■eekbank
ST
5PÏTg
/EN!
I
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen. Gegarandeerde""jplage 6500 ex
NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
NO. 18117
Zaterdag 40 October 1832
71* Jaargang
1-526.672.66
BOSKOOP,
EERSTE BLAD
JS
BIKAAT
a 99
feuilleton.
De
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, "„„“ZZZIT, "““ZZZ™ --
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en».
BODEGRAVEN. BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
De geheimzinnige ver
dwijning v.an Robert Grell.
De Gouwe.
P R. HOORWEG.
Feestdagen
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
STRIE Mil.
straks w Westen
ro-
(Wordt vervolgd).
F 100.—
Iver
der
tot
ide
are
lijn
lepel
lepel
lepel
een strookje papier
i toonend Het meis-
2THEK6RS
Dwazen leeren alleen door eigen onder
vinding; wijzen door die van anderen.
Ditblad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en
houd ik ervan om in een speeah terwiUe
yam uiiucuiciucii. j. van de climax on te klimmen van het
In het begin van onze eeuw eindelijk, wer i
door het graven van de Nieuwe Vaart, die
talryke bochten in de beneden Gouwe af
sneed, door den bouw eener nieuwe spoor
brug, een draaibrug met een doorvaart-
hoogte van 3.80 M. A.P., het vaarwater
aanzienlek verbeterd.
jkomen. zei hij.
vla mee. Wills.
l
t Braassemermeer en de Oude
Wetering tot de Ringsvaart van den Haar-
die ringvaart aan de Oostzijde, den Schin
kel, het Nieuwe Meer, de Kattensloot, en de
Kostverlorenvaart tot Amsterdam.
Wy noemden de Gouwe een historische
waterweg. Reéds in 1491 noemt Gouda zich
de stad „daer die Heer van de lande syn
sloth, syn tollen en syn sluyzen heeft laten
maken”, zooals wij lezen in de Handvesten
van Rijnland. De eerste sluis, schryft Jhr.
Teixeira de Mattos in zijn standaardwerk
„De Waterkeeringen, Waterschappen en
Polders van Zuid-Holland’, waaraan *vy
je knikte begrijpenci. en deed nu en dan
een vraag. Eindelijk stond de prinses op.
U begrijpt alles geheel? vroeg zij.
Ik begrijp alles, herhaalde Eileen.
cessie inkwamen, werden sedert de be
langen van handel en nijverheid maakten
dit noodzakelijk aanhoudend concessiën
verleend. In 1870—73 werden de kaden ver
beterd; uitgezonderd eenige plaatsen waar
in, in het belang der aangelanden, basal t-
muren kwamen, werden de kaden besohoeid
en de glooiingen daarboven voorzien van
basalt. Het werk bleek voor een groot deel
onvoldoende. By den slechten grond en de
steeds vermeerderende vaart was het be-
schoeiingswerk te ondiep en te licht om op
den duur de kaden te kunnen beschermen.
Ouden van dagen uit Waddinxveen zullen
zich nog de doorbraak van 10 Maart 1876
in den polder Bloemendaal herinneren. Toen
door die doorbraak de Gouwe leegliep, hel
den de zware basaltglomingen, den steun
van het water missende, oxer, met dit ge
volg, dat langs de geheele Gouwe de kaden
over groote lengten scheurden.
Onder deze omstandigheden won de over
tuiging veld, dat waar een zeer drukke
stoomvaart, zooals hier, by zulk een on-
gunstigen ondergrond den aard van het on
derhoud der kaden geheel veranderde, liet
niet billijk was, dat onderhoud uitsluitend
J» A. toldora.
Nu werd bepaald dat de provincie, waar
vereiseht, financieel gesteund door de pol
ders, op grond van hun belang by de water-
keering, de vernieuwing of versterking der
oeverbekleeding, als een verbetering aan het
vaarwater ^zou ondernemen.
Lowe bladen uit het Dagboek
van een Gouwenaar
„Erat anguis in herba."
„Er was een adder m gras
Donderdag 13 October.
Vandaag vierden wij een Meln huiselijk
feestje, dat alleraangenaamst zoude zijn
geweest, als een onhebbelijk incident u are
achterwege gebleven.
