Glim tram
Uit de geschiedenis van Waddinxvèen.
Filmnltuws.
Kliioi Aononeis 8 rt|ils f!-
«.unstwerken staan er nog, doch er komen
eeen nieuwe by en de bestaande beginnen
*oeda te vervallen, zonder dat er iets wordt
feCdaan om dit tegen te gaan. Door de stra
len rennen niet langer de edele Berbers met
de gaianjtüigen der pasja's, het bonte,
schilderachtige volksleven wordt steeds een-
tomger en meer alledaagsch. Vroeger zag
uen in de wijk aan den Gouden Hoorn
..aast lorsclie 'lsjerkessen, naast Krim. Tar
taren in bonte kartans, Levantijnsclie
oclioonen in ntfelende 'zijde, Armenische
vedelaars en luidruolitige brutale jonge
Grieken.
matig herbergt de stad honderdduizend
nwoners minder dan voor den oorlog, üe-
uleven zijn sleohte de roemrijke traditie, de
nermnering aan vroegere maclit en de m-
uruk, uien men uit alles krijgt, dat men
nier te doen heeft niet een der merkwaar-
uigste steden van alle tijden. Heeds lang is
tousiantinopel ondanks zijn sprookjesach-
tigen rijkdom slechts een doot üogtersche
pracht verborgen gral. Zijn bewoners ieg-
uen zich met fatahstische berusting neer
bij het verval en door hun gelatenheid, die
meer een gevolg was van innerlijke slap-
neid dan van edeler dnjfveeren, misten zij
alle energie,, zelfbeheersching, productiviteit
en hoop voor de toekomst, die de eenige
factoren zijn, welke een volk vooruit kun
nen brengen. l)e Balkanvolken aan de Adn-
atische zee bezaten echter wèl deze eigen
schappen en kouden zo ook ontplooien, dank
zij de geestesgesteldheid van de Turken.
Hun hooggespannen nationalistische gevoe
lens en hun toomelooze energie brengen de
Grieken vooruit in huu wedstrijd met de
naburige landenhun klassieke verleden is
bijna een gelootsbelijdenis voor hen, doch
tevens iets, waardoor zij kunnen ontkomen
aan de kleinheid en moeilijkheden van hun
bestaan en de nuchterheid vau het zaken
Uoeen. Daar komt bij, dat de Turken nooit
echte zeevaarders zijn geweest, zoowel poli
tiek als economisch bewogen zij zich altijd
vooruit over liet land. U© Grieken werden
echter van den Attischen bodem verdreven,
omdat deze hun voor hun moeizamen ar
beid slechts een karige oogst opleverde; zij
zochten het dus buiten de sterk gekartelde
kustlijn van hun land, allereerst in de rich
ting van Klein-Azië, waarheen een groot
aantal eilanden een brug sloegen. Instinc
tief heeft het Grieksche volk duB met op
zettelijke verwaarloozing van den landbouw
vanaf de oudste tijden qontact gezocht met
vreemde landen. Br waar de wilskracht der
Unpken den strijd aanbindt met de gelaten
heid der Turken, behoeft men niet lang m
het onzekere te blijven omtrent het resul
taat. U© onttroond© wereldstad aan den
Bosporus is daarvan het duidelijkste bewijs.
BUITENLANPSCH NTEIJWS.
FINLAND
Drie scheepsrampen In de Botniachc Golf.
In de Botnisdhe Golf vonden gisteren
nacht drie scheepsrampen plaats.
Zoo brandde het Zweedactie stoomsohip
„Start" uit Gothenburg geheel uit en eeni
ge uren laterj in de nabijheid van de plaats
waar het schip lag, het Grieksche b.s. üeor-
gios, daarna het Finsohe s.s. Else.
He'j Finsohe s.s. ia inmiddels reeds ge
zonken. De bemanning kon slechts met
groote moeite worden gered. De „Start" had
16 personen aan bpord w.o. 2 vrouwen. Elf
opvarenden konden worden gered, terwijl
•Je overige vier zich nog aan boord bevui
len van het met water gevulde en voort
durend door de branding overspoelde schip.
Het Grieksche s.s, heeft een bemanning
an 26 koppen aan boord. Geen reddinboot
<on tot nog toe het schip naderen dat een
groot lek heeft gekregen.
Verschillende aleepbooten en bergings
van rtuigen zijn naar de plaats van de ramp
getrokken. Waarschijnlijk zijn alle drie de
schepen door de storm naar de Finsche
zijde van de Botnisohe Golf geslagen waar
de rotsen en scheren zeer gevaarlijk zijn.
Nader meldt V. D. dat ook het Grieksche
stoomschip „üeorgies" Maandagmiddag is
gezonken. Op het laatste oogenbhk is het
nog gelukt de veertien leden der bemanning
die zich nog aan boord bevonden te redden.
De schipbreukelingen moesten in zee sprin
gen, daar de reddingsboot het wrak met
'<op naderen. Enkele oogenblikken nadat de
laatste matroos was opgepikt, is het schip
gezonken.
Den Landbouw, Tegelbakkery
Papier-fabriek, Meebrouwery
En Turfhandel doen dit ambacht
thans floreeren.
Dit alles brehgt veel voordeel aan
Oeeft d' Ingezeet'nen goed bestaan
En doet hun daaglyksch werk
in ruime winst verkeeren.
(De Nederlandsche Stad- en Dorp
beschrijver door R. Bakker 1801,
Amsterdam, deel VI11 Rhijnland.)
In het eerste nummer van het Weekblad
voor Waddinxveen zyn enkele aardige bij
zonderheden uit de historie van Waddinx
veen verschenen, die ongetwijfeld velen on
zer lezers belang zullen inboezemen. Daar
om drukken wy hier ook af hetgeen daar
is vermeld, hetwelk ontleend is aan „De
Nederlandsche Stad- en Dorpbeschrijver''
en Van der Aa's Aardrijkskundig woorden
boek der Nederlanden
Stichting.
Waddinxveen is zeer oud, het is waar
schijnlijk door de Romeinen gesticht, het
geen opgemaakt wordt uit Romeinsche
munten oudheden, die vroeger in den
omtrek zijn gevonden. „Wy stellen vast,
oat deeze Romeinsche volken, alhier in den
beginne juist niet veele huizen en gebou
wen zullen hebben gehad, maar wel dat al
hier een Boschadie (bosschage) zal zijn ge
weest, welke later zal zyn weggeraakt, en
daarvan dragen de Veengronden genoeg
bewy's. Wy meenen dan zeker, dat de Ro
meinen, Katten genaamd, als de eerste be-
treeders van deezen iBodem moeten aange
merkt worden." Aldus „De Nederlandsche
Stad- en dprpbeschrijver".
De tegenwoordige gemeente Waddinx
veen bestond eertijds uit de ambachta-heer-
lykheden Zuid- en Noord-Waddinxveen en
de vrye en hooge heerlijkheden van St.
