Inmaakvaten.
DE APLUS
MOTOR OLIE SMEERT VOLLEDIG
Ut ii Zii^geeltnnrs
VACANTIETIJD
SCHEPT
NIEUWE
BEHOEFTEN!
GOUDSCHE COURANT
UI.
De a.s. Beiaardconcerten
Hoogendoorn
Iomaak Kruiden
St. JAN SIGAREI
J. C. LANUERAAR
WINKELIERS!
„ALRO" Obligatie Certificaten
„ALRO'VKantoor -
GOUDA
Oranjefeesten 1932
S. B. GOMPERS
C. Teekens Ozn
IMVIIS YILIIEIS MITORIUWIEL
DE BOVENDEELEN
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 23 JULI 1932 - TWEEDE BLAD
Notaris J. v. Kranenburg
„Onroerende Goederen:
EEN WOONHUIS
TWEE WOONHUIZEN
VIJF WOONHUIZEN
Piano, Orgel, Viool on
Mandoline-Muzfek
Jb. MAARLEVELD
G. v. Leeuwen
Zorg toch vooral dat Uwe afnemers WETEN welke
artikelen gij in voorraad hebt en dat ge in staat
zift tot billijke prijzen te leveren.
Wie zulks nalaat, geeft een ander de gelegenheid
Uw cliëntèle tot zich te trekken.
WAAKT DAARVOOR!
WEEST ACTIEF!
Maakt reclame op doeltreffende wijze, dat is door
middel van de
HET EENIGE ZELFSTANDIGE DAGBLAD
HIER TER PLAATSE.
Wilt ge IEDEREEN bereiken, adverteer dan in de ZATERDAG-EDITIE, die komt overal en wordt
door ieder gelezen. Daarop komt het aan!
Adverteeren in bladen, die NIETS NIEUWS bevatten, beteekent Uw geld naar de zee dragen.
VRAAG ONZE BILLIJKE TARIEVEN.
BELT OP 2 7 4 5.
Met den opzet eener goede reclame zijn wij U gaarne behulpzaam.
H. LORJÉ
SPOORSTRAAT 21 - GOUDA
MODELSLAGERIJ
ZENDT PROEFWASCH
J. Vlas
Colburt Costuum naar maat
Drog. „Het Groene Kruis''
„WIKUNA
snelrondbreimachine
Cromattëche harmonica
Hoogandoorn
D. M. VAN HOORN
D.' G. van Vreumingen I
GEBR. KAMPHUIZEN
Wij gaan verbouwen
Gele tanden bij rookers
Geeft 15-25 besparing op Benzin*
In dezen tijd van bezuiniging een voordeel voor eiken Automobilist
Nut door nenscbenbaodsa oebiuwil
te Gouda.
Veilige en Eeonomische
Brieven uit de Hofstad.
Kliini Annonces 8 regels fi-
te GOUDA,
zal op MAANDAG 25 JULI 1932, des
avonds half aeht in Hotel „De Zalm"
aan de Markt aldaar,
PUBLIEK VERKOOPEN
de volgende
onder GOUDA:
a. d. Molenwerf no. 22 (met recht van
kostelooze inbinting in belendend per
ceel no. 24 en voorzien van nieuwe
kap).
Per week verhuurd voor ƒ4.
a. d. Komijnsteeg 51 en 53.
Per week verhuurd elk voor ƒ3.75.
onder GOUDERAK:
a. d. Gouderakschen dijk nos. 228 tot
en met 232. Per week verhuurd elk
voor ƒ2.60.
De perceelen zijn te bezichtigen de
laatste 3 werkdagen voor en op den
verkoopdag van 10 tot 12 en 2 tot 4
uur; zij zijn te aanvaarden op den
betaaldag der kooppenningen 24 Aug.
a.s.
Breeder bij notities, welke gratis
bij den notaris verkrijgbaar zijn.
kunnen een keurige collectie
klassiek en populair, muziek voor
Sopraan, Alt, enz., collection „Pe
ters", „Litolff" enz. aantreffen in de
bekende
2e HANDSGOEDEREN ZAAK
MOLENWERF 30.
Tevens groote voorraad
GRAMOFOONPLATEN
reeds vanaf 15 cent. Voor 50 cent 'n
prachtplaat. Alle standaardmerken,
zooals „Columbia", „Polydor", „Vox"
dat U bij
WESTHAVEN 64,
STEEDS prima kwaliteit
HOLLANDSCH
RUND- EN VARKENSVLEESCH
en lekkere zelfbereide WORST en
VLEESCHWAREN koopt.
