r
Deze Courant komt
vele duizenden gezinnen. Gegarandeerde oplage 6500 ex
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
ft o. 18021
Zaterdag SIS Juni l»32
7I« Jsaryang
Ditblad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
in
EERSTE BLAD
Brieven uit de Hofstad.
il
Modelwasscherij
Kliini Annonces B regels II.-
NitUtor raenschenhandcn gebauwd
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE. BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
tylEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
lil
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
r
FEUILLETON
21
(Wordt vervolgd).
-
Wetenschap en ondervinding
Fa. J. H. VAN STRAATEN
sl
Ni
ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
postkantoren.
Hebt U
PERSONEEL noodig?
Zoekt U PLAATSING?
Plaats dan Zaterdags
Uw AANVRAGE in de
eomCBE CÜBiHT
ieder leest ze dan I
Inzending tot Zaterdagmorgen
9 uur aan het Bureau
=rr MARKT 31 ---
nigen ruwen
dergaan
liefde
huwr-li
of anc
verdwijnen, wil Prof. Mees ar.t 1793 B. W.
schrappen. Gebeurde er niet meer dan dit
schrappen, zoo zou de rechter bij waarde
verandering van het geld den inhoud eener
leenschuld naar bill^kheid en goede trouw
moeten vaststellen. Wel zou door de vrij
heid, die in dezen aan den rechter werd
gelaten, eenige rechtsonzekerheid ontstaan,
doch deze acht de heer Mees verre te ver
kiezen ooven de zekerheid van onrecht.
intusschen zou men verder kunnen gaan
en den rechter binden aan een vasten norm,
hierin bes taande, dat de nominale waarde
van geldschulden wisselt in evenredigheid
met het gemiddeld indexcijfer der prijzen.
Prof. Mees geeft dienaangaande het vol
gende voorbeeld. Heeft men in 18^4, toen
het indexcijfer, laat ons zeggen 100 be
droeg, eene leening gesloten van 1000.—
tegen 4 rente, dan zal daarover nu, in
dien thans het indexcijfer 150 is, ƒ60.
rente moeten worden betaald, terwijl bij
aflossing thans 1500.zal moeten worden
voldaan. Werd in 1923 by een indexcijfer
van b.v. 200, eene leening gesloten tegen
5 rente, dan zal daarover in 1930, bij een
verondersteld indexcijfer van J60 40.—
rente moeten worden betaald, terwijl de
leèning in dat jaar met 800.kan worden
af betaald.
En wat hier met schuldvorderingen ge
beurt, zou ook moeten plaats hebben met
de ioonen. Deze zouden dan automatisch
met de prijzen op en neer gaan. De arbeider
zou bij prijsstijging onmiddellijk meer en
bij prijsdaling onmiddellijk minder guldens
als loon ontvingen. Zijn werkelijk inkomen
zou echter in beide gevallen gelijk blijven
en de werkloosheid zou bij prijsdaling heel
wat minder groot zijn.
Eene regeling, als door hem wordt voor
gesteld, acht Prof. Mees in de eerste plaats
in overeenstemming 'met de rechtvaardig
heid. Het is dwaasheid en onrecht, om bij
de voldoening van vorderingen guldens van
verschillende jaren over één kam te sche
ren, als waren zy *geiykwaardig. Maar
bovendien zou de‘bepleite regeling zyn in
het belang van eene ongestoorde voort
brenging. Onze .samenleving zou ontkomen
aan den huidigen paradoxalen toestand, dat
ruime productie door daling der prijzen zou
per kwartaal ƒ2.25, r
ïk 22 cent, overal waai
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
deze gelegenheid niet voorbij te laten gaan
om deze expositie te bezichtigen. Er is niet
overdadig veel, zoodat men niet dood-moe
wordt van het drentelen en kijken; er is op
het terrein zelf alle gelegenheid om uit te
rusten zonder gedwongen te zijn iets te ge
bruiken en er is dus alle aanleiding om te
gaan kijken. Een dergglyk mooi geheel komt
wellicht nooit terug en wat ons in plaatjes
altijd zoo aardig is voorgehouden, kan men
hier nu in veel meer leerzamer vorm voor
zich zien. Reeds de aanblik der gebouwen
alleen is, meer dan de moeite waard; wij
krijgen er een begrip door hoe de oostersche
bouwkunst zich ontwikkelde.
Men kan dan ook eens vergelijken met de,
westersche en zonder er verder over te kib
belen voor gichzelf een indruk krijgen of
die westersche nu altijd veel mooier is.
