0 Schoenreparatie H. v. d, Poo J. HULLEMAN GOUDA Locarno 20 ets per ons. H.P. Herfst Jr. GEOPEND BEDDEN MAGAZIJN Toon Schrave, P. ROND Pz. Fa. D. Vermeij Zonen -V.V.V. POSTZEGELS- DE WINTER NADERT Brandstoffen De uitgave 1932-1933 Goudsche Vraagbaak DE REEUWIJKSCHE EN SLUIPWIJKSCHE PLASSEN J. C. LANGERAAR, Gouda's eenigst speciaal Bestel nog heden! GOUDSCHE COURaNT - ZATERDAG 10 SEPT. 1932 - TWEEDE BLAD Openbare Aanbesteding Official Dealer L. Tiendeweg 43 Spoorstraat 37 Jecovitol Levertraan Nieuwe Doperwten tegen verlaagde prijs J. C. Fickweiler, Kaas Kaas W. STRENG, Keizerstr. 27 Prima Duinkonijn B. SMITS, Poelier A. J OPSTELTEN Turfmarkt 176 Telefoon 2638 N.V. Ijzerhandel Zeugostraat 96100, GOUDA stoken! NOG TOT 15 SEPTEMBER VERKRIJGBAAR. De zeven vette jaren Niit door ■enscbonhindoD gobouwd Brieven uit de Hofstad. Kleini Aononces 8 regels f!.- BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOUDA zullen op DINSDAG 20 SEPT. 1932 n.m. 2 uur ten Stadhuize in het open baar trachten aan te besteden: De levering van brandstoffen over het diBnstji#r 1932/1933. Inlichtingen dagelyks van 9—10 by Ge meentewerken. hebt gij Vlug terug wanneer gij het t laat repareeren in de Schoenmakerij van 15 RAAM 107—109. KLEIWEG 20 TEL. 2850 THï universal Car De nieuwe Fprd V 8 cylinder auto is thans te bezichtigen en te probeeren. Het oordeel der autokenners is algemeen gunstig. Een prima 8 cylinder tot een tot nu toe ongekend lagen prijs. van de is in 'bewerking. Talrijke wijzigingen en aanvullingen kwamen reeds in. Besturen van Vereenigingen, Instellingen, enz., welke nog niet in de uitgaven 1931/1932 voorkwamen, worden verzocht opgaaf te zenden van hunne samenstelling vóór 15 September a.s. bij de Uitgevers A. BRINKMAN ZOON, Markt 31. heeft het waschgoed dat vakkundig behandeld wordt door STOOM-, WASCH- EN STRIJKINRICHTING N. G. ROEST v.h. Gez. Etman Fluweelensingel 68, Gouda, Telef. 2497. Depot: Prinses Julianastraat 9. i ll H n Bezoekt de Reeuwyksche en Sluipwjjksche Plassen en laat U daarbij voorlichten door hot fraai uitgevoerd werkje door Dr A. SCHEYGROND, TWEEDE, herziene druk; geïllustreerd met 26 ILLUSTRATIES naar foto's en pen- teekeningen, benevens een duidelijke KAART van het Pla«aengebied. PRIJS f 0.50 BEOORDEELINGEN VAN DEN TWEEDEN DBllK: .,Wü kunnen .wel niet anders dan dit boekje ten warmste aanbevelen. Wy wenschen het te zien in de handen van alle belangstellenden, maar in de eerste plaats in die van alle Gouwenaars 1" Maandblad Ned. Ver. van Huisvrouwen, afd. Gouda. „Deze brochure is geschreven om propaganda te maken tegen het plan van droog legging dier plassen en heeft haar doel bereikt. Maar afgezien hiervan is zy een belangrijk, zeer goed geschreven stuk werk, 't welk iedereen met genoegen en niet zonder vrucht kan lezen. Vooreerst het hoofdstuk over het ontstaan dor plassen, historisch interessant; daarna een pleidooi voor het behoud van die wateren en eon beschrijving van haar flora en fauna, over de bedrijven die er werden en nog woeden uitgeoefend en de waarde der plassen als oord vaa ontspanning. De schrijver heeft ïr inderdaad allea van gezegd, wat gezegd kon worden en heeft buitendien zyn betoog opgeluisterd door een keur van vele photo's en kleine schetsen alsmede een kaart van het betrokken gebied. De ornithologie neemt een ruim deel in beslag." Dr. R. Baron Snouckaert van Schauburg in ..Orgaan der Club van Ned. Vagelku-idigen". „Wie meer van de planten- dierenwereld van dit echt Hollandach landschap wil weten, zij de keurig verzorgde brochure van den Goudschen bioloog A. Scheygrond warm aanbevolen." Jan. P. Strijbos in de „Telegraaf". VerkrtidMer in eiken boekhandel en bij de Uitgevers A. BRINKMAN A ZOON te Gouda. TEL. 25 93 TEL. 2189 WIS ZOU NIKT ONAAO in deze slechte tyden een buitenkansje willen hebben. Iedereen nietwaar? Welnu, de gelegenheid wordt U daartoe aangeboden, want jaarlijks hebben er 32 Trekkingen plaats van de Belg. Staat ZONDER NIETEN. Hoofdprijzen van: Frs. 1.000.000 of 70.000 500.000 of 35.000 250.000 of 17.500 100.000 of 7.000 50.000 of 3.500 die den gelukkigen winnaar in z\jn geheel dus zonder korting, wordt uitbetaald. Vraagt Prospectus by C. LAFEBER, Stoofsteeg 8, GeJukskantoor, Gouda. LEVERTRAAN-EMULSIE. GedipL Drogist. Burg. Martenssingel - Telef. 