Van heinde en ver haalt men thans
onze
Gekookte Schouderham k 15 ct. p. o.
Gebraden Rosbief a 25 ct. p. o.
Slagerij niet machinale Koelinrichting
STERK, ZUIVER en GOEDKOOP.
Aanbevelend,
TUINSTRAAT 85 Telef. 2876.
INMAAKKRUIDEN
INMAAKAZIJN
KURKEN EN LAK
ZWAVELLINT, etc. etc.
Gedipl. Drogist,
Burg. Martenssingel Telef. 2839.
met Ongevallenverzekering volgens aanwijzing der Ned. Staatsloterij
verkrijgbaar in het
KLEIWEG 59
TELEF. 2163.
ACTIEVÈ VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD.
•Het adres'veer Ongevallen-, Auto-, Motorrijwiel-, Brand- en Levens
verzekering, tegen lage premiën.
(Lip Vraagt vrijblijvend tarieven.
HET ADRES voor Comité's, Buurtvereenigingen e.d. is het
vanouds bekende magazijn
WIJDSTRAAT 17
DIT JAAR SPECIALE KORTINGEN.
BIJZONDERE KINDER-ATTRACTIES
GOUDA.
ALLES KOOPT U BIJ ONS TOCH VOOHDBELIGERÜ
Rubberleder 1.50 per heele plaat GummihakkenDamesmaten
9 ct., Heerenmaten 14 ct. per paar. Prima Zooileder voor spot
koopjes! Actetasschen vanaf ƒ1.25 Fietstasschen 50 ct. Bood-
schaptasaehen !96. ct. Bag-ageriemen (band) II ct. Voetbal
schoenen ƒ2.40.
Verder zijn wjj ruim gestorteerd in Voetballen, Binnenhallen,
Jersey's, Broekjes, Kousenranden, Knie- en Enkelkousen, Been
beschermers, enz. enz.
LEDER- EN SPORTHANDEL ELECTR. SCHOENMAKERIJ
f
Allerwege bekroond.
22 maal met Gouden en Zilveren Medailles
plus Zilveren Beker en Kampioenspriji
9 i-ii
LANGE TIENDEWEG 49 Telef.
naar Stoom-Wasch- en Strijkinrichting N. G. ROEST voorh. Gez. Etmai
Fluweelensingel 68, Gouda, Telef. 2497 (ook ingang Burg. Martensstraatjl
WESTHAVEN Tailleur
biedt aan tegen lage prijzen
Vraagt stalen.
OPRUIMING VAN RESTANTEN.
ZOMERNVIJZEN
ANTHRACIET 30/50
20/30
10/20
WALES ANTHRACIET
EIERKOLEN
Alles gezeefd en stcenvrij.
Aanbevelend,
Gabp. van Bruinessan
VROUWENSTEEG 25 TEL. 2313. BOSCHWEG 29.
2.30 p. H.L. 3.p. 100 K.G.
2.20 2.90
1.50 1.95
2.80 3.60
1.25 1.65
Bij groote afnamen reductie.
80
VEREENIGING VOOR
FACULTATIEVE LIJKVERBRANDING
Inlichtlngenbladen, Tarieven en Voorwaarden en
inlichtingen omtrent het FONDS VOOR LIJKVER*
BRANDING op schriftelijke aanvrsge kosteloos
verkrijgbaar bij de afd.-secretaresse. Gouwe 73, Gouda
24
in
KLEIWEG 91 Telef. 2018.
met toebehooren, als nieuw. Spotprijs
ƒ25.—.
3 rijen, 48 bassen, prima in orde.
2e Handsgoederen,
MOLENWERF 30 GOUDA.
WIJ EXPOSEEREN het
compleet met electrische verlichting
225.—.
DOELESTRAAT 12 GOUDA
Telef. 2652.
IETS BIZONDERS.
NIEUWE SOORTEN:
ST. JAN No. 5 5 cenls|
Royal 8
de Luxe 16
allen verpakt in keurige halve kistje
WIJDSTRAAT 20 Telef. 321!
PRIMA HONINGKOEK
ƒ0.35, ƒ0.52'/, en ƒ0.70
HEERLIJKE GEMBERKOEK
ƒ0.45, ƒ0.67'/, en ƒ0.90
FIJNE SUCADEKOEK
ƒ0.45, ƒ0.67'/, en ƒ0.90
ALLE DAMES- EN KINDER
ARTIKELEN MOETEN WEG
TEGEN SPOTPRIJZEN
„Na lang zoeken eindelijk datgene, wat ft
voor mijn tanden noodig he*b! Nadat ikW
drie maal gebruikt had, waren mijn tanden
helder wit, hoewel zij er door het vele rootoj
bruin en leeljjk hadden uitgezien. Ik
geen ander merk meer gebruiken dan
rodont." B., Horst Berg. Verlangt i
de echte Chlorodont-tandpasta met
wit-blauwe garantiestrook, tube 35 cent
60 cent! Overal verkrijgbaar.