Het is 25 jaar geleden, dat onze trouwe
huishoudster Me/. AUgonda Zevenklap
per in mijnen dienst was getreden, .en ik
besloot dit feit op gepaste wijze te her
denken.
Zoo was er dan een feestmaaltijd ont
worpen, waaraan mede aanzaten Mej.
Miebetje, de eveneens ongehuwde be
jaarde zuster der Jubilüresse, de heeren
huisvrienden Lucas Longavita en Corel
van Mandere en tenslotte ook mijn boek
houder, Jacobus Koperwiek.
Ach, hadde ik dezen, laatste maar niet
uitgenoodigd, want bitter zou. mij dit be
rouwen I
Het begon al dadelijk mei de Konin
ginnesoep, waarvan Koperwiek princi
pieel niets wilde nuttigen. Mocht dit reeds
eenigen wrevel verwekken, het toppunt
werd bereikt enkele oogenblikken later,
-tusschen twee gerechten hield ik n.l.
een ondeugende, maar geestige tafel-
rede, dewelke door de feestvierende jubi-
laresse blozende werd aangehoogd. Nu
1 houd ik ervan om in een speech terwille
van de climax op te klimmen van het
alledaagsche tot het verhevene en zoo
hief ik dus, na eene toast op mijne huis
houdster, andermaal het fraaie tafelkris-
tal van den huize Bottelaar omhoog en
bracht een driewerf hoera, uit op onze
geëerbiedigde Vorstinne, onder wier ze
genrijk bestuur deze vreedzame levens
taak zich had voltrokken.
Nauwelijks was ik weer gaan zitten,
om mij met de borst toe te leggen op het
verorberen van den volgenden schotel;
ossehaas met amandatpers, of eensklaps
sprong Koperwiek overeind en schreeuw
de, terwijl hij zijn damasten servet in de
sjuuskom wierp:
„Meneer Bottelaar, we hebben allemaal
onze goeie eigenschappen, maar dit gaat
te verU hebt het noodig geoordeeldt op
deze plaats een driewerf hoera te laten
uitroepen voor H. M. de Koningin, waar
aan door de meesten, bewust of onbe
wust werd voldaan. Waarom deze monar
chistische uitroep? Heeft H. M. zooveel
voor de totstandkoming van dit feest ge
daan Neen l Immers: H. M. weet niet
eens dat dit feest vandaag wordt ge
vierd Ik aarzel dan ook niet een scherp
woord van protest te uiten tegen deze
onbehoorlijke gedragslijn van den gast
heer I”
't Is niet gemakkelijk een juiste weer
gave te geven van den. indruk, welke dit
onhebbelijk optreden van mijn boekhou-
Voerde Huisvrouwen zagt alles de
Modelwasscherij
Fa. J. H. VAN STRAATEN
Mijn’ Gouwe voert meer Gouds,
mijn ijssel meer gewins
Dan Tagus guide grond ter borse
van sijn’ Prins.
HUYGENS VAN ZUILICHEM.
Gouwe, die den Ouden Ryn ver
bindt met den Hollandschen IJsel,
een deel van de oude, historische
waterweg RotterdamAmsterdam. Heden
ten daj
en den
volgens de Gouwe tot Gouwsluis aan .den
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met ’Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
Latere. 2745. Postrekening 48400.
(illUISIIIE (III RAM.
en Westelijke tak; de Oosteljjlce volgt het
Aarkanaal tot de Tolhuissluis by het Huis
ten Drecht; op Noord-Helland’s grondge
bied, de Drecht en den Anistel tot Amster
dam; de Westelijke den Rijn tot 's Mole-
naarsbrug, langs de Heimanswetering, het
Paddegat, het Braassemermeer en de Oude j
Wetering tot de Ringsvaart van den Haar-
lemmermeerpolder; in Noord-Holland, langs
heid van een doorbraak van den IJseldyk,
waardoor de doorvaart door de stad ónmo
gelijk was geworden, met goedvinden van
Gouda een verlaat te maken (waarschijnlijk
op de plaats van de Mallegatsluis) en daar
gedurende 8 dagen haar schepen door te
laten, in sulke maniere, dat des niet meer
geschien en sal tenzjj by consent van ons,
ende onser stede van der Goude, voorsz, soo
I wanneer datter open wael aan die IJsel
I zijn.”
