I
OUDSCHE COURaNT - ZATERDAG 21 MEI 1932 TWEEDIS BLAD
^Zonnebrand
PUROL
Spinoza-herdenking.
De afsluiting van de Zuiderzee
Steun aan de veehouders
AMSTERDAM ROTTERDAM EDEZfNI HAAC HAARLEM LEIDEN UTRECHT 'ARNHEM GRONINGEN
LEEUWARDEN - SNEEZE ZWOLLE ENSCHEDE DORDRECHT IvJIJIS/IEGEN EINDHOVEN
De 300ste verjaring dei
geboorte van Spinoza.
Ter gelegenheid; van de 300ste verjaring
|er geboorte van Ber-edictus de Spinoza,,
Lerd hedenmiddag op initiatlief van liet be
gluur der Vereeniging Het Spinozahuis in
4e Agnietenkapel in Amsterdam een her-
jjenkingssameiikoinst gehouden.
De voorzitter der Vereeniging ..Het Spi
nozahuis", Dr. J. I). Bierens de Haan (Aer-
aênhout), opende do bijeenkomst ter ge-
jteohtenisVrenng van Spinoza's geboorte
driehonderd j aren f geleden en heette de ter
bijeenkomst. uitgenoodigde autoriteit en d«^
verdere aanwezigen welkom. In zijn ope
ningswoord herinnerde hij aan het Amstelo-
damenais. waarmee Sp^oza zidhzolf aan-
duhfflmep noemde den wijsgeer een Noder-
landsche Stem in het kooi der grooto den
kers van de Europeesche wereld Na deze
openings woorden hield hij zei! zijn rede
over: ..De betekenis van het niensehbe-
grip in Spinoza» wereldleer".
De menach, aldus spr.. heeft een centrale
beteekenis in de wereldorde naar Spinozis-
t Bdie opvatting. niet in den zin van het
oude anthropocentrisme, dat door den wijs
geer uitdrukkelijk afgewezen werd. De
wereld is niet ingericht voor den menach,
maar de menach is ingesteld op de wereld
hij is de meest onmisbare schakel in de
keten der werkelijkheid. In hem is de dua
liteit der werkelijkheid tot eenheid ver
zoend. Vanwege deze bekentenis van het
ii.eneehbegrip voor de wereldleer kan Spi-
r.oza zijn metafysica Ethica noemen. De
empirische .wetenschap laatl den mensoh
een <uiderdeel der wereld zijn zonder meer.
maar Spinoza's Ethica niet alzoo. De
mensoh toonbeeld der werkeüjkheidin
hem w de zin der werkelijkhei4 openbaar.
De dualiteit van Spinoza's wereldleer ligt
hierin dat het bestaande in tweeërlei ver
band geacht wordt, waartueschen geen on
derlinge overeenstemming wordt gevestigd:
allereerst, isalk'diiig naar wezen en bestaan
I. rechtstreeks als modifikatie, versahijninge-
I gestalte van de goddelijke substantie opge-
I vat, en heeft het eindige zij.i ouniiddellijken
■frond on voorwaarde in. don Oneindige.
L Anderzijds wordt elk enkel wezen gedacht
|al6 onmiddellijk bepaald door zijn omgeving
Id.i. door de oorzakenreeks, die aan zijn be-
I staan voorafgaat Spinoza bevindt zich in
een probleem; het mystisch gedachte we-
Ir&ldverband en het nationalistisch gedach-
I te verband staan hier onverzoend naust el
fkaar. Spinoza wijst niet uitdrukkelijk aan
waar de eenheid dor beide wereidopvattin-
gen te vinden ia. Zij ligt echter in het be-
f grip van den menech,, want. hierin blijkt
dat de wereldleer niet. zooals uit de mathe
matische voordracht der Spinozistisobe filo
sofie zou schijnen, een statisch, maar een
dynamisch karakter heeft. De .wereldorde
u een dynamisclie orde, een orde van be
weging In een,statische verhouding liggen
de waarheden als is één vlak zonder span
ning van tegendeelen, en verkceren in weer-
zjjdflch verband zonder onderlinge tegen
spraak; maar een dynamische orde ver
keert in de spanning van tweeën, en in dib
geval zijn deze twee: het bepaald-zijn aller
dingen door een empirisch-kausaal verband
en een begrepen zijn in de goddelijke sub-
stantic. De eenheid in het Spinozistisoli
denken i© een dynamische eenheid. De dy
namische eenheid is eenheid van beweging
en is de eenheid van een proces dat tus»
sohen twee uitersten voortbeweegt en jp
deze wi'pise de tegengestelden men elkaar
verzoent. In den mensoh en zijn leven vol
trekt zich de overgang uit het plan der
kauside bepaaldheid aller dingen, naar het
plan der beslotenheid! in dc goddelijke sub
stantie. De ware wereldorde bestaat in
.dezen overgang. De mensoh is bij Spinoza
het wezen van dezen overgang. De antino-
n»iftche. dualistische verhouding i© binnen
de wereldeenheid bestaanbaar doordat, zij
ergens, in de hoogst© provincie van het we
reldgebied. een oplossing vindt. In den
mensoh voltrekt zich de overgang uit kau-
atde gebondenheid in de verschijning naar
vrijheid in God.
