NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD «o. 17849 Donderdag 31 70*Jaargang BOSKOOP, I EERSTE BLAD. feuilleton. J «art 1832 Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-enFeestdagen Open brief van Sijbrand Bottelaar. BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCH Eenden-Piet een Romantiese idylle op het Gouda-meer. jOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, INHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, ertz. 9 Dit nummer bestaat uit 5 bladen. GOETHE. H. DE GROOT. o tegenovergesteld, ïlden in zijn ver- “l myn waardee- zy volgde en I meer: aan de 'Zich van de be- v raag stukken op - gedegen studie, voorafgaan dan geef handeian aan het ■ker is, er een po rn ij n geluk- aan te kere koppige hardnekk niet te miskennen. Ma haar lezers haar niet b ben geduid. Ze wilden aan de Goudsche Court wie de krant opent in oordeel te treffen van van een plaatselyk pei met eigen inzichten vaak in zyn verwacfcta gekomen. En wie by voorbaat ■nd somtijds viel Hat is iets, wat ■uvel zullen heb- ih weten, wat ze t hadden. Welnu, verwachting een politiek, vooral kk vraagstuk, dat tokt, die zal niet [bedrogen zijn uit want wie in dezen tjjd den moed laat zak ken, verliest zijn energie, zijn levenslust, zyn werkkracht, welke hij nooit, allerminst in dezen benarden tyd missen kan. Ook Gy niet voor het bestaan, voor dèn bloei van Uw blad. De tyd vergt van U alle inspan ning, alle geestkracht voor Uw krant om ze frisch en interessant te houden, opdat ze niet door andere bladen overvleugeld worde of door oud-bakken- en onbeduidend heid eert droevig einde vinde. Zorg ervoor, dat Uw blad by het klimmen zijner jaren nieuw en frisch blyve van inhoud, beschaafd van taal, eenvoudig en zuiver van stijl, op dat ieder lezer er naar grijpe om het te lezen. Dan werkt Ge in bescheiden mate mede aan de ontwikkeling en opvoeding van het publiek. Dat U nog vele jaren ge zondheid, lust en kracht gegeven worde om Uw blad in zijn verder leven aan dit hooge doel te doen beantwoorden. HOOGSTRA. We beleven de „Kirmes” in het rijkver sierde, 12000 inwoners tellende Gouda. De huizen, meest van vijf verdiepingen, zijn van buiten gewassen en blank geschuurd! Onder de drommen stedelingen bewegen zich de Polderbewoners uit wijde omtrek, vrou wen met hoge goudbrokaten vleugelmutsen, mannen met vele zilveren knopen op 't ge waad. Van boven de huisdeuren reiken hel gekleurde reuzenarmen de straat in, waar aan emblemen van de Goudaër industrie: geweldige houten kazen en gekruiste witte tabakspijpen, alles met linten en bloemkran sen versierd! Aan het kennisbeeld ontbreekt niets: koordedansers, tandenbrekers, kwak zalvers, kramen en tenten; gehuil van wilde dieren in de menageriën; vetstank uit de vele gaarkeukens! Elegante toeschouwers, waaronder1 veel Franse uniformen, schou wen uit de dichtbezette rapen toe! Op straat kapen de kwieke Franse soldaatjes •oliede Boek- r de plaatsing IN HET VERLEDEN LIGT HET HEDEN. Geachte Heer Redacteur, U vraagt «tij een historische bygrage voor Uw blad van 1 April a.s. ter gelegen heid van het 70-jang bestaan van de Goudsche Courant. Daar ik my door myn betrekkelijk kort stondig verblijf te dezer stede nog niet vol doende op de hoogte kon stellen van de Goudsche geschiedenis en mij bovendien op dit oogenblik de tyd ontbreekt om een be paald onderwerp te bestudeeren, moet ik tot myn spjjt Uw verzoek afslaan. Ik doe dit ongaarne want Gouda, dat een tijd lang de 5e stad van Holland waa, heeft een ryk verleden, dat in het moeras der vergetelheid dreigt te verzinken. Daarom is het zoo noodig, dat middelen ter hand ge nomen worden om de belangstelling in de historie weer levendig te doen worden, en als zoodanig is het verschijnen van deze bijzondere Goudsche Courant ook toe te juichen. De