NIEUW!
bergambaci
nieuwerkei
No. 17808
Veg-generaal Christiaan de Wat.
Om haar
GEMENGDE BERICHTEN.
WIJ-
Dit blad verseb
èn
nog
De c
met
zeer
SPORT IN WEDSTRIJDEN.
(Nadruk verboden.)
i
aan
ue «Urronmgscne A-uoren, ei
torena te Groningen, begint
zaï i
Henderson voorzatte;
herstelconferentie in
en
hebben
bijeenrc
u
Tq Genève heeft gisten
bijeenkomst plaats gehad
of jiolitieke commissie,
ringen door hun gedel
woordagd zijn. Miniates 1
land-vertegenwóortügt N
De commissie verzoet
van deze commissie het
zich te nemen, terwijl P<
zitber werd gekozen. Om
troosten, dat hem het v
ten deel is gevallen, zooa
geleden meende te moj
welke functie hem te or
derson gisteren plotselin
te kennen igegeven, ook
commissie te houdën
besloten aan die conferen
aangezien Henderson ree
het bureau, ook Politis e
reau te geven.
Een groot man met uitstekende
eigenschappen.
BIJ ZUN TIENDEN STERFDAG.
„My volk moet ’n vry volk wees!
My volk moet ’n volk wees, wat
God vrees!”
goede verkeerswegen, waterleiding,
electriciteit etc.,
niet ontberen. Hoewel glewend aan en tevre
den met een sober leven is onze boeren
zijn tijd om
Buitere leven
Het Wad staat onder redactie
heeren A. v. d. Mejj en A. van
eind-redacteur is de voorzitter
Bond, Chr. van Hofwegen Sr.
behooren tot de lichte batterij. Ongeveer
200 Nederlanders en 25o Nederlandsclie on-
derdanen-Ciuneezen wonen in Sjanhai. Al
daar zijn twee Nederlandsche banken, drie
scheepvaartmaatschappijen, één assurantie-
Mij. en vijf of zes kleinere Nederlandsche
maatschappijen gevestigd. Slechte één Ne
derlander verliet Sjanghai sinde de gevech
ten uitbraken, n.l. een dame, die met haar
pas geboren kind naar Hongkong is vertrok
ken. Een der rijkste Nederlanders, de heer
J. Lambooy, tevens de eenigq, die buiten de
grenzen den- Fransche concessie en de inter
nationale nederzetting woont, weigert zijn
woning op Chinec-sch gebied te verlaten. De
Ned. consul-goneraal, de heer mr. F. E.
Gioenmnn, die zich hier ook ón 1927 bevond
toen de nationalisten Sjanghai bezetten,
acht den huldigen toestand absoluut niet
zorgwekkend, ofschoon het gebouw van het
Nederlandsche consulaat op 31 ajnuaridoor
geweerkogels weid getroffen. De heer Groen
man acht, evenals de beide andere leden
van den staf van het, consulaat-generaal,
T. Elink Schuurman en H. Bosch, evacuatie
van de Nederlanders niet noodig. Van zen-
ding van troepen of schepen is nog niets
vernomen.
NIEUWE UITGAVEN.
Maandblad „De Trekhond”.
De Ned. Bond tob behoud en verbetering
van den Trekhond heeft een maandblad
doen verschijnen teneinde dé trekhonden
houders regelmatig op de hoogte te houden
van hetgeen er tot behoud en verbetering
van den trekhond wordt en kan worden g®
daan.
van de
polanen;
van den
Naar het Engelsch van
bewerkt c
J. VAN DER
14 f
John Milbrooke voelde,
lijk probleem had1 opgeloé
voor hem in de toekoi
zou zijn. En dati'gaf he
opluchting. Hij merkte
telkens weer terugkeerde
hij bouwde luchtkasteele
vriendschap en een wan
schen haar en zijn zustei
Hij was erg verlangen
in kennis te brengen er
geen gras over te laten g
chel in de stad terug was
Maar Mip© D ebon ham’s
ley-Abbey werd van den
anderen verlengd. Iedere
of ze wilde vertrekken, r
ret’s dringend verzoek or
bijna haltelijk onderstem
rington, dien een voor hfl
genegenheid voor Rachel 1
ieder uur dait deze op het
deed! haar sterker het J
baar eigen moeder was i
Wanneer Dorrington eei
Van welingelichte Br
medegedeeld, dlat de bee
Bruning met Simon, T
welke Maandag
kwestie van de
conferentie betroffen pe:
Juni. Er zou een prlncij
ming zijn bereikt nopens
Voorts is overwogen d
wezigheid van MacDona
nen enkele weken) een
plaats hebben ter voorb
rentie. Aan deze besprek'.