De menach is denkend wezen, welks den
ken het willen insluit. Zijn denken vawrt
aan in'de kausale bevangenheid der imagi
natie. die van uiterlijke indrukken leeft,
en het verheft zich tot het. intuïtieve in
zicht. dat de wereld kent uit gezichtspunt
der eeuwigheid. In deae twee uitersten spie
gelt zich de dualiteit der wereldverhouding
Spinoza en Amsterdam.
Prof. Dr. H. Ürugmans, hoogleeraaT aan
de Gemeentelijke Universiteit te Amster
dam sprak daarna over: „Spuioza en Am-
ia voor drie eeuwen in Amster
dam geboren. Welke beteekenis heeft dat
voor den grooten wijsgeer gehad? Wanneer
Wij deze vraag onderzoeken, mogen wij da
delijk vaststellen, dat Spinoza alleen zijn
jeugd en eerste ontiwikkeling in Amsterdam
heeft doorgebracht; hij ia dan heengegaan
en heeft daarna niet veel contact meer met
Amsterdam gehad. Maar hoewel cte'groote
wijsgeer zich doorgaan© geen Amsterdam
mer placht te noemen en ook een bijzon
dere wa&rrfeering voor zijn geboortestad bij
r hem met. op den voorgrond treodt. kan het
wel niet andere of de om hem heen groeien
de atad moet indruk hebben gemaakt Ap
wijn misschien minder gevoelig dan ont
vankelijk gemoed.
Wat is nu de achtergrond geweest van dit
teven van Spinoza in Amsterdam en welke
beteekenis heeft hijf Er i8 eigenlijk een
dubbele achtergrond: één. ruimere. Amster
dam. één engere, die weer vanzelf in
tweeën kan'worden onderscheiden de Por-
'ugeesche Joden en de collegian ten. Am
sterdam is de grootste achtergrond van
Spinoza's beBtuan en leven een fijn be.
snaard gemoed als het zijns moot onder
den indruk zijn gekomen van zulk een
hoog opstrevend milieuwelk scherp ver
nuft kan aan de verleiding ontkomen die
omgeving waar te nemen, te ontleden, te
verklaren. Ook is het van waarde, dat Spi
noza opgroeide in de stad der geestelijke
wijsheid en der vrije gedaelite. Maar zoo
dachten niet de rabbijnen van Spinoza's
gemeente. Stellig heeft hij ook van hen zeer
veelgeleerd, vooral de uitgebreide kennis
van godgeleerdheid en wijsbegeerte, ook
wel de zin voor wetenschappelijk onder
zoek. Maar iwat hem van hen afstootte, was
hun dogmatische onverdraagzaamheid. Zoo
was het even natuurlijk. dat hij zich van
hen afkeerde en tot de collegianten ging.
Stel lig vond hij onder hen ook wel geeste
lijke nuchterheid en oppervlakkige plat
heid,. Maar wat hem moet hebben aange
trokken, wa® zoowel huil zedelijke zuiver
heid als hun afkeer van strenge dogmatiek.
Geen wonder dat hjj in dezen Amsterdam-
sehen kring zijn eerste werken concipieer
de; deze menschen heeft hij het eerst tot
zijn geestelijke vertrouwen gemaakt.
Deze beteekenis heeft Amsterdam voor
Spinoza gehad.