moderne mensch is door zyn economi sche zorgen zoo ge makke! ijk egocentrisch; hy vecht voor het heden en vergeet al te ■teel, dat het verleden zyn kracht gemaakt heeft. Het niet goed, dat wij in zelfge noegzaamheid enkel denken aan onzen huidigen tyd, doch we moeten tevens be denken, dat °ok het verleden om onze liefde vraagt: Uit het verleden van groot schheid en lijden is het heden voortgekomen en hierin ligt op zyn beurt de toekomst. Ook in kommerVolle tyden, zoo als de tegenwoordige, is het nuttig eens een blik op het verleden te slaan, omdat ook daarin benarde en zorgvolle perioden voorkomen, die steeds weer door vastberadenheid en nbeste vlijt konden veranderd worden i,n tyden van voorspoed. Dat ik deze woorden in een nieuwsblad kan schrijven, doet mij te meer genoegen, ben, hij is vele tonnen gouds ryk! Hoe dierbaar hem zijn pleegkind zyn mag, zyn zoon Bertold te laten huwen met een vonde linge Die smaad zou zijn geslacht niet lang overleven! Liever zag hy hem als een schurftige hond zijn erf verlaten En Ga- linda, de bruid? Met fonkelend oog weigert zjj „Mijnheer de kop-afhakker” te aanvaar den! Daar ontplooit zich een zoetgevooisde duivennatuur en diplomatieke arglist in Mr. Jan, zodat Galinda toestemt hem te vol gen.. als (hoe onrustig klopt ons hart!) Bertold vrijwillig afstand van haar zou doen! Exit Mr. Jan. „Alles is Jttu und doch immer das Alje...r Woensdag 30 Maart. Geachte Redactie, Het vorige jaar, bij den aanvang van dezen voor U zoo belangryken jaargang, had ik de eer in een open brief uiteen te mogen zetten, de groote beteekenis die de „Goudsche Courant" heeft gehad voor myne opvoeding en nóg heeft voor de ontwikkeling van mijn per soon. Ik zal daarop niet terugkomen. Liever wil ik, genoegelyk bladerend in dien eersten kosteljjken jaargang van 1862 bij ons thuis werden die couran ten steeds zorgvuldig bewaard en inge bonden, want mijn Vader, de bij ouden van dagen nog welbekende Ijsbrand Bot telaar, was terecht de meening toegedaan, dat hy daarmede een belangrijk stuk ge schiedenis vastlegde, een gewoonte die ook ik altbo&fntaw heb voortgezet ik herhaal: bladerend in dien eersten jaar gang, wil ik hier en daar eenige zinsne den uitlichten, die hoogelijk interessant zijn om ze in den vorm van varia hier onder te laten volgen. Voor de bestrijders van de Kermis b.v. vond ik in een artikeltje over deze jaar- lijksche feestweek het volgende: 3 Augustus 1862 „Het is vergeef- sche moeite alle bezwaren op te tel- uit aan felle aanvallen van politieken, maar meer nog van persoonlijken aard heeft bloot gestaan. De krant heeft terdege van ant woord gediend, ze is niet in gebreke ge bleven. De tyd van tegen ons gerichte felle agi tatie is thans voorbij. Het is teekenend dat juist op den dag van heden een zuivering is gekomen in die gelederen, waaruit die agitatie geboren werd. Een jaargjieden, Wen wy den 70en jaar gang aanvingen,< hebben wij hierop gewe zen en wy hadden ons toen voorgenomen thans een uitvoerige beschouwing daaraan te wijden. Nu echter de beslissing gevallen is, zullen wy dit nalaten. Voor het verkrij gen van betere verhoudingen in onze ge meente ware het zeker gewenscht geweest, dat die beslissing eerder ware gekomen. Op het meer het Gouda-meer boven welks met riet bewassen oeverrand in de verte de torens en de vyf fabrieksschoor stenen van deze stad uitsteken, rqeit^met krachtige riemslag het natuurkind der plas sen Bertold Zorg. Geen scheermes beroerde nog zijn vlashaar; zyn wit hemd is met een zijden doek toegesnoerd. Doel van zijn tocht is Enten-Piet Piet Waterhout die ergens op een rietkrag met zyn eenden-net op buit loert, maar wiens kansen Bertold hopeloos bederft door een ondoordacht schot opeen zeldzame regenfluiter! Buizende een- aen verheffén zich in de lucht! Het beste lokvogelpaar (wel honderd gulden waard!) Plets eendenfluit weten 'n koppel na te*k omhaal nog weer op ’t watèr te krjj- Walther Tesche, novellist van talent, wiens naam ge vergeefs in een uitgebreide Duitse literatuurgeschiedenis zult zoeken, levende le helft van de 19e eeuw, was Rid dergoedbezitter in Ottmuty. Veel meer we ten we ondanks ijverige nasporingen niet van hem. In novellen waarin een lan- delike achtergrond en kenmerkende vreem de zeden de stemming verhogen, is hij op zyn best. Daarvan is de voortreffelikste .