2839 VOOR GLAS. PORSELEIN, SPEELGOED. zeer voordeelig: Hollander Broekhulzen Vaarstal Kirnemalktloot merk Tieieman Dros L. TIENDEWEG 45 - Telef. 2591. Prima jonge 30 k 35 ct. per pond Witte Komijn20 en 25 per pond Ook voorradig pittige oude Kaas. Komt U eens proeven, dat kost niets. Vanaf heden wederom steeds voorradig 0.80 en I—. Spieringstraat 5 Tel 2555. SMEERWORST BERLINER LEVERWORST Alleen bij Gevestigd sedert 1905. TELEPH. 3082. Croquetten - Huzarensalade. ladare kooper een aardige Verrassing Frisia Vulcana Frisia Vulcana Frisia Vulcana Friaia Vulcana Vulcana Victoria Frisia Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Etna Frisia Victoria Frisia Vulcana Victoria Frisia Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Etna Frisia Vulcana Victoria Vulcana Victoria Frisia Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Etna Frisia V ulcana Victoria Vulcana Victoria Vulcana Frisia Vulcana - Frisia Vulcana - Frisia Vulcana - I risia Vulcana - - Victoria Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Etna Frisia - Victoria jan Jaarsma E. M. Jaarsma Etna Frisia - Victoria Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Etna Frisia - Victoria Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Etna Frisia Etna Frisia Vulcana Victoria Frisia Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Etna Frisia Etna Vulcana Victoria Frisia Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Etna Frisia Victoria Frisia Vulcana Victoria Frisia Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Vulcana Frisia Etna Vulcana Victoria Etna Etna Frisia Etna Frisia Etna Frisia Etna Frisia Zorg tijdig voor aankoop van GASHAARD VULHAARD HAARDKACHEL GASRADIATOR Zeer ruime sorteering van de beste fabrikaten in de maga zijnen van de VAKKUNDIGE VOORLICHTING EN PLAATSING Victoria Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Victoria Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Victoria Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Victoria Jan Jaarsma E. M. Jaarsma Da lage zomarprijzun en prima kwaliteiten waarborgen U den gahaelen winter Aanbevelend, Bleekereingel 77-78 - Telef. 2174-3204 De ten bate van de Alg. Ned. Vereeniging voor Vreemdelingen verkeer uitgegeven postzegels zijn nog tot 15 September aan het Postkantoor te Gouda en aan het Secretariaat van V. V. V., Markt 31, verkrijgbaar. 45P Ze zijn gedurende het geheele jaar 1933 geldig. Postzegelverzamelaars en zij die het werk van de A. N. V. V. willen steunen, mogen niet verzuimen zich deze mooie zegels nog aan te schaffen! Hoe lang kan een crisis duren? Een optimistische beschouwing door Prof. William F. Harding», Hoogleeraar aan de Columbia-Universiteit. Onze serie economische artikelen, welke in den vacantietyd tydeiyk on derbroken is, wordt thans weer voort gezet. Prof. Harrings is in de Ver- eenigde Staten een bekend geleerde en aangezien hy binnen niet al te langen tyd het einde der wereldcrisis verwacht, zal er voor zyn opvattingen ook hier te lande wel groote belang stelling bestaan. Wanneer men den economischen toestand van de wereld, van een land, een bedrijf enz. in statistische diagrammen uitdrukt, dan ziet men telkens hoe de lange, rustig ver- loopende golflijnen plotseling door diepe af gronden worden onderbroken. De rustige golvingen duiden een tyd van voorspoed aan, waarin het zakenleven zich ongestoord kan ontwikkelen; de scherpe dalingen wyzen op depressies, malaises, crisissen. Wat is een crisis nu eigenlijk? Hoe ontstaat zy, hoe lang doet zjj zich gelden en vooral, wan neer kan men haar einde verwachten? Een