Tenslotte sprak de heer W G. van der
Tak. secretarie van het Spinozahuis over
..Spinoza's persoonlijkheid".
De zilveren Spinoza-penning aan den
Burgemeester aangeboden Zaterdagochtend
te kwart voor twaalf heeft de burgemeester
van Amsterdam, de heer W. de Vlugt, die
verhinderd was des morgens de vergadering
van de vereeniging Het Spinozahuis bij te
wonen, den voorzitter en den secretarie
dezer vereeniging, de heeren Dr. J. D. Bie-
rena en W G. van der Tak op het stadhuis
ontvangen. Namens het bestuur van de ver
eeniging Het Spinozahuis boden deze beide
heeren den burgemeester de zilveren Spi-
noza-penning aan.
De voorzijde van deze penning vertoont
den beeldenaar van Spinoza overeenkom
stig de in 1744 naar het portret der Opera
PtoSthuma gestoken koperen plaat in B. v.
S. Siftenlehre widerleget von Christian Wolf
met een door wijlen mr. dr. J. B. Kan ver
vaardigd randschrift.
De keerzijde van de penning vertoont een
afbeelding van het Spinozahuis te Rijns-
burg.
BUTTENLANDSCH NIEUWS.
FRANKRIJK.
De ondergang van de Georges Philippar.
Opzienbarende onthullingen te
verwachten.
Volgens een verklaring van het Londen-
sche bureau van de Messageries Maritimes
bedraagt het aantal passagiers en leden
van de bemanning, dat gered is van het in
vlammen opgegane Fransche stoomschip
Gêorges Philippar, in totaal 717. Van on
geveer 50 personen weet men nog niets af.
Sommige passagiers, welke men aan boord
waande, hadden het schip reeds in Colombo
verlaten.
Volgens berichten uit Aden zal het on
derzoek naar de oorzaken van het ongeluk
aan boord van de Georges Philippar op
zienbarende onthullingen brengen. Er zou
volgens deze berichten aan het licht komen,
dat in strijd met de voorschriften geen
oefeningen met reddingsbooten hebben
plaats gehad, evenmin als oefeningen met
de brandalarminstallaties. Als gevolg hier
van heeft de organisatie ter bestriding van
den brand niet op bevredigende wijze ge
werkt. De passagiers zijn niet gewekt.
Volgens een opgaaf van den leider van
het kantoor der Messageries Maritimes te
Aden worden nog 94 passagiers van de
Georges Philippar vermist. Het schip zelf
drijft nog brandende rond. De kapitein v^n
een Engekch bergingsvaartuig, dat ter
plaatse ronddrijft, meldt, dat het bovendek
er. de voorste mast neergestort zijn. Alle
pogingen om het schip te naderen, waren
vruchteloos, daar de hitte van hét branden
de schip te groot was. De Fransche bladen
bevatten thans ook verhalen van overleven
den, die te Djiboeti geland zijn. Daaruit
blijkt, dat de brand het eerst door een
Belgische dame in haar hut bemerkt werd.
Deze waarschuwde terstond den dienstdoen-
den officier, die de lichtleiding terstond liet
doorsnijden, doch ook óp andere plaatsen
braken de vlammen reeds uit. Het vuur
vond in het houtwerk, dat verlakt was,
rijkelijk voedsel.
ZWEDEN.
Het Kreuger-concern.
Faillissement Kreuger Toll A.B.
Zeer geringe uitkeering concurrente
crediteuren.
De commissie vari onderzoek der Kreu-
ger-aangelegenheid heeft, naar uit Stock
holm wordt gemeld, haar taak geëindigd ©n
aan het bestuur der Kreuger Toll A.B.
een uitvoerig rapport uitgebracht. Kreuger
Toll A.B. zal thans faillissement aan
vragen en tegelijkertijd kan men er op re
kenen dat de verschillende Kreugermorato-
ria worden opgeheven.
Uit het rapport blijkt dat bedriegerijen
van belangrijken omvang hebben plaats ge
had, die reeds geruimen tijd geleden plaats
vonden en zeker ten minste acht jaar, waar
schijnlijk echter nog langer.
De onderzoekingen over den toestand der
Kreuger Toll A.B. laten met zekerheid
vaststellen, dat de concurrente crediteuren
slechts een zeer geringe uitkeering zullen
kunnen bekomen. De commissie stemt daar
om in met het voorstel dat het bestuur der
Kreuger Toll bij de regeering opheffing
van het moratorium zal verzoeken, waarna
de uitspraken van het faillissement zou
kunnen volgen.