^ier Enten-Piet”, met lokaal-Hollandse kleur. De geschiedenis speelt in 1809. (ren, o/ ons nebben heid en »e over due wy in mt nebben komende ft ons ook ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den besorgkring) 15 regels 1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels ƒ1.55, elke regel meer ƒ0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 byslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prys. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op ue voorpagina 50 hooger. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden prys. Groote letters .en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van i ren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. litieke beschouwing aan ia treffen, diame traal aan eigen standpug" wel, ook deze lezer zal «‘achting beschaamd wor Aan de Goudsche Courant mag de eer niet worden onthouden, dat zy voor haar overtuiging op de bres pleegt te staan, waarmee ik natuurlijk niet wil zeggen, dat ik haar oordeelvellingen immer met de meest volkomen instemming heb gelezen. En ais ik uiting geef aan ring voor de vaste 4® z voorzeker ook wei aan ^ets ernstige wijze, waarop ajj Wi langrykste gemeentelijke vr> de hoogte steldenen aa» de die zij daaraan aet voorafg; ik een gevoelen weer, dat baar vrienden wel zullen onderschrijven. Ez< dat haar tegen standers vermoedelyk niet zullen bestrij den. Waarom zouden ze? Strijd sluit waar- deering niet uit Een tikje sportieve waar- deering stelt al dadelijk den strijd op hoo ger plan en tempert de n^jdassige grimmig heid, die by tydgn de publieke zaak schijnt 6e moeten beheersdhen-^ I* deze dagen magA dit wel eens tot heel Gouda zeggen, ook tot de Goudsche Courant, zelfs op haar eerbied- waardigen 70en verjaardag! Redactie, behoud vertrouwen in de stad. Maak aan den bloei van Gouda alles onder geschikt. Dan sta ik zonder reserve naast U. GAARLANDT. Een gelukwansch. Geachte Redacteur, 'k Zou niet graag nalaten U hartelijke wenschen bieden op den 7Oen verjaardag van Uw papieren kind, over wiens gezondheid en kracht Ge U te recht verheugen moogt. De moei lijke economische tijden, die ieder persoon, iedere zaak treffen en in het nauw drjjven, zullen ook U niet sparen, noch Uw kind ontzien. Toch moed gehouden, het hoofd omhoog, Hollander er aan denken een vondelinge, een bastaarde ,te trouwen Maar er is een kaper op de kust. Meester Jan van Am sterdam. bijgestaan, waardoor het ons mogfelyk is opgewekt Hen. »g. I.ÜHMI1E Jfll RIVI. Sb. Na zeventig jaren. Als op l April 1932 boven het (feest) nummer van de Goudsche Courant zal Prij ken: 71e jaargang, zal de directie, resp. administra tie, resp. redactie eenigen gerechten trots nauwelijks kunnen onderdruk ken. Want 70 jaat is, bok voor een dagblad, de leeftijd der ster ken. Er zyn oudere, maar als een courant ten naaste by drie kwart eeuw in onze goede stad is verschenen, dan heeft ze zieh hier toch wel een plaats veroverd. En dan heeft ze recht op een geineenden geluk- wenech. Een zekere lyn in haar berichtgeving, een vaste richting in haar beoofdeeling van het maatechappelyk gebeuren, ja, een ze- Het toneel verplaatst zich naar Zorgen- hof, gelegen aan *t meer, kaasmakerij op gróte schaal van „Polderwirth” Hendrik Zorg. Ruim, rein, groote, weids! Emmers