een” is de leus. Men heeft ge
broken met het oude individualisme, waar
bij ieder zyne eigen moeilijkheden tracht te
overwinnen. Hoe durft men in zoo’n tyd
aan te komen met organisatie als een maat
schappelijk kwaad te betitelen. En toch had
o.i. de spreker het volste recht, zyn onder
werp zoo te kiezen. Hy legde daarmede on
getwijfeld den vinger op eene wondepiek
der huidige maatschappij. De organisatie-
idee, hoe schoone vruchten zy ook mag heb
ben opgeleverd, heeft ook hare schaduw
zijde. En het is niet voor het eerst, dat deze
schaduwzijde aan het lich^ treedt. Ook vroe
gere eeuwen hebben die gekend. En wy- heb
ben hier inzonderheid het oog op de 18de
eeuw, toen de in gilden vereenigde stede
lyke beroepen het andere deel der bevol
king, en inzonderheid het platteland, uit
buitten. Daartegen kwamen de Physiocraten
en hunne volgelingen, de liberalen, op. En
een van de instellingen, die de Fransche
revolutie deed verdwijnen, waren de gilden.
Zij werden niet alleen afgeschaft, maar men
meende hunne herleving voor altijd onmo
gelijk te moeten maken door het uitvaar
digen van coalitieverboden, waarby het aan
personen, die een bepaald beroep uitoefen
den, verboden was, zich te organiseren,
ten einde daardoor invloed uigte oefenen
op loonen en prijzen. Men huldigde dus het
beginsel der onbeperkte vrije concurrentie
op het gebied der loon- en prijsvorming en
hoopte, dat daardoor eene ideale verdeeling
van de welv’ïSrt zou tot stand komen. En
het is ook niet te ontkennen, dat aan die
vrjje concurrentie een deugdelijk beginsel
ten grondslag ligt, n.l. dit, dat ieder voor
zijne aan de maatschappij bewezen dien
sten zal ontvangen, wat deze voor de maat
schappij waard zijn, welke waarde zal bor
den bepaald door de maatschappij k zelf-
Intusschen heeft men in den loop der 19de
eeuw dit beginsel der vrye concurrentie,
zoowel inzake deJton- als de prijsvorming,
wedH^prys gegeven en zijn hart weer ver
pand aan de organisatie-idee. Zoolang de
organisatie zich alleen ten doel stelde, on
recht te herstellen en misstanden uit den
weg te ruimen, deed de nieuwe richting on
getwijfeld nuttig werk. Zoodoende is me'h
er toe gekomen, naar Prof. Polak zoo juist
opmerkt, de ’Stmenwerking te idealiseeren
door het gemeenschapsgevoel der samen
werkenden te stellen tegenover het egoïsme
van den individueelen strever. Nadat echter
de druk of de noodtoestand, waartegen de
organisatie was gericht, waren verdwenen,
ging men verder en wendde men hetzelfde
wapen aan tot het verkrijgen van verdere
voordeelen, zonder dat men zich de vraag
stelde, of die rechtmatig waren.
En zoo heeft men thans het punt bereikt,
waarby de organisatie wordt misbruikt, om
bepaalde groepemte bevoordeelen doof an
deren van het door eerlijken arbeid ver
worven^ en voor eigen levensonderhoud
noodige, eenvoudig te berooven. Kortom,
wij staan weer voor dezelfde uit te sterke
organisatie voortvloeiende misstanden, die
de aan de Fransche revolutie voorafgaande
periode kenmerkten e^i die men toen uit
sociale overwegingen m*t behulp van de
vrije concurrentie heeft trachten uit den
weg te ruimen. A
Evenals toen buiten ook thans, met be-,
hulp der organisatie, sommige groepen an
dere groepen, die niet !n staat zyn het
organisatiewapen even succesvol te hgn-
teeren, uit. Men kan dan oolywel zeggen,
men
Spakbokklng 1 IO cent
gaatooiMlP Bokking V IO cent
P. G) SCHARLEMAN Jr.
Zie etalafe. Zie etalage
BINNENLAND.
Kaas naar Zwitserland.
Invoerrecht op harde kaas ingesteld.
De tMuideraad van Zwitserland heeft
naar Belga uit Bern meldt besloten eea al-
gehecle heffing van invoerrechten op harde
kaas door te voeren. Deze rechten gaan on-
mmdallyk In en bedragen 85 francs per
hondei-d kilogram. De rechten op ZanJite
kaas blijven onveranderd.
Kroonprins Leopold? ingescheept.
Met de „Marnix van St. Aldegpnde”
vertrokken uit Gepua.
Gisterochtend hebben zich, naar V. D.
meldt, te Genua op het stoomschip „Marnix
van St. Aldegonde” ingescheept kroonprins
Leopold'van België en zijn g^nalin prinses
Zy werden verwe'n£om3^So?'I8roo1!p?fi?s|
Umberto van Italië en de Italiaansche
kroonprinses Marie José, de zuster van
kroonprins Leopold. Voorts was ter be
groeting aanwezig de heer W. C. Schimmel,
directeur van het agentschap der stoom
vaartmaatschappij „Nederland", die het ge
zelschap inaar boord begeleidde, waar ge
zagvoerder J. N. Egmond, de état-majon
en de. heeren D. A. Gouberville en Haifc
suyker van het agentschap der „Nederland”
werden voorgesteld.
De Italiaansche prinsen vertoefden gerui-
men tyd aan boord tot het vertrek van het
schip. Ook talrijke ItaliaansAfc»autoritei-
en, waaronder de prefect delf provincie,, en
de burgemeester van Genua, waren by het
vertrek van de „Marnix" aanwezig.
Betalingsverkeer met het fjAitenlimd. 1
Een wetsontwerp te verwachten.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Holiand'a Noorderkwartier heeft aan
den minister van Arbeid een adreèx g«z©n-
den, waarin gezegd wordt, dat de (expor
teurs in dit district zich in toenemende,
mate by de Kamer beklagen over dp door
het buitenland getroffen maatregelen, die
hun exportzak eik vr y wel stilleggen.
De toestand vam de zuivelindustrie 'en de
tumbouwbednjveujis, zooals bekend, uitei>t
précair. De koolprijzen daalden tot 1—2 ct.
per kg. en wanneer er niet spoedig gehan
deld worcUk zal de nood nog toenamen.
Op 0ie gronden geeft de Kamer den mi
nister m overweging die rpaatregelen. te
overwegen, die Zfeer binnenkort het vereffe
nen der wederzij else he vorderingen en dien
tengevolge den uitvoer mogelijk zal maken
tenzij er een betere oploeemg gevonden Jan
worden.
in vervolg ep‘dpze mededeelmg verneemt
tiet Handeleblad, dat reeds geruiman tijd
hier te lande onderhandelingen gaande gjn
ten einde het betalingsverkeer mpt het bui
tenland aan een nieuwe regeling te onder
werken. hetgeer. dooi de finaneaeele moei
lijkheden noodzakelijk fs geworden.
Verschillfflide besprekingen nebben
Nederlandeohë regeenng er thang toe geleid
de buitenlandeche credletquaeatie nader
onder de oogen te zien. Dit heeft weder tot
gevolg gehad, dat zijn wij wel ingelicht
deze week een wetsontwerp gereed ie geko
men. waarvan men de indieling bij de'
Tweede Ki
zien.
(.OUtStll t(.(H HAM
I