crisis hoe dikwijls is dit woord in de laatste jaren niet uitgesproken en neer geschreven! is een gevolg van het dik wijls zeer plotseling opkomende besef, dat het gedaan is met het toenemen van den voorspoed, dat de vastheid van de markt niet langer gerechtvaardigd is. Het eerste gevolg van dit besef zyn paniekstemming en wanhoop, die het eene faillissement na het andere veroorzaken, totdat het tenslotte bankroeten regent, want het typeerende van dit verschijnsel is zijn overeenkomst met een lawine. Een betere omschrijving is wel niet denkbaar, ook omdat een lawine, als elke andere natuurramp, nooit lang duurt. De voor de hand liggende conclusie zou dus zijn, dat ook een crisis spoedig voorbij moet zijn. Deze veronderstelling kan gemakkelijk worden gestaafd door voorbeelden uit het verleden. In minder dan een jaar was de vreeselyke crisis van 1873 voorbij, die in Weenen begon en behalve Duitschland en Frankrijk vooral ook de Vereenigde Staten ernstig schokte. De Duitsche crisis van 1901 duurde eveneens slechts een jaar; on geveer 10 maanden later deed zy zich ech ter opnieuw gevoelen by de ernstige faillis sementen der Leipziger banken. Ook de cri sis in de Angelsaksische landen vas 1839 duurde slechts ternauwernood een jaar. Wy hebben dus gezien, hoe de crisis de gelijkmatige curve van het diagram plot seling onderbreekt en de lijn snel naar be neden slaat. Het verleden leert ons nog een andere les: na een crisis volgt vrijwel nooit direct een tijd van voorspoed. Eerst komt er een tyd van depressie. Dan ziet men geen wilde paniek meer, geen stroom van fail lissementen, doch een golflyn, die eenigs- zins lijkt op die van den voorspoed, doch veel en veel lager ligt. Zy vertoont geen - bijzondere schommelingen; zij symboliseert de eentonigheid van onveranderlijke armoe de en werkeloosheid, van.-de gereserveerde houding der geldschieters, die alle onder nemingslust hebben verloren. Eerst wanneer de verlaging der rente van leeningen en hypotheken een feit is gewor den, wanneer de bezitters van sterk in waarde gedaalde fondsen uit den „goeden" tyd meer en meer gedwongen worden, deze te gelde te maken, wanneer de prijsdaling Her ruwe grondstoffen de ondernemers er fceer toe brengen om hun krachten, die zoo lang braak moesten liggen, te ontplooien, dan nadext de depressie haar einde. Onge twijfeld gaat het in het begin uiterst lang zaam; nieuwe tegenvallers zullen niet uit blijven. Doch het gaat toch vóóruit; de puin- hoopen in den baan der lawine worden op geruimd en de curve van het diagram gaat eerst uiterst langzaam en dan een weinig sneller naar boven. Voor ons is het dus de groote vraag, of wy nog in den crisistijd leven, of in den tijd van depressie, of zelfs in den tijd van den Zorgen zijrt als de brandnetels. Pak ze flink aan en ze doen minder pijn. FEUILLETON. Uit het Engelsch van DAVID LYALL. Vertaald door J. P. Wesselink-Van Rossum. Het waren er heel wat, maar daaruit nam zij alleen de twee, die haar van belang schenen. Zij kwamen uit Italië en waren door Stephen en Anna geschreven. De inhoud was bevredigend, en na er terloops een blUc op geworpen te hebben, oui te zien of er nog wat bijzonder» was, dat de aandacht verdiende, borg zij ze op in de schrijftafel in den hoek en verliet de kanier. Naast de hare. in een groote, lichte kamer bracht haar man zijn dagen door. Hij was niet volkomen hersteld van den slag, die hem in het park van Old Hall in het don ker was toegebracht en waarvan de drder no-.it was ontdekt. Eerst hadden de chirur gen een operatie aangeraden, ofschoon zij voLtrekt niet zeker waren van den uitslag. Alison had het afgewezen en vertrouwd op de genezende kracht der natuur. Haar ver trouwen bleek in zooverre gerechtvaardigd, dat de heer Crewe nu na drie maanden, ofschoon nog een zaeke, weer belang stelde 'n wat er om hem heen gebeurde, en zelfs was hij sinds zijn komst te Rochallan in langzamen vooruitgang. Die vraag