Wie oudtijds tot uitdieping der Gouwe
verplicht was, 7
I Albrecht van Beyeren, als ruwaard, verdie-
I ping van de vaart, 1 v
missie van 1
wie daartoe verplicht zyn; reeds bij voor
baat zien zy hunne beslissingen gehono
reerd! In latere tyden blijkt Gouda zich deze
zorg te hebben aangetrokken.
De overeenkomst met Amsterdam in 1656
je dit waarschijnlijk voor het gerecht moe
ten beëedigen.
Maur ik heb nooit haar gezicht gezien,
klaagde - Wills hulpeloos. Ik zei u dat ik
niet zeker was dat ik haar zou herkennen.
Hij was blijkbaar nerveus en onwillig de
belangrijke rol te spelen, die hem was toe
gedacht Foyle lachte geruststellend.
Hindert niet. Kijk goad naar haar,
heste man. Men kan nooit weten in die ge
vallen. Je kunt je haar herinneren als je
haar ziet. Teder menach heeft eer. anderen
loop en daaraan kan je haar misscihion her
kennen Het hindert nie‘ als je niet staagt.
ADVERTENTIEPRIJS: Vit Gouda en omstreken (behoorende tot den besorgkringl:
i5 regels 1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Goud* en dan besorgkring;
1—5 regels 1.55» elke regel meer (130. Adverteutien in het Z*terd*gnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentian de helft van den prjjs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hoogex.
flHewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceezden
l^s. Groote lettere en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
vele gegevens ontleenden, dateert waar
schijnlijk van Jan van Beaumont, die in
1306 door zyn broeder Willem III met de
heerlijkheden van Schoonhoven en van der
Goude werd begiftigd, en door wien het
recto to^ tolheffy^L, verkregen moet zyn.
Gouda moet rpéds in de oudste tyden het
recht hebben bezeten, dat door hare stad
gevaren moest worden. Eene erkenning van
dit doorvaartrecht ligt in de een handvest
ige volgt deze weg de Nieuwe Maas van Herto& Albrecht van 9 Januari 1398,
i Hollandschen IJsel, tot Gouda, ver- I waarbÜ als een bijzondere gunst „van gra-
2 ~—i tiën en(le n*e^ van rechtswege” aan de stad
Èyn.Hier spiïtwt W”zieh taan Owtdikê wordt toegestaan, om bü gelegen-
niet omdat dit krankzinnigheid zou wezen
omdat, wanneer hij zich vertoonde, hij
onmiddellijk door de detectiven van Scot
land Yard gevangen genomen zou worden.
Zij gelooven dat hij de moordenaar is van
zijo dubbelganger een man, Goldenburg
genaamd. Hier is een briefje, dat hij mij
voor u heeft gegeven.
De letters dansten voor Eileen’s oogen,
terwijl zij de dunne envelop openscheurde,
en wat ongetwijfeld Robert Grell’s schrift
was, in haar hand hield. Zij was geschokt
als nooit te voren, behalve toen zij van den
moord hoorde. Langzaam las zij, terwijl de
woorden in haar hersens brandden.
„Lieveling.
Vergeef mij dat ik je niet eerder heb doen
weten dat ik veilig hen. Ik had geen middel
om veilig met je in contact te komen. De
man die dood is. is niet met mijn wil ge
storven. Toch durf ik het niet op een arres
tatie laten aankomen. Brengster dezes is
een oude vriendin, van mij, die zichzeli in
gevaar stelt door jou dit te brengen Ver
trouw haar en verscheur dit. Ze zal je zeg
gen hoe je met mij in contact kunt blijven.”
Er was geen handteckening. Werktuige-
lijk scheurde Eileen den brief in tweeën,
en logde de stukken op het vlammende
vuur. Terwijl zij dit deed, voelde zij de don
kere oogen van de jrinses op zich rusten.