Huybertsgerecht en Bloemendaal. Noord-
Waddinxveen behoorde toe aan Vrouwe
Maria de Tienes, Gravin van Warfusé, Vrij-
Vrouwe van oud en nieuw Goudriaan etc.,
terwijl Zuid-Waddinxveen onder de Graaf
lijkheid behoorde en bestuurd vyerd door den
baljuw van Rijnland. St. Huybertsgerecht
en Bloemendaal hadden ieder een eigen
baljuw.
Naamsoorsprong.
Omtrent den naamsoorsprong loopen de
meeningen uiteen. Langen tyd werd als vast
staand aangenomen, dat de naam Waddinx
veen (of Wensveen, zooals meestal gezegd
werd) afstamde van de woorden wadden,
hetgeen losse, moerassige gronden beteekent,
en veen, zoodat Waddinxveen dus: los, moe
rassig veen zou beteekenen. Waarschijnlijker
echter is wat Verdam in zyn „Geschiedenis
der Nederlandsch taal" mededeelt, n.l. dat
de naam Waddinxveen is samengesteld uit
den eigennaam Wadding en het woord veen,
zoodat de oorspronkelijke benaming zal zijn
geweest: 's Waddingsveen, een zelfde con
structie dus als wy b.v. aantreffen in Dirks-
land.
Toestand der gemeente.
Toevallig is ons een document bewaard
uit het jaar 1514, waaruit blijkt, dat de
toestand van de gemeente toentertijd niet
zoo héél rooskleurig was. In de „Informacie
upt stuck der verpondinghe", waarin de be
sturen van verschillende steden en dorpen
in Holland en WestTFriesland antwoord ge
ven op zes door de Regeering gestelde vra
gen omtrent het aantal „haertsteden", den
financieelen toestand, broodwinning enz.,
lezen wy, dat er 79 „haertsteden" waren;
24 dgarvan waren zoo arm, dat zy geen be
lasting konden opbrengen. Verder wordt
ons medegedeeld, „dat zy' losse- noch lijf
renten hebben tipt dorp, soo zy te arm
uf. w i bb v atgtfcm**. m
De Waddinxveenache Brug meer dan 100 jaar geleden.
Dit beeld is te meer merkwaardig nu men thans kan aanschouwen hoe daar ter
plaatse een geheel nieuwe toestand gaat ontstaan.
zijn." De voornaamste bronnen van inkom
sten waren toen landbouw, veeteelt en het
graven van turf.
Maar daarna is het blijkbaar steeds cres
cendo gegaan, want reeds in 1632 wordt als
aantal huizen in Waddinxveen 420 en in
Bloemendaal 114 opgegeven. In 1782, hon
derd jaar later dus, zyn er te Waddinxveen
en Bloemendaal samen 628 huizen. Het aan
tal inwoners van Zuid- en Noord-Waddinx
veen was in de jaren 17951798 te samen
1546 zielen. Uit dit zielental concludeert de
darpbeschryver dat er tusschen 1732 en 1795
vele huizen en gebouwen zyn weggebroken,
zulks tengevolge van de verveeningen. Vijf
tig jaar later is de bevolking tot 3000 toe
genomen. Wanneer wy weten, dat op dit
oogenblik het zielenaantal is gestegen tot
7600, dan blijkt uit dit alles wel in hoe be
trekkelijk korten tijd Waddinxveen, de uit
gebreide en welvarende gemeente is gewor
den, die zy nu is.
Reeds in de 18e eeuw echter was het in
Waddinxveen zeer bedrijvig, en waren er
verschillende takken van industrie. Wy le-
zen daaromtrent in de „Stad en dorpbeschrij
ver": „Aan de Gouwkade en de Waddinx-
veensche brug is een groote levendigheid,
veroorzaakt wordende zo door de geduurige
Scheepvaart, als de aldaar geëxerceert wor
dende Handwerken", en verder: „Bezighee-
den zyn hier den Veenhandel, den Land
bouw, Papiermaakeryen, Teegelbakkeryen,
Meebrouwerye, het maaken van allerhande
Gereedschappen^ Vrouwe Klompen, Poppe-
kfaamers Goederen, en alle soort van Hand
werken, zynde het Pfaatsje reedlyk wel-
vaarende, zodanig dat elk alhier een goedt
bestaan vind."
Kerken.
In het „Aardrijkskundig Woordenboek"
van Van der Aa, dat dateert van 1849, zyn
de kerkelijke gezindten in de gemeente als
volgt vermeld: 2100 Hervormden, 900
Roomsch-Katholieken en 140 Remon
stranten. De laatsten kregen in 1624
hun eerste predikanten, n.l. Theodorus
Boom en Regnerus Andries Walen
burg. Een aardigen kijk op de toenma
lige verhouding tusschen de gemeentenaren
onderling krijgen wy, als wy by Van der
Aa lezen: „De eerste kerk der Remonstran
ten was reeds in 1632 aanwezig. Maar zy
diende slechts tot 1662, toen de Predikant
Samuel Tykmaker, op vastenavond daarin
voor het laatst predikte en veertien dagen
vóór Pinksteren een nieuw kerkgebouw in
wijdde. Dit stond in het dorp en was op zoo
groote schaal aangelegd, dat het by den
bouw bleek hooger te zullen worden dan de
kerk der Hervormden, waarom, volgens de
overlevering, lapt gegeven werd, het minder
hoog op te trekken, en niet, zooals het plan
mede bragt, daarin boog- of kerkramen te
plaatsen» Het kreeg daardoor iets wanstal
tigs." In 1814 werd deze kerk afgebroken.
Het is ons niet gelukt omtrent de geschie
denis van de Ned, Herv. Kerk eenige feiten
van beteekenis op te sporen.
Wat de Roomsch-Katholieken in Waddinx
veen betreft, het is niet zeker, of deze in
den tyd na de Reformatie een eigen kerk
hadden. Zy werden bediend door priesters
uit Gouda, waaronder vooral een pastoor
Adriaan Bogaart zich zeer beijverd heeft om
de Waddinxveensche Katholieken „in allen
opziqhte te onderwijzen". Het is niet zeker
dat er toen reeds een R. K. kerk aan de
Goudkade stond. Wij vinden slechts aan-
geteekend dat er was een Parochiekerk, toe
gewijd aan den H. Victor, zonder aanduiding
waar ze gevestigd was.
Van Pastoor Cornelus de Jager, uit Gouda
geboortig, wordt vermeld, dat deze de eerste
is geweest die „de Pastorye" heeft bewoond
en dat de vader van dezen pastoor by de
vestiging van zyn zoon te Waddinxveen
terstond begonnen is een kerk te bouWen.
De pastoor werd daarop gevangen genomen
en naar Leiden gevoerd. Vader de Jager
kocht zyn zoon toen voor 1500 gulden los
en deed daarna aan de Goudkade een kerkje
met een Pastorye bouwen, alwaar pastoor
Cornelus de Jager lange jaren de gemeente
diende. Deze pastoor overleed 3 Juli 1678.
Thans staat nog aan de Gouwkade de nu
van een torentje voorziene R. K. Parochie
kerk, die aan den H. Victor is toegewijd.
Des levens Mei bloeit éénmaal en niet
weer.