is zeer moeilyk te beantwoorden. In 1929 is de groote prijsdaling te New-York begonnen; in 1930 maakten Engeland, Duitschland, Italië en Amerika een crisis door, die haars gelijke niet heeft; in 1931 volgden het fail lissement van de Oostenrijksche Kreditan- stalt, de staking der Duitsche betalingen, de moratoria, kortom, de crisis werd alge meen. Elk van die drie jaren vertoont alle kenmerken van een ernstigen crisityd en die drie jaren logenstraffen de theorie, dat een crisis slechts één jaar duurt. Hoe komt dat? De reden is, dat wat wy nu beleven, of het nu een crisis is of de daaruit voortvloeiende depressie, niet alleen uit economisch oogpunt kan worden be schouwd. In dat geval zouden wy begin 1931 reeds een merkbare verbetering hebben be speurd. De drie crisisjaren zjjn daarnaast echter ook te wyten aan politieke oorzaken. Wat op politiek gebied verkeerd is geweest, moeten wy thans boeten in den vorm van werkloosheid, een beperkt afzetgebied en een verminderde productie. Het „rekenen" met een crisis van één jaar leidt dus tot verkeerde gevolgtrekkingen in een tyd als de onze, waarin factoren medewerken, waar mede tevoren niemand op economisch ge bied rekening behoefde te houden. Daar komen nog de noodlottige tarief- muren, de kartelverdragen en de prysover- eenkomsten by. Daardoor zyn de prijzen en in zekeren zin ook de loonen kunstmatig* hoog gehouden, lang nadat men de fouten van dit systeem had ingezien. Hierdoor is het natuurlijke genezingsproces ernstig tegengewerkt, al kon het niet onmogelijk worden gemaakt. De prysovereenkomsten kraken reeds ift hun voegen, de Braziliaan- sche handelsfirma's werpen b.v. de koffie niet meer in zee, doch doen haar tot eiken prijs van de hand, ook al ligt die prijs 75 of 80 onder dien, welke in 1928 op de wereldmarkt werd behaald. Dat alles is een begin, weliswaar een zeer klein begin, dat nog niet in staat is om de statistische curven van de wereldeconomie te beïnvloeden, onmerkbaar te zyn op de arbeidsmarkt, doch dat door grootere stap pen zal worden gevolgd. Dit is onvermijde lijk. Zooals elke wond eenmaal ophoudt te zweren en door korstvorming het genezings proces begint, zoo ziet men op het met won den bedekte lichaam der wereld ook korst vorming, bijv. in den vorm van onderhan delingen om de rente voor leeningen van 1928/1929 of nog vroeger minstens te hal- veeren en het bedrag der aflossingen te verlagen. t Wy denken aan groote werken, die wor den uitgevoerd en niet alleen werk verschaf fen, doch ook de vraag naar ruwe en af gewerkte producten doen toenemen. Zoo wordt langzamerhand de ondernemingslust weer gestimuleerd. Als er nu maar geen nieuwe politieke fouten worden gemaakt en de internationale samenleving der volkeren voor nieuwe rampen bewaard blyft, dan mo gen wij erop rekenen dat de moeilijkheden van dezen tyd, die tegelijk een crisistijd en een tyd van depressie is geweest, spoedig ook voor den enkeling merkbaar vermin deren. De volgende twee jaar zullen bewij zen, of mijn optimisme in deze zaak ge rechtvaardigd is of niet. En als we dan eventueel na de zeven magere jaren weer zeven vette mochten krijgen, zou er dan ook een radicale verandering komen in de internationale politieke samenleving en in de wijze, waarop het economische leven wordt geleid? Dat is de vraag, die na het overwinnen van deze crisis en'depressie op den voorgrond dient te worden gebracht. MCXLU. Het onderwijs op Gymnasium en H. a S. Dezer dagen werd gepubliceerd een over- zicht van de middelbare scholen en daaruit blijken diverse merkwaardige verschijnselen. Zoo vinden wy dat gemiddeld op de gym nasia maar 65 van de leerlingen en op de H. B. S.'en maar 40 het eindexamen haalt zonder ooit een klasse tweemaal door te maken. Het aantal dat tusschentyds de school verlaat is gemiddeld 15 in de la gere scholen stijgt dat cijfer zelfs tot 25 Deze cijfers zyn wel opvallend en men kan zich afvragen waar hier toch de oor