melk worden gedragen gely'k weegschalen aan een draagbalk. Uit verhitte melk wor den talrijke kazen gemaakt. „Baas Zorg” is een Uiterst zelfbeheerst „y’svast” karakter, zoals ’n Hollander betaamt; Sara z’n mee gaande huisvrouw. De hoefslag van een paard verraadt de komst van een man wiens aangediend bezoek ramp voorspelt, wiens aanwezigheid schande betekent! Van zyn machtige zwarte hengst stjjgt een rijklik uitgedost ruiter. Ongevraagd treedt hy bin nen; een struise, donkerharige veertiger, met zelfbewust optreden; Meester Jan, Op- perscherprechter van Amsterdam! Hij komt, met instemming van „Mynheer Verkolijn” rechten doen gelden op Galinda! /mmers hoe zouden zeelieden en „vrijmeesters" aan een vrouw komen, wanneer niet eenvoud Hollands privilege hun aanspraken verleen de op onechtelik geboren mëisjes! Op kou sen geen pantoffels gaan over zijn grote, rijlaarzen betreedt hij de, zelfs van zon nestofjes rein gehouden pronkkamer. „Baas Zorg” aarzelt als pleegvader zjjn toestem ming te geven! Nochtans niet lang! Mijn heer Mr. Jan is een imponerende figuur, en, mag hy dan vijftig koppen afgehakt heb- de aardigste meisjes voor de logge Hollan ders weg. Aan de hakblokken wedstrijden de man nen in het hakken van koeken, dakpan-ach- tige schijven, die men zigzags-gewyze meest in drie h vier hakken doormidden splyt, een sport waardoor de Goudaërs wijd beroemd zyn.' Op het blok waarbij va der en zoon Zorg het hoogste woord voeren, treedt toe in zyn zwart gewaad met rood vest Mr. Jan van Amsterdam.' Ontzettingr De Zorgen kunnen niet ontkomen! Daar werpt hij een beurs met honderd Ducaten op het hakblok: „ik wed dat Jevrouw Ga linda de schoonste en eerbaarste jonkvrouw van Holland is!” Algemeen zwijgen! Met een beul wedt niemand. Daar dringt een gedrongen roodharig man naar voren met zyn vetgemeste, pronkerige ega: scherp rechter Balzer van Gouda. Ook hy zet een beurs in: „mijn vrouw is de- schoonste en nog hupser dan Jevrouw Galinda!” Was bleek en sidderend stoot Galinda Bertold aan: „Zul je dulden dat die twee om mij hakken, dan is alles tussen ons uit!” Maar Bertold treedt al bars naar voren: „Wie geeft jullie, beulen, het recht hier een eer bare jonkvrouw te beschimpen?” Mr. Jan, half luid, handhaaft zijn aanspraken! „Zul len wij om de bruid hakken V (Hoe prangt ohs de boezem! Wedden met Mr. Jan, die de koppen afhakt op ’n haarbreedte sekuur!) Wie wint heeft haar! „Heda, koeken en bijl hier!” Met beide handen de bijl zwaaiend klieft Mr. Jan in twee houwen liggende in eikaars verlengde! de koek! De me- GOUDSCHE COURANT <862 - 1 April - 1932 Het i/ heden de dag waarop de Goudsche Courant zijn 70en jaargang voleindigt. Morgen vangt de 71e jaargang aan. Zeventig jaren. Wat een tii<N Met moge geen bijzonderheid zijn dat een dagblad gedurende 70 jaren is verschenen, er zyn onder de Nederlandsche dagbladen meerdere van veel langeren levensduur, voor een dagblad in Gouda is het toch wel een zeer merkwaardig feit. En wel hierom, dat Gouda is gelegen in ’t hart eener provincie waar talrijke grootere bla den verschijnen, die ook Gouda gemakkelyk kunnen bereiken en voorts ook door de om standigheid dat de Goudsche Courant door haar zelfstandig karakter niet veel dagen van haar bestaan zonder bestrijding is. ge bleven. Noch het een, noch het andere heb ben echter kunnen veroorzaken dat de Goudsche Courant ter ziele is gegaan, integendeel, by het eindigen eener 70-jarige periode verschijnt in een vorm die onmis kenbaar toont dat zij zich in een zeer groote belangstelling in haar woonstede mag ver heugen. Zy is, nu alle in den loop der jaren verschenen dagbladen by-edities van Rot- terdamsche bladen zyn geworden, thans weer geworden het eenige zelfstandige dag- blad in Gouda. a Het stémt ons tot groote vreugde! dat velen ons in de