FEUILLETON.
Pam's blonde haar
door HANS HERBERTS.
Op haar vijftiende jaar stond Pamela
Gerswin achter de keurige crême-gelakte
toonbank van maison Llsette en op haar
achttiende jaar stond ze er nog. Het is
zeer _waarschijnHJk, dat Pamela er ook op
haar twintigste jaar nog te vinden zou zyn
geweest, altijd opgewekt en meestal niet
een wonderlijk aanstekelijken glimlach, die
de cliënten ervan weerhield ongeduldig te
zijn of onvriendelijk. Ja, het is inderdaad
'fel best mogelijk, dat ze haar heele leven
by maison Lisette had doorgebracht, wan
neer mevrouw Allison op een dag niet haar
echtgenoot had meegebracht. Meneer Alli
son was in zyn vak een beroemdheid, een
coiffeur met ongewone gaven.
Terwy'l zyn vrouw haar nieuwen zoifter-
hoed uitzocht, keek de heer Allison met
intense aandacht naar het meisje, dat met
rustige elegance haar werk deed. Of eigen
lijk keek hy niet zoozeer naar het meisje
zelf als wel naar haar weelderige, blonde
haar. Hy noteerde in gedachten deze vondst.
Een paar dagen later kreeg Pamela een
briefje met de mededeeling dat de Salon
Allison het zich tot een groote eer zou reke
nen, mej. Pam Gerswin's blonde haar te
mogen Wel. Pam bezat niet de mid
delen haar lokken steeds een zoo superieure
behandeling te doen ondergaan en ze nam
het aanbod dankbaar aan.
Het was een compleet wonder, dat daar
in Salon Allison tot stand werd gebracht.
Toen Pam de zaak verliet, botste ze tegen
een langen, met buitengewone zorg geklee-
den man op. iHfl keek haar aan, Zyn oogen
bleven rusten ergens ter Ijoogte van haar
kleine zwarte hoedje.
Zet u dien hoed even af, zei hy bijna
bevelend.
Een vernietigende blik trof hem. Even
later stond Elmer Bindle alleen en liep by
Allison binnen.
Het gevolg was, dat Elmer Bindle uiterst
beleefd zyn excuses maakte en het tweede
gevolg was, dat Pamela eerste mannequin
werd bij de Bindle's modehuizen.
Daar werd ze specialiteit in het dragen
van hoeden. Het was eenvoudig een wonder
zooals een eenvoudig hoedje stond, wanneer
zij het op haar glanzende en heel blonde
haren zette. Het werd dan een waardevol
sieraad, dat iedere vrouw aantrekkelijker
scheen te moeten maken. Die onweerstaan
bare suggestie bracht de Bindle's hoeden-
afdeeling tot ongekenden bloei.
De faam van Pamela's wonderlyk-mooie
lokken werd meer en meer verbreid. Het
was waarlijk niet de schuld van meneer
Elmer Bindle, dat Pamela Gerswin hem
verliet. Het was in de eerste plaats de schuld
vah een niet eens erg fraaie kleuren-foto
van Pamela. Derick Brown zag die foto.
Hij keek in hoofdzaak naar het haar van
het meisje, dat er op was afgebeeld. Het
was vond tooneeldirecteur Brown het
soort haar, waarnaar hy maandenlang ver
geefs gezocht had. Deze kleur, dit warme
korenblond met die diepe, onverwachte
schauwlngen, zóó had hy zich de Kathleen
Brent voorgesteld in „Het meisje met het
blonde haar".
Brown vertrouwde de foto niet erg. Hij
geloofde, dat de werkelijkheid hem een
groote desillusie zou opleveren. En hy be
sloot direct by Bindle binnen te loopen.
Een uur later teekende Pamela het con
tract, waarbij ze de hoofdrol kreeg in „Het
meisje met het blonde haar".
Het stuk werd een overweldigend succes.
Pamela's naam als actrice was gemaakt.
Het eenvoudige meisje, dat drie jaar lang
achter een toonbank stond by Maison Li
sette, was de ontdekking van het tooneel-
seizoen.
Iedereen die gedacht werd op de hoogte
te zyn van zyn tyd in het algemeen en van
het tooneel in het bijzonder, sprak van de
actrice Gerswin en van haar korenblond
haar, dat haar méér geluk had aangebracht
dan alle klavertjesvier ter wereld zouden
kunnen doen.
Er waren dameskappers, die adverteer
den, dat zy er na ontzettend groote moeite
in geslaagd waren, de behandeling te vin- I
den, die de Gerswin-kleur opleverde. Er
waren speciale haarborstels verkrijgbaar,
die de bijzondere glanzing heetten teweeg
te brengen, welke Pamela's haar bezat. Er
waren dag- en weekbladen, welke Pamela's
beeltenis niet anders dan in kleuren gaven,
wetend, dat zy haar schoonheid anders op
een onverantwoordelijke manier tekort de
den. En om al deze dingen glimlachte Pa
mela Gerswin toegeeflijk.
Zooals ze ook glimlachte om de talrijke
aanbidders, die haar met gunsten en be
wondering trachtten te overladen. Buiten
gewoon origineel in haar complimenten wa
ren deze menschen overigens niet. De mees
ten gingen zich te buiten aan allerlei waan
zinnige beeldspraken. Ze vergeleken haar
verschijning met een zonsopgang en ver
zekerden Pamela, dat de godin Venus zulke
lokken moest hebben gehad.
Onder al die bewonderaars was er geen
een, die door Pamela Gerswin bewonderd
werd. Na een seizoen dat Pamela Gerswin
alle dingen had gebracht, die ze zich in
haar stoutste droomen niet had durven
droomen, ging de actrice uitrusten in het
vriendelijke dorpje Rose Cottage, een ideaal
vacantieoord, dat nog niet de aandacht der
massa op zich gevestigd had.
Daar maakte Pamela kennis met Dorian
Chelterton, een jong architect. Hun kennis
making, de groeiende toenadering, de be
kentenis hunner liefde, hun verloving, het
ging als een wervelwind.
Drie dagen na hun verloving stond Pa
mela voor den spiegel en terwijl zy langs
het zachte blonde haar streek kreeg ze
by na tranen in de oogen. Aan dat wonder
lijke haar had ze alles te danken.
Ze ging naar Dorian toe, die op eèn divan
zat en sloeg haar armen om hem heen.
Ik vond het zoo prettig, dat jy nooit
eerder van mij gehoord had, Dorian, zei ze
zacht. Voor jou was ik niet de beroemde
Autotochten door
Harfatgetint gebied.