Brüning en MacDonald,
en Grandi, deelnemen,
houd is eenstemmig de
gebracht in een voorbesj
hoofdzaak bij het herate
hebbende landen in alle
mende aangelegenheden
De Britsche mededeelii
ook van Fransche zijde
president aanstellend, De Wet op het hart
gedrukt had, tenslotte toe te geven, als de
Transvalers „ingaven”.
Iedereen weet ,wat het hem gekost heeft
om den ontembaren Vrij stater daartoe te
bewegen, hem wien zijn Vaderland een
deel van zijn lichaam was, een onafscheide
lijk deel van zijn bestaan, waarvoor hij zoo
hartstochtelijk gestreden had, als zelden
een patriot gedaan heeft! „Ek sien hom nog,
die onbeugbare man, met sy deurdringende
oë, sy sterke mond en kin ek sien hom
nog daar, soos n leeu in ’n hinderlaag
vasgekeer. Hy wil nie, hy kan nie, maar hy
moet die strijd opgee.” Wist hij niet van
Steyn, dat deze eens gezegd had: „Ek s;|
my hand op geen papier set, waardeur ons
onafhankelykheid sal vernietig word nie?”
En tóch moest hij dat offer brengen. De
nagedachtenis aan Christiaan de Wet z«.
by ons volk in hooge eere blijven.
menschel jjk
houden, en
alles God’s
ik reeds lan gden moed verloren hebben,”
héél vaak heeft hij dit niet herhaald? Want
„eigen vergeeflijke zwakheid” voelde ook
deze sterke man by tijden. Toen de Engel-
schen hem de schitterende aanbieding deden
van een fortuin ’s jaars, indien hij zich aan
den stryd onttrok, verzocht de Wet de
makkers voor hem te bidden, dat de ver
zoeking hem nimmer te sterk mocht wor
den.
delijk tekort van den N. 0.-polde|r op den
duur moet worden aangezuiverd üxt de ge
wone middelen. Wanneer de 'huidige toe
stand van ’s lands financiën dit niet aan-
stonde volledig toelaat, (besparing op werk
loosheidsverzekering komt in pik geval be
schik baar) zal deze last wat langer rusten
op de schouders van het nageslacht, dat,
zocais de geschiedenis van alle droogmake
rijen leert, de rijke vruchten zal plukken
van de ondernemingskracht van het voorge
slacht.
Aldus besluiten adressanten zou het
probleem tier financiering grootendeels ge
plaatst worden buiten de financieele zorgen,
die de huidige crisis veroorzaakt eni zou het
laatste bezwaar om de indijking 'van den
N. O.-polder onnriddeliijk aan tej vatten,
goeddeel? vervallen.
Nederlanders te Sjanghai,
Evacuatie onnoodig geacht.
Aneta mleldt uit Sjanghai, dat een dozijn
Nederlanders, waaronder de heeren jhr. D.
G. de Graeff, een reef van den vroegeren
landvoogd en N. W. Lasonder, een üioon van
den oud-generaal van het Ned.-Indisch leger
W, Lasonder, dienen als vrijwilligste bij de
beschermingstroepen van Sjaahai. Beiden.
goed vernield, zyn eer aangerand, zyn
naam belasterd. Onoverwonnen kwam hij
naar Vereeniging, met den vasten wil den
komenden vrede tegen te houden, ofschoon
Steyn, hem in zijn plaats tot wnd. staats-
nrpcidon* nnns+ollpnrl Dn WaI nn hpl hart
De Wet’s meesterschap in strategie.
De Wet’s meesterschap in strategie* en
tactiek behoeft hier niet vermeld, zijn veld
tochten zijn uitvoerig verhaald door hem
zelven en door anderen, slechts zij hier
even gewezen op het zesde zintuig, dat hem
vele onschatbare diensten betoonde: zyn
bewust gevoel, waar ’s vyands zwakke pun
ten lagen, waar hy doorsluipen kon, welke
richting hy heen moest, geen macht ter
wereld kon hem dan tegenhouden, omsinge
len of grypen. Dan ging er van hem een
ijzingwekkende kracht uit, die allen aan
greep en ze willoos voerde ter uitred
ding, dat stond vast en is altoos zoo uitge
komen.