Merkwaardig hoe by die oostersche het dak
een zeer belangrijk deel der architectuur is,
terwijl bij de westersche het dak geheel is
verdwenen als gedeelte daarvan. Wy zyn
aan die platte afdekking gewend en wij zien
het misschien niet meer, maar als men hier
weer eens gadeslaat wat men elders van
een dak als décor weet te maken, dan pas
valt het op welk een belangrijk element in
de bouwkunde hier eenvoudig is weggevaagd
zonder er iets ander? voor in de plaats te
stellen.
En zoo kan men diverse onderdeelen eens
vergelijken om te constateeren, dat het wes
ten nog wel iets ■♦fan dat oostersche zou
kunnen leeren. Het valt ook op, dat de ar
chitectuur ginds berekend is op den aard
van het klimaat, waarin warmte hoofdzaak
is. Is hier in ons land daar ook rekening
mee gehouden? Het regent hier de helft
van het jaar.’Heeft men ook.bedacht daar
mede eens rekening te houden, bijvoorbeeld
bij déê aanleg van straten en den bouw
van winkels, bij de ventilatie in de huizen?
We hebb^p er nooit veel van' bespèurd.
Onze woningen zyn meest mooi-weer wonin
gen en de bouw is mooi-weer bouw en dat
in een klimaat waarin mooi weer uitzon
dering is.
met een natuurlijke beschaving, welke me-
schok van Edmund Crewe on-
had. Het was geen verbintenis uit
geweest, maar «-envoudig een van die
lijkqpvereenkomaten, die of noodlottig
iders uitvallen, al naar het tempera
ment va» hen. die ze sluiten.
Crewe wae van nature een tiran, die door
louter kracht en handigheid tot aanzien was
gekomenhet overwicht op zijn medeschep
selen. hem door de natuur geschonken,
deed hij steed» ten .volle gelden. Dat hij zelf
een werkman geweest was. vergrootte zijn
sympathie voor de arbeiders niet, het
maakte hem veeleer achterdochtig en veel-
eis&hend. Hij had zijn leven lang deze over-
tu gin& gehuldigd, dat men alle menschen
zoo lang als zijn vijanden heeft te beschou
wen. tot ze bewezen hebben zijn beproefde
vrienden te zijn. Toen hij ouder werd, kwam
Crewe met een gevoel van buitengewone
bitterheid tot het besef, dat hij feitelijk
geen vrienden haddat zelfs zijn* kinderen
hem verkeerd begrepen en vreesden. Maar
dat hij d« meeat gehate man in Birtley was
dat wilde er bij hem nog altijd niet in.
Wat iemand zaait, dat zal hij oogsten,
is een tekst, die Edmund Crewe boven zijn
deur had kunnen spijkeren. Toch had deze
man, hoe weinig zijn afstootend uiterlijk
het zou doen vermoeden, een sterk Verlan
gen naar het oneindige. Nu. op zijn vier en
vijftigste jaar drong plotseling scherp tot
zijn bewustzijn door, hoé eenzaam hij door
’t leven gegaan was
Dit ontwaken wacht zoovelen. en of de
gevolgen meer of minder noodlottig zijn
hangt af vun het temperament en dé Om- halskraag weg te nemenhet Is schande oi#
leiden tot desorganisatie der voortbrenging
en tot armoede. Overproductie in bepaalde
takken van bedrijf zou ook dan nog kunnen
voorkomen, doch wat men algemeene over
productie noemt, zou echter niet meer moge
lijk zijn.
Wy hebben hier in het kort de strekking
van het betoog van PrM. Mees weergegeven.
De moeilijkheden, die aftn de uitvoering ver-
bonden zijn, zullen de toepassing van het I
systeem wel tegenhouden. Dit neemt in-
tusschen niet weg, dat, wil onze op ruil
verkeer ingestelde maatschappij houdbaar
blijven, wij óf moeten, komen tot een vaste
waarde van het geld, df tot een methode
waardoor alles zich onmiddellyk by de ver
anderde galdswaarde aanpast.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken behoorende tot den bezorgkring)
15 ragels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels ƒ1.55, elke regel meer ƒ0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prys.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer ge reduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Uit’ het Engelsch van
DAVID LYA^L.