„K*n Uw land en heb het lief" m
ganeeher harte zal men dit onderschrijven
wanneer men na genotvolle autoreis dool
ons mooie „Nederland in herfsttintenf huis
waarts keert. Tracht er n u enkele dagen
„uit te breken" vergaar thans nog w,t
extra energie VOor het koude, mistige en
natte tijdperk, dat voor de deur staat
In alle provincies van ons land kaii men
prachtige boaschen vinden, een beaoek
overwaard. Wij moesten echter bp het sa
menstellen van onderstaande autotochten
een keuxe doen, en daarbij de route zooveel
mogelijk door die streken leiden, waar men
een aaneenschakeling van natuurschoon
vindt. Ons eerste tochtje begint in Den
Haag en gaat dan door de prachtige ge
meente Waasenaar en vervolgens langs den
duinvoet naar de schoone, boschrijke streek
benoorden Haarlem. De bloemenstad zelf
blijft rechts liggen, via Halfweg en Am
sterdam komen wp in het Gooi met zpn
schitterende bosschen en hei. Over Hilver
sum, de Vuursche en Zeist naar Utrecht en
vervolgens door een polderlandschap den
Ouden Rjjn via Leiden weer naar de Resi-
dentie terug.
De tweede tocht,
over de Veluwe
geeft waarlijk die aaneenschakeling van
natuurschoon, waarop wy' hierboven doel
den. Van Deventer over Apeldoorn, langs
het Uddelermeer en vervolgen» langs de
Leuvenumsche bosschen, in hun herfsttooi
indrukwekkender dan ooit, naar Harderwijk,
de stad, waar de visscherybedrijvigheid he
laas verdwenen is. De oude Zuiderzee
straatweg Voert naar Putten, waar wjj een
praohtigen omweg beginnen over Garderen,
Stroe, Otterlo en Ede naar de Veluwezoom,"
westelyk van Arnhem. Deze tocht over de
Vel uwe, nu eens over de onafzienbare heide-
velden, dan weer door laag eikenhout vormt
een waardig slot voor de zomer-excursies,
die velen ongetwyfeld in dit door de natuur
zoo ryk gezegende gebied hebben gemaakt.
Van Arnhem uit natuurlyk nog even op den
Zypenberg en by de Posbank kyken, én
vervolgens door de Middachterallee en zoo
via Zutphen naar de stad van de befaamde
koek terug. De derde excursie gaat door
Overijssel en den Achterhoek
Van Zwolle langs het mooie kasteel Rech-
teren naar Ommen en dan dwars door
Overijssel langs Hellendoorrt, Almelo, Vasse
naar Ootmarsum. Over Denekamp, de Lutte,
Oldenzaal, Hengelo, Goor en Lochem, door
het textielgebied dus, bereiken wy den
Achterhoek, die natuurlijk met zyn vele ge
boomte ook in dezen tijd schitterend van
kleur is. Van Ruurlo naar Varsseveld rjjdt
nten het mooist langs den nieuwen weg over
ZeLhem en vervolgens via Slangenberg. Ten
slotte langs den Gelderschen IJssel en we
der dver de Veluwe (via Apeldoorn) naar
Zwolle terug.
De Vennen en de Maasvallei,
dat zijn de gebieden, welke door onze laat
ste twee tochten doorkruist worden. Rit
No. 4 begint in Bergen op Zoom, in een
uithoek des lands gelegen en daarom door
de bewoners van verder verwijderde provin
cies helaas meestal vermeden. N.-Brabant
kan in het algemeen bogen op een uitmun
tend wegennet, en hier, in het Zuidwesten
is heel wat natuurschoon, dat minder be
zocht en dus ook minder bedorven is, dan
op andere plaatsen in Nederland. Wy rij
den dan in de richting Antwerpen naar
Hoogerheide en bereiken via Huybergen de
stad Roosendaal, een van de belangrykste
grensstations voor de spoor. Een tweede
omweg gaat via Rucphen en Zundert naar
Ginniken en bereikt even benooden Gilze de
hoofdroute BredaTilburg. Van Tilburg
naar den Bosch beryden wy alweer een
„onbekend pad", nj. langs Oisterwyk, waar
de prachtige, ongerepte vennennatuur te be
wonderen is en zoo via St. Michielsgestel
naar de gastvrye hoofdstad van Brabant.
De hoofdwegen, die echter eveneens door
prachtige natuur gaan, brengen ons dan
tenslotte weer in Bergen op Zoom terug.
In het aloude Ny'megen, dat nog zoovele
herinneringen bezit aan de lang vervlogen
actrice, maar slechts een eenvoudig meisje,
dat niet veel meer aantrekkelykheden be
zat dan mooi...
Pamela hield op.
Ja, vertel eens, wat zag je eindelyk in
me. Wat was het, dat je het eerst in me
aantrok
Dorian kneep zyn linkeroog dicht.
Zal je het niet raar vinden als ik het
je vertel, vroeg hy byna verontschuldigend.
Pamela schudde het hoofd. Ze wist wat er
komen zoü. Ze had duizend bewonderende
woorden over haar blonde haar hooren zeg
gen. Maar nu Dorian het ging doen, hield *e
haar adem in.
Het eerste, wat ik zag, zei Dorian,
was die aardige moedervlek in je hals. Mis
schien wist je niet eens, dat je zooiets be
zat.
Maar myn haar, wat zeg je van mijn
haar? vroeg Pamela met een wanhopige»*
blik in haar oogen.
Dorian zag dien wanhoop in haar blik.
Hy legde het alleen verkeerd uit.
Misschien vinden alle menschen het
afschuwelyk, maar ik vind, dat het je best
aardig staat, verklaarde Dorian, gerust
stellend.
Romeinsche tyden, begint de laatste excur-
Over een paar maanden kan de verbin-
Hint over Grave met 's-Hertogenbosch al
weer onder staan; feitelyk is het beryden
van dezen weg in een tyd, dat de winter
komen gaat, een bezienswaardigheid op
zichzelf! Langs Boxtel, de lichtstad Eindho-
ven en Weert gaan we dan, gedeeltelyk
door het woeste landschap van de Peel naar
Venlo om tenslotte, den heerbaan door Lim
burg volgende, door een uniek mooie streek
in Nijmegen terug te komen.
Met de K.N.A.C. op verkeerainspectic.
Wegformaties en wegsituaties. Dub
bele tramsporen, te smalle en ton
ronde wegen, verkeerd opgehoogde
bochten.
De inspectietocht door het grootste deel
der Zuidelijke helft van Nederland, welke
Wij gedurende een tweetal dagen met eenige
officials van de K N.A.C. hebben mogen
maken, geeft-, wat de daarbij opgedane in
drukken betreft, mede aanleiding tot en
kele opmerkingen betreffende weggesteld-
heden en wegsituaties.
Dat door automobilisten en de feite
lijke „opdracht"' was, ons voornamelijk met
deze categorie van weggebruikers bezig te
houden veel en zwaar op Neerland's we
gennet wordt geeoudigd, hebben ,wij in onze
eerste publicatie „met de bewijzen op tafel"
kunnen aantoonen Maar juist in dit ver
band dient o.i. niet onvermeld te blijven,
dat de man of de vrouw, die er vaak met
do auto op uit zijn, hier en daar in ons
land weggesteldheden en wegsituataes ont
moet, welke het hem of haar allerminst ge-
makkeüjk maken om de verantwoordelijke
taak achter het stuur naar behooren te ver
vullen.