In den oorlog tegen Engeland had nie
mand zich meer gewaagd, meer van zyn
krachten gevergd dan hy. Meer dan van
menig ander was zyn gezin getroffen, zyn
goed vernield, zyn eer aangerand, zyn
Moordaanslag op jachtopziener.
Een strooper, die op den jachtopziener zou
hebben geschoten, aangehouden.
Verdachte beweert, dat schot per
ongeluk afging.
Zaterdagmiddag omstreeks 4 uur heeft in
het dorp Hemrik een’ schietpartij plaats ge
had tusschen twee jachtopzieners en twee
stroopers.
Gedurende den laatsten tijd werd er veel
gestroopt en in verband hiermede hadden
de jachtopzieners Idzinga en Jonker zich
verdokt in een greppel opgesteld. Omstreeks
4 uur kwamen twee stroopers in hun buurt
en toen zy tot op 10 M. genaderd waren,
sprongen de beide jachtopzieners uit hun
greppel. Een der stroopers, de 26-jarige J.
Fokkema legde onmiddellyk op de jachtop
zieners aan en loste een schot in hun rich
ting. De jachtopziener Idzinga werd ern
stig in den schouder getroffen. De beide
stroopers namen daarop de vlucht.
Tot Zaterdagavond was Fokkema
voortvluchtig. De jachtopziener werd des
avonds behandeld door dr. Berghuis uit
Wynjeterp en is naar het ziekenhuis te
Heerenveen overgebracht.
Zondagmorgen om ongeveer 8 uur hebben
de ryks- en gemeentepolitie den verdachte
van den laffen aanslag op den jachtopzie
ner Idzinga te Wynjeterp ten huize van
zyn ouders aangehouden. Het is de onge
veer 26-jarige J. Fokkema. Verdachte, die
aan een verhoor werd onderworpen, heeft
toegegeven dat het schot gevallen is, doch
V..1--u--- -
schied op het moment dat hij zyn
ABONNEMENTSP
per kwartaal ƒ2.90, i
Franco per post per
Abonnementen wor<
bij onze agenten en 1
Onze bureaux zyn
Jnterc. 2745. Postreki
maar onzen plicht met ons land te verde
digen tegen uen overweldiger... en ny Her
innerde ons aan de voorvaderen in ue lude
eeuw...
Toch kwam er één moment, dat de Wet’s
eigen aandoening verried over de warme
ontvangst in het oude vadenanu: het was,
toen hy er zyn voldoening over mocht uit
spreken, dat zy hier hun eigen taal, uat zy
nier Hollandsen konden spreken voor al die
juichende menschen, die nen volkomen ver
stonden en begrepen en nun duidelyk deden
voelen, dat zy thuis waren!
Een hoogstaand mensch.
De Wet zoo geheel m al zyn kracht en
menschelyke zwatcheid te hebben mogen
leeren kennen, het moet een ware verheu
genis zyn geweest, een onuilwischbare
episode in het leven en daarom is net boete
van Dr. H. Verloren van Ihemaat, die een
groot deel van zyn tweejarig verblyf by de
I boerencommando s onder de Wet gediend
heeft, zoo’n onmisbaar bezit voor ons volk,
want waarlyk menschen als de Wet ko
men hoogstzelden in de geschiedenis voor.
Hoe hoog staat deze eenvoudige mensch
boven de menigte, niet alleen door zyn
krijgsdeugden, wy hebben daarvan in
onzen annen tijd meer dan genoeg gelezen:
maar vooral door zyn heide, zyn trouw,
zyn teer geloot aan het beste in den
mensch. De Wet’s teergevoeligheid is be
kend. Als hy den 31sten Maart 190U den
zwaargewonden luitenant Nix, militair
attache van ons Indisch Leger, op een
hoeve moet achterlaten hij nad geen
ambulance by de hand springen hem de
tranen in de oogen. Hy drukt hem de hand
en een blik van oneindig medelijden me’,
het lot van den jongen .veplbelovenden of
ficier, verzacht diens laatste oogenblikken.
Zijn Godsvrucht.