Vertaald door
J. P. Wesseiink-Van Rossuni.
Zeker kon men geen mooier boomen.geen
zachter grasveld van lief lijker Smaragdgroen
vinden, al had men heel Engeland afge
zocht. Een klein .watervlak met een eiland
in het midden bood een schuilplaats aan
het wilde gevogelte. De terrasvormig aange
legde tuin daalde van den achterkant van
het huis er naar toe en het uitzicht, dat
en had van uit de ramen der bibliotheek,
was onvergelijkelijk schoon. Het inwendige
van het huis, hoewel wat de architectoni-
-ache schoonheid aangaat, volkomen in
p overeenstemming met het uitwendige, was
geheel bedorven door het vandalisme, dat
bij de decoratie en metfbileering bedreven
was. die een vrucht waren van de afechu-
welijkste periode uit den tijd van Victoria.
Crewe zelf was een man zonder smaak,
d’e zijn huishoudster had getrouwdwelke
tot aan den dag van haar dood in angst
vrtor hem had geleefd en die geen hartzeer
gevoelde, toen zij er zich bewust van werd,
dat de spanning spoedig voorbij zou zijn
Zij wis een lieve, beschroomde ziel geweest
MCXXXII.
De Indische Tentoonstelling.
Hoe het met de Indische tentoonstelling
gaat, daarvan vernemen wy niet veel. Als
je er komt zijn er wd bezoekers, maar of
het er vele zyn valt moeilijk uit te maken,
omdat het terrein uitgestrekt is. Wat /beer
publiciteit zou geen kwaad kunnen en het
moet daarbij niet beperkt blijven -ot ver
melding van nieuwe attracties, die gepro
beerd worden om meer bezoekers te trek
ken. De tentoonsteHin^elf is de aandacht
ten a olie waard en op bezoek daarvan moet
meer getamboerd worden. Zijn alle Hage
naars er al geweest? Den Haag zelf mag
toch wel een paar honderaduizend bezoekers
leveren. We hebben hier tuea meer dan
tweehonderdduizend kiezers en kiezeressen
die door hun stem uit te brengen ook mee
beslissen over Indic en zijn lot. Men mag
toch redelijkerwijze verwachten dat ?y al
thans iets doen om begrip te krjjgen van
Indië al was het maar uit pure nieuwsgierig
heid.
De entréeprijs is waarlyk geen bezwaar,
vooral als men 's avonds na z*.s uur gaat
en die prijs slechts dertig cents bedraagt.
Een kopje koffie op Scheveningpn kost met
fooi ook dien prijs en dua kan men voor een
keertje wel eens die drie dubbeltjes beter
besteden.
Er wordt ook niet eens vermeld of het
hard gaat met bezoekers van buitenaf. We
herinneren ons dat op dé Arnhemsche ten
toonstelling in 1928 er voortdurend een
stroom van bezoekers uit de omgeving v/as.
Is dit hier ook Het is er ons werkelijk iets
te stil en wat wy van anderen hoorden is
hun indruk niet veel beter. Het zou j’atymer
zijn als het niet zeer druk ging en wij wek
ken dan ook nog eens op om toch vooral
standigheden?
De toevallige ontmoeting met Alison had
in Crewe’s halt het verlangen naar huise:
'ijk leven opgewekt. Indien zulk een vrouw
moeder mijner kinderen ware geweest,
<mn zouden zij anders zijn geworden, zei
hij tot zichzelf, minder koud en in zichzelf
gekeerd. In deze stemming wachtte hij dien
avond de komst zijner gasten.
Hopwel haar broer en zuster haar plaag
den en uitlachten om haar tegenstribbelen,
had Alison er ten slotte toch in berust, dat
zij haar tooiden voor het feest
Materiaal om op te sieren was niet be
schikbaar maar Tibbie woekerde met het
weinige, dat bruikbaaf*«was. Alison’s avond
japon was van zwart satijn, van zcor moei
lijk te bepalen ouderdom en snit, waarvan
niemand zich meer herinnerde, wanpeer de
modewa» geweest. Een fichu Van oude
naaldkant, een van haar moeders zeer wei
nige schatten, legde Tibbie om haar zusters
schouders maar toen zij een paar vlam-
kleurige chrysanthemums in de plooien van
haar japon wilde steken, weerde Alison dat
preutsch af.
Houd de bloemen voor jezelf. Tib; ik
ben niet voor die opzichtigheid. Ik ben een
■•'•nvoudige vrouw van middelbaren leeftijd
en met mijn caniée-broche zal ik de kant
stellig beter op haar plaat» kunnen houden.
Het Lijkt wel een reliefversiering op
n graftombe zèi Tibbie oneerbiedig. De
bloemen zal ik je dan sparen, inaar de
camee wijs ik beslist af. Het eenige. wat er
nice door kan. is dit speldje Maar o. Ali
son. als je me toch maar wofi toestaan dien
liOlllSCHE COLTRANT.
