I
cmiinnnit
met gegarandeerde temperaturen.
I
mul'hlsm'ncilLtllR. fl
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen. Gegarandeerde oplage 6500
1
OVERGANG HERE ST SEIZOEN
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERKJ‘XVVOl'I)E' BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
No. 1899»
Zaterdag 24 September 1932
71" Jaargang
tylEUWERKERK, OUDERKERK,OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Feestdagen
ex
1
EERSTE BLAD
De toenemende werkloosheid.
Modelwasscherij
Erven M. M. VAN LOON N.V.
Bahlmann
Ditblad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en
genmantalB
VERLICHTINGS-ARTIKELEN
„’I WOONHUIS**
Erven M M. VAN LOON N.V.
-
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
i
Totaal
20.410
jven
Er
Wetenschap en ondervinding
Fa. J. H. VAN STRAATEN
Door het instellen van deze arbeidsreserve
zyn de 1000 vroegere werkloozen in staat
om hun huur te betalen. De arbeidsreserve
DUBBELE BUURT 15 - GOUDA.
QUOA
De mannen die bij de Arbeidsreserve wer
ken moeten een gedeelte van het verdiende
garandeert aan de huiseigenaars de huur in
den een of anderen vorm. De huiseigenaars
moeten daarentegen op zich nemen om ge
durende den tijd dat een huurder opgeno
men is in de arbeidsreserve 1/5 van de
ontvangen huur te besteden aan het onder
houd ert de verbetering der huizen. Huur
geschat op 5 per week. Opbrengst dus
1000 per week. Daarvoor kunnen 20 a 25
man van de arbeidsreserve aan het werk
gezet worden Meest schilders, metselaars,
loodgieters, enz.
De huiseigenaars besteden, dit geld dus
Een plan tot bestrijding zonder zwaardere financleele kosten
voor de overheid.
KOMT U EEN KIJKEN.
Moderne R<
ontvingen wij in Gabardine, L<
FALCON REGENMANTELS
Het allergrootste voordeel is, dat *le werk-
loozen aan het werk gezet worden.
Zij ontvangen dan ƒ30, waarvan ".2 ta
steed moet worden voor nuttige dingen in
DE NIEUWE COLLECTIE
IS GEREED
Stel dat het de bedoeling is om 1000 ar
beiders weer aan het werk te zetten dan
zou de volgende weg genomen kunnen wor
den:
Die 1000 arbeiders worden opgenomen in
een personeelsreserve. Hun loon wordt be
paald op 30 per week of zooveel minder
als voor de brancho geldend is bij contract
of overeenkomst. Alleen worden by het be
steden van het geld beperkende bepalingen
opgelegd die uitsluitend tot doel hebben om
--J->re arbeiders aan het werk
Zichzelf en anderen dus
Als dus inderdaad 10 voor steun aan de
industrie moet worden uitgegeven is er een
reserve van 290 per week.
Hoe staat het nu evenwel met den kapi
taaldienst
Die 600 man zullen aan loon per jaar
ƒ936.000 verwerken. Het is daarby aan te
nemen dat ƒ465.000 aan materialen ver
werkt zullen Worden.
Van deskundige gemeente-autoriteiten
werd namelijk verzekerd, dat ongeveer het
derde deel van een groot bouwwerk bestaat
uit kosten voor materialen. 2/3 is nameiyk
arbeidsloon.
In dat jaar zullen dus ten laste van den
kapitaaldienst komen 465.000 van
980.000 loon) 242.500 loon is rond
700.000. Aan rente en afschrijving zal dus
per jaar noodig zijn 50.000. E-LJ’.
Wij laten hem hier zelf aan ’t woord:
f „Nu worden er tonnen gouds uitgegei
terwijl
er geen arbeid tegenover staat.
De gemeente zegt aan plaatselyke indus-
trieele ondernemingen voor het aanvaarden
van opdrachten die anders naar het buiten
land zouden gaan 10 per man en per week
toe. Als op die manier 220 man aangesteld
worden, is de uitgaaf per week 2200. Veï-
moedelyk is dit bedrag veel te hoog. Het zal
in de practjjk wel lager gesteld kunnen
worden.