De a.«. beiaardconcerten
Een inleiding te mogen schrijven tot de
reeks beiaardconcerten, die door het geluk
kig initiatief van de Vereeniging voor
Vreemdelingenverkeer zyn georganiseerd,
is een taak die ik met vreugde vervul. Mijn
functie van secretaris van de Nederlandsche
Klokkenspel-vereeniging, heeft mij al te
zeer de moeiten en zorgen doen kennen, die
aan een dergelijke opzet vooraf moeten
gaan. Aleer het tijdstip is gekomen, waar
op de gast-beiaardier zijn programma kan
beginnen, zyn vele woorden gesproken, vele
pennen in beweging geweest en vele bereke
ningen gemaakt. Doch nu dan eindelijk het
zoover is gevorderd, dat weldra het eerste
concert kan gegeven worden, moge een ge-
lukwensch niet achterwege 'bJyven aan het
voortvarende bestuur van de V.V.V., door
wiens doortastend optreden burgery en
vreemdeling ongetwijfeld genotvolle uren
zullen worden bezorgd.
In Gouda is thans een echte, karak
teristieke Hollandsche kunst in eere her
steld. In den bloeitijd van het beiaardspel
in de 17de en 18e eeuw was er geen stad
in Holland, die niet over een beiaard in een
harer torens beschikte. Groote kosten wer
den daarvoor gemaakt, doch het genoegen
door goed klokkenspel aan de burgery ver
schaft, rechtvaardigde alleszins deze uit
gaven. Niet alleen de burgery werd dcror
het karakteristiek gezang uit de bronzen
kelen getroffen, maar ook en bovenal de
vreemdeling. Men ieae slechts de oude reis
beschrijvingen van hen, die onze Holland
sche steden bezochten. De welvaart, de
kunst, de nijvere burgers worden hoogeljjk
geroemd en al was er by enkelen plaats
\oor meer of minder gegronde kritiek op
de inwoners, toch waren deze reisverhalen
in een opzicht eensluidend: het gespeel op
de klokken in de mooie torens had men ner
gens ter wereld gehoord, als in dat kleine,
vlakke landje aan de zee. Zoo was het in
vroegere jaren, zoo is het nu nog. De erger
lijke verwaarloozing van onze kostbare
klokkenspellen door onze 19de eeuwsche
voorouders heeft niet weinig bijgedragen
(mi een der meest karakteristieke eigen
aardigheden van Nederland te vernietigen.
Met groote moeiten en zorgen hebben enkele
krachtdadige mannen hun talenten gegeven
om het aloude klokkenspel tot nieuw leven
te brengen. Dit geschiedde in het begin
deze eeuw. En nauwelijks waren enkele
Men kan in ware vrijheid leven, en toch
niet ongebonden zijn.
FEUILLETON.
Uit het. Engelsch van
DAVID LYALL.
Vertaald door
42 J. P. Wesselink-Van Kosaum.
Op dit uur. half elf in den morgen, waren
dt goede huisvrouwen in het achterhuis
bezig mot Jiet gereedmaken van het mid
dagmaal en voor de minder goede was het
nog te vioeg om zich te laten zien. Er wa
ren geen werkplaatsen, waar spijkers ge
maakt werden, in Parkinsstreetdaarom
stond de etraat iets hooger in aanzien dan
de lager gelegen straten. Hier woonden
voor bet mocrentfeel welgesteld© handwerks
lieden of de kleine kooplieden, die er naar
^gestreefd hadden ecp huisje te hebben op
eenigen afstand van het terrein van hun
arbeid.