D» guldsn-ls-guiden-theorle
Eenigen tyd geleden heeft Prof. Mr. W.
C. Mees R.Azn. te Wageningen voor de
Vereeniging „Handelsrecht” een zeer be
langrijk prae-advies uitgebracht over boven
vermelde theorie in verband met artikel
1793 van het Burgerlpk Wetboek.
Dit artikel luidt: „De schuld, uit leening
yan geld voortspruitende, bestaat alleen in
de geldsom, die by de overeenkomst is uit
gedrukt. Indien er, vóór het tijdstip der vol
doening, vermeerdering of vermindering
van de waarde der geldspecie, of verande
ring in de gangbaarheid, plaats heeft, ge
schiedt de teruggave der geleende som in
zoodanige specie ais ten ty’de der veldoe-
ning gangbaar is, berekend naar derzelver
gangbare waarde op dat tijdstip.”
In dit artikel, zegt Prof. Mees, is be
lichaamd de zoogenaamde gulden-is-gulden-
theorie, welke inhoudt, dat de gulden ver
ondersteld wordt eene vaste waarde te heb
ben. Blijkt deze veronderstelling onjuist,
dan leidt de theorie tot onrecht.
Toen het tegenwoordige artikel 1793 B.
W. werd j/astgesteld, leefde men nog in de
illusie, dat het geld eene zekere waarde
vastheid had. In het lichtevan den tegen-
woordigen tyd, met zyne groote schomme
lingen in de waarde van het geld, acht
Prof. Mees genoemd artikel echter hopeloos
verouderd en eene ontsiering van de wet
geving.
Vooral de laatste 20 jaren hebben ons
doen zien, hoe weinig vast de waarde van
het geld is. In de oorlogsjaren en onmiddel
lijk daarna hadden wij het verschijnsel der
waardedaling van het geld, der inflatie,
welke ‘epeciaal in Duitschland alle schuld
verhoudingen ontredderde. Thans leven wy
in eene periode van waardestijging van het
geld, van deflatie met hetzelfde noodlottige
gevolg. Inflatie zoowel als deflatie schep
pen onrecht. Bij inflatie wordt de schulde
naar bevoordeeld ten koTStg van den schuld-
eischer. Bij deflatie de swfculdeischer ten
koste van den schuldenaar. .JDjt echter niet
alleen. Door beide, maar véRral door de
flatie, wordt het economisch.’‘leven lam ge
legd, zooals de wereld in dez» dagen onder
vindt.
Ten einde al de ellende, die uit de waarde
verandering van het geld voortvloeit te doen
Veten wachten op den ouderdom om
deugden te verwerven; doch vruchten
rijpen niet onder de sneeuwt.
Het tooneel bezoek.
Onlangs vertelden wij iets over het too
neel en het bezoek aan de theaters. Uit na
dere gegevens blykt het volgende duidelyk;
het bezoek aan het tooneel neemt af, dat
aan de bioscopen neemt yeg geleidelijk toe,
dan aan andere voorstellingen, concerten,
uitvoeringen enz. blyft constant, de totale
opbrengst der entrée’s voor alle vermake
lijkheden daalt. Haf^ totaal bedrag in den
Haag was van 1924 tot 1930 opgeloopen
van 4 millioen gulden tot 5.4 millioen, maar
daalde in 1931 weer tot 4.26 millioen, ter
wijl het totaal aantal bezoekero toch nog
met 30 duizend was gestegen. Hier volgt
,dus ddidelyk uit, dat men goedkoopere ran-
dien moeien hals van je zoo te bedekken.
- Tibbie Fleming, je verblijf in Enge
land heeft je eenige zonderlinge opvattin
gen efl gewoonten bijgebracht. Je weet, hoe
•ik over bloote halzen denk.
In ieder geval zijn ze geschapen om
gezien te worden vooral als ze zoo mooi
zijn alg de jouwe, zei. Tibbie met een zucht.
Zie den mijnen eens. hoe schraal 4n bee-
nig. maar kan me niet schelen.
Innig als Tibble met anderen kon mee
voelen en helderziend als zij in sommige
gevallen was. scheen het of zij een voonge-
vodl had van ’t geen het avondfeest bren
gen zou. wat haar nu reed» met een haar
zelf onverklaarbare blijdschap vervulde. Ge-
wponljjk vond zij het dineeren fe Old Hall
een vervelende geschiedenis, maar vanavond
scheen de lucht wel met electrische energie
geladen. Gavin zag er dien avond knapper
dan gewoonlijk uit in zijn jaquet en
wa« zoo vroolijk öla een hoopvol minnaar
1 qhoort te zijn. Alison was de stilste van
de drie.
t Schijnt een groote plaats, zei zij,
toen zij de donkere schaduwen van de hoo
rnen langs de f-pnjlaan voorbijreden.