Een straal van jalouzie schoot door haar
heen bij de gedachte dat die vrouw ver
trouwd was eerder dan zij het voorrecht
had gehad Grell te mogen helpen Zij tracht
te di^ gedachte als onwaardig van zich af
te zetten Hij leefde. Hij leefde» Die gedach
te stond vooraan in haar geest. Z# had
Als straks w Westen van Gouda,
nabij de Galg op de grens van de
gemeenten Gouda en Moordrecht, de nieuwe
uitmonding van de Gouwe in den IJsel zal
zyn gegraven, als in de 110 M. by 12 M. ge
projecteerde schutkolk schepen tot 2000 toi^
kunnen worden geschut, zal dit verkeer zeer
zeker nog toenemen, daar een snellere ver
binding met Rotterdam en Amsterdam te
water daardoor wordt verkregen.
HOOFDSTUK XX.
Heldon Foyle was voorbereid op elk ge
vaar liever dan dat hij Prinses Petrovska
.weer liet ontkomen. Er was niets tegen haar
dan verdenking. Hij moest aclter de din
gen zien te komen, die hahr met de mis
daad verbonden, in zulke dingen wijkt de
werkelijke rechercheur af van den detective
in de hoeken. De rechercheur uit de romans
handelt volgens intuïtieve zekerheid, die
den detective uit he* werkelijke leven lee-
lijk in de klem zou brengen. De prinses
arresteeren was buiten kwestie, zelfs haar
aan te houden zou er leelijk uitzien. Toch
had de chef besloten haar het kostte wat
het wilde. Wills, den hotelier, te laten zien
Als Wills haar herkende zou dit tenminste
een schakel zijn m de ketting van bewijzen,
die gesmeed werd.
Hij nam den bottelier mee in een taxi
naar een hoek van het huis van den Her
tog van Burghley Een coed gekleed mm
slenterde op hen top en drukte Foyle har
telijk de hand.
Ze is nog niet buiten gek<
Goed! nep Foyle mt. Gi
Je kimt de vrouw coed zien, wanneer zij
naar buiten komt en buk je en bind de
schoen dicht, wanneer ze maar eenigszms
lijkt op de vrouw, die Robert Grell bezocht
op den avond van den moord. Let nu goed
op Vergis je niet. Als je haar herkent, zal
tot het maken van eep vaart met trekpad
tusschen beide steden, bracht het diephou-
den van de Gouwe vanzelf mede. Sindsdien
bleef het beheer over de Gouwe aan de
Stad Gouda.
In het midden van de 19de eeuw ontwik
kelden zich de planned die verbetering van
den geheelen waterweg Rotterdam—Am
sterdam beoogden. Een tweetal dier plan
nen werden omstreeks 1874 naar voren ge
schoven. In het door de ingezetenen van de
betrokken steden ingezonden ontwerp, werd
by Gouda eene coupure voorgesteld, waar
door de waterweg, niet meer, zooals tot dus
ver, van de Mallegatsluis door de Turfsin-
gelgracht naar de Krqmme Gouwe, doch op
belangrijken afstand bewesten de stad zou
loopen. Een ander plan ontwierp een af
snijding, uitgaande van den IJsel, ongeveer
1000 M. beneden de Mallegatsluis, noord
waarts tot in de Turfsingelgracht by het
Rabat
Intusschen was een belangrijk defect, aan
de Mallegatsluis ohtstaan, de Regeering nu
beraamde een nieuwe verbinding tusschen
IJsel en Gouwe, westwaarts om Gouda,
„aanvangende by den Hollandschen IJsel,
onmiddellyk beneden de terreinen, voor de
Goudsche waterleiding. _be8tjmd^ en in
Noord-nodrdw^téryft^T’!^^
strekkende tot een punt der zuidelijke Gou-
wekade, onmiddellyk bewesten het uiteinde
van het bebouwde gedeelte dier kade, dat
het verlengde van de Wachterstraat uit
maakt.” De herstellingsproef aan de Malle
gatsluis werd echter met goeden uitslag
bekroond en aan een verlegging van de uit
monding van de Gouwe werd pas vele jaren
later weder gedacht.