Mevrouw Odell was boven bezig een der
■daapkartiere in orde te brengen, toen zij
bet tuinhekje hoorde openen. Zij stak haar
hoofd buiten het raam. om te zien. wie er
was. Toen zij den heer Crewe zag, ohtstelde
«1 hevig, zij trilde, toen zij zioh van het
raam verwijderde en met bevende, zenuw
achtige vingera beproefde «ij de banden van
haar huishoudechort lot» te maken. dat haar
*eel beter stond dan de vuilzwarte japon
beiaarden in Nederland bespeelbaar ge
maakt, of de reizende Amerikaan ontdekte
een kunstuiting, die ook de zyne zou kunnen
Korten tyd nadien verscheen van den
Amerikaan Gorham Price het standaardwerk
„De zingende torens in Nederland en Bel
gië". Die belangstelling heeft zich enorm
uitgebreid, getuige de vele buitenlanders
die hier te lande en in Vlaanderen de
beiaardconcerten kwamen beluisteren, met
het gevolg dat thans in Amerika meer dan
dertig beiaarden in werking zyn, die allen
in deze eeuiw werden opgericht.
Toch is Nederland aan de spits blyven
staan van de beiaardkunst in de wereld.
Niet alleen door het grootste aantal
beiaarden, dat het thans nog bezit wy
tellen er heden ongeveer zeventig maar
bovenal door onz© knappe beiaardiers en
niet te vergeten door het karakteristieke
beeld onzer Hollandsche steden, waarin het
beiaardspel het meest thuis behoort, ja on
misbaar is.
De wieg van de moderne klokkenspel
kunst vinden wy in Mechelen, waar Jef
Denyn de beiaard heeft laten zingen zooals
hy nooit gezongen had. Wy Nederlanders
ons gelukkig pry zen eenige zijner
talentvolle leerlingen tot onze
beiaardiers te mogen rekenen. De burgers
in Gouda zullen enkelen hunner op de vol
gende concerten kunnen beluisteren.
Het spreekt wel vanzelf, dat een bekwaam
beiaardier hooge eisohen stelt aan het klok
kenspel. Er is immer een wisselwerking tus-
schen bespeler en het instrument. De meer
dere bekwaamheid van den bespeler ver
langt betere beiaardinrichtingen, en omge
keerd betere beiaarden geven den bespeler
nieuwe mogelijkheden, waaraan hy noodza
kelijk moet voldoen. Het een is het gevolg
van het ander en met dat alles wordt de
beiaardkunst op steeds hooger plan ge
bracht. En wie hebben var. dat alles de
voordeelen 1 De steden, die voor den beiaard
een offer weten te brengen. Ik ben er van
overtuigd dat van, goed beiaardspel een zter
groote beschavende invloed uitgaat. De
feiten in de laatste jaren hebben zulks over
tuigend bewezen. De steden, die door be
middeling van de Ned. Klokkenspel-Ver.
des zomers beiaardconcerten organiseuren,
willen steeds uitbreiding van de reeks,
willen alle Nederlandsche en Vlaamsche
beiaardiers hooren. De burgery geniet van
een harer schoonste bezittingen en de
vreemdeling verzuimt de gelegenheid niet
het Hollandsche klokkenspel te gaan be
luisteren. In goed beiaardspel vindt de
Hollander iets terug van zyn eigen ziel, van
zijn eigen geest. Als de bronzen kelen hun
liederen over de steden uitzingen, voelt men
meer dan ooit het „Hollander zyn", de be
woner te wezen van het vlakke, atmosferi
sche land, van de betooverde streken, waar
een Rembrandt, een Krans Hals, een Ostade
geboren werden, dde „het meest onaanzien
lijke tot schoonheid verwekten" zooals van
Deyssel eens ergens schreef.
De steden, die reeds langer den beiaard
hooren spelen, hebben een zeer bijzondere
attractie gekergen. Een klokken-
concert vereischt de stilte van
de concertzaal. Het verkeer-rumoer
van heden te ontvluchten als de toren zingt,
heeft de burger veelal naar de meest ka
rakteristieke uithoeken zijner stad gedreven,
«ij zal daér genieten, waar rust heerscht,
waar het auto-getoeter en het straatrumoer
verre zijn. De burgers scheppen als vanzelf
een of meer „luisterplaatsen" in hun Btad,
waar zij weten ongestoord en volop te kun
nen genieten van het spel van den
beiaardier, daar hoog in den, toren. En als
weer en wind medewerken, dan zal er ook
van een oprecht en hartelijk genieten spra
ke kunnen zijn.
Men zal zich zeker, vooral op deze
oogenblikken, afvragen, hoe het beiaardspel
in zijn werk gaat. De wensch tot deze ken
nis zal ik trachten te bevredigen, of
schoon een juist inzicht alleen verkregen
'kan worden, door het bijwonen van een
beiaardbespeling in de klokkenkamer. Ik
moge herhalen wat ik dienaangaande elders
heb geschreven.