't Is een prachtig verblijf, zei Guy,
wnair de buitenzijde is het beste deel. De
ontvangkamer is het leelijkata Vertrek waar
het lot mij ooit binnengedreven heeft, is
’t niet zoo. Tib?
Op dat oAffcnblik ging het rijtuig juist
de bocht in naar den ho'ddingang. waar een
zachte lichtstroom in den kalmen avond
uitstraalde. Onmiddellijk verscheen de
knecht om hen te ontvangen en Alison, die
ondanks zichzelf plotseling in alles belang-
gen is gaan bezetten in plaats van duur
dere. De bioscopen brachten in 1981 nog
zeven millioen belasting in het gemeente
lijk laatje, maar de overige' ver makelij k-
hed tezamen 56 mille minder.
Men moet bij deze cijfers altijd nog be
denken dat den Haag ieder jaar 214 3
in bevolking toeneemt, dat dus van 1924
1931 de bevolking met 20 ',o is toegenomen,
zoodat een styging der totale opbrengst van
4 tot 5.4 millioen gulden niet zoo heel be
langrijk is. Uit de cijfers blykt dat eiken
dag, gemiddeld over een jaar berekend, zes
tien duizend menschen „uit” gaan, want het
aantal bezoekers in een jaar aan alle be
laste vermakelijkheden bedroeg in 1931
5691 duizend personen. Deelt men dit aantal
op het toaal bedrag dér aan entrée’s ont-1
vangen geld, dan blykt gemiddeld vijf en
zeventig cent per uitgangetje te worden
betaald!
Het is niet onaardig om te weten dat dit
de „norm” is voor hetgeen betaald wordt
voor een theater, concert, enz. Men kan nu
eens zien dat tegenover één bezoeker van
den schouwburg die vier gulden entrée be
taalt, er weer dertien moeten zijn die in
den biosdbop maar twee kwartjes uitleggen r f
voor een avond genoegen.
Is het totaal bedrag, berekend op een be
volking van 4’A maal honderd duizend zie-
len, dat voor vermaak wordt uitgegeven
hoog, ’t Is twaalf gulden per hoofd Maar
een groot deel gaat nooit of zelden uit. Een
juiste beoordeeling is niet mogelyk, maar
leerrijk zijn de cijfers wel, vooral wanneer
men ze over een aantal jaren kan verge
lijken en men den invloed der omstandig
heden daarin weerspiegeld kan zien. Weer
slag van de malaise is er wel, maar heel
groot is die toch niet te noemen.
HAGENAAR.
stelde, keek met een snellen, onderzoeken
den ’blik de ruime h»l rond, welker eiken
houten trap en galerij, waarop de deuren
tier eerste verdieping uitkwamen, een in-
druk gaven van ruimte en deftigheid.
In een kleine kamer gelijkvloer» stond
een dienstmeisje gereed de mantel» en
sjaals aan te nemen en binnen enkele mi-
rfhien hadden zij de deur van den salon
bereikt. Toen zij aangediend werden, kwam
de heer des huizes hen tegemoet. De buiten
gewoon goede stemming, waarin hij ver-
k-erde. ontnam aan zijn gelaat dé - harde
uitdrukking, die het gewoaalijk had en toen
zij hem achteloo» de hand gaf, moest Alison
toegftven. dat zijn avondcostuum hem zeer
goed'kleedde en hem jonger maakte.
Mijn dochters Anna en CeHa, juffrouw
Fleming, zei hij met een zwaai van zijn
hand naar den hanrd. waar de twee zusters
«tonden.
Anna kwam dadelijk naar haat toe. Zij
wiw vrij lang en buitengewoon mager en
had een droevig uitziend, donker gekleurd
gelaat. Zij droeg een eenvoudige, donkere
japon, met een langen sleep en een smalle
gouden ketting hing van haar hals af. Haar
zeer zwart haar, dat van nature golfde, was
in het midden gescheiden, over de ooren
geborsteld en van achter losjes in een
wrong samengenonien. Allaon vond, daf zij
er zir zonderling uitzrfg. Pn met oen ge-
voel van verlichting rustte haar blik op
Cel1:,, die er met haar frlMche kleur en
blonde haren nl» een wezen uil een andere
wereld uitzag