„Wanneer ik niet in byna elk gevecht
wonderlijke dingen zag gebeuren, die een
verstand voor ónmogelijk zou
die my daardoor duidelijk in
hand doen erkennen, dan zou
volgens zyn zeggen was dit perongeluk ge
schied op het moment dat’hij zijn geweer
uit elkaar wilde nemen. Hy ontkende dan
ook aangelegd te hebben.
In tegenstelling hiermede zyn de ver
klaringen van' het slachtoffer en van den
jachtopziener Jonker die wel degelyk heb
ben geconstateerd dat de verdachte
zyn geweer in aanleg heeft gevuurd,
De toestand van het slachtolfer is
ernstig doch niet levensgevaarlijk. De kans
is zeer groot dat hy voor altyd het ge
bruik van zyn arm zal moeten missen.
Nader vernemen <wij dat de verdachte in
afwachting van het nader onderzoek te
Beesterzwaag wordt gevangen gehouden en
dat hij vermoedelyk Dinsdag naar Leeuwar
den zal worden overgebracht.
Een zuigeling verbrand in de wieg.
Een verschrikkelijke gebeurtenis heeft,
volgens de Telegraaf, zich Zondagavond
tusschen zes uur en half zeven af gespeeld
in een perceel Schubertstraat in Amster
dam. Een dame, die by de bewoners van dit
huis inwoont, had in de slaapkamer op de
eerste étage haar kindje, een zuigeling van
vier maanden ,dat bronchitis had, gestoomd.
Zjj was daar geruimen tijd bij gebleven,
doch moest even naar boven. Op een stoel
naast de wieg stond een brandend spiritus-
toestel, waarop het keteltje stond, dat
stoom moest ontwikkelen. De lange spitse
tuit van dit toestel was naar het kind ge
keerd, zoodat, ook toen de moeder wegging,
het stoomen1 voortgang kon vinden. Toen de
vrouw eenigen tyd boven was, werd om
streeks half zeven onraad bespeurd. Een
verdachte brandlucht verspreidde zich door
het huis. Toen men in de slaapkamer op de
eerste verdieping kwam .bemerkte men, dat
daar brand was uitgebroken. De wieg en de
kap daarboven stonden, in brand; ook het
bad van de moeder had vlam gevat. Op het
hulpgeroep schoot een surveilleerend agent
van politie te hulp: deze trachtte de brand
te dooven en nam het kind uit de wieg. Het
stakkertje, da,t over het geheele lichaam
ernsige brandwonden had gekregen, was
reeds bezweken.
Merkwaardige tijden l
Dat spek tegenwoordig al heel weinig
meer waard is, mag ibekend heeten. Zoo
weinig vertrouwen hebben sommige Drent-
sche veehouders in de toekomst, dat zy de
jonggeboren biggen hier en daar niet meer
opfokken, doch er zich door verdrinking
van ontdoen.
Jongens, die zich in gewone tyden met
het opfokken van een konyn onledig hiel
den, zyn nu niet zelden in de gelegenheid,
hun talenten te wyden aan een. biggetje, dat
op de markt onverhandelbaar bleek.
Te Havelte werd bij een groenteman door
een landbouwer een big voor een roodekool
geruild.
Een toren, die afbrokkelt.
De Gnoningsche A-toren, een der oudste
t bedenkelijke
teekenen van zyn hoogen leeftijd te vertoo-
nen.
Na het ontstaan va» verschillende scheu
ren in den hoog opgebouwden voet, lieten
verschillende brokstukken steen los, die
naar de zyden van de Vischmarkt neer kwa
men. De politie achtte het noodzakelijk het
omliggende terrein a fte zetten ,om gevaar
voor de voorbijgangers te voorkomen. Met
touwen is het pad door het gazon aan den
voet van den toren afgesloten.
d’enst worden genomen, op welk tijdstip de
F—Xllb's van de Amsterdam—Batavia-lijn
zullen worden afgenomen, waardoor alleen
toestellen met groote capaciteit op de lijn
blijven vliegen en meer passagiers vervoerd
kunnen wordten.
VOETBAL.
O.N.A^-V.I.O^. 2—2.