„Wie zich de moeite getroost een klokken
spel van dichtbij t© gaan bezien of beter
nog een klokkenbespeling in de klokken
kamer by t© wonen, zal onmiddellijk over
tuigd zyn dat dit instrument met een orgel
of piano niets gemeen heeft, noch in uiter
lijk aanzien, noch in technische behandeling,
gelijk elk ander muziekinstrument heeft
het klokkenspel zijn eigen karakter, waar
den en schoonheden. De klokkenklank op
zichzelf verschilt reeds hemelsbreed van elk
ander instrument. Dat eigen karakter en
die eigen schoonheden te laten spreken, is
het werk van den musicus, die zyn instru
ment kent en verstaat. Zooals elke instru
mentalist moet ook de beiaardier bepaalde
eigenschappen en hoedanigheden bezitten,
die hem als bespeler geschikt maken.
Klokkenspelen is niet alleen een muzikale,
doch ook een sportieve bezigheid. De
zit, men zou byna zeggen
or zyn klavier, met jas uit en
boord af, hemdsmouwen naar boven om zich
gemakkelijk te kunnen bewegen en met
krachtigen armzwaai dirigeert hy zyn vuis
ten naar de stokken. Zyn beenen gaan van
links naar rechts, en van rechts naar links
om de basklokken in het accoord te laten
medeklinken. Dat alles gaat soms vliegens
vlug, behendig. Maar elke mokerslag van
zijn sterke vuist en elke trap van zyn voet
even zoovele atomen poëzie oproe-
verbeelding van de compositie op
ir vóór hem. Achter deze uitbun
dige lichaamsbewegingen en achter die
stoere kracht schuilt de droomer, de dichter,
die in klokkenklank zijn innerlijk uitzingt.
Er wordt een groote mate van zelfbeheer-
sching en een volkomen technisch meester
schap van den beiaardier geëischt. Het is
onjuist te ine enen, dat een of andere instru
mentalist (organist :b.v.) uit dien hoofde de
kunst van het klokkenspelen machtig is, en
is de meest behendige klokkenspel-
alleen hierdoor reeds een goed
beiaardder. Die beiaourdiers, die heden ter
schol© gaan, zyn gezonde, krachtige en
levenslustige \nenschen en ontvangen een
muzikale opleiding, die niet onderdoet voor
die van eiken anderen instrumentalist."
Deze regelen bedoelen niets anders te
zyn dan een „inleiding" tót de a.s.
beiaardconcerten. Ik wil hier geen geschie
denis van klokkenspel geven, noch een
uitvoerige beschouwing wyden aan de tech
niek, evenmin als ik gelegenheid kan vinden
iets over de kjinst van het klokkengieten te
verhalen, waarin de gebroeders Francois en
Pierre Hemony hebben uitgemunt en waar
in zyn een wereldnaam hebben verworven.
In deze korte verhandeling kan ik slechts
wijzen op het groote belang dat voor burger
en vreemdeling is te vinden in mooie
beiaardconcerten. Als elke andere kunst en
als elke andere cultuur-vorm, zullen ook zy
iets kunnen bydragen tot het remmen van
de verploerting en verruwing en vergroving
der zeden, onheilen die overal veld winnen
en alile ideëele waarden door het slyk halen.
En wellicht kunnen zy den volke herinneren
aan het bestaan van een eigen, van een na
tionale kunst, die niet onopgemerkt bleef
door buitenlanders, doch vergruisd werd door
de Nederlanders zelve.
Ik vraag voor dit oogenbük slechts aan
dacht voor de komende bespelingen, in de
overtuiging dat waardeering zal volgen.
En ik raad de burgerij aan: Zoekt in Uwe
stad gelegenheden, waar gy in rust en
stilte, vry van alle stads-rumoer, de bespe
lingen kunt volgen.
Moge deze concerten U een voldoening
schenken, gelyk het voor het bestuur van
de Nederlandsche Klokkenspelvereeniging
een voddoening is geweest met Uwe Ver
eeniging voor Vreemdelingenverkeer deze te
kunnen voorbereiden.
P. T. A. SWILLENS.
Utrecht, 18 Juli 1982.
belegging van Uw Kas- en Spaargelden
Spaarbank 3.24 »/fc
GEMEENTE j Giro- Stortings- 2.52 0
en Ophaaldienst) rente
van dag tot
dag.
MCXXXVI.
Overheid en pers.
De versttandhouding tusschen de overheid
en de pers, een vraagbtuk, dat natuurlijk
in onze residentie van vtel beteek ems ie,
is heel goed, maar de samenwerking tus-
schen beide laat nog al te wensohen over.