zaak ligt van deze hapering. Vooral in de eerste klasse is het aantal dat doubleert en het aantal, dat na een of twee jaar in die klasse gezeten te hebben ,de school verlatft heel hoog. De aansluiting van lager- en middelbaar onderwijs schynt dus niet in alle opzichten je ware te zyn. Een vooral in deze tijden ernstig gevolg daarvan is, dat de kosten van het onderwijs zeer veel hooger worden. En de jaren die werden doorge bracht op een school zonder dat die ten einde werd afgeloopen, zyn ook voor de kinderen als verloren te beschouwen. Het ware te wenschen, dat eens met groote ernst op verbetering werd gezonnen. Veel meer dan een 65 k 70 van het getal dat begint haalt het einde niet, omdat de kosten van de scholen gemiddeld wel een 20 30 te hoog zyn voor het resultaat, dat bereikt wordt. Het is Kier een moeilijke kwestie omdat óók dikwijls blijkt, dat een leerling na eerst in de lagere klassen gesuk keld te hebben, plotseling zóózeer verandert, dat hy de rest zeer goed volbrengt. Ook is* het sjeezen niet altijd bewijs voor gemis aan capaciteiten, zelfs niet op geestelijk terrein, maar juist daarom is het noodig naar andere maatstaven te zoeken. Omge keerd zyn lang niet allen, die geleidelijk het eindstation haalden, later gebleken belang rijke figuren te zijn. Als dat wèl zoo wes, ?ou ons land overstroomd zyn van derge lijke figuren. Nog één cyfer willen wy even citeeren omdat het duidelijk spreekt. Gedurende het schooljaar 1930—'31 waren op de openbare middelbare scholen in den Haag 3500 leer lingen. Daarvan verlieten in 1931 niet min der dan 631 de school zonder die geheel af geloopen te hebben. Dit cyfer doet zien hoe veel moeite en kosten èn door de leerlingen èn door de gemeente wofttéü verspild, die tot geen resultaat leidde. Hier is een uiterst moeilyk vraagstuk te behandelen, dat echter gezien de omvang van het verschijnsel, wel ernstig bekeker. Hient te worden. Thans is, bepaald, dat op de lagere school geen kinderen worden toegelaten die nietv tenminste 5% jaar zijn en het ligt in de bedoeling die leeftijd een volgend jaar nog Daardoor zal op den duur de leeftijds grens voor toelating op de middelbare scho len ook iets omhoog gaan en dat kan mis schien geen kwaad. Wel doet zich nu het verschijnsel voor, dat ouders gaan trachten de kinderen zelf eenig onderwys te geven, misschien wel in de hoop, dat zy straks on middellijk in de tweede klasse van de lagere ischool kunnen komen. Als dat geschied ver- walt het voordeel, al geeft het dan stellig een besparing van schoolkosten. De onderwijskosten zijn in den Haag heel hoog en zy verslinden by na geheel de op brengst van de inkomB'tenbelasting. Wan neer dus met kracht bezuinigd moet wor den, dan is hier de eerste post, die ontdaan ïuoet worden van alles wat als nutteloos b «schouwd kan worden. De postbestellingen. 'Jet is zeker, dat het aantal postbestel- ling-en per dag de volgende week van 4 op 3 zaï' worden gebracht. Van heel veel betee- kenis voor het publiek is deze inkrimping niet, vooral niet sedert de laatste avondbe- stellin g indertijd twee uur is vervroegd. Het groots te deel van de particuliere post komt thans «et de eerste bestelling. Het is nu •feenmaa <1 een feit <dat het grootste deel der poststul tken, vooral in den Haag, bestemd is voor de kantoren en de zaken. Aangezien de eerste meestal om 5 uur, de laatste alle om 8 uur sluiten heeft een late avondbe stelling voor deze geen zin. De daarmee gebrachte correspondentie blyft toch tot den volgenden morgen liggen. Nu kunnen wy aanstonds toegeven, dat een groot deel van de particuliere corres pondentie heelemaal geen haast heeft Wie haast heeft kan er expresse van maken en voor één dubbeltje is hy klaar. En daar naast blykt ook wel, dat kantoren en zaken zoo'n haast niet maken, want die laten hun correspondentie die 's avonds inkomt rus tig tot den volgenden morgen rusten. Te vreezen valt alleen, dat er een opéénhoo- ping van