O.N.A. en V.I.O.S. hebben Zondag de
punten broederlijk gedeeld. De eerste aan
val was voor de bezoekers, maar al spoeJ
dig trok de O.N.A. rechtervleugel op ver
kenning uit, doch zonder succes. Dan weet
Vios een doelpunt te maken. Uit een goed
opgezetten aanval der groen-witten schiet
Van Laar zuiver in. Hofman stopt het leder
vallende. Direct hierop zit de Haagsdie
voorhoede weer voor het O.N.A.-doel. Als
van Laar goed aangeeft, speelt Vogelaar
handig om den uitloopenden Hofman heen
en 'heeft geen moeite het leder in het ver
laten doel te doen verdwijnen. (01)- En
kele minuten later benut Frie eeo voorzet
van rechte en brengt dén stand w®0’ °P
gelijken voet (1—1). Bij een nieuwen aan
val der bezoekera denklen we Van Laar te
zien doelpunten. Degenkamp weet echter
door resoluut ingrijpen het gevaar te bezwe-
ren. Dan krijgen we enkele oogenblikken
fraai samenspel te zién van de Goudsche
voorhoede. 8. Luitjes krijgt een fraaie kans
om te doelpunten, maar hij zoekt het doel
in de wolken. Als bij een V I.O.B.-aanval
Van Laar binnen de beruchte lijnen wordt
aangevallen, schiet Jonker den toegestanen
strafschop keihard naast. Direct hierop
scoort Van Laar na goed! samenspel met
Bogeman (1—2). Het Goudsche ddel ont
komt ternauwernood aan een doorboring als
een mooi schot van Vogelaar buiten befeik
van Hofman via de deklat achter gaat.
Dojor missen van eenige V.I.O.S.-adhter-
spel erg ontstaat een doel worsteling, waaruit
Berkhout ten slotte den gelijkmaker scoort
(ï-2).
Na de rustpoos komt in deze stand geen
verandering meer.
stand toch te veel kind van 2
deze gemakken in het parfici
niet sterk te wenschen.
Tegengaan van extensiveering.
Het rapport betoogt, dat het een emin<nt
landsbelang is. onzen landbouw op zijn te
genwoordig hoop peil te handhaven en hem
te bewaren voor den noodlottigen weg der
extensiveering. De regeering beschikt over
enkele muddelen, waarmede bqproefd kan
werden hierin verbetering te brengen. Het
doel, dat hierbij moet worden gesteld ia om
voor ohs volk den zegen van een hoogstaan-
den landbouw te behouden, door hem in
staat te stellen de huidige bestaansworste-
Hng door te komen, zoodat hij nog levens
krachtig en paraat is, wanneer straks uit
de ontreddering van het heden zich een
nieuwe toestand consolideert.
De tactiek, die daarbij gevolgd moet wor
den bestaat hierin, dat in de eerste plaats
dubbele aandacht wordt geschonken aan
alles wat reeds in normale tijden den land
bouw steunt; en dat men verder tracht in
lederen bedreigden tak van landbouwvoort-
brenging eenige hoofdprodfucten op afdoen
de wijze te steunen. Waar dit laatste niet
mogelijk is, moet naar andere middelen
worden omgezien. Er schijnt ons aanleiding
te bestaan om van de mlidtielen, die ook in
normale tijden moeten worden aangewend,
hier in het bijzonder één gedachte iets ver
der door te- voeren n.l. <tie van het bijzonder
drukken van de lasten der sociale wetten.
Van hindbouwzijde wordt op tijdelijke ont
heffing van het landbouwbedrijf van die
lasten aangedrongendoch de commissie
meent, dat invoering van het reed* Vaak
bepleite staatspensioen verlichting zal bretu
gen.
De opvatting dat een tak van voortbren
ging, die kwijnt uit dien hoofd© reed* recht
op staatssteun zou hebben, moet als on
liberaal worden afgewezen. De normale
functie van1 den stalt» bestaat in het schep
pen van voor alle bedrijven gelijke voor
waarden van ontwikkelingniet in het zich
mengen m het bedrijfsleven.
Met nadruk moet de commissie ook
zen op
de gevolgen van iederen steUnmaat.
regel tegenover het buitenland.
De beteekenis van zulk een maatregel is
steeds die van een bescherming tegenover
het buitenlandteche artikel. Sedert den oor
log heeft het buitenland gewedijverd m pro.
tecbionistische maatregelen, in 1927 hééft
de economische conferentie plechtig ver
klaard, dat de wereld,, maar vooral Europa
bezig waa zlch hiermede het eigen graf fe
graven en de protectionistische politiek in
den ban gedaan. Niettemin is men voort
gegaan met dezelfde gedragslijn, <he
economisch, verderf om zich heen verspreid
èn wat nog ernstiger is, oorlogsbrandstof
ophoopt, gelijk te Genève grifweg erkend
werd.