inderdaad moeityke dat wy de leiding dezer courant hebben genomen, met raad en daad bygestaan, waardoor geworden onze taak met opg met ambitie te biyven vlrvul! tuiging, dat de belangsi|j}inj zoo ruime mate voor onze 1 mogen ondervinden, ook in dj jaren levendig zal blyven, geer moed voort te gaan. De Goudsche Courant heeft ifi”de jaren van haar bestaan duidelyk doen zien dat haar verschijnen niet zonder beteekenis is geweest. Ze is niet alleen geweest het plaat- selyk blad, dat de ingezetenen op de hoogte heeft gehouden van alle gebeurtenissen, die er plaats grepen, maar ze heeft steeds ge tracht in zaken van beteekenis die het be lang der gemeente raken, van voorlichting te dienen. En zy heeft daarby nimmer ge schroomd onomwonden voor haar meening uit te komen. De periode ligt nog versch in *t geheu gen dat de Goudsche Courant dag in dag ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80. Abonnementen worden dageiyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zyn dageiyks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef. interc. 2745. Postrekening 48400. daar de couranten als een zeer gewaardeerd hulpmiddel by de bestudeering der historie beschouwd worden. De latere geschiedenisvorscher zal de nu verschynende plaatselyke bladen moeten raadplegen om zich te kunnen inwerken in de stedelijke historie. Een goed verzorgde courant kan dus tot in het verre nageslacht haar werk doen. De Goudsche Courant heeft thans reeds oen 70-jarige loopbaan achter den rug. Dat zy nog lange jaren op het ingeslagen pad moge doorgaan! Zoowel het tegenwoordig geslacht ais zy^lie na ons komen, zullen er vin profiteeren. De dag van heden is een gedenkdag, waarby wy even stilstaan. Tot feestelyk vertoon geeft deze dag geen aanleiding. Wy danken hen, die door hun gewaar deerde bydragen in dit nummer ons hebben willen steunen in ons pogen om Gouda's in woners op 4de hoogte te brengen van veel wat hen niet of slechts by overlevering be kend is. Moge de kennisneming van de toestan den en verhoudingen in vroeger jaren tot het inzicht'brengen dat de tyden van thans, hoe ernstig ze ook mogen zyn, in menig opzicht beter zyn dan vóór 70 jaren. En dat die betere toestanden langs geleidelijken weg zyn tot stand gekomen. gen. Maar Frau Padbrügge^al haar gekon- 1 trakteerde getal eenden niet ontvangen en dat is jammer, want de Goudaërs houden l van een vet boutjfe, nu, met „Kirmes", die over een paar dagen aan vangt! Bertold druipt af naar „moeder Lora” eigenlik Piets moeder maar by wie hy en 1 zusje Drudje en „zusje” Galinda als kind- 1 a an-huis waren! Zjj woont op een eenzaam eiland^ ’midden in het Gouda-meer. Een 1 zwaar-geuierde koe graast by het laag- 1 gedakte huisje. Hoe zou hy in hoogste har- ten-nood niet gaan naar moeder Lora, die hem als kind vertelde het sprookje van Prinses Goudkarper en Prins Zilversnoek l die in een kristallen slot op de zwarte bo dem van het Gouda-meer midden in een toovertuin van tulpenbedden wandelden! Harten-nood Ja! Zijn Bertolds leven staat in de waagschaal en dat van. Ga- linda! >De stemming van Eenden-Piet in- middels thuisgekomen staat niet over te 1 zy'nen gunste, zelfs niet als hy hem het eendenroer aanbiedt, een zeldzaam Spadns geweer, dopr de stad Gouda by een schaat- senwedstryd als prijs uitgeloofd en dat hy Eenden-Piet met een halve streek verschil voor de neus wegsnoepte! Bertold wil Ga linda, het zwart-ogige onstuimige ding, huwen! (Galinda, door Piet als jongen hei- melik in zyn boot van Amsterdam geroeid op last van „Mijnheer Verkolyn” aldaar en door deze op Zorgenhof uitbppteed.) „Wan-> neer trouwen op het Gouda-meer de joegen voor zy vlug zyn?” hoont Piet. En moeder Lora verwyt: ,jhoe kan een eerlik gedoopte al

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1932 | | pagina 1