De Gouwekaden waren uit den aard van
haar slappen, veenachtigen ondergrond,
nooit sterk. De Gouwe werd evenwel slechts
bevaren door vaartuigen, door menschen of
paarden getrokken. Het zeilen anders dan
met de fok bleef tot het midden der 19e
eeuw in de jurisdictie van Gouda, Bloemen
daal en Broek, streng verboden. Wy leefden
in den tyd van de voor-vaderlyke trek-
tot uitdieping der Gouwe j schuit, toen het jagertje Ho-o-! riep met
blykt niet. In 1358 beveelt j twintig o’s bij iedere brug; en hu-u-u-u! met
n, ais ruwaard, verdie- vyftig u's by iedere schoeiing. Deze toe-
le vaart, hy benoemt een com- stand, en daarmede de aard van het onder-
vyf Edelen, die beslissen zullen, houd der kaden, wyzigde zich, toen de
„isj.* ««„jo ui. stoombootvaart op de Gouwe haar intocht
deed. In 1850 werd de eerste concessie ver
leend voor een stoombootdienst tusschen
Amsterdam en Rotterdam. Niettegenstaande
de klachten, die reeds na deze eerste con-
kunnen zingen van blijdschap
Welnu? vroeg de prinses.
Ik begrijp het niet, zei Eileen ver
moeid. Hij verklaart mij niets. Er is niets
anders duidelijk in dien brief dan dat hij
leeft.
Hij durft met meer zeggen. Wij d.
w. z. hij is er totnutoe in geslaagd de
politie op een dwaalspoor te brengen. Als
door een toeval die brief in hun handen was
gevallen, zou die hun niet meer verteld
hebben dan zij nu al weten.
Waar is hij? vroeg Eileen. Ik moet bij
hern gaan.
Neen, dat zal niet gaan. U zoudt ge
volgd worden. Ik zal elke boodschap voor
u overbrengen. U kunt hem helpen, maar
met op deze wijze. Hij heeft geld noodig.
Hebt u iets van uzelf? Kunt u. hem, laten
wij zeggen, dadelijk vijfhonderd pond geven?
Het meisj'e dacht een oogenblik na.
Ik heb mijn juweelen, #ei zij tenslotte.
Hij of u kunt er meer dun vijfhonderd
pond op krijgen. 'Wacht een oogenblik
Zij verliet het vertrek en een glimlach
gleed over het ernstige gezicht van de prin
ses. Eenige oogenblikken later keerde het
meisje terug met een zilveren kistje in de
handen.
En nu. sprak zij, vertel mij wat er is
gebeurd. Wie heeft die man Gojdenburg
vermoord?
De prinses haalde de schouders op.
Mt. Grell zal u dit op zija eigen ma
nier vertollen, sprak sij. Luister!
Tien minuien lamr sprak zij snel achter
een.‘nn en dan iets op
schrijvend, het Eileen
(Geautoriseerde vertaling).
24 Nadruk verboden.
Prinses Putrovska keek ernstig op naar
het verwrongau gelaat van het meisje. Haar
eigen gelpat was strak als een masker.
Wees kalm, Uidy Eileen, sprak zij. U
bent het slachtoffer geworden van een laag
bedrog. Hij is niet dood maai wel een
umn die sprekend op hem gelijkt. Ik ben
op zyn verzonk hij u gekomen om u gerust
te stellen.
Haar stem daalde tot een gefluister.
- Maar wel verkeert hij in groot gevaar
en u kunt hem helpen.
De handen van het meisje vielen slap
^angs haar zijde en hulpeioo» keek zij haar
bezoekster aan Een nieuwe hoop begon in
haar hart te ontluiken, maar haar verstand
sprak mt hardnekkig tegen
Hij is dood, beweerde zij flauwtjes.
Fairftrtd heeft hem vermoord. Waarom zou
hij zich verbergen als hij niet dood is?
Waarom zou, hij niet zelf hierheen komen?
Waarom zou hij u zenden?
Weee geen dwaas, sprak de ander on
geduldig, en de brutaliteit van dit woord
had de beoogde uitwerking dat het half be
zwijmde meisje tot zich zelf kwam. Hij komt
De Gouwe en de Waddinxveensche Brug ia 1931
Een historische waterweg.