Wijlen Mr. IJeemskerk heeft eens gezegd,
dat de aard van beide beentjes te zeer uit
één liep dan dat zij gemakkelijk «ouden
kunnen samengaan.
Nu heeft men in den loop der tijden al
w.-.k getracht ze tot samenwerking te bren
gen door aeeoordjes te sluiten, maar veel
resultaat leverde dit pogen nog niet. op. In
andere landen heeft men met het zelfde
vraagstuk geworsteld en daar zijn op veie
plaatsen speciale pers-leider9 op overheids-
bureaux aangesteld, die den üchakel vor
men tussahen beide partijen. Ook in Ne
derland heeft men dit gedaanaan het de
partement van buitenlandsche zaken werd
een jaar of tien geleden een pers-chef aan
gesteld. doch verbetering kwam ei niet.
Voortdurend werd juist bij dat departement
geklaagd over onvoldoende pers-voorlichting
Toen werd don in het eind van het vorig
jaar plots een commissie ingesteld, die dit
vraagstuk eens zou gaan best udteerenGe
lijk te doen gebruikelijk is in ons land
moesten alle politieke partijen in die com
missie vertegenwoordigd zijn. Zonder eenig
overleg flanste de Minister deze commissie
samen, vergat twee politieke partijen,
kreeg toen een standje in de pers en vulde
de leemte aan.
Nu is dan het rapport dier commissie
verschenen. Het belangrijkste er uit is ge
publiceerd allerzonderlingst voor deze com
missie ia d&t het geheele rapport noch ge
publiceerd noch verkrijgbaar gesteld is.
Bij de installatie der commissie zei de
voorzitter daarvan o.a. dit: ,.De leider van
den persdienst van één der groote Staten
verklaarde, dat de beate wijze van organi
seering van den dienst was een eerste-klas
pers-chef te benoemen en verder de eeheele
inrichting aan hem over te laten."
Niet onvermakelijk was die opmerking
ij hier al tien jaar lang een pers-
geval ale men bedenkt, dat die pers-chef
zelf lid wae geworden van deze speciale
Nu verschijnt het rapport der
en daar lezen wij o.a.: „De oommissie is
van oordeel, dat het gansche instituut van
den Kegceringspersdienst staaf of valti met
de geschiktheid van den perschef voor zijn
functie"! Dit is dus ook het oordeel van
het commissie-lid. dat tien jaar lang pers
chef was tot aller ontevredenheid.
Hoe dan die perschef moet zijn? Luister
naar de daverende definitie (Be de commis
sie geeft': „De perschef zal moeten rijn een
volkomen betrouwbaar, bekwnam en vooral
ook tactvol journalist met groote activiteit
en werkkracht, met practisohe ervaring in
de binnen- en buitenlandsche journalistiek
en met goede relaties onder de binnen- en
buitenlandsche journalisten".
Ziedaiar iweer de idylle van het schaap
met vijf pooten
Zoo n genialen Uebermensch bestaat niet,
zeker niet onder de journalisten, Men
schrijft hier dwingend voor. dat de :.ian
journalist moet zijn. In Duitschland. bl] rte
Rijksregeering. is geen enkel der perschefs
van huis-uit journalist en toen eenige we
ken een nieuwe leider van den rijks-pers
dienst, moest benoemd worden, is weer geen
GOUWE 2 - OOUDA.
var wel een diplomaat.
Het schaap met vijf pooten dat onze com-
missie wil hebben moet zijn journalist,
uuibtenoar, politicus staatsman, diplomaat,
impreeaario. Nu kan men er altijd vast
op aan, dat als zulke hooge eischen zdó
worden geformuleerd, dat eeu juist inzicht
in. de werkelijkheid bij hen. die formulee
ren, niet aanwezig is. Men idealiseert en fan
taseert om zich de moeilijkheden van pre
cisering af te schudden. Men roept altijd
om een sterken man. een dictator uls men
zelf geen raad meer weet.