Voor de controle en uitvoering der ar
beidsreserve zyn ongeveer 7 man noodig.
Dan zün dus alle 100 man der arbeidsre
serve aan het werk gezet.
moet een weg gevonden worden om dit geld
productief te maken.
In die richting is wel wat te doen. Wy
zyn nu al eenige jaren bezig om de maat-
schappfelyke verhoudingen als een eerst ge
knoopt touw uit elkaar te rafelen.
Als de eene vezel losgemaakt wordt, is
.het onafwijsbare gevolg, dat er daardoor
nóg meer vezels loslaten. Indien er om
slechts een voorbeeld te noemen honderd
bouwvakarbeiders ontslagen worden, heb
ben die ook geen geld om iets dóór een
kleermaker of schoenmaker te laten verdie
nen.
De losse vezels van het uit elkaar gera
felde touw hébben geen draagkracht meer.
Daarom moeten wij die uitgerafelde stuk
jes weer (Zy het dan ook gedeeltelijk kunst
matig) in elkaar draaien.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
hg onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux ztfn dagelyks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
latere. 2745. Postrekening 48400.
Als deze methode van werken gekozen
wordt is er dit voordeel, dat de gemeente
voor weinig extra geld werken krijgt die in
of na de crisis toch noodig zouden zyn en
dan maar voor ongeveer de helft van de nor
male kosten. van het verwerkte arbeids
loon wordt immers niet ten laste van de reke
ning gebiacht.
Indien de gemeente op deze wyze ook
eenige woningcomplexen zou bouwen, zou
de expkitatie-rekening zoo laag, kunnen
zyn, da* de huizen slechts lage huren be
hoefden op te brengen. Haarlem heeft be
hoefte aan woningen met lage huren.
Natuurlijk zou het ryk voor werken die
in en om de stad zouden kunnen worden
uitgevoerd voor rykswege, van het goed-
koope wi rken van de arbeidsreserve kunnen
profiteeren. Dit zouden vanzelf ook objecten
moeten zijn die anders in dezen crisistijd
niet uitgevoerd worden, want door de wer
king van de arbeidsreserve mag de hoeveel
heid normaal werk die aan de markt komt
niet verminderen. Het zou evenwel mogelyk
zyn eenige werken te kiezen die voori.mpig
naar de toekomst verschoven zyn.
j iw.uvu. Aan rente e«*
Nameiyk j
5 pet. rente en 2 pet. afschrijving. Misschien
zou het zelfs mogelijk zyn de afschrijving
der eerste jaren uit te stellen tot later.
Daartegenover staat evenwel, dat de ge-
Chique modellen in Mantels,
Japonnen en Hoeden, voor
matige prijzen.
mstofTweed, Lak en Gummi.
ATLANTA REGENMANTELS.
Het aantal werkloozen dat Donderdag j.l.
bij de Arbeidsbeurs is ingeschreven, heeft,
zooals wy hebben gemeld, het onrustbarend
aantal van 1813 bereikt, een cyfer dat zorg
wekkend is. Het meerendeel daarvan be
hoort tot de bouwvakarbeiders, dan volgen
de pakhuisknechts, schippers, koetsiers en
chauffeurs, vervolgens de aardewerkers,
metaalbewerkers, houtbewerkers, fabrieks
arbeiders, sigarenmakers, transportarbei
ders, suikerwerkers, typografen en arbei
ders uit nog enkele andere vakken.