Vragen wij slechts, orti mee te beginnen,
de aandacht voor een der drukste verkeers
wegen van ons land, die van Den Haag
naar Amsterdam. Wie, uit. de Hofstad ko
mende, tusschen het viaduct en Den üeyl
in Wassenaar ongelukken maiakt, heeft dit
veelal aan zijn eigen roekeloosheid of on
voorzichtigheid te wijten. De prachtige,
breede asphaltweg is hier op duidelijke wijze
door een witte streep over het midden en
door de z.g. wegpunaises in vier afzonder
lijke banen verdeeld, die bij een betiooTlijk
gebTuik en daar, wij geven dit onmid
dellijk toe, ontbreekt nog wel aan! de
kans op ongelukken vrijwel uitsluiten, al
blijven enkele zijwegen, die op dezen groo-
ten weg uitkomen, een gevaarlijke factor
vormen
Maar komt men verder rijdende, op de
route Oegstgeest—«assenhelm, dan mag het
immer opnieuw verbazing wekken dat de
overheid heeft goedgevonden dat den auto
mobilisten een zeer gevaarlijk verkeersob
stakel „in den weg wordt gelegd" in den
vorm van een dubbel tramspoor, hetwelk
in de toekomst bij het steeds toenemend
autoverkeer zeker vele malen van zich zal
doen spreken als de veroorzaker van ver
keersongevallen
En wie zal voorts op goede gronden kun
nen ontkennen dat de nieuwe weg naar het
Gooi te smal is voor het verkeer? Vooral
bij een intensief verkeer, bijvoorbeeld op
een zomerschen Zondag, doet zich dit euvel,
allerhinderlijkst gelden en het mag daarom,
verwondering baren, dat- met den aanleg
van dezen drukken weg hiermede geen reke
ning is gehouden. Opvallend en niet bevor
derlijk voor een veilig verkeer is ook het
feit dat hier en daar de bochten niet be
hoorlijk zijn opgehoogd, welk euvel ook op
andere wegen meermalen valt te cónstateo-
ren.
En dan om hiermede te besluiten
die lastige en gevaarlijke tonronde wegen 1
Zoo zagen 'wij op een zoodanige wegformatie
tusschen Khenen en Wageningen enkele
hoogbeladen vrachtauto's constant op het
midden van dit wegstuk Tijden, aangezien
de chauffeurs en terecht! 1- van oordleel
waren dat, indien zij rechts zouden hou
den, de ongelijke druk op de veeren van
hun wagen een verschuiving van de ladTng
zou kunnen veroorzaken, met alle mogelijke
vaak fatale gevolgen daarvan. En naar ons
van deskundige zijde werd verzekerd berust
het argument, dat de waterafvloeling op
bolronde wegen veef beter in haar werk
gaat dan op wegdekken, die slechts flauw
hellend zijn, op een onjuist© vooTBtelling
van zaken.
Met dat al mag een woord van hulde aan
het adres van de heeren Van Harinxma
thoe Slooten, Levy en Van der Loo, voor de
onbevooroordeelde wijze waarop zij ons go-
durende die twee bijzondere dagen aan de
hand van de feiten, die zich voordeden,
hebben voorgelicht omtrent zaken, uitslui
tend behoorende tot het terrein, waarop
hun werkzaamheden liggen, zeker niet ach
terwege blijven.
GEMENGDE BERICHTEN.
De nieuwe spoorbrug over de Schie.
De plaatsing zal geschieden in den
nacht van 16 op 17 October.
in den nacht van 16 op 17 dezer zal in de
Rotterdamsche Schie nabij het Hofplein een
interessant werk worden volbracht. De nieu-
.we spoorbrug, die op een paalfundeermg
naast, de oude brug is gemonteerd, zal dan
op de plaats worden gelegd van de oude.
De pijlers, waarop het groote construtie-
werk zal komen te liggen, zijn met het oog
op de ontvangst van de nieuwe brug in ge
reedheid gebrachj. De oude brug zal van de
pijlers afgelicht en op pontons weggevaren
worden. De hieuwe brug zal van haar tijde
lijke paalfundeering afgeschoven en inge
varen worden in den brugdoorgang, om te
worden gebracht naaT de plaats, waar zij
hoort, in verband met dit zwaTe karwei zal
de doorvaart reeds van Vrijdag 14 dezer
v m. 7 uur af voor alle scheepvaart ge
stremd, zijn. Het verwisselen van de brug-
gen Z»1 in den nacht van 16 op 17 dezer ge
bieden tussdhen den laatsten en den eer
sten trein. Het treinverkeer zal er dus niet
door opgehouden worden.
Up 17 dezer 's middags 12 uur hoopt men
den weg voor de scheepvaart weer vrij te
hebben gemaakt.
Een gecompliceerde aanrijding.
Vier menschen gewond.
Gistermorgen omstreeks 9 uur reed tus
schen Weurt en Nymegen de heer Breuns
uit Nymegen met zyn auto in de richting
Weurt, toen hem de stoomtram Maas en
Waal passeerde. Plotseling zag hy een wiel
rijder, die achter de tram uit een zyweg
kwam, voor zyn auto. Ofschoon de heer
Breuns met een matige vaart reed, kon hy
een aanrijding ni^ meer voorkomen. De
wielryder, een zekere Sterk uit Rossum,
werd gegrepen en door de voorruit van de
auto geworpen. Hierdoor verloor de heer
Breuns zyn macht over het stuur, waardoor
de auto naar de linkerzyde van den weg
schoot èn daar in aanrijding kwam met het
echtpaar Breunissen uit Beuningen, dat
zich per rijwiel op weg naar Nymegen be
vond. Sterk bekwam ten gevolge van de
aanryding zware verwondingen aan het
hoofd en inwendige kneuzingen, en moest
naar een, nabygelegen woning worden ver
voerd. Zyn toestand is zeer ernstig. Het
echtpaar Breunissen kreeg verwondingen
■an de beenen en inwendige kneuzingen. Zy
konden naar huis worden overgebracht. De
autobestuurder werd aan de handen ver
wond.
Noodlottige twist.
Om een meisje.
Zondagmiddag omstreeks half twee heeft
een jongeman, afkomstig uit Enschedé, te
Haaksbergen een moordaanslag gepleegd
op een anderen, inwoner van Enschedé, Van
der Woning genaamd. Eerstgenoemde ver
voegde zich ten huize van iemand, waar
zyn vroegere verloofde in gezelschap van
Van der Woning vertoefde. De man trok
onmiddeliyk een Idng dolkmes en bracht
v. d. Woning daarmede verschillende steken
toe in het gezicht, de schouders en in een
der handen. Een hevige worsteling ont
stond. Tenslotte wist Van der Woning te
ontkomen, waarop de aanvaller er per fiet3
vandoor ging. Het slachtoffer heeft een
groote hoeveelheid bloed verloren en 'B 'n
hoogst zorgwekkend en toestand naar het
St. Anthoniusziekenhuis te Haaksbergen
overgebracht en later per ziekenauto naar
Enschedé vervoerd.
De aanvaller is door den Ryksveldwach-
ter uit Haaksbergen, die hem per auto ach
terna was gegaan, te Usselo aangehouden.