poststukken komt voor de eerste bestelling en reeds brengt in den Haag een motorrijder zwaardere stukken rond. Heel vlug gaat het dus niet meer. Een pakje 'a middags om half vier in Amsterdam ge post, wordt den volgenden morgen om tien uur per motorrijder in den Haag besteld. Voor het publiek be teekent deze inkrim ping niet zooveel. Hoe gemakkelijk stelt men het schrijven van een brief een dag uit! Wanneer men zelf zyn correspondentie vlugger afhandelt, haalt men die vertraging van de post wel in. Hopen wij echter, dat op den duur weer uitbreiding mogelijk zij, want het eenige effect is nu voorloopig, dat het aantal expresse stukken toeneemt un het is de vraag of de prijs voor de bestel ling daarvan ook niet te laag is. Wy moeten ons nu eenmaal in het onver mijdelijke schikken, hopend op beter tijden. HAGENAAR. Pars en Parlum. Een parfumfabrikant als courantenkoning, Coty's „Ami du Peuple" in nood! Het einde der Fransche chauvinitische pers? door onzen Paryschen correspondent. Er loopen ernstige geruchten, dat het Persconcern van den bekenden Franschen parfutnfabrikant in groote moeilijkheden is, zoodat het zeer twij felachtig is of het blad „Aroi du Peuple", dat de lezers systematisch haat tegen het overwonnen Duitsch land trachtte bij te brengen, nog zal verschijnen... Parijs, September 1932. De naam Coty is een „begrip" geworden, dat nauw is verbonden aan alles wat wel riekend is in hooge mate. Minder welrie kend zijn de artikelen in het radicale blad „Ami du Peuple" en in de andere bladen, die het eigendom zijn van dezen magnaat, of die door hem gefinancierd worden. Wei deze opruiingen reeds hebben is echter nog niet iedereen Hebt U PERSONEEL noodig? Zoekt U PLAATSING? Plaats dan Uw AANVRAGE das Zaterdags in da iadsr laeat ze dan I Inzending tot Zaterdagmorgen 9 uur aan het Bureau MARKT 31 I "Francois Coty heette ééns Joséphioe "Sp'o- turno. Hy is een Corsicaaa, geboren in het land van Napoleon, eveneens in Ajaccio, in het jaar 1874 en de Napoleontische eerzucht heeft hij in zekeren zin als een soort zede lijke verplichting zyn zijn geboortegrond meegenomen. Hoe deze eerzucht later be vredigd zou worden, daarvan kon de kleine Joséphine Spoturno, de leerling parfumeur, toen hij jaren later als een kleine jongen in Parys belandde en den mooien naam Coty aannam, niets vermoeden of droomen. Hij maakte zich in Parijs verschillende goede relaties; vooral een rijke glasfabrikant be hoorde tot zijn intiemen vriendenkring en deze stelde bijzonder veel belang in den edelen vorm van een door Coty ontworpen Ylacon. Met een klein kapitaaltje stichtte hij de parfumerie Coty, die zich in den loop der jaren ontwikkelde tot een der grootste ondernemingen op dit gebied ter wereld. Nu had hij geld en daardoor had hy At mogelijkheid geschapen, zijn eerzucht langs den besten weg, namelijk die der Pers, bot te vieren. Gedurende den oorlog, ;waarin hij het grootste deel van zijn mil- liardenvermogen verdiende, trachtte hy, de Paryschè „Figaro" op te koopen. Maar eerst in 1921 kon hy zich, na kans gezien te heb ben, het grootste deel der aandeelen op te koopen, „directeur politique" noemen. Maar de „Figaro" alléén was hem niet genoeg; in 1928 (Januari) kocht hij „Le Gaulois" op, welk blad spoedig daarop met de „fi garo" werd vereenigd. In Mei 1928 stichtte hy een nieuwe courant, waarvan het ont staan Coty's methodes typisch karakteri seert: de „Ami du Peuple". Reeds de titel is een goed berekende per siflage „Ami du Peuple" heette de Fran sche revolutiekrant, die Marat in 1789 op richtte en die voor iederen Franschman het symbool van den stryd voor vrijheid en ge lijke rechten van ieder mensch beteekende en nu stond deze naam boven een blad, wiens chauvinisme voor geen middel om de oude haat aan te wakkeren, terugschrikte. Het werd Coty's lijfblad, waarmede hy zyn politieke meening onder alle lagen der be volking trachtte te brengen. En hierin slaagde hy op de volgende