Nederland heeft zich hierbij niet© te ver
wijten. Integendeel, het is het gelukkige
kleine verstandige land”, gelijk een buiten-
landsch staatsman het noemde. Maar des
te nauwlettender moet het toezien met den
eersten stap op den weg te zetten, die zou
kunnen uittoepen in een meedoen m g0
dwaze jacht, diie ten verderve leidt.
De aard der te nemen maatregelen.
De maatregelen, die de regeering kan tref
fen naast het besteden van de uiterste
zorg aan alles wat reeds in normale tijden
de posit!© van landbouw en platteland kan
verbeteren moeten in het algemeen aan
de volgende eisohen voldoen:
a. zij moeten van tijdelijken aard zijn;
b. de verleende steun moet zoo Volledig
mogelijk den producenten ten goede komen;
c. zij mogen op den duur niet lenden tot
het 111 stand houden van cultures, die bij
volledig vrije concurrentie elders beneden
onzen kostprijs kunnen worden voortge-
bracht. Immers de tegenwoordige crisis is
ontstaan door een gebrek aan aanpadsihg
van prijzen en. loonen aan de economische
werkelijkheid. Iedere maatregel van steun
aan een noodlijdend bedrijf, welk ook,heeft
de neiging die aanpasscing ook voor de toe
komst te bMemmeren.
De aan te wenden middelen
kunnen in het algemeen tot de volgende
groepen worden gebracht:
1. Gedwongen gebruik van producten van
eigen bodemde Tarwewet is hiervan een
voorbeeld.
2. Teeltprenues, al of met gecombineerd
met invoerrecht, en accijnzen,, zooals bij het
aardappelmeel en de suiker, eventueel uit
te breiden tot andere producten.
3. Maatregelen op ihet gebied van dehan-
delsjiolitiek, invoerrechten^ contingenteering
van «den invoer, iinti-dumpingsmaatregaten,
4. Credietverleaning.
Het is buiten kijf, dan al, deze maatrege
len de strekking hebben het leven duunter
te maken of te houden; lin sommige geval
len wordt de consument en in andere de
belastingbetaler getroffen. In den eau of
anderen vorm zal elke hulpverleening ech
ter offers moeten vragen van onze volksge
meenschap. Bij iederen maatregel zal moe
ten worden nagegaan of het doel het offer
waard is.
CHR. DE WET.
Het is alweer tien jaar geleden, dat de
grootste onder de grooten uit den Boeren
oorlog, Veg-generaal Christaan de Wet, on:;
ontvallen is.
De heldenfiguur van de W'et is van zulk
een groote beteekenis voor onzen stam, dat
wy gaarne deze gelegenheid aan willen gry
pen ,de herinnering aan dezen man weder
om levendig te maken.
Meer dan eenig ander heeft Christiaan
de Wet gedurende den Boerenoorlog de
sympathie weten te verwerven van ons volk.
Wellicht, omdat men in hem den echten
Hollandsch-Afrikaner zag, maar vooral ook
om zyn eenvoud, zyn heldenmoed, zyn eer
lijkheid en andere uitmuntende eigenschap
pen.
De ouderen onder onze lezers zullen zich
de Wet’s bezoek aan ons land van 1902 nog
levendig herinneren. Een van degenen, die
toen de eer te beurt viel, de reis met gene
raal de Wet mee te maken, Dr. van Ever-
dingen, heeft zyn herinneringen aan dit on
vergefelijk bezoek na den dood van den held
in gevoelvolle woorden in de N. R. Crt. vast
gelegd. Ook over Christiaan de Wet als
mensch heeft Dr. van Everdingen waarde
volle feiten verzameld. Enkele zyner her
inneringen laten wij hier volgen:
Titanen zyn het ,die Zuid-Afrika in den
negentienden eeuw heeft vóortgebracht!
Paul Kriiger, de Transvaler, slechts te verT
geljjken in den Germaanschen stam met
Dietrich von Bern, evenals déze reeds by
zyn leven een legendarische figuur, in wiei.
gansch een volk zyn deugden belicnaanul
ziet. Marthinus Theunis Steyn, de Al-Afri-
kaner, de Afrikaansche Willem van Oranje,
leven en goed, eer en aanzien offerend voor
een worstelend volk, dat hem als een Vader
des Vaderjands blijft eeren en liefhebben.