Zorgwekkend is deze toestand, allereerst
voor de- arbeiders zelf, die in ledigheid hun
tijd moeten doorbrengen en in plaats van
een behoorlyk loon met eigen arbeid te kun
nen verdienen, op de publieke kassen voor
het levensonderhoud van zich en hunne ge
zinnen zyn aangewezen, die nu met veel
minder inkomsten moeten zien rond te ko
men, zorgwekkend ook voör die publieke
kassen, die bij de enorme stijging der hier
voor noodige bedragen, gedwongen zijn zeer
zware, vaak veel te zware lasten te leggen
- np de gemeenschap, waartoe talloos velen
behooren, die zich reeds tot het uiterste
hebben bekrompen en desniettemin de groot
ste moeite hebben het hoofd boven water
te houden. Er gaan weliswaar hier en daar
stemmen op, die op lichtpunten wijzen in
de crisis, die de geheele wereld beheerscht,
en inderdaad zyn die ook waar te nemen,
maar dat er weldra een opleving op ver
schillend gebied zal ontstaan, die meer ar
beidsgelegenheid schept, daarvan ontbreekt
de zekerheid ten eenenmale.
Het werkloosheidsvraagstuk is een pro
bleem zoo ingewikkeld en zoo moeilyk, daf
tot heden nog niemand er in geslaagd is
daarvoor een goede oplossing te vinden. In-
tusschen, Rijk en Gemeenten, alle over
heidslichamen en alle particuliere onderne
mingen bezuinigen, beperken hun uitgaven,
door den financieelen nood daartoe gedwon
gen, maar die beperking heeft mede toe
gevolg, dat de arbeidsgelegenheid wordt
verminderd, dat veler inkomsten beduidend
worden aangetast, wat zyn nadeeligen in-
vloed in weer breederen kring doet gelden.
ty'd is van meer dan i een zyde het betoog
gehoord, dat het de |aak van de overheid
is om in tijden van malaise te zorgen voor
objecten voor werk. In den normalen tijd
zou de overheid al leert de op dat moment
nog noodzakelijke wecken kunnen laten uit
voeren.
Die 600 man die op deze wyze te werk
gesteld zouden worden zijn natuurlijk meest
bouwvakarbeiders, grondwerkers, enz.
Het is niet de bedoeling dat de gemeente
(een enkel misschien uitgezonderd) dit in
’’eigen beheer zou nemen. De gewone weg van
1 een aanbesteding kam gevolgd worden. Al-
leen moeten de aannemers hun werklieden
kiezen uit de ingeschrevenen van de Ar
beidsbeurs die voor 1 een opneming in de
arbeidsreserve in aanmerking komen.
Daarnaast nog de invloed van de ver
mindering van het aantal werkloozen, dat
op de geheele stad uitwerking zal hebben.
Ook in de belasting-ontvangst van anderen.
Voor het tweede jaar zou de kapitaals-
dienst verzwaard worden, maar dan is de
toestand opnieuw onder de oogen te zien.
Voor de financiering van den kapitaal
dienst zou het noodig zijn een belangrijke
geldleening te sluiten.
Vermoedelyk zou het ryk in deze willen
medewerken- als voor 2/3 van het te leénen
geld de Nederlandsche industrie gesteuna
wordt door het betrekken van Noderiand-
sche materialen.
Bovendien heeft het rijk ook nog het voor
deel van de vermeerderde belastingont
vangst.
De gemeente zou desnoods van het loon
der menschen der arbeidsreserve meteen de
belasting kunnen inhouden, om daardoor de
financiering gemakkelyk te maken.
aan hun eigen huizen.
VoSrts moeten de menschen van de Ar
beidsreserve een groot deel van hun ver
diensten by plaatselyke leveranciers ’be
steden. Stel 12 per week. De winkeliers
en handelaars die voor die leverantie in
aanmerking willen komen, moefejj 10 pet.
van den verkoop in de kas van de arbeids
reserve storten. Er is geen gedwongen koop
want ieder kan koopen by eiken winkelier
die een biljet aan zyn raam hangt: „hier
worden bonnen der arbeidsreserve in beta
ling genomen". Door de arbeidsreserve
stijgt de koopkracht van die 1000 man en
dus de omzet der winkeliers; zöodiït hbf
ly'k is, dat de winkeliers een deel van hun
winst afstaan.
Opbrengst per 100 man 1200 per week-
VOOR PRIMA
tegen lagen prijs naar
LANGE'TIENDEWEG 57.