wyze: om de groote massa, vooral de ar beiders, in staat te stellen, deze courant te koopen, stelde hy den prys op 10 centimes, terwijl alle andere Fransche dagbladen 25 centimes kostten. Zoo valt het licht te be grijpen, dat de oplaag der „Ami du Peuple" binnen korten tyd tot 800.000 steeg, terwijl de „Figaro" slechts 50.000 abonné's telde. De Bond van Fransche uitgevers trachtte tevergeefsch Coty wegens oneerlijke con currentie te dwingen zijn prys te verhoogen, of de verkoop van zyn blad te staken, doch Coty won het proces in laatste instantie. Men kon niét bewijzen, dat hy dit blad slechts door enorme bedragen, die hij zijn parfumfabrieken onttrok, in het leven hield. Iedere lezer, zoo rekende de concurrentie hem voor, kost by dagelyksche afname van de „Ami du Peuple" jaarlijks 100 francs Coty moet daarom jaarlijks de fantastische som van 80 millioen francs bijpassen! Als wekelyksche bijlage is aan de „Ami du Peuple" het blad „Le Salut Pubjic" toe gevoegd, het orgaan van een aantal chauvi nistische bonden en vereenigingen. Spoedig daarop verscheen ook de avonduitgave van de „Ami du Peuple", eveneens in een oplaag van 800.000 exemplaren! Maar ook daar mede stelde Coty zich niet tevreden Te genwoordig heeft hy in totaal ongeveer honderd Fransche bladen ln zijn bezit! De voornaamste daarvan zijn „Vingtième Siècle", „Aujourd'hui", „L'action Frun- gaise", „Journal des Débats", „La Presse" en „La Patrie" te Parijs alsmede een groot aantal provinciale bladen, die gedeeltelijk zyn eigendom zijn en gedeeltelijk door hem gefinancierd worden. Welke ideeën en welke meening propageert Coty nu door middel van dit enorme publicatieapparaat? Zelfs de rechtsradioale „Liberté heeft hem verweten ,dat hy zijn politieke houding laat beïnvloeden door zijn internationale zakelijke verbindingen. Coty schynt echter niet te begrijpen, dat juist deze verwoede opruiing tegen alles wat Duitsch is, zyn zaken in dit land groote schade moet toe brengen! staat geweest zijn zaken weer eenigszin» te regelen, zoodat het werk te Birtley weer was hervat. Maar er was niets gedaan om de Hall weer op te bouwen. Zijrv zwarte muren verhieven zich nog zonder dak en wezen verlaten naar den hemel, als om te getuigen van de dwaasheid en de slechte hartstochten der mensch en. Maar het ergste was eeleden en deze laatste dagen waren beter voor Alison Crewe dan een dor voor bijgegane, sinds zij den gewichtigsten stap in haar leven had gedaan. Een pleegzuster voor den nacht wbs er nog steeds, overdag zorgde Alison zelf voor hem. Toen zij de kamer inkwam, verliet de zuster, na haar goedéhmorgen te hebben gewenscht, dadelijk het vertrek. Zij was een van de besten van haar soort; zij had geen. wenk of waarschuwing noodig^ wanneer zij moest vertrekken en zij stond op uitnemen- den voet met het geheele huishouden. Alison glimlachte, toen zij het bed van haar man naderde, waar hij, gesteund door kussens, op zijn ontbijt wachtte. Een verandering, een zeer groote veran dering was m het uiterlijk voorkomen van den heer Crewe gekomen en niemand', die hem alleen gekend had. toen hij gezond en sterk was. zou hem nu herkejfnen. Mis schien dat het hun, die hem als jonge man gekend hadden, gelukken zou eenige gelij kenis te ontdekken, want al het vleeach was verdwenen en in zijn lag nu iets van den adel van een tijd. Zijn ingezonken oogen[H^| vriendelijke, zelfs aandoenlijke uitdrukking; die nooit fialiet het hart van zijn trouw te Haar foewydmg voor hem gedurende de laatste d rie maanden werd, door ieder, die er getuig e van was, geprezen. Tibbie werd er dikwij Is tot tranen toe door bewogen. Tibbie kw *ui en ging van Rochallan en Londen; zij" was «en vrouw van zaken en blijkbaar tea prooi aan een vreemd© ruste loosheid, die door zrJete tot bedaren scheen te kunnen gebracht worden. Maar het ge meubileerde Itpis, bewoond door Alison en haar echtgenoot, beschouwde zij klaarblijke lijk als haar tehuis. Ja