Door een auto overreden en gedood.
Zaterdagavond omstreeks 8 uur is op den
W assenaarschen weg even voorbij de r.-k.
kerk te 's-üravenliage de 15-jarige B W
wonende (Jhristiaan de Wetstraat, bezig
een melkbezorger van de melkinrichting De
bierkan bij het voortduwen van zijn wagen
te helpdn.
fijnen daarbij rechts van den weg
le hebben en plotseling door een
dep vrachtauto aangereden te zijn.
ge jongen werd daarbij zoo ernstig
dat hij eenige oogenblikken later
len.
Ikbezorger, de 29-jange F. van Z.
Schalk burgerstraat werd gewond,
uoun kwam er betrekkelijk goed af. Men
bracht hem naar het ziekenhuis aan den
Zuidwal, vanwaar hij, na verbonden te zijn,
naar huis kon gaan.
Het lijk van den jongen werd naar het
ziekenhuis gebracht. De melkwagen werd
zwaar beschadigd.
Wie rekent het na?
Een Franache statistiek heeft uitgerekend
dat een vrouw, die twintag jaar getrouwd
is en Z63 kinderen heeft, niet minder dan
46UU0 kussen heelt uitgedeeld, zelfs als ze bi
de leden van haar gezin slechts éénmaal
per dag kuste.
Daarbij heelt ze 87.ÜÜÜ kilo aardappelen
geschild, 10.000 kousen gestopt, en 20.200 maal
een bed ojigemaakt.
Van bet goede te veel.
Mevr. Elizabeth Baumann, te New-York,
wil gaan scheiden. U kent mevr. Elizabeth
Baumann niet? Wy ook niet; maar zy
heeft onze sympathie. Want er is een mijn
heer Baumann en deze is een ,j»it-een-man-
bestaand-orkest". Hy bespeelt (tegelyker-
tyd) twee piano's, een trekpiano, een xylo
foon en een banjo.
Dit zou o.i. mevr. Baumann nog niet het
recht geven zich over haar man te bekla
gen, maar wat doet dit individu? Terwijl
hy als „one-man-band" thuis geluid produ
ceert, zet hy ook nog zyn twee radio's aan,
elk op een ander station afgestemd.
Toen had mevr. Bauman geen keus
meer; zy diende haar eisch tot echtschei
ding in.
BINNENLAND.
Afspoeling bij den Afsluitdijk.
Gevaar voor de Zuiderzeesluizen
tijdig afgewend.
Volgens de Telegraaf zijn by de sluizen
in den afsluitdyk van de Zuiderzee belang
rijke bodembeschadigingen geconstateerd,
hierin bestaande, dat zich voor die sluizen
meer dan tien meter diepe uitscheuringen
in den zeebodem hebben gevormd. De oor
zaak hiervan moet gezocht worden in den
zwaren stroom, die voor en achter de slui
zen ontstaat gedurende het loozen van het
overtollig IJsselmeerwater door de sluizen
in de Waddenzee.
Gelukkig zyn deze calamiteiten nog op
gemerkt, voordat de fundamenten van de
sluizen belangrijk aangetast zyn. Ware dit
laatste het geval geweest, dan zou' daarvan
instorting van de sluiswerken het gevolg
hebben kunnen «tin-
Men is begonnen met op zoo krach
tig mogelijke wyze de ontstane beschadigin
gen te herstellen, met behulpi van helmdui-
kers en zinkstukken. Om «en herhaling van
dergelyke onheilen te voorkomen, zal het
waarschynlyk noodig geacht worden om
langere leidammen by de sluizen uit te
brengen; zelfs is de noodzakelijkheid van
den bouw van een derde uitwateringssluis
in den afsluitdijk niet uitgesloten.
Wellicht is van een pn ander io reden,
dat de openstelling van den afsluitdijk thans
is uitgesteld.
By informatie bevestigde de directie van
de Zuiderzeewerken, dat zich uitscheuringen
hebben gevormd in den zeebodem en wel
in een strook van ongeveer honderd meter
voor de kunstwerken. De kunstwerken zelf,
zyn volgens deze mededeelingen, onaange
tast gebleven. Naar men verzekert, is er
geen reden tot ongerustheid. Men heeft
maatregelen getroffen om verdere uitschu
ring van den bodem te voorkomen en is
daartoe op de gewone wyze te werk gegaan,
nameiyk door het aanbrengen van zink
stukken. Men deelde nog mede, dat een en
ander vry Veel tyd zal vorderen.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
KORFBAL.
Ter Gouw ll-^Spangen II 2—3.
Het tweede twaalftal speelde Zondag
haar eerste competitiewedstrijd tegen Span
gen uit Rotterdam en moest in deze hour
meerdere erkennen. De wedstrijd had het
volgende verloop:
Ter Gouw speelde voor rust met wind
mee, toch weet Spangen in deze periode een
nuttige 2—0 oorsprong te krygen. Tot
voor de rust blyft het spel op en neer gol
ven van de eene korf naar de andere.
Na de rust vergroot Spangen haar voor
sprong tot 3—0. Dat wordt Ter Gouw te bar
en met een mooi schot verkleint de heer
den Adel de achterstand 1—3. Ter Gouw is
nu overwegend sterker en doelpunten kun
nen haast niet uitblyven. Mej. Kolster
maakt er 23 va*i.
De volgende opstelling is ook met Ter
Gouw in de meerderheid, maar de aanvai
va» Ter Gouw weet het niet tot een doel
punt te brengen.
Ter Gouw speelde met invallers.
Scheidsrechter Zonneruiter leidde correct.
De volgende keer beter reserves!
De wedstryd Ter Gouw III—de KWeea-
school te Schoonhoven moest wegens liet
slechte weer gestaakt worden.
VOETBAL.
Lagendaal speelt vo'H-loopig niet voor
het Ned. Elftal.
De populaire middenvoor van het Neder
landsch elftal, de Xerxes-speler Lagendaal,
lieeft aan de keuze-commissie bericht gebon
den, dat hij voorloopig niet in aanmerking
wenscht te komen voor een plaats in liet
Nederlandsch elftal.
Hij wenscht zioh geheel to geven aan zijn
studie voor inspecteur van iolitie en kan
*n verband daarmede geen tijjïi vinden voor
het spelen in het oranje-team. Wel zal hij
de Xerxea kleuren blijven verdedigen.
In zijn plaats is naar de Spkr. meldt
iin het voorlqopig Ned. elftal, dat morgen
middag om 3 uur in het SpartarStadión
tegen Bristol Rovers zal spelqn, v. d. Broek
van F.Ö.V. opgesteld.
RECHTZAKEN.
Het veroorzaken van zwaar Hehamelyk
letsel, i
De 48-jarige A. G. van V. te Stolwijker-
sluis, gem. Uouderak, is ter zake van het
veroorzaken van zwaar lichamelijk letsel
door schuld, door de rechtbank te Rotter
dam veroordeeld tot een maand hechtenis
Verdachte zou op een avond in Septembe-
1931 op den weg van Schoonhoven naar
Vliat als bestuurder van een gespan, op het
oogenblik dat hij uit tegenovergestelde rich
ting een motorrijder zag aankomen, opzet
telijk naar links hebben uitgehaald, waar
door de motorrijder, zekere H., tegen zijn
wagen opbotste en tengevolge daarvan in
een sloot langs den kant terecht is gekomen.