Ohristiaan de Wet, de Vry stater, maar vóór
alles de Boer, afstammeling van het Hol-
landsche ras in Afrika, de ontzagwekkende
hater van de vijanden zyns volks, die hy
mej; ongeloofelyke genialiteit, itnet verbijs
terend nooit onderbroken .volslagen Ge
kampt, aanvalt, verslaat, ontwykt, veront
rust en vermoeit... maar met een ridder
lijkheid, een gratie en een loffolijkheid van
zoo edel gehalte, dat zyn tegenstanders van
overzee ontzet staan over zyn kracht en
niet dan bewondering hebben voor zyn
„gentelman-ship”... en dat bij eenvou-
digen Boer!
„Wy hier in Holland, aldus Dr. van Ever
dingen, hebben een De Wet natuurlijk nooit
in zjjn element kunnen waarnemen. Met de
staatspresidenten Krüger en Steyn, met de
generaals Botha en de la Rey, was het ge
heel anders gesteld. De geweldige figuren
van de eerstgenoemde en hun achtbare
zwarte kleeding van gekleede jas en hoo
gen hoed doen ons niets vreemd aan; de
rijzige figuur van Botha en de statigheid
van den patriarch de la Rey stemden zelfs
tot een eerbiedige genegenheid, al wist men
dat zy in het veld vry wat zorgeloozer en
doelmatiger gekleed waren geweest. Maar
de Wet! Zyn vry zware, middelmatig groote
gestalte, gehuld in die lange mantel met
zijden revers, zyn ietwat stijve gang, min
of meer verlegen, linksche manieren, de
hooge hoed en de onafscheidelijke parapluie,
het waren alle factoren om de Wet op den
achtergrond te doen- schuiven, zóó teleur
gesteld, zóó ontgoocheld zou hei volk ge
wis den man aanstaren in wien h^t een held
bij Gods genade meende te zullen1 aanschou
wen!...
Doch het is Anders uitgekomen! Nouit te
voren misschien en zeker nérgens ter wereld
is zoo onweerstaanbaar spontaari gejuicht,
zoo ontroerend-innig gewuifd, naar een man
van ons bloed en o n s vleesch, als naar de
Wet in 1902...
Wat nood, dat hij er zoo deftig uitzag?
Hy was het, hy de man, wiens ontem
baar volhouden, wiens stoutmoedigheid,
wiens eenvoud, Godsdienst, wiens wonder-
baarlyke uitredding uit groote gevaren van
dood en gevangenschap door heel .de wereld
was meegeleefd en meegeleden zelfs
door tegenstanders!...
En de man, wien al die oprechte huid?
gold, hy werd al stiller en stiller, onwennig-
verwonderd -over de opgewondenheid Ier
anders zoo kalme Hollanders, iifcmers
zoo legde hy het ons uit wij deden enkel
LUCHTVAART.
Vijf nieuwe Fokkers voor de K.L.M.
Groote toestellen voor Amsterdam-Batavia
met verhoogde kruisersnelheid.
In October a.s. in dienst.
De K.L.M. deelt mede d!at zij aan de N.V.
Nedariand'sche Vliegtuigenfabriek Fokker de
levering van vijf groote drie-motoi-jge Wr
keersvriegt.uigen zal opdragen, welke vlieg
tuigen dienst Zullen meteten doen op de
Amsterdam—Batavia-route. Ze zijn van het
type FXVIII en uitgerust met dezelfde
Wasp-motoren’ als de Fokker XII’s, waar
mede zeer goede resultaten zijn bereikt. De
FXVI11 heeft ongeveer hetzelfde laadver
mogen als de FXII, doch heeft een 15 a
20 K.M. hoogere kruissnelheid (totaal bijna
2Oo K M.), waardoor het mogelijk zal zijn
den dienst op Indiè met nog grootere regel
matigheid. uit de voeren.
Deze vliegtuigen zullen op 1 October in
De enquêtecommissie
van deel uitm&ken vertx
verschillende onzijdige
lid van den Volkenbond
samenwerkte met den
consul-generaal te Sjangl
port opgesteld, waarvan
heden bekend zijn gewor<
In het verslag wordt 1
anti-Japaneche boycot ir.
lokt werd) door anti-Chh
Korea en die nog sche
nam, toen Japan Mandi
ten, den Japanners en
l«ezorgd. De commissie v
merken, dat een begele
van den boycot een reek
Chineesche zijde was,
v'orden aangeduid.