Woensdag of Donderdag sluiting van
den dijk. De weg over den dijk
in October ajj. gereed.
Het brengen van een laatste groet aan de
werken tot afsluiting van de Zuiderzee
aldus noemde hoofdingenieur W Kamp
Vrijdag het doel van de excursie van een
aantial journalisten naar den afsluitdijk.
In den loop der jaren hebben wij vele
malen een bezoek aan de Zuiderzeewerken
gebracht en steeds zijn wi'j ter plaatse on
der den indruk gekomen van het machtige
werk, dat hier door Nederlandsqhe inge
nieurs wordt tot stand gebracht. Wij heb
ben gewandeld in de eerste werk putten, m
welke de gemalen, sluizen en bruggen wer
den gebouwd, wij hebben dep proefpoider
bij Andijk zien droogvallen, den Wieringer-
nveerpolder op de zes veroveren en den af
sluitdijk. Voortdurend in lengte zien toe
nemen.
Nu - Vrijdagmiddag 20 Mei 1932 - heb
ben wij kunnen constateer en. dat het laat-
t-te sluitvak van den afsluitdijk de Vlie-
ter dat toen kort na Paschen de werk
zaamheden werden hervat nog 2800 M. lang
was. verkleind wufi tot een scheiding tus-
schen beide uiteinden van dén afsluitdijk
van niet meer dan ongeveer (450 M. Don
derdag was het gat 97 M. kleiner geworden
en wanneer men eenige uren bij het laatste
gat vertoeft, dan ziet men hei werk vorde
ren. Tenzij zich onvoorziene omstandighe
den voordoen, hetgeen niet waarschijnlijk
is, zal de afsluitdijk Woensdag a.a. wan
neer H. K. H. Prinses Juliana ha de ont
hulling van een gedenkteeken in de eerste
Hervormde kerk in Slootdorp in den Wie-
ringermeerpoldor |de werkzaamheden voor
de afsluiting in oogenisohouw zal nemen
een feit zijn. Het is mogelijk, dat het Don
derdag wordt, doch voor liet einde van de
volgende week zal de Zuiderzee opgehouden
hebben te bestaan en zal het IJsselmeer
Op het oogenblik, dat ir. J. C. N. Ringe
ling. die de leiding der werkzaamheden
heeft, zal verklaren, dat de dijk ..dicht" is.
zullen de stoomfluiten van de ongeveer 80
sleepbooten, welke hier bij de laatste werk
zaamheden gebruikt worden gaan gillen en
op deze wijze van het heugelijke feit. dat
het groote werk der afsluiting is tot. stand
gebracht, de wereld kond doen.
De uitwateringssluizen, die een gezamen
lijke lengte van 300 M. 1 teel aan en per mi
nuut 2400 tot 3000 M3 water spuien, zijn
reeds sinds de vorige week in werkingreeds
is het zoutgehalte van de Zuiderzee gedaald
van 1.023 tot 1.015 en het weinige zoute war
ter. dat thans nog bij vloed door het open
vak in de Zuiderzee stroomt, zal de vol
gende week den Weg versperd vinden.
Bij liet open vak van den dijk kan men
duidelijk waarnemen aan den golfslag, dat
de dijk onder water reed© tot eenige meters
onder den waterepiegel is omhoog gebracht.
Alken bij sty tij kan nog gebruik gemaakt
worden van onderlossersoverigens moeten
ille machtige hefkranen het zware keileem
waarvan per week ongeveer 360.000 M3
werd verwerkt op de juiste plaats stor
ten. Ze© groote en een tiental kleinere kra
nen wprken gestadig aan de sluiting van
het laatste vak
Waar de dijk reeds boven water gebracht
is, wordt gewerkt aan het afwerken van het
dijkliohaam, de beschoeiing en ten slotte
aan het maken van den weg voor gewoon
verkeer over den dijk.
Einde September of begin October zal de
30 K M. lange weg over den afsluitdijk ge
reed zijn. Het ligt in de bedoeling den weg
officieert te openen en men hoopt, dat H *1.
de Koningin gevolg zal kunnen geven
d© tot haar te richten uitnoodiging c .ze
officieele plechtigheid te 'verrichten.