Volgens de verklaringen van H. en nog
een wielrijder zou verdachte met opzet naar
links hebben uitgehaald om het passeeren
van den motorrijder onmogelijk te maken.
Laatstgenoemde zeide o a. dat hij van de
fieta was afgestapt toen hij zag dat het ver
dachte was, die hem tegemoet reed, want v.
V. staat bekend als koppig. Volgens getuige
is het wel voorgekomen, dat wielrijders die
afgestapt, waren en langs deh berm van den
weg stonden nog door verdachte werden
aangereden.
Verdachte zeide, dat als hij meer uithaal
de, hij, daar de weg zoo smal is, zeker in
de sloot terecht zou komen.
Adv.-generaalU laat het liever de fiet
sers doen.
Twee getuigen k décharge verklaarden,
dat de weg ter plaatse smal en gevaarlijk
was.
De advocaat-generaal mr. De Visser, be
toogde, dat de twee getuigen k charg© heb
ben waargenomen, dat v. V. midden op den
weg rijdende, juist op het moment, dat een
motorrijder en een wielrijder hem naderden,
opzettelijk naar links in plaats van naar
rechts uithaalde. Alle getuigen zijn het er
over eens dat men zeer goed kan passeeren
•wanneer men rechts houdt. Volgens getuige
8., den tweeden getuige, is v. V. valsch met
uitwijken. Na het ongeluk heeft verdachte
de zweep over het paard *ele«d, zonder zloh
om het slachtoffer, wiens been op 5 plaat
sen verwond was en die 8 maanden lang de
gevolgen van deze aanrijding heeft moeten
ondervinden, verder te bekommeren. Het
verweer van verdachte, dat hij niets zou ge
merkt hebben omdat hij leege kisten mee
voerde, ging naar spr.'s meening niet op
Spr. concludeerde tot bevestiging van het
vonnis.
De verdediger pleitte vrijspTaak, subs,
clementie.
Chili en zijn salpeter.
Op alle wanden der barakken in de arbei
derskampen van het dorre, troostelooze
gebied der zout- en salpetermynen, op meer
dan de helft der Chileensche wagons en op
alle havenmuren leest de vreemdeling het
woord „Cosach". De Chileen zelf leest het
al niet meer, hy kent het evengoed als het
nummer van de tramiyn, die hem naar huis
zal brengen.
Vroeger was hy trotsch op dien naam.
Tegenwoordig ontvlucht hy hem. Het is
geen Spaansch woord, het is een der inter
nationale, moderne samenvoegingen: Com-
pania Salpedrera Chilena de naam van
de grootste, concurrentieloozè myn- en sal-
petermaatschappy ter wereld, die onder de
opperleiding van de Gaggeriheims staat en
die tot nog toe tenminste geheel Chili
beheerschte.
Toen Europeesche geologen 100 jaar ge
leden in het gebied der Atacama-woestyn
de aanwezigheid van natronsalpeter vast
stelden, was in zekeren zin de richting van
het zakenwezen in Chili bepaald. De Ca
liche, de eigenlyke delfstof by de salpeter
winning, die ongeveer 80 zuivere natron
salpeter bevat, werd uitgegraven, eerst op
kleine schaal, door de zoogenaamde „sal-
peterboeren", later door bergwerken en
kleine maatschappyen; de technische ont
wikkeling dwong hen tot een fusie, wilden
zyn iet alle tezamen ondergaan.
Na enkele tientallen van jaren, waarin
een niets-ontziende concurrentiestryd werd
gevoerd, bleef de Cosach van de Ameri-
kaansche millioairsfamilie Guggenheim als
eenige overwinnaar in het strydperk achter.
Ohili-salpeter dat was de dringend var-
eischte stof, waarmede de voornaamste
stikstofverbindingen tot stand werden ge
bracht: explosieve middelen, kleuren en ver
ven, kunstmest, enzoovoorts. De gehegle
chemische en agrarische industrie werd
hiervan voorzien.
De uitvinding van de synthetische
stikstof.
Toen men in de Duitsche chemische labo
ratoria ertoe overging tie stikstof uit de
lucht synthetisch te binden en men deze
metlhode steeds beter uitwerkte, moest de
Chili-salpeter —'in den loop der laatste 15
jaar steeds meer aChteruitwyken. Welis
waar werd deze stand van zaken door de
jjchynconjunctuur, het Amerikaansche we
reldwonder van 1920, nog eenigen tyd ge
heim gehouden, maar tegenwoordig zyn de
pryzen voor Chilisalpeter op 1/3 tot V* van
de vroegere wereldmarktpryzen gedaald.
De productie van 1931 is minder dan de
helft der productie van 1930, die op zichzelf
reeds buitengewoon laag was. Met de zil
ver-, koper- en loodmynen in Chili is het
ongeveer evenzoo gesteld.
En de Guggenheims, de Noord-Ameri
kanen, en in het geheel geen philantrópen
voor het Chileensche volk, leggen myn na
myn stil. De arbeiders van een volk, dat
byna een vierde millioen zielen telt, dat in
Zuid1 Amerika het meeste van de Wester
lingen heeft overgenomen, zyn, ondanks het
subtropische tot zuideiyk gematigde kli
maat, met een ryke natuur, aan crisis en
eliende prijsgegeven.
Helaas is in Chili politiek en eco
nomie met elkaar vergroeid! Daar de we
reld zich van het Bimetallisme (de goud
en zilverdekking) afkeerde, en daar de
Duitsche scheikundigen enkele Nobelprijzen
wisten te behalen... daarom rijdt telkens
de artillerie door de prachtige Ave-
nida van Valparaiso, door de Avenida
O'Higgins zoo genoemd naar den Iersch-
Chileenschen vrijheidsheld welke zioh zes
kilometer lang uitstrekt en m«t haar tal-
looze winkels, luxe-zaken en café's den in
druk maakt, alsof men in Regent Street te
Londen, of in „Unter den Lrriden" in Beriyn
loopt.
Daarom zyn er straatgevechten, politieke
samenzweringen, revoluties en contra-revo
luties aan de orde van den dag.
OP BEZOEK BIJ HEINZ RüHMANN
IN ZIJN KLEEDKAMER..
Filmspeler en vlieger.
Heinz Rühmann, de jonge filmacteur, die
in een duizelingwekkend tempo ook hier te
lande zeer populair is geworden en het heeft
klaargespeeld, zoowel by publiek als cri
tici, by de groote massa als by de film-
fynproevers, in den smaak te vallen, treedt
te Beriyn op in het „Theater an der Stre-
semannstrasse", in het aardige biy'spel „Der
Mustergatte" en deze gelegenheid heb ik
te baat genomen om hem eens te bezoeken.