De molestatie van vijf
ken op 18 Januari, <Ue 1
Zij de arbeid zwaar, h
Den ganschen langen d
Aan 't eind klinktjief’li
FEUILLE’
LAND- EN TUINBOUW.
De Vrijheidsbond en de landbouw.
Rapport, uitgebracht, door de land*
bouwcommissie uit de Liberale
Staatsparty De Vrijheidsbond aan
het hoofdbestuur der party.
Het hoofdbestuur van de Liberale Staats
partij De Vrijheidsbond heeft 12 October
1931 aan een commissie, bestaande uit de
heeren Joan Gelderman, voorzitter, mej. dr.
E. C. van Dorp, J. M. van Bommel van
Vloten, H. D, Louwe» en prof. mr. C. W.
de Vries, leden, opgedragen op korten ter
mijn advies uit te brengen o.m. over de
vraag.
Wat kan de Liberale Staatspartij De
Vrijheidsbond doen ter leniging van
den nood ”in den landbouw en welke
maatregelen kan zjj daartoe steunen,
dan wiel voordragen?
De commissie neeift zich daarbij op het
standpunt gesteld;
le. dat zij zich bij de beantwoording dezer
ragen zou beperken tot de cnsi* in den
landbouw, zonder uitvoerige beschouwingen
te wijden aan de oorzaken van de aJgemeene
crisis,, en de bestrijding van de gevolgen
daarvan
2e. dat zij door hare veelzijdige samen
stelling geacht mocht worden versölullende
kringen in Den Vrijheidsbond te vertegen
woordigen en dat zij zou moeten trachten,
voor dezen crisistijd zoo mogelijk een gelijk
luidend program vast te stellen, dat ten
doel zoude hebben, de landbouwende bevol
king van ons vaderland zoo goed mogeiyk
door deze crisis heen te helpen.
De commissie acht de door haar voorge
dragen maatregelen,, die strekken tot be
houd van het agrarisch productieapparaat,
in overeenstemming met d© grondbeginse
len opzer partij.
Niet het beginsel, maai- de economische
gedragslijn moet worden aangepast aan de
zeer bijzondere economische omstandighe
den in crisistijd. Zij moet er dan ook de
aandacht op vestigen, Hat (fit rapport,
zooals uit de op vele plaatsen gemaakte
reserves trouwens wel M|jkt geljpel moet
beschouwd worden als een crisisrapport en
dat men er bij de beoordeeling van dilt rap
port wel aan moet denken, dat de voorge
stelde maatregelen bijna zonder uitzonde
ring als crisismaatregelen zijn bedoeld.
In de eerste plaats brengt het rapport de
noodzakelijkheid naar voten om de uiterste
zorg te besteden aan de uitrusting van onze
landbouwvoorlichting.
Reeds lang is de landbouw niet meer op
ervaring gebouwd, doch moeten theorie en
praktijk hand aan hand gaan. Landbouw
onderwijs, aangepast aan de groote Ver
scheiden l^id der bedrijfstakken, en zoo vol
komen mogelijk yigericht, te dus een ge
biedende eiscli. Het komt on© nuttig voor
er op te wijzen, dat vakonderwijs, d.i. land-
bouw-huishoudonderwijs, ook voor de vrou-
welijke boerenbevolking hoogst wenschelijk
18; meer nog dan in andere beroepen geldt
in het boerengezin de waarheid, dat doel
matig verteren van even groot belang o* als
doelmatig verdienen.
Naast het schoolonderwijs moet staan «en
intensief voorlichten van de praktijk door
een talrijk corps van gespecialiseerde con
sulenten, terwijl de buitenlandsche voor
lichtingsdienst evenmin giemist kan worden.
Dit gansche, steeds groeiende apparaat
der landbouwvoorlichting moet efficient ge
leid worden van het betreffende departe
ment uit. Ressorteert landbouw met andere
bemoeiingen onder één minister, dan kan
een krachtig en deskundig directeur-
generaal
niet gemist worden.
Nevens de wenschelijkhedd een er doeltref
fende voorlichting is hier te noemen de
noodzakelijkheid van een zorgvuldig platte-
landsbeheer. Onze landbouwende stand kjin
voor de behoorlijke uitoefening van zijn be
drijf