Nu de werkzaamheden aan den afsluitdijk
ten einde loopen. neemt de belangstelling
dagelijk© toe. Niet alleen de officieele bezoe
ken, die dagelijks bijna plaats hebben
de leden van de Eerste en Tweede Kamer
waren in de afgeloopen week ter plaatse
en nog voor de sluiting zullen de leden Van
den Ministerraad en eenige andere offici
eele lichamen komen kijken doch ook
vele particulieren komen, de meesten per
auto. naar het sluitvak. Voor het Crisis
comité i© door de voor het bezoeken der
werken vastgestelde heffing,, reed» een be
drag van ruim f 2500 op deze wijze bijeen
gebracht Verwacht wordt' dat gedurende
de laatste week het hezoek nog zal toe
nemen.
Een gewijzigd ontwerp.
Mengpercentage volgens een glijdende
schaal; voorloopig 25
Margarine niet onbelast.
In de memorie van antwoord van den mi
nister van Economische Zaken en Arbeid,
mr. T. J. Verschuur, 'betreffende het wets
ontwerp tot tydelyke maatregelen tot hulp-
verleendng aan de melkveehouderij consta
teert de minister, dat ^eeds meer dan eens
uit de Tweede Kamer de gedachte van een
algemeen stelsel van hulpverieening naar
voren is gebracht en dat door de regeering
haar zienswijze daaromtrent is ontvouwd.
Met klem ontkent de minister, dat men
het ontwerpen en het indienen der steun
regeling meer spoed had kunnen worden be
tracht. Niet vergeten moet worden, dat de
verhoudingen zich uiterst snel wijzigen.
De bedenkingen in het voorloopig verslag
tegen het ontwerp t© berde gebracht, heb
ben reeds bij het samenstellen er van do
aandacht van den minister gehad. Inder
daad zal de voorgestelde regeling indien zij
slaagt, den prijs der spijsvetten doen stijgen
en bij gevolg ook de kosten van het levens
onderhoud verhoogen. Evenwel de prijzen
blijven op een zeer redelijk peil.
Bovendien wegen de nadeelen van den
hoogeren prys, in de verste verte niet op
tegen die van den ondergang van de land
bouwbevolking, welke te verwachten is wan
neer deze eenvoudig aan haar lot wordt
overgelaten. Ook mag niet uit het oog ver
loren worden, dat de ongekend lage prijzen,
die thans voor de zuivelproducten gelden,
groote crisiswinst beteekenen voor de niet-
landbouwende ten koste van de landbou
wende bevolking.
Margarine-industrie.
De bezwaren ten aanzien van de marga
rinefabrikanten geopperd, acht de minister
niet overwegend. Het komt hem zelfB voor,
dat de voorgestelde maatregelen ook de
margarine-industrie baat zullen brengen.
Moeilijkheden voor margarinehandelaren
■en mengers brengt de nieuwe regeling niet,
vooral niet, nu aan de mengers en aan de
zal worden toege
in de vrije markt te betrek
ken, geheel naar eigen keuze.
Met de meeste stelligheid ontkent de mi
nister, dat door het toevoegen van boter
aan margarine de reputatie onzer boter in
het buitenland schade zal leiden. De boter,
die uitgevoerd wordt, draagt het rijkscon-
trolemerk in de toekomst als tot heden en
is bij gevolg onvervalscht
Dat aan het mengen van groote hoeveel
heden boter in margarine in bepaalde sei
zoenen technische bezwaren verbonden zijn,
moet d© minister beamen. Hjj is uit dezen
hoofde voornemens voorloopig de toevoe
ging van boter op 25 te bepalen af te
wachten of in verband met den overgang
van kaasproductie tot boterproductie met
dit percentage kan worden volstaan.
Margarine belast.
Gebleken is dat ter tegemoetkoming aan
religieuse bezwaren van J,oodsohe zijde en
ethische bezwaren van de zjjde der vegeta
riërs, alsook om redenen van geneeskundi
gen aard, zuiver plantaardige margarine in
den handel zal moeten worden gebracht.