Het k»"1 zijn, dat 'B het niet-gepubliceer-
de gedeelte van het rapport heel erg be
langrijke beschouwingen zijn gehouden,
maar wat wèl gepubliceerd, ie, mist deze ge
heel. Het ie een eenigszu» wijdloapige én
langdradige uitéénzetting zonder concrete
denkbeelden, met vage adviezen, culminee-
reiid in de roep om den Ueber-mensoh. De
goede vervulling van een hooge, zelfstandi
ge. niet scherp afgebakende functie hangt
altijd af van do persoon van den functio
naris. Dat is een waarheid als een koe
Maar wat van het grootste gewicht is,- is de
vraag welke macht, welke bevoegdheden die
functionaris krijgt. Zal zoon perschef de
uutcht hebben inzago te aiseh^n van alle
stukken die op hef departement, inkomen,
van alle die in behandeling zijn en van
allen die hef departement verlaten? Alleen
dan zal hij kunnen nagaan wat z.i dient
gepubliceerd te worden. De dirocte voor
lichtingsdienst van een departement is eer
ste eiach en de goede functioneering daar
van hangt af van den wil tot medewerking
aan het departement. En daar zit de moei
lijkheid- men wil op die departementen
niet. omdat men het nut er niet van inziet.
Men h^eft op die departementen een min
achting voor dP pers en voor het publiek
en alleen als het in hun straatje past. trach
ten zij de pers in hun dienst te stellen. De
oommissie zegt in haar rapport, dat. de te
rughoudendheid van Nederlandsche over
heidspersonen waar het geldt het verschaf
fen van inlichtingen aan de pers gedeelte
lijk is toe te schrijven aan gebrek aan in
zicht in het nut van een snelle en volledige
voorlichting en aan een te sterk gevoel van
gehondenheid van den amhtenaar. Gedeel
telijk. maar waaraan is dan het overige ge
deelte toe te schrijven? Dat deel staat mis
schien in het deel van het verslag dat niet
gepubliceerd is.
Veel nut zal dit rapport niet sorteeren
een studie van heti vraagstuk hevat het
althans het gepubliceerde deel niet.
Wij voorzien, dat <1® Minister, dit rap
port gelezen hébbende, er roet blauw pot
lood op zal schrijven ..wei te rusten" en
daarna den bode zal roepen om hem te zeg
gen: Bode. breng dit naar het archief, berg
het op maar heel diep.
HAGENAAR.
Hebt U
PERSONEEL noodig?
Zoekt U PLAATSING?
Plaats dan
Uw AANVRAGE in da
ieder leest ze dan I
Inzending tot Zaterdagmorgen
9 uur aan het Bureau
MARKT 31
er ohder. Maar mevrouw Odell hechtte aan
de eigenaardigheden van een valache be
schaving en een er 4 an was de ingewortel
de afkeer om in haar werkpakje te worden
aangetroffen. Haar gewoonlijk bleek gelaat
was met een levendigen blos bedekt, toen
zij de deur opende en haar mond wae ter
nauwernood in staat eenige klanken te sta
melen in antwoord op het harde „goeden
morgen" van den heer Urewe.
Ik kan zeker binnen komen, zei hij
kortaf, ik wilde u eenige oogenblikken spre
ken over een persoonlijke aangelegenheid
eerst moet ik u echter mijn verontschuldi
ging maken, dat ik zoo vroeg kom.
O. spreek daar niet. over, ik ben zeer
verheugd u te zien. mijnheer Crewe, op
welk uur het ook ie. preveldte zij en haar
toon was deerniswaardig kruijjeng en on
derdanig. Het vervulde hem onmiddellijk
niet een soort koude vijandelijkheid, maar
hy onderdrukte dit gevoel en nadat hij zijn
hoed <>p een klein tafeltje in de gang had
gelegd, volgde hij mevrouw Odell naar de
zitkamer, waar zij snel de blinden»wilde
openen.
Het is niet noodig, dat de voorbijgan
gers inkijken. Wat ik te zeggen heb. heeft
niet zoo n stroom van licht noodig, zei hij
droogjes. Wilt u niet gaan zitten? U maakt
den indruk van steede moe te zijn, mevrouw
Odell.
O neen. zei zij met een flauiw lachje.
Natuurlijk heb ik heel wat te doen en ben
ik niet zoo jong ale ik eens wae Hat» is
geen onzer, mijnheer Crewe
Neen. natuurlijk zijn wij dat niet.
maar helpt uw dochter u niet, of betaalt
zij u niet cm hulp te nemen. Zij heeft een
goed salaris en u hebt geen huur te betalen.
Neen, natuurlijk. Ik erken, dat het
heel, heel goed vau u is, om vrij te laten
wonen en u bent ook heel edelmoedig voor
Clara.
In het geheel niet. Ik betaal haar, wat
zij verdient, niets meer en niets minder,
mevrouw Odell. zei hij koel. Maar ik zie
niet in, dat het noodig is dat u als een
werkster bezig is. Wat doet «ij met haar
geld?
Zij besteedt heel wat aan haar kleeren.