Het is pauze; ik had my den dag tevoren
by hem aangemeld, dus ga ik naar de kleed
kamer en wordt er door Heinz Rühmann
zeer beminnelyk ontvangen. Hy draagt een
„Tandenborsteltje", wat hem nog aardig
staat ook! En verder een gestreepte pyama,
die hy in de volgende acte moet dragen,
over welk eenigszins ongeschikt ontvang-
toilet hy haastig een badmantel slaat, als
ik binnenkom. „Neemt u me niet kwalyk
dat ik u zoo ontvang, maar ik moet klaar
zyn voor myn volgend optreden."
Het is typeerend voor Heinz Rühmann,
dat hy zich verontschuldigt voor iets, wat
per slot van rekening zyn schuld niet is.
In zekeren zin ben ik toch de indringster,
die niet in de kleedkamer, maar in de zaal
thuishoor.
„Hoe bevalt het u nu wel op de planken?"
„Eenvoudig verrukkelyk! In 't begin was
ik een beetje bang, weet u. Ik had nameiyk
sinds vier jaar niet meer op 't tooneel ge
staan, had altyd maar gefilmd. Daardoor
verliest men wel wat het contact met het
tooneel. Maar ik heb het gauw terug ge
vonden. Eigeniyk speel ik liever tooneel dan
film, maar ja Daarom was ik dan ook
idioot biy, dat ik met de „Mustergatten" in
Hebt U
PERSONEEL nood.g?
Zoekt U PLAATSING?
Plaats dan
Uw AANVRAGE
des Zaterdags in de*
ieder leeet ze dan I
Inzending tot Zaterdagmorgen
1 9 uur aan het Bureau
MARKT 31
München en Weenen weer eens kon op
treden, en nu ook in Beriyn. Spoedig ga ik
weer filmen/waarschynlyk met Kathe von
Nagy als /artnerm, de titel van de film
staat nog hiet vast."
„Houdt U dan niet van filmspelen?"
„O ja, ndtuurlyk wel! Ik vind zelfs, dat
men er een Ontwikkelingsgang door mee
maakt, waarvlui men tevoren geen begrip
had. Men leert\door het filmen zyn midde
len veel beter beneerschen, men leert spaar
zaam zyn met nmniek, een spaarzaamheid,
die veel waarde Mfleft. En dan i*het mooie
by de film, dat qpn er bekend door wordt. r
Aan 't tooneel bereikt men toch altyd slechts
een bepaald deeltje van het publiek, zelfs
als men wel eens in verBchilleride steden
gastvoorstellingen geeft. Maar een film
komt overal, en is bovendien iets blyvends."
Alles is zoo echt, zoo natuurlyk jongens
achtig aan dezen tqoaeelspeler, dat men
met genoegen urenlang naar hem zou luis
teren. Helaas hebben wy slechts weinig tyd,
de pauze wordt al afgebeld.
„ik heb nog wel een oogenblik", zegt
Rühmann, „wat ik nog zeggen wou, ik heb
een jaar contract met de Ufa, maar op 't
oogenblik heb ik verlof voor een tournee
gekregen. Ik ga weer met de Mustergatte
op reis. Eerst door heel Duitschland en dan
ook door Duitsch sprekende, of tenminste
Duitseh verstaande landen, ais dat mogelyk
is in het korte tydsbestek.
Natuurlyk kom ik ook naar Holl&ftd,.;naar
den Haag en Amsterdam. Ik hou byzonder
veel van Hollanders. Gelooft (Thü niet, dat
ik dit alleen kég,' óméfct U voor' Holland
schryft. Neen, ik zal u uitleggen, hoe het
komt, ik kryg overal vandaan ontelbare
brieven Uit het publiek. Brieven, waarin
men met enthousiasme 1 y^rteiiV-if^t die
of die film zoo goed van me was en meer
zulke dingen. Dikwijls zyn die brieven on-
beschryfelyk smakeloos, speciaal die van
jonge dames! Maar nbóit die Uif'Hölland.
De Hollahders, speciaal de Hollandsche
meisjes, schrijven zoo verrukkelyk natuur
lyk en dringen zich niet op, dat het wer-
kelyk een vreugde is die brieven te lezen.
Ze schryven soms zoö aardig kinderlyk,
sturen me kleine foto's van hdür poeftjé of
haar huis, van haar ouders of iüsjéö en
broertjes! Is dat niet aardig! Dat móést ik
u toch eens vertellen, niet? Daarom zyn me
de Hollanders nu zoo sympathiek". Ik hoop
vin h^rte, dat ik in den herfst een gast-
voo:."telling in Holland zal kurntm gfc»cn.
Maar nu moet tk op en vlug ook tot'weer
ziens!"
Dat is Heinz Rühmann, de jonge komiek
mei zijn hoofd van jeugdig professor, met
zy i verwonderlyke alledaagschheid, die z'n
succes werd. Zou een filmgroteske als „Der
Mann, der seinen Mörder sucht" mogelyk
zyn geweest zonder zyn type? Ook als
partner van Hans Albers in „Bomben auf
Monte Carlo" behaalde hy een aardig suc
ces. In „Meiné Frau die Hochstaplerin"
speelde hy zyn eerste groote rol in de toon
film en het werd een reusachtig succes. En
in zyn nieuw te filmen „Es wird schon wie
der besser" wedyvert hy met Dolly Haas
in grappighaid ,en h umor. Heinz Rühmann,
uitstekend tooneelspeler, sympathieke jon
gen- en vlieger. Ja, Rühmann bezit een
eigen, klein vliegtuig, en als hy op reis is
wacht de enthousiaste menigte niet, zooals
by andere beroemdheden, by het station,
doch op het vliegveld! Dus als u dezen
herfst een klein vliegtuigje boven den Haag
of ^msterdqm hoort snorren, dan weet u,
f dat het Heinz Rühmann is, die naar zyn
bescheiden, Hollandsche bewonderaarsters
komt toevliegen auf Flügeln eines Gast-
spiels.
ANNE MARIE SCHMIDT.
r;ADIO-NÏEUWS.
Programma voor heden.
Hilversum: 6.15 Orgelconcert7.—
S.D.A.P.-kwartiertje: 7.15 Muziek van dezen
tyd; 7.55 Herhalfrfg van S.O.S.-berichten;
8.Verspilling van productieve krachten.
Inleiding door Dr. F. M. Wibaut; 8.20 Con
cert door het V-A.R-A.-Orkest; 9.— Opvoe
ring van De Affaire-DreyfuS; 10.20 Nieuws
berichten; 10.30 Concert door het V.A.R.A.-
Orkest; 11.2012 Gramofoon.
Huizen: 66 Kinderuurtje; 66.15
Gramofoon; 6.156.30Causerie, dpor A.
Stapelkamp; 6.30—7 durpus Engelsch; 7--
7.30 Onderwysfonds voor de Binnenvaart;
7.458 Nieuwsberichten; 810.30 Propa
ganda-Avond; pl.m. 10.Nieuwsberichten;
10.3011.30 Gramofoon.
»g*b i
oib