hebt een goeden1 nadjf gehad, zegt zuster, zei Alison, terwijl zij nfufr hem toe ging en een kus op zijn voorhoofd gaf. Ja, zoo, zoo ,ik Bliep niet, maar zij wist het iteprotnwfce niet, antwoordde hij niet een grimlach. Hoe is T met jou? O, gezond, gezond! Zoo zie je er uit. Er klonk eenige naijver in »jn stem, ten minste vertiecldde zij zich dben op te mer ken in den blik. ijvaarmee hij haar sterke, mooie gestalte opnam, en den gezondlen blos op haar wangen, het heldere licht in haar mooöe en ernstige oogen. Ik ben gezónd, omdat ik goede nach ten heb> Edmund, nu ik bevrijd ben van de grootste zorg over jou. Je bent werkelijk veel heter, sinds wij hier zijn; je wilt het alleen met bekennen. Niemand zal mij er ooit van overtuigen, dat mannen het niet veel prettiger vinden dan vrouwen, om wat drukte te maken. Hij glimlachte weer en keek naar de brie ven, die zij in haar haruf hield. Wie schrijft? en Anna, zij gaan morgen op reis, maar ik heb een gevoel,, of wij als bedriegers handelen,, beste. Ik ben er zeker van, dat zij, ais zij je zien, met mij zullen denken, dat zij niet voor Kerst mis behoeven te komen. Lees eens voor, wat aij te vertellen hebben, zei hij kalm. Alison ging op den rand van het bed zitten en las de brieven, die met zulke hartelijke deelneming en be reidwilligheid waren geschreven in de ïta- haansche stad, waar Stephen zich wijdde aan zijn kunst, en Anna aan haar muziek, en waar zij zich gelukkig rekenden elkaar gezelschap te kunnen houden. Zij gaan morgen op reis, dat was na tuurlijk gisteren, zei de heer Crewe pein zend. Als zij zonder oponthoud doorreizen, wanneer zullen zij dan hier zijn? Zaterdagmorgen, als zij den nacht door reizen, na hun apnkomst in Londen, maar dat vind ik niet noodig. Edimuncl. Als zij hier Zaterdagavond zijn, is het tijdig ge noeg. Misschien, en Madge? Wet mijn beste, om heel eoriijk te zijn ik heb niets aan Madge gezegd. Zij loopt nu druk college en zij wordt daardoojr geheel in hun oordeel te zeggen, hadden in het geheel niets verontrustends kunnen constateeren. Zij badden gezegd, dat er geen enkele reden was,'om niet te veronderstellen, dat de heer Schrijf haar vanmorgen en zeg haar. dat oj Zaterdag en Zondag komt. dat zal waarschijnlijk wel goed zijn. Alison keek hei» met een verbij starenden blik aan Haar oogen. nu vrijwel geoefend in de kennis van zijn gelaat, misleidden noch verontrustten haar. Zij geloofde, dat hij gestadig vooruitging, en de ^okters» en de chirurgijn, die op verzoek van den ouden huisdokter in Seadoon waren gekömen, om Crewe weer een betrekkelijke zou herwinnen. Indien er al een lichte na- di uk op het bijvoegelijke naamwoord was gelegd, hnd Alison het misschien niet op gelet. Bij de verpleging, die hem werd ge geven en de volkomen onthouding van be moeiingen met zijn zaken en met andere dingen, «ie vroeger nadoelig voor zijn ge zondheid waren geweest, zou hij nog jaren kunnen leven. Alison aanvaardde met blijd schap dit oordeel, en in haar eigen gemoed had zij het element van twijfel weten te onderdrukken. Hij zou nog jaren leven; jaren, die rijp en heerlijk zouden zijn en het gelukdat nu aangebroken was, zouden voltooien Hij was zeer veranderd nu scheen hij alleen verlangend te zijn om alles, wat in zijn macht lag. te doen., teneinde alle leed van het verleden te vergoeden. Alison had die stemming met levendige vreugde waargenomen, met een warme waardeering, die haar zelf had verbaasd en ofschoon vol komen geluk tusschen deze twee, die een zonderling paar vormden, misschien nooit zou komen, was vrede toch hun deel. En vrede is geen slechte plaatsvervanger voor geltrk, indien hij al niet het volmaakte even beeld er van is. En wat ga je vandaag doen5 vroeg hij met belangstelling, terwijl hij haar gade sloeg. zooals zij d«ar door de kamer liep met dien langzamen, bevalligen gang, dien hij zoo graag mocht. (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1932 | | pagina 3