I belastingontvangst de hoogere kapitaals-
- uitgaven vrijwel gedekt worden. Bovendien
'is aan te nemen, dat deze 1000 menschen
meer gas en electriciteit gebruiken. Als die
v erhooging van omzet op 10.-— per jaar
p~r arbeider gestéld wordt, is dat al
10.000 per jaar. Daarbij komt dan nog de
^meerdere ontvangst van schoolgeld, zieken-
i verpleging enz. die moeilyk onder cyfers te
brengen zijn.
In elk geval is zeker, dat door het te
werk stellen van 1000 arbeiders de gemeen-
tefinanciën met meer dan 50.000 gunstig
beïnvloed worden.
brengen in het najaar een behagelüke
temperatuur.
In vele modellen voorradig.
DUBBELE BUURT 15 - GOUDA.
De rekening wordt dan aldus:
Thans wordt aan die 1000 man aan steun
uitgegeven 15.000 per week.
Van de 600 man die de gemeente aan de
uitvoering van werken zet wordt Yt, van het
arbeidsloon op den kapitaaldienst geschre
den.
Uit den kapitaaldienst wordt dus per
week voor de arbeidsreserve beschikbaar
gesteld 600 maal 7.50 is 4500.
Inkomsten van de 10 pct. van den ver
koop van winkeliers 1200.
Totaal inkomsten dus 20.700.
Ten laste der arbeidsreserve komen:
600 maal 30 voor de werklieden 18.000
7 man controle 30 210
220 man steun industrie a 10 2 200
Doordat de gemeente eenige groote wer
ken laat uitvoeren zullen in de neven-bedrij-
ven ook vele arbeiders werk kunnen krijgen.
De gemeente moet alle opdrachten als
dit eenigszins mogelijk is aan plaatselyke
bedrijven gunnen. 4>io bedrijven moeten
dan op zich nemen om een aantal arbeiders
aan te nemen die noodig zyn om de be
doelde opdrachten uit te voeren. Die werk
lieden worden dan ook opgenomen in de
arbeidsreserve. Zy staan wel geheel onder
de verantwoordelijkheid van die particuliere
werkgevers, maar moeten zich de beperken
de bepalingen omtrent loon getroosten die
voor alle arbeiders der arbeidsreserve gel
den.
Op die manier kunnen naar schatting 73
arbeiders in de nevenbedryven aangesteld
worden, hetgeen gedetailleerd wordt aan
gegeven.
daardoor ook andei
te kunnen zetten,
te helpen!
Aan die 1000 man wordt nu als steun
uitgegeven ogeveer 15.000 per week.
Het juiste steunbedrag is niet op te
geven, omdat het voor een deel afhankelijk
is van de grootte van het gezin, toeslag
vooï woninghuur, enz.
Die 150.000 zyn dus te besteden zonder
dat er extra financieels lasten op de over- geld op een aangewezen manier besteden,
om daardoor ook andere werkloozen in
staat te stellen aan het werk te gaan.
Per week moet besteed worden:
0.75 voor den schoenmaker. Opbrengst
per 1000 man 750 in de week. Werk voor
15 Schöenntakers.
1.voor den kleermaker. Opbrengst
1000. Werk voor 20 kleermakers. Het be
hoeft niet alles nieuw werk te zyn; keeren
en herstellen valt daaronder ook.
0.50 voor sigaren. Opbrengst 500.
Werk voor 10 sigarenmakers.
0.50 voor behanger en stoffeerder. Op
brengst 500. Werk voor 10 behangers en
stoffeerders. (Ook opknappen van oude
meubelen).
1.— voor den bleeker. Opbrengst 1000.
Werk voor 20 man.
Totaal 75 man.
Ook dit aantal berust slechts op een
schatting.
60ÜBSCHE COURANT.