Clara houdt van mooie dingen en zij gaat
heel dikwijls paac Birmingham. U weet.
hoeveel zij van coidedie en concerten houdt.
Ik wist het niet; maar dat verslindt
natuurlijk heel wat geld. En om nu maar
tot de kwestie te komen. Hoe lang is het
geleden, dat u juffrouw Fleming gezien
hebt?
Mevrouw Odell werd zeer senuwachUa en
haar bleeke lippen begonnen te beven.
U bedoelt, juffrouw Isabella Fleming,
die hier woont?
Ja natuurlijk, wie zou ik' anders be
doelen? vroeg hij scherp. Wanné ér heeft u
haar gesproken
De vingers van mevrouw Odell .begonnen
te spelen met de plooien van haar japon.
Laat eens zien - ftet was op .een dag
in deze week. ja natuurlijk, het was- W<
dngmorgen Tk geloof, dat zij mij
u op den weg te hebben ontmoet
Ja. dat kan zij, gezegd hebben, stemde
de heer Crewe toe. tevreden, dat hifl rra op
het goede spoor \eas. Nu, dat was otngeveer
's morgens om t(waalf uur Wat had aij hier
Ik denk, dat zij mij wat nieuws walde
vertellen, mijnhheer Crewe. Ik geloof, dat
ik het mag noemen, daar ik veronderstel,
dat uw eigen bezoek daarmee in verband
staat. Zij vertelde mij, dat u met haar zus
ter ging trouwen.
Ja, dat is zooen u heeft het natuur
lijk aan uw dochter verteld, zoodra die
thuis kwam ofschoon ik vermoed, dat juf
frouw Fleming gevraagd heeft het niet te
Ja. zooiets heeft zij gezegd, fluisterde
mevrouw Odell. niet op haar gemak, want
zij wae hanger voor den heer Crewe, dan
zij ooit in haar leven was geweest. Ik be
greep van juffrouw Isabel Fleming, dat
iedereen het spoedig zou weten en dat u
niet verlangde, dat het stilgehouden zou
worden.
Stellig niiet. maar juffrouw Fleming
was ongelukkig in haar keuze van een ver-
tiouwde en ik geloof, dat haar gewone door
zicht haar daarbij in den steek heeft ge
laten. zei. de heer Crewe barech,. waarna er
een oogenblik van gespannen stilte heersch-
te.
Mevrouw Odell verging van nieuwsgierig
heid 'en .wachtte op hetgeen de heer Crewe
nu verder
Ik maakt
dochter gedurende de laatste dagen op. dat
zij- geruchten had gehoord en vandaag zal
ik haflT over dit onderwerp onderhouden,
maar ik meen4e. dat het góed was u eerst
op te zoeken.
Het is werkelijk heel vriendelijk van
u mijnheer Crewe.
Er schuilt geen vriendelijkheid in, me-
viouw Odell. Ik ga alleen uw geheugen wat
opfrieschen omtrent enkele dingen. U her
innert u den tijd, waarop het voor mij
noodzakelijk werd naar eenige handelingen
van Frank Odell een nauwkeurig onder
zoek in' te stellen en wat er het gevolg van
W08r
O ja, mijDheer Crewe. Spreek alsje
blieft niet weer over dóe pijnlijke geschie
denis, die ik al die jaren getracht heb te
vergeten.
Het is noodig. mevrouw Odell. Ik ge
loof. dat u en hij toen hebt toegegeven, dat
ik heel wat consideratie met hem heb ge
bruikt. Ik had het> in mijn macht hem te
ruïneereu. hem op de beklaagdenbank te
brengen en ik deed het nietdat herinnert
gij u?
O ja, mijnheer Crejwe, volkomen. U
heeft de grootste vriendelijkheid en lank
moedigheid getoond toen en daarna ook.
Ik gaf hem zijn vroegere j>ositie terug,
vervolgde de heer Crewe zonder erbarmen.
Ik heb nooit een toespeling gemaakt op de
verduistering, die ik goed maakte, en zoo
ver ik weet, deed ik, alsof er niets was ge
beurd. Geen levende ziel in Birtley, behal
ve de oude Waghorne, die ook zijn mond
hield, wist in welke omstandigheden hij asteh
bevonden had.
O ja. mijnheer Crewe. dat alles heeft
u gedaan,, en geloof mij^ wij zijn u altijd
dnnkbaar geweest Dat was Frank tot den
dag van zijn dood. maar natuurlijk was hij
na die geschiedenis nooit meer dezelfde
man. Het is ten slotte zijn dood geweest.
(Wordt vervolgd).