Dit brengt mede dat deze plantaardige
margarine eveneens aan heffing onderwor
pen wordt. Het principe om margarine als
zoodanig onbelast te laten moet derhalve
worden prijsgegeven; ook uit practische
»et dit geschieden, wanneer
de normale prijsverhouding tusschen
boter en margarine wil bewaren bjj toe
voeging van verschillende percentages aan
boter.
Het is de bedoeling van den minister een
glijdende schaal vast te stellen, zoodanig,
dat naar mate meer boter voor de menging
gebezigd wordt, het element margarine
minder belast wordt, tot by een menging-
van 50% de margarine geheel onbelast is
en tevens de boter geleverd wordt tegen
den Prijs als aanvankelijk voorzien in
ontwerp. De normale prijsverhouding tus
schen boter en margarine zal zooveel mo
gelijk bewaard 'blijven.
Speciaal van de zijde der margarine
industrie is de aandacht van den minister
er op gevestigd, dat het margarinedebiet
zeer zal inkrimpen indien de margarine
duurder wordt, doch dierlijke vetten van
buitenlandsche herkomst onbelast blijven.
Ten einde dit ongewenschte gevolg der re
geling te voorkomen ,moet althans de mo
gelijkheid open staan, dat oo>k op dierlijke
vetten een heffing kan werden toegepast,
voor zoover deze vetten r.iet voor de berei
ding van margarine gebezigd worden. By
nota van wijziging worden daartoe de noo-
dige veranderingen voorgesteld
Richtprijs van de melk.
De minister deelt de opvatting, .lat de
voorgestelde bepalingen, eenmaal wei ge
worden, aan de regeering oen uitgebreide
bevoegdheid geven, die haar in staat stelt
de zuivelproducenten krachtig te steunen.
Met de uiterste kracht zal er naar gestreefd
worden den richtprijs te bereiken en daar
door de steun zoo ruim te maken als de re
geering zelf wel wenschelyk acht.
Het denkbeeld om aan het noodlijdende
veehouderijbedrijf directe steun uit de
Staatskas te verleenen is reeds eerder
nauwlettend overwogen, maar de uitvoering
hiervan zou welhaast onoverkomelijke be
zwaren ontmoeten.
Eveneens is het denkbeeld overwogen om
een bijzonder recht op margarine te heffen
voor zoover de toe te voegen hoeveelheid
boter niet een bepaald percentage te boven
gaat. Nu aanvankelijk slechts een meng
percentage van 25 zal worden voorgeschre
ven, zal het crisiszuivelfonds de baten uit
d© heffing op margarine niet kunnen mis
sen, wil de voorgestelde regeling tot steun
aan de melkveehouderij aan haar doel be
antwoorden. Men kan den prijs van de boter
maar niet tot elke hoogte opvoeren, alleen
fteds omdat anders het verbruik te zeer
Het opslaan van boter in koelhuizen in
de perioden van overvloedige productie kan
niet voldoende oplossing geven voor de
moeilijkheden die zich kunnen voordoen;
dit opslaan is echter noodig ter aanvulling
van den voorgestelden maatregel.
Aan mengers in z.g. omkarners zal wor
den toegestaan onvermengde margarine
onder geleidebrief van de erkende marga-
rinefabrieken te betrekken.
Er zal naar gestreefd worden alle m.
regelen zoodanig te treffen, dat mecha
sche verpakking niet onmogelijk gemaakt
wordt en voor kleine ondernemers geen on-
Stukloopen van Huid en Voeten
•n Doorzitten bij WielrIJden
verzacht en geneest
Doo, J0 Tubf 80 ct BB Apoth 6 DrogWt»
Losse bladen uit bel Dagboek
van ten Gouwenaar.
„Toujours plus béte."
DE MONTHERLANT
Donderdag 19 Met.
Een ondragelijke hitte teistert de stad.
Apathisch ben ik voor het open raam
van mün eenvoudige woning aan de
Spieringgracht gezeten. Ofschoon dit ge
heel niet mijne gewoonte is, heb ik mij-
zeiven toegestaan het vest los te knoo-
pen en mü van boord en das te ontdoen.
Als ik mü uit het raam buig, zie ik mijn
ouden vriend BarendBallebakker, even
eens in hemdsmouwen, op de stoep van
zijn perceel gezeten, terwijl het gouden
avondlicht glanst op zijn eerbiedwaardi-
jen, nochtans geheel kalen schedel. De
gelukkige, hoewel gehuwde grijsaard ge
noot vredig van zijn pijpje.
Helaas, als notabel is het mij niet ver
gund alle decorum van mij af te werpen
en gelijk buurman Barend ongegeneerd
op de stoep plaats te nemen. Het los-
knoopen van mijn vest is de uiterste con
cessie die ik aan deze hittegolf doen mag;
het uittrekken van das en boord is feite
lijk al iets onvergefelijks. De Holland-
sche netheid en het Hollandsche fatsoen
gaan bij mij bovenall
Hoe bejammer ik b.v. mijn rheumatisch
gestel, dat mij niet veroorlooft iederen
dag de baden te gaan gebruiken in onze
Stedelijke Zweminrichting. Hoe gaarne
zou ik mij genotvol wentelen in het wel
doende nat, terwijl het zonlicht glinsterde
in de duizenden waterspatjes die mijn
dartele voeten zouden doen opspatten.
Ik kom op deze gedachte, ik bedoel op
de Zweminrichting het valt mij zwaar
het logische denken bij deze tropische
temperaturen gedurende langeren tijd te
handhaven door een oproeping in mijn
lijfblad, waarin gevraagd wordt een tij
delijke badknecht, ongeveer 18 jaar oud,
goed kunnende zwemmen. Nu is dit
niets bijzonders. Maar het eigenaardige
van deze annonce is haar ietwat inge
wikkelde redactie. De jonge Koperwiek
(ik bedoel een broeder van mijn nooit ge
noeg te waardeeren, zjj het dan ook wat
eigenwijze facobus), de eveneens rood
harige Ferdinand, wil naar deze betrek
king solliciteeren en heeft zich daartoe
gewend tot mij, als zijnde een man mei
wijdvertakte connecties. Ooed, ik heb
hem beloofd, stappen in deze richting te
doen. Reeds heb ik eenige invloedrijke
magistraten van onderscheiden religieuze
en politieke richtingen gepolst. Zooeven
was de knaap Ferdinand wederom bij mij
en meende ik hem bemoedigend toe te
spreken (ik kon hem eenige hoop geven),
toen de onnatuurlijke bleekheid van zijn
jeugdig gelaat en zijn hijgende adem
haling mij noopten mijzelven te onder
breken, om hem op medelijdenden toon
te vragen, wat hem scheelde. Bijkans
stotterend, en terwijl hem de tranen in
de oogen stonden, deelde hij mij mede,
hoe hij, nieuwsgierig naar zijn toekomstig
weekgeld, zijn broeder Jacobus had ge
vraagd, dit bedrag even voor hem uit te
willen rekenen. Aanvankelijk had Jacobus
gemeend met een eenvoudige berekening
te kunnen volstaan. Hoe eenvoudig im
mers ziet de bewuste advertentie er uit:
„Loon op 17-jarigen leeftijd 14.17, voor
ieder jaar ouder 1/12 van 28.35." (Onze
Ferdinand is in Januari j.l. achttien jaar
geworden.) Edoch, hetzij bevangen door
de hitte, hetzij door een angstig gemis
aan elementaire denkkracht, faalde Ko
perwiek ten eenenmale. Noch het gebruik
van een logarithmentafel, noch het aan
wenden van algebraïsche formules, noch
het bezigen van den rekenlintaal, brach
ten hem een aannemelijke uitkomst.
Op dit oogenblik ligt hij te bed. Zijn
huisdokter heeft hem absolute rust voor
geschreven. De jalouzieën zijn neerge
laten, door het gansche huisgezin wordt
i.stilte betracht, terwijl ijscontpressen het
verhitte voorhoofd van den lijder afkoe-
'Jen
j Hoewel ik, Sijbrand Bottelaarmeen.
dat een kind het loon voor iederen leeftijd
'kan berekenen, wil ik toch deze puzzle,
'den schranderen lezer niet onthouden,
\hem eenige prettige oogenblikken toe-
wenschend.
'uitvoerbare voorschriften 'op dit punt wor
den gegeven.
Het is inderdaad de bedoeling, zoo zegt
de minister voorts, dat het ontwerp het ge-
heel van maatregelen zoodanig in elkaar
zal doen grijpen, dat voor alle melkveehou
ders, die onder het régime dezer wet val
len, de onmisbare productiekosten zooveel
i «mogelijk gedekt zullen worden.