Zij ontvangen dan 30, waarvan 12 be-
meente een belangrijke hoogere belasting- I winkels (levensmiddelen daaronder bzgre-
ontvangst heeft. Per arbeider is die wellicht penj Verder voor schoenmaker, kleermaker,
te stellen op 40, zoodat door die hoogere j sigarenmaker, behanger en stoffeerder en
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstnpken (beboerende tot den bezorgkring):
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 rerfels ƒ1.55, elke regel meer ƒ0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag óp den prijs. Liefdadigheids-advertentifcn de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer /0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden naededeeMngen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
heden (gemeente en ryk) gelegd würden.
De aa^genomenen by de arbeidsreserve
moeten, ten gunste van de door de gemeen
te beheerde organisatie der arbeidsreserve,
afstand doen van de uitkeering van de
werkloozenkas. Van de zyde der arbeiders
is daartegen natuurlyk geen bezwaar,
want zy zyn dan practisch niet meer werk
loos. Maar met het ryk moet overeengeko
men worden dat zy theoretisch nog wel als
werkloozen aangemerkt worden. Het ryk
kan daartegen geen bezwaar hebben, want
als de arbeidsreserve niet zou werken, wa
ren en bleven de menschen werkloos en dus
trekbaar. Bovendien er is een precedent. De
Minister van Arbeid heeft namelijk onlangs
goed gevonden, dat de kasuitkeeringen
doorgaan aan eerst werklooze arbeiders uit
de diamant-industrie die by een door de
werkgevers georganiseerde werkverschaf
fing worden aangenomen (het Zoogenaam
de plan Douwes).
Als men zonder meer die 15.000 zou
laten verwerken zouden er niet veel meer
dan 500 man aan het werk gezet kunnen
worden. Daarom moet bereikt worden dat
door den een ook de ander aan het werk
komt.
De gemeente moet van die 1000 man 600
man aan groote werken zetten die anders
in de tegenwoordige omstandigheden niet
uitgevoerd zouden worden.
De gemeente zou op deze wijze in feze
crisisjaren groote werken krijgen.
Het lystje van werken der gemeente (dat
voor Haarlem is gegeven) wordt geachte
lang genoeg te zijn voor de crisisjaren.
Als de crisis eenmaal voorbij is zal de
gemeente zich als werkverschaffing in het
/groot kunnen terugtrekken. In dezen crisis-
Hoe komen wy uit dit moeras?
Het is deze vraag, die de heer C. J. van
Tilburg, redacteur van „Haarlem’s Dag
blad” gebracht heeft tot ernstige studie
dezer materie. Die studie en het ernstig on
derzoek dat daarby noodzakelyk was, heeft
hem een plan doen ontwerpen, dat als een
ernstige poging tot het bestrijden der werk
loosheid in de gemeente zijner inwoning
zeer de aandacht verdient, maar ook, wijl
dé gedachte waarvan de ontwerper is uit
gegaan, ook de grond kan vormen, waarop
In andere gemeenten de werkloosheidsbe
strijding ïnet kans van slagen ter hand zou
ktaïnen worden genomen. Het plan, dat ip
^Haarlem’s Dagblad” van Donderdag j.l.
door den ontwerper is uiteengezet, en dat
tevoren met meerdere vooraanstaande per
sonen, die door stadie en practyk op de
hoogte van het vraagstuk kunnen worden
geacht, is besproken en een gronchg onder
Zoek is waardig gekeurd, heeft zeer veel
aantrekkelijks. Drie hoofdgedaèhten beheer-
schen den opzet: le. een groot deel der werk-
‘ooze arbeiders aan het werk te zetten voor
een behoorlyk loon, zonder dat er zwaarder
lasten op de gemeenschap behoeven te wor
den gelegd; 2e. door dien arbeid te bereiken
dat ook anderen aan het werk worden gezet
en Be. door dit alles te baseeren op een ver
doörgevoerde samenwerking van verschil
lende groepen van belanghebbenden.
v. aan de uitvoering nog al wat moei
lijkheden zyn verbonden, is duidelijk. Maar
dat die uitvoering mogelyk is, daarvan is
,de heer Van Tilburg en zijn met